: 3 : 11 OCAK - ŞUBAT

Yıl : 3 Sayı : 11 OCAK - ŞUBAT 2016

Ocak - Şubat 2016 içindekiler OTB HABER Ordu Ticaret Borsası Yayın Organı Yıl: 3 - Sayı: 11 Ocak - Şubat 2016 içindekiler Sunuş Ziver KAHRAMAN OTB Yönetim Kurulu Başkanı Ordu Ticaret Borsası 2015 Yılı İşlem Hacmi Analizi Ordu Ticaret Borsası Adına İmtiyaz Sahibi Birol ÖZTÜRK Genel Sekreter 2015 Yılında En Fazla İhracat Yapan İlk 20 Firma Dünya Badem Üretimi Sorumlu Müdür Birol ÖZTÜRK Yazışma Adresi Şarkiye Mah. Süleyman Felek Cd. No: 101 - Altınordu / ORDU T : +90 (452) 225 20 29-30 -31 F : +90 (452) 225 20 34 M : ordutb@tobb.org.tr W : www.ordutb.org.tr Dış Ticarette Teslim ve Ödeme Şekilleri 7.000 Tl nin Üzerindeki Ödemeler Bankalar Aracılığıyla Yapılacak. Tasarım - Baskı OFSET MATBAACILIK Yeni Mahalle Kahraman Sağra Caddesi No : 90/A Altınordu / ORDU T : +90 (452) 888 0 988 G : +90 (553) 382 9 382 M : asofset@msn.com W : www.orduasmatbaa.com Kapak Fotoğrafı Gökhan KIRCA / CO2MEDYA Kapak Fotoğrafı Ordu Büyükşehir Belediyesi 4 Mevsim Ordu Fotoğraf Yarışmasında 2. Olmuştur. Proje Ofisimiz ve Dış Ticaret Danışma Masamız Üyelerimizin Hizmetinde. İstatistikler

SUNUŞ Ziver KAHRAMAN Yönetim Kurulu Başkanı Şu haliyle dış ticaret hacmimiz 321 milyar 413 milyon dolar olurken dış ticaret açığımız da 57 milyar dolar seviyelerindedir. Aralık 2015 ayı verileri kesinleştiğinde bu rakamlar da değişecektir. Türkiye ye dair makroekonomik verileri detaylı bir şekilde yine dergimizin sayfalarında bulabileceksiniz. OTB Haber in bu yeni sayısıyla bir kere daha huzurlarınızda olmaktan dolayı mutluluk ve onur duymaktayım. Her satırı borsamızca hazırlanan ve yoğun emek içeren bu eseri ortaya çıkartıp da bizlere ulaştıran OTB Haber ekibine bu vesileyle bir kere daha teşekkür etmek istiyorum. 2015 yılı acısı tatlısıyla sona erdi ve dünya yepyeni bir yıla merhaba dedi. Bu yeni yıla çok anlamlar yükleyip güzel şeyler bekliyoruz elbette. Temennimiz, 2016 yılının barış, huzur ve refah yılı olması 2015 yılının sona ermesiyle borsamıza dair, sektöre dair ve makroekonomik anlamda rakamlar da gelmeye başladı. Ordu Ticaret Borsası olarak 2015 yılında borsamız bünyesinde bir Proje Ofisi oluşturup bir de Dış Ticaret Danışma Masası kurduk. Amacımız üye memnuniyeti esaslı olarak üyelerimiz lehine maksimumum faydayı sağlamaktır. 2015 yılında olduğu gibi 2016 yılında da üye odaklı hizmet anlayışımız devam edecek, eğitim, seminer ve bilgilendirmelerimizi sürdüreceğiz. Yenilenen web sitemizle ve diğer iletişim araçlarını daha da etkin kullanmaya gayret ederek, siz kıymetli üyelerimizi anında bilgilendirmeye devam edeceğiz. OTB Haber in elinizdeki son sayısı vasıtasıyla bir kere daha selamlar saygılarımı sunarım. Dergimizin ilerleyen sayfalarında Ordu Ticaret Borsası nın 2015 yılı yıllık işlem hacmine dair detaylı verileri bulacaksınız. 2015 yılında Ordu Ticaret Borsası ;13.954 muamele tescili yapmış ve bunun karşılığında 2 milyar 906 milyon liralık işlem hacmine ulaşmıştır. 2015 takvim yılında Türkiye 240 bin 137 ton iç fındık ihracatı gerçekleştirmiş ve bunun karşılığında da 2 milyar 827 milyon dolar gelir elde ederek, takvim yılı esasına göre, tüm zamanların en yüksek ihracat gelirini elde etmiştir. Fındık, tek başına, Türkiye nin tarım ürüenleri ihracatının %15-20 sine denk gelen bir girdi sağlamaktadır. Fındık, Türk tarımının amiral gemisi olma özelliğini korumakta ve sürdürmektedir. Karadeniz Fındık İhracatçıları Birliği verilerine göre fındık ihracatında ilk 20 ye giren firmalar arasına 6 tanesi borsamız üyesidir. Bu üyelerimizi tebrik ediyor, bu kente ve ülkeye sağladıkalrı katkılardan dolayı teşekkür ediyorum. Dergimizin sayfalarında söz konusu 20 ihracatçı firmaya dair ayrıntılı verileri de bulacaksınız. Aralık 2015 ayı verileri eksik olmakla birlikte Türkiye nin toplam ihracatı 132 milyar 194 milyon dolar ve ithalatı da 189 milyar 219 milyon dolar seviyelerinde gerçekleşmiştir. 3

Uzm. Çvş. Nuh ÖZDEMİR Özel Harekat Polisi Yalçın YAMANER Şehitlerimizi Rahmet ve Saygıyla Anıyoruz.. Dört nala gelip Uzak Asya dan Akdeniz e bir kısrak başı gibi uzanan bu memleket bizim Bilekler kan içinde, dişler kenetli, ayaklar çıplak Ve ipek bir halıya benzeyen toprak, bu cehennem, bu cennet bizim Kapansın el kapıları, bir daha açılmasın Yok edin insanın insana kulluğunu, bu davet bizim Yaşamak, bir ağaç gibi tek ve hür Ve bir orman gibi kardeşcesine bu hasret bizim...

