EMÜLGATÖR VE KIVAM ARTTIRICILAR Avrupa Birliği Ülkelerinde Kullanımı Serbest Olan Gıda Katkı Maddeleri Listesi E Numarası İsim Kullanımına İzin Verilen Maksimum Miktar Kabul edilebilir günlük alım miktarı Elde Edildiği Kaynak (Doğal / Yapay) Kullanıldığı Gıdalar Yan Etkileri E322 Lesitin (yaş makarna, ekmek) Limitsiz Lesitin, her canlı organizmada hücre duvarının parçası olan bir grup bileşiği ifade eder. Lesitin ticari olarak soyadan veya yumurta sarısından izole edilir. Su ile bitkisel ve hayvansal yağ karışımlarında emülgatör ve stabilizatör Çikolatayı yumuşatmakta da Vücut hücrelerinin normal bir bileşenidir ve yan etki olmaksızın, vücut tarafından parçalanarak Kansere neden olmaz. E325 Sodyum laktat (ekmek) E326 Potasyum laktat (ekmek) E327 Kalsiyum laktat kalorili ürünler) Limitsiz Doğal bir asit olan laktik asidin (E270) bakteriler tarafından fermente gıdalarda üretilen sodyum, potasyum ve kalsiyum tuzları. Tüm fermente gıdalar laktik asit bakımından çok zengindir. Ticari olarak, nişasta ve melasta bakteriyel fermentasyonla üretilir. Ayrıca kalın bağırsakta yerleşmiş bakteriler tarafından büyük miktarda üretilir. Mayalara ve mantarlara karşı koruyucu olarak Aynı zamanda antioksidanların kararlılığını arttırmak için ve farklı ürünleri kurumadan korumak için Peynir, şekerleme, dondurma, meyve jöleleri, çorbalar ve konserve meyvelerde Yetişkinler için yan etkisi D- veya DL- laktatlar (stereoizomerleri) henüz laktatın bu formlarını metabolize edebilecek uygun enzimleri karaciğerlerinde gelişmedikleri için bebeklere ve küçük çocuklara verilmemelidir. Kansere neden olmaz. E330 Sitrik asit kalorili ürünler), 1 g/l (şarap), 5 g/l (meyve sularında) Limitsiz Her canlı organizmada bulunan ve bütün vücut hücrelerinde kilit metabolik yolların bir parçası olan doğal bir asittir. Ekşi meyvelerde (kivi, çilek vb.) yüksek miktarda bulunur. Ticari olarak Aspergillus niger küfünün, melası fermente etmesiyle hazırlanır. Antioksidanların aktivitesini arttırır, aroma bileşiği iken temelde asit düzenleyici olarak kullanılırlar. Meyveli ürünlerde (marmelat, reçel vb.) sebze konservelerinde, mayonozde, meyve sularında, tereyağında, sürülebilir peynirlerde, şekerlemelerde, meyve ve balık konservelerinde Vücut hücrelerinin normal bir bileşiğidir ve yan etkisi olmadan vücutta parçalanabilir ve kullanılabilir. Yalancı alerjik reaksiyonlar (intolerans) rapor edilmiştir, fakat bunlar çok nadirdir. Bu tür intoleransı olan kişiler ayrıca tüm yumuşak meyvelerden ve küçük sulu ve taneli meyvelerden ve ürünlerinden sakınmalılar. Kansere neden olmaz. E331 Sodyum sitrat kalorili ürünler), 4 g/l (keçi sütü) Limitsiz Sitrik asitin sodyum tuzu. Her canlı organizmada bulunan ve bütün vücut hücrelerinde kilit metabolik yolların bir parçası olan doğal bir asittir. Ekşi meyvelerde (kivi, çilek vb.) yüksek miktarda bulunur. Ticari olarak Aspergillus niger küfünün, melası fermente etmesiyle hazırlanır. Sitrik asit ve sitratlar birçok fonksiyona Vücut hücrelerinin normal bir bileşiğidir ve yan etkisi olmadan sahiptir; birçok antioksidanın aktivitesini arttırır vücutta parçalanabilir ve kullanılabilir. Yalancı alerjik ve antioksidan aktivite gösterirler. Aroma reaksiyonlar (intolerans) rapor edilmiştir, fakat bunlar çok bileşiği iken temelde asit düzenleyici olarak nadirdir. Bu tür intoleransı olan kişiler ayrıca tüm yumuşak kullanılırlar. Marmelatlardaki jel kuvvetini meyvelerden ve küçük sulu ve taneli meyvelerden ve arttırır, meyvelerdeki ve meyveli ürünlerdeki ürünlerinden sakınmalılar. Kansere neden olmaz. enzimatik kararmayı azaltır. E332 Potasyum sitrat Limitsiz Sitrik asitin potasyum tuzu. Her canlı organizmada bulunan ve bütün vücut hücrelerinde kilit metabolik yolların bir parçası olan doğal bir asittir. Ekşi meyvelerde (kivi, çilek vb.) yüksek miktarda bulunur. Ticari olarak Aspergillus niger küfünün, melası fermente etmesiyle hazırlanır. Metal iyonlarını bağlamak için tampon olarak ve özel fermente ürünlerde, mayalar için bir besin kaynağı E332 (ii) ayrıca asit giderici olarak kullanılır (mide asidine karşı). Vücut hücrelerinin normal bir bileşiğidir ve yan etkisi olmadan vücutta parçalanabilir ve kullanılabilir. Yalancı alerjik reaksiyonlar (intolerans) rapor edilmiştir, fakat bunlar çok nadirdir. Bu tür intoleransı olan kişiler ayrıca tüm yumuşak meyvelerden ve küçük sulu ve taneli meyvelerden ve ürünlerinden sakınmalılar. Kansere neden olmaz. E333 Mono, di, ve Tri- Kalsiyum sitrat kalorili ürünler) Limitsiz Sitrik asitin kalsiyum tuzu. Her canlı organizmada bulunan ve bütün vücut hücrelerinde kilit metabolik yolların bir parçası olan doğal bir asittir. Ekşi meyvelerde (kivi, çilek vb.) yüksek miktarda bulunur. Ticari olarak Aspergillus niger küfünün, melası fermente etmesiyle hazırlanır. Metal iyonlarını bağlamak ve sebzelerdeki dokuyu geliştirmek için, tampon olarak Vücut hücrelerinin normal bir bileşiğidir ve yan etkisi olmadan vücutta parçalanabilir ve kullanılabilir. Yalancı alerjik reaksiyonlar (intolerans) rapor edilmiştir, fakat bunlar çok nadirdir. Bu tür intoleransı olan kişiler ayrıca tüm yumuşak meyvelerden ve küçük sulu ve taneli meyvelerden ve ürünlerinden sakınmalılar. Kansere neden olmaz.
