Avrupa Birliği / Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı (IPA) Enerji Sektörü Teknik Yardım Projesi Bu proje Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından ortaklaşa finanse edilmektedir MENR IPA12 / CS04 Enerji Verimliliği İçin Danışmanlık Hizmetleri ETKB Personeli için Eğiticilerin Eğitimi Raporu (8 No lu Proje Çıktısı)
ÖZET Proje Adı: Avrupa Birliği (AB) / Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA), Enerji Sektörü Teknik Yardım Projesi, Enerji Verimliliği için Danışmanlık Hizmetleri Proje No: Sözleşme No: TF 016532 - TR MENR12/CS04 Başlangıç Tarihi: 8 Ekim 2015 Proje Süresi: 18 Ay İşveren: Dış İlişkiler ve AB Genel Müdürlüğü - Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Gözlemci: EUD Ana yüklenici: Adı: Adresi: MWH Asmadalı Sok. No:27 Koşuyolu, Kadıköy / İstanbul Tel. no: +90 216 545 32 28 Faks no: +90 216 546 04 77 İrtibat kişisi: Ortak Teşebbüs (JV): Adı: Adresi: Dr. Murat Sarıoğlu Tel. no: +90 312 900 18 80 Faks no: +90 312 210 17 76 MWH Exergia Escon Expertise FR Alternatif Plaza, Kızılırmak Mah. 1446. Cad. No:12/20 Çukurambar, Çankaya / Ankara İrtibat kişisi: Dr. Murat Sarıoğlu Rapor tarihi: 14 September 2017 Raporun yazarı: Bertan Başak, Meltem Taşkın, Mustafa Salman, George Georgocostas, Tzannetos Minas, George Apostolidis
İçindekiler ÖZET... 2 TABLO LISTESI... - 5-1 PROJEYE GENEL BAKIŞ... - 7-1.1 GIRIŞ...- 7-1.2 MEVCUT DURUM... - 7-1.3 AMAÇLAR...- 8-1.4 İŞİN KAPSAMI...- 8-2 BAKANLIK PERSONELI İÇİN EĞİTİCİLERİN EĞİTİMİ... - 10-2.1 EĞITICILERIN EĞITIMI NIN (TOT) AMACI...- 10-2.2 EĞITICILERIN EĞITIMI NIN (TOT) KAPSAMI...- 10-2.3 TOT NIN UYGUNLAMASI...- 11-2.4 26-27 OCAK 2017 BAKANLIK PERSONELI EĞITICININ EĞITIMI...- 13-2.4.1 Eğitimin Geneli... - 13-2.4.2 Eğitimin İçeriği... - 14-2.4.3 Kullanılan Yöntemler... - 14-2.4.4 Eğitim Materyalleri... - 15-2.4.5 Eğitimci... - 16-2.5 03-04 NISAN 2017 BAKANLIK PERSONELI EĞITICININ EĞITIMI...- 16-2.5.1 Eğitimin Geneli... - 17-2.5.2 Eğitimin İçeriği... - 17-2.5.3 Kullanılan Yöntemler... - 18-2.5.4 Eğitim Materyalleri... - 18-2.5.5 Eğitimin Süresi... - 19-2.5.6 Eğitimci... - 19-2.6 08 EYLÜL 2017 BAKANLIK PERSONELI EĞITICININ EĞITIMI...- 20-2.6.1 Eğitimin Geneli... - 20-2.6.2 Eğitimin İçeriği... - 21-2.6.3 Kullanılan Yöntemler... - 21-2.6.4 Eğitim Materyalleri... - 22-2.6.5 Eğitimin Süresi... - 22-2.6.6 Eğitimci... - 23-2.7 TOPLAM DEĞERLENDIRME...- 23-2.7.1 Eğitimin Geneli... - 25-2.7.2 Eğitimin İçeriği... - 25-2.7.3 Kullanılan Yöntemler... - 26-2.7.4 Eğitim Materyalleri... - 26-2.7.5 Eğitimin Süresi... - 27-2.7.6 Eğitimci... - 27-3 SONUÇ... - 29 - Page - 3 -
Şekil Listesi Şekil 2-1: Eğitimden fotoğraflar... - 12 - Şekil 2-2: Eğitimden fotoğraflar... - 12 - Şekil 2-3: Eğitimin Genelinin Değerlendirilmesi... - 14 - Şekil 2-4: Eğitim İçeriğinin Değerlendirilmesi... - 14 - Şekil 2-5: Kullanılan Yöntemin Değerlendirilmesi... - 15 - Şekil 2-6: Kullanılan Materyallerin Değerlendirilmesi... - 15 - Şekil 2-7: Eğitimin Süresinin Değerlendirilmesi... - 16 - Şekil 2-8: Eğitimcinin Değerlendirilmesi... - 16 - Şekil 2-9: Eğitimin Genelinin Değerlendirilmesi... - 17 - Şekil 2-10: Eğitim İçeriğinin Değerlendirilmesi... - 18 - Şekil 2-11: Kullanılan Yöntemin Değerlendirilmesi... - 18 - Şekil 2-12: Kullanılan Materyallerin Değerlendirilmesi... - 19 - Şekil 2-13: Eğitimin Süresinin Değerlendirilmesi... - 19 - Şekil 2-14: Eğitimcinin Değerlendirilmesi... - 20 - Şekil 2-15: Eğitimin Genelinin Değerlendirilmesi... - 21 - Şekil 2-16: Eğitim İçeriğinin Değerlendirilmesi... - 21 - Şekil 2-17: Kullanılan Yöntemin Değerlendirilmesi... - 22 - Şekil 2-18: Kullanılan Materyallerin Değerlendirilmesi... - 22 - Şekil 2-19: Eğitimin Süresinin Değerlendirilmesi... - 23 - Şekil 2-20: Eğitimcinin Değerlendirilmesi... - 23 - Şekil 2-21: Eğitimin Genelinin Değerlendirilmesi... - 25 - Şekil 2-22: Eğitim İçeriğinin Değerlendirilmesi... - 26 - Şekil 2-23: Kullanılan Yöntemin Değerlendirilmesi... - 26 - Şekil 2-24: Kullanılan Materyallerin Değerlendirilmesi... - 27 - Şekil 2-25: Eğitimin Süresinin Değerlendirilmesi... - 27 - Şekil 2-26: Eğitimcinin Değerlendirilmesi... - 28 - Page - 4 -