2015 YILI İŞLEM HACMİ ANALİZİ 2015 Yılında 13.955 muamele tescili yapılmış olup; bunun karşılığında 2.906.678.024,04.- TL tutarında işlem hacmi gerçekleşmiştir. 2015 yılında işlem gören diğer maddeler ve miktar-tutar bazında işlem hacimleri şu şekildedir; Bu işlem hacmi ile OTB kendi rekorunu kırmış olup; bir önceki yıla göre, tutar bazında yaklaşık %36,5 oranında işlem hacmini artırmıştır. 2015 yılında 13.954 adet muamele tescillenmişken bir önceki yıla göre muamele sayısında 2015 yılında yaklaşık %8 lik azalma olmuştur. Bunda 2014 mahsul yılında yaşanan zirai don ve bunun 2015 sezonuna uzantısı etkili olmuştur. 2015 yılında 143.826.153.- kg Kabuklu Fındık tescili yapılmışken, kabuklu fındık işlem hacmi 1.903.302.853,75.- TL olarak gerçekleşmiştir. Kabuklu fındık tescili içinde Müstahsilden Tacire İşlem şeklinde 81.914.097.- Kg dır. 2014 yılında 152.588.859.-Kg kabuklu fındık tescil edilirken bunun 86.371.284.-Kg ı müstahsil alıştır. Borsamızda işlem gören fındıkların çeşitler bazında işlem miktarları, yıllar itibariyle aşağıdaki gibidir. -Ceviz;1.165.- Kg miktar ve 40.000.-TL tutarında -Fındık Mamulleri; 61.787.-Kg ve 512.910,80.-TL tutarında -Ayçiçek Yağı; Kg miktar ve 71.204.398,59.-TL tutarında -Soya Yağı;3.950.341.-Kg ve 6.125.723,58.-TL tutarında -Fındık Yağı;1.491.961.-Kg ve 6.125.723,58.-TL tutarında -Kanola Yağı;717.585.-Kg ve 2.311.323,05.-TL tutarında -Mısır; 1.289.720.-Kg ve 1.352.988,88.-TL tutarında -Çeltik;15.000.-Kg ve 27.750.-TL tutarında -Küçükbaş Hayvan;83 Adet ve 51.705.-TL tutarında, -Büyükbaş Hayvan; 3.027 Adet ve 9.065.224,41.-TL tutarında -Salyangoz;7.150.-Kg miktar ve 17.160.-TL tutarında -Hayvansal Gıda Maddeleri(Süt-Bal-Petek Bal-Arı Kovanı-Büyükbaş Hayvan Eti-Küçükbaş Hayvan Eti); 9.634.964.- Kg miktar ve 11.575.709,28.- TL tutarında -Bitkisel Gıda Maddeleri(Kivi-Yağlık Ayçiçek-Bitki Çayı-Aspir Tohumu- Aspir Ham Yağ);5.539.237.-Kg ve 6.774.349,15.-TL tutarında DEĞERLENDİRME Ordu Ticaret Borsası nın yıllık bülteni incelendiğinde işlem hacminin büyük bölümünü fındığın oluşturduğu görünmektedir. Kuru Meyveler başlığı altında işlem gören fındığın işlem tutarı 2.772.029.824,96.-TL dir. Toplam işlem hacmi olan 2.906.678.024,04.-TL ile kıyaslandığında toplam işlem hacminin yaklaşık % 95,5 inin fındıktan teşekkül ettiği görülecektir. Fındık ilimiz ve bölgemiz için son derece kıymetli bir üründür. Milli Ürün olarak nitelendirdiğimiz fındıkta 2015 takvim yılında KFİB verilerine göre 240.137 Ton/iç ihracat karşılığında 2.827.316.418 Dolar gelir elde edilmiştir. Ordu ili için 2015 takvim yılında 32.329 Ton/İç ihracat miktarı karşılığında 389.738.019 Dolar ihracat geliri elde edilmiştir. Fındık ülkemiz için önemli bir gelir kalemi olmasının yanında ilimiz için de önemli ve lider bir gelir kalemidir. 5

2015 YILI İŞLEM HACMİ ANALİZİ I YILLAR İTİBARİYLE TESCİLLENEN KABUKLU FINDIK MİKTARLARI KARŞILAŞTIRMASI KABUKLU FINDIK İŞLEM HACMİ TUTARI (TL) İÇ FINDIK İŞLEM MİKTARI(TON) İÇ FINDIK İŞLEM TUTARI(TL) 6 ORDU TİCARET BORSASI

2015 YILI İŞLEM HACMİ ANALİZİ İŞLENMİŞ İÇ FINDIK İŞLEM MİKTARI (TON) İŞLENMİŞ İÇ FINDIK İŞLEM HACMİ(TL) KUSURLU İÇ FINDIK İŞLEM MİKTARI(kg) 7

