SETBİR BÜLTEN ARALIK 2017

SETBİR BÜLTEN ARALIK 2017 İçindekiler 1. Süt Sektörü 2. Kırmızı Et Sektörü 3. Yem Sektörü 4. 2017 Aralık Ayında Resmi Gazetede Yayınlanan Mevzuat İcmali 5. Ocak Ayı Sektörel Etkinlik Takvimi 1

1. SÜT SEKTÖRÜ ÜLKEMİZDE YILLARA VE AYLARA GÖRE SANAYİ TARAFINDAN TOPLANAN İNEK SÜTÜ (TON) 1 000 000 900 000 800 000 700 000 600 000 500 000 400 000 300 000 200 000 100 000 2014 2015 2016 2017 Kaynak: TÜİK YILLARA GÖRE SANAYİ TARAFINDAN TOPLANAN İNEK SÜTÜ 11 AY KARŞILAŞTIRMASI Yıl Sanayi Tarafından Toplanan İnek Sütü (Ton) 2010 ilk 11 ay 6 201 007 2011 ilk 11 ay 6 486 873 2012 ilk 11 ay 7 318 209 2013 ilk 11 ay 7 285 019 2014 ilk 11 ay 7 940 982 2015 ilk 11 ay 8 208 196 2016 ilk 11 ay 8 475 399 2017 ilk 11 ay 8 299 243 Kaynak: TÜİK Yukarıdaki tabloda da görüldüğü üzere sanayi tarafından toplanan inek sütü miktarı bu yıla kadar artış eğiliminde iken, 2017 yılının ilk 11 ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre %2 daha az inek sütünün sanayi tarafından toplandığı görülmektedir. 2

SÜT ÜRÜNLERİ ÜRETİMİ İÇME SÜTÜ ÜRETİMİ (TON) 160 000 140 000 120 000 100 000 80 000 60 000 40 000 20 000 2014 2015 2016 2017 YAĞSIZ SÜTTOZU ÜRETİMİ (TON) 10 000 8 000 6 000 4 000 2 000 2014 2015 2016 2017 TEREYAĞI ÜRETİMİ (TON) 7 000 6 000 5 000 4 000 3 000 2 000 1 000 2014 2015 2016 2017 3

İNEK PEYNİRİ ÜRETİMİ (TON) 70 000 60 000 50 000 40 000 30 000 20 000 10 000 2014 2015 2016 2017 140 000 120 000 100 000 80 000 60 000 40 000 20 000 YOĞURT ÜRETİMİ (TON) 2014 2015 2016 2017 AYRAN ÜRETİMİ (TON) 80 000 60 000 40 000 20 000 2014 2015 2016 2017 Kaynak: TÜİK 4

ÜLKEMİZDE YILLAR BAZINDA SÜT ÜRÜNLERİ ÜRETİMİ (TON) İçme Yağlı Yağsız Tereyağı İnek peyniri Diğer türlerin Yoğurt Ayran Sütü Süttozu Süttozu peynirleri 2012 1.250.168 35.119 47.173 38.128 539.409 24.781 1.052.657 508.444 2013 1.298.059 38.926 39.951 41.515 574.138 26.128 1.081.409 560.101 2014 1.310.534 51.268 59.811 45.817 603.547 29.303 1.101.253 598.877 2015 1.378.601 46.350 66.158 51.831 637.643 28.297 1.123.017 626.831 2016 1.444.979 45.964 78.229 57.610 638.398 22.580 1.173.577 684.527 2017 ( 11 ay) 1.390.171 40.192 56.881 54.331 604.410 27.420 1.078.629 660.736 2016 İLK 11 AY VE 2017 İLK 11 AY SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ ÜRETİMLERİ KARŞILAŞTIRMASI (TON) 1.400.000 1.200.000 1.000.000 800.000 600.000 400.000 200.000 0 2016 (ilk 11 ay) 2017 (ilk 11 ay) Üretim ( ton) İçme Sütü Yağlı Süttozu Yağsız Süttozu Tereyağı İnek peyniri Diğer türlerin peynirleri Yoğurt Ayran 2016 (ilk 11 ay) 1.304.090 42.209 73.414 52.787 584.234 22.318 1.083.175 631.013 2017 (ilk 11 ay) 1.390.171 40.192 56.881 54.331 604.410 27.420 1.078.629 660.736 Kaynak: TÜİK 2016 ilk 11 ay ile 2017 ilk 11 ay verileri karşılaştırıldığında, içme sütü, süttozu ve yoğurt üretiminde azalma, tereyağı, peynir ve ayran üretiminde artış meydana geldiği görülmektedir. 5

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 (11 ay) ÜLKEMİZDE SÜT ÜRÜNLERİ DIŞ TİCARETİ (TON/YIL) 180.000 160.000 140.000 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0 İhracat Miktar (ton) İthalat Miktar (ton) Kaynak: TÜİK İhracat Miktar (ton) İthalat Miktar (ton) 2005 36.941 21.971 2006 50.020 29.570 2007 54.883 26.477 2008 55.956 30.437 2009 57.006 38.670 2010 66.859 31.637 2011 95.408 21.305 2012 98.037 23.617 2013 120.739 29.163 2014 136.904 36.502 2015 113.480 35.159 2016 176.167 26.849 2017 (11 ay) 178.016 17.206 Kaynak: TÜİK 6

İhracat (Dolar) İthalat (Dolar) 2005 62.332.649 61.849.319 2006 89.003.877 74.446.571 2007 111.524.856 105.370.606 2008 135.651.648 119.976.022 2009 141.097.036 107.798.179 2010 167.993.183 123.830.670 2011 226.044.594 98.092.083 2012 225.319.610 105.909.412 2013 281.591.165 138.145.136 2014 347.519.054 159.699.350 2015 271.326.355 130.448.466 2016 323.176.715 90.082.608 2017 (11 ay) 309.970.214 72.703.297 Kaynak: TÜİK ÜLKEMİZDE SÜT ÜRÜNLERİ DIŞ TİCARETİ (GTIP BAZINDA) Yıl HS6 HS6 adı İhracat (kg) İthalat (kg) İhracat Dolar İthalat Dolar 2016 40110 Süt, krema (katı yağ <= % 1) 527.862 0 386.815 0 40120 Süt, krema (katı yağ oranı % 1'i geçen %6'yı geçmeyen) 12.938.950 16.200 9.114.167 10.438 40140 Süt, krema (%6 <katı yağ =<%10, konsantre edilmemiş, katkısız) 40150 Süt, krema (%10 <katı yağ =< %21, konsantre edilmemiş, katkısız) 913.428 0 765.503 0 1.773.387 433.643 6.374.584 1.340.856 40210 Süt, krema (toz, granül vs. katı yağ oranı %1, 5'ten az) 55.943.118 107.901 83.369.105 334.940 40221 Süt, krema (toz, granül vs. katı yağ oranı %1, 5'tan fazla) (tatlandırıcısız) 40229 Süt, krema (toz, granül vs. katı yağ oranı %1, 5'tan fazla) (diğer) 425.308 71.676 1.096.094 304.439 9.278 0 27.211 0 40291 Süt, krema (tatlandırıcı içermeyen) 344.321 0 1.273.124 0 40299 Süt, krema (diğer şekillerde) 1.565.523 0 2.506.077 0 40310 Yoğurt (konsantre edilmiş) 2.532.545 48.995 2.054.489 112.270 40390 Yayık altı süt, pıhtılaşmış süt ve krema, kefir vs. (konsantre edilmiş) 3.684.598 1.518 9.001.261 10.816 40410 Peynir altı suyu ve tadil edilmiş peynir altı suyu 33.480.722 801.010 19.884.913 1.467.381 40490 Diğer peynir altı suyu 256.000 67.210 362.063 412.708 40510 Tereyağı 262.658 13.517.157 1.528.738 43.916.262 40520 Sürülerek yenilen süt ürünleri (% 39 =<katı yağ <% 80) 59.022 4.120 360.549 20.877 7

