Tarih Soru Dağılımı 200 KMS 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 200 20 202 TOPLAM 20.Yüzyılda Osmanlı Devleti ve.dünya Savaşı 2 - - - 3 2 3 Komutanlar arasında rekabetin olması etkili olmuştur. Bulgarların Edirne yi alarak Çatalca ya kadar gelmeleri ile Osmanlı barış istemek zorunda kaldı. 20.(XX). YY OSMANLI DEVLETİ Osmanlı toprakları XX. Yy başlarından itibaren milliyetçilik ve sömürgecilik faaliyetleri artmış ve devletin dağılma süreci hızlanmıştır. Osmanlı Devleti nde; - Ordularının önemli bir kısmının terhis edilmiş olması, - Ordularının teknoloji bakımından yetersiz olması, - II. Meşrutiyet in ilanı nedeniyle iç karışıkların çıkması, gelişmeleri aşağıdakilerden hangisine sebep olmuştur? A) 877-78 Osmanlı-Rus Savaşı B) Dömeke Savaşı C) Balkan Savaşları D) Kırım Savaşı E) Sırp İsyanı nı bastırma harekâtı (2000/DMS)Cevap: C Trablusgarp Savaşı (9-92) Osmanlı devleti ile İtalya arasında meydana gelen savaştır. * Savaşın Nedenleri İtalya nın gelişen sanayisi için sömürge arayışları. Trablusgarp ın hammadde kaynakları bakımından zengin olması ve ticaret yolları üzerinde bulunması Mustafa Kemal Paşa Derne ve Tobruk ta başarılı mücadeleler verdi.(mustafa Kemal in sömürgeciliğe karşı ilk askeri başarısıdır) (Kpss sorusu olarak gelmiştir.) İtalya, Osmanlı devletini barışa zorlamak amacıyla On iki adayı işgal etmiş, Balkan savaşlarının da başlamasıyla Osmanlı devleti ile İtalya arasında antlaşma imzalamıştır. LONDRA BARIŞ ANTLAŞMASI (30 Mayıs 93) Osmanlı Devletinin batı sınırı Midye-Enez hattı olacak Yunanistan; Selanik, Güney Makedonya ve Girit i alacak Bulgaristan; Kavala, Dedeağaç ve bütün Trakya yı alacak Sırbistan; Orta ve Kuzey Makedonya yı alacak Quchy (Uşi) Antlaşması(8 Ekim 92) Trablusgarp ve Bingazi İtalya ya bırakıldı Yunanlılar 2 (on iki) adaya istekli olduklarından bu adalar geçici olarak İtalya ya bırakıldı. (Balkan savaşlarında Yunanistan ın saldırma ihtimali ve donanmanın yetersizliğinden dolayı İtalya ya bırakılan on iki ada bir daha geri alınamadı. On iki ada 947 de Yunanlıların eline geçti.) (Osmanlı, Batı Trakya, Arnavutluk, Doğu Trakya, Edirne, Makedonya yı kaybetti) 93 yılında toplanan Londra Konferans ının amacı aşağıdakilerden hangisidir? A) Balkan Yarımadası nın yeni siyasi haritasının belirlenmesi B) İstanbul ve boğazların Rusya ya verilmesi C) İngiltere ve Fransa nın Almanya ya karşı yeni bir politika belirlemesi D) Almanya nın, Müslümanların Halifesi olan Osmanlı Padişahı yla yakınlık kurmak istemesi E) Rodos ve On iki Ada nın Yunanistan a verilmesi (999/DMS)Cevap: A Osmanlı devleti Kuzey Afrika daki son toprağını da kaybetti Kuzey Afrika daki Toprak Kayıp Sırası: Cezayir 830 Fransa Tunus 88 Fransa Mısır 882 İngiltere Trablusgarp 92 İtalya Mustafa Kemal in Trablusgarp taki başarıları sonucunda rütbesi Binbaşılığa yükseltilmiştir. I. BALKAN SAVAŞININ SONUÇLARI: Osmanlı devleti, Edirne, Kırklareli dâhil Batı Trakya - Balkan topraklarını kaybetti. Balkan Savaşı sırasında Arnavutluk bağımsızlığını ilan etti. Arnavutluk, Osmanlı Devletinden ayrılan son Balkan devletidir. (28 Kasım 92) Balkan Devletleri bağımsızlığını ilan ettiği için Osmanlıcılık fikir akımı sona erdi. I. Balkan Savaşı Sonrası; Babıali Baskını (23 Ocak 93) Enver Paşa komutasındaki bir grup İttihat ve Terakki'nin gerçekleştirdiği hükümet darbesidir. Rejimi değiştirmeye yönelik değildir, herhangi bir padişah değişikliği yaşanmamıştır. İTP'nin Osmanlı yönetimindeki gücü artmıştır. Hükümet darbesidir. Balkan Savaşından sonra Osmanlıcık fikrinin başarılı olamayacağı görüldü ve milliyetçilik (Türkçülük) cereyanı güçlendi. Balkanlarda Türk azınlığı meselesi ortaya çıktı. Osmanlı Devletinin elinden çıkan Balkan topraklarından birçok Türk ve Müslüman Anadolu'ya göç etmek zorunda kaldı. BALKAN SAVAŞLARI (92-93) Nedenleri: Rusların Balkanlarda takip ettiği Panslavizm (Slav birliği) politikası, Balkan devletlerinin kendi aralarında Osmanlı Devletine karşı ittifak yapmaları Osmanlı devletinin Balkanlardan atmak istemeleri BİRİNCİ BALKAN SAVAŞI (92) 8 Ekim 92 de başlayan savaşta Osmanlıya Karşı Bulgaristan, Yunanistan, Sırbistan ve Karadağ savaşmıştır.( BüYüSeK olarak kodlayabiliriz) Osmanlı devleti tüm cephelerde yenilmiş bu duruma Ordunun terhis edilmesi, Orduda Alaylı-Mektepli ve İtilafçı-İttihatçı şeklinde gruplaşmanın olması,
