BAŞ ve BOYUN KANSERLERİ Prof.Dr.İrfan PAPİLA Baş Boyun Kanserleri
LARENKS Larenks; Solunum, öksürük, konuşma, yutma fonksiyonlarında önemli rol oynayan bir organdır Larenksin üst sınırı epiglot üst ucu, alt sınırı krikoid kartilajın alt kenarıdır Larenksin iç boşluğu iki çift çıkıntı tarafından üç kısma ayrılır. Bu iki çıkıntının üsttekine ventriküler fold (band verdrikül), alttakine vokal fold (cord vokal) denir. Band ventrikülün alt kenarı üzerindeki kısma supraglottik bölge veya vestibül denir. Band ventriküllerin alt kenarı ile cord vokallerin alt kenarı arasındaki mesafe glottik bölge olarak isimlendirilir. Cord vokallerin alt kenarının altında kalan bölgeye ise subglottik bölge denir.
LARENKS LARENGEAL ĠSKELET Bir kemik, 3 çift ve 3 tek olmak üzere 9 kıkırdaktan oluşur. Hyoid kemik Epiglot kartilaj Tiroid kartilaj Cricoid kartilaj Aritenoid kartilaj Cuneiform kartilaj Cornikulat kartilaj
LARENKS
LARENKS LARENKSİN KASLARI EKSTRENSEK KASLAR (Yapışma yerleri larenks dışındadır.) Suprahyoid kaslar (Larenksi yukarı kaldırır.) Tirohyoid kas Stilofarengeus kası Digastrik kas Geniohyoid kas Stilohyoid kas Mylohyoid kas İnfrahyoid kaslar=strep KASLAR (Larenksi aşağı çeker) Sternohyoid kas Sternotiroid kas Omohyoid kas M.Tirohyoideus M. Levator glandula thyroidea
LARENKS İNTRENSEK KASLAR Cricotiroid kas; arkus tiroideanın önyüzü ile tiriod laminanın alt kenarına ve küçük boynuzuna tutunur. Cort vokali gerer ve addüksiyon yaptırır. Posterior cricoaritenoid kas; lamina cricoideanın arka yüzü ile aritenoid kartilaj muskular proçesine tutunur. Cort vokale abdüksiyon yaptıran tek kastır. Lateral cricoaritenoid kas; arkus cricoidous lateral yüzü ile aritenoid kartilaj muskuler proçesine tutunur. Cord vokale adduksiyon yaptırır. Tiroaritenoid kas = M. VOKALİS Tiroid kartilajın iç yüzü ile aritenoid kartilajın dış kenarına tutunur. Cord vokale adduksiyon ve germe yaptırır. İnter aritenoid kas; Her iki aritenoide tutunur. Cort vokale adduksiyon
LARENKS
LARENKS
LARENKS
LARENKS LARENKSİN DAMARLARI Arterleri; A. Larengea superior A. Larengea inferior Venleri; V. Larengea superior V. Larengea inferior Lenf drenajı; Supraglottik lenfatik drenaj tirohyoid membran içinden, subglottik drenaj da cricohyoid membrandan servikal ve paratrakeal nodlara ya da öne doğru delphian noduna olur. Glottik bölgenin lenf drenajı zayıftır. Paraglottik mesafe içinde yukarı ve aşağı doğru ilerleyebilir.