E334 Tartarik asit kalorili ürünler), 2,5 g/l (şarap) Birçok meyvede özellikle de üzümde bulunan doğal asittir. Ticari olarak, şarap endüstrisinin atık ürünlerinden (üzüm kabukları) hazırlanır. Asit düzenleyicidir. Meyveli ürünlerde lezzet arttırıcı ve renk stabilizatörü Temelde şekerlemeler, alkolsüz içecekler, şarap ve marmelatlarda Vücutta sindirilemez; bu nedenle üreyle birlikte yan etkisi olmadan vücuttan atılır. E335 Sodyum tartarat kalorili ürünler) Tartarik asidin sodyum tuzu. Birçok meyvede özellikle de üzümde bulunan doğal asittir. Ticari olarak, şarap endüstrisinin atık ürünlerinden (üzüm kabukları) hazırlanır. Asitlik düzenleyici ve antioksidan olarak birçok Vücutta sindirilemez; bu nedenle üreyle birlikte yan etkisi üründe temelde şekerleme, marmelat ve olmadan vücuttan atılır. sosislerde E336 Monopotasyum L-(+)- tartarat (üzüm suyunda) Birçok meyvede özellikle de üzümde bulunan doğal asittir. Ticari olarak, şarap endüstrisinin atık ürünlerinden (üzüm kabukları) hazırlanır. Asitlik düzenleyici ve antioksidan olarak birçok üründe temelde şekerleme ve Fırıncılık Vücutta sindirilemez; bu nedenle üreyle birlikte yan etkisi ürünlerinde Ayrıca kabartma tozu olmadan vücuttan atılır. üretiminde ve emülgatör E337 Potasyum sodyum L- (+)- tartarat Tartarik asidin potasyum ve sodyum tuzu. Birçok meyvede özellikle de üzümde bulunan doğal asittir. Ticari olarak, şarap endüstrisinin atık ürünlerinden (üzüm kabukları) hazırlanır. Asitlik düzenleyici ve antioksidan olarak birçok üründe temel olarak et ve peynir ürünlerinde Vücutta sindirilemez; bu nedenle üreyle birlikte yan etkisi Ayrıca stabilizatör ve emülgatör olmadan vücuttan atılır. olarakda E338 Fosforik asit Birçok meyvenin ve sebzenin yapısında bulunan doğal bir asittir. Temelde asit düzenleyici Diğer özel fonksiyonları: etin tuz geçirgenliğini Fosfatlar, normalde vücuda alınması zorunlu tuzlardır. arttırır ve antioksidan olarak davranır. Kola ve Kalsiyumu kolayca bağladığından, kalsiyum yetersizliğine gazlı içecekler, ambalajlı et ürünleri, bira, neden olabilieceği için kullanımı kısıtlanmıştır. Yan etkisi yenilebilir yağar, dondurmalar, kakao aromalı vb. ürünlerde E339 Sodyum ortafosfatlar Fosforik asidin sodyum tuzu. Vücudumuzda doğal olarak bulunan bir tuzdur. Ticari olarak fosforsik asitten üretilir. Sodyum fosfat, asit düzenleyici ve şelat ajanıdır (metal iyonlarını bağlamak için kullanılır). Ürünleri kurumadan korur ve tozlarda topaklaşmadan koruduğu gibi asit stabilizatörü Antioksidanların aktivitesini arttırır. Birçok farklı üründe Fosfatlar, normalde vücuda alınması zorunlu tuzlardır. Kalsiyumu kolayca bağladığından, kalsiyum yetersizliğine neden olabilieceği için kullanımı kısıtlanmıştır. Yan etkisi E340 Potasyum ortafosfatlar Fosforik asidin potasyum tuzu. Vücudumuzda doğal olarak bulunan bir tuzdur. Ticari olarak fosforsik asitten üretilir. Sodyum fosfat, asit düzenleyici ve şelat ajanıdır (metal iyonlarını bağlamak için kullanılır). Ürünleri kurumadan korur ve tozlarda topaklaşmadan koruduğu gibi asit stabilizatörü Antioksidanların aktivitesini arttırır. Fosfatlar, normalde vücuda alınması zorunlu tuzlardır. Kalsiyumu kolayca bağladığından, kalsiyum yetersizliğine neden olabilieceği için kullanımı kısıtlanmıştır. Bazı araştırmalar hamilelik dönümünde yüksek miktarda alımı nedeniyle bebeğin yaşam süresini kısaltabileceğini tespit etmiştir. E341 Kalsiyum ortafosfatlar Fosforik asidin kalsiyum tuzu. Vücudumuzda doğal olarak bulunan bir tuzdur. Ticari olarak fosforsik asitten üretilir. Asitlik düzenleyici olarak kabartma tozunda kullanılır ve ekmeği zenginleştirici olarak davranır. Sofra tuzları, baharat tozları, kek karışımları, hazır çorbalar, toz şekerler ve hububat ürünlerinde Fosfatlar, normalde vücuda alınması zorunlu tuzlardır. Kalsiyumu kolayca bağladığından, kalsiyum yetersizliğine neden olabilieceği için kullanımı kısıtlanmıştır. Yan etkisi