İKİNCİ BALKAN SAVAŞI (93) Osmanlı devletinin Balkanlardan çekilmesi ile meydana gelen otorite boşluğu ve Balkanlardaki güç dengesinin Bulgaristan lehine değişmesi diğer Balkan devletlerinin çıkarına aykırı olması nedeniyle meydana gelmiştir. Bulgaristan a karşı, Yunanistan, Romanya, Sırbistan ve Karadağ savaşmıştır. Osmanlı devleti savaşa katılmamış ancak Bulgaristan ın durumundan faydalanarak Edirne ve Kırklareli bölgesini geri almıştır. I. Balkan savaşına Romanya katılmamıştır. II. Balkan Savaşına Osmanlı katılmamıştır. Bulgaristan, yapılan savaşı kaybetmiş ve Balkan devletleri kendi arasında Bükreş antlaşmasını imzalamıştır. (0 Ağustos 93) Osmanlı devleti diğer Balkan devletleri ile ayrı ayrı antlaşma imzalamıştır. İstanbul Antlaşması (29 Eylül 93) Bulgaristan ile imzalanmıştır. Edirne ve Kırklareli Osmanlı da kalacak Meriç Nehri sınır olacak Bulgaristan da kalan Türkler azınlık statüsüne düştü Atina Antlaşması (4 Kasım 93) Yunanistan la imzalanmıştır. Yunanistan da kalan Türkler azınlık statüsüne düştü İstanbul Antlaşması (3 Mart 94) Osmanlı devleti ile Sırbistan arasında imzalanmıştır Sırbistan la sınırımız olmadığından anlaşmada sınır sorunu olmamıştır. Sırbistan da kalan Türkler azınlık statüsüne düştü Balkan Savaşlarının Genel Sonuçları: Osmanlı devleti Meriç nehrinin batısındaki topraklarını kaybetti Osmanlı devletinin sınırlarının daralması üzerine Anadolu ya göçler olmuş bu da Anadolulun nüfusunun artmasına ekonomisinin bozulmasına neden olmuştur Osmanlı devletinin Balkan topraklarından çekilmesi ve buradaki Türklerin diğer Balkan devletlerinin hâkimiyetine girmesi Balkan Türkleri sorununu ortaya çıkarmıştır Osmanlı Almanya yakınlaşması başladı I. Girit ve Arnavutluk, II. Makedonya ve Batı Trakya, III. Gökçeada ve Bozcaada, Osmanlı İmparatorluğu yukarıdaki topraklardan hangilerini Balkan Savaşları sonunda imzalanan antlaşmalarla kaybetmiştir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III (2005/) Cevap:D Osmanlı İmparatorluğu Makedonya yı aşağıdakilerden hangisinin sonucunda kaybetmiştir? A) I. Dünya Savaşı B) Trablusgarp Savaşı C) Balkan Savaşları D) Kurtuluş Savaşı E) 877 78 Osmanlı-Rus Savaşı 2 (2007/) Cevap: C I.DÜNYA SAVAŞI (94-98) Birinci Dünya Savaşı, Avrupa da dört merkezi devlete karşı, dünyanın çeşitli yerlerindeki otuz iki devletin giriştiği ve o döneme kadar görülmeyen ilk büyük savaştır. Savaştan ilk çekilen devlet Japonya dır. Savaşa son katılan devlet Yunanistan dır. SAVAŞIN NEDENLERİ: Genel Nedenler: Milliyetçilik hareketlerinin XX. yy da da, devam etmesi. Sömürgeciliğin devletlerarası rekabette büyük bir paya sahip olması. Hammadde ve pazar arayışlarınındevletlerarasında meydana getirdiği anlaşmazlıklar. Özel Nedenler: Almanya nın sanayisi için İngiltere ile hammadde ve pazar rekabetine girmesi. İngiltere nin yeni bir güç olarak ortaya çıkan Almanya yı saf dışı etmek ve sömürgelerini korumak istemesi. Fransa nın 87 Sedan Savaşı ile Almanya ya kaptırdığı Alsaco- Loraine bölgesini geri almak istemesi ve iki devlet arasındaki tarihi rekabet. Rusya nın boğazlardan geçerek Akdeniz e ulaşmak istemesi Balkanlardaki Avusturya ve Rusya nın başını çektiği Slav- Germen çatışması. Avusturya-Macaristan imparatorluğunun bütünlüğünü korumak istemesi ve Balkanlarda pangermenizm akımını yaymak istemesi İtalya nın sömürgeler elde etme ve İtalya nın Akdeniz de hakimiyet kurmak istemesi. Japonya nın Uzakdoğu daki Alman sömürgelerini ele geçirmek istemesi Görünen Nedeni: Avusturya-Macaristan Veliahdının Sırplar tarafından öldürülmesi. I. Dünya Savaşı nın çıkmasında, aşağıdakilerden hangisinin en az rol oynadığı savunulabilir? A) Ekonomik yayılma politikası B) Avrupa da Alman Fransız anlaşmazlığı C) Balkanlar da Rus Avusturya Macaristan anlaşmazlığı D) Ulusçuluk düşüncesi E) Hanedan çekişmesi (999/DMS) Cevap: E Gruplaşma Devletler ekonomik çıkarlarına göre grup oluşturmuşlardır. İTİLAF (ANLAŞMA) DEVLETLERİ İngiltere Fransa Rusya Sırbistan İtalya (95) Japonya Romanya ABD Yunanistan İTTİFAK (BAĞLAŞMA) DEVLETLERİ Almanya Avusturya- Macaristan İtalya Osmanlı Bulgaristan
III. Balkan Savaşlarından sonra İttihat ve Terakki Partisinin yönetimi ele geçirmesi gelişmelerinden hangilerinin etkisi vardır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III (2008/ Ortaöğretim)Cevap: D Osmanlı Devletinin Savaşa Girmesiyle; Yeni cepheler açıldı. Savaş, daha geniş alana yayıldı ve uzadı. Osmanlı devleti savaşın başlarında tarafsızlığını ilan etmiştir İtilaf devletleri tarafında savaşa girmek istemişse de bu isteği İngiltere tarafından savaşın geniş alana yayılmaması ve Osmanlının güçsüzlüğü nedeniyle reddedilmiştir Almanya nın Osmanlı Devletini Savaşa Katmak İstemesinin Nedenleri Yeni cepheler açarak üzerinde yoğunlaşan itilaf devletleri baskısını hafifletmek düşüncesi Osmanlı halifesinin kutsal Cihat fetvası yayınlanmasını sağlayarak Rusya daki Türk ve Müslümanlar ile İngiliz ve Fransız sömürgelerindeki Müslümanların ayaklanmasını sağlamak istemesi İtilaf devletlerinin Boğazlar yoluyla Rusya ya yardım göndermesini engellemek istemesi TAARRUZ SAVUNMA YARDIM Kafkas kanal Irak Çanakkale Suriye-Filistin Hicaz-Yemen İttifak Devletleri rahatlama imkânı buldular. İngilizlere, Kıbrıs ı topraklarına kattığını açıkladı. İngiltere, Süveyş Kanalını Mısır ı ve Basra Körfezini korumak zorunda kalmıştır. Ağustos 94 te Goben (Yavuz) ve Breslew (Midilli) adlı Alman gemilerinin İngiliz takibinden kaçarak Osmanlı Devletine sığınmaları sonucu başlayan ve 29 Ekim 94 de Rus limanlarından Odesa ve Sivastopol limanlarını bombalamasıyla savaşa katılmasını hızlandırdı(amaç Rusların deniz gücünü imha etmektir) OSMANLI DEVLETİNİN SAVAŞTIĞI CEPHELER Galiçya Romanya Makedonya Osmanlı Devletinin Savaşa Katılma Nedenleri: Osmanlı devletinin siyasi yalnızlıktan kurtulmak istemesi, Osmanlı Devletinin kaybettiği toprakları geri almak istemesi, İktidardaki ittihatçıların Almanya ya sempati duymaları, Turancılık fikrinin gerçekleştirilmek istenilmesi, Alman desteği ile ülkenin kalkınabileceği düşüncesi, Almanya ile 2 Ağustos 94 te gizli bir anlaşma yapılması, Kapitülasyonlar ve Duyun-u Umumiye denkurtulmak istenilmesi. Osmanlı Devleti, I. Yavuz, II. Midilli III. Ertuğrul Gemilerinden hangilerinin Rus limanlarını topa tutmasıyla.dünya Savaşına girmiştir? A) Yalnız B) Yalnız 2 C) Yalnız 3 D) ve 2 E),2 ve 3 (2004) CEVAP: D Osmanlı Devleti nin Birinci Dünya Savaşı na girmesinde, I. Balkan Savaşlarında kaybedilen toprakların geri alınmak istenmesi, II. Rusya da rejim değişikliği olması, Kafkas Cephesi Bu cephedeki savaşlar Kasım 94 te Rusların Kuzey Anadolu yu işgalleri ile başladı. Açılma nedenleri: İttihatçıların Anadolu daki Türkler ile Orta Asya daki Türkleri birleştirerek Osmanlı topraklarını Hindistan a kadar genişletme istekleri, Almanların Bakü petrollerini ele geçirmek için Osmanlı Devletini kışkırtmasıdır. 22 Aralık 94 te başlayıp 09 Ocak 95 te biten Sarı Kamış Harekâtı büyük bozgunla sonuçlandı. Rusya nın bölgedeki Ermenilerle işbirliği yapması üzerine Osmanlı devleti Tehcir Kanunu çıkararak bölgede yaşayan Ermenileri Van ve Suriye ye doğru zorunlu göçe tabi tutmuştur.(95 olayları) 3
Ruslar; Van, Muş, Bitlis, Erzurum, Erzincan ve Trabzon u işgal ettiler. M. Kemal in Kafkas Cephesi komutanlığına atanmasıyla Muş ve Bitlis geri alındı. Mustafa Kemal in rütbesi Generalliğe (Paşalığa) yükseltilmiştir. Mustafa Kemal, I. Dünya Savaşı nda; Çanakkale, Kafkas (Doğu)ve Suriye Filistin cephelerinde savaşmıştır) 97 yılında Rusya da Bolşevik ihtilali çıkmış ve Rusya savaştan çekilmek zorunda kaldı. Rusya 3 MART 98 de Brest-Litowsk Antlaşmasını imzaladı. Kars, Ardahan ve Batum Osmanlıda kaldı. (878 Berlin ile Ruslara bırakılmıştı) Sovyet Rusya, İtilaf devletleri tarafından çekilmiştir. Kafkas cephesi Osmanlı Devleti lehine sonuçlandı ve Doğu Anadolu da birlik sağlandı. Osmanlı devletinin Kaybettiği halde toprak kazandığı tek cephedir. Aşağıdakilerden hangisinin Osmanlı Devleti nin ve Almanya nın, Kafkas Cephesi nin açılmasıyla elde etmeyi planladıkları kazanımlardan biri olduğu savunulamaz? A) Bakü petrollerini ele geçirmek B) Kafkaslar üzerinden Hindistan a ulaşma C) Rusya nın güneye inmesini önlemek D) Kafkaslardaki bağımsızlık mücadelesini desteklemek E) Süveyş Kanalı nı ele geçirerek İngilizlerin sömürgelerine giden yolu kapatmak (20 ) Cevap: E Çanakkale Cephesi Nedenleri: İtilaf devletlerinin Boğazlar ve İstanbul u alarak Osmanlı Devletini Saf dışı bırakmak istemesi İtilaf devletlerinin müttefikleri Rusya ya askeri ve ekonomik yardım ulaştırmak istemesi İtilaf Devletlerinin Balkan milletlerini kendi safında savaşa çekmek düşüncesi içerisinde bulunması İtilaf Devletlerinin Balkanlarda yeni bir cephe açarak ittifak devletlerinin arasındaki bağlantıyı kesmek istemeleri Çanakkale savaşlarının deniz kısmı 8 Mart 95 te kara kısmı ile 9 Ocak 96 da Osmanlı üstünlüğü ile sona erdi. Sonuçları: Osmanlı Devleti tarihindeki en büyük savunma savaşını vermiş ve I. Dünya savaşında sadece bu cephede başarılı olmuştur. Savaşın uzamasına neden oldu. Rusya ya yardım yapılamadı ve Rusya da Bolşevik ihtilali başladı. Osmanlı ordusunda bulunan çok sayıda subay ve yedek subayın bu cephede şehit düşmüş olması, Cumhuriyet in ilk yıllarında kalkınma için gerekli olan eğitilmiş insan açığının doğmasına da neden olmuştur. Bulgaristan ittifak Devletleri safında savaşa girdi. M. Kemal in prestiji artmış Çanakkale de gösterdiği başarılar milli mücadelenin lideri olmasında etkili olmuştur. (Arıburnu, Conkbayırı, Anafartalar) Mustafa Kemal başarılarından dolayı Kafkas cephesine atanmıştır İngiltere ve Fransa.Dünya Savaşında Osmanlı başkentini ele geçirmek,süveyş e göre ve dolayısıyla Hindistan yoluna yönelik Türk baskısını ortadan kaldırmak amacıyla aşağıdaki cephelerden hangisini açmıştır? A )Irak B) Çanakkale C) Sarıkamış D) Galiçya E) Makedonya (2004) CEVAP : B Mustafa Kemal in komutanlığını yaptığı, I. Derne, II. Anafartalar, III. Conkbayırı, savaşlarından hangilerinin kazanılması İstanbul un işgalini önlemiştir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III (2006/ Lisans) Cevap: E Aşağıdakilerin hangisinde Çanakkale Savaşları nın etkisi olduğu savunulabilir? A) Kıbrıs ın İngiliz yönetimine girmesi B) Mustafa Kemal in ulusal boyutta üne kavuşması C) Rusya nın I. Dünya Savaşı na girmesi D) Osmanlı İmparatorluğu nun Makedonya yı kaybetmesi E) İtalya nın Trablusgarp ı işgal etmesi (2006/ Ön lisans) Cevap: B Kanal Cephesi Nedenleri: İngiltere nin sömürgeleriyle irtibatını kesmek Mısır ı İngilizlerden geri almak Osmanlı devleti İngiltere nin Mısır valisi Mac - Mahon ile Mekke Emiri Şerif Hüseyin in işbirliği nedeniyle başarısız olmuştur. Birinci Dünya Savaşı nda Alman Genelkurmayının Osmanlı Devleti ni yönlendirmesiyle girişilen Süveyş Kanalı harekatıyla, I. İngilizlerin sömürgelerine giden yolu kontrol etmek II. Mısır ı geri almak III. Arap kabilelerini İngilizlere karşı kışkırtmak Amaçlarından hangilerine ulaşmak istenmiştir? A) Yalnız B) Yalnız 2 C) Yalnız 3 D) 2 ve 3 E),2 ve 3 (200) CEVAP: E Irak Cephesi İngilizlerin Hint Deniz yolunun güvenliğini sağlamak ve Musul- Kerkük petrollerine sahip olmak istemesi açtığı cephedir. 4
Osmanlı Devleti 29 Nisan 96 da KÜT ÜL AMARE de zafer kazanmasına rağmen deniz yollarını iyi kullanan İngiltere MART 97 de Bağdat ı ele geçirdi. Hicaz ve Yemen Cephesi Kutsal yerleri korumak amacıyla savaşılmıştır. I. Dünya Savaşı sırasında, Mekke Şerifi Hüseyin ve oğulları Osmanlı Devleti ne karşı İngilizler ile birleşerek bir Arap Devleti kurmak istemişlerdir. Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir? A) Dini duyguların ikinci planda kaldığının B) Hıristiyanlar arasında Haçlı zihniyetinin önemini yitirdiğinin C) Sömürgecilik hareketlerinin sona erdiğinin D) İslam dünyasında ilk ayrılıkların başladığının E) Osmanlı Devleti nin, Arapları azınlık saymadığının (999/DMS) Cevap: A Suriye ve Filistin Cephesi M. Kemal Paşa, İngilizleri Halep in kuzeyinde durdurularak Misak-ı Millinin Suriye sınırı çizdi. Mustafa Kemal Paşa Suriye de bulunduğu sırada Vatan ve Hürriyet cemiyetini kurdu. Osmanlı Topraklarını Paylaşma Tasarıları Osmanlı Devletinin savaşa girmesi itilaf devletlerinde Osmanlı topraklarının paylaşılması düşüncesinin doğmasına neden oldu. Bu durum İtilaf Devletleri arasında çıkar birliği sağlanmasına etki etmiştir. Rusya; Boğazlar Antlaşması ile Boğazlar çevresi Petrograd Protokolü ile Doğu Anadolu bölgesi İtalya; Londra Antlaşması ile On iki Ada ve Batı Anadolu, Sint Jean De Maurienne Antlaşması ile G.Batı Anadolu, İngiltere ve Fransa Sykes-Picot Antlaşması ile Ortadoğu bölgesi paylaşıldı. Gizli antlaşmalar kamuoyuna ilk defa Rusya da iktidara gelen Bolşevik rejim tarafından duyurulmuştur. Bundan dolayı antlaşmalar uygulama alanı bulamamıştır. I. Dünya Savaşı sırasında gerçekleşen, I. Kanal Harekâtı, II. Rusya da Bolşevik İhtilâli, III. Yunanistan ın Anlaşma Devletleri nin yanında yer alması, gelişmelerinden hangisi veya hangileri gizli antlaşmalarda değişiklik yapılmasına neden olmuştur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III (999/DMS) Cevap: E Amerika Birleşik Devletlerinin Savaşa Girmesi (2 Nisan 97) Alman Denizaltılarının Amerika ticaret ve daha sonra da yolcu gemilerine saldırmaları üzerine ABD itilaf devletleri yanında savaşa girdi. (2 Nisan 97) İtilaf devletleri ABD yi savaşa katarak; Rusya nın bıraktığı boşluğu doldurmaya, Silah ve asker gücünden yararlanmayı amaçlamışlardır ABD nin savaşa girme şartı olarak ileri sürdüğü Wilson İlkeleri ni çıkarlarına aykırı olduğu halde kabul etmişlerdir. Birinci Dünya Savaşı başlarında tarafsızlığını açıklayan Amerika Birleşik Devletleri,daha sonra anlaşma devletleri safında savaşa girmiştir. Amerika Birleşik Devletleri nin bu tutum değişikliğinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Rusya nın savaştan çekilmesi B) Rusya da rejim değişikliği olması C) Arapların Türk ordusuna karşı ayaklanması D) Amerika Birleşik Devletleri nin ticaret gemilerinin batırılması E) Osmanlı Devleti nin birçok cephede savaşması (200) CEVAP:D WİLSON İLKELERİ (8 OCAK98) ABD cumhurbaşkanı Wilson, savaşa girmelerinden sonra gelecekte yapılacak olan barışın esaslarını açıkladı. İtilaf devletleri ABD yi kaybetmemek için bu ilkeleri kabul ettiklerini açıkladılar. Bu ilkeler: Galip devletler, yeniden devletlerden toprak ve savaş tazminatı almayacaklar. İtilaf Devletleri, Wilson ilkelerine ters düşmemek için Mondros Ateşkesine 7. ve 24. Maddesi koydular. Toprak elde etmek için de