2015 YILI İŞLEM HACMİ ANALİZİ I KUSURLU İÇ FINDIK İŞLEM TUTARI (TL) İHRACAT MİKTARI(TON) 8 ORDU TİCARET BORSASI

2015 YILI İŞLEM HACMİ ANALİZİ Ordu Ticaret Borsası, fındık başta olmak üzere, kotasyonundaki maddeleri üreten ve onların ticaretini yapanları bir vücudun organları gibi görmekte ve her birinin önemli, vazgeçilmez olduğunu savunan bir politika izlemektedir. Üreticinin ürünü kıymetlendirmek Ordu Ticaret Borsası nın temel hedeflerinden biridir. Bu konudaki ısrarımız-görüşlerimiz ve temaslarımız yine kamuoyuyla paylaşılmaktadır. Ordu, Bal üretim miktarı bakımından 15.039 ton ile Türkiye de 15.282 tonla lider olan Muğla dan sonra ikinci sıradadır. Ve bu zamana kadar da hep liderdi. Türkiye üretimi 102.486 Ton dır(tuik 2014 yılı verileri). Fındık, Türk Tarımının amiral gemisidir bakış açısıyla ve sorumluluk sahibi olarak, kaliteli hizmet vermeye özen gösteren OTB, ISO 9001 belgeli ve Akredite bir kurumdur. Fındık, üretim ve ticaretinde lider olduğumuz bir ihraç ürünüdür. Bunun yanında rakiplerimizin de olduğu ve rekabet ortamında mücadele etmek durumunda olunan bir sektörü temsil etmektedir. Ordu Ticaret Borsası nın kotasyon maddelerinden biri olan balda, 2015 yılında 102.505 kg tescil işlemi yapılmış olduğu görülmektedir. Toplam üretim miktarı ile borsamızda tescillenen bal miktarı arasındaki bu uçurumun temel sebebi; Ordulu arıcıların gezginci arıcı olması ve ürettiklerini mahallinde hemen satmaları temel etkenken, Ordu da bal ticareti konusunda etkin bir tacir zümresi bulunmamaktadır. Bu rekabet ortamında dönem dönem tarife dışı engellerle fındığımız itibarsızlaştırılmak istenmektedir. Bal ticaretine dair bir piyasa örgütlenmesi ve fındıkta olduğu gibi bir piyasa derinliği söz konuşu değildir. OTB olarak fındığımızı itibarsızlaştırmaya dair bu türden tarife dışı engeller hususunda etkin lobicilik faaliyetleri yürütmeyi de bir politika olarak görmekteyiz. Dış pazarda fındıkta yaşanan en temel sorun malumunuz olduğu üzere Aflatoksin dir. Bilimsel araştırmalar göstermektedir ki; aflatoksin oluşumu fındığın hasat sürecinde başlayıp, devam edebilen bir durumdur. Sorun tek başına üretici ya da tüccar değildir. Ticaret Borsasında işlem yapılabilmesi için taraflardan en az birinin muhakkak tacir olması gerekmekte olup; ilimizde bal ticareti konusunda piyasa yapıcı nitelikte ve nicelikte tacir bulunmaması, borsamız tescil işlemlerine de yansımaktadır. Bir diğer öne çıkan madde de kividir. Ordu, kivi üretiminde 6.261 Ton ile Türkiye de ikinci sırada yer almaktadır.2015 yılı Türkiye kivi üretim miktarı 41.640 tondur. Aflatoksin oluşumuyla mücadele üreticisinden tüccarına tüm sektörün bilinçlenmesiyle mümkündür. Söz konusu olan fındığımızın kalitesi ve kaliteye bağlı itibarıdır. Bu noktada herkes ve her kurum üstüne düşeni ziyadesiyle yapmakla mükelleftir. Biz Ordu Ticaret Borsası olarak, dün de bu gün de ısrarla şunu söylüyoruz; tacirliğe standart getirilmelidir. Her önüne gelenin her işi yapabilmesi hür teşebbüs değildir. Bunun adı haksız rekabettir!bir sektörde kalite ve verimliliğin öne çıkması isteniyorsa, o sektörde faaliyet gösterenlerin bir takım şartları yerine getirmiş olması ve o şartların da standardize edilmiş olması gerekmektedir. Ordu Ticaret Borsasında 2015 yılında 485.616 kg kivi tescili gerçekleşmiştir. Tıpkı balda olduğu gibi kivide de toplam üretim miktarına oranlandığında, tescillenen ürün miktarının oldukça az olduğu görülmektedir. Bunun sebeplerinden biri; kivi borsalara kote edilmiş ürünlerden değildir. Yaş Meyve Ve Sebze sınıfında değerlendirilmekte olduğundan Hal Kanunu kapsamındadır ve borsalarda alınıp satılmaları zorunlu değildir. Kivinin tescili ürün sahibinin keyfiyetine bağlıdır. Bir diğer faktörse, kivide de tıpkı balda olduğu gibi piyasa yapacak nitelik ve nicelikte bir tacir sınıfının olmamasıdır. SON Bu gün basit bir yumurtaya bile numara verilmekte, takibi yapılmaktadır. Marketten yumurta alıp da tüketmenin bile standardı varken, tacirlik gibi köklü bir mesleğin standardının olmaması elbette kabul edilebilir değildir. 9

2015 YILINDA EN FAZLA İHRACAT YAPAN İLK 20 FİRMA 2015 YILINDA EN FAZLA İHRACATI YAPAN KARADENİZ FINDIK VE MAMULLERİ İHRACATÇILARI BİRLİĞİ ÜYESİ İLK 20 FİRMA Sıra Firma Adı Miktar(KG) Değer($) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 OLTAN GIDA MADDELİR İHRACAT İTHALAT VE TİC. A.Ş. DURAK FINDIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş ÖZGÜN GIDA SAN. VE TİC. LTD.ŞTİ ARSLANTÜRK TARIM ÜRÜNLERİ SANAYİ İHRACAT VE İTHALAT A.Ş YAVUZ GIDA SANAYİ VE İTCARET A.Ş GÜRSOY TARIMSAL ÜRÜNLER GIDA SANAYİ VE TİCARET A.Ş POYRAZ POYRAZ FINDIK ERTEGRE SAN. VE TİC. A.Ş SABIRLAR FINDIK İHR. LTD.ŞTİ YAVUZKAN HAZEL GIDA SANAYİ VE TİCARET LTD.ŞTİ NOOR FINDIK SAN. VE TİC.LTD.ŞTİ ŞENOCAK GIDA FINDIK ENT. TURZ. NAKL. İNŞ. SAN. TİC.LTD.ŞTİ TRABZON 72.767.606 827.345.237 ÜNYE/ORDU TRABZON 10.724.906 123.845.516 ARAKLI/TRABZON 7.661.319 90.713.517 GİRESUN ORDU 73.081.994 TRABZON BULANCAK/GİRESUN GİRESUN ORDU 16.105.450 7.305.784 84.789.554 ORDU 6.324.976 80.423.389 4.266.489 869.510 203.227.348 51.061.228 30.272.079 10.455.920 12 13 14 15 16 NİMEKS ORGANİK TARIM ÜRÜNLERİ SAN.. VE TİC. LTD. ŞTİ DOST FINDIK GIDA KUYUMCULUK İNŞ. TAAH. NAK.TURZ.MÜH.İÇ VE DIŞ TİC.LTD.ŞTİ MEHMET VE ŞAHAP BOZBAĞ FINDIK SAN. LTD.ŞTİ KARIMEX GIDA SANAYİ VE DIŞ TİCARET LTD.ŞTİ İZMİR ÜNYE/ORDU GİRESUN ORDU 6.526.884 5.587.268 5.034.842 17 18 19 20 UĞUR KURUYLEMİŞ VE TEKSTİL SAN. TİC. LTD.ŞTİ ÇEBİ FINDIK ENTEGRE SANAYİ VE NAKLİYAT İNŞAAT TURZİM TİC.LTD.ŞTİ AYSAN DIŞ TİC. FIND. SAN VE PAZ. LTD.ŞTİ DENİZLİ ORDU ORDU 319.715 3.600.600 3.232.305 İlgili firma açıklanmasını istemediğini bildirmiş r. 10 ORDU TİCARET BORSASI