40590 Sütten elde edilen diğer yağlar 12.813 361.985 146.695 1.691.771 40610 Taze peynir (olgunlaşmamış/sertleşmemiş) ve lor 14.474.167 154.769 37.637.569 378.614 40620 Rendelenmiş/toz haline getirilmiş her cins peynir 1.862.590 61.080 7.370.361 415.333 40630 Eritme peynirler (rendelenmemiş/toz haline getirilmemiş) 17.398.768 505.159 54.403.442 1.789.486 40640 Mavi damarlı peynirler 118 148.189 1.536 659.015 40690 Diğer peynirler 11.907.468 9.721.041 50.724.459 33.905.926 210500 Dondurma ve yenilen diğer buzlar 15.794.500 827.158 34.787.960 3.311.476 Yıl toplamı: 176.167.144 26.848.811 323.176.715 90.082.608 Yıl HS6 HS6 adı İhracat (kg) İthalat (kg) İhracat Dolar İthalat Dolar 2017 (11 ay) 40110 Süt, krema (katı yağ <= % 1) 40120 Süt, krema (katı yağ oranı % 1'i geçen %6'yı geçmeyen) 40140 Süt, krema (%6 <katı yağ =<%10, konsantre edilmemiş, katkısız) 40150 Süt, krema (%10 <katı yağ =< %21, konsantre edilmemiş, katkısız) 40210 Süt, krema (toz, granül vs. katı yağ oranı %1, 5'ten az) 2.604.763 0 1.843.655 0 29.095.247 52 18.728.254 112 1.070.375 0 899.130 0 1.620.135 527.987 5.009.827 1.559.317 30.959.232 24.171 58.070.579 139.212 40221 Süt, krema (toz, granül vs. katı yağ oranı %1, 5'tan fazla) (tatlandırıcısız) 528.663 66.491 1.447.831 357.183 40229 Süt, krema (toz, granül vs. katı yağ oranı %1, 5'tan fazla) (diğer) 44.440 0 121.085 0 40291 Süt, krema (tatlandırıcı içermeyen) 534.111 0 1.327.879 0 40299 Süt, krema (diğer şekillerde) 3.137.070 6.464 2.974.458 25.800 40310 Yoğurt (konsantre edilmiş) 6.921.210 1.632 6.530.850 11.562 40390 Yayık altı süt, pıhtılaşmış süt ve krema, kefir vs. (konsantre edilmiş) 3.791.513 11.475 8.252.772 84.169 40410 Peynir altı suyu ve tadil edilmiş peynir altı suyu 37.871.600 306.058 26.907.547 515.106 40490 Diğer peynir altı suyu 500.595 251.859 894.224 1.689.274 40510 Tereyağı 1.021.731 8.555.937 5.584.552 39.122.527 40520 Sürülerek yenilen süt ürünleri (% 39 =<katı yağ <% 80) 61.235 0 448.451 0 40590 Sütten elde edilen diğer yağlar 52.097 142.585 458.203 897.500 40610 Taze peynir (olgunlaşmamış/sertleşmemiş) ve lor 14.292.628 193.051 35.278.936 439.055 40620 Rendelenmiş/toz haline getirilmiş her cins peynir 2.092.534 48.776 8.080.927 277.765 40630 Eritme peynirler (rendelenmemiş/toz haline getirilmemiş) 15.485.605 479.172 47.888.404 1.630.597 40640 Mavi damarlı peynirler 159 164.503 906 825.189 40690 Diğer peynirler 11.598.302 6.031.227 46.649.088 23.248.847 210500 Dondurma ve yenilen diğer buzlar 14.732.984 394.645 32.572.656 1.880.082 Yıl toplamı: 178.016.229 17.206.085 309.970.214 72.703.297 Kaynak: TÜİK 8

ÜLKEMİZDE ÇİĞ SÜT FİYATLARI DÖNEMLER 2015 1 Ocak-30 Haziran 1,15 1 Temmuz 31 Aralık 1,15 DÖNEMLER 2016 1 Ocak - 30 Haziran 1,15 1 Temmuz 31 Aralık 1,15 Minimum Değerler DÖNEMLER 2017 Yağ (%) Protein (%) 1 Ocak - 31 Temmuz 1,21 3,5 3,1 1 Ağustos - 30 Eylül 1,30 3,6 3,2 1 Ekim - 31 Aralık 1,40 3,6 3,2 Minimum Değerler DÖNEMLER 2018 Yağ (%) Protein (%) 1 Ocak 28 Şubat 1,40 3,6 3,2 KAYNAK: SETBİR veri tabanı ÜLKEMİZDE ÇİĞ SÜT FİYATLARI (YILLIK ORTALAMALAR, TL/L) 1,600 1,400 1,200 1,000 0,800 0,600 Yıl Ortalaması 0,400 0,200 0,000 2006200720082009201020112012201320142015201620172018 Kaynak: SETBİR veri tabanı 9

SÜT ÜRÜNLERİ FİYATLARI (TÜFE) (TL/KG) Yıl Madde adı Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Ort. 2016 Süt 2,90 2,89 2,88 2,87 2,88 2,88 2,89 2,88 2,88 2,90 2,89 2,93 2,89 2016 Yoğurt 4,22 4,20 4,19 4,15 4,19 4,17 4,17 4,17 4,18 4,18 4,19 4,19 4,18 2016 Beyaz 19,56 19,57 19,62 19,52 19,64 19,42 19,69 19,78 19,86 19,89 19,73 19,91 19,68 Peynir 2016 Kaşar 24,84 24,61 24,74 24,63 24,62 24,40 24,74 24,58 24,55 24,77 24,79 24,96 24,68 Peyniri 2016 Tulum 26,29 26,79 26,45 26,26 26,58 26,13 26,13 26,34 26,58 26,64 26,57 26,67 26,45 Peyniri 2016 Krem 21,52 21,60 21,61 21,86 21,98 22,00 22,11 22,19 22,18 22,22 22,37 22,59 22,02 Peynir 2016 Tereyağı 33,05 33,02 33,30 33,36 33,04 32,93 33,09 33,19 32,96 33,47 33,22 33,91 33,21 Kahvaltılık 2016 Ayran 2,62 2,64 2,66 2,65 2,63 2,62 2,64 2,64 2,66 2,64 2,64 2,66 2,64 2017 Süt 3,00 3,05 3,06 3,06 3,04 2,98 2,96 3,14 3,19 3,30 3,46 3,47 3,14 2017 Yoğurt 4,32 4,45 4,50 4,45 4,44 4,44 4,48 4,72 4,78 5,07 5,18 5,13 4,66 2017 Beyaz 19,74 20,13 19,92 20,19 20,16 20,16 20,34 21,13 21,63 22,47 23,65 23,81 21,11 Peynir 2017 Kaşar 25,34 25,68 25,34 25,29 25,10 24,91 25,28 26,42 27,03 28,67 29,80 29,66 26,54 Peyniri 2017 Tulum 26,78 26,88 26,94 26,98 27,19 27,05 27,43 28,11 28,66 30,34 31,01 31,62 28,25 Peyniri 2017 Krem 22,79 22,68 23,38 23,74 23,75 23,74 23,71 24,31 24,60 25,34 26,15 26,24 24,20 Peynir 2017 Tereyağı 34,91 37,44 38,11 38,11 37,78 37,36 38,63 40,58 42,56 46,06 48,17 48,37 40,67 Kahvaltılık 2017 Ayran 2,71 2,75 2,76 2,72 2,73 2,71 2,73 2,85 2,94 3,07 3,12 3,13 2,85 *Tüketici fiyatları indeksinde kapsanan maddelerin fiyatları, tüm vergileri içeren depozito hariç perakende fiyatlardır. Kaynak: TÜİK SÜT ÜRÜNLERİ ORTALAMA YILLIK FİYATLARI DEĞİŞİM TL/KG 2015 (ortalama) 2016 (ortalama) 2015-2016 % Değişim 2017 (ortalama) 2016-2017 % Değişim Süt 2,83 2,89 2,20 3,14 8,83 Yoğurt 4,25 4,18-1,50 4,66 11,48 Peynir Beyaz Peynir 19,35 19,68 1,69 21,11 7,27 Peynir Kaşar Peyniri 24,91 24,68-0,90 26,54 7,53 Peynir Tulum Peyniri 25,03 26,45 5,66 28,25 6,79 Krem Peynir 21,55 22,02 2,16 24,20 9,92 Tereyağı Kahvaltılık 32,18 33,21 3,21 40,67 22,47 Ayran 2,64 2,64-0,07 2,85 8,01 10

SÜT ÜRÜNLERİ TÜFE MADDE FİYATLARINDA 2016 ARALIK VE 2017 ARALIK KARŞILAŞTIRMA (TL/KG) 50,00 45,00 40,00 35,00 30,00 25,00 20,00 15,00 10,00 5,00 0,00 2016 Aralık 2017 Aralık PERAKENDE SÜT ÜRÜNLERİ FİYATLARI 03.01.2018 CARREFOUR MİGROS YEREL MARKET (Bildirici) BİM A 101 ŞOK EN DÜŞÜK EN YÜKSEK EN DÜŞÜK EN YÜKSEK EN DÜŞÜK EN YÜKSEK EN DÜŞÜK EN YÜKSEK EN DÜŞÜK EN YÜKSEK EN DÜŞÜK EN YÜKSEK İNEK SÜTÜ 4,25 5,35** 4,25 5,35 3,95 4,39-2,90-3,45-2,30 (PASTÖRİZE) İNEK SÜTÜ (UHT) 2,65 3,65 2,25 3,99 2,90 3,50-2,25 2,25 3,3 2,25 3,5 TAZE KAŞAR 20,90 31,45 26,45 31,45-24,95 - - - - - - PEYNİRİ BEYAZ PEYNİR 21,90 32,90 26,45 31,90-34,95 - - - 20,45 - - (KLASİK İNEK) KAYMAKLI 7,45* 7,95* 6,95 7,95 6,95* 7,75* - - - - - 4,95 YOĞURT KAYMAKSIZ 5,15 5,99 5,25 5,99 5,15 5,75 - - - - - - YOĞURT TEREYAĞI 42,75 50,90 38,90 49,95 37,50 49,95-29,95 - - - 29,95 *tava **cam şişe 11