Membranes and Barriers of The Larynx They have a potential effect in the dissemination of the laryngeal cancers to adjacent region These are: Conus Elasticus Quadranguler membrane Tyhrohyoid membrane Cricotyroid membrane Anterior commisur(broyles Tendo)
Membranes and Barriers of The Larynx
LARENKS KANLANMASI
LARENKS LENFATİKLERİ
LARENKS İNNERVASYONU
LARENKS İNNERVASYONU
LARENKS İNNERVASYONU
LARENKS İNNERVASYONU
LARENKS KANSERLERİ SEMPTOMLAR: Ses Kısıklığı Yutma Zorluğu Boğaz Ağrısı Kulak Ağrısı Hemoptizi Stridor Solunum Güçlüğü Boyunda kitle Boğazda Takılma Hissi Boğazda Yabancı Cisim Hissi
LARENKS KANSERLERİ TANI: -Anamnez -Endoskopi -Radyolojik Tetkikler (BT,MR)
LARENKS KANSERLERİ LARENKS KANSERİNDE KESİN TANI BİYOPSİ Yassı hücreli karsinom larenksin en sık görülen malign tümörüdür.tüm larenks kanserlerinin %95 ni oluşturur
LARENKS KANSERLERİ
CT:Slightly more caudad section shows the tumor (arrowheads) just below the anterior commisure.the lesion does not abut the cricoid cartilage
LARENKS KANSERLERİ Larenks kanserinin TNM sistemine göre sınıflandırılması ( American Joint Commitee on Cancer,1997) Tx:Primer tümör değerlendirilemiyor T0:Primer tümör yok Tis:İnsitu karsinom
LARENKS KANSERLERİ Supraglottik Bölge: T1: Tümör supraglottisin bir bölgesinde,kord vokaller mobil T2: Tümör supraglottisin birden birden fazla bölgesini tutmuş,glottis tutulu veya dil kökü,vallekula,piriform sinüs medial duvarı tutulur.vokal kordlar mobil. T3: Tümör larenks içinde,vokal kord fikse,postkrikoid,preepiglottik bölgeye yayılmış T4: Tümör tiroid kartilaja,boyun yumuşak dokularına uzanmış.tiroid bezi ve özefagus invaze
LARENKS KANSERLERİ Glottik Bölge T1: Tümör vokal kord veya kordlarda sınırlı,vokal kordlar mobil T1a: Tümör bir vokal korda sınırlı T1b: Tümör her iki vokal kordu tutmuş T2: Tümör supraglottise veya subglottise uzanmış,vokal kord hareketi kısıtlı T3: Tümör larenks içinde ancak vokal kord fikse T4: Tümör tiroid kartilaja uzanmış,larenks dışına invaze
LARENKS KANSERLERİ Subglottis: T1:Tümör subglottise sınırlı T2:tümör vokal kord veya kordlara uzanmış.vokal kord hareketi normal veya kısıtlı T3:tümör larenks içinde ancak vokal kord fikse T4:Tümör krikoid veya tiroid kıkırdağı infiltre veya larenks dışı dokulara invaze
LARENKS KANSERLERİ Rejyonel Lenf Nodları: Nx: Lenf nodları değerlendirilemiyor N0: Lenf nodu metastazı yok N1: Bir tek ipsilateral lenf nodunda metastaz,3 cm veya daha küçük N2: Bir tek ipsilateral lenf nodunda metastaz,çapı 3-6 cm veya ipsilateral multipl lenf nodları veya bilateral,kontlateral lenf nodları,hiçbiri 6 cm den büyük değil N2a: Bir tek ipsilaterla lenf nodunda metastaz. 3 cm den büyük değil N2b: Multipl ipsilateral lenf nodları hiçbiri 6 cm den büyük değil N2c: Bilateral veya kontlateral lenf nodları hiçbiri 6 cm büyük değil N3: Lenf nodu metastazı 6 cm den büyük
LARENKS KANSERLERİ Uzak Metastaz: Mx: Uzak metastaz değerlendirilemiyor M0: Uzak metastaz yok M1: Uzak metastaz
LARENKS KANSERLERİ TEDAVĠ 1: Fonksiyon koruyucu parsiyel larenjektomiler 2: Total larenjektomi 3: Radyoterapi ve Kemoterapi