Badem ilk olarak İran, Türkiye, Suriye ve Filistin de yetiştirilmiş, buralardan da Yunanistan, Kuzey Afrika, İtalya ve İspanya ya, sonraki dönemlerde ise Kuzey Amerika ya götürülmüş ve bilhassa Kaliforniya da 1940 yılından sonra badem yetiştiriciliğinde önemli ilerlemeler kaydedilmiştir. DÜNYA BADEM ÜRETİMİ BADEM TÜRKİYE DE KARADENİZ BÖLGESİ HARİÇ HER BÖLGEDE YETİŞTİRİLEBİLİR. ABD %83'lük pazar payından %31'lik kısmını iç piyasada tüketiyor. ABD de bu pay tamamen Kaliforniya Eyaletinde üretiliyor. Kaliforniya Eyaleti eğer ayrı bir ülke olsaydı, dünyanın en büyük 6'ıncı ekonomisine sahip olurdu. Geri kalan %52'lk kısmı İhraç ediyor. Son 10 yılda dikim alanları arttı. Son yıllardaki kuraklık en büyük sorunlarıdır. Kaliforniya'nın içme sularının %10'u badem üretiminde kullanılıyor. Bademe 'ulusun en değerli ürünü' diyorlar. Kuzeyden Kaliforniya'ya su getirmek için yaklaşık 2 milyar dolarlık bir proje planlaması yapılmıştır. Yani badem üretimini ve pazardaki güçlerini korumak için de yatırımlar yapılıyor. 2000 yılında yaklaşık 510.000 dönüm ve 2010 yılında 770.000 dönüm, eyalet çapında badem bahçeleri (rulman) 2014 yılında yaklaşık 870.000 dönüm olmuştur. Badem ağaçları kuzey yarımkürede 30-44 enlem derecelerinde, güney yarımkürede 20-40 enlem derecelerinde yetiştirilmektedir. 600-1.000 metre yüksekliklerde badem yetiştiriciliği yapılabilmektedir. USDA (ABD Tarım Bakanlığı) verilerine göre dünya bademinin: %83'ü Kaliforniya da, %7 Avustralya da, %6 AB Ülkelerinde (%4,5 ile İspanya lider), %1,3-%2 Türkiye de, %1 Şili de Ve %1 diğer ülkelerde üretilmektedir. Kısaca 4 oyuncu var, ABD, Avustralya, AB ve Türkiye. Bazı verilere göre ise Türkiye'nin üretimi Yunanistan ile hemen hemen aynı ve %1 civarında. 70.000 ton kabuklu badem üretimi görülür, bazı kaynaklarda 15.000 ton iç badem üretimi görülür. INC verilerine göre dünya genelinde, yaklaşık 1,06 MT iç badem üretildiğini düşünürsek Türkiye badem üretimi pazar payı konusunda %1,3 bandına daha yakın diyebilirim. Ama biz USDA yı baz alarak %2 diyoruz. Avusturya badem konusunda en hızlı hareket eden ülkedir. 2 sene önce olan %6 pazar paylarını 2015 yılında %7 ye çıkarmıştır. Bu arada %0,5-1 gibi oranların karşılığındaki rakamlar çok büyük rakamlardır.bir ülke üretimi o kadar olabilmektedir. Üretiminin %2 sini kendisi tüketirken, %5'ini ihraç etmektedir. Daha önemlisi 2002 den 2014'e kadar 2002'ye göre badem alanlarını 5 kat arttırdılar. %7'lik dünya pazar payını var olan dikili arazilerin sadece %43'lük verim aldıkları kısmı ile sağlıyorlar. 2015'ten itibaren verime yatacak dikili alan oranı %43'ün üzerine %48 daha eklenecek. Yani dikili alanların verim verme oranı %91'e yükselecek. Yeni dikilmiş 3 yaşından küçük %9 luk bir alanları daha var. Pazar paylarını en az %4 (Türkiye üretiminin 2-3 kat kadar fazlası) arttırmayı hedefliyorlar. Dünya Nüfusunun da 7,1 milyara ulaştığı ve 2050'ye kadar 9 milyara ulaşacağı öngörülürken (FAO, Word Bank) badem tüketiminin her bölgede artmaktadır. 11