BAZI ÜLKELERDE ÇİĞ SÜT FİYATLARI ABD ÇİĞ SÜT FİYATLARI (Euro/100 kg) 50 40 30 20 10 0 34 2015 2016 2017 40 35 30 25 20 15 10 5 0 YENİ ZELANDA ÇİĞ SÜT FİYATLARI (Euro/100 kg) 33 2015 2016 2017 İTALYA (LOMBARDY) ÇİĞ SÜT FİYATLARI (Euro/100 kg) 40 39 38 37 36 35 34 33 32 31 30 39,5 2015 2016 2017 12

45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 ALMANYA (BAVERIA) ÇİĞ SÜT FİYATLARI (Euro/100 kg) 38,7 2015 2016 2017 BAZI ÜLKELERDE SÜT ÜRÜNLERİ FİYATLARI ALMANYA YAĞSIZ SÜTTOZU FİYATLARI (Euro/ton) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıl Ortalaması 2015 1900 2160 2210 2029 1864 1798 1748 1675 1716 1834 1761 1683 1864,83 2016 1643 1628 1608 1620 1668 1724 1763 1841 2014 2115 2055 2092 1814,25 2017 2124 2005 1814 1728 1855 2013 1844 1794 1669 1565 1501 1438 1779,17 2018 1380 OKYANUSYA YAĞSIZ SÜTTOZU FİYATLARI (Dolar/Ton) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıl Ortalaması 2015 2406 2600 2894 2563 2225 2050 1831 1538 1863 2125 1988 1888 2164,25 2016 1850 1813 1750 1738 1706 1850 1925 1963 2279 2331 2350 2363 1993,17 2017 2400 2438 2242 1969 1994 2088 2088 1994 1946 1875 1763 1738 2044,58 2018 1775 ABD YAĞSIZ SÜTTOZU FİYATLARI (Dolar/Ton) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıl Ortalaması 2015 2231 2313 2309 2140 2099 2067 1827 1565 1816 2056 1795 1698 2231 2016 1635 1606 1642 1622 1704 1791 1949 1952 2037 2059 2048 2176 1635 2017 2282 2167 1903 1835 1946 2046 1970 1970 1918 1805 1677 1596 2282 2018 1521 1521 Kaynak: www.clal.it 13

ABD TEREYAĞI FİYATLARI (Dolar/Ton) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıl Ortalaması 2015 3503 3821 3791 3930 4278 4205 4253 4831 5991 5559 6369 4974 4625,417 2016 4781 4582 4354 4542 4532 4967 5018 4832 4413 4034 4398 4830 4606,917 2017 4914 4711 4700 4619 5018 5623 5782 5889 5368 5163 4919 4880 5132,167 2018 4933 İTALYA TEREYAĞI FİYATLARI (Euro/Ton) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıl Ortalaması 2015 2630 2860 3100 2960 2800 2800 2750 2570 2590 2760 2840 2780 2786,67 2016 2680 2500 2310 2300 2290 2680 2940 3220 3810 3990 4160 4200 3090,00 2017 4080 3860 3970 4200 4670 5450 5970 6270 6450 5970 4930 4380 5016,67 2018 3850 ALMANYA TEREYAĞI FİYATLARI (Euro/ton) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıl Ortalaması 2015 2919 3256 3331 3095 2988 3000 2935 2728 2840 3035 3019 2921 3005,58 2016 2823 2660 2450 2450 2521 2915 3256 3602 4288 4331 4400 4400 3341,33 2017 4275 4063 4230 4413 4980 5863 6213 6660 6906 6141 5050 4433 5268,92 2018 4125 OKYANUSYA TEREYAĞI FİYATLARI (Dolar/ton) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıl Ortalaması 2015 3488 3744 3863 3413 3242 2950 2869 2681 2906 3133 2875 3025 3182,42 2016 3063 3025 2813 2683 2613 2750 2894 3025 3738 3981 4106 4363 3254,50 2017 4406 4463 4875 5106 5125 5738 6038 6075 6183 5819 5581 4781 5349,17 2018 4725 ABD YAĞLI SÜTTOZU FİYATI (Dolar/ton) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıl Ortalaması 2015 3212 3089 3092 2855 2879 2717 2639 2508 2734 2831 2866 3020 2870,17 2016 2809 2819 2866 2778 2662 2786 2862 2943 2965 2951 2949 3075 2872,08 2017 3362 3299 3195 3161 3009 3111 3183 3417 3274 3172 3020 3069 3189,33 2018 3086 14

ALMANYA YAĞLI SÜTTOZU FİYATLARI (Euro/Ton) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıl Ortalaması 2015 2361 2629 2744 2680 2565 2431 2275 2079 2183 2370 2319 2245 2406,75 2016 2200 2084 1978 1913 1928 2099 2350 2415 2640 2803 2963 3147 2376,67 2017 3193 3096 2905 2750 2888 3175 3125 3226 3200 3044 2828 2590 3001,67 2018 2530 OKYANUSYA YAĞLI SÜTTOZU FİYATLARI (Euro/Ton) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıl Ortalaması 2015 2475 2925 3306 2731 2479 2306 2013 1788 2163 2729 2388 2250 2462,75 2016 2100 2034 2031 2046 2044 2119 2206 2450 2829 2813 3125 3275 2422,67 2017 3200 3244 3079 3031 3213 3163 3169 3213 3125 3044 2856 2794 3094,25 2018 2900 Kaynak: www.clal.it 15

2. KIRMIZI ET SEKTÖRÜ Koyun Koyun Üretilen et miktarı ÜLKEMİZDE KESİLEN HAYVAN SAYISI (BAŞ) Keçi Keçi - Üretilen et miktarı Sığır Sığır - Üretilen et miktarı Manda Manda - Üretilen et miktarı 2010 6 873 626 135 687 1 219 504 23 060 2 602 246 618 584 15 720 3 387 2011 5 479 546 107 076 1 254 092 23 318 2 571 765 644 906 7 255 1 615 2012 4 541 122 97 334 926 799 17 430 2 791 034 799 344 7 426 1 736 2013 4 958 226 102 943 1 340 909 23 554 3 430 723 869 292 2 403 366 2014 5 197 289 98 978 1 570 239 26 770 3 712 281 881 999 2 176 526 2015 5 008 411 100 021 1 999 241 33 990 3 765 077 1 014 926 1 391 326 2016 4 083 620 82 485 1 756 360 31 011 3 900 307 1 059 195 1 499 351 Kaynak: TÜİK Ülkemizde kesilen hayvan verileri incelendiğinde, koyun sayısının yıllar bazında azaldığı, 2014 ve 2015 yıllarında bir miktar artış olsa da 2016 yılında 2015 yılına göre %18 oranında bir azalma olduğu görülmektedir. Ülkemizde en çok üretilen ve tüketilen sığır sayısında yıllar bazında sürekli bir artış olduğu ve bu nedenle de üretilen sığır eti miktarında artış yaşandığı görülmektedir. 8 000 000 7 000 000 6 000 000 5 000 000 4 000 000 3 000 000 2 000 000 1 000 000 KESİLEN HAYVAN SAYISI (Baş) Koyun Keçi Sığır Manda 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 16

ÜLKEMİZDE ÜRETİLEN KIRMIZI ET MİKTARI ÜRETİLEN ET MİKTARI (Ton) 1 200 000 1 000 000 800 000 600 000 400 000 200 000 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 (9 ay) Koyun - Keçi Sığır Türlerine Göre Kesilen Hayvan Sayısı ve Üretilen Et Miktarı 8 000 000 7 000 000 6 000 000 5 000 000 4 000 000 3 000 000 2 000 000 1 000 000 1 200 000 1 000 000 800 000 600 000 400 000 200 000 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Koyun Keçi Sığır Koyun - et miktarı Keçi - et miktarı Sığır - et miktarı Toplam kırmızı et üretimi 2017 yılı I. çeyrek döneminde 232 bin 404 ton, II. çeyrek döneminde 260 bin 683 ton, III. çeyrek döneminde 301 bin 331 ton olarak tahmin edilmiştir. III. çeyrek dönemde, toplam kırmızı et üretimi bir önceki döneme göre %15,6 artarken, bir önceki yılın aynı önemine göre %23,65 oranında azalmıştır. Toplam kırmızı et üretimi içinde sadece kesimhanelerde üretilen kırmızı et miktarı III. çeyrekte 131 bin 042 ton olarak gerçekleşmiştir. Sığır eti üretimi 253 994 ton olarak tahmin edilmiş olup, bir önceki döneme göre %10,8 artarken, bir önceki yılın aynı dönemine göre %29,4 oranında azalmıştır. Koyun eti üretimi ise 32 897 ton olarak tahmin edilmiş olup, bir önceki döneme göre %47,7 artarken, bir önceki yılın aynı dönemine göre %39,9 oranında artmıştır 17