Tablo Listesi Tablo 2-1: 26-27 Ocak 2017 Bakanlık Personeli Eğiticinin Eğitimi Genel Değerlendirmesi... - 13 - Tablo 2-2: 03-04 Nisan 2017 Bakanlık Personeli Eğiticinin Eğitimi Genel Değerlendirmesi... - 17 - Tablo 2-3: 08 Eylül 2017 Bakanlık Personeli Eğiticinin Eğitimi Genel Değerlendirmesi... - 20 - Tablo 2-4: Bakanlık Personeli Eğiticinin Eğitimi Toplam Geneş Değerlendirmesi... - 25 - Page - 5 -
Page - 6 -
1 PROJEYE GENEL BAKIŞ 1.1 Giriş Bu rapor, Enerji Sektörü Teknik Yardım Projesi nin Enerji Verimliliği Bileşeni için Danışmanlık Hizmetleri (Proje) dört bileşenden biri - 8 No lu proje çıktısıdır (ETKB Personel Eğiticilerin Eğitimi). Enerji Sektörü Teknik Yardım projesi Türkiye için AB 2012 IPA programı altında finanse edilmektedir. AB 2012 IPA genel yönetimi ve gözetimi ETKB, AB Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, Avrupa Birliği Delegasyonu ve Dünya Bankasından oluşmaktadır. Bu projenin uygulanması ETKB tarafından yürütülmekte olup Dünya Bankası tarafından yönetilmektedir. ESCO lar, IFC/EBRD/EIB/AFD/KfW ve diğer IFI ların sağladığı fonları veya kredileri uygulayan Türk Bankaları ve/veya enerji ile ilgili STK lar gibi diğer ilgili kuruluşlar ETKB'nin talebi doğrultusunda yönlendirme kurul toplantılarına katılabilir. Bu projenin önemli ölçüde IPA 2013 altında artırılacağı ve IPA2 2014-2020 dönemi altında devam ettirileceği öngörülmektedir. Bu proje için kilit paydaşlar ETKB (EV, Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü nün (YEGM) yetki alanı altındadır), EVD ler, IFI lar ve endüstriyel işletme ve kuruluşlardır. Proje MWH Türkiye (Lider), EXERGIA, Expertise Fransa ve ESCON ortak teşebbüsü tarafından gerçekleştirilmektedir. Proje başlangıç tarihi 8 Ekim 2015 olup projenin süresi 18 aydır. 1.2 Mevcut Durum Kıyaslanabilir bir kaç ülke ile karşılaştırıldığında Türk ekonomisi enerji ağırlıklı olarak kabul edilmektedir ve bu, endüstriyel büyüme ve kentleşme ile daha da artacaktır. Hükümetin güncellenmiş enerji stratejisi ve Türkiye'nin Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013) hem ülkenin enerji tedariğini güvence altına almayı hem de çevresel etkileri minimum seviyede tutmayı amaçlamaktadır. Hükümet sürdürülebilir enerji yatırımlarının desteklenmesi, özellikle de Türkiye de yaygınlaşan yenilenebilir enerji kaynaklarının gelişmesine odaklanmaktadır. Bununla birlikte ekonominin çeşitli bölümlerinde endüstri (toplam enerji tüketiminin yüzde 40'ına karşılık gelmektedir), belediye tesisleri, devlet daireleri ve konutsal binalar, elektrikli aletler ve ekipmanlar, aydınlatma vb. - enerji verimliliği yatırımlarının çoğaltılması da hükümetin öncelikleri arasındadır. Türkiye'nin halen aşağıdaki maddelere odaklanarak yüksek enerji yoğunluğunu azaltması gerekmektedir: CO 2 emisyonlarını ve karbon ayak izini azaltmak Fosil yakıtlar ile yenilenebilir enerji kaynaklarını yer değiştirmek Ulusal şebekede enerji iletim kayıplarını azaltmak İthal edilen enerji miktarını azaltmak Atıktan enerjiye dönüşümü teşvik etmek - atığın sadece yok edilmesi gerektiğine dair ön yargının yerini atığın enerji kaynağı olduğu gerçeği düşünülmelidir. Endüstri ve binalarda enerji verimliliğini geliştirmek. Page - 7 -