Avrupa Birliğine gelince, burada en önemli ülke İspanya dır. %4,5-5 arasında farklı verilere göre dünya pazarında payı vardır. Yunanistan hacimli bir üreticidir, İtalya ve Fransa'nın üretimi daha düşüktür. Ancak bu ülkelerde de badem yatırımları devam ediyor ve destekleniyor. Neler olacağını önümüzdeki yıllarda göreceğiz. Fındıkta dünya lideri olan ülkemizin, son 15 yılda pazar payının düştüğü gözlenmektedir. DÜNYA BADEM ÜRETİMİ badem alanlarının %48 ine sahiptir. Badem alanlarının iller bazında dağılımında ise; Muğla 30 bin dekar ile toplam badem alanların %23 ünü kapsamaktadır. Muğla yı sırasıyla Manisa, Balıkesir, Antalya ve Mersin illeri takip etmektedir. Bu illerin sahip olduğu badem alanları, 60 bin dekar ile toplam badem alanlarının %47 sini oluşturmaktadır. Badem üretiminde ise ilk sıraları Ege, Akdeniz, Batı Marmara ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri almaktadır. Türkiye'ye gelince pazarın %1,3-2 sinin üretimine sahip. %3 tüketimi var. Dünya pazar payından %1-2 kadar badem ithal ediyoruz. Net üreticiithalatçı sınıfındayız. İthalatımızın %94'ü ABD, geri kalan İspanya ve diğer ülkelerdendir. Badem konusunda bu durum devlet tarafından görülmüş ve özellikle özel ağaçlandırma ile 2002-2003'ten beri destek vermeye çalışmıştır. Bu amacına istenilen ölçüde, maalesef, ulaşamamıştır. Tabii ki yine de eksi değil, artı bir etkisi olmuştur. Badem, Türkiye nin iklim yapısına adapte olmuş, önemli sert kabuklular arasında yer almaktadır. Çok değişik tüketim alanları olan badem; geniş bir kullanım alanına sahip olmasının yanı sıra, kanaatkâr bir tür olması, diğer sert kabuklu meyvelere göre uyum kabiliyetinin daha yüksek olması ve erken verime yatması sebepleriyle, yetiştiriciliğine olan talepler gün geçtikçe artmaktadır. Ülkemizde badem, kültürel işlemlerin uygulanması gereken bir tür olarak algılanmamaktadır. Diğer meyve türleriyle kıyaslandığında badem ağaçları, hemen hemen tüm teknik işlemlerden (budama, sulama, gübreleme, hastalık ve zararlılarla mücadele vb.) yoksun bırakılmıştır. Hatta bu nedenle halk arasında susuz, kıraç topraklarda badem iyi yetişir inanışı mevcuttur. Oysaki genellikle bahçe kenarlarına sınır ağacı olarak düşünülen bademde, verim ve kaliteyi etkileyen budama, gübreleme, sulama gibi işlemler sınırlı kalmaktadır. Yakın zamana kadar, geniş ölçüde tohumla üretimin yapılan badem yetiştiriciliğinde, son dönemlerde fidan kullanımı da yaygınlaşmıştır. Ülkemizde 131 bin dekar alanda badem yetiştiriciliği yapılmakta olup, bölgelere göre sınıflandırma yapıldığında Ege, Akdeniz, Güneydoğu Anadolu, İç Anadolu ve Batı Marmara Bölgeleri sırasıyla badem alanlarının en geniş olduğu bölgelerdir. Ege Bölgesi tek başına toplam Nitekim Ege ve Akdeniz Bölgeleri, toplam badem üretiminin %61 ini karşılarken, bu dört bölge toplam badem üretiminin %78 ini karşılamaktadır. Ancak burada dikkat edilmesi gereken unsur, Ege Bölgesi toplam badem alanlarının neredeyse yarısına sahipken, toplam üretim miktarının %38 inin bu bölgede üretilmesidir. Bunun nedeni ise bu bölgede ağaç başına düşen ortalama verimin 16 kg ile diğer bazı bölgeleryine aynı şekilde, Akdeniz Bölgesi toplam badem alanları, neredeyse Ege Bölgesi badem alanlarının yarısı kadarken, üretimden aldığı %29 luk pay ile Ege Bölgesi üretimine yaklaşmıştır. Bunun nedeni ise, Akdeniz Bölgesinde ağaç başına düşen ortalama verimin, 20 kg ile Türkiye ortalaması olan 16 kg ın üzerinde olmasıdır. Badem üretiminin, iller bazında dağılımında ise, Muğla 7 bin ton üretim ile toplam badem üretiminin %13 ünü karşılamaktadır. Muğla yı sırasıyla Mersin, Antalya, Denizli, Isparta ve Çanakkale illeri izlemektedir. Bu illerin badem üretimi, 27 bin ton ile toplam badem üretiminin yarısını karşılamaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, Muğla nın 30 bin dekar badem alanı ile badem üretiminden %13 pay almasına karşın, Mersin in 7 bin dekar badem üretim alanı ile toplam badem üretiminin %10 unu karşılamasıdır. Bunun nedeni ise Akdeniz Bölgesinde ortalama 20 kg olan ağaç başına düşen ortalama badem veriminin, Mersin ilinde 24 kg a kadar çıkmasıdır. Yine aynı bölgede yer alan Antalya, ağaç başına düşen ortalama 22 kg verim ile yaklaşık 9 bin dekar alana karşılık, 5 bin tonluk badem üretimiyle toplam üretimin %9 unu karşılamaktadır. Orman ve Su İşleri Bakanlığı son yıllarda badem ağaçlandırmalarına büyük önem vermekte, özel ağaçlandırma kapsamında badem ağaçlandırmalarını teşvik etmektedir. Bu kapsamda son iki yılda sadece Ankara da 9 bin dekar, Şanlıurfa da 4 bin dekar alanda Bakanlık desteğiyle özel badem ağaçlandırması yapılmıştır. 12 ORDU TİCARET BORSASI