ÜLKEMİZDE KIRMIZI ET ÜRETİMİ (TON) Miktar (Ton) Yıl I. Dönem II. Dönem III. Dönem IV. Dönem Toplam 2010 157282 175247 173842 274347 780718 2011 157932 171595 173177 274210 776915 2012 171465 183017 196108 365255 915844 TOPLAM Sığır Manda 2013 208597 212885 206466 368177 996125 2014 184975 218432 202530 402335 1008272 2015 210475 261871 380162 296754 1149262 2016 237777 269912 394665 270688 1173042 2017 232404 260683 301331 2010 125145 144121 138983 210334 618584 2011 133724 144153 144970 222059 644906 2012 149722 159320 173202 317100 799344 2013 180764 187587 177757 323184 869292 2014 163913 189848 175353 352886 881999 2015 184511 229549 342190 258675 1014925 2016 207698 242772 359727 248999 1059196 2017 207779 229227 253994 2010 813 1219 958 397 3387 2011 224 181 602 608 1615 2012 565 926 79 166 1736 2013 20 61 40 215 336 2014 26 274 141 84 526 2015 71 201 24 30 326 2016 60 198 28 65 351 2017 237 851 142 2010 27306 26042 28940 53400 135687 2011 19856 23959 23491 39770 107076 2012 17330 20114 20987 38903 97334 Koyun 2013 19930 21959 26396 34658 102943 2014 17370 23451 21631 36525 98978 2015 18090 24653 27499 29779 100021 2016 20747 22745 23519 15474 82485 2017 18668 22276 32897 18

I.Dönem II.Dönem III.Dönem IV.Dönem I.Dönem II.Dönem III.Dönem IV.Dönem I.Dönem II.Dönem III.Dönem IV.Dönem I.Dönem II.Dönem III.Dönem IV.Dönem I.Dönem II.Dönem III.Dönem IV.Dönem I.Dönem II.Dönem III.Dönem IV.Dönem I.Dönem II.Dönem III.Dönem IV.Dönem I.Dönem II.Dönem III.Dönem 2010 4018 3866 4961 10216 23061 2011 4128 3303 4114 11773 23318 2012 3848 2657 1840 9085 17430 Keçi Kaynak: TÜİK 2013 7883 3278 2273 10120 23 554 2014 3666 4859 5405 12840 26770 2015 7804 7468 10449 8269 33990 2016 9272 4197 11391 6151 31011 2017 5719 8329 14299 Ülkemizde Dönemlik Et Üretim Miktarları (Ton) 450000 400000 350000 300000 250000 200000 150000 100000 50000 0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Kaynak: TÜİK ÜLKEMİZDE NÜFUS VE KIRMIZI ET TÜKETİM MİKTARI GELİŞMELERİ 82000000 80000000 78000000 76000000 74000000 72000000 70000000 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 1400000 1200000 1000000 800000 600000 400000 200000 0 Nüfus Et Üretim 19

KIRMIZI ET DIŞ TİCARETİ Yıl HS6 HS6 adı İhracat Miktar, Kg 2016 20110 Büyükbaş hayvanlarının etleri; karkas, yarım karkas (taze/soğutulmuş) İthalat Miktar, Kg İhracat Dolar İthalat Dolar 13.763 0 131.440 0 20120 Sığır eti; diğer kemikli parçalar (taze/soğutulmuş) 12.858 20.565 181.660 84.508 20130 Büyükbaş hayvanlarının etleri; kemiksiz (taze/soğutulmuş) 11.701 5.699.473 122.981 41.551.141 20220 Sığır eti; diğer kemikli parçalar (dondurulmuş) 376 0 6.023 0 20230 Sığır eti; kemiksiz (dondurulmuş) 25.346 0 257.851 0 20410 Kuzu eti; karkas ve yarım karkas (taze/soğutulmuş) 20.576 0 450.029 0 20422 Koyun eti; kemikli (taze/soğutulmuş) 26 0 530 0 20423 Koyun eti; kemiksiz (taze/soğutulmuş) 563 0 9.310 0 20442 Koyun eti; kemikli (dondurulmuş) 43.301 0 1.029.895 0 20443 Koyun eti; kemiksiz (dondurulmuş) 193 0 4.741 0 Yıl toplamı: 128.703 5.720.038 2.194.460 41.635.649 Yıl HS6 HS6 adı İhracat Miktar, Kg İthalat Miktar, Kg İhracat Dolar İthalat Dolar 2017 (11 ay) 20110 Büyükbaş hayvanlarının etleri; karkas, yarım karkas (taze/soğutulmuş) 1.204 0 9.765 0 20120 Sığır eti; diğer kemikli parçalar (taze/soğutulmuş) 27.958 4.078.534 336.104 16.198.428 20130 Büyükbaş hayvanlarının etleri; kemiksiz (taze/soğutulmuş) 3.859 140.995 28.437 982.315 20220 Sığır eti; diğer kemikli parçalar (dondurulmuş) 516 64.048 8.385 284.474 20230 Sığır eti; kemiksiz (dondurulmuş) 1.471 0 20.916 0 20410 Kuzu eti; karkas ve yarım karkas (taze/soğutulmuş) 27.140 0 666.337 0 20442 Koyun eti; kemikli (dondurulmuş) 26.390 0 624.400 0 20443 Koyun eti; kemiksiz (dondurulmuş) 193 0 4.166 0 Yıl toplamı: 88.731 4.283.577 1.698.510 17.465.217 ET ÜRÜNLERİ DIŞ TİCARETİ Yıl HS6 HS6 adı İhracat Miktar, Kg İthalat Miktar, Kg İhracat Dolar 2016 160100 Etten, sakatattan/kandan yapılmış sosisler vb. ürünler 7.836.566 170.939 12.654.440 825.430 2017 (11 ay) İthalat Dolar Yıl toplamı: 7.836.566 170.939 12.654.440 825.430 160100 Etten, sakatattan/kandan yapılmış sosisler vb. ürünler 12.874.360 31.357 17.633.359 92.400 Yıl toplamı: 12.874.360 31.357 17.633.359 92.400 20

KIRMIZI ET DIŞ TİCARETİ İTHALAT (Ton) 20000 15000 10000 5000 0 İTHALAT (Ton) 2015 2016 2017 (11 ay) İHRACAT (Ton) 140 120 100 80 60 40 20 0 İHRACAT (Ton) 2015 2016 2017 (11 ay) İTHALAT (Dolar) 120.000.000 100.000.000 80.000.000 60.000.000 40.000.000 20.000.000 0 İthalat (Dolar) 2015 2016 2017 (11 ay) 21

İHRACAT (Dolar) 2500000 2000000 1500000 1000000 500000 0 İhracat (Dolar) 2015 2016 2017 (11 ay) Kaynak: TÜİK CANLI HAYVAN DIŞ TİCARETİ Yıl HS8 HS8 adı İthalat (Baş) İthalat (Dolar) 2016 1022110 Düveler (doğurmamış dişi sığırlar); damızlık 54.149 151.288.865 1022190 Diğer sığırlar (düve veya inek dışındaki); damızlık 9.977 17.831.842 1022929 Sığırlar; damızlık veya kasaplık olmayan, 80 kg < ağırlık <= 160 kg 4.988 2.574.369 1022949 Sığırlar; damızlık veya kasaplık olmayan, 160 kg < ağırlık <= 300 kg 396.141 376.380.176 1022959 Düveler (doğurmamış dişi sığırlar); damızlık veya kasaplık olmayan, ağırlık > 300 kg 978 924.284 1022991 Erkek danalar; kasaplık, ağırlık > 300 kg 22.181 29.879.976 1022999 Diğer sığırlar; kasaplık olmayan, ağırlık > 300 kg 5.780 8.504.030 1041010 Koç ve koyun; damızlık 4.689 715.401 1042010 Teke ve keçi; damızlık 577 255.662 1042090 Keçi; diğer (damızlık olmayan) 33 4.508 Yıl 499.493 588.359.113 toplamı: 2017 1022110 Düveler (doğurmamış dişi sığırlar); damızlık 55.357 158.514.659 1022190 Diğer sığırlar (düve veya inek dışındaki); damızlık 46.363 72.144.757 1022929 Sığırlar; damızlık veya kasaplık olmayan, 80 kg < ağırlık <= 160 kg 2.164 1.223.537 1022941 Sığırlar; kasaplık, 160 kg < ağırlık <= 300 kg 18.823 19.938.985 1022949 Sığırlar; damızlık veya kasaplık olmayan, 160 kg < ağırlık <= 300 kg 314.977 313.941.044 1022959 Düveler (doğurmamış dişi sığırlar); damızlık veya kasaplık olmayan, ağırlık > 300 kg 31.900 33.545.727 1022991 Erkek danalar; kasaplık, ağırlık > 300 kg 61.049 94.916.041 1022999 Diğer sığırlar; kasaplık olmayan, ağırlık > 300 kg 214.552 267.727.065 1041010 Koç ve koyun; damızlık 33.318 4.179.222 1041030 Kuzu (1 yaşında/daha küçük); damızlık olmayan 103.644 9.707.625 1041080 Koyun; damızlık olmayan 76.254 13.011.220 Yıl toplamı: 958.401 988.849.882 22

İTHALAT (Baş) 1200000 1000000 800000 600000 400000 200000 0 İTHALAT (Baş) 2015 2016 2017 (11 ay) İTHALAT (Dolar) 1.200.000.000 1.000.000.000 800.000.000 600.000.000 400.000.000 200.000.000 0 İthalat (Dolar) 2015 2016 2017 (11 ay) Kaynak: TÜİK 23