Manda ve Himaye düşüncesini ortaya attılar Devletlerarasındaki gizli diplomasiye son verilecek ve barış antlaşması açık olarak yapılacaktı. Gizli antlaşmalara bir tepkidir. Ülkeler arasındaki silahlanma yarışı sona erecekti. Wilson ilkeleri ilk silah azaltma bildirgesi olarak kabul edilir. Devletlerarasındaki anlaşmazlıkları barış yoluyla çözümlemek amacıyla Cemiyet-i Akvam (Milletler Cemiyeti) kurulacaktı. Osmanlı imparatorluğunun Türk bölgelerine kesin egemenlik hakkı tanınacaktı. Anadolu da bağımsız Türk devletinin varlığını ifade eder Türk egemenliği altında yaşayan başka milletlere kendi kendini yönetme hakkı verilecektir. Osmanlı topraklarının milliyetçilik prensibine göre parçalanacağını ifade eder Boğazlar her devletin ticaret gemilerine açık olacak. Önemi Wilson ilkeleri insancıl olmasına rağmen uygulanabilirlikten uzaktır. İtilaf devletleri bu ilkeleri kabullenmiş gözükmelerine rağmen uygulama safhasında kendi çıkarlarına göre ilkeleri yorumladılar. Azınlıklar konusu gündeme geldiğinden Osmanlı Devletini milliyet esasına göre parçalamayı amaçlamıştır. Wilson ilkeleri sürekli bir dünya barışı sağlayamamıştır. II. Dünya savaşının çıkması da bu durumu göstermektedir. Mağlup devletler Wilson ilkelerine güvenerek savaştan çekilmişler ve ateşkes antlaşması imzalamışlardır. Bulgaristan, Selanik Ateşkes (29 Eylül), Osmanlı, Mondros Ateşkes (30 Ekim), 5
Avusturya, Villa Gusti Ateşkes (3 Kasım), Almanya,Rethondes Ateşkes ( Kasım) antlaşmaları ile savaştan çekilmişlerdir. Aşağıdakilerden hangisi Wilson İlkeleri nden biri değildir? A) Devletler arasındaki anlaşmazlıkları barış yoluyla çözecek bir teşkilat kurulması B) Yenen devletlerin, yenilen devletlerden toprak almaması C) Yenilen devletlerin, yenen devletlere savaş tazminatı ödemesi D) Boğazların her devletin ticaret gemilerine açık olması E) Devletlerarasında gizli anlaşmalar yapılmaması (20 ) Cevap: C PARİS KONFERANSI (8 Ocak 99) Toplanma amacı; I. Dünya Savaşı sonunda mağlup olan devletlerin durumlarını belirlemek ve bu devletlerle yapılacak barış antlaşmalarının esaslarını tespit etmektir. İtilaflar arasında ilk anlaşmazlıklar ortaya çıktı. Sömürge yolları üzerinde güçlü bir devlet istemeyen İngiltere İtalya ya verilen Batı Anadolu yu; Fransa nın da desteğini alıp Yunanistan a bıraktı. Doğu Trakya ve İzmir Yunanistan a verildi. Dünya barışını sağlamakamacıyla Milletler Cemiyeti kuruldu. Aşağıdakilerden hangisi I. Dünya Savaşı sonrasında ABD nin önderliğinde, dünya barışını korumak için kurulan örgüttür? A) NATO B) Milletler Cemiyeti C) Birleşmiş Milletler D) Sadâbat Paktı E) Balkan Antantı (2002/) Cevap: B Sömürgecilik kavramının yerini Manda ve Himaye fikri almıştır. Manda ve Himaye: Zayıf olan devletin güçlü olan devletin himayesinde olmasıdır. Barış antlaşmalarının taslağı hazırlandı. Antlaşmalar ağır maddeler içermekle birlikte mağlup devletlere ağır yaptırımlar getirmiştir. Almanya ile Versailles (Versay) Barış Antlaşması, Avusturya ile Saint Germain (Sen Jermen) Barış Antlaşması, Bulgaristan ile Neuilly (Nöyyi) Barış Antlaşması, Macaristan ile Trianon (Triyanon) Barış Antlaşması, Osmanlı ile Sevres (sevr) Barış Antlaşması imzalanmıştır. I.DÜNYA SAVAŞININ GENEL SONUÇLARI Dünya Savaşından en kârlı çıkan devlet İngiltere oldu. Savaş sonunda Osmanlı imparatorluğu, Rus Çarlığı, Avusturya- Macaristan imparatorluğu ve Alman İmparatorluğu yıkılarak milli devletler kuruldu. Litvanya, Çekoslovakya, Polonya, Yugoslavya ve Macaristan bağımsız birer devlet olarak ortaya çıktılar. Dünya savaşı sonunda yenilen devletlerde Rejim Değişikliği oldu. Dünya barışını korumak amacıyla Cemiyet-i Akvam kuruldu. Sömürgeciliğin yerini mandacılık aldı. Sınırlar çizilirken Milliyetçilik prensibi göz önüne alınmadı ve azınlıklar meselesinin doğmasına neden oldu. Sivil savunma teşkilatı önem kazandı. MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI (30 EKİM 98) Ahmet İzzet Paşa kabinesi tarafından Bahriye Nazırı Rauf Orbay ile itilaf temsilcisi İngiliz Amirali Caltrophe arasında 30 Ekim 98 tarihinde Mondros limanında Agemennon Zırhlısı içerisinde imzalandı. Ateşkesin imzalanmasında; Bulgaristan ın savaştan çekilmesiyle müttefiklerle bağlantının kesilmesi, Wilson ilkelerine güvenilmesi, Türklerin çoğunlukta olduğu yerlere kesin egemenlik verilecektir maddesi Silah ve cephane bakımından yetersiz olunması gibi durumlar etkili olmuştur. Maddeleri: Boğazlar bütün devletlerin gemilerine açık olacak ve itilaf devletlerince işgal edilecektir. Osmanlı Devletinin Anadolu ile Rumeli toprakları arasında bağlantı kesildi ve Osmanlı toprak bütünlüğü bozuldu. Müttefikler, güvenliklerini tehdit edecek durum olduğunda herhangi bir stratejik noktayı işgal