DÜNYA BADEM ÜRETİMİ Ülkemizde bugüne kadar Bakanlık desteği ile 1.359 proje dahilinde, yaklaşık 176.602 dekar alanda özel badem ağaçlandırma çalışması tamamlanmış ve yaklaşık 8.000.000 adet badem fidanı dikimi gerçekleştirilmiştir. Özel badem ağaçlandırması yapılan bu sahaların; 127.296 dekarı orman alanı, 32.780 dekarı Hazine arazisi, 16.526 dekarı tapulu arazidir.sonuç olarak avantajlarımız hala mevcut, California'daki kuraklık (sanırım hazırlıklı olduklarından Avustralya'ya yarayacak) badem piyasasını su sorunu çözülene kadar farklı bir duruma getirebilir. Akdeniz bademi ayrı bir segment, daha iri, daha aromalı vs. İspanya da bizim gibi Akdeniz bademi de, Amerikan bademi de üretiyor.ispanya Akdeniz bademi üretimini katlamaya devam ederse, büyüyen pazarda payımız ve ithalatımız gittikçe artacak. Türkiye Ziraat Odaları birliği kaynaklı bir bilgiye göre, 2005 yılından itibaren bademde ithalatımız artmaya başladı. Başka bir avantajımız, dünya badem üretiminin %92 si (ABD, Avustralya ve diğer) Amerikan bademi cinslerinin üretimidir.biz ülkemizde genelde Akdeniz bademi üretiyoruz. Ferragnes vs. gerçi Amerikan bademi bahçeleri de kuranlar oldu. 2005 yılında 7,99 milyon dolar olan kabuklu ve iç badem ithalatı, 2012 yılında 102 milyon dolara çıktı. Piyasada talep artıyor ve pazar büyüyor, bizim dışımızdakiler bunları öngörmüş ve atağa geçmiş durumdalar. Pazar payı kaybetmemiz, iç pazarımızın da tamamen ithalata dönmesi içerideki üreticileri bekleyen en büyük tehlikelerden biridir. 13

DiŞ TİCARETTE TESLİM ŞEKİLLLERİ VE ÖDEME ŞEKİLLLERİ Ürünlerin ve sermaye akışının sınırların dışına çıkmasına dış ticaret denir. Dış ticaret ithalat ve ihracat olmak üzere ikiye ayrılır. İhracat miktarı, yurtdışına satılan malların değerleri toplamına eşitken; ithalat miktarıysa yurtdışından ülkeye giren malların değerleri toplamına eşittir. Bu iki olgu ülkenin dış ticaret dengesini oluşturur. Yıllar itibariyle Türkiye nin Dış Ticaret Hacmi şu şekildedir. Dış ticaret her yıl daha da büyümekte ve bununla birlikte dış ticaret teslim şekilleri ve dış ticaret ödeme şekilleri de farklılaşmaktadır. Daha önce 13 olan teslim şekli şimdi 11 olarak belirlenmiştir ( 1 Ocak 2011 de yürürlüğe girmiştir). Bu teslim şekillerinin 4 tanesi kaldırılmış ve 2 tane yeni teslim şekli kabul edilmiştir. Mallar, ülkeler ve kıtalar arası taşımalara konu olmakta, bu taşımalar sırasında mallarla ilgili olarak çeşitli risk ve maliyetler ortaya çıkmaktadır. Bu maliyet ve risklerin ihracatçıya mı yoksa ithalatçıya mı ait olacağının taraflar arasındaki görüşmeler sırasında tespit edilmesi ve ticari sözleşmelerin buna göre yapılması gerekmektedir. Örneğin, taşıma işleminin kimim tarafından organize edileceği, taşıma bedelinin kim tarafından ödeneceği, taşıma sırasında malların hasara uğraması, kaybolması, çalınması gibi risklere karşı hangi tarafın tedbir alacağı, alıcının ödediği mal bedelinin neleri içerip neleri içermediği hususlarının baştan karara bağlanması gerekmektedir. Güncel olarak teslim şekilleri; EXW (Ex Works -Ticari İşletmede Teslim): Satıcı, malları, işletmesinde daha önce belirlenen tarihte alıcının emrine hazır tutarak alıcıya bildirir. Alıcı malları işletmeden teslim alarak ihracı için gerekli belgeleri hazırlar gümrük işlemlerini tamamlayarak malları kendi ülkesine ithal eder. Malların işletmede teslim edilmesinden itibaren malla ilgili bütün masraf ve risk ile diğer yükümlülükler alıcı tarafından karşılanır. FCA (Free Carrier - Belirlenen Yerde Taşımacıya Teslim): Bu teslim şeklinde satıcı malları gümrük işlemlerini tamamlayarak, belirlenen tarihte ve yerde ilk taşıyıcının gözetimine devrettiği anda teslim işlemlerini tamamlamış olur. Bu andan itibaren malla ilgili tüm masraf ve riskler alıcıya geçer. Navlun ücreti de diğer tüm giderler gibi alıcı tarafından ödenir. FAS (Free Alongside Ship - Gemi Doğrultusunda Teslim): Bu teslim şeklinde satıcı malları geminin yanına kadar getirmekle sorumludur. Mallar gemi rıhtımında ise yükleme yerine getirerek. Gemi açıkta demirli ise mavnalarla geminin yanına kadar götürülerek teslim edilir. FOB (Free On Board - Gemi Bordasında Teslim): Bu teslim şeklinde satıcı malları belirlenen tarihte ve yerde, alıcı tarafından temin edilen gemiye yüklemeyi gerçekleştirir. Mallar geminin küpeştesine (güvertesine) geçtikten sonra meydana gelebilecek her türlü hasar, kayıp ve masraflar alıcının sorumluluğundadır. Satıcı ihracat için gerekli tüm belgeleri hazırlar ve malların gümrük işlemlerini tamamlayarak teslim eder. CFR (Cost And Freight - Mal bedeli ve taşıma) : Bu teslim şeklinde satıcı tüm masraf ve riskleri üstlenerek malları yükleneceği limana kadar getirir. Gümrük işlemlerini yaptırır ve Navlun ücretini ödeyerek yüklemeyi gerçekleştirir. Bu andan itibaren navlun dışındaki malla ilgili tüm masraf ve riskler alıcıya aittir. CIF (Cost, Insurence And Freight - Mal bedeli, Sigorta ve taşıma) : Bu teslim şeklinde satıcı sigorta primi, navlun ve yükleme masrafları ve riskleri üstlenerek malları yükleyeceği limana getirir. Satıcı gemi acentesi ile anlaşır ve temin eder. Satış sözleşmesindeki malların belirtilen tarihte ve yerde yüklemesinin yapıldığını alıcıya bildirir. Satıcı sigorta primini ödemek suretiyle yüklediği mal cinsine uygun olan en dar kapsamlı deniz nakliyat sigortası yaptırır. Mallar gemiye yüklendikten sonra navlun ve sigorta primi dışındaki masraflar ve diğer vuku bulabilecek her türlü (sigorta anlamında) risk alıcıya geçer. CPT (Carriage Paid To Taşıma,...'e kadar ödenmiş) : Bu teslim şekli özellikle çok araçlı taşımacılık türlerinde kullanılır. Satıcı varış yerine kadar navlun ücretini ödemekle yükümlüdür. Malları ilk taşıyıcının gözetimine devrettiği andan itibaren malla ilgili bütün risk ve navlun dışındaki masraflar genel bir kural olarak alıcıya geçer. CIP (Carriage and Insurance Paid To... Sigorta dâhil taşıma,...'e ödenmiş) : Bu teslim şeklinde satıcı sigorta primi, navlun ve yükleme masrafları ve riskleri üstlenerek malları yükleyeceği limana getirir. Satıcı gemi acentası ile anlaşır ve temin eder. Satış sözleşmesindeki malların belirtilen tarihte ve yerde yüklemesinin yapıldığını alıcıya bildirir. Satıcı sigorta primini ödemek suretiyle yüklediği mal cinsine uygun olan en dar kapsamlı nakliyat sigortası yaptırır. Ancak alıcı olağandışı risklere (grev, savaş, doğal afet vb.) karşı sigorta yaptırılmasını istiyorsa primini kendisi ödemek şartıyla satıcıdan sigorta kapsamının genişletilmesini isteyebilir. Satıcı tarafından mal bedelinin %10 fazlası ile yaptırılır. 14 ORDU TİCARET BORSASI