Oca.14 Mar.14 May.14 Tem.14 Eyl.14 Kas.14 Oca.15 Mar.15 May.15 Tem.15 Eyl.15 Kas.15 Oca.16 Mar.16 May.16 Tem.16 Eyl.16 Kas.16 Oca.17 Mar.17 May.17 Tem.17 Eyl.17 Kas.17 ÜLKEMİZDE DANA KARKAS FİYATLARI Ankara Ticaret Borsası (TL/kg) 30 25 20 15 10 5 0 ÜLKEMİZDE 2017 YILI AYLIKDANA KARKAS FİYATLARI DANA KARKAS FİYATLARI (TL/kg) Ulusal Kırmızı Et Konseyi Ankara Ticaret Borsası Oca.17 24,59 24,02 Şub.17 24,70 24,21 Mar.17 25,17 25,09 Nis.17 25,98 25,77 May.17 26,78 27,36 Haz.17 27,18 27,29 Tem.17 26,79 26,86 Ağu.17 26,91 26,59 Eyl.17 26,62 27,01 Eki.17 25,45 25,14 Kas.17 25,43 25,18 Ara.17 25,76 25,63 24

ÜLKEMİZDE ET VE ET ÜRÜNLERİ FİYATLARI (TÜFE) Yıl Madde adı Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Ort. 2016 Dana 38,42 37,93 37,04 37,34 37,67 38,04 38,73 39,06 39,21 39,26 39,22 39,09 38,42 Eti 2016 Koyun 32,17 32,75 32,84 33,19 33,08 33,47 34,06 34,19 34,36 34,61 34,81 35,00 33,71 Eti 2016 Sakatat 25,77 26,61 27,06 27,38 27,61 27,51 27,73 27,79 27,93 28,00 28,64 29,17 27,60 2016 Sucuk 53,18 53,14 53,34 53,47 52,75 53,32 53,70 53,50 54,02 54,60 54,53 54,66 53,68 2016 Sosis 35,22 35,12 33,83 34,88 34,70 33,87 33,90 34,49 34,35 34,40 34,82 35,01 34,55 2016 Salam 39,05 38,66 38,81 38,77 38,75 38,36 37,21 37,68 37,99 38,34 39,05 39,62 38,52 2017 Dana 39,60 39,54 39,76 40,73 42,00 43,52 43,77 43,28 43,22 42,21 41,13 40,76 41,63 Eti 2017 Koyun 35,55 35,78 37,32 39,39 41,01 43,88 43,65 43,63 43,02 41,95 40,54 39,64 40,45 Eti 2017 Sakatat 29,68 30,07 30,28 30,47 31,20 31,58 31,58 31,56 31,59 31,87 32,54 32,87 31,28 2017 Sucuk 55,79 56,17 56,67 56,78 57,08 56,72 58,15 58,86 59,01 59,66 58,69 58,31 57,66 2017 Sosis 36,66 36,93 36,89 36,79 37,65 37,22 37,89 39,08 38,82 39,10 39,48 39,08 37,96 2017 Salam 36,57 36,27 36,51 36,48 36,79 36,75 37,28 37,86 37,84 38,03 37,97 37,98 37,19 ÜLKEMİZDE ET VE ET ÜRÜNLERİ FİYATLARI (TÜFE) YILLIK ORTALAMA DEĞİŞİM ORANLARI 2013-2014 % D. 2014-2015 % D. 2015-2016 % D. 2016-2017 %D. Dana Eti 14,97 26,20 7,36 8,35 Koyun Eti 6,07 9,94 14,67 19,98 Sakatat 7,25 18,67 22,28 13,32 Sucuk 15,86 16,69 5,16 7,40 Sosis 12,15 0,89 4,37 9,89 Salam 14,89 19,66-4,09-3,45 Tüketici fiyatları indeksinde kapsanan maddelerin fiyatları, tüm vergileri içeren depozito hariç perakende fiyatlardır. 25

ÜLKEMİZDE PERAKENDE ET VE ET ÜRÜNLERİ FİYATLARI 03.01.2018 ÜRÜN ADI MİGROS CARREFOUR YEREL MARKET (Bildirici) BİM A101 ŞOK Kıyma 42,95** 44,90* 29,70 29,00 27,90 33,00 Kuşbaşı 41,95 43,90 33,90 31,00 31,00 34,90 Biftek 53,95 59,90 55,80 - - - D. Sote 55,95 59,90 46,50 - - - Pirzola - 69,90 - - - - Bonfile 79,95 91,90 66,50 - - - Kontrfile 57,95 64,90 55,80 - - - K. Kol 37,95 39,90 34,50 - - - K. But 39,95 49,90 38,60 - - - K. Pirzola 69,95 79,90 59,90 - - - *%7-14 yağlı **Kıymalık kuşbaşı HAFTALIK AB KARKAS FİYATLARI (EURO/100kg) 400 390 380 370 360 350 340 330 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 2016 2017 Kaynak: AB Komisyonu 26

AB TÜM KATEGORİLERE GLOBAL BAKIŞ AB Genç Besilik Sığır Fiyatları, /kg 2,7 2,6 2,5 2,4 2,3 2,2 2,1 2 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 2015 2016 2017 27

410 400 390 380 370 360 350 340 330 320 AB Genç Sığır 12-24 Aylık Fiyatları, /100 kg 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 2015 2016 2017 Kaynak: AB Komisyonu 28

3. YEM SEKTÖRÜ BESİ YEMİ FİYATI (TL/ton) Yıl Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıl Ortalaması 2006 290 295 301 294 308 300 306 306 314 324 340 355 311,08 2007 380 380 385 390 390 400 420 430 450 520 530 530 433,75 2008 540 540 560 565 570 540 540 495 495 495 480 450 522,50 2009 460 450 430 410 410 410 390 380 380 410 440 430 416,67 2010 430 430 450 450 450 440 460 485 510 550 530 560 478,75 2011 580 620 620 620 620 620 620 630 630 615 610 605 615,83 2012 600 620 640 645 660 660 700 720 740 740 740 740 683,75 2013 760 740 720 700 700 700 700 700 700 680 680 710 707,50 2014 730 710 710 745 750 780 820 780 750 730 710 710 743,75 2015 740 760 760 760 780 760 740 740 760 740 720 720 748,33 2016 720 770 750 750 830 830 830 810 790 790 830 880 798,33 2017 930 900 900 900 900 900 900 900 860 900 960 1000 912,50 Kaynak: TÜRKİYEM-BİR YILLARA GÖRE ORTALAMA BESİ YEMİ FİYATI DEĞİŞİM GRAFİĞİ BESİ YEMİ FİYATI (TL/ton) 1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 29

SÜT YEMİ FİYATI (TL/ton) Yıl Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıl Ortalaması 2006 305 303 308 309 314 315 319 322 328 341 350 365 323,25 2007 390 390 395 400 400 410 430 440 460 530 540 540 443,75 2008 550 550 570 580 590 560 560 500 500 500 485 460 533,75 2009 470 460 440 420 420 420 400 390 390 420 450 440 426,67 2010 440 440 460 460 460 450 470 495 520 560 540 580 489,58 2011 600 640 640 640 640 640 640 650 650 635 630 620 635,42 2012 610 640 660 665 680 680 720 740 780 780 780 780 709,58 2013 790 770 750 720 720 720 720 720 720 690 690 720 727,50 2014 740 720 720 750 760 790 830 800 770 750 730 730 757,50 2015 760 780 780 780 800 800 780 780 820 780 760 760 781,67 2016 760 810 790 790 870 870 870 850 830 830 880 930 840,00 2017 1000 970 970 970 970 970 970 970 920 960 1020 1060 979,17 Kaynak: TÜRKİYEMBİR YILLARA GÖRE ORTALAMA SÜT YEMİ FİYATI DEĞİŞİM GRAFİĞİ 1200 SÜT YEMİ FİYATI (TL/ton) 1000 800 600 400 200 0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 30

ÜLKEMİZDE YEM HAMMADDE FİYATLARI HAMMADDELER MISIR ARPA FULL FAT SOYA SOYA KÜSPESİ KANOLA KÜSPESİ BUĞDAY KEPEĞİ YEMLİK BUĞDAY HAM YAĞ ATK (28 PROTEIN) ATK (36 PROTEIN) PTK DDGS (mısır) MELAS KABA YEMLER SAP SAMAN YONCA KORUNGA FİĞ MISIR SİLAJI $ KURU Kaynak: TÜRKİYEM-BİR 04.12.2017 11.12.2017 18.12.2017 26.12.2017 TL $ TL $ TL $ TL $ 890 227 880 228 870 225 860 225 880 224 930 241 950 246 960 251 1.744 445 1.698 440 1.679 435 1.662 435 1.639 418 1.583 410 1.563 405 1.547 405 1.000 255 984 255 1.023 265 993 260 720 184 720 184 730 189 730 191 910 232 940 244 950 246 940 246 3.489 890 3.435 890 3.397 880 3.247 850 680 173 680 176 680 176 690 180 902 230 867 225 869 225 860 225 830 212 870 225 870 225 850 223 941 240 965 250 984 255 993 260 450 115 450 117 450 117 500 131 470 120 520 135 500 130 500 131 925 236 950 246 900 233 900 236 925 236 950 246 900 233 900 236 925 236 950 246 900 233 900 236 260 66 300 78 260 67 260 68 3,92 3,86 3,86 3,82 Fiyatlara nakliye ve KDV dâhil değildir. Soya Fasulyesi Fiyatı = Full Fat Soya Fiyatı -25$ Kırmızı ile yazılanlar piyasada satış şeklini belirtmekte olup, siyah renkli olanlar dolar kurundan çevrilmiş fiyatlardır. 31