Enerji açısından sürdürülebilir/yeterli bir ulus oluşturmada mevcut hükümetin karşılaştığı en önemli zorluklardan birisi enerji tedariğinin özellikle de elektriğin güvenliğidir. 1.3 Amaçlar Projenin temel amaçları: Piyasa gelişmesini sağlama ve endüstriyel ve bina sektörlerinde enerji verimliliğini artırma; Bu sektörlerde enerji verimliliği için ticari borçlanmayı destekleme; Türkiye'de ESCO endüstrisi geliştirme, Enerji verimliliği projeleri geliştirme, finanse etme ve uygulamalarına yardımcı olma; ve Avrupa Birliği müktesebatı ile paralel mevzuat ve kurumsal çerçeveleri geliştirme 1.4 İşin Kapsamı Bu proje şartnamede belirtildiği şekilde iki ana görev altında gerçekleştirilecektir: 1. Endüstriyel ve Bina sektörlerinde Pazar Gelişmesi 2. Ticari Enerji Verimliliği Borçlanma Pazarı için Kapasite Geliştirme Bu iki ana görev altında gerçekleştirilecek alt görevler: Görev A. Enerji Verimliliği Stratejisinin Etkili Uygulanmasını Sağlamak için Mevzuat Desteği Görev B. Enerji Verimliliği Piyasa Araştırması Görev C. Bilgilendirme ve Farkındalık Faaliyetlerinin Hazırlanması ve Uygulanması Görev D. Eğitim Programlarının Geliştirilmesi (EVD ler için) Görev E. ESCO Model Sözleşmelerinin Geliştirilmesi Görev F. Enerji Verimliliği Ekipman Listesi (ENEVEL) Geliştirilmesi Görev G. Enerji Verimliliği Proje Oluşturma & Enerji Etütleri Görev H. Ticari Bankalar için Eğitim ve Kapasite Geliştirme Görev I. Paydaşlar için Kılavuz Hazırlanması Görev J. Yeni Bankacılık Ürünleri ve Finans Yöntemlerinin Tanımlanması ve Fizibilitelerinin Değerlendirilmesi Görev K. Proje Finansmanı için KOBİ'lerin Desteklenmesi Görev M. Enerji Verimliliği Farkındalık ve Görünürlük Eylemleri Görev N. ESIA (Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirmesi) Özet Notu Geliştirme Görev O. Kadın Katılımının Değerlendirilmesi Çalışmanın gerçekleştirilmesiyle beraber aşağıdaki sonuçlar beklenmektedir: Enerji Verimliliği Strateji Belgesi nde belirtilen önlemlerin etkili bir şekilde uygulanmasının desteklenmesi ve geliştirilmesi Page - 8 -
Enerji verimliliğinde proje hazırlama kapasitesinin iyileştirilmesi ve ticari enerji verimliliği borçlanma pazarı için kapasite geliştirilmesi Page - 9 -
2 BAKANLIK PERSONELI İÇİN EĞİTİCİLERİN EĞİTİMİ 2.1 Eğiticilerin Eğitimi nin (ToT) Amacı Projenin başlangıç aşamasında, ETKB/YEGM için bir eğiticilerin eğitimi programı (ToT) geliştirilmesi planlanmıştır. Bu program, projenin tamamlanmasını takiben sanayi ve ticari yapı sektörlerinde enerji verimliliğini teşvik edebilecek potansiyel eğiticiler için gerekli bilgileri sunmayı amaçlamaktadır. ETKB için eğitim programı sürüdürebilir enerji konularında personeli eğitmek, hazırlık aşamasında riskleri azaltmak ve sanayi ve inşaat sektörleri için enerji verimliliğinin uygulanması konularını ele almayı amaçlamıştır. 2.2 Eğiticilerin Eğitimi nin (ToT) Kapsamı Eğitimin içeriği ve formatının, JV'nin ulusal ve uluslararası uzmanları tarafından gerçekleştirilecek resmi Eğitim İhtiyaç Değerlendirmesi (EİD) sürecinden sonra açıklığa kavuşturulmasına karar verilmiştir. EİD'nın ana adımları Başlama Raporunda şu şekilde tanımlanmaktadır; İlgili ETKB personeli ile ilk toplantı (lar) Gözlem, mülakat ve / veya anket gibi teknikler kullanarak güncel performansın izlenmesi, Gelecekteki eksiklikler veya sorun / ihtiyaçları öngörmek, Gerekli eğitimin türünü ve seviyesini belirlemek ve bunun en iyi nasıl sağlanabileceğini analiz etmek, Öncelikli eğitim ihtiyaçlarının anlaşılması ve eğitimin türü, türü ve süresi, Genel ve özel eğitim materyallerinin geliştirilmesi, Ankara'da ETKB uzmanları ile 1 günlük eğitim, Danışman, YEGM binasında 24 Ağustos 2016'da yapılan