edebileceklerdir. (Anlaşmanın asıl metninin 7. Maddesidir.) İtilaf devletleri işgalleri bu maddeye dayanarak yaptılar. Bu madde bütün Osmanlı topraklarının işgal edilmesine zemin hazırladı. Ateşkesin en ağır maddesidir. İtilaf devletleri bu maddeyi ateşkese koyarak Wilson Prensiplerine ters düşmekten kurtuldular. Vilâyat-ı Sitte de ( Sivas,Erzurum, Van,Diyarbakır,Elazığ,, Bitlis) bir karışıklık çıktığında itilaf devletleri buraları işgal edebileceklerdir. (Asıl Metnin 24. Maddesidir) Bu madde ile Ermeniler korunmuş ve ileride kurulması amaçlanan Ermeni Devletine zemin hazırlanmıştır. Sovyet Rusya nın güneye inmesini engellemek istemişlerdir. Bütün ulaşım ve haberleşmeye ait araç-gereçler itilaf devletlerinin denetimine girecektir. Haberleşme hattı ele geçirilerek işgalci güçlere karşı yapılabilecek top yekûn isyanlar önlenmeye çalışılmıştır. Sınırların korunması ve iç güvenliğin sağlanması için gerekli askeri kuvvetten başkası terhis edilecektir. Bu madde ile Osmanlı Devleti savunmasız duruma getirilmiş ve işgaller kolaylaştırılmıştır. Kuvayı milliye ruhunun doğmasına eki etmiştir. XV. kolordu komutanı Kazım Paşa bu maddeye uymamıştır. Önemi: Ateşkes hükümlerine göre Osmanlı İmparatorluğu fiilen sona ermiştir. Mondros imzalandığı sırada M. Kemal Suriye de bulunmaktaydı. Mustafa Kemal, İstanbul a geldiğinde itilaf devletlerine ait gemileri gördüğünde Geldikleri gibi giderler ifadesini kullanmıştır. Anadolu halkı işgallere tepki olarak Cemiyetler kurmuş, Basın Yayın yoluyla mücadele etmiş, Kuvayı Milliye örgütünü kurmuştur. İlk işgal - Musul - 3 Kasım 98 İstanbul un işgali - 3 Kasım 98 İNGİLTERE İTİLAF DEVLETLERİ 6
İlk Resmi İşgal - İzmir - 5 Mayıs 99 YUNANİSTAN İlk Direniş - Hatay - Dörtyol FRANSIZ Batı cephesindeki ilk direniş - Ayvalık YUNANİSTAN A) Osmanlı Devleti nin ulaşım altyapısını geliştirmek B) Haberleşmeyi kontrol altına almak C) İktisadi yönden Osmanlı Devleti ni zayıflatmak D) Osmanlı Devleti ni sömürge hâline getirmek E) Ulaşımı denetlemek (202/ Orta Öğretim) Cevap: A MONDROS A TEPKİLER VE CEMİYETLER Cemiyetler Zararlı Milli Cemiyetler Trakya Paşaeli İzmir Müd. Hukuk İzmir Reddi İlhak Kilikyalılar Cem. Trabzon Muh. H. D.Anad.Müd. H. Milli Kongre Kars İslam Şurası Milli Karakol Cem. Vahdet-i Milliye Anadolu Kadınları Aşağıdakilerden hangisi, Osmanlı Devleti nin Mondros Ateşkes Antlaşması nı imzalamasının sonuçlarından biri değildir? A) Osmanlı ülkesinin işgal edilmesi için ortam oluşması B) Osmanlı Devleti nin savunma gücünden yoksun kalması C) Balkanlar ın Osmanlı ülkesinden kopması D) Osmanlı ülkesinde ulusal cemiyetlerin kurulması E) Osmanlı Devleti nin hukuki varlığının devam etmesi (999/DMS) Cevap: C Anlaşma Devletleri Anadolu yu aşağıdakilerden hangisine dayanarak işgal etmişlerdir? A) Londra Antlaşması B) Sevr Antlaşması C) Paris Antlaşması D) Berlin Antlaşması E) Mondros Antlaşması (200/KMS) Cevap: E Saltanat-Mandacı Cemiyetler Azınlık Cemiyetleri Sulh ve Selameti Osm. Teali İslam Ce. Kürt Teali İslam İng. Muhipleri Wilson İlkeleri Hürriyet ve İtilaf Fırkası Mavri Mira EtnikiEterya Pontus Rum Hınçak Taşnak MakabiTelaviv Alyans israilit * Milli Kongre Cemiyeti; ilk defa Kuvayi Milliye adını kullanan ve basın yayın yolunu seçen cemiyettir. A) Milli Cemiyetler (Yararlı) Cemiyetlerin kuruluşunda hâkim olan duygu Türklük (Milliyetçilik) duygusudur. Türk halkının Mondros a ilk tepkisidir. Milli bilinci uyarmışlardır. Sadece kendi bölgelerini kurtarmak amacıyla kurulmuşlardır. İzmir in işgalinden sonra silahlı mücadeleye girmişlerdir. Sivas Kongresinde Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk cemiyeti adı altında birleştirilmişlerdir. I. Mondros Mütakeresi nin imzalanması II. Rusya da Çarlık yönetiminin yıkılması III. Anlaşma Devletleri arasında görüş ayrılığı çıkması Yukarıdakilerden hangilerinin Kurtuluş Savaşı nın başlamasında önemli rolü olmuştur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III (2006/ Ortaöğretim) Cevap: A Trakya-Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti 2 Aralık 98 de Edirne de kuruldu. İlk kurulan milli cemiyettir. Osmanlı yıkılınca bağımsız bir Cumhuriyet kurmayı düşünmüştür. (Trakya Cumhuriyeti) Edirne kongresini düzenlemiştir. Mustafa Kemal Paşa nın Mondros Ateşkes Anlaşması ndansonra İstanbul a gelerek düşüncelerini yaymak için Fethi Bey le birlikte çıkardığı gazete aşağıdakilerden hangisidir? A) Tasvir-i Efkâr B) Yenigün C) Minber D) İkdam E) Hakimiyet-i Milliye (202/ Lisans) Cevap:C Mondros Ateşkes Anlaşması nın; Toros tünelleri, limanlar ve demir yollarının kontrolü Anlaşma Devletleri ne bırakılacaktır. Telsiz, telefon, telgraf ve kablolarını Anlaşma Devletleri kontrol edeceklerdir. maddelerine göre, Anlaşma Devletleri nin amacının aşağıdakilerden hangisi olduğu savunulamaz? İzmir Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti İzmir in Yunanlılara verilmesini engellemek amacıyla İzmir in işgalinden önce kurulmuştur. İzmir de Müdafaa-i Hukuk kongresini topladı. İzmir Redd-i İlhak Cemiyeti İzmir in işgali sonucunda silahlı mücadele etmek amacıyla Milis Teşkilatı nı kurdu. İlk silahlı direnme kararını almıştır. 7
