BĠLĠMSEL PROJE YAZMA EĞĠTĠMĠ (AYRINTILI ETKĠNLĠK PROGRAMI) Eğitmenler Prof. Dr. Hamdi TEMEL Dicle Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Prof. Dr. Nurettin YAYLI Karadeniz Teknik Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Doç. Dr. Mustafa BÖYÜKATA Bozok Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Doç. Dr. Metin AYTEKĠN Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Koordinatör Prof. Dr. İlkay ERDOĞAN ORHAN (AEO Ar-Ge Sorumlusu) Koordinatör Yardımcıları Ecz. Aslıhan Aşık (AEO Ar-Ge Birimi) Ecz. Bilge Tanrıverdi (AEO Ar-Ge Birimi) 20-22ġubat 2015 ANKARA ECZACI ODASI 1
Gün 1: 20Şubat 2015, Cuma 09:10-09:30 Açılış : Genel Bilgilendirme ve Tanıtım 09:30-10:15Proje Tabanlı Araştırmacılığa Giriş (Prof. Dr. Hamdi TEMEL) Araştırmacılık ve Proje Yönetimine Giriş yapılacaktır. Tanıma, Tanıtma, Doğru İfade Etme ve Özgünlük noktaları ele alınacak; bu çerçevede uygulamalar yapılarak hem katılımcılar ısındırılacak hem de birlikte çalışabilecek şekilde kaynaşma sağlanacaktır. Katılımcıları farklılıkları ile tanımaya ve bu yolla projelerde özgünlük anlatımına hazırlık yapılacaktır. 10:15-11:00 Temel Kavramlar: Bilgi, Bilim, Bilimsel Araştırma, Bilim Ġnsanı, Bilimsel Etkinlikler (Doç. Dr. Mustafa BÖYÜKATA) Bilgi, Bilim ve Bilimsel Araştırma kavramlarının interaktif bir yolla kavramsal anlatımının sunulması; Bilgi nedir? Bilim nedir? Bilimsel Araştırma nedir? Sorularının cevaplandırılması, Araştırma türleri, ön etüt, durum tespiti, güdümlü araştırma deyimleri, Bilim adamı, araştırıcı kimdir? Araştırma projesi nedir? konuları ele alınacaktır. Bilimsel etkinliklerin yeni araştırmalara ışık tutucu, kişisel ilerleme ve yaygınlaştırma boyutları ile anlatılması sağlanacaktır. 11:00-11:15 Çay/kahve arası 11:15-12:00 Bilimsel Araştırma Konusunun Seçimi: Hipotez Oluşturma (Prof. Dr. Nurettin YAYLI) 12:00-13:30 Öğle yemeği Hipotezin tanımı, Araştırma konusu olabilecek bir hipotezin bulunması, Katılımcıların kişisel ve ikişerli gruplar halinde hipotez kurmaları, hipotezlerini tartışmaları, Hipotez kurmaya etki eden faktörler tartışılacaktır. 13:30-15:00 Atölye Çalışması I: Proje Döngüleri, Aşamaları ve Proje Önerisi Formlarının Özellikleri (Doç. Dr. Mustafa BÖYÜKATA, Prof. Dr. Ġlkay ORHAN ERDOĞAN,Doç. Dr. Metin AYTEKĠN) Katılımcılar gruplandırılacak ve temel kavramlar ışığında proje döngüsü tasarlamaları ve bir proje önerisi formu dizayn etmeleri istenecektir. Döngüde hangi aşamaların olması gerektiği konusunda empatik yaklaşıma yönlendirilerek süreci keşfetmeleri sağlanacaktır. Benzer yaklaşımla bir başvuru önerisi formu hazırlamalarıda istenecektir. Böylece başvuru prosedürlerine ilişkin durum tespiti yapılmış olacaktır. Grupların kendi içlerinde oluşturdukları formları diğer gruplara sunacak ve formlar üzerinde çalışılarak içerikte neler olması gerektiği belirlenecektir. Sonuçlar TÜBİTAK 1001 proje formları ile karşılaştırılacaktır. 