toplantıda ETKB / YEGM ile ETKB Çalışanları için Eğiticilerin Eğitimi (ToT) ayrıntılarını değerlendirmiştir. Toplantı sırasında hızlı bir Eğitim İhtiyacı Değerlendirmesi yapılmıştır ve ToT'da ele alınacak altı olası konu sunulmuştur: 1. Avrupa'daki Enerji Verimliliği Politikası politikası gelişimi: AB'deki enerji verimliliği politikasının ve enerji verimliliği pazarının gelişimi ve bunlarla olan ilişkileri ve bu deneyimden Türkiye'nin nasıl faydalandığını örnekleri ile sunum (bu sunum kısa kapsamlı bir versiyonu ESCO'ların tanıtıcı eğitimi için) 2. Bir Devlet destek programının tasarlanması, kararlaştırılması ve izlenmesi: AB metodolojileri ve kılavuz ilkelerine dayalı olarak (örneklerle birlikte), EV için Devletin desteklediği bir girişim tasarlamak, kararlaştırmak, uygulamak, izlemek ve değerlendirmek için gerekli mantığı, adımları ve teknikleri sunmak... 3. Mali ve ekonomik maliyet-fayda analizi: Bu, ayrı bir konu olabilir (eğer buna ihtiyaç duyulursa) veya bir önceki programa kısa süre dahil edilebilir (bir devlet programını tasarlamak için bazı teknikleri anlamak) 4. Enerji etüdü ve enerji yönetimi: Sunum, Enerji Yönetimi Üzerine ISO 50001, Enerji Denetimlerine ilişkin EN 16247 serisi (ve EN 16247-1'e dayanan ISO 50002), akreditasyon ve sertifikasyon konularına ve bu standartların nasıl verimli hale getirildiğine Page - 10 -
ilişkin Türkiye'deki uygulamalara ilişkin açıklamalar içeren yeni Enerji Verimliliği Direktifinin uygulanması. 5. ESCO Piyasası Gelişimi: ESCO piyasaları uluslararası alanda nasıl gelişmiştir, ESCO modelleri, Ölçme ve Doğrulama Protokolü, ESCO'nun Türkiye'deki gelişimi için gerekenler 6. Bankaların rolüne odaklanarak enerji verimliliği finansmanı İş teknik şartnamesinde belirtilen bir günlük eğitim bakanlığın talebi üzerine beş güne çıkarılmıştır. YEGM de bakanlık personeline bir gün yerine beş günlük ToT gerçekleştrilmiştir. İlk eğitimin birinci gününde teorik olarak ve ikinci gününüde daha pratik olabileceği değerlendirildi. YEGM'nin talebi üzerine, ToT sırasında mali ve ekonomik analiz bağlamında bazı gerçek Enerji Verimliliği projeleri üzerinde çalışılmaya karar verilmiştir. Eğitim, formül, tanım, ilişki vb. dahil olmak üzere bir excel aracının oluşturulmasını ve bir Enerji Verimliliği projesinin maddi olarak değerlendirilmesi için kullanılmasını da kararlaştırılmıştır. Daha önceki adımların ardından, ToT kapsamında "mali ve ekonomik maliyet-fayda analizi" ve "bankaların rolüne odaklanarak enerji verimliliği finansmanı" olarak tanımlanmıştır. Aşağıdaki gündem Danışman tarafından hazırlanmış ve YEGM tarafından kabul edilmiştir: İkinci ToT eğitiminde enerji verimliliği için finanasman mekanizmalarının özeti ve ESCO ların rolü, AB de ESCO ların gelişimi, bir ESCO yatırımı gerçekleştirmek ile ilgili özel konular, geliştirilen yatırım değerlendirme aracının sunumu gibi konuları işlenmiştir. Üçüncü ToT eğitimde ise kamu sektörü nde enerji performans sözleşmeleri, Kamu Sektörü nde enerji performans sözleşmelerinin ihale süreçleri ve finansman konuları ayrıca vaka çalışması ile uygulama aşamasında analiz ve değerlendirilmesini kapsamaktadır. 2.3 ToT nin Uygunlaması Beş günden oluşan üç adet eğitim gerçekleştirilmiştir. Bu eğitimler Enerji Verimliliği ve Finans Uzmanı tarafından gerçekleştirilmiştir. Eğitimci listesi aşağıda verilmiştir. 1) George Georgocostas 2) Tzannetos Minas 3) George Apostolidis Bakanlık personelinden oluşan toplam 75 kişi eğitim programına katılmıştır. Eğitimler sırasında programda yer alan konular hakkında bilgi verilmiştir. Enerji verimliliği yatırımları, Değerlendirme teknikleri, Farklı paydaşlar için Finansal / Ekonomik Analiz, ve Enerji verimliliği finansmanı konularının birçok yönü ayrıntılı olarak tartışılmış ve excel-tabanlı yatırım değerlendirme modelleri oluşturulmuş ve kullanılmıştır. Kamu Sektörü nde enerji performans sözleşmelerinin ihale süreçleri ve finansman konuları ayrıca vaka çalışması gibi konular işlenmiştir. Eğitimler ve gerçekleştirilen tarihler aşağıda sıralanmıştır. 1) 26-27 Ocak 2017 Bakanlık Personeli Eğiticinin Eğitimi Page - 11 -