Oca.16 Şub.16 Mar.16 Nis.16 May.16 Haz.16 Tem.16 Ağu.16 Eyl.16 Eki.16 Kas.16 Ara.16 Oca.17 Şub.17 Mar.17 Nis.17 May.17 Haz.17 Tem.17 Ağu.17 Eyl.17 Eki.17 Kas.17 Ara.17 ÜLKEMİZDE SÜT/YEM PARİTESİ Yıl Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 2006 1,452 1,462 1,438 1,398 1,376 1,371 1,379 1,366 1,341 1,364 1,329 1,274 2007 1,249 1,249 1,233 1,218 1,218 1,188 1,256 1,227 1,174 1,245 1,222 1,222 2008 1,200 1,145 1,105 0,974 0,958 1,009 1,134 1,270 1,270 1,250 1,165 1,228 2009 1,064 1,087 1,136 1,190 1,190 1,190 1,475 1,513 1,513 1,567 1,462 1,648 2010 1,932 1,932 1,848 1,598 1,598 1,633 1,564 1,485 1,413 1,313 1,361 1,267 2011 1,225 1,148 1,148 1,000 1,000 1,000 1,000 0,985 1,138 1,260 1,270 1,290 2012 1,311 1,250 1,212 1,203 1,176 1,176 1,111 1,081 1,026 1,154 1,154 1,154 2013 1,139 1,169 1,200 1,250 1,250 1,250 1,250 1,389 1,389 1,449 1,449 1,389 2014 1,351 1,458 1,458 1,400 1,382 1,329 1,386 1,438 1,494 1,533 1,575 1,575 2015 1,513 1,474 1,474 1,474 1,438 1,438 1,474 1,474 1,402 1,474 1,513 1,513 2016 1,513 1,420 1,456 1,456 1,322 1,322 1,322 1,353 1,386 1,386 1,307 1,237 2017 1,210 1,247 1,247 1,247 1,247 1,247 1,247 1,340 1,413 1,458 1,373 1,321 ÜLKEMİZDE SÜT/YEM PARİTESİ YIL ORTALAMASI Yıl Yıl Ortalaması 2006 1,379 2007 1,225 2008 1,142 2009 1,336 2010 1,579 2011 1,122 2012 1,167 2013 1,298 2014 1,448 2015 1,472 2016 1,373 2017 1,300 2 1,5 ÇİĞ SÜT / YEM PARİTESİ 1 0,5 PARİTE 0 32

ÜLKEMİZDE DANA ETİ/YEM PARİTESİ ATB KARKAS FİYATLARI (TL/kg) BESİ YEMİ (TL/ton) KIRMIZI ET / YEM PARİTESİ Oca.15 20,28 740 27,41 Şub.15 21,37 760 28,12 Mar.15 21,61 760 28,43 Nis.15 21,61 760 28,43 May.15 22,27 780 28,55 Haz.15 22,59 760 29,72 Tem.15 23,98 740 32,41 Ağu.15 23,87 740 32,26 Eyl.15 24,43 760 32,14 Eki.15 24,22 740 32,73 Kas.15 23,58 720 32,75 Ara.15 22,85 720 31,74 Oca.16 24,14 720 33,53 Şub.16 23,79 770 30,90 Mar.16 23,42 750 31,23 Nis.16 23,63 750 31,51 May.16 23,72 830 28,58 Haz.16 24,01 830 28,93 Tem.16 24,63 830 29,67 Ağu.16 25,63 810 31,64 Eyl.16 26,04 790 32,96 Eki.16 25,97 790 32,87 Kas.16 25,19 830 30,35 Ara.16 24,89 880 28,28 Oca.17 24,02 930 25,83 Şub.17 24,21 900 26,90 Mar.17 25,09 900 27,88 Nis.17 25,77 900 28,63 May.17 27,36 900 30,40 Haz.17 27,29 900 30,32 Tem.17 26,86 900 29,84 Ağu.17 26,59 900 29,54 Eyl.17 27,01 860 31,41 Eki.17 25,14 900 27,93 Kas.17 25,18 960 26,23 Ara.17 25,63 1000 25,63 33

Oca.15 Şub.15 Mar.15 Nis.15 May.15 Haz.15 Tem.15 Ağu.15 Eyl.15 Eki.15 Kas.15 Ara.15 Oca.16 Şub.16 Mar.16 Nis.16 May.16 Haz.16 Tem.16 Ağu.16 Eyl.16 Eki.16 Kas.16 Ara.16 Oca.17 Şub.17 Mar.17 Nis.17 May.17 Haz.17 Tem.17 Ağu.17 Eyl.17 Eki.17 Kas.17 Ara.17 DANA ETİ / YEM PARİTESİ 40 35 30 25 20 15 10 5 0 YILLIK ORTALAMA DANA ETİ / YEM PARİTESİ YIL YILLIK ORTALAMA 2014 24,76 2015 30,39 2016 30,87 2017 28,38 DANA ETİ / YEM PARİTESİ (YILLIK ORTALAMA) 35 30 25 20 15 10 5 0 2014 2015 2016 2017 34

AVRUPA YEM HAMMADDE FİYATLARI MISIR FİYATLARI (EURO/TON) ÜLKELER 28.12.2017 21.12.2017 14.12.2017 07.12.2017 BELÇİKA- Brüksel (DEPPROD) BULGARİSTAN- Pleven (DEPPROD) 135 135 130 130 ÇEK CUMHURİYETİ- Brno (DELPROCGEX) ALMANYA- Hamburg (DEPSILO) YUNANISTAN- Serres (FGATE) 150 150 150 İSPANYA- Leon (DEPSILO) 170 170 170 170 FRANSA- Bordeaux (DELPORT) 152 155 148 HIRVATISTAN- Zagreb (DEPSILO) 151 148 147 146 İTALYA- Bologna (DELFIRST) 176 176 176 MACARİSTAN- Budapeşte (DELPORTGEX) 151 150 150 151 HOLLANDA- Rotterdam (CIF) 169 169 169 AVUSTURYA- Viyana (DEPSILO) 155 155 155 POLONYA- Slaski (DELFIRST) 149 148 147 143 POLONYA- Zachodni (DELFIRST) 149 146 145 138 PORTEKİZ- Lizbon (DEPPORT) 168 168 170 170 ROMANYA- Constanta (FOB) 163 146 ROMANYA- Oltenia (DEPSILO) 135 133 125 SLOVENYA- Ljubljana (DELFIRST) 164 165 164 165 SLOVAKYA- Bratislava (DEPPROD) 145 140 143 142 TÜRKİYE 189,64 191,62 194,23 194,30 YEMLİK BUĞDAY FİYATLARI (EURO/TON) ÜLKELER 28.12.2017 21.12.2017 14.12.2017 07.12.2017 BELÇİKA- Antwerpen (DEPPROD) 163 162 164 162 BULGARİSTAN- Dobrich (DEPPROD) ÇEK CUMHURİYETİ- Prag (DELFIRST) ALMANYA- Hamburg (DEPSILO) 162 163 163 163 FRANSA- Eure-et-Loir (DEPSILO) 142 140 İRLANDA- Dublin (DELFIRST) 176 176 176 176 LETONYA- Jelgava (DELFIRST) 142 121 136 167 LİTVANYA- Vilnius (DELFIRST) 127 130 141 132 MACARİSTAN- Budapeşte (DELPORTGEX) HOLLANDA- Rotterdam (CIF) 170 170 172 AVUSTURYA- Wels (DEPSILO) 161 158 35

AVUSTURYA- Viyana (DEPSILO) POLONYA- Kujawsko-Mazurski (DELFIRST) 161 164 163 160 POLONYA- Slaski (DELFIRST) 162 161 159 159 POLONYA- Zachodni (DELFIRST) 165 166 167 164 PORTEKİZ- Lizbon (DEPPORT) 180 180 180 180 ROMANYA- Oltenia (DEPSILO) 141 141 SLOVAKYA- Bratislava (DEPPROD) 123 133 132 BİRLEŞİK KRALLIK- East Coast (FOB) 159 BİRLEŞİK KRALLIK- Ortalama (FGATE) 156 157 158 156 TÜRKİYE 207,28 209,24 207,47 198,67 YEMLİK ARPA FİYATLARI (EURO/TON) ÜLKELER 28.12.2017 21.12.2017 14.12.2017 07.12.2017 BELÇİKA- Antwerpen (DEPPROD) 162 161 163 161 BULGARİSTAN- Burgas (DEPPROD) 138 138 138 138 ÇEK CUMHURİYETİ- Prag (DELFIRST) ALMANYA- Hamburg (DEPSILO) 154 153 154 155 YUNANİSTAN- Selanik (FGATE) İSPANYA- Valladolid (DEPSILO) 189 190 190 190 FRANSA- Rouen (DELPORT) 152 152 152 149 İRLANDA- Dublin (DELFIRST) 174 174 174 173 İTALYA- Bologna (DELFIRST) 179 179 179 KIBRIS- Larnaca (DEPSILO) 199 197 LETONYA- Riga (DELFIRST) 140 LİTVANYA- Vilnius (DELFIRST) 135 135 138 138 MACARİSTAN- Budapeşte (DELPORTGEX) HOLLANDA- Rotterdam (CIF) 166 166 167 AVUSTURYA- Wels (DEPSILO) 146 143 AVUSTURYA- Viyana (DEPSILO) 140 139 139 138 POLONYA- Zachodni (DELFIRST) 157 157 152 154 PORTEKİZ- Lizbon (DEPPORT) 180 180 179 179 ROMANYA- Muntenia (DEPSILO) 121 121 121 144 SLOVAKYA- Bratislava (DEPPROD) 128 128 130 131 FİNLANDİYA- Naantali (DELPORT) 135 135 135 135 BİRLEŞİK KRALLIK- East Coast (FOB) 155 BİRLEŞİK KRALLIK- Ortalama (FGATE) 145 143 143 140 TÜRKİYE 211,69 209,24 205,26 192,12 36