15:00-15:30 Çay/kahve arası 15:30-17:00 Proje Geliştirme I: Grup Çalışması ile Proje Fikri Geliştirme Uygulamaları (Prof. Dr. Nurettin YAYLI, Doç. Dr. Metin AYTEKĠN, Prof. Dr. Ġlkay ORHAN ERDOĞAN) Katılımcılar A-B-C şeklinde üç takıma (gruba) ayrılarak her takıma bir anahtar konu verilecek ve bu konu etrafında her grubun kendi içerisinde ortaklaşa prototip proje fikri geliştirmeleri istenecek ve TÜBİTAK 1001 formlarına aktarmaya başlanacaktır. 17:30-19:00 Grup Dinamiği I: Uygulamalı Çalışmalarla Özgün Değer ve Yaygın Etki Ġncelemesi (Doç. Dr. Mustafa BÖYÜKATA, Prof. Dr. Nurettin YAYLI, Doç. Dr. Metin AYTEKĠN) Uygulamalı çalışmalar yapılacaktır. Gün boyunca yapılan aktivitelerin kritik edilmesi, Proje süreçleri üzerine takım çalışmaları, oluşturulacak küçük takımlarla gün içerisinde ele alınan kavramların pekiştirilmesi ve temel kavramlar ışığında, Özgün Değer ve Yaygın Etki deyimleri irdelenecektir. İnovasyon, yenilik gibi kavramların projede nasıl ele alınabileceği ve kavramsal anlatımı kavramayı kolaylaştırıcı gösteri etkinliği de yapılacaktır. Sınama sınavı sonucunda zayıf görülen noktalar tekrar tartışılacaktır. 2
Gün 2: 21Şubat 2015, Cumartesi 08:30-09:15Araştırma Ġle Ġlgili Bilgi Toplama Yolları: Bilgi Kaynakları ve Erişim (Doç. Dr. Metin AYTEKĠN) Bilgi kaynaklarının tanımlanması ve tespiti, Literatür toplamanın önemi ve gerekliliği, Bilgiye ulaşma yolları, Katılımcıların bilgi kaynakları hakkında bilgilerini aktarmaları ve erişim biçimlerini açıklamaları, Diğer araştırmacılarla irtibata geçme, iletişim ve ilişkiyi sürdürme yöntemleri içerikli sunumlar yapılacaktır.indekslerle ilgili uygulamalar yapılacaktır. 09:15-10:00Bilimsel Araştırma Konusunun Niteliği (Prof. Dr. Ġlkay ORHAN ERDOĞAN) Araştırma konusunun özellikleri detaylandırılacak ve araştırma konusunun seçiminde aranan kriterler, Ortak bir proje konusunun seçilmesi ve prototip olarak tartışılması sağlanacaktır. 10:00-10:30 Çay/kahve arası 10:30-11:15Araştırmanın Planlanması: 5N1K (Doç. Dr. Mustafa BÖYÜKATA) 5N1K: Ne?, Niçin?, Nasıl?, Nerede?, Ne zaman? ve Kiminle? anlatılacaktır. Tanımlar verilecek ve bir proje önerisinde hangi kısımlarda ifade edileceği anlatılacaktır. Kişisel projelerde doğru uygulanmadığında ortaya çıkacak aksaklıkların fark edilmesi için örnekler verilecektir. Görev dağılımı ve ekibin yetkinliği değerlendirilecektir. 11:15-12:00Araştırmanın Ġş Yükü Dağıtımı ve Zaman Yönetimi (Prof. Dr. Nurettin YAYLI) 12:10-13:30 Öğle yemeği Projenin nasıl yapılacağına dair soruların cevaplandırılmasına dönük planlama, -İş Paketlerinin oluşturulması, proje de hipotez için gerekli metod ve materyallerin tanımlanması, Katılımcıların prototip proje için iş paketi, yöntem ve materyaller ile ilgili önerilerin oluşturulması içerikli eğitim semineri gerçekleştirilecektir. İş paketlerinin dağılımında araştırmacıların (proje ekibinin) yetkinliğine bağlı dağılımda izlenecek yollar ve teknikler ele alınacaktır. Buna bağlı zaman planlamasında dikkat edilmesi gereken noktalar tartışılacaktır. 