E343 Magnezyum ortafosfatlar Fosforik asidin magnezyum tuzu. Vücudumuzda doğal olarak bulunan bir tuzdur. Ticari olarak fosforsik asitten üretilir. Emülgatör olarak kullanılır ayrıca antioksidanların aktivitelerini arttırır. Toz ürünlerde topaklaşmayı engeller. Ayrıca magnezyum tuzu olarak fonksiyonel gıdalarda ve gıda takviyelerinde Fosfatlar, normalde vücuda alınması zorunlu tuzlardır. Kalsiyumu kolayca bağladığından, kalsiyum yetersizliğine neden olabilieceği için kullanımı kısıtlanmıştır. Yan etkisi Bilinen yan etkisi D- veya DL- stereoizomerlerini E350 Sodyum malat kalorili ürünler) Limit yok Malik asidin (E296) sodyum tuzudur. Meyvelerde doğal olarak oluaşn bir asittir. Alkollü içecekler ve şekerlemelerde tampon ve metabolize edebilecek uygun enzimleri karaciğerlerinde lezzet verici gelişmedikleri için bebeklere ve küçük çocuklara verilmemelidir. Bilinen yan etkisi D- veya DL- stereoizomerlerini E351 Potasyum malat Limit yok Malik asidin (E296) potasyum tuzudur. Meyvelerde doğal olarak oluaşn bir asittir. Dondurma ve kızartılmış ürünlerde tampon ve lezzet verici metabolize edebilecek uygun enzimleri karaciğerlerinde gelişmedikleri için bebeklere ve küçük çocuklara verilmemelidir. E352 Kalsiyum malat Limit yok Malik asidin (E296) kalsiyum tuzudur. Meyvelerde doğal olarak oluaşn bir asittir. Dondurma, kızartılmış ürünler ve marmelatlarda kıvam arttırıcı ve lezzetlendirici Bilinen yan etkisi D- veya DL- stereoizomerlerini metabolize edebilecek uygun enzimleri karaciğerlerinde gelişmedikleri için bebeklere ve küçük çocuklara verilmemelidir. E353 Metatartarik asit 100 mg/kg (şarap ve benzeri alkollü içecekler) Şeker kamışından ve glukozdan üretilen ürünlerde oluşan doğal bir asittir. Şarap ve meyve sularında asitlik düzenleyici ve Bilinen yan etkisi Vücutta tartarik aside metabolize metal bağlayıcı olur. E354 Kalsiyum tartarat Tanımlanmamıştır Tartarik asidin kalsiyum tuzu. Meyvelerde oluşan doğal bir asittir. Balıklarda, meyvelerde, deniz yosunu Bilinen yan etkisi Vücutta tartarik aside metabolize ürünlerinde ve eczacılıkta asitlik düzenleyici ve olur. koruyucu E355 Adipik asit 10 g/l (içecek tozları), 6 g/kg (jelimsi tatlılar), 1 g/kg toz tatlı karışımları Tanımlanmamıştır Şeker pancarı ve şeker kamışında (suyunun) oluşan doğal bir asittir. Birçok farklı gıdada asitlik düzenleyici ve aroma bileşeni Bilinen yan etkisi Vücutta metabolize edilir ya da idrarla atılır. E356 Sodyum adipat 10 g/l (içecek tozları), 6 g/kg (jelimsi tatlılar), 1 g/kg toz tatlı karışımları 5 mg/kg Adipik asidin sodyum tuzu. Şeker pancarı ve şeker kamışındaki (suyundaki) doğal bir asittir. Bitkisel tuzlarda asit düzenleyici olarak Bilinen yan etkisi Vücutta metabolize edilir ya da idrarla atılır. E357 Potasyum adipat 10 g/l (içecek tozları), 6 g/kg (jelimsi tatlılar), 1 g/kg toz tatlı karışımları 5 mg/kg Adipik asidin potasyum tuzu. Şeker pancarı ve şeker kamışındaki (suyundaki) doğal bir asittir. Düşük sodyumlu ürünlerde asitlik düzenleyici Bilinen yan etkisi Vücutta metabolize edilir ya da idrarla atılır. E363 Süksinik asit 6 g/kg (tatlılar), 5 g/kg (hazır çorbalar, et-tavukbalık suları), 3 g/l (içecek tozları) Limit yok Birçok meyve ve sebzede doğal olarak oluşan bir asittir. Ticari olarak asetik asitten sentezlenir. E380 Triamonyum sitrat Sitrik asidin amonyum tuzu. E385 Kalsiyum disodyum EDTA 250 mg/kg (baklagil, mantar, enginar konservesi), 100 mg/kg (sürülebilir yağlar, margarinler) EDTA'nın, kalsiyum/sodyum tuzlarının sentetik bir 2.5 mg/kg bileşenidir. Şekerlemeler ve Fırıncılık ürünlerinde asitlik düzenleyici ve lezzet zenginleştirici olarak Çikolatalı şekerlemeler ve sürülebilir peynirde asitlik düzenleyici, tampon ve emülgatör Birçok farklı üründe metal bağlayıcı ve stabilizatör Bilinen yan etisi Vücut tarafından metabolize edilir (vücut hücrelerinin normal bileşenidir). Bilinen yan etisi Vücut tarafından metabolize edilir (vücut hücrelerinin normal bileşenidir). Kullanılan konsantrasyonlarda bilinen yan etkisi Kronik
E400 Aljinik asit kalorili ürünler) Aljinik asit, ABD ve İngiltere'de Phaeophyceae ailesinden (Macrocystis pyrifera, Laminaria digitata, L. cloustoni, Ascophyllum nodosum) farklı deniz yosunları tarafından üretilir. Birçok farklı üründe kıvam arttırıcı ve emülgatör Kullanılan konsantrasyonlarda bilinen yan etkisi Kronik Doğal bir polisakkarit olan Aljinik asitin sodyum E401 Sodyum aljinat düşük kalorili ürünler) tuzudur. Aljinik asit, ABD ve İngiltere'de Phaeophyceae ailesinden (Macrocystis pyrifera, Laminaria digitata, L. cloustoni, Ascophyllum nodosum ) farklı deniz yosunları tarafından üretilir. Birçok farklı üründe kıvam arttırıcı ve emülgatör Kullanılan konsantrasyonlarda bilinen yan etkisi Kronik E402 Potasyum aljinat (1) Doğal bir polisakkarit olan Aljinik asitin potasyum tuzudur. Aljinik asit, ABD ve İngiltere'de Phaeophyceae ailesinden (Macrocystis pyrifera, Laminaria digitata, L. cloustoni, Ascophyllum nodosum ) farklı deniz yosunları tarafından üretilir. Birçok farklı üründe (çoğunlukla da düşüktuz/sodyumlu ürünlerde) kıvam arttırıcı ve emülgatör Kullanılan konsantrasyonlarda bilinen yan etkisi Kronik E403 Amonyum aljinat düşük kalorili ürünler) Doğal bir polisakkarit olan Aljinik asitin amonyum tuzudur. Aljinik asit, ABD ve İngiltere'de Phaeophyceae ailesinden (Macrocystis pyrifera, Laminaria digitata, L. cloustoni, Ascophyllum nodosum ) farklı deniz yosunları tarafından üretilir. Alkolsüz içecekler, gida boyaları ve şekerli krema gibi ürünlerde kıvam arttırıcı ve emülgatör Kullanılan konsantrasyonlarda bilinen yan etkisi Kronik E404 Kalsiyum aljinat düşük kalorili ürünler) Belirtilmemiştir Doğal bir polisakkarit olan Aljinik asitin kalsiyum tuzudur. Aljinik asit, ABD ve İngiltere'de Phaeophyceae ailesinden (Macrocystis pyrifera, Laminaria digitata, L. cloustoni, Ascophyllum nodosum ) farklı deniz yosunları tarafından üretilir. Kıvam arttırıcı ve emülgatör özellikte olup dondurulmuş gıdalarda kristallenmeyi önler. Dondurma ve dondurulmuş Fırıncılık ürünlerinde Kullanılan konsantrasyonlarda bilinen yan etkisi Kronik E405 Propan-1,2-diol aljinat 8 g/kg (soslar), 100 mg/l (bira), 1 g/kg (gıda takviyeleri), 1,2 g/kg (kilo kontrol amaçlı gıdalar), 300 mg/l (alkolsüz aromalı içecekler) Doğal bir polisakkarit olan Aljinik asitin propilen glikol esteridir. Aljinik asit, ABD ve İngiltere'de V ücut ağırlığı üzerinden Phaeophyceae ailesinden (Macrocystis pyrifera, Laminaria digitata, L. cloustoni, Ascophyllum nodosum ) farklı deniz yosunları tarafından üretilir. Bazı insanların bünyesinde propilen glikole karşı ters Dondurma, şekerleme, sos vb. ürünlerde kıvam reaksiyonlar meydana gelmiştir. Fakat kullanılan arttırıcı konsantrasyonlarda bilinen herhangi bir yan etkisi E406 Agar düşük kalorili ürünler, fermantasyonu durdurulmamış krema ürünleri) Limit yok. Doğal bir polisakkarit olan Agar, ABD ve Japonya'da, Rhodophyceae ailesinin (Gelidium amansii, G. cartilagineum) farklı deniz yosunları tarafından üretilir. Jöleli şekerler, pudingler, tatlılar, eritme peynir başta olmak üzere birçok farklı üründe kıvam arttırıcı ve emülgatör E407 Karagenan (1)(reçel, marmelat, sürülebilir meyveler, düşük kalorili ürünler, fermantasyonu durdurulmamış krema ürünleri) Belirtilmemiştir Doğal bir polisakkarittir. Avrupa, Asya ve Amerika'da farklı deniz yosunları tarafından (Chrondrus crispus, Gigartina stellata, Euchema spinosum, E. cottonii) üretilir. E407a Karregenan biraz farklı bir bileşime sahiptir ve önemli miktarda da selüloz içerir. Pudingler, meyve ve sebze jöleleri, kakolu sütler başta olmak üzere birçok farklı üründe kıvam arttırıcı ve emülgatör Kısa zincirli Karragenanların gıdalarda kullanımına izin verilmez. E410 Keçiboynuzu Gum düşük kalorili ürünler, fermantasyonu durdurulmamış krema ürünleri) Doğal bir polisakkarittir. Çoğunlukla Akdeniz bölgesinde bulunan keçiboynuzu ağacından (Ceratonia siliqua) üretilir. Birçok farklı üründe kıvam arttırıcı, stabilizatör ve emülgatör
E412 Guar Gum düşük kalorili ürünler, fermantasyonu durdurulmamış krema ürünleri) Doğal bir polisakkarittir. Pakistan ve Hindistan'da bulunan guar çalısından (Cyamopsis tetragonolobus) üretilir. Birçok farklı üründe kıvam arttırıcı, stabilizatör ve emülgatör E413 Taragant Gum (1) Doğal bir polisakkarittir. İran, Suriye ve Türkiye'de bulunan Astralagus gummifer ağacından üretilir. Dondurma, süt tozu, çikolatalı hazır içecekler başta olmak üzere birçok farklı üründe kıvam arttırıcı, stabilizatör ve emülgatör olarak E414 Arap Gum (1) Doğal bir polisakkarittir. Tropikal Afrika'da bulunan Acacia senegal ağacından üretilir. Meyve konserveleri, şekerlemeler, sakızlar, peynirler başta olmak üzere birçok farklı üründe kıvam arttırıcı, stabilizatör ve emülgatör E415 Ksantan Gum (1)(2) (reçel, marmelat, sürülebilir meyveler, düşük kalorili ürünler, fermantasyonu durdurulmamış krema ürünleri) Doğal bir polisakkarittir. Xanthomonas campestris tarafından şeker ve melasdan üretilir. Birçok farklı üründe kıvam arttırıcı, stabilizatör ve emülgatör E416 Karaya Gum (gıda takviyeleri), 50 g/kg (aroma vericiler), 5 g/kg (tahıl ve patates bazlı çerezler, sakızlar) Belirtilmemiştir Doğal bir polisakkarittir. Hindistanda bulunan Sterculia urens ağacından elde edilir. Salata