Emre Can BASA MÜKELLEFLERİN ÖZEL İŞLERİNİ YAPMA SUÇU
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER...VII KISALTMALAR LİSTESİ...XIII GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM MÜKELLEFLERİN ÖZEL İŞLERİNİ YAPMA SUÇUNA İLİŞKİN BAZI TEMEL KAVRAMLAR VE KONULAR İLE SUÇUN TARİHSEL GELİŞİMİ 1.1. Bazı Temel Kavramlar...3 1.1.1. Vergi Kavramı...3 1.1.2. Kabahat ve Suç Kavramları...7 1.1.2.1. Kabahat Kavramı...7 1.1.2.2. Suç Kavramı...9 1.1.3. Vergi Kabahati ve Vergi Suçu Kavramları...13 1.1.3.1. Vergi Kabahati Kavramı...13 1.1.3.2. Vergi Suçu Kavramı...15 1.2. Bazı Temel Konular... 20 1.2.1. Suçun Ceza Hukuku İçindeki Yeri... 20
VIII 1.2.2. Suçun Koruduğu Hukuki Değer... 23 1.2.3. Suç Normunun Yapısı...31 1.3. Tarihsel Gelişim... 36 1.3.1. 5432 Sayılı Vergi Usul Kanunu Dönemi (1949-1960)... 36 1.3.2. 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu Dönemi (1961-...)...39 İKİNCİ BÖLÜM MÜKELLEFLERİN ÖZEL İŞLERİNİ YAPMA SUÇUNUN UNSURLARI, ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ VE BENZER HUKUKA AYKIRI FİİLLERLE İLİŞKİSİ 2.1. Tipikliğin Maddi Unsurları...43 2.1.1. Fail...43 2.1.1.1. Fail Kavramı...43 2.1.1.2. Mükelleflerin Özel İşlerini Yapma Suçu Açısından Fail Kavramı... 46 2.1.1.2.1. Vergi İdaresinde Görevli Olan Memurlar...55 2.1.1.2.1.1. Vergi İdaresi Kavramı...55 2.1.1.2.1.2. Vergi Muameleleri ile Görevli Olan Memurlar...61 2.1.1.2.1.3. Vergi İncelemeleri ile Görevli Olan Memurlar... 64 2.1.1.2.2. Vergi Mahkemelerinde, Bölge İdare Mahkemelerinde ve Danıştay da Görevli Olan Memurlar... 68 2.1.2. Fiil... 72 2.1.2.1. Fiil Kavramı... 72 2.1.2.2. Mükelleflerin Özel İşlerini Yapma Suçu Açısından Fiil Kavramı... 77 2.1.2.2.1. Vergi Kanunlarının Uygulanmasıyla İlgili Hesap İşleri Yapmak... 83
2.1.2.2.2. Vergi Kanunlarının Uygulanmasıyla İlgili Yazı İşleri Yapmak...85 2.1.2.2.3. Vergi Kanunlarının Uygulanmasıyla İlgili Diğer Özel İşleri Yapmak... 86 2.1.3. Konu... 87 2.1.3.1. Suçun Konusu Kavramı... 87 2.1.3.2. Mükelleflerin Özel İşlerini Yapma Suçu Açısından Suçun Konusu Kavramı... 90 2.1.4. Mağdur... 90 2.1.4.1. Mağdur Kavramı... 90 2.1.4.2. Mükelleflerin Özel İşlerini Yapma Suçu Açısından Mağdur Kavramı...95 2.1.5. Netice... 97 2.1.5.1. Netice Kavramı... 97 2.1.5.2. Mükelleflerin Özel İşlerini Yapma Suçu Açısından Netice Kavramı... 99 2.2. Tipikliğin Manevi Unsurları... 100 2.2.1. Manevi Unsur Kavramı... 100 2.2.2. Mükelleflerin Özel İşlerini Yapma Suçu Açısından Manevi Unsur Kavramı... 105 2.3. Hukuka Aykırılık... 106 2.3.1. Hukuka Aykırılık Kavramı... 106 2.3.2. Mükelleflerin Özel İşlerini Yapma Suçu Açısından Hukuka Aykırılık Kavramı... 109 2.4. Kusurluluk... 112 2.4.1. Kusurluluk Kavramı... 112 2.4.2. Mükelleflerin Özel İşlerini Yapma Suçu Açısından Kusurluluk Kavramı...116 2.5. Suçun Özel Görünüş Biçimleri...118 2.5.1. Teşebbüs...118 2.5.1.1. Teşebbüs Kavramı...118 IX
