TÜRK STANDARDI TURKISH STANDARD TS 1132 Şubat 2007 ICS 67.080.10 KARPUZ Watermelons TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ Necatibey Caddesi No.112 Bakanlıklar/ANKARA
Bugünkü teknik ve uygulamaya dayanılarak hazırlanmış olan bu standardın, zamanla ortaya çıkacak gelişme ve değişikliklere uydurulması mümkün olduğundan ilgililerin yayınları izlemelerini ve standardın uygulanmasında karşılaştıkları aksaklıkları Enstitümüze iletmelerini rica ederiz. Bu standardı oluşturan Hazırlık Grubu üyesi değerli uzmanların emeklerini; tasarılar üzerinde görüşlerini bildirmek suretiyle yardımcı olan bilim, kamu ve özel sektör kuruluşları ile kişilerin değerli katkılarını şükranla anarız. Kalite Sistem Belgesi İmalât ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren kuruluşların sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite Standardlarına uygun olarak kurmaları durumunda TSE tarafından verilen belgedir. Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası) TSE Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin ilgili Türk Standardına uygun olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk Standardları Enstitüsü nün garantisi altında olduğunu ifade eder. TSEK Kalite Uygunluk Markası (TSEK Markası) TSEK Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin henüz Türk Standardı olmadığından ilgili milletlerarası veya diğer ülkelerin standardlarına veya Enstitü tarafından kabul edilen teknik özelliklere uygun olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk Standardları Enstitüsü nün garantisi altında olduğunu ifade eder. DİKKAT! TS işareti ve yanında yer alan sayı tek başına iken (TS 4600 gibi), mamulün Türk Standardına uygun üretildiğine dair üreticinin beyanını ifade eder. Türk Standardları Enstitüsü tarafından herhangi bir garanti söz konusu değildir. Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniş bilgi Enstitümüzden sağlanabilir. TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.
Ön söz Bu standard, Türk Standardları Enstitüsü nün Ziraat İhtisas Grubu nca TS 1132 (1985) nin revizyonu olarak hazırlanmış ve TSE Teknik Kurulu nun 06 Şubat 2007 tarihli toplantısında kabul edilerek yayımına karar verilmiştir. Bu standardın daha önce yayımlanmış bulunan baskıları geçersizdir. Bu standardın hazırlanmasında, milli ihtiyaç ve imkanlarımız ön planda olmak üzere, milletlerarası standardlar ve ekonomik ilişkilerimiz bulunan yabancı ülkelerin standardlarındaki esaslar da gözönünde bulundurularak; yarar görülen hallerde, olabilen yakınlık ve benzerliklerin sağlanmasına ve bu esasların, ülkemiz şartları ile bağdaştırılmasına çalışılmıştır. Bu standard son şeklini almadan önce; bilimsel kuruluşlar, üretici/ imalatçı ve tüketici durumundaki konunun ilgilileri ile gerekli işbirliği yapılmış ve alınan görüşlere göre olgunlaştırılmıştır. Bu standardda kullanılan bazı kelime ve/veya ifadeler patent haklarına konu olabilir. Böyle bir patent hakkının belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.
Karpuz 0 Giriş Bu standard, karpuzların tanımına, sınıflandırma ve özelliklerine, numune alma ve muayeneleriyle piyasaya arz şekline dairdir. 1 Kapsam Bu standard, piyasaya taze olarak arz edilen karpuzları kapsar. 2 Atıf yapılan standardlar ve/veya dokümanlar Bu standardda diğer standard ve/veya dokümanlara atıf yapılmaktadır. Bu atıflar metin içerisinde uygun yerlerde belirtilmiş ve aşağıda liste halinde verilmiştir. * işaretli olanlar bu standardın basıldığı tarihte İngilizce metin olarak yayımlanmış olan Türk Standardlarıdır. TS No Türkçe Adı İngilizce Adı TS ISO 874* Yaş meyve ve sebzeler Numune alma Fresh fruits and vegetables - Sampling 3 Tarifler 3.1 Karpuz Kabakgiller (Cucurbitaceae) familyasına mensup (Citrullus vulgaris) Schrader türüne giren kültür bitkilerinin meyvesi. Karpuzun besin değeri ile ilgili bilgiler Ek A da verilmiştir. 3.2 Yabancı madde Karpuzun üzerinde bulunan kum, taş, toprak, kabuk, yaprak, bitkisel parçalar, yabancı tohumlar vb. kendinden başka gözle görülebilen her türlü madde. 4 Sınıflandırma ve özellikler 4.1 Sınıflandırma Karpuzlar; botanik bakımından yapılarına göre çeşitlere, özelliklerine göre sınıflara, kütlelerine göre boylara ayrılır. 4.1.1 Çeşitler Başlıca karpuz çeşitleri; Sugar Baby (Resim 1), Washington, Yeni dünya (Resim 2), Alacalı (Resim 3), Charleston Grey 133 (Resim 4), Diyarbakır, Crimson Sweet (Resim 5), Georgia Rattlesnake (Resim 6), Gülle, Kara. Diğer çeşitler kendi adları ile ve orijinleri belirtilerek piyasaya arz edilir. 1
Not - Dünyada yaklaşık 500 çeşit karpuz yetişmektedir. Bunlar kabuğunun, çekirdeklerinin biçimine, rengine ve kütlelerine göre farklılık gösterir. Özellikle Temmuz ortasından Ağustos sonuna kadar bol miktarda bulunan karpuz, alaca yeşil, sert kabuklu büyük meyveler veren, bir yıllık otsu bitkidir. Karpuzlar renk, şekil ve yetiştiği yere göre isim almaktadır. Bazı karpuz çeşitlerine ve diğer bazı hibrit çeşitlerine ait resimler Ek B de verilmiştir. 4.1.2 Sınıflar Karpuzlar kalite özelliklerine göre; Sınıf I, Sınıf II olmak üzere iki sınıfa ayrılır. 4.1.3 Boylar Karpuzlar kütlelerine göre; - Küçük, - Orta, - Büyük, - Çok büyük olmak üzere dört boya ayrılır. 4.2 Özellikler 4.2.1 Genel özellikler Karpuzlar; Bütün (tam) olmalı, Sağlam olmalı (çürüyerek, kötüleşerek tüketime uygunsuz hale gelenler ürünü etkilememeli), Temiz olmalı (üzerinde gözle görülebilir yabancı madde bulunmamalı), Böcek ve böcek zararları bulunmamalı, Sert olmalı, Çatlak bulunmamalı, Yarılmamış olmalı (çatlak bulunmamalı) dır. Bunlarda; Yabancı tat ve koku, Anormal dış nem (gözle görülebilir ıslaklık) bulunmamalıdır. Ürünün durumu, pazara hazırlama ve ulaşım biçim ve şartlarına dayanıklı, Gönderildikleri yerlerde pazar isteklerini karşılamaya uygun özellikte olmalıdır. Karpuz yeterli olgunluk göstermeli ve yeterli gelişmişlikte olmalıdır. 1) Karpuz olgunluğunun tespiti ile ilgili bilgiler Ek C de verilmiştir. Karpuzlar sabah erken saatlerde hasat edilmeli ve meyve bitkiden kıvrılarak değil; 4 cm - 5 cm uzunluğunda sap bırakıldıktan sonra, kesilerek hasat edilmiş olmalıdır. Günün sıcak saatlerinde hasat edilen karpuzlar çabuk yumuşar, uzun süre saklanamazlar. 1) Yeterince gelişmiş olması ve tatmin edici olgunluk görüntüsü karpuz içinin renk ve tadı ile tespit edilir. Bu özelliği karşılaması durumu, karpuzun meyve etinin orta noktasının en az 8 briks değerine sahip olması ile de tespit edilebilir. 2
4.2.2 Çeşit özellikleri 4.2.2.1 Sugar Baby Tohumları çok küçüktür. 3,5 kg 5,5 kg kütlesindedir. Meyve koyu yeşil renkte ve ince kabuklu, meyve eti açık kırmızı, tatlı, bol çekirdekli bir çeşittir. 4.2.2.2 Washington Orta kalınlıkta kabuklu, meyve eti koyu kırmızı renkte, gevrek ve tatlı olan bir çeşittir. Ortalama meyve kütlesi 4 kg 8 kg arasında değişir. 4.2.2.3 Yeni dünya Açık yeşil renkte, orta kalınlıkta kabuklu, meyve eti koyu kırmızı renkte, gevrek, tatlı ve etlidir. Çekirdekleri açık renkli ve genellikle küçüktür. 4.2.2.4 Alacalı Açık yeşil renkteki kabuk üzerinde muntazam koyu lekeler bulunmaktadır. Uzun ve yuvarlak formu vardır. Kabuğu gevrektir. Eti pembe kırmızı, çekirdekleri siyahtır. 4.2.2.5 Charleston Grey 133 Büyük uzun, gri-yeşil renkte kabuğu vardır. 12,5 kg 16,0 kg kütlesinde, meyve eti koyu kırmızı renkte ve sert yapıdadır. 4.2.2.6 Diyarbakır Alaca yeşil, çok kalın kabuklu, yuvarlak ve söbü biçiminde, ortalama 20 kg - 30 kg gelebilen iriliktedir. 50 kg - 60 kg gelenleri de vardır. Fazla şekerli sayılmaz, eti de posalıdır. 4.2.2.7 Crimson Sweet Açık yeşil renkteki kabuk, koyu yeşil renkte çizgilidir, ortalama kütlesi 11,0 kg 11,5 kg dır. Meyve eti kırmızı renkte, sert yapıda, yüksek şeker muhtevasına sahiptir. 4.2.2.8 Georgia Rattlesnake İnce, çok sert, açık yeşil renkte, çıngıraklı yılana benzeyen koyu yeşil çizgiler üzerinde düzensiz benekli kabuklu, kesimi güzel ve meyve eti güzel kokuludur. 11,5 kg 13,5 kg kütlesindedir. 4.2.2.9 Gülle Koyu yeşil renkte ve gülle şeklindedir. 4.2.2.10 Kara Kalın, koyu yeşil kabuklu, çok şekerli ve lezzetli, etinin orta kısmı buzlu gibi göründüğünden kara buz karpuzu da denir. Çekirdekleri küçük ve kırmızı renklidir, siyah olanları da vardır. 4.2.3 Sınıf özellikleri 4.2.3.1 Sınıf I Bu sınıfa iyi nitelikteki karpuzlar girer. Bunlar; Çeşidine özgü renk ve şekilde, iyi gelişmiş olmalı, Hafif yüzeysel iyileşmiş çatlak dışında kusur bulunmamalı, Kabuk kısmında hafif renk bozukluğu bulunmamalı (gelişme sırasında toprağa temas eden kısımdaki kabukta oluşan açık renklilik kusur olarak kabul edilmez), Üzerlerinde hayvansal ve bitkisel parazitlerle hastalıklardan, özellikle antraknoz hastalığından oluşan zarar izleri bulunmamalı, Sapları 5 cm den fazla uzun olmamalı dır. 3
4.2.3.2 Sınıf II Bu sınıfa, Sınıf I e giremeyen fakat genel özelliklere uyan karpuzlar girer. Bunlarda ürünün genel görünüşünü ve özelliklerini bozmayan aşağıdaki özürler bulunabilir: Şekil bozukluğu, Kabuk kısmında renk bozukluğu (gelişme sırasında toprağa temas eden kısımdaki kabukta oluşan açık renklilik kusur olarak kabul edilmez), Yüzeysel iyileşmiş çatlak dışında kusur, Özellikle sürtünme nedeniyle oluşan hafif ezilme, yüzeysel hasar veya böcek veya hastalık nedeniyle oluşan hasar. 4.2.4 Boy özellikleri Karpuzlar kütlelerine göre Çizelge 1'de gösterileri boylara ayrılır, Sınıf I ve Sınıf II karpuzlarda boylama yapılabilir, fakat zorunlu değildir. Çizelge 1 Kütlesine göre boy özellikleri Boylar Küçük Orta Büyük Çok büyük Kütle olarak alt ve üst sınırlar (kg) 1-3 (hariç) 3-5 (hariç) 5-7 (hariç) 7 ve daha yukarı Karpuzlar ambalâjlı olarak piyasaya sunulduğunda aynı ambalâj içerisindeki en hafif ve en ağır karpuzların kütleleri arasındaki fark 2 kg ı, geçmemelidir. Ancak en hafif karpuzun kütlesi 6 kg dan fazla ise bu fark 3,5 kg ı geçmemelidir. 4.3 Boyut ve toleranslar Belirlenen sınıfların şartlarını karşılamayan ürünlerin her bir ambalâjı için kalite ve boylama ile ilgili toleranslar gösterilmiştir. 4.3.1 Sınıf toleransları 4.3.1.1 Sınıf I Bu sınıfa, Sınıf II den veya istisnai olarak Sınıf II nin toleransına girenlerden kütlece veya sayıca % 10 a kadar tolerans tanınır. Çürüklük, berelenmeler veya kapanmamış çatlakları olan karpuzlara hiçbir surette tolerans tanınmaz. 4.3.1.2 Sınıf II Bu sınıfta, sınıfın özelliklerine veya genel özelliklere uymayanlardan kütlece veya sayıca % 10 oranına kadar bulunabilir (çürüyerek, kötüleşerek tüketime uygunsuz hale gelenler hariç). 4.3.2 Boy toleransları Sınıflandırılmış karpuzlar için her ambalâjda veya boylama yapılmış dökme partilerde; boylamanın alt veya üst sınırlarını 1 kg'dan daha çok olmamak kaydıyla aşan karpuzların kütlece veya sayıca oranı % 10'u geçmemelidir. 800 g dan küçük karpuzlara tolerans tanınmaz. 4
4.4 Özellik, muayene ve madde numaraları Bu standardda verilen özellikler ile bunların özellik, muayene ve madde numaraları Çizelge 2'de verilmiştir. Çizelge 2 Özellik, muayene ve madde numaraları Özellikler Madde no Muayene madde no Genel özellikler 4.2.1 5.2.2 Çeşit özellikleri 4.2.2 5.2.2 Sınıf özellikleri 4.2.3 5.2.2 Boy özellikleri 4.2.4 5.2.2 Boyut ve toleranslar 4.3 5.2.2 Piyasaya arz 6 5.2.1 5 Numune alma ve muayeneler 5.1 Numune alma Numune partiden alınır. Çeşidi, sınıfı, boyu ve ambalâjları aynı olan ve bir defada muayeneye sunulan karpuzlar bir parti sayılır. Karpuz numunesi TS ISO 874 e göre alınır. Alınan temsili numunelerin ambalâjlama ve muhafazası TS ISO 874 e göre yapılmalıdır. 5.2 Muayeneler 5.2.1 Ambalâj ve ambalâj malzemesinin muayenesi Ambalâj ve ambalâj malzemesinin muayenesi gözle, elle incelenerek, boyutları ölçülerek ve tartılarak yapılır. Sonucun Madde 6'ya uygun olup olmadığına bakılır. 5.2.2 Karpuzların muayenesi Karpuzların muayenesi gözle, elle incelenerek, koklanarak, tadılarak, tartılarak, ölçülerek yapılır ve sonucun Madde 4.2.1, Madde 4.2.2, Madde 4.2.3, Madde 4.2.4 ve Madde 4.3 e uygun olup olmadığına bakılır. 5.3 Değerlendirme Muayene sonuçlarının her biri standarda uygunsa parti standarda uygun sayılır. 5.4 Muayene raporu Muayene raporunda en az aşağıdaki bilgiler bulunmalıdır; Firmanın adı ve adresi, Muayenenin yapıldığı yerin adı, Muayeneyi yapanın ve/veya raporu imzalayan yetkililerin adları, görev ve meslekleri, Numunenin alındığı tarih ile muayene tarihi, Numunenin tanıtılması, Muayenede uygulanan standardların numaraları, Sonuçların değerlendirilmesi, Muayene sonuçlarını değiştirebilecek faktörlerin mahsurlarını gidermek üzere alınan tedbirler, Uygulanan muayene metotlarında belirtilmeyen veya mecburi görülmeyen fakat muayenede yer almış olan işlemler, Numunenin standarda uygun olup olmadığı, Rapora ait seri numarası ve tarih, her sayfanın numarası ve toplam sayfa sayısı. 6 Piyasaya arz Karpuzlar piyasaya ambalâjlı veya dökme olarak arz edilir. Ambalâjlanmış karpuzlar ambalâjlara sıra halinde dizilmiş olarak veya dökme yerleştirilir. 5
6.1 Bir örneklik Bir ambalâjdaki veya dökme partideki karpuzlar çeşit, sınıf ve orijin bakımından birörnek olmalıdır. Sınıf I karpuzlarda kabuk rengi ve şekli bakımından da birörneklik aranır. Görünen karpuzlar ambalâjdaki veya dökme partideki tüm ürünü temsil etmelidir. 6.2 Ambalâjlama Ambalâjlar, taşıma, muhafaza ve pazarlama süresince karpuzları iyi bir durumda tutacak ve sağlığa zarar vermeyecek şekilde yeni, temiz, kokusuz, ahşap, mukavva veya diğer uygun malzemeden hazırlanmış kasa, kutu, sepet vb. şekillerde olup, aksine bir istek olmadığı takdirde, 80 cm x 120 cm veya 100 cm x 120 cm boyutlarındaki paletlere uygun ölçülerde olmalıdır. Ambalâjların yapımında kullanılan her türlü malzeme ile içlerine konulacak kağıt ve benzeri materyal yeni, temiz ve kokusuz olmalı, ürüne zarar vermemeli, bunların üzerine yazılacak yazılarda kullanılacak mürekkep ve boya ile etiketlerin yapıştırılmasında kullanılan zamk zehirli veya diğer şekillerde insan sağlığına zararlı olmamalı ve yazılı taraf ürün ile temas etmemelidir. Ambalâjların içinde, hiçbir yabancı madde bulunmamalıdır. Ambalâjın iç kısmında kullanılan malzeme mutlaka yeni olmalı, temiz ve görmesini önleyecek kalitede olmalıdır. ürünün harici ve dahili zarar Tahta ambalâj kullanıldığında, ürün ambalâjın bütün yüzeylerinden koruyucu madde ile ayrılmış olmalıdır. 6.3 İşaretleme Karpuz ambalâjları üzerine en az aşağıdaki bilgiler ambalâjın bir yüzünde toplanacak durumda, okunaklı olarak, silinmeyecek ve bozulmayacak bir şekilde yazılmalı, basılmalı veya bir etikete yazılıp yapıştırılmalıdır; Firmanın ticaret unvanı veya kısa adı, adresi, varsa tescilli markası, Bu standardın işaret ve numarası (TS 1132 şeklinde), Malın adı (karpuz), Çeşidi, Sınıfı, Boyu (boylanmış ise en büyük ve en küçük kütlesi kg olarak), Üretim yeri (isteğe bağlı), Parti, seri veya kod numarasından en az biri, Net kütlesi, (en az, g veya kg) ve/veya karpuz sayısı, Muhafaza şartları. Dökme partilerde bu bilgiler bir etikete yazılarak partinin görünür bir yerine konulur. Ancak bunlarda boy, kütle veya sayının yazılması zorunlu değildir. Gerektiğinde bu bilgiler Türkçe nin yanı sıra yabancı dilde de yazılabilir. 6.4 Muhafaza ve taşıma Karpuzlar oda sıcaklıklarında yaklaşık 1 hafta; 7,5 0 C ilâ 10 0 C sıcaklıklarda ve % 80 - % 90 bağıl nemde ise 2 ilâ 3 hafta saklanabilir. Karpuzlar ve bunların içinde bulundukları ambalâjlar, işleme yerlerinde, depolarda, taşıtlarda fena koku yayan ve bunları kirletecek olan maddelerle bir arada bulundurulmamalıdır. Karpuzlar ve içlerinde karpuz bulunan ambalâjlar, yağış ve yakıcı güneş altında veya dondurucu soğuklarda bırakılmamalı ve bu şartlarda yükletilip boşaltılmamalıdır. Dökme halinde taşınan karpuzlar vasıtaların veya vasıtalardaki bölmelerin döşeme ve duvarlarından, onlara yabancı tat ve koku bulaştırmayacak, yeni ve temiz uygun bir malzeme ile tecrit edilmelidir. Karpuz ambalâjlarının yükleme ve boşaltma işlemlerinde gerektiğinde palet veya konveyör kullanılması tavsiye edilir. 6
7 Çeşitli hükümler Üretici bu standarda uygun olarak ürettiğini beyan ettiği karpuz için istenildiğinde standarda uygunluk belgesi vermeye veya göstermeye mecburdur. Bu beyannamede satış konusu olan karpuzun; Madde 4'deki özelliklere uygun olduğunun, Madde 5'deki muayenelerin yapılmış ve uygun sonuç alınmış bulunduğunun belirtilmesi gerekir. Yararlanılan kaynaklar - BALKU, N., Karpuz Tarımı, Tarım ve köyişleri Bakanlığı yayınları, Ankara, 2002. - Karpuz Yetiştiriciliği, Tarımsal Araştırmaları Destekleme ve Geliştirme Vakfı (TAV) yayınları, NO 9, Yalova. - Kabakgil Sebzeleri, Tarım ve köyişleri Bakanlığı yayınları, Ankara, 1999. - UN/ECE FFV-37 - aggie-horticulture.tamu.edu/ plantanswers/vegetables/2002watermelontrials/ - PAKYÜREK, A.Y., KAŞKA, N., Tünel tipleri ve toprak örtülerinin, karpuzlarda bitki gelişmesi ile erkenci ve toplam verimleri üzerine etkileri. Türkiye 1. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi. Cilt (2). 385-388. İzmir, 1992. 7
Ek A (Bilgi için) Karpuzun besin değeri Karpuzun yüzde 95'i sudur ve vücudu temizleyici özelliği bulunduğu bildirilmektedir. Karpuzun besin değeri diğer birçok besinde olduğu gibi kabuğunda saklıdır. Bu nedenle, olabildiğince kırmızı etli kısmın altındaki beyazımsı kısımda tüketilmelidir. Karpuz çekirdekleri içindeki cucurbocitrin adlı maddeyle kan basıncını düşürmeye ve böbrek fonksiyonlarının düzenlenmesine yardımcı olmaktadır. Karpuz; - Böbrekleri çalıştırır. - İdrar söktürür, böbreklerdeki üre ve ürat tuzlarını temizler. - Antioksidan özelliğiyle çeşitli kanser türlerine karşı etkili olan beta karoten ve bol miktarda vitamin içerir. - İçerdiği yüksek potasyum kalp fonksiyonlarının ve kan basıncının düzenlenmesine yardımcı olur. - Yağ, kolesterol içermediğinden ve kalorisi düşük olduğundan diyette önemli yer tutar. 150 g karpuz meyvesinde yaklaşık olarak; - Su 139 g - Protein 0,94 g - Yağ 0,65 g - Karbonhidrat 10,91 g - Vitamin A 556,32 IU - Vitamin B1 0,12 mg - Vitamin B6 0,22 mg - Toplam şeker 10,15 g - Vitamin C 14,59 mg - Potasyum 176,32 mg - Sodyum 3,04 mg - Demir 0,26 mg - Magnezyum 16,72 mg - Fosfor 13,68 mg - Çinko 0,11 mg - Omega 6 0,22 g - Enerji 48,64 kcal 8
Ek B Karpuz çeşitlerine ait resimler Resim 1 - Sugar Baby Resim 2 - Yeni dünya Resim 3 - Alacalı Resim 4 - Charleston Grey 133 9
Resim 5 - Crimson Sweet Resim 6 - Georgia Rattlesnake Diğer bazı hibrit çeşitleri Sweetheart Crispy Sweet ZG-8404 Sangria Celebration-VP 10
RWM 8036 RWM 8110-VP RWM 8114-VP TRI-X 313 TRI-X Carousel RWM 8096 Sugar Shack Pinata Festival 11
Big Stripe Summergold Legacy WX 190 Falcon Royal Sweet Stargazer 12
Ek C Hasat olgunluğunun tespiti Karpuz hasattan sonra olgunlaşmanın devam etmediği ender bitkilerden biridir. Bu nedenle hasat zamanının tam olarak tayini çok büyük önem taşır. En kaliteli karpuzlar, olgunlaşma zamanı tam olarak tahmin edilerek hasat edilen karpuzlardır. Erken hasat edilenlerde meyve eti rengini tam olarak almaz; tadı ekşimsi olur. Geç hasat edilenlerde ise yine tadı azalır, meyve eti liflenir ve yumuşar. Hasat zamanının tayini konusunda kesin prensipler yoktur. Bir çeşide uygulanan yöntemler, diğeri için bazen uygulanmayabilir. Çeşitlere göre değişiklik göstermekle beraber hasat olgunluğunun belirlenmesindeki genel kriterler aşağıda verilmiştir; - Meyve üzerine parmakla vurulur. Dolgun, boğuk ve metalik olmayan bir ses karpuzun olgunlaştığının işaretidir. - Olgun karpuzda, karpuzun toprakla temas ettiği kısımda bulunan beyaz leke, açık sarıya döner. - Halk arasında "bıyık ve kulak" adıyla anılan ve meyve sapının 1 cm - 2 cm uzağında bulunan sülük ve küçük bir yaprak eğer kurumuşsa, karpuzlar genellikle olgunlaşmıştır. - Olgun karpuzda meyve kabuğu tırnakla kolaylıkla çizilir. - Meyve renginin hafif değişimi de bir işaret olabilir. Ama genelde, gecikmiş hasatlara neden olabileceği için pek öğütlenmez. - Aynı şekilde, karpuzu hafif bastırınca işitilen bir kütürdeme olgunluk işareti olduğu halde bazı istenmeyen sonuçlara sebep olabildiği için, hasat işareti olarak kullanılması öğütlenmez. 13