2) 03-04 Nisan 2017 Bakanlık Personeli Eğiticinin Eğitimi 3) 08 Eylül 2017 Bakanlık Personeli Eğiticinin Eğitimi Şekil 2-1: Eğitimden fotoğraflar Şekil 2-2: Eğitimden fotoğraflar Eğitimden sonra, katılımcılara eğiticinin eğitimi değerlendirmesi için bilgi toplanarak anket yapılmıştır. Katılımcılara eğitimin aşağıdaki yönlerini değerlendirmesi istenmiştir: Page - 12 -
a) Eğitimin geneli b) Eğitimin içeriği c) Uygulanan yöntemler d) Eğitim materyalleri e) Eğitimin süresi f) Eğitici Katılımcıların eğitimi 1-5 aralığında bir ölçekte değerlendirmeleri istendi: (1) çok zayıf, (2) zayıf, (3) orta, (4) iyi, ve (5) çok iyi. Değerlendirmeden sonra aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir. 2.4 26-27 Ocak 2017 Bakanlık Personeli Eğiticinin Eğitimi İlk eğiticinin eğitimi 26-27 Ocak 2017 Ankara YEGM binasında 3 Enerji Verimliliği ve Finans Uzmanı tarafından gerçekleştirilmiştir; 25 YEGM uzmanı eğitime katılmıştır. Eğitim sırasında gündemde yer alan tüm içerikler başarılı bir şekilde aktarılmıştır. Tablo 2-1: 26-27 Ocak 2017 Bakanlık Personeli Eğiticinin Eğitimi Genel Değerlendirmesi Değerlendirme 1( çok zayıf) 2(zayıf) 3(orta) 4(iyi) 5(çok iyi) Eğitimin Geneli 0 0 0 7 6 Eğitimin İçeriği 0 0 0 7 6 Uygulanan Yöntem 0 0 0 5 8 Eğitim Materyalleri 0 0 0 7 6 Eğitim Süresi 0 0 2 7 4 Eğitimci 0 0 0 5 8 Toplam 0 0 2 38 38 2.4.1 Eğitimin Geneli Anket sonuçları istatistiksel değerlendirmesi katılımcıların % 54 ünün eğitimin genelini iyi olarak, % 46 sının ise çok iyi olarak değerlendiğini göstermektedir. Değerlendirme sonucu Şekil 2-3 de gösterilmiştir. Page - 13 -
Genel Olarak Eğitim çok zayıf 0% orta 0% zayıf 0% çok iyi 46% iyi 54% 2.4.2 Eğitimin İçeriği Şekil 2-3: Eğitimin Genelinin Değerlendirilmesi Eğitimin geneli ilgili sonuçlara benzer şekilde, anketin istatistiksel değerlendirmesi, katılımcıların % 54'ü eğitim içeriğini genel olarak iyi değerlendirdiğini,% 46'sı içeriği çok iyi olarak değerlendirdiğini göstermektedir. Sonuç Şekil 2-4 de gösterilmiştir. Eğitimin İçeriği çok zayıf 0% orta 0% zayıf 0% çok iyi 46% iyi 54% 2.4.3 Kullanılan Yöntemler Şekil 2-4: Eğitim İçeriğinin Değerlendirilmesi Anketin istatistiksel değerlendirmesi, katılımcıların % 38'inin kullanılan yöntemleri iyi değerlendirdiğini, % 62'sinin yöntemleri çok iyi olarak değerlendirdiğini göstermektedir. Sonuç Şekil 2-5'de gösterilmiştir. Page - 14 -
Kullanılan Yöntemler çok zayıf 0% orta 0% zayıf 0% iyi 38% çok iyi 62% 2.4.4 Eğitim Materyalleri Şekil 2-5: Kullanılan Yöntemin Değerlendirilmesi Genel eğitim ve eğitim içeriğine benzer şekilde, anketin istatistiksel değerlendirmesi, katılımcıların % 54'ü eğitim materyallerini iyi değerlendirdiğini, % 46'sı materyalleri çok iyi olarak değerlendirdiğini göstermektedir. Sonuç Şekil 2-6 de gösterilmiştir. Eğitim Materyalleri çok zayıf, 0% orta, 0% zayıf 0% çok iyi, 46% iyi, 54% Şekil 2-6: Kullanılan Materyallerin Değerlendirilmesi Anketin istatistiksel değerlendirmesi, katılımcının % 15'inin eğitim süresini orta olarak değerlendirdiğini,% 54'ünün süreyi iyi değerlendirdiğini ve % 31'inin çok iyi olduğunu değerlendirmektedir. Sonuç Şekil 2-7 de gösterilmiştir. Page - 15 -