LARENKS KANSERLERİ FONKSĠYON KORUYUCU PARSĠYEL LARENJEKTOMĠ TEKNĠKLERĠ -Endoskopik Kordektomi -Vertikal Larenjektomiler -Açık kordektomi (Larengofissür) -Hemilarenjektomi -Frontolateral Larenjektomi -Ön Komissür Tekniği -Horizontal Larenjektomiler -Suprakrikoid Parsiyel Larenjektomi -Supraglottik Parsiyel Larenjektomi
LARENKS KANSERLERİ Total Larenjektomi: Larenks kanserinde en son basamaktır. Total Larenjektomi Endikasyonları 1: Kıkırdak invazyonu ve ekstralarengeal yayılım Arka komisür veya çift taraflı aritenoid tutulumu Bilateral yaygın submukozal yayılım/vokal kord paralizisi Konservasyon cerrahisinin uygulanamayacağı kadar yoğun subglottik uzanım
Total Larenjektomi Endikasyonları 2: Larenks çatısının metastatik lenf nodları veya tiroid tümörleri tarafından bilateral invazyonu Radyoterapi başarısızlıkları Konservasyon cerrahisi ve radyoterapi sonrası ortaya çıkan yaygın nüksler Uygun antibiyotik ve hiperbarik oksijen tedavisiyle kontrol altına alınamayan radyasyon nekrozu Ciddi irreversible aspirasyon Konservasyon cerrahisi veya yoğun endoskopik cerrahi sonrası başarısızlık Post-krikoid mukoza invazyonu
Larenks ca Post-op
BOYUN DĠSSEKSĠYONU Boyun Üçgenleri
BOYUN DĠSSEKSĠYONU
Boyun lenfatik zincirleri
SUBMENTAL BÖLGE Boyun palpasyonu
SUBMANDİBULER BÖLGENİN BİMANÜEL PALPASYONU Boyun palpasyonu
Boyun palpasyonu TİROİD GLAND
SUPRASTERNAL BÖLGE Boyun palpasyonu
SUBMANDIBULER BÖLGE Boyun palpasyonu
SOL LATERAL BOYUN BÖLGESİ PALPASYONU Boyun palpasyonu
SUPRACLAVİKULAR BÖLGE Boyun palpasyonu
BOYUN DĠSSEKSĠYONU
HİPOFARENKS Hyoid kemik seviyesinden krikoid kıkırdağın alt sınırına kadar uzanan farenksin en alt bölümüdür. 3 bölüme ayrılır: 1-Pririform sinüs 2-Postkrikoid bölge 3-Posterior farenks duvarı
HİPOFARENKS
HİPOFARENKS CA En sık piriform sinüs bölgesinde rastlanır. Hipofarenks kanserleri atlayıcı tarzda (skip) metastaz yaparlar.bu sebeple rezeksiyon sınırları geniş tutulmalıdır
HİPOFARENKS CA LOKAL YAYILIMI Piriform Sinüs kanserleri: Lateral:Tiroid kıkırdak destrüksiyonu Medial:Larenks invazyonu Vokal kord fiksasyonu Postkrikoid kanserler: Özefagus invazyonu Krikoid kartilaj invazyonu
HİPOFARENKS CA LENFATİK YAYILIMI En Sık Üst ve orta Juguler lenf nodları tutulur (II ve III. Bölgeler) Retrofarengeal lenf nodları Paratrakeal lenf nodları hipofarenks alt kısım tümörlerinin önemli metastaz bölgelerinden birisidir.
HİPOFARENKS CA SEMPTOMLAR Temel Semptom: YUTMA GÜÇLÜĞÜ Önce katı gıdalar ve bir süre sonra sıvı gıdalarla da olan yutma güçlüğü görülür. Beslenme Bozukluğu Kilo kaybı Boğaz ağrısı Kulak Ağrısı (ARNOLD SĠNĠRĠ)
HİPOFARENKS CA TANI Ayrıntılı KBB muayenesi Endoskopi -Rijit -Fleksibl Baryumlu Özefagoskopi Özefagoskopi BT ve MR Kesin Tanı: BĠYOPSĠ
HİPOFARENKS CA Hipofarenks kansrelerinin tamama yakını yassı hücreli karsinomdur. Prognostik Faktörler: A)Hastaya Ait: Yaş Irk Kilo kaybı Anemi Beslenme Boz. Kc ve Akc. Fonksiyon Boz. B)Tümöre Ait: Yerleşim Büyüklük Lenf Nodu Metastazı Tm Differansiyasyonu
HİPOFARENKS CA EVRELEME AJCC (American Joint Committee on Cancer) T1: T hipofarenks sınırlı ve en büyük 2 cm çap T2: T hipofarenksin komşu bölgesine sınırlı veya 2cm-4cm arası larenks fiksasyonu olmayan tümör T3: T > 4cm veya Larenks kord fiksasyonu T4:Tümör komşu yapılara yayılım göstermiştir.
