RUHSAL İYİLEŞTİRİM GEREKÇELER Prof. Dr. Mustafa YILDIZ Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD. TPD 17. Yıllık ve Klinik Eğitim Toplantısı Antalya, 2013 Mustafa YILDIZ, KOÜ Tıp Fak, Kocaeli 1
Açıklama: 2010-2013 İlaç Şirketleri ile ilişkiler Araştırmacı: Pfizer Danışman: Janssen Cilag, Astra Zeneca Konuşmacı: Janssen-Cilag, Astra Zeneca, Bilim İlaç Şti. Mustafa YILDIZ, KOÜ Tıp Fak, Kocaeli 2
Ruhsal İyileştirim gereksinen hastalıklar Usyarılımı Us ve duygulanım boz. İki Uçlu Bozukluk (süreğen) Ağır Ruhsal Çöküntü (süreğen) Takıntı Zorlantı Bozukluğu (süreğen) Örselenme Sonrası Zorlanma Bozukluğu Alkol-madde Bağımlılığı Yalıtık, Delişmen, Sınır Kişilik Bozuk. Bunamalar, Zeka Geriliği, Otizm, DEAHB Mustafa YILDIZ, KOÜ Tıp Fak, Kocaeli 3
Hastalıkların özellikleri Genç yaşlarda başlaması Tam bir iyileşmenin olmaması Hasta aile toplum etkilenmekte Bunalım dönemlşerinin yaşanması Ruhsal toplumsal kayıplar Yüksek maliyet Mustafa YILDIZ, KOÜ Tıp Fak, Kocaeli 4
Hastaların YAKINMALARI??? Mustafa YILDIZ, KOÜ Tıp Fak, Kocaeli 5
Ailelerin YAKINMALARI??? Mustafa YILDIZ, KOÜ Tıp Fak, Kocaeli 6
CRH iyileşme Normal işlevselliğe dönüş Topluma ve aileye yükün azaltılması Belirtilerin yatıştırılması Mustafa YILDIZ, KOÜ Tıp Fak, Kocaeli 7
CRH TEMEL SORUNLAR TEDAVİ SORUNLARI BARINMA, AİLE DESTEĞİ BEDENSEL SORUNLAR DAMGALANMA, TOPLUMSAL YALITIM ŞİZOFRENİ BUNALIMLAR, ŞİDDET AİLENİN YÜKÜ İŞSİZLİK, İŞE YARAMAZLIK BEKARLIK, EŞ BULMA Mustafa YILDIZ, KOÜ Tıp Fak, Kocaeli 8
Şizofrenide düzelme İlk epizotta %75 İleri dönemde %25 NEDEN??? ERKEN MÜDAHALE UZUN VADELİ TEDAVİ VE İYİLEŞTİRİM PLANLAMASI Mustafa YILDIZ, KOÜ Tıp Fak, Kocaeli 9
Temel kavram YETİYİTİMİ Mustafa YILDIZ, KOÜ Tıp Fak, Kocaeli 10
RUHSAL İYİLEŞTİRİM Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon (NOROLOJİ, ORTOPEDİ) Fiziksel yetiyitimi PSİKİYATRİ RUHSAL YETİYİTİMİ Mustafa YILDIZ, KOÜ Tıp Fak, Kocaeli 11
İYİLEŞTİRİM İYİLEŞME Hastalık belirtilerinin işlevselliği engellemeyecek düzeyde gerilemesi, Kişinin bağımsız yaşamını toplumsal ilişkiler içerisinde sürdürebilmesi, Kişisel olarak anlamlı hedefleri ve umutları olan bir yaşam sürmesi. Toplumsal işlevsellik Yaşam kalitesi Hastalık yönetimi Psikopatoloji Mustafa YILDIZ, KOÜ Tıp Fak, Kocaeli 12
İYİLEŞTİRİM ÇALIŞMALARININ ANA VURGUSU RUHSAL HASTALIK / RUHSAL SAĞLIK HASTALIK YÖNETİMİ SAĞLIĞIN GELİŞTİRİLMESİ Kişiler arası ilişkiler TOPLUMSAL YAPI, TOPLUMSAL KAYNAKLAR Mustafa YILDIZ, KOÜ Tıp Fak, Kocaeli 13
İYİLEŞTİRİMİN ÖĞELERİ HASTALIK ÖZYÖNETİMİ Mustafa YILDIZ, KOÜ Tıp Fak, Kocaeli 14
İYİLEŞTİRİMİN ÖĞELERİ HASTALIK ÖZYÖNETİMİ BECERİ EĞİTİMİ TOPLUMSAL BECERİ EĞİTİMİ BİLİŞSEL ONARIM Mustafa YILDIZ, KOÜ Tıp Fak, Kocaeli 15
İYİLEŞTİRİMİN ÖĞELERİ HASTALIK ÖZYÖNETİMİ BECERİ EĞİTİMİ AİLENİN EĞİTİMİ Ruhsal eğitim Davranışçı tedaviler Mustafa YILDIZ, KOÜ Tıp Fak, Kocaeli 16