Eğitimin Süresi çok zayıf 0% zayıf 0% çok iyi 31% orta 15% iyi 54% 2.4.5 Eğitimci Şekil 2-7: Eğitimin Süresinin Değerlendirilmesi Anketin istatistiksel olarak değerlendirilmesi, katılımcının % 38'inin eğitmenleri iyi değerlendirdiğini, % 62'sinin eğitimciyi çok iyi olarak değerlendirdiğini göstermektedir. Sonuç, Şekil 2-8 de gösterilmiştir. Eğitimci çok zayıf 0% zayıf 0% orta 0% iyi 38% çok iyi 62% Şekil 2-8: Eğitimcinin Değerlendirilmesi 2.5 03-04 Nisan 2017 Bakanlık Personeli Eğiticinin Eğitimi İkinci bakanlık personeli için eğiticinin eğitimi 03-04 Nisan 2017 de Ankara YEGM binasında 17 kişi eğitime katılmış ve eğitim Enerji Verimliliği ve Finans Uzmanı tarafından gerçekleştirilmiştir. Eğitim sırasında gündemde yer alan tüm içerikler başarılı bir şekilde aktarılmıştır. Aşağıdaki katılımcıların cevaplarını göstermektedir. Bir sonraki bölümde verilerle ilgili grafikler verilmiştir. Page - 16 -
Tablo 2-2: 03-04 Nisan 2017 Bakanlık Personeli Eğiticinin Eğitimi Genel Değerlendirmesi Değerlendirme 1( çok zayıf) 2(zayıf) 3(orta) 4(iyi) 5(çok iyi) Eğitimin Geneli 0 0 0 2 6 Eğitimin İçeriği 0 0 0 2 6 Uygulanan Yöntem 0 0 0 3 5 Eğitim Materyalleri 0 0 0 3 5 Eğitim Süresi 0 0 0 3 5 Eğitimci 0 0 0 1 7 Toplam 0 0 0 14 34 2.5.1 Eğitimin Geneli Anket sonuçları istatistiksel değerlendirmesi katılımcıların % 25 i eğitimin genelini iyi olarak, % 75 si ise çok iyi olarak değerlendiğini göstermektedir. Değerlendirme sonucu Şekil 2-9 da gösterilmiştir. Genel Olarak Eğitim çok zayıf 0% orta 0% zayıf 0% iyi 25% çok iyi 75% Şekil 2-9: Eğitimin Genelinin Değerlendirilmesi 2.5.2 Eğitimin İçeriği Anketin istatistiksel değerlendirmesinde eğitimin içeriği, eğitimin geneli sonuçlara benzer şekilde, katılımcıların % 75'si eğitim içeriğini çok iyi, % 25'i ise içeriği iyi olarak değerlendirdiğini göstermektedir. Sonuç Şekil 2-10 da gösterilmiştir. Page - 17 -
Eğitimin İçeriği çok zayıf 0% orta 0% zayıf 0% iyi 25% çok iyi 75% 2.5.3 Kullanılan Yöntemler Şekil 2-10: Eğitim İçeriğinin Değerlendirilmesi Anketin istatistiksel değerlendirmesi, katılımcıların % 38'i kullanılan yöntemleri iyi değerlendirdiğini, % 63'ü kullanılan yöntemleri çok iyi olarak değerlendirdiğini göstermektedir. Sonuç Şekil 2-11'de gösterilmiştir. Kullanılan Yöntemler çok zayıf 0% orta 0% zayıf 0% iyi 38% çok iyi 63% 2.5.4 Eğitim Materyalleri Şekil 2-11: Kullanılan Yöntemin Değerlendirilmesi Genel olarak eğitim ve eğitim içeriğine benzer şekilde, anketin istatistiksel değerlendirmesi, katılımcıların % 38'i eğitim materyallerini iyi değerlendirdiğini, % 63'ü ise eğitim materyalleri çok iyi olarak değerlendirdiğini göstermektedir. Sonuç Şekil 2-12 de gösterilmiştir. Page - 18 -
Eğitim Materyalleri çok zayıf, 0% orta, 0% zayıf 0% iyi, 38% çok iyi, 63% 2.5.5 Eğitimin Süresi Şekil 2-12: Kullanılan Materyallerin Değerlendirilmesi Anketin istatistiksel değerlendirmesi, katılımcının % 63'ü eğitim süresini çok iyi olarak değerlendirdiğini, % 38'inin ise eğitimin süresini iyi olarak değerlendirmektedir. Sonuç, Şekil 2-13 de gösterilmiştir çok zayıf 0% Eğitimin Süresi zayıf 0% orta 0% iyi 38% çok iyi 63% 2.5.6 Eğitimci Şekil 2-13: Eğitimin Süresinin Değerlendirilmesi Anketin istatistiksel olarak değerlendirilmesi, katılımcının % 13'ü eğitmenleri iyi değerlendirdiğini, % 88'i eğitimciyi çok iyi olarak değerlendirdiğini göstermektedir. Sonuç, Şekil 2-14 de gösterilmiştir. Page - 19 -