HİPOFARENKS CA CERRAHİ Posterior Farenks Kanserleri: Erken evrede larenks korunabilir İleri evrede yeterli cerrahi rezeksiyon sahası yaratmak amaçlı : TOTAL LARENGOFARENJEKTOMİ Postkrikoid Kanserleri: TOTAL LARENGOFARENJEKTOMİ ve SERVİKAL ÖZEFAJEKTOMİ
HİPOFARENKS CA CERRAHİ Piriform sinüs Kanserleri: TOTAL LARENJEKTOMİ ve TOTAL/PARSİYEL FARENJEKTOMİ *Boyunda Lenf metastazı varlığında Radikal veya modifiye radikal boyun disseksiyonu yapılmalıdır.
SERVİKAL ÖZEFAGUS Hipofarenksin altından servikal özefagus başlar. Üst Sınır: M.krikofarengeus Alt Sınır: Suprasternal çentik Servikal özefagus boyu cerrahi olarak Yaklaşık 5-8 cm arasındadır.
SERVİKAL ÖZEFAGUS KANSERİ Hipofarenks kanseri gibi atlayıcı (skip) metastaz yapar ve geniş rezeksiyon gerektirir. Submukozal yayılım hipofarenks kanserine göre daha belirgindir.(daha geniş lokal rezeksiyon sınırı:3-6 cm)
SERVİKAL ÖZEFAGUS KANSERİ LENFATİK YAYILIM Paratrakeal Lenf Nodlarına drenaj olur Burdan: -Juguler zincir lenfatiklerine -Direkt aşağı Süperior Mediastinal Lenf Nodları
SERVİKAL ÖZEFAGUS KANSERİ SEMPTOMLAR Temel Semptom: YUTMA GÜÇLÜĞÜ Önce katı gıdalar ve bir süre sonra sıvı gıdalarla da olan yutma güçlüğü görülür. Beslenme Bozukluğu Kilo kaybı Boğaz ağrısı Kulak Ağrısı (ARNOLD SĠNĠRĠ)
SERVİKAL ÖZEFAGUS KANSERİ TANI Ayrıntılı KBB muayenesi Endoskopi -Rijit -Fleksibl Baryumlu Özefagoskopi Özefagoskopi BT ve MR Kesin Tanı: BĠYOPSĠ
SERVİKAL ÖZEFAGUS KANSERİ EVRELEME AJCC (American Joint Committee on Cancer) T1 : T Lamina Propria ya da submukozada T2 : T Musküler propriaya yayılmış T3 : T Adventisyay yayılmış T4 : T komşu yapılara yayılmış
SERVİKAL ÖZEFAGUS KANSERİ PROGNOSTİK FAKTÖRLER Hastaya Ait: Yaş Cinsiyet Kilo kaybı Kc ve Akc. Fonksiyon boz. Tümöre Ait: Lokalizasyon (EN ÖNEMLĠ) Tm çapı
SERVİKAL ÖZEFAGUS KANSERİ CERRAHİ TOTAL LARENJEKTOMİ ve TOTAL ÖZEFAJEKTOMİ ve GASTRİK PULL-UP (Serbest Jejenum)
HİPOFARENKS ve SERVİKAL ÖZEFAGUS KANSERİNDE RADYOTERAPİ Radyoterapi ile henüz günümüzde tüm evreler için ideal kür şansı yaratabilecek tedavi modaliteleri olmadığı için günümüzde : KOMBİNE TEDAVİ (Cerrahi ve Radyoterapi)
Vaka 56 yaşında erkek hasta Alt dudakta lezyon sebebi ile wedge rezeksiyon yapılan hasta, 6 ay sonra boyunda nüks tümör sebebi ile tekrar kliniğimize yatırıldı Hastada boyun bölgesindeki kitle geniş eksizyonla çıkarılıp açık yara defektinin rekonstrüksiyonu pektoral major kas flebi ile yapıldı