YEMLİK YULAF FİYATLARI (EURO/TON) ÜLKELER 28.12.2017 21.12.2017 14.12.2017 07.12.2017 BELÇİKA- Antwerpen (DEPPROD) 164 162 159 159 ALMANYA- Hamburg (DEPSILO) LİTVANYA- Vilnius (DELFIRST) 116 119 119 123 POLONYA- Zachodni (DELFIRST) FİNLANDİYA- Seinäjoki (DELFIRST) 135 135 135 132 FGATE DEPPROD DELFIRST DEPSILO DELPROC DELPORT FOB CIF DEPPORT -GEX Fiyat Dönem Etiketleri Üretici fiyatı Çiftlikten veya üretim alanından çıkış- kamyonda veya diğer ulaşım araçlarında İlk müşteriye teslimat- silo veya işleme tesisi- kamyonda veya diğer ulaşım araçlarında Silodan çıkış- depolamadan sonra- kamyonda veya diğer ulaşım araçlarında Bir aracıdan sonra işleyiciye teslimat Limana teslimat- tren veya kamyon veya mavna ile liman silosuna gönderilen tahıl Güvertede teslim- uluslararası ticaret terimleri- resmi tanım http://www.iccwbo.org/incoterms/id3040/index.html Maliyet, sigorta ve nakliye- uluslararası ticaret terimleri- resmi tanım http://www.iccwbo.org/incoterms/id3040/index.html Yere (liman) gönderim, yükü boşaltılmış, kamyonun ayrıldığı liman tahıl değişim kotasyonu Tüm fiyatlar KDV hariç toptan satış fiyatlarıdır. 37

4. 2017 ARALIK AYINDA RESMİ GAZETE DE YAYINLANAN MEVZUAT İCMALİ 1 Aralık 2017 / Türkiye Biyoteknoloji Enstitüsünün Yapılanması ve Faaliyetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmelik Amaç ve kapsam MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı, Türkiye Biyoteknoloji Enstitüsünün kuruluşu, yapılanması, görev ve yetkileri ile çalışma usul ve esaslarını düzenlemektir. (2) Bu Yönetmelik, Türkiye Biyoteknoloji Enstitüsünün yapılanması, faaliyetleri ve bunlara ilişkin iş ve işlemleri kapsar. Enstitünün görev ve yetkileri MADDE 4 (1) Türkiye Biyoteknoloji Enstitüsünün görev ve yetkileri aşağıdaki gibidir: a) Biyoteknoloji alanında Ar-Ge yapmak, Ar-Ge lere mali ya da bilimsel destek sağlamak, bunları teşvik etmek, koordine etmek, izlemek, bu amaçla program ve projeler geliştirmek. b) Kamu kurum ve kuruluşları, özel hukuk tüzel kişileri ve gerçek kişiler tarafından biyoteknoloji alanında Ar-Ge yapılmasını veya yaptırılmasını sağlamak, bunları desteklemek, teşvik etmek, iş birliği yaparak ortak projeler geliştirmek ve yürütmek. c) Teknoloji ve biyoteknoloji alanındaki gelişme, buluş ve yeniliklerin sağlık hizmetlerinde kullanımına ve yaygınlaştırılmasına, toplum ve bireyin sağlık düzeyinin yükseltilmesine dönük Ar-Ge yapmak ve/veya yaptırmak, bu maksatla Ar-Ge merkezleri ve ihtiyaç duyulan diğer birimlerin kurulması veya kurdurulması tekliflerini Yönetim Kurulunda karar oluşturulması kapsamında Başkana sunmak. ç) Ar-Ge sonucu geliştirilen ve/veya üretilen teknik ve yöntemlerin teşhis, tedavi ve korunmaya yönelik tıbbi cihaz, tanı kiti, aşı, ilaç ve ürünlerin üretim, tanıtım ve kullanılmasını, bunlardan yararlanılmasını sağlamak, bu maksatla ilgili sektörlerle iş birliği ve ortaklıklar yapmak; elde edilen çıktıların ticari değere dönüştürülmesini ve bu alanlardaki girişimciliği desteklemek; Yönetim Kurulu tarafından belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde hibe niteliğinde ve/veya geri ödemeli destekler vermek ve ön ödemede bulunmak. d) Biyoteknoloji alanına giren hususlarda Bakanlık ve bağlı kuruluşları tarafından talep edilen işleri Yönetim Kurulu kararı ile yapmak veya yaptırmak. 38

e) Bakanlık bağlı kuruluşları, yükseköğretim kurumları ve özel sektör ile iş birliği içerisinde biyoteknoloji alanında faaliyet gösteren merkezlerin kalite ve akreditasyon kurallarının belirlenmesinde Türkiye Sağlık Hizmetleri Kalite ve Akreditasyon Enstitüsüne bilimsel katkı sağlamak ve adı geçen Enstitü ile iş birliği yapmak. f) Biyoteknoloji alanında Ar-Ge nin özendirilmesi, bu alandaki yeni gelişme ve teknolojilerin izlenmesi ve bu gelişmelerin uygulamaya aktarılması amacıyla seminer, sempozyum, kolokyum, kurs, konferans ve benzeri etkinlikler ile sertifika verilmesi öngörülen eğitim-öğretim programlarını düzenlemek ve uygulamak. g) Görev alanına giren faaliyetlerle ilgili danışmanlık hizmeti vermek ve görüş bildirmek üzere bilim kurulları, ulusal ve uluslararası danışma kurulları ve komisyonlar oluşturmak. ğ) Yönetim Kurulunca belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde fikri mülkiyet haklarını koruyacak ve geliştirecek şekilde biyoteknoloji alanındaki ulusal ve uluslararası literatür ve patentleri takip etmek, yeni patent başvuru alanlarını keşfetmek ve gerçekleştirmek, araştırmacılar adına bu süreçleri gerektiğinde karşılıksız olarak yürütmek veya desteklemek, fikri haklar, lisans ve bilgi aktarımı amacıyla girişimlerde bulunmak, fikri mülkiyet ve lisans haklarının satın alınmasını, satılmasını ve bu konuda ortaklık yapılmasının sağlanması konusunda Başkana teklifte bulunmak. h) Uluslararası kurum ve kuruluşların biyoteknoloji alanındaki gelişmelerle ilgili yayınlarını takip etmek, gerekli görülenleri tercüme ettirerek yayımlamak, görev ve faaliyet alanı ile ilgili yayınlar yapmak. ı) Yükseköğretim kurumlarıyla yapılacak protokoller çerçevesinde; yüksek lisans, doktora, tıpta, eczacılıkta, diş hekimliğinde ve veteriner hekimliğinde uzmanlık eğitimi ile doktora sonrası bilimsel çalışma yapanların bu eğitim ve çalışmalarını enstitüde yapabilmelerine imkân sağlamak. i) Biyoteknoloji alanında bilim ve teknolojinin geliştirilmesi amacıyla teknopark, kuluçka merkezi, teknoloji merkezi, teknoloji transfer ofisleri, proje geliştirme ve bilgi aktarım merkezleri, bilim merkezi, bilim parkı ve benzerlerinin kurulması tekliflerini Yönetim Kurulunda karar oluşturulması kapsamında Başkana sunmak ve bu amaçla faaliyet gösteren üniversiteleri desteklemek, destek programları oluşturmak, yurt içi ve yurt dışı iş birliği ağları ve kümelenme faaliyetlerini desteklemek, yurt içi ve yurt dışı toplantı, proje pazarı, bilim fuarı, yarışma ve benzeri etkinlikleri düzenlemek ve desteklemek, araştırmacı eğitimi veren kurum ve programları desteklemek, Yönetim Kurulu tarafından belirlenecek usul ve 39

esaslar çerçevesinde teminatlı veya teminat alınmaksızın hibe ve/veya kredi olarak sermaye desteği vermek ve ön ödemede bulunmak. j) Görev ve yetkileri kapsamında yurt içinde veya yurt dışında, kamu ve özel hukuk tüzel kişilerine ait sağlık kurumları, araştırma hastaneleri, üniversite hastaneleri, enstitüler, Ar-Ge merkezleri ve laboratuvarları, insan kaynağı, fiziki mekân ve altyapı, donanım, finansman dâhil her türlü kaynağı iş birliği ve/veya birlikte kullanım protokolü çerçevesinde kullanmak veya kendisine ait kaynakları kullandırmak. k) Ülkenin biyoteknoloji alanında öncelikli politikalarının belirlenmesinde çalışmalar yapmak, Bakanlık ve bağlı kuruluşlarınca talep edilecek saha araştırmaları, Ar-Ge, yayın ve danışmanlık hizmetlerini yerine getirmek. l) Kamu kaynağı kullanılan projeler ile kamu kurum ve kuruluşlarının finanse ettiği projelere başvurmak. 2 Aralık 2017 / Sera Gazı Emisyon Raporlarının Doğrulanması ve Doğrulayıcı Kuruluşların Akreditasyonu Tebliği Amaç MADDE 1 (1) Bu Tebliğin amacı; 17/5/2014 tarihli ve 29003 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Sera Gazı Emisyonlarının Takibi Hakkında Yönetmelik kapsamında sera gazı emisyon raporlarının doğrulanması ve bu işlemleri yapacak doğrulayıcı kuruluşların niteliklerine ve akreditasyon işlemlerine ilişkin usul ve esasların belirlenmesidir. Kapsam MADDE 2 (1) Bu Tebliğ; Sera Gazı Emisyonlarının Takibi Hakkında Yönetmelik kapsamında sera gazı emisyon raporlarının doğrulanması ile doğrulayıcı kuruluşların akreditasyonuna ilişkin usul ve esasları kapsar. Genel hususlar MADDE 5 (1) Yönetmeliğin EK-1 inde belirtilen faaliyetleri yürüten işletmelerden kaynaklanan sera gazı emisyonlarına ilişkin sera gazı emisyon raporunun Bakanlığa gönderilmeden önce doğrulanması zorunludur. (2) Sera gazı emisyon raporlarının doğrulanması işlemi, doğrulayıcı kuruluşlar tarafından yapılır. (3) Doğrulanmış sera gazı emisyon raporları güvenilir kabul edilir. 40

(4) Doğrulama süreci, kalite güven ve kalite kontrol prosedürlerini desteklemede etkin ve güvenilir bir araç olarak kullanılır ve işletmenin sera gazı emisyonlarını izleme ve raporlama performansını arttırmak için bilgiler temin eder. 5 Aralık 2017 / Aile ve Sosyal Politikalar, Çevre ve Şehircilik, Ekonomi, Enerji ve Tabii Kaynaklar, Gıda, Tarım ve Hayvancılık, Kültür ve Turizm, Maliye ile Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlıklarına Ait Atama Kararları Açık bulunan 1inci derece kadrolu ve +3600 ek göstergeli Bakanlık Müşavirliğine, İbrahim Halil AKBAŞ ın atanması, 657 sayılı Kanunun 59 ve 60ıncı maddeleri ile 2451 sayılı Kanunun 2nci maddesi gereğince uygun görülmüştür. Açık bulunan 1inci derece kadrolu ve +6400 ek göstergeli Müsteşar Yardımcılığına, Bakanlık Müşaviri Volkan Mutlu COŞKUN un atanması, 657 sayılı Kanunun 76ncı maddesi ile 2451 sayılı Kanunun 2nci maddesi gereğince uygun görülmüştür. 5 Aralık 2017 / Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 12/4/2013 tarihli ve 28616 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Yönetmeliğinin 15 inci maddesinin sekizinci fıkrasında yer alan (8) Lisanslı depo teminatının sorumluluk sigortası olarak verilmesi halinde, bu sigorta ile birinci fıkrada belirtilen sigortaların aynı sigorta şirketine yaptırılması zorunludur. ifadesindeki sorumluluk ibaresinden sonra gelmek üzere veya kefalet ibaresi eklenmiştir. Aynı Yönetmeliğin 16ncı maddesinin beşinci fıkrası (5) İstenen teminat tutarına eşit nakit para, banka teminat mektubu, gayrimenkul rehni veya sorumluluk sigortası, mevzuatta öngörülen yükümlülüklerin yerine getirilmesinde temerrüde düşülmesi halinde Fona bu tür teminatı alış, satış, düzenleme ve transfer gibi her türlü tasarrufta bulunma yetkisi veren bir gayri kabili rücu yetki belgesiyle birlikte verilir. ifadesinde yer alan veya sorumluluk sigortası ibaresi,, sorumluluk sigortası veya kefalet sigortası şeklinde değiştirilmiş, altıncı fıkrası (6) Banka teminat mektubunun, Bakanlıkça kabul edilen Türkiye de yerleşik bir bankadan alınması, vazgeçilmesi olanaksız ve kesin olması gerekir. Sorumluluk sigortasının, lisanslı depolarda depolanan ürünlerin mevzuatta öngörülen şekilde mudiye teslim edilmemesi rizikosu dahil, lisanslı depo işletmesi/işleticisinin Kanunda ve ikincil düzenlemelerinde öngörülen yükümlülüklerini yerine getirmemesi dolayısıyla meydana gelecek zararları karşılayacak mahiyette olması şarttır. ifadesindeki Sorumluluk ibaresinden sonra gelmek üzere veya kefalet ibaresi eklenmiştir. 41

5 Aralık 2017 / Gümrük Genel Tebliği (Tarife-Sınıflandırma Kararları) (Seri No: 27) Amaç MADDE 1 (1) Bu Tebliğin amacı, Türk Gümrük Tarife Cetvelinin yeknesak olarak uygulanmasını sağlamak amacıyla, Dünya Gümrük Örgütü Armonize Sistem Komitesince alınan sınıflandırma kararlarının duyurulmasıdır. Kapsam MADDE 2 (1) Bu Tebliğ, Dünya Gümrük Örgütü Armonize Sistem Komitesinin Ek- 1 de yer alan 58 inci ve 59 uncu dönem toplantısında alınan sınıflandırma kararlarını kapsar. 5 Aralık 2017 / Bazı Vergi Kanunları ile Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 7 Aralık 2017 / Kırsal Kalkınma Destekleri Kapsamında Bireysel Sulama Sistemlerinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ (No: 2017/48) Amaç MADDE 1 (1) Bu Tebliğin amacı; tarımsal faaliyetler için geliştirilen modern basınçlı bireysel sulama sistemlerinin üreticiler tarafından kullanımının yaygınlaştırılarak; daha kaliteli ve pazar isteklerine uygun üretim yapılmasını sağlamak, kırsal alanda üreticilerin gelir düzeyinin yükseltilmesi için bireysel sulama sistemlerinin desteklenmesine ilişkin usul ve esasları belirlemektir. Kapsam MADDE 2 (1) Bu Tebliğ, 1/1/2018-31/12/2020 tarihleri arasında, kırsal alanda ekonomik ve sosyal gelişmeye katkı sağlamak için belirlenmiş bireysel sulama sistemlerinin desteklenmesine ilişkin usul ve esasları kapsar. Yatırım konuları ve uygulama illeri MADDE 8 (1) Program aşağıdaki yedi adet yatırım konusunu kapsar: a) Tarla içi damla sulama sistemi kurulması, b) Tarla içi yağmurlama sulama sistemi kurulması, c) Tarla içi mikro yağmurlama sulama sistemi kurulması, ç) Tarla içi yüzey altı damla sulama sistemi kurulması, d) Lineer veya Center Pivot sulama sistemi kurulması, e) Tamburlu sulama sistemi kurulması, 42

f) Güneş enerjili sulama sistemi kurulması. (2) Birinci fıkrada belirtilen yatırım konuları kapsamında Program tüm illerde uygulanır. Hibe desteği tutarı ve oranı MADDE 11 (1) Bu Tebliğ kapsamında kabul edilen başvurularda, hibe sözleşmesinde belirlenen hibeye esas mal alım tutarının KDV hariç %50 sine hibe yoluyla destek verilir. Hibe başvuru formunda belirtilen hibeye esas mal alım tutarının, başvuru değerlendirme aşamasında tespit edilen referans fiyatlar içinde kalan kısmı, hibe sözleşmesinde hibeye esas mal alım tutarı olarak belirlenir. Referans fiyatları aşan kısmı ise referans fiyat farkı olarak belirlenir ve tamamı yatırımcı tarafından karşılanır. (2) Hibeye esas mal alım tutarı 1.000.000.-TL yi geçemez. Mal alım bedellerinin, bu miktarı aşması durumunda, aşan kısım yatırımcı tarafından ayni katkı olarak karşılanır. (3) Hibe sözleşmesinde belirlenen hibeye esas mal alım tutarı üst limit niteliğindedir. Hibenin nihai tutarı fiili gerçekleşmeler sonucunda ortaya çıkar. (4) Başvuru bütçeleri KDV hariç hazırlanır. 9 Aralık 2017 / Arazi Toplulaştırma Uygulama Yönetmeliği Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı, tarımsal arazilerin toplulaştırması ve dağıtımına ilişkin usul ve esasları belirlemektir. Kapsam MADDE 2 (1) Bu Yönetmelik, köy gelişimi, kırsal alan düzenlemesi, tarımsal arazi toplulaştırması ve dağıtımı ile ilgili hususları kapsar. 9 Aralık 2017 / Tarım Arazilerinin Korunması, Kullanılması ve Planlanmasına Dair Yönetmelik Amaç ve kapsam MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı; 3/7/2005 tarihli ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda öngörülen toprak ve arazi varlığının belirlenmesi, tarım arazilerinin sınıflandırılması, geliştirilmesi, zorunlu hallerde 43