sosları başta olmak üzere birçok farklı üründe kıvam arttırıcı, stabilizatör ve emülgatör E417 Tara Gum (1)(2) 0, Güney Amerika'ya özgü Cesalpinia spinosa bitkisinden elde edilen doğal bir polisakkarittir. Birçok farklı gıdada E418 Jellan Gum düşük kalorili ürünler) Doğal bir polisakkarittir. Pseudomonas elodea bakterileri tarafından nişastadan üretilir. Süt ürünleri, soslar, meyveler vb. ürünlerde kıvam arttırıcı ve stabilizatör Normal olarak kullanılan konsantrasyonlarında herhangi bir E420 Sorbitol E420'nin alımı ile ilgili herhangi bir sınırlama yoktur; ancak, 1 Birçok meyvede (elma, kuru erik, kiraz, üzüm vb.) yaşından daha küçük bulunan doğal bir karbonhidrat alkolüdür. Ticari bebekler için kullanımına olarak glikozdan (dekstroz) üretilir izin verilmez, çünkü şiddetli bir ishale neden olabilir. Unlu mamüllerde ve şekerleme ürünlerinde stabilizatör, düşük kalorili tatlandırıcı ve hacim arttırıcı yan etkisi 1 yaşından küçük bebeklerde ishale neden olduğu için kullanımına izin verilmez. Vücut tarafından kısmen emilir ve fruktoz gibi metabolize edilir; kalan bölümü ise kalın bağırsakta fermente edilir. Fermantasyon boyunca üretilen gazlar, midede gaz toplanmasına ve şişmeye neden olur. Sorbitolü tolere edemeyen insanlarda 5 gr'lık alımında dahi müshil etkisi görülebilir. Yan etkiler normal olarak tek bir dozda 25-30 gr sorbitol alımından sonra meydana gelir. Bu miktar gıdalarda kullanılan normal miktardan çok yüksektir. Mannitolün büyük bir kısmı, vücut tarafından glikoz gibi emilir ve metabolize edilir, kalan bölümü ise kalın bağırsakta E421 Mannitol 160 mg/kg Birçok bitkide (kozalak ağacı, su yosunu, mantar vb.) bulunan doğal bir karbonhidrat alkolüdür. Ticari olarak glikozdan (dekstroz) üretilir. Fırıncılık ve şekerleme ürünlerinde topaklanmayı önleyici, düşük kalorili tatlandırıcı ve hacim arttırıcı olarak kullanlır. fermente edilir. Fermantasyon boyunca üretilen gazlar, midede gaz toplanmasına ve şişkinliğe neden olur. Mannitolü tolere edemeyen insanlarda müshil etkisi görülebilir. Yan etkiler normal olarak tek bir dozda 25-30 gr mannitol alımından sonra meydana gelir. Bu miktar gıdalarda kullanılan normal miktardan çok yüksektir.
E422 Gliserol Yağların bileşeni olan doğal bir karbonhidrat alkolüdür. Kanımızda düşük miktarlarda bulunur. Ticari olarak propenden sentetik olarak ya da şekerlerin bakteriyel fermantasyonu ile üretilir. Yağlardan üretilmez. Fırıncılık ve şekerleme ürünlerinde düşük kalorili tatlandırıcı, nemlendirici (gıdanın nemini muhafaza etmesine yardım eder) Gliserol vücut tarafından glikoz gibi yağlara metabolize edilir. E425 Konjac Gum 10 g/kg (1) (2) (tüm gıdalar) Doğu Asya ülkelerinde (Japonya, Çin, Endonezya) doğal olarak yetişen Amorphophallus cinsi bir bitkiden elde edilir. Şekerlemelerde, çikolatalarda, jölelerde ve Fırıncılık ürünlerinde kalınlaştırıcı ve sertleştirici E426 Soya Fasulyesi Hemiselülozu 5 g/l (süt bazlı içecekler), 10 g/kg (perakende satışlar için ön paketlenmiş pirinç, şehriye, erişte, Fırıncılık ürünleri), 30 g/l (emülsifiye soslar) E427 Cassia / Sinameki Gum 2500 mg/kg (yenilebilir buzlar, dondurma, işlenmiş peynir, soslar, toz çorba, et/balık/tavuk suları), 1500 mg/kg (ısıl işlem görmüş et Senna obtusifolia (Cassia obtusifolia veya Cassia tora) bitkisinin endosperminden elde edilir. Dondurulmuş ürünlerde stabilizatör olarak ürünleri) E431 Polioksietilen (40) stearat Belirlenmemiş Etilen oksit (sentetik bir bileşik) ve stearik asitten (doğal bir yağ asidi) üretilen sentetik bir bileşiktir. Fırıncılık ürünlerinde ve pudinglerde emülgatör Propilen glikolü tolere edemeyen kişiler E430-E436 E432 Polioksietilen -20- sorbitan mono-laurat (gıda takviyeleri), 3 g/kg (hafif Fırıncılık ürünleri, tatlılar), 10 g/kg (Fırıncılık ve pastacılık ürünleri için yağ emülsiyonları), 5 g/kg (sakız) Etilen oksit (sentetik bir bileşik), sorbitol ve laurik asitten (doğal bir yağ asidi) üretilen sentetik bir bileşiktir. Dondurma, alkolsüz içecekler vb. ürünlerde emülgatör Propilen glikolü tolere edemeyen kişiler E430-E436 E433 Polioksietilen -20- sorbitan mono-oleat (gıda takviyeleri), 3 g/kg (hafif Fırıncılık ürünleri, tatlılar), 10 g/kg (Fırıncılık ve pastacılık ürünleri için yağ emülsiyonları), 5 g/kg (sakız) Etilen oksit (sentetik bir bileşik), sorbitol ve laurik asitten (doğal bir yağ asidi) üretilen sentetik bir bileşiktir. Birçok farklı üründe emülgatör