X 2.5.1.2. Mükelleflerin Özel İşlerini Yapma Suçu Açısından Teşebbüs Kavramı... 121 2.5.2. İştirak... 123 2.5.2.1. İştirak Kavramı... 123 2.5.2.2. Mükelleflerin Özel İşlerini Yapma Suçu Açısından İştirak Kavramı... 127 2.5.3. İçtima... 129 2.5.3.1. İçtima Kavramı... 129 2.5.3.2. Mükelleflerin Özel İşlerini Yapma Suçu Açısından İçtima Kavramı... 133 2.6. Suçun Benzer Hukuka Aykırı Fiillerle İlişkisi... 137 2.6.1. Suçun Görevi Kötüye Kullanma Suçuyla İlişkisi... 137 2.6.2. Suçun Kamu Görevlisinin Ticareti Suçuyla İlişkisi... 147 2.6.3. Suçun Nüfuz Ticareti Suçuyla İlişkisi... 149 2.6.4. Suçun İrtikâp Suçuyla İlişkisi... 151 2.6.5. Suçun Eski Görevle Bağlantılı İş Yapma Suçuyla İlişkisi... 154 2.6.6. Suçun Ticaret ve Diğer Kazanç Getirici Faaliyetlerde Bulunma Yasağıyla İlişkisi... 156 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM SUÇUN YAPTIRIMINA VE YARGILAMA HUKUKUNA İLİŞKİN KONULAR 3.1. Yargılama... 159 3.1.1. Yargılama Kavramı... 159 3.1.2. Ceza Yargılaması... 162 3.1.2.1. Genel Olarak... 162 3.1.2.2. Vergi Suçlarının Yargılanmasında Özellik Arzeden Hususlar...170 3.1.3. Vergi Yargılaması... 177
3.1.4. Vergi Mahkemesi ve Ceza Mahkemesi Kararlarının Birbirine Etkisi... 189 3.1.5. Mükelleflerin Özel İşlerini Yapma Suçu Açısından Yargılama... 195 3.2. Yaptırım... 198 3.2.1. Yaptırım Kavramı... 198 3.2.2. Mükelleflerin Özel İşlerini Yapma Suçu Açısından Yaptırım... 202 3.2.3. Mükelleflerin Özel İşlerini Yapma Suçunun Yaptırımına İlişkin Bazı Özellikli Konular...204 3.2.3.1. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması...204 3.2.3.2. Kısa Süreli Hapis Cezasının Seçenek Yaptırımlara Çevrilmesi...206 3.2.3.3. Hapis Cezasının Ertelenmesi...207 3.2.3.4. Koşullu Salıverilme ve Denetimli Serbestlik...207 3.2.3.5. Müsadere... 208 3.2.3.6. Belirli Hakları Kullanmaktan Yoksun Bırakılma... 210 3.3. Disiplin Soruşturmasına İlişkin Konular...211 3.3.1. Genel Olarak...211 3.3.2. Soruşturma Evresi... 212 3.3.3. Disiplin Cezası... 213 3.3.4. Mükelleflerin Özel İşlerini Yapma Suçunun Faili Hakkında Yapılan Disiplin Soruşturması...216 3.4. Zamanaşımı...217 3.4.1. Zamanaşımı Kavramı...217 3.4.2. Ceza Hukuku Açısından Zamanaşımı... 218 3.4.2.1. Dava Zamanaşımı... 219 3.4.2.2. Ceza Zamanaşımı... 220 3.4.2.3. Müsadere Zamanaşımı... 221 3.4.3. Kabahatler Hukuku Açısından Zamanaşımı... 221 3.4.4. Disiplin Hukuku Açısından Zamanaşımı... 222 XI
XII SONUÇ... 223 KAYNAKÇA... 233