DiŞ TİCARETTE TESLİM ŞEKİLLLERİ VE ÖDEME ŞEKİLLLERİ Dönülemez/teyitli; Dönülemez/teyitsiz veya Dönülebilir/teyitsiz olabilir. CIF (Cost, Insurence And Freight - Mal bedeli, Sigorta ve taşıma) : Bu teslim şeklinde satıcı sigorta primi, navlun ve yükleme masrafları ve riskleri üstlenerek malları yükleyeceği limana getirir. Satıcı gemi acentesi ile anlaşır ve temin eder. Satış sözleşmesindeki malların belirtilen tarihte ve yerde yüklemesinin yapıldığını alıcıya bildirir. Satıcı sigorta primini ödemek suretiyle yüklediği mal cinsine uygun olan en dar kapsamlı deniz nakliyat sigortası yaptırır. Mallar gemiye yüklendikten sonra navlun ve sigorta primi dışındaki masraflar ve diğer vuku bulabilecek her türlü (sigorta anlamında) risk alıcıya geçer. DDP (Delivered Duty Paid - Vergileri Ödenmiş Teslim) : Bu teslim şeklinde DDU teslim şekli ile aynı prensiplere dayanır; ancak DDP teslim şeklinde satıcı birde gümrük vergilerini ödemek zorundadır. Alıcının ülkesindeki yerel bir satıcıdan farksız şekilde malları devreder. CPT (Carriage Paid To Taşıma,...'e kadar ödenmiş) : Bu teslim şekli özellikle çok araçlı taşımacılık türlerinde kullanılır. Satıcı varış yerine kadar navlun ücretini ödemekle yükümlüdür. Malları ilk taşıyıcının gözetimine devrettiği andan itibaren malla ilgili bütün risk ve navlun dışındaki masraflar genel bir kural olarak alıcıya geçer. DAT (Delivered At Terminal - Terminalde Teslim) : Malların, taşıma vasıtasınca boşaltılmak üzere varış noktasında alıcıya sağlanması (teslim edilmesini) anlamına gelip, daha önceki DEQ klozunun yerini alıp, DEQ in aksine, multimodal (çoklu vasıta için) kullanılabilir. Malların belirlenen yere taşıma maliyetlerini / terminal bağlantılı zarar risklerini satıcı üstlenir. DAP (Delivered At Place - Belirtilen Noktada Teslim) : Malların, taşıma vasıtasınca boşaltılmak üzere belirtilen belirli bir noktada alıcıya teslim edilmesi anlamına gelir. DAP daha önceki DAF, DES ve DDU nun yerini almıştır. Malların belirlenen yere taşıma maliyetlerini / terminal bağlantılı zarar risklerini satıcı üstlenir. Belirlenen bu teslim şekilleri yapılacak sözleşmeleri kolaylaştırır ve ticaretin daha kolay işlemesini sağlamaktadır. Bununla beraber dış ticareti kolaylaştıran sekiz adet ödeme şekilli bulunmaktadır. Akreditifli Ödeme (Letter of Credit) : Alıcının (amir) talep ve talimatına dayanarak bir bankanın (amir banka), belirli bir tutara kadar ve belirli bir vade içinde, akreditifte öngörülen şartlara uygun belgelerin ibrazı karşılığında ihracatçıya (lehdar) ödeme yapacağını taahhüt etmesidir. Akreditif ile uluslararası ticari faaliyetler bankalar tarafından düzenlenmiş, taraflar için bir çeşit güvence unsuru sağlanmış, akreditif koşulları yerine getirildiğinde ödeme garantilenmiş ve ödeme belgelere dayandırılmış olmaktadır. Akreditifte bankalarca mallar değil, belgeler göz önünde bulundurularak işlem yapılır. Akreditif, CIP (Carriage and Insurance Paid To... Sigorta dâhil taşıma,...'e ödenmiş) : Bu teslim şeklinde satıcı sigorta primi, navlun ve yükleme masrafları ve riskleri üstlenerek malları yükleyeceği limana getirir. Satıcı gemi acentası ile anlaşır ve temin eder. Satış sözleşmesindeki malların belirtilen tarihte ve yerde yüklemesinin yapıldığını alıcıya bildirir. Satıcı sigorta primini ödemek suretiyle yüklediği mal cinsine uygun olan en dar kapsamlı nakliyat sigortası yaptırır. Ancak alıcı olağandışı risklere (grev, savaş, doğal afet vb.) karşı sigorta yaptırılmasını istiyorsa primini kendisi ödemek şartıyla satıcıdan sigorta kapsamının genişletilmesini isteyebilir. Satıcı tarafından mal bedelinin %10 fazlası ile yaptırılır. 15