İYİLEŞTİRİMİN ÖĞELERİ HASTALIK ÖZYÖNETİMİ BECERİ EĞİTİMİ AİLENİN EĞİTİMİ UĞRAŞ İŞE YERLEŞTİRİM İş koçluğu, Özürlü işe yerleştirimi, Korumalı iş yerleri, Normal iş yerleri Mustafa YILDIZ, KOÜ Tıp Fak, Kocaeli 17
İYİLEŞTİRİMİN ÖĞELERİ HASTALIK ÖZYÖNETİMİ BECERİ EĞİTİMİ AİLENİN EĞİTİMİ UĞRAŞ- İŞE YERLEŞ TOPLUMSAL DESTEKLER Kulüp evleri, Dernekler Barınaklar, Yerleştirim Savunmacılık Mustafa YILDIZ, KOÜ Tıp Fak, Kocaeli 18
İYİLEŞTİRİMİN ÖĞELERİ HASTALIK ÖZYÖNETİMİ BECERİ EĞİTİMİ AİLENİN EĞİTİMİ OLGU YÖNETİMİ UĞRAŞ- İŞE YERLEŞ TOPLUMSAL DESTEKLER YERİNDE TEDAVİ YGT Ekibi (ACT) Acil müdahale Aile-toplum-sağlık sistemine mali. Mustafa YILDIZ, KOÜ Tıp Fak, Kocaeli 19
Yetiyitiminden İşlevselliğe/İyileşmeye AİLE, TOPLUMSAL KURUMLAR, DERNEKLER, İYİLEŞTİRİM MERKEZLERİ YETİYİTİMİ KİŞİLER ARASI İLİŞKİ TOPLUMSAL ÇEVRE OLANAKLAR YAŞAM KALİTESİ DOYUM BUNALIMLAR, DEPREŞMELER, HAST. YATIŞLARI = YERİNDE GİRİŞKEN TEDAVİ Mustafa YILDIZ, KOÜ Tıp Fak, Kocaeli 20
ÖNLEME - TEDAVİ - İYİLEŞTİRİM Önleme HASTANE TOPLUM RUH SAĞLIĞI MERKEZİ BARINMA Aileye dönüş Bakımevi Bakıcı aile Hasta evleri Yurt Tedavinin sürdürülmesi ACİL DURU M UĞRAŞ / İSTİHDAM Kültür/sanat Resim/takı vb İş bulma İşe yerleştirme İşte destek EĞİTİM / TERAPİLER Aile/hasta eğ. Beceri eğitimi Bilişsel onarım Bireysel ve grup tedavileri TOPLUMSAL KAYNAKLAR Dernekler Hayır kurum. Eğlenti alan. Özürlü hakları YERİNDE GİRİŞKEN TEDAVİ / HAREKETLİ EKİPLER Mustafa YILDIZ, KOÜ Tıp Fak, Kocaeli 21
DURUM SAPTAMASI ÇALIŞANLARIN DURUMU - TRSM EĞİTİM? BECERİ? ADANMIŞLIK? İŞDOYUMU? ÜCRET? - İYİLEŞTİRİM MERKEZLERİ - KORUMALI İŞYERLERİ MESLEKTEN ÇALIŞANLAR YARDIMCI ÇALIŞANLAR Mustafa YILDIZ, KOÜ Tıp Fak, Kocaeli 22
YAPILMASI GERKENLER RUH HEKİMLİĞİ RUH BİLİMİ TOPLUMSAL ÇALIŞMA HEMŞİRELİK RUHSAL DANIŞMA VE REHBERLİK RUHSAL İYİLEŞTİRİM DERS PROGRAMI Mustafa YILDIZ, KOÜ Tıp Fak, Kocaeli 23
İVEDİLİKLE YAPILMASI GERKENLER RUHSAL İYİLEŞTİRİM BELGELEME PROG. RUHSAL İYİLEŞTİRİM YÜKSEK LİSANS PROG. ÇALIŞANLARIN İŞLERİNE MESLEKİ ADANMIŞLIKLARI ALANDA BİLİMSEL ÇALIŞMALARIN Mustafa YILDIZ, KOÜ Tıp Fak, Kocaeli 24
YAPILMASI GERKENLER bütüncü yaklaşım KORUMALI İŞYERLERİ (Mavi At Kafe örneği) KORUMALI EVLER (Elazığ örneği) DERNEKLEŞME, SAVUNMACILIK (Şiz. Der. Fedr.) ÖZEL GİRİŞİMLERİN TEŞVİK EDİLMESİ KURUMLAR ARASI İŞBİRLİĞİ İÇİN PROTOKOLLERİN OLUŞTURULMASI Mustafa YILDIZ, KOÜ Tıp Fak, Kocaeli 25
GERÇEKTEN DE TRSM büyük bir yeniliktir. Akibetinin Ruh Sağlığı Dispanserleri ya da Rehabilitasyon Merkezlerinin sonu gibi olmaması için alt yapısının tamamlanması ve kurumsallaşma şarttır. Aksi halde 5 yıl sonra unutulan bir romantik girişim olarak tarihin sayfalarında tozlanmaya başlayabilir. Mustafa YILDIZ, KOÜ Tıp Fak, Kocaeli 26
SON SÖZ Bütün bunları gerçekleştirmek için ÖZKAYNAKLAR yeterlidir. Mustafa YILDIZ, KOÜ Tıp Fak, Kocaeli 27