Propilen glikolü tolere edemeyen kişiler E430-E436 E434 Polioksietilen -20- sorbitan monopalmitat (gıda takviyeleri), 3 g/kg (hafif Fırıncılık ürünleri, tatlılar), 10 g/kg (Fırıncılık ve pastacılık ürünleri için yağ emülsiyonları), 5 g/kg (sakız) Etilen oksit (sentetik bir bileşik), sorbitol ve palmitik asitten (doğal bir yağ asidi) üretilen sentetik bir bileşiktir. Pastalarda emülgatör Propilen glikolü tolere edemeyen kişiler E430-E436 E435 Polioksietilen -20- sorbitan mono stearat (gıda takviyeleri), 3 g/kg (hafif Fırıncılık ürünleri, tatlılar), 10 g/kg (Fırıncılık ve pastacılık ürünleri için yağ emülsiyonları), 5 g/kg (sakız) Etilen oksit (sentetik bir bileşik), sorbitol ve stearik asitten (doğal bir yağ asidi) üretilen sentetik bir bileşiktir. Birçok farklı üründe emülgatör Propilen glikolü tolere edemeyen kişiler E430-E436 E436 Polioksietilen -20- sorbitan tri stearat (gıda takviyeleri), 3 g/kg (hafif Fırıncılık ürünleri, tatlılar), 10 g/kg (Fırıncılık ve pastacılık ürünleri için yağ emülsiyonları), 5 g/kg (sakız) Etilen oksit (sentetik bir bileşik), sorbitol ve stearik asitten (doğal bir yağ asidi) üretilen sentetik bir bileşiktir. Birçok farklı üründe emülgatör ve köpüklenmeyi önleyici Propilen glikolü tolere edemeyen kişiler E430-E436
E440 Pektin düşük kalorili ürünler, fermantasyonu durdurulmamış kream ürünleri) Hemen hemen bütün meyvelerde, özellikle de elma, ayva ve portakalda doğal olarak bir polisakkarit asittir. Ticari olarak elma küspesinden ve portakal kabuğundan üretilir. Marmelatlar, meyve jelleri, soslarda ve başka birçok üründe kıvam arttırıcı, emülgatör ve stabilizatör Pektin, kıvamlaştırıcı bir madde olarak davranır bu nedenle yüksek konsantrasyonlarda bağırsak problemlerine yol açabilir. Kıvamlaştırıcı etkisi açlık hissini bastırdığı için diyet amaçlı Pektin kalın bağırsakta fermente edilir bu nedenle gaz oluşumuna neden olur. E442 Fosforik asitin amonyum tuzları 10 g/kg (kakao ve çikolata bazlı şekerlemeler), GRAS (ABD'de) Amonyaktan ve fosforlanmış yağ asitlerinden elde edilir. En önemlisi kaynağı kanola yağıdır. Sadece çikolata ve kakao ürünlerinde stabilizatör ve emülgatör E444 Sukroz asetat izobütirat 300 mg/l (alkolsüz aromalı içecekler) E445 Ağaç reçinesinin gliserol esterleri 50 mg/kg (turunçgillerin yüzey uygulamaları), 100 mg/l (alkolsüz aromalı içecekler) E450 Di- ve poli fosfatlar Sodyum, potasyum, kalsiyum'un fosfatlarla olan tuzu. Hepsi kendi karbonatları ve fosforik asitlerinden sentetik olarak üretilir. Birçok farklı üründe tampon ve emülgatör E450 (iii) metalleri bağlar ve renk kaybını önler. E450 (vi) ekmek üretiminde ve ek kalsiyum desteği olarak kullanılabilir. Fosfatlar genel metabolizmada önemli görevler alır bu nedenle yüksek konsantrasyonları birçok metabolik işleme zarar verebilir. E451 Tri fosfatlar Sodyum, potasyum'un fosfatlarla olan tuzlarıdır. Hepsi kendi karbonatları ve fosforik asitlerinden sentetik olarak üretilir. Birçok farklı gıdada tampon, stabilizatör ve emülgatör Fosfatlar genel metabolizmada önemli görevler alır bu nedenle yüksek konsantrasyonları birçok metabolik işleme zarar verebilir. E452 Poli fosfatlar Sodyum, potasyum, kalsiyum, amonyum'un fosfatlarla olan tuzlarıdır. Hepside kendi karbonatları ve fosforik asitlerinden sentetik olarak üretilir. Birçok farklı üründe metal tutucu, stabilizatör ve emülgatör Fosfatlar genel metabolizmada önemli görevler alır bu nedenle yüksek konsantrasyonları birçok metabolik işleme zarar verebilir. E459 Siklo dektrin - beta 1 g/kg (aromalı çerezlerde kullanılan kapsül aromalar), 500 mg/l (aromalı çaylar E460 Selüloz (olgunlaştırılmış peynir, fermantasyonu durdurulmamış kream ürünleri) Belirtilmemiştir temel bir polisakkarittir. Ticari olarak odundan elde edilir. birçok kullanım alanı vardır. Sofra tuzları, baharat tozları, kek karışımları, hazır çorbalar, toz şekerler ve hububat ürünlerinde yaygın Selüloz vücutta çözünmez ancak kalın bağırsakta fermente olabilir. Yüksek konsantrasyonları şişkinlik, kabızlık, ishal gibi bağırsak problemlerine yol açabilir. E461 Metil selüloz Belirtilmemiştir temel bir polisakkarittir. Ticari olarak odundan elde edilir ve kimyasal olarak metil bağlanır. birçok kullanım alanı vardır. Metilselüloz vücutta çözünmez ancak kalın bağırsakta fermente olabilir. Yüksek konsantrasyonları şişkinlik, kabızlık, ishal gibi bağırsak problemlerine yol açabilir.
