Türkiye Halk Sağlığı Halk Genel Sağlığı Müdürlüğü Kurumu Ulusal Akılcı Antibiyotik Kullanımı ve Antimikrobiyal Direnç Stratejik Eylem Planı Doç. Dr. Serap SÜZÜK YILDIZ Tıbbi Mikrobiyoloji Uzmanı, PhD SB Mikrobiyoloji Referans Laboratuvarı ve Biyolojik Ürünler DB
Antibiyotik kullanımı
Direnç sorunu olan bakteriler Metisilin dirençli S.aureus (MRSA) Glikopeptid intermediate dirençli S.aureus (GISA) Vankomisin dirençli S.aureus (VISA) Vankomisin dirençli enterokok (VRE) Penisilin dirençli Streptococcus pneumoniae Genişlemiş spektrumlu betalaktamaz üreten Enterobacteriaceae Karbapenem dirençli Enterobacteriaceae AmpC (plazmid kökenli) dirençli Enterobacteriaceae Kolistin dirençli Enterobacteriaceae, P.aeruginosa, Acinetobacter spp Çoklu direnç Stenotrophomonas spp, Burcholderia cepacia Clostridium difficile
Direnç Sorunu? Lokal Ulusal Bölgesel Küresel
Sürveyans sistemi UAMDSS (Ulusal) CAESAR (DSÖ Avrupa Ofisi) GLASS (DSÖ)
Direnç: Küresel Tehdit! 6 DSÖ Bölgesi Afrika, Amerika, Avrupa, Doğu Akdeniz, Güneydoğu Asya, Batı Pasifik Bölgesi 114 ülke verisi Gram negatif bakterlerilerde AMD > %50
Direnç: Küresel Tehdit! DSÖ üye ülkelerine çağrı TEK DÜNYA TEK SAĞLIK İnsan, hayvan, çevre Multidisipliner işbirliği
DSÖ Küresel AMD Eylem Planı-Mayıs 2015 1. Etkili eğitim, öğretim ve iletişim yoluyla AMD konusunda farkındalığın artırılması 2. Sürveyansların güçlendirilmesi, sürveyans ve araştırmalar yoluyla kanıta dayalı bilgi tabanının desteklenmesi 3. Etkili enfeksiyon kontrolü sağlanması ve enfeksiyon insidansının azaltılması 4. İnsan ve hayvan sağlığında antimikrobiyal ilaçların optimize kullanımının sağlanması 5. Yeni antimikrobiyal ilaçlar, aşılar, tanı araçlarının gelişimi ve sürdürülebilirliğin sağlanması için ekonomik imkanların artırılması
WHO FAO OIE
Ulusal Akılcı Antibiyotik Kullanımı ve Antimikrobiyal Direnç Stratejik Eylem Planı
Amaç Ülkemizde; sektörler arası koordinasyonun sağlanması antimikrobiyal direnç gelişimi ve yayılımının önlenmesi için ulusal stratejiler geliştirilmesi insan ve hayvan sağlığında antibiyotiklerin akılcı kullanımının sağlanması
Ulusal Eylem Planı Kanıta Dayalı Önleme Koruma Uygulanabillir Sürdürülebilir Erişilebilir
Özellikleri Multidisipliner Kanıta dayalı İzlenebilir Göstergeleri mevcut
Paydaşlar Bakanlıklar Dernek/Cemiyet Endüstri STK
Paydaşlar Sağlık Bakanlığı Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Türkiye Sosyal Güvenlik Kurumu
Paydaşlar-Uzmanlık Dernekleri Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti (TMC) Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği (KLİMUD) Türkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği (EKMUD) Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Antibiyotik ve Kemoterapi Derneği (ANKEM) Türk İç Hastalıkları Uzmanlık Derneği Türk Hastane İnfeksiyonları ve Kontrolü Derneği Türk Toraks Derneği Türk Cerrahi Derneği Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu
Ulusal AMD-SEP İnsan/Hayvan Sağlığı Direnç/Tüketim Sürveyans Koordinasyon Endüstri Farkındalık
1- Ulusal antimikrobiyal direnç gelişimi ile ilgili çalışmalarda paydaşlar arası koordinasyon ve işbirliğinin sağlanması Ulusal bir koordinasyon sisteminin kurulması Uluslararası kurum/kuruluşlar ile işbirliğinin sağlanması