Eğitimci çok zayıf 0% zayıf 0% orta 0% iyi 13% çok iyi 88% Şekil 2-14: Eğitimcinin Değerlendirilmesi 2.6 08 Eylül 2017 Bakanlık Personeli Eğiticinin Eğitimi Üçüncü eğiticinin eğitimi 08 Eylül 2017 de Ankara YEGM binasında 10 kişi eğitime katılmıştır. kamu sektörü nde enerji performans sözleşmeleri, Kamu Sektörü nde enerji performans sözleşmelerinin ihale süreçleri ve finansman konuları ayrıca vaka çalışması ile uygulama aşamasında analiz ve değerlendirilmesini kapsamaktadır. Tablo 2-3: 08 Eylül 2017 Bakanlık Personeli Eğiticinin Eğitimi Genel Değerlendirmesi Değerlendirme 1( çok zayıf) 2(zayıf) 3(orta) 4(iyi) 5(çok iyi) Eğitimin Geneli 0 0 0 2 4 Eğitimin İçeriği 0 0 0 2 4 Uygulanan Yöntem 0 0 0 2 4 Eğitim Materyalleri 0 0 0 2 4 Eğitim Süresi 0 0 0 4 2 Eğitimci 0 0 0 2 4 Toplam 0 0 0 14 22 2.6.1 Eğitimin Geneli Anket sonuçları istatistiksel değerlendirmesi katılımcıların % 25 i eğitimin genelini iyi olarak, % 75 si ise çok iyi olarak değerlendiğini göstermektedir. Değerlendirme sonucu Şekil 2-15 de gösterilmiştir. Page - 20 -
Genel Olarak Eğitim çok zayıf 0% orta 0% zayıf 0% iyi 33% çok iyi 67% 2.6.2 Eğitimin İçeriği Şekil 2-15: Eğitimin Genelinin Değerlendirilmesi Anketin istatistiksel değerlendirmesinde eğitimin içeriği, eğitimin geneli sonuçlara benzer şekilde, katılımcıların % 75'i eğitim içeriğini çok iyi, % 25'i ise içeriği iyi olarak değerlendirdiğini göstermektedir. Sonuç Şekil 2-16 da gösterilmiştir. Eğitimin İçeriği çok zayıf 0% orta 0% zayıf 0% iyi 33% çok iyi 67% 2.6.3 Kullanılan Yöntemler Şekil 2-16: Eğitim İçeriğinin Değerlendirilmesi Anketin istatistiksel değerlendirmesi, katılımcıların % 38'i kullanılan yöntemleri iyi değerlendirdiğini, % 63'ü kullanılan yöntemleri çok iyi olarak değerlendirdiğini göstermektedir. Sonuç Şekil 2-17'de gösterilmiştir. Page - 21 -
Kullanılan Yöntemler çok zayıf 0% orta 0% zayıf 0% iyi 33% çok iyi 67% 2.6.4 Eğitim Materyalleri Şekil 2-17: Kullanılan Yöntemin Değerlendirilmesi Genel olarak eğitim ve eğitim içeriğine benzer şekilde, anketin istatistiksel değerlendirmesi, katılımcıların % 38'i eğitim materyallerini iyi değerlendirdiğini, % 63'ü ise eğitim materyalleri çok iyi olarak değerlendirdiğini göstermektedir. Sonuç Şekil 2-18 de gösterilmiştir. Eğitim Materyalleri çok zayıf, 0% orta, 0% zayıf 0% iyi, 33% çok iyi, 67% 2.6.5 Eğitimin Süresi Şekil 2-18: Kullanılan Materyallerin Değerlendirilmesi Anketin istatistiksel değerlendirmesi, katılımcının % 38'i eğitim süresini çok iyi olarak değerlendirdiğini, % 63'ü ise eğitimin süresini iyi olarak değerlendirmektedir. Sonuç, Şekil 2-19 da gösterilmiştir. Page - 22 -
çok zayıf 0% Eğitimin Süresi zayıf 0% orta 0% çok iyi 33% iyi 67% 2.6.6 Eğitimci Şekil 2-19: Eğitimin Süresinin Değerlendirilmesi Anketin istatistiksel olarak değerlendirilmesi, katılımcının % 13'ü eğitmenleri iyi değerlendirirken, % 86'sı eğitimciyi çok iyi olarak değerlendirdiğini göstermektedir. Sonuç, Şekil 2-20 de gösterilmiştir. Eğitimci çok zayıf 0% zayıf 0% orta 0% iyi 33% çok iyi 67% Şekil 2-20: Eğitimcinin Değerlendirilmesi 2.7 Toplam Değerlendirme 16 Ocak 2017 ve 08 Eylül 2017 arasında toplam 75 bakanlık personeline 5 günlük eğitim düzenlenmiştir. Seminer; genel olarak eğitim, içerik, uygulama yöntemleri, eğitim materyalleri ve eğitimci konularında değerlendirmeler yapılmıştır. Değerlendirmelere ilişkin sonuçlar Page - 23 -
Tablo 2-4 te verilmiştir. Page - 24 -
Tablo 2-4: Bakanlık Personeli Eğiticinin Eğitimi Toplam Geneş Değerlendirmesi Değerlendirme 1( çok zayıf) 2(zayıf) 3(orta) 4(iyi) 5(çok iyi) Eğitimin Geneli 0 0 0 11 16 Eğitimin İçeriği 0 0 0 11 16 Uygulanan Yöntem 0 0 0 10 17 Eğitim Materyalleri 0 0 0 12 15 Eğitim Süresi 0 0 2 14 11 Eğitimci 0 0 0 8 19 Toplam 0 0 2 66 94 2.7.1 Eğitimin Geneli Anket sonuçları istatistiksel değerlendirmesi katılımcıların % 41 i eğitimin genelini iyi olarak, % 59 u ise çok iyi olarak değerlendiğini göstermektedir. Değerlendirme sonucu Şekil 2-21 de gösterilmiştir. Genel Olarak Eğitim çok zayıf 0% zayıf 0% orta 0% iyi 41% çok iyi 59% Şekil 2-21: Eğitimin Genelinin Değerlendirilmesi 2.7.2 Eğitimin İçeriği Anketin istatistiksel değerlendirmesinde eğitimin içeriği, eğitimin geneli sonuçlara benzer şekilde, katılımcıların % 59'u eğitim içeriğini çok iyi, % 41'i ise içeriği iyi olarak değerlendirdiğini göstermektedir. Sonuç Şekil 2-22 de gösterilmiştir. Page - 25 -