Vesaik Mukabili Ödeme (Cash Against Documents) : DiŞ TİCARETTE TESLİM ŞEKİLLLERİ VE ÖDEME ŞEKİLLLERİ İhracatçı malları yükledikten sonra, ülkesindeki bir banka veya ithalatçının ülkesinde bulunan temsilcisi aracılığıyla, sevk belgelerini ithalatçının ülkesindeki bankaya tahsil talimatı ekinde gönderir ve karşılığının ödenmesinden veya düzenlediği poliçenin ithalatçı tarafından kabulünden sonra ithalatçıya teslim edilmesini ister. İthalatçının bankası, ithalatçı ödemeyi yapmadan, poliçeli işlemlerde ise, poliçeyi kabul etmeden, malı gümrükten çekebilmesi için gerekli olan belgeleri (sevk belgesi, fatura vb) teslim etmez. Mal veya hizmetinin karşılığını tahsil işlemi bazında ihracatçı bir riske giriyor demektir. Çünkü malının sevkini veya hizmetin yapılmasını, parasının ödeneceğini güvence altına almadan önce gerçekleştirmektedir. Bu nedenle tahsil işleminde ihracatçının; ithalatçıya karşı güveninin tam olması, ithalatçının ödeme gücü hakkında kuşkusunun bulunmaması, malın ithal edildiği ülkedeki siyasi, ekonomik ve hukuki şartların istikrarlı ve güvenilir olması gerekmektedir. döviz beyan tutanağı alması gereklidir. Bankalar döviz beyan tutanağına istinaden alış yapar ve ayrıca gümrüklerden döviz beyan tutanağının onayını talep ederler. Gümrükten onay alınmadığı durumda, DAB geçersiz sayılır. CIF (Cost, Insurence And Freight - Mal bedeli, Sigorta ve taşıma) : Bu teslim şeklinde satıcı sigorta primi, navlun ve yükleme masrafları ve riskleri üstlenerek malları yükleyeceği limana getirir. Satıcı gemi acentesi ile anlaşır ve temin eder. Satış sözleşmesindeki malların belirtilen tarihte ve yerde yüklemesinin yapıldığını alıcıya bildirir. Satıcı sigorta primini ödemek suretiyle yüklediği mal cinsine uygun olan en dar kapsamlı deniz nakliyat sigortası yaptırır. Mallar gemiye yüklendikten sonra navlun ve sigorta primi dışındaki masraflar ve diğer vuku bulabilecek her türlü (sigorta anlamında) risk alıcıya geçer. CPT (Carriage Paid To Taşıma,...'e kadar ödenmiş) : Bu teslim şekli özellikle çok araçlı taşımacılık türlerinde kullanılır. Satıcı varış yerine kadar navlun ücretini ödemekle yükümlüdür. Malları ilk taşıyıcının gözetimine devrettiği andan itibaren malla ilgili bütün risk ve navlun dışındaki masraflar genel bir kural olarak alıcıya geçer. CIP (Carriage and Insurance Paid To... Sigorta dâhil taşıma,...'e ödenmiş) : Bu teslim şeklinde satıcı sigorta primi, navlun ve yükleme masrafları ve riskleri üstlenerek malları yükleyeceği limana getirir. Satıcı gemi acentası ile anlaşır ve temin eder. Satış sözleşmesindeki malların belirtilen tarihte ve yerde yüklemesinin yapıldığını alıcıya bildirir. Satıcı sigorta primini ödemek suretiyle yüklediği mal cinsine uygun olan en dar kapsamlı nakliyat sigortası yaptırır. Ancak alıcı olağandışı risklere (grev, savaş, doğal afet vb.) karşı sigorta yaptırılmasını istiyorsa primini kendisi ödemek şartıyla satıcıdan sigorta kapsamının genişletilmesini isteyebilir. Satıcı tarafından mal bedelinin %10 fazlası ile yaptırılır. Mukabili Ödeme (Cash Against Goods) : Mal mukabili ödeme, ithalatçının satın aldığı malın bedelini, o malın satış sözleşmesinde gösterilen varış yerine gelmesi ve teslim alınmasından sonra ödemesidir. Bu ödeme şeklinde ihracatçı malları alıcı adına sevk ettikten sonra, malı temsil eden belgeleri ithalatçıya, ya doğrudan ya da bedelsiz teslim koşuluyla banka aracılığıyla gönderir. İthalatçı malları gümrükten çektikten sonra mal bedelini öder. Bu ödeme şeklinde, ithalatçı, ödeme yapmadan malları gümrükten çekeceği ve kontrol imkânı bulacağı için avantajlıdır. İhracatçı ise, ithalatçının mal bedelini ödememesi riski ile karşı karşıyadır. Ancak, çok güvenilen bir müşteriye uygulanabilir. Peşin Ödeme (Advance Payment) : Mal bedelinin, ihracat gerçekleştirilmeden önce alıcı tarafından transferi anlamına gelir. İhracatçı mal bedelini banka aracılığıyla tahsil eder ve karşılığında bankadan döviz alım bordrosu alır. Peşin ihracatta döviz alım bordrosu gümrük tarafından da onaylanır. İhracat süresi DAB tarihinden itibaren 18 aydır. Aksi durumda mal bedeli faizi ile alıcı firmaya iade edilir. Dövizin yurda nakit olarak gelmesi durumunda dövizi getiren kişinin gümrükten Kabul Kredili Ödeme (Acceptance Credit) : Mal bedelinin belli bir vadede ödenmesini taahhüt eden ve bu ödemeye bir Poliçenin araç olduğu ödeme şeklidir. Bir başka ifade ile kabul kredisi satılan malın bedelinin bir poliçeye bağlandığı vadede satıcıya ödendiği bir ödeme şeklidir. Bu kredi vesaik ile birlikte ibraz edