Sevgili Okuyucularımız, Fon bültenimizin Temmuz sayısında Emeklilik Yatırım Fonlarına odaklandık. Bu sayımızda öncelikle, son yıllarda yapılan yeni düzenlemelerle hızlı bir büyümenin yaşandığı ve her geçen gün katılımcı sayısının arttığı emeklilik sistemine dair açıklayıcı bilgileri içeren bir kılavuza yer verdik. Emeklilik fonlarının kategori bazında dönemsel getirilerini ortaya koyan tabloyla sistemin performansını kısaca incelemeyi hedefledik. Bunun yanında alternatif yatırım araçlarının performanslarını da karşılaştırma yapabilmeniz açısından tablolar yoluyla hazırladık. Emeklilik yatırım fonlarının geçen aya göre yıldızları farklılaşanlarını Ludens Fon Ratinglerinden Haberler kısmında görebilirsiniz. Bültenimizde, geçtiğimiz ay piyasalardaki gelişmeleri anlattığımız kısa bir yazımız da bulunmakta. Her türlü sorunuz için ludens@ludens.com.tr adresine e-posta yazabilir, internet sitemizi www.ludens.com.tr yi ziyaret edebilirsiniz. Faydalı okumalar dileklerimizle, Dr. Nazlı Kalfa Baş EMEKLİLİK YATIRIM FONLARI KILAVUZU > Bireysel Emeklilik Sistemi Nedir? > Nedir? > Emeklilik Yatırım Fonlarının Diğer Yatırım Fonlarından Farkı Nedir? > Emeklilik Yatırım Fonlarını Kimler Kurar ve Yönetir? > Türleri Nelerdir? HAZİRAN 2015 PİYASALARDAKİ GELIŞMELER ALTERNATIF YATIRIM ARAÇLARININ GETİRİLERİ EMEKLİLİK YATIRIM FONLARININ GETİRİLERİ LUDENS FON RATİNGLERİNDEN HABERLER
EMEKLİLİK FONLARI KILAVUZU Bireysel Emeklilik Sistemi Nedir? Bireysel Emeklilik Sistemi, bireylerin çalışma yaşamları boyunca yaptıkları düzenli tasarrufların yatırıma yönlendirilmesini sağlayarak, oluşacak birikimlerle, tasarruf yaptıkları dönemde sahip oldukları refah seviyesinin emeklilik döneminde de devam etmesini sağlamayı amaçlayan bir sistemdir. Bireysel emeklilik sisteminin temel özellikleri aşağıdaki gibidir: Gönüllü katılıma dayalıdır. Mevcut sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısıdır. Medeni haklarını kullanma ehliyetine sahip herkes katılabilir. Bireysel katkılara ve emeklilik fonlarına dayalıdır. Katılımı özendiren Devlet Katkısı uygulaması mevcuttur (EYF) Nedir? Emeklilik yatırım fonu (EYF), yatırımcıların emeklilik için ödedikleri katkı paylarının yatırıma yönlendirildiği bir yatırım fonudur. EYF nin Diğer Yatırım Fonlarından Farkı Nedir? Bu fonlar, Bireysel Emeklilik Sistemi ne ödenen katkı paylarının değerlendirilmesi için ve işletilmesi amacıyla özel olarak kurulur. EYF ler sadece Bireysel Emeklilik Sistemi ne giren kişiler tarafından satın alınabilir. EYF leri Kim Kurmakta ve Yönetmektedir? Bu fonlar emeklilik şirketleri tarafından kurulur. Portföy yönetim şirketlerince yönetilir. Portföy yöneticileri, fon portföyünü, Bireysel Emeklilik ve Tasarruf Sistemi Kanunu, 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu, fon içtüzüğü, emeklilik sözleşmesi, izahname, portföy yönetim sözleşmesi ve ilgili mevzuat hükümlerine göre yönetmekle yükümlüdür. Emeklilik şirketlerinin, değişik risk profillerinden kaynaklanan değişik beklentilerinizi karşılayacak şekilde farklı risk ve getiri seviyeleri içeren en az 3 emeklilik yatırım fonu sunmaları zorunludur EYF lerde Fon Türleri (Kategorisi) Nelerdir? EYF lerin türleri, yatırım fonlarında olduğu gibi içerdikleri yatırım araçlarına göre belirlenir. Örneğin fonun %80 inden fazlası kamu borçlanma araçlarından oluşuyorsa kamu borçlanma araçları fonu, likit yatırım araçlarından oluşuyorsa likit fon olarak adlandırılır. EYF fon türleri:
Dengeli (Esnek&Karma) Endeks Klasik Hisse Kamu İç Borçlanma (TL) Kamu Dış Borçlanma Likit Uluslararası Borçlanma Uluslararası Karma Esnek Katkı Altın Standart Yatırımcının Yatırım Yapacağı Emeklilik Fonlarıyla İlgili Herhangi bir Sınırlama Var Mıdır? Tercih edilen fonlara herhangi bir asgari ve azami sınır olmaksızın yatırım yapılabilir. Bununla beraber, katılımcılar dahil oldukları plan kapsamında sunulan fonlar arasında tercihte bulunabilirler. Emeklilik planlarında hedef kitledeki katılımcıların risk-getiri beklentileri doğrultusunda fonun stratejisine paralel olarak yatırım sınırlamaları bulunabilir. EYF ler, Emeklilik Sözleşmesinin Türüne Göre (Grup veya Bireysel Emeklilik) Değişir Mi? Fonlar, bireysel katılımcılara yönelik olarak bireysel emeklilik yatırım fonu ve fon paylarının emeklilik sözleşmesinde tanımlanmış katılımcı, kişi ya da gruplara tahsis edildiği grup emeklilik yatırım fonu şeklinde kurulabilir. Grup emeklilik yatırım fonları; işyeri veya belirli meslek grupları bazında, sektörel bazda ve Sermaye Piyasası Kurulunca uygun görülmek koşulu ile fon paylarının belirli kişi ya da gruplara tahsis edilmesi suretiyle oluşturulabilir. EYF lerin Getirdiği Maliyetler Nelerdir? Yatırım fonlarında olduğu gibi EYF lerde de çeşitli maliyet unsurları vardır. Bu maliyetlerin büyük bir çoğunluğunu yönetici ücretinin de içinde olduğu fon işletim gideri oluşturmaktadır. Bunun dışında tescil ve ilan giderleri, noter ve bağımsız denetim ücretleri, saklama ücretleri, komisyonlar gibi diğer giderler bulunmaktadır. Fon İşletim Giderlerinin Ortalama Fon Toplam Değerine Oranı Ne Kadardır? Fon işletim giderlerinin ortalama fon toplam değerine oranı 30.11.2014 itibariyle %0,24 ile %2,26 arasında değişmektedir. Ülkemizde Emeklilik Yatırım Fonlarına İlişkin Son Yasal Düzenlemeler Nelerdir ve Bu Düzenlemelere Nereden Ulaşılabilir? EYF lere ilişkin ülkemizdeki son yasal düzenleme 13/3/2013 tarihli ve 28586 sayılı Resmi Gazete de yayınlanan Emeklilik Yatırım Fonlarının Kuruluş ve Faaliyetlerine İlişkin Esaslar Hakkında Yönetmelik dir.
HAZİRAN 2015 PİYASALARDAKİ GELİŞMELER Bu bölümümüzde, geçtiğimiz Haziran ayında dünya ve Türkiye ekonomisinde yaşanan gelişmeleri kısaca özetlemeye çalışacağız. Dünya: Haziran ayında gerçekleşen ABD Merkez Bankası (FED) toplantısından, piyasanın beklentilerine paralel olarak, politika faiz oranını mevcut seviyede tutma kararı çıkmıştır. Böylelikle politika faiz oranı %0-0.25 aralığında kalmıştır. Toplantının ardından yapılan açıklamada ABD ekonomisinin Nisan ayında gerçekleştirilen son FOMC toplantısından bu yana ılımlı derecede büyüdüğü, istihdam artışının hızlandığı ve işsizlik oranının sabit kaldığı kaydedilmiştir. Yapılan açıklamaların hemen ardından global piyasalarda gözlemlenen gelişmeler yerel para birimlerinin dolar karşısında bir miktar toparlandığı ve borsa endekslerinin ABD 10 yıllık tahvil faizleri alımların etkisiyle bir miktar gerilediği yönünde olmuştur. Dolar paritesinin zayıflaması altın fiyatına da destek olmuştur. Avrupa Merkez Bankası tarafından uygulanan tahvil alım programının etkisiyle başta merkez ülkelerde olmak üzere Euro Alanı genelinde iktisadi faaliyette son dönemde toparlanma işaretleri gözlenmektedir. Haziran da gerçekleştirilen müzakerelerde Yunanistan ile uluslararası kreditörlerin anlaşma sağlayamamasının ardından Yunanistan Başbakanı Alexis Tsipras, kreditörlerin önerilerinin Hükümet tarafından kabul edilmesinin mümkün olmadığını belirterek önerinin 5 Temmuz da referanduma götürüleceğini duyurmuştur. Yapılan referandum sonucunda % 61 oranında hayır oyu kullanılmış ve Yunan halkı kreditörlerin isteklerini onaylamamıştır. Gösterge 2013 2014 TÜFE (yıllık, %) 7,40 8,17 USD/TL 2,1323 2,3290 EUR/TL 2,9370 2,8297 TCMB Ağır. Ort. Fonlama 5,82 8,95 Maliyeti (%) BIST O/N Repo Faizi (%) 5,67 9,13 2015 Gösterge Nisan Mayıs Haziran TÜFE (yıllık, %) 7,91 8,09 7,20 USD/TL 2,6583 2,6611 2,6898 EUR/TL 2,9736 2,9172 3,0036 TCMB Ağır. Ort. 8,05 8,28 8,59 Fonlama Maliyeti BIST O/N Repo Faizi (%) 9,66 9,67 9,75
HAZİRAN 2015 PİYASALARDAKİ GELİŞMELER Bu sonuç Euro bölgesindeki belirsizlikleri artırmıştır. Asya borsaları ve Euro, referandumdan hayır oyunun çıkması ve ülkenin Euro bölgesindeki geleceğinin tehlikeye girerek bölgede tam ölçekli bir kriz oluşabileceği ihtimalini ortaya çıkarmasının ardından gerilemiştir. Gelişmekte olan ülke para birimlerinde değer kayıpları gözlenmektedir. Türkiye: Türkiye ekonomisi 2015 yılının ilk çeyreğinde yıllık bazda %2,3 ile beklentilerin üzerinde büyümüştür. Takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre, GSYH 2015 in ilk çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %2,4 oranında büyümüştür. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırıldığında da bir önceki çeyreğe göre %1,3 oranında artan GSYH, iktisadi faaliyette göreli toparlanmaya işaret etmiştir. Geçen yılın Mart ayında %10,2 olan işsizlik oranı Mart 2015 döneminde %10,6 düzeyinde gerçekleşmiştir. Ocak ayından itibaren aylık bazda aralıksız artış kaydeden Reel Kesim Güven Endeksi Haziran ayında düşmüştür. Mayıs ta son 6 yılın en düşük seviyesine gerileyen Tüketici Güven Endeksi Haziran da aylık bazda bir miktar yükseliş kaydetmiştir. Bununla birlikte, tüketici güveninin halen düşük düzeylerde seyrettiği izlenmektedir. Nisan ayında cari açık bir önceki yılın aynı ayına göre %30,8 oranında azalarak 3,4 milyar USD seviyesinde gerçekleşmiştir. Haziran da aylık bazda son 3 yılın en hızlı düşüşünü kaydeden TÜFE deki yıllık artış %7,20 olmuştur. Böylece yıllık enflasyon Mayıs 2013 ten bu yana en düşük seviyesinde gerçekleşmiştir. Son dönemde yukarı yönlü hareketin belirginleştiği Yİ-ÜFE yıllık bazda %6,73 artış kaydetmiştir. TCMB, 23 Haziran tarihinde gerçekleştirdiği Para Politikası Kurulu toplantısında politika faiz oranı olan 1 hafta vadeli repo ihale faiz oranını %7,5 te bırakırken, faiz koridorunun alt ve üst bantlarında da değişikliğe gitmemiştir. TCMB toplantı sonrasında yaptığı açıklamada, sıkı para politikası duruşunun ve alınan makro ihtiyati önlemlerin etkisiyle kredi büyüme hızlarının makul düzeylerde seyrettiğini, iç talep koşullarının büyümeye katkı sağladığını ifade etmiştir. BİST-100 endeksi, Haziran ayının ilk yarısında siyasi belirsizliklerin artmasına bağlı olarak dalgalı bir seyir izlemiş, genel seçimin hemen sonrasında da gün içinde 75.268 düzeyini görmüştür. Sonraki dönemde ise koalisyon senaryolarına yönelik iyimser beklentilerin gündeme gelmesinin yanı sıra düşük seviyeden gelen tepki alımlarının da desteğiyle yükselişe geçen endeks Haziran ayını 82.250 puan ile bir önceki aya göre nispeten yatay bir düzeyden kapatmıştır. Yurt içinde artan siyasi belirsizlikler USD/TL kuru üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturmaktadır. Nitekim, seçim sonuçlarının hemen ardından USD/TL kuru 2,8085 ile tarihi yüksek seviyesine ulaşmıştır. Bu dönemde EUR/TL kurundaki yükseliş Yunanistan a yönelik endişeler nedeniyle sınırlı kalmıştır. İzleyen dönemde ise iyileşen risk algısı paralelinde TL dolar ve Euro karşısında bir miktar değer kazanmıştır. 30 Haziran itibarıyla USD/TL kuru 2,6809, EUR/TL kuru 2,9857 seviyesinde gerçekleşmiştir.
ALTERNATİF YATIRIM ARAÇLARININ GETİRİLERİ Yatırım Aracı 30.6.2015 Son 3 Aylık Değ. Son 6 Aylık Değ. Son 1 Yıllık Değ. 2015 BIST 100 82,249-5.7% -4.1% 4.8% -4.1% Altın (USD/ons) 1,174-0.8% -0.7% -11.5% -0.7% TL/Dolar 2.6898 3.0% 16.0% 26.7% 16.0% (TCMB döviz satış) TL/Euro 3.0036 6.1% 6.5% 3.9% 6.5% (TCMB döviz satış) Döviz Sepeti 2.8467 4.6% 10.8% 13.5% 10.8% (0,5 Eur + 0,5 Dolar) BIST O/N Repo Faizi 9.75 3 Aya Kadar Vadeli 10.45 Mevduat Faizi TÜFE 7.2 ÜFE 6.7 EMEKLİLİK YATIRIM FONLARININ GETİRİLERİ Kategori Son 3 Aylık Son 6 Aylık Son 1 Yıllık 2015 Kamu Dış Borçlanma 1.9% 10.2% 18.2% 9.3% Endeks 6.7% 4.3% 18.2% 3.7% Dengeli 2.3% 3.8% 9.8% 3.6% Altın -0.5% 11.2% 9.6% 10.9% Hisse 4.4% 0.5% 9.2% 0.0% Likit 2.2% 4.4% 8.5% 4.2% Özel Sektör Tahvil ve Bono 2.0% 4.1% 7.9% 4.0% Katkı 1.0% 1.6% 7.1% 1.7% Standart 1.0% 1.5% 6.2% 1.6% Kamu İç Borçlanma 0.1% 0.1% 5.6% 0.4% Ortalama 2.1% 4.2% 10.0% 3.9%
LUDENS FON RATİNGLERİNDEN HABERLER Bu bölümümüzde kategori bazında geçen aya göre yıldızları değişen emeklilik fonlarına yer verilmiştir. Hisse Emeklilik Yatırım Fonları Fon Kodu Fon Adı Geçen Ayki Yıldızı Bu Ayki Yıldızı HHB Halk Hayat Ve Emeklilik Büyüme Amaçlı Hisse Senedi AH5 Anadolu Hayat Emeklilik Büyüme Amaçlı Hisse Senedi AVH Avivasa Emeklilik Ve Hayat Büyüme Amaçlı Hisse Senedi Dengeli Emeklilik Yatırım Fonları Fon Kodu Fon Adı Geçen Ayki Yıldızı Bu Ayki Yıldızı IEF Ing Emeklilik Büyüme Amaçlı Esnek Emeklilik Yatırım Fonu HHE Halk Hayat Ve Emeklilik Esnek Emeklilik Yatırım Fonu ATE Anadolu Hayat Emeklilik Büyüme Amaçlı Esnek Turuncu GEA Garanti Emeklilik Ve Hayat Esnek Alternatif ZHE Ziraat Hayat Ve Emeklilik Esnek Emeklilik Yatırım Fonu ALU Allianz Yaşam Ve Emeklilik Büyüme Amaçlı Esnek ALS Allianz Yaşam Ve Emeklilik Esnek Emeklilik Yatırım Fonu BEE Groupama Emeklilik Esnek AH0 Anadolu Hayat Emeklilik Büyüme Amaçlı Esnek HEB Axa Hayat Ve Emeklilik Büyüme Amaçlı Esnek
LUDENS FON RATİNGLERİNDEN HABERLER Kamu İç Borçlanma Senetleri Emeklilik Yatırım Fonları Fon Kodu Fon Adı Geçen Ayki Yıldızı Bu Ayki Yıldızı AE2 Avivasa Emeklilik Ve Hayat Gelir Amaçlı Kamu Borçlanma Araçları IEG Ing Emeklilik Gelir Amaçlı Kamu Borçlanma Araçları GEK Garanti Emeklilik Ve Hayat Gelir Amaçlı Kamu Borçlanma Araçları Kamu Dış Borçlanma Senetleri Emeklilik Yatırım Fonları Fon Kodu Fon Adı Geçen Ayki Yıldızı Bu Ayki Yıldızı VET Vakıf Emeklilik Gelir Amaçlı Kamu Dış Borçlanma Araçları Emeklilik Yatırım Fonu BPU Bnp Paribas Cardif Emeklilik Gelir Amaçlı Birinci Kamu Dış Borçlanma Araçları BED Groupama Emeklilik Gelir Amaçlı Kamu Dış Borçlanma Araçları BPK Bnp Paribas Cardif Emeklilik Gelir Amaçlı İkinci Kamu Dış Borçlanma Araçları GHG Garanti Emeklilik Ve Hayat Gelir Amaçlı Kamu Dış Borçlanma Araçları AMR Allianz Yaşam Ve Emeklilik Gelir Amaçlı İkinci Kamu Dış Borçlanma Araçları MHD Metlife Emeklilik Ve Hayat Gelir Amaçlı Dövizli Varlıklar Emeklilik Yatırım Fonu Tüm fonların ratingleri için ludens.com.tr adresini ziyaret edebilirsiniz. Bu bülten, yatırımcıyı bilgilendirmek amacıyla hazırlanmış olup, yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.