13:30-15:00Atölye Çalışması II: Süreç Tanımlaması ve 5N1K nın Uygulanışı (Doç. Dr. Mustafa BÖYÜKATA, Prof. Dr. Ġlkay ORHAN ERDOĞAN,Prof. Dr. Nurettin YAYLI) 5N1K nın proje önerilerinde bir kontrol mekanizması olarak uygulanmasına yönelik çalışmalar yapılacaktır. Takım egzersizleri de uygulanacaktır. Proje önerisinde hangi kısımlarda ifade edileceği anlatılacaktır. Kişisel projelerine aktarmaları istenecektir. Her bir sorunun öneride nerelerde nasıl cevaplandırılacağı uygulamalı olarak gruplar tarafından ele alınacaktır. 15:10-15:30 Çay/kahve arası 15:30-17:00 Proje Geliştirme II: Grup Çalışması ile Proje Önerisinin Geliştirilmesi (Prof. Dr. Nurettin YAYLI, Prof. Dr. Ġlkay ORHAN ERDOĞAN,Doç. Dr. Metin AYTEKĠN) Üç ayrı takımın (A-B-C)prototipprojelerini proje öneri formlarına aktarmaları sağlanacaktır. Seçilecek konunun proje teklifi içeriğinde 5N1K sorularının cevaplanmasına dair uygulamalar form üzerinde irdelenecektir.1001 proje önerisi formunda Başlık, özet, konu ve kapsam ile literatür bilgilerinin oluşturulması istenecektir. Prototip proje konusu ile ilgili literatür bilgileri üzerinde değerlendirmelerini açıklamaları ve çalışma biçimlerini ortaya koymaları istenecektir. Kaynakların tasnifi ve analizi üzerine düşünceler açıklanacaktır.yöntem ve materyal kısımlarının oluşturularak proje teklifinin geliştirilmesi sağlanacaktır. 3
17:30-19:00 Grup Dinamiği-II: Bir proje neden başarısız olur? Proje Ekibinin Önemi (Doç. Dr. Mustafa BÖYÜKATA, Prof. Dr. Hamdi TEMEL,Doç. Dr. Metin AYTEKĠN) Uygulamalı çalışmalar yapılacaktır. Günün değerlendirilmesi, oluşturulacak takımlarla gün içerisinde ele alınan konuların pekiştirilmesine dönük etkinlikler yapılacaktır. Bir proje neden başarısız olur? konulu takım aktiviteleri gerçekleştirilecektir.zayıf ve güçlü noktaların paylaşılması, takımlar oluşturularak projelerde yer alan ekiplerin rolünün kavratılmasına dönük uygulamalı etkinliklerin yapılması sağlanacaktır. Proje ekibinin önemi uygulama etkinliği ile kavratılmaya çalışılacaktır. Gün 3: 22Şubat 2015, Pazar 08:30-09:15Araştırma Sonuçlarının Analizi ve Dokümantasyonu (Prof. Dr. Nurettin YAYLI) Proje sonucunda elde edilen verilerin neler olabileceği, Verilerin niteliği, Verilerin analiz edilmesi ve yorumlanma teknikleri tartışılacak ve anlatılacaktır.proje sonuçlarının raporlanmasına ilişkin yöntemler, Katılımcıların bu çerçevede ne tür yollara başvurduklarının öğrenilmesi sağlanacaktır. Araştırma projelerinde arşivleme ve dökümantasyon boyutları ele alınacaktır. 