çok zayıf 0% Eğitimin İçeriği zayıf 0% orta 0% iyi 41% çok iyi 59% 2.7.3 Kullanılan Yöntemler Şekil 2-22: Eğitim İçeriğinin Değerlendirilmesi Anketin istatistiksel değerlendirmesi, katılımcıların % 37'si kullanılan yöntemleri iyi değerlendirdiğini, % 63'ü kullanılan yöntemleri çok iyi olarak değerlendirdiğini göstermektedir. Sonuç Şekil 2-23'de gösterilmiştir. Kullanılan yöntemler çok zayıf, 0% zayıf, 0% orta, 0% iyi, 37% çok iyi, 63% 2.7.4 Eğitim Materyalleri Şekil 2-23: Kullanılan Yöntemin Değerlendirilmesi Genel olarak eğitim ve eğitim içeriğine benzer şekilde, anketin istatistiksel değerlendirmesi, katılımcıların % 44'ü eğitim materyallerini iyi değerlendirdiğini, % 56'sı ise eğitim materyalleri çok iyi olarak değerlendirdiğini göstermektedir. Sonuç Şekil 2-24 de gösterilmiştir. Page - 26 -
çok zayıf 0% Eğitim materyalleri zayıf 0% orta 0% iyi 44% çok iyi 56% 2.7.5 Eğitimin Süresi Şekil 2-24: Kullanılan Materyallerin Değerlendirilmesi Anketin istatistiksel değerlendirmesi, katılımcının % 41'i eğitim süresini çok iyi olarak değerlendirdirirken % 7 si orta olarak değerlendirmiştir, % 52'si ise eğitimin süresini iyi olarak değerlendirmektedir. Sonuç, Error! Reference source not found.şekil 2-25 de gösterilmiştir Eğitim süresi çok zayıf 0% zayıf 0% orta 7% çok iyi 41% iyi 52% 2.7.6 Eğitimci Şekil 2-25: Eğitimin Süresinin Değerlendirilmesi Anketin istatistiksel olarak değerlendirilmesi, katılımcının % 30'u eğitmenleri iyi değerlendirirken, % 70'si eğitimciyi çok iyi olarak değerlendirdiğini göstermektedir. Sonuç,Şekil 2-26 da gösterilmiştir. Page - 27 -
çok zayıf 0% Eğitmen zayıf 0% orta 0% iyi 30% çok iyi 70% Şekil 2-26: Eğitimcinin Değerlendirilmesi Page - 28 -
3 SONUÇ Bakanlık personeli YEGM de için gerçekleştirilen 5 günlük eğiticilerin eğitimi programı ile, "Enerji verimliliği yatırımları", "Değerlendirme teknikleri", "Farklı paydaşlar için mali / ekonomik analiz" ve "Enerji verimliliğini finansmanı" konularının birçok yönü ayrıntılı olarak tartışılmış ve "excel tabanlı yatırım değerlendirme modelleri" oluşturulmuş ve kullanılmıştır. Enerji verimliliği için finanasman mekanizmalarının özeti ve ESCO ların rolü, AB de ESCO ların gelişimi, bir ESCO yatırımı gerçekleştirmek ile ilgili özel konular, geliştirilen yatırım değerlendirme aracının sunumu gibi konular işlenmiştir. Kamu sektörü nde enerji performans sözleşmeleri ayrıca Kamu Sektörü nde enerji performans sözleşmelerinin ihale süreçleri ve finansman konuları ayrıca vaka çalışması ile uygulama aşamasında analiz ve değerlendirilmesi konuları aktarılmıştır. Anketin istatistiksel olarak değerlendirilmesi, katılımcının % 59'u genel olarak eğitimi çok iyi değerlendirdiğini, katılımcıların % 41'i ise ToT'yi iyi olarak değerlendirdiğini göstermektedir. Gerçekleştirilen eğitimlerin ETKB personelinin beklentileri ile uyumlu olduğunu düşünerek Bölüm 2.1'de tanımlanan hedefe ulaşmıştır. İşbu Rapor, "8 No lu Proje Çıktısı olan ETKB Personeli Eğiticilerin Eğitimi"ni başarıyla tamamladığını bildirmek üzere hazırlanmıştır. Page - 29 -
EK I EĞİTİMİN KATILIMCI LİSTESİ Page - 30 -
EK II EĞİTİM DEĞERLENDİRME FORMLARI Page - 31 -
EK III EĞİTİM MATERYALLERİ Page - 32 -
The contents of this publication are the sole responsibility of MWH JV and can in no way be taken to reflect the views of the European Union