2- Ulusal antimikrobiyal direnç sürveyansının güçlendirilmesi Sürveyans sistemleri Uluslararası sürveyans ağlarına katılım Kanıta dayalı verinin güçlendirilmesi için mikrobiyoloji labortuvarlarının güçlendirilmesi
-Sürveyans sistemleri Kan ve BOS izolatlarına yönelik sürveyans sisteminin güçlendirilmesi (CAESAR- GLASS) Enterik bakteriyel patojenlere yönelik sürveyans sisteminin güçlendirilmesi (GLASS) Antitüberküloz ilaç direncine yönelik sürveyans sisteminin güçlendirilmesi HIV, HBV antiviral ilaç direncine yönelik sürveyans sisteminin oluşturulması ve veri toplanması Toplum kökenli ÜSE etkeni E.coli ve K.pneumoniae izolatlarına yönelik antibiyotik direnç sürveyansının oluşturulması ve veri toplanması (GLASS) Gonokok izolatlarına yönelik antibiyotik direnç sürveyans sistemi için pilot çalışmanın yapılması ve sonrasında sistemin oluşturulması (GLASS) Enterobactericeae izolatlarının karbapenemaz direncinde moleküler epidemiyoloji sürveyans sisteminin oluşturulması (ECDC)
Mikrobiyoloji laboratuvarlarının güçlendirilmesi EUCAST Eğitimleri DKD Bilgilendirme toplantıları Örneklerin alınması/transferi KLİMUD rehberleri KLİMUD teknisyen eğitimleri KLİMUD Kan kültürü çalışma grubu çalışmaları
3- Ulusal antibiyotik tüketim sürveyansının güçlendirilmesi ATC/DDD metodolojisiyle ölçülmesi Ayaktan hastalarda Yatarak tedavi gören hastalarda Reçeteleme Bilgi Sistemi
4- Enfeksiyonların önlenmesi ve kontrolüne yönelik yapılan süreçlerin güçlendirilmesi Enfeksiyon Kontrol Komitesi Antimikrobiyal Yönetişim Ekibi Dezenfeksiyon, Antisepsi, Sterilizasyon Alt Grubu Cerrahi Profilaksi Rehberi Ulusal sürveyans tanı kriterlerinin ve algoritmalarının belirlenmesi Kurumlara bilgilendirme yapılması
Enfeksiyonların önlenmesi ve kontrolüne yönelik yapılan süreçlerin güçlendirilmesi Minimum patojen serilerinin belirlenmesi SHİE etkenlerine yönelik moleküler epidemiyolojik sürveyans oluşturulması Aşılama programlarının geliştirilmesi Yetişkin Çocuk Sağlık çalışanları
5- Hayvan sağlığı alanında antibiyotik kullanımının kontrolü ve antibiyotik direnç sürveyansının güçlendirilmesi Hayvan sağlığında AMD sürveyansı Hayvan sağlığında tüketim sürveyansı Farkındalık
6- Yeni antimikrobiyal ilaç, aşı ve hızlı tanı kitleri geliştirme araştırmalarının teşvik edilmesi ve yeni tanı testlerinin güncel olarak takip edilmesi Yeni tanı kitleri geliştirilmesi çalışmaların teşvik edilmesi ve koordinasyon sağlanması Yeni antibakteriyel ajanların geliştirilmesine yönelik AR-GE çalışmalarının desteklenmesi Yeni aşıların geliştirilmesine yönelik AR-GE çalışmalarının desteklenmesi
7- Antimikrobiyal direnç gelişimi ve akılcı antibiyotik kullanımı ile ilgili farkındalığın arttırılması Eğitim, farkındalık çalışmaları Sağlık çalışanları Toplum
SEP ile ilgili ilerleme Başbakanlık genelgesi hazırlandı Hukuk müşavirinin onayında Koordinasyon Kurulu???
G20 Zirvesi Sonuçları Bakanlık bildirgesi Başkanlar zirvesi AMR Protokolü imzalandı Türkiye de imza attı Burada aktif üyelik konusunda Sağlık Bakanı ve Hazine Sherpası birlikte karar verecek
Teşekkürler