Kıvam arttırıcı dolgu malzemesi, besinsel lif, E462 Etil selüloz temel polisakkarit selülozdan üretilir. Ticari olarak odundan elde edilir ve kimyasal olarak etil bağlanır. birkaç üründe Avrupa Birliği'nde emülgatör olarak kullanımına artık izin verilmemektedir. Etilselüloz vücutta çözünmez ancak kalın bağırsakta fermente olabilir. Yüksek konsantrasyonları şişkinlik, kabızlık, ishal gibi bağırsak problemlerine yol açabilir. E463 Hidroksipropil selüloz temel polisakkarit selülozdan üretilir. Ticari olarak odundan elde edilir ve kimyasal olarak propil bağlanır. birçok kullanım alanı vardır. Selüloza benzer fakat suda daha iyi çözünür. Hidroksipropilselülozun çözünürlüğü oldukça yüksektir ve kalın bağırsakta fermente olabilir. Yüksek konsantrasyonları şişkinlik, kabızlık, ishal gibi bağırsak problemlerine yol açabilir. E464 Hidroksipropilmetil selüloz temel polisakkarit selülozdan üretilir. Ticari olarak odundan elde edilir ve kimyasal olarak da modifiye edilir. birçok kullanım alanı vardır. Selüloza benzer fakat suda daha iyi çözünür. Hidroksipropilmetilselülozun çözünürlüğü oldukça yüksektir ve kalın bağırsakta fermente olabilir. Yüksek konsantrasyonları şişkinlik, kabızlık, ishal gibi bağırsak problemlerine yol açabilir E465 Etilmetil selüloz temel polisakkarit selülozdan üretilir. Ticari olarak odundan elde edilir ve kimyasal olarak da modifiye edilir. birçok kullanım alanı vardır. Selüloza benzer fakat farklı özellikleri vardır Metiletilselülozun vücutta çözünürlüğü düşüktür ancak kalın bağırsakta fermente olabilir. Yüksek konsantrasyonları şişkinlik, kabızlık, ishal gibi bağırsak problemlerine yol açabilir. E466 Karboksi Metil selüloz (fermantasyonu durdurulmamış kream ürünleri) temel polisakkarit selülozdan üretilir. Ticari olarak odundan elde edilir ve kimyasal olarak da modifiye edilir. birçok kullanım alanı vardır. Selüloza benzer fakat suda daha iyi çözünür. Karboksimetilselülozun vücutta çözünürlüğü oldukça yüksektir ve kalın bağırsakta fermente olabilir. Yüksek konsantrasyonları şişkinlik, kabızlık, ishal gibi bağırsak problemlerine yol açabilir. Kandaki kolesterol seviyesini biraz düşürebilir. E 468 Çapraz Bağlı Sodyum Karboksi Metil Selüloz 30 g/kg (katı formdaki gıda takviyeleri) Bitki hücre duvarının ana bileşeni olan selülozdan üretilir. Gıda takviyelerinde ve tatlandırıcılarla, tatlandrıcının taşıyıcısı E469 Karboksi Metil Selüloz (enzimatik olarak hidrolize edilmiş) Bitki hücre duvarının ana bileşeni olan selülozdan üretilir. Düşük kalorili içeceklerde ve keklerin dolgu malzemesinde kalınlaştırıcı ve stabilizatör E470 Yağ asitlerinin tuzları E470a Yağ Asitlerinin Sodyum, Potasyum ve Kalsiyum Tuzları Doğal yağ asitlerinin tuzlarıdır. Genelde bitkisel kaynaklıdır fakat hayvansal kaynaklı da olabilir. Yağ asitleri, stearik-,oleik-, palmitik- ve miristinik asidin karışımıdır Sofra tuzları, baharat tozları, kek karışımları, hazır çorbalar, toz şekerler ve hububat ürünlerinde emülgatör ve stabilizatör olarak Bu maddeler vücutta yağlar gibi metabolize edilir. E470b Yağ Asitlerinin Magnezyum Tuzları
E471 Yağ asitlerinin mono- ve di-gliseritleri kalorili ürünler, fermantasyonu durdurulmamış kream ürünleri) Gliserol ve doğal yağ asitlerinden üretilen sentetik yağlardır. Genelde bitkisel kaynaklıdır fakat hayvansal kaynaklı da olabilir. Bu ürün genellikle farklı ürünlerin karışımıdır. Bu maddeler vücutta yağlar gibi metabolize edilir. Yağ Asitlerinin Mono- E472 ve di-gliseritlerinin esterleri Yağ Asitlerinin Mono- E472a ve di-gliseritlerinin Asetik Asit esterleri Yağ Asitlerinin Mono- E472b ve di-gliseritlerinin Laktik Asit esterleri E472c E472d Yağ Asitlerinin Monove di-gliseritlerinin Sitrik Asit esterleri Yağ Asitlerinin Monove di-gliseritlerinin Tartarik Asit esterleri (ekmek) E472d-f için, 30 mg tartarik asit / kg vücut ağırlığı Gliserol, doğal yağ asitleri ve diğer organik asitlerden (asetik, laktik.tartarik,sitrik) üretilen sentetik yağ esterleridir. Yağ asitleri genelde bitkisel kökenlidir fakat hayvansal kaynaklı yağ asitleri de kullanılabilir. Bu maddeler vücutta önce asitlere sonra yağlara parçalanır. Vücutta kolayca metabolize olurlar. Yağ Asitlerinin Mono- E472e ve di-gliseritlerinin Mono- ve di-asetil Tartarik Asit esterleri Yağ Asitlerinin Mono- E472f ve di-gliseritlerinin Asetik ve Tartarik Asit karışım esterleri E473 Yağ asitlerinin sukroz esterleri (gıda takviyeleri), 5 g/kg (ısıl işlem görmüş etler, kilo kontrol amaçlı günlük toplam diyet yerine geçen gıdalar), 20 g/kg (içecek ağartıcılar), 5 g/kg (yenilebilir buz ve dondurma, şekerlemeler), 5 g/l (süt bazlı içecekler) 16 mg/kg Gliserol ve doğal yağ asitlerinden üretilen sentetik yağların ve şekerin esterleridir. Yağ asitleri genelde bitki kökenlidir fakat hayvansal kaynaklı yağ asitleri de kullanılabilir. Bu maddeler vücutta önce asitlere sonra yağlara parçalanır. Vücutta kolayca metabolize olurlar.