09:15-10:00Bulguların Değerlendirilmesi ve Yayına Dönüştürülmesi (Doç. Dr. Metin AYTEKĠN) Analizleri yapılan bulguların ve sonuçların bilimsel anlamı ve yorumu; araştırmacının gözlemleri konu hakkındaki düşünceleri anlaşılabilir biçimde nasıl değerlendirilebileceğine ilişkin bilgiler verilecektir. Bunların makaleye dönüştürülmesi veya bilimsel toplantılar için hazırlanmasına ilişkin yöntemler anlatılacaktır. Katılımcıların bu çerçevede ne tür yollara başvurdukları öğrenilecek ve sunum tekniklerinde yeni ve güncel eğilimlerden bahsedilecektir.patentleme ve somut ürün elde etmede sanayi ve endüstriyel alanlara anlaşılır bilgiler verebilmenin teknikleri ele alınacaktır. 10:00-10:30 Çay/kahve arası 10:30-12:00Atölye Çalışması III: Proje Örneklerinin Ġncelenmesi 12:00-13:30 Öğle yemeği (Doç. Dr. Mustafa BÖYÜKATA, Prof. Dr. Nurettin YAYLI, Doç. Dr. Metin AYTEKĠN) Panel provası yapılacaktır. Üç farklı grubun kendi içerisinde alanları ile ilgili olarak; panelistler tarafından başarılı/başarısız bulunmuş proje örneklerinin incelenmesi sağlanacaktır. Panelistler tarafından hazırlanan nihai raporların irdelenmesi gerçekleştirilecektir. Bu amaçla katılımcılara eğitmenlerin eski proje önerilerinden örnekler verilecek ve inceletilerek panel üyesi gibi değerlendirme yapmaları istenecektir. Sürece ilişkin uygulamalı bilgi edinmeleri sağlanacaktır. 13:30-15:00 Proje Geliştirme III: Grup Çalışması ile Proje Önerilerinin Tamamlanması (Doç. Dr. Mustafa BÖYÜKATA, Doç. Dr. Metin AYTEKĠN, Prof. Dr. Nurettin YAYLI) Üç ayrı takımın (A-B-C-D)prototip proje öneri formlarını tamamlayarak savunmaya hazır hale getirmeleri için 1001 proje öneri formlarında ilgili yerleri tamamlamaları istenecektir. Grupların savunma yapabilmeleri için ortak sunumlarını hazırlamaları istenecek ve sağlanacaktır. 15:00-15:30 Çay/kahve arası 15:30-17:00 Proje Geliştirme IV: Prototip Proje Deneyimi ile Kişisel Proje Hazırlanması (Prof. Dr. Hamdi TEMEL,Doç. Dr. Mustafa BÖYÜKATA, Doç. Dr. Metin AYTEKĠN) Üç ayrı takımın (A-B-C)prototip proje öneri hazırlık deneyimleri ve eğitim tecrübesi ile sağlanan kazanımlarla kişisel projelerin gözden geçirilerek eğitmenlerin gözetiminde son şekillerinin verilmesi sağlanacaktır. Her bir katılımcının kendi kişisel projesini birebir eğitmenlerle kritik etmeleri istenecektir. Eğitmenlerin tespit ettiği zayıf noktaları eğitim anında düzeltmeleri istenecek ve bu düzeltmenin yine tartışmasını yapabileceklerdir. 4
17:30-19:00 Grup Dinamiği III: Grupların Prototip Proje Önerilerini Savunmaları (Prof. Dr. Ġlkay ORHAN ERDOĞAN, Doç. Dr. Metin AYTEKĠN, Prof. Dr. Nurettin YAYLI) Grupların ortak prototip proje önerilerini savunmaları ve karşılıklı kritik etmeleri istenecektir. Panel rolü uygulamalı olarak yaşatılacaktır. Güçlendirilmeye ihtiyaç bulunan noktalarda grup aktiviteleri gerçekleştirilecektir ve tartışılacaktır. Bir grup proje önerisini savunurken diğer katılımcılar panelist olarak değerlendirme yapacaklar ve proje önerisine ilişkin sorular sormaya mecbur tutulacaktır. 19:00-20:00 Kapanış: Genel Değerlendirme ve Sertifika& PlaketTöreni 5