Birinci ve ikinci Balıkesir, Alaşehir kongresinin toplanmasında etkili olmuştur. Doğu Anadolu (Şark Vilayetleri) Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti İstanbul da kurulmuştur. Erzurum ve Elazığ da şubeler açmıştır. Doğu vilayetlerinin Ermenilere verilmesini engellemek amacıyla kurulmuştur. Erzurum Kongresini düzenlemişlerdir. Le Payş adlı gazete çıkardılar. (Türkleri azınlıklara karşı güçlü tutmak amaç edinmiştir.) Aldığı kararlara göre, Hiçbir surette göç edilmeyecek Bilim, iktisat ve din alanında örgütlenecek Doğu vilayetlerinin uğrayacağı bir saldırıya karşı birleşilecek Basın-yayın yoluyla propaganda yapılacak En başarılı cemiyettir. Trabzon Muhafaza-i Hukuk Cemiyeti Karadeniz kıyılarında kurulması amaçlanan Rum-Pontus Devletine karşı kuruldu. D. Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyetinin şubesi oldu. Erzurum kongresinin toplanmasında etkili olmuştur. Kurtuluş Savaşı Dönemi nde özellikle Anadolu da bir Pontus Rum Devleti nin kurulmasını önlemek amacıyla kurulan cemiyet aşağıdakilerden hangisidir? A) Trakya-Paşaeli Haklarını Savunma Cemiyeti B) İzmir Osmanlı Haklarını Koruma Cemiyeti C) Trabzon Milli Hakları Koruma Cemiyeti D) Adana ve Çevresi Haklarını Koruma Cemiyeti E) Doğu Anadolu Haklarını Koruma Cemiyeti (2006/ Ortaöğretim)Cevap: C Milli Kongre Cemiyeti Basın-Yayın yolu ile mücadeleyi prensip edinmiştir. Kuvay-i Milliye tabirini kullanan ilk siyasi kuruluştur. Merkezi İstanbul dur. Yabancı dilde (Fransızca) eserler yayınlanmıştır. Aşağıdakilerden hangisi, bütün millî güçleri birleştirmek amacıyla İstanbul da kurulmuştur? A) Kilikyalılar Cemiyeti B) Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti C) İzmir Müdafaa-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti D) Trakya-Paşaeli Cemiyeti E) Millî Kongre Cemiyeti (202/ Orta öğretim) Cevap: E Kilikyalılar Cemiyeti Adana ve çevresini Ermenilere karşı korumak amacıyla kurulmuştur. Hınçak cemiyetine ve Ermeni intikam olayına karşı faaliyet gösterilmiştir. Çukurova bölgesinin Fransız ve Ermeniler tarafından işgalini önlemek Yayın ve propaganda yoluyla milli bilincin uyandırılması için çalışmak Yukarıda belirtilen amaçlar doğrultusunda aşağıdaki cemiyetlerden hangisi çalışmıştır? A) Milli kongre B) Wilson Prensipleri C) Kilikyalılar D) Teali-i İslam E) İngiliz Muhipleri (200) CEVAP: C Tüzüğünde amacı; Adana, İçel, Maraş ile bu bölgeye komşuayıntab, Antakya, İskenderun, Beylan ve Reyhaniye de nüfusun % 90 ını oluşturan Türkleri temsil etmek ve buraların Osmanlı Devleti ne bağlılıklarını kuvvetlendirmek amacıyla gerekli çalışma ve yayınlarda bulunmak olarak açıklanan cemiyet aşağıdakilerden hangisidir? A) Millî Kongre B) Vilâyât-ı Şarkiye Müdafaa-i Hukuk-ı Milliye C) Redd-i İlhak Heyet-i Milliyesi D) Kilikyalılar E) Vahdet-i Milliye (202/ Ön lisans) Cevap: D B) Osmanlı saltanat ve Hilafet yanlısı Cemiyetler: Saltanat ve Hilafetçi bir düşünceye sahiplerdir. Milliyetçiliğe karşı ümmetçiliği savunmuşlardır. Manda ve Himaye fikrini benimsemişlerdir. Osmanlı hanedanını yaşatma ve devam ettirme gayreti içindeydiler. Sulh ve Selamet-i Osmaniye Cemiyeti: Padişaha bağlılığı savunmuş ve sürekli olarak işbirliğinde bulunmuştur. Kurtuluşu padişahın emirlerine uymakla mümkün olacağını savunmuştur. Teali İslam Cemiyeti: Ülkenin kurtuluşunun İslam da olacağını savunmuştur. İngiliz Muhipleri Cemiyeti: İngiliz mandacılığını savunmuştur. Amacı milli bilinci boğmak ve yabancı müdahalesini kolaylaştırmak Wilson Prensipleri Cemiyeti: Amerikan mandasına girmeyi amaçlamışlardır. Kürt Teali Cemiyeti: Wilson Prensiplerine dayalı olarak bağımsız bir Kürdistan devleti kurmayı amaç edinmiştir. İngilizler tarafından desteklenmiştir. D. Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ile birleşmeyi kabul etmemiştir. Hürriyet ve İtilaf Fırkası: İ.T.P ye muhalefet olarak ortaya çıkmıştır. 99 da rakipsiz olarak faal bir duruma gelmiştir. İngilizlerle beraber hareket etmiş, Milli mücadeleyi desteklememiştir. I. İslam Teâli Cemiyeti 8