E474 Sukrogliseridler (gıda takviyeleri), 5 g/kg (ısıl işlem görmüş etler, kilo kontrol amaçlı günlük toplam diyet yerine geçen gıdalar), 20 g/kg (içecek ağartıcılar), 5 g/kg (yenilebilir buz ve dondurma, şekerlemeler), 5 g/l (süt bazlı içecekler) 16 mg/kg Şeker ve doğal yağlardan üretilen şeker ve yağların esterleridir. Kullanılan yağlar genellikle bitki kökenlidir, fakat hayvansal kaynaklı yağlar da kullanılabilir. E475 Yağ asitlerinin poligliserol esterleri (gıda takviyeleri), 5 g/kg (kilo kontrol amaçlı günlük toplam diyet yerine geçen gıdalar), 10 g/kg (hafif Fırıncılık ürünleri), 2 g/kg (tatlılar, şekerlemeler) Poligliserol ve doğal yağların bileşimidir. Kullanılan yağlar başlıca bitki kökenlidir fakat hayvansal kaynaklı yağlar da kullanılabilir. Vücutta kolayca metabolize olurlar. E476 Poligliserol polirisinolat 4 g/kg (sürülebilir yağlar), 5 g/kg (kakao bazlı şekerlemeler) 7.5 mg/kg Poligliserol ve kastor yağının (Ricinus sp ağacının yağı) bileşimidir. Bazı araştırmalarda karaciğer büyümesine neden olduğu tespit edilmiştir. E477 Yağ asitlerinin propilenglikol esterleri 1 g/kg (kilo kontrol amaçlı günlük toplam diyet yerine geçen gıdalar, içecek ağartıcılar), 5 g/kg (tatlılar, şekerlemeler), 10 g/kg (Fırıncılık ve pastacılık ürünleri için yağ emülsiyonları) Propilenglikol için Vücut Propandiol ve doğal yağların bileşimidir. Kullanılan ağırlığı üzerinden 25 yağlar başlıca bitki kökenlidir, fakat hayvansal mg/kg kaynaklı yağlar da kullanılabilir. E479 Esterifiye edilmiş soya yağı 5 g/kg (kızartma amaçlı yağ emülsiyonları) Serbest yağ asitleri varlığında soya-yağının ısıtılmasıyla elde edilir. Kullanılan yağ asitleri başlıca bitki kökenlidir, fakat hayvansal kaynaklı yağlar da kullanılabilir. Esterifiye edilmiş soya yağı normal bir yağ gibi vücutta metabolize edilir (sindirilir). E481 Sodyum stearol laktat 2 g/kg (kilo kontrol amaçlı günlük diyet yerine geçen gıdalar), 5 g/kg (kahvaltılık ürünler, hafif Fırıncılık ürünleri, tahıl ve patates bazlı çerezler, şekerlemeler), 10 g/kg (yağ emülsiyonları) 20 mg/kg Stearik asit ve laktik asitin bileşimi ile üretilen birkaç bileşenli bir karışımdır. Stearik asit bitkisel veya hayvansal yağ kaynaklı olabilir fakat uygulamada çoğunlukla bitkisel yağ kullanılmalıdır. Hem laktik asit hem de stearik asit insan metabolizmasında yer alan normal ürünlerdir. E482 Kalsiyum stearol laktat 2 g/kg (kilo kontrol amaçlı günlük diyet yerine geçen gıdalar), 5 g/kg (kahvaltılık ürünler, hafif Fırıncılık ürünleri, tahıl ve patates bazlı çerezler, şekerlemeler), 10 g/kg (yağ emülsiyonları) 20 mg/kg Stearik asit, laktik asit ve kalsiyumun bileşimi ile üretilen birkaç bileşenli bir karışımdır. Stearik asit bitkisel veya hayvansal yağ kaynaklı olabilir fakat uygulamada çoğunlukla bitkisel yağ kullanılmalıdır. Laktik asit, stearik asit ve kalsiyum insan metabolizmasında yer alan normal ürünlerdir E483 Stearil tartarat 4 g/kg (Fırıncılık ürünleri), 5 g/kg (tatlılar) 20 mg/kg Stearik asit ve tartarik asitin bileşimi ile üretilen birkaç bileşenli bir karışımdır. Stearik asit bitkisel veya hayvansal yağ kaynaklı olabilir fakat uygulamada çoğunlukla bitkisel yağ kullanılmalıdır. Hem tartarik asit hem de stearik asit insan metabolizmasında yer alan normal ürünlerdir. (gıda takviyeleri, ekmek mayası), 5 g/kg E491 Sorbitan mono stearat (hafif Fırıncılık ürünleri, tatlılar, süt ve krema analogları, içecek ağartıcıları, şekerlemeler, tahin helvası, sakız, kilo kontrolü amaçlı toplam diyet yerine geçen gıdalar) Bitkisel veya hayvansal kökenli normal bir yağ asidi olan stearik asit ve sorbitolden üretilir. Sorbitan mono stearat vücutta zararlı olmayan sorbitol ve stearik asite metabolize edilir (sindirilir).
E492 Sorbitan tri stearat 10.000 mg/kg (kakao ve çikolata içeren ürünler) Bitkisel veya hayvansal kökenli normal bir yağ asidi olan stearik asit ve sorbitolden üretilir. Yan etkisi olmayan sorbitol ve stearik asite metabolize edilir (sindirilir). E493 Sorbitan mono laurat (jöleli marmelatlar) Bitkisel veya hayvansal kökenli normal bir yağ asidi olan laurik asit ve sorbitolden üretilir. Yan etkisi olmayan sorbitol ve laurik asite metabolize edilir (sindirilir). E494 Sorbitan mono oleat Belirlenmemiş Bitkisel veya hayvansal kökenli normal bir yağ asidi olan oleik asit ve sorbitolden üretilir. Yan etkisi olmayan sorbitol ve oleik asite metabolize edilir (sindirilir). E495 Sorbitan mono palmitat (renk ve köpüklenmeyi önleyiciler için taşıyıcı olarak kullanıldığında) Bitkisel veya hayvansal kökenli normal bir yağ asidi olan palmitik asit ve sorbitolden üretilir. Yan etkisi olmayan sorbitol ve palmitik asite metabolize edilir (sindirilir). (1) (2) (3) mg/kg Jelleştirilmiş gıdalarda kullanılamaz. Tekrar sulandırılmak üzere hazırlanan, suyu alınmış gıdalarda kullanılamaz. Dolgulu şekelermelerde kullanılamaz. Herhangi bir gıda maddesinin 1 kg ağırlığı için kullanılabilicek maksimum ağırlıktaki gıda katkı maddesinin mg cinsinden değeri. (Örnek: 50 mg/kg izin verilen Gıda Katkı Maddesi, 0,5 kg ağırlığındaki bir gıdada bulunması gerekn katkı maddesi miktarı en fazla 25 mg (0,5x50=25 mg)'dır. Quantum Satis; Katkı maddesinin besine katılacağı maksimum düzey belirtilmemiştir. Kullanımı miktara bağlı olmadan güvenli kabul edilen gıda katkı maddeleri için verilir..com Tablo 3-12 Avrupa Birliği Ülkelerinde Kullanımı Serbest Olan Gıda Katkı Maddeleri Listesi - Emülgatörler ve Kıvam Arttırıcılar Kaynak 1 : EU Commision Regulation, No: 1129/2011, Official Journal of the Eurpoen Union, L295, Volume 54, 2011,November 12th. Kaynak 2 : Codex Alimantarius Commision, Class Names and the International Numbering System for Food Additives, CAC/GL 36-1989 Kaynak 3 : Türk Gıda Kodeksi, Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliği, Kaynak 4 : www.food-info.net