II. İngiliz Muhipleri Cemiyeti III. Sulh ve Selâmet-i Osmaniye Fırkası Yukarıdakilerden hangileri ulusal mücadeleye karşı çıkmıştır? A) I, II ve III B) II ve III C) I ve II D) Yalnız III E) Yalnız I (20 ) Cevap: A C) Azınlıkların Kurduğu Cemiyetler: İtilaf devletlerinin Anadolu nun işgalini kolaylaştırmaya yönelik faaliyette bulunmuşlardır. İtilaf devletleri tarafından desteklenmişlerdir. Türk topraklarını parçalayarak Wilson ilkelerine göre milli devletlerini kurmak istemişlerdir Rumların Kurdukları; Mavri Mira: Rum Patrikhanesi tarafından kuruldu. İzmir çevresi ile Doğu Trakya nın Yunanistan a katmak için çalıştı. Etnik-i Eterya Cemiyeti: Mondros tan sonra Büyük Yunanistan ve Bizans için çalıştı. Karadeniz de Samsun ve Trabzon dolaylarında bir Pontus Rum Devleti kurmayı amaçlıyordu. Pontus Rum Cemiyeti: Doğu Karadeniz de Rum imparatorluğu kurmak için çalıştı. Ermenilerin Kurduğu Hınçak-Taşnak Cemiyetleri: Adana ve Doğu Anadolu da Wilson ilkelerinden yararlanarak bağımsız bir ermeni devleti kurmak için mücadele etmişlerdir. Yahudilerin Kurdukları; Alyans İsrailit/Makabi Cemiyeti Filistin de bir Yahudi devleti kurmak amacıyla kurulmuştur. Başarıya ulaşan tek azınlıktır. Aşağıdakilerden hangisi azınlıkların kurduğu Türklüğe zararlı cemiyetlerden biridir? A) Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti B) Teali-i İslam Cemiyeti C) Rum Pontus Cemiyeti D) İngiliz Muhipleri Cemiyeti E) Kilikyalılar Cemiyeti (2004) CEVAP: C Mondros Ateşkes Anlaşması ndan sonra, Anadolu da Millî Mücadele hareketinin oluşmasında aşağıdakilerdenhangisinin etkili olduğu söylenemez? A) İzmir in Yunan işgaline uğraması B) Doğu da bağımsız bir Ermenistan kurma söylentileri C) Trablusgarp ve Bingazi nin elden çıkması D) Pontus Rum Devleti kurma çabaları E) Antep, Maraş ve Urfa nın Fransızlar tarafından işgali (202/ Önlisans) Cevap:C İzmir in İşgali (5 Mayıs 99) Temel neden: Megola idea (Büyük Yunanistan Hayali) Bahane neden: Rumların Türkler tarafından katledildiği iddiası Gizli antlaşmalarla İtalya ya bırakılan Batı Anadolu bölgesi Paris Barış Konferansı nda Rumların çoğunlukta olduğunu gösteren sahte belgelerle Yunanistan a bırakılmıştır.(ingiltere Akdeniz de güçlü İtalya yerine zayıf Yunanistan olmasını istemiştir) 5 Mayıs 99 da Yunanlıların İzmir i işgale başlaması; İşgallerin kalıcı olacağının anlaşılmasına, Kuvayı milliye ruhunun doğmasına, Anadolu halkında milli bilincin uyanmasına etki etmiştir. Yunanlılara karşı ilk kurşun Gazeteci Hasan Tahsin tarafından sıkılmıştır. İstanbul hükümeti ve halkın tepkisi sonucunda Milletler cemiyeti tarafından bölgeye Amiral Bristol başkanlığında bir heyet gönderilmiştir. Amiral Bristol Raporu: Yunanlıların iddialarının asılsız olduğunu, Bölgede Türklerin çoğunlukta olduğunu milliyet prensibine göre bölgenin Türklere bırakılması gerektiğini, Bölgenin İtilaf devletleri askeri birliği tarafından işgal edilmesi gerektiğini belirtmiştir. Rapor işgallerin haksızlığını ve milli mücadelenin haklılığını dünya kamuoyuna duyuran ilk resmi belgedir. Milne Raporu ve Hattı: Kuvay-i Milliye nin sert direnişi Yunanistan ı endişelendirmesi üzerine İtilaflar General Milne yi görevlendirdiler. Milne bir hat çizmiş ve Kuvay-ı Milliye nin bu hattı geçemeyeceğini İstanbul Hükümetine bildirmiştir. Fakat Kuvay-ıMilliye bu Milne Hattına uymamıştır. Hattın kurulma amacı Yunan birliklerinin güvenliğini sağlamaktan başka bir şey değildir. I. Paris Konferansı, II. Amiral Bristol Raporu, III. Londra Konferansı, IV. General Harbord Raporu, Yukarıdakilerden hangilerinde Türklerin milli davalarındaki haklılığını gösteren ifadeler yer almıştır? A) I ve II B) III ve IV C) I ve IV D) II ve III E) II ve IV (2003/) Cevap: E Kurtuluş Savaşı nda, aşağıdaki devletlerden hangisi, Anadolu da işgal gücü bulundurmamıştır? A) İtalya B) Yunanistan C) ABD D) İngiltere E) Fransa (2006/ Ortaöğretim)Cevap: C I. Doktor Esat Işık, II. Amiral Bristol, III. General Harbord, Kurtuluş Savaşı nda yukarıdakilerden hangilerinin yaptıkları araştırmalarla Doğu Anadolu da Ermenilerin çoğunlukta olmadıkları sonucu ortaya çıkmıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III (2006/ Önlisans)Cevap: C KUVAY-I MİLLİYE (Milis Teşkilatı) Kuvayı Milliye; 9
Osmanlı ordusunun dağıtılması, İstanbul Hükümeti nin işgallere kayıtsız kalması, Halkın bölgesini işgallere karşı korumak amacıyla kurduğu direniş örgütüdür. Batı Anadolu da mücadeleye başlamıştır Düşmanı oyalama ve yıpratma savaşı verdi. (Gerilla Taktiği) TBMM ye karşı ayaklanmaları bastırdı.(kuvayı Seyyare) Sivas kongresi sonrasında Ali Fuat Paşa nın Batı cephesi komutanlığına atanmasıyla Temsil Kurulu nun denetimi altına girdi Kuvayımilliye birlikleriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisisöylenemez? A) Bazı yerel isyanların bastırılmasında etkili olduğu B) İşgallere karşı halkın tepkisi sonucu oluştuğu C) Düşman ilerleyişini yavaşlattığı D) Doğu cephesinde etkin rol oynadığı E) Bölgesel mahiyette olduğu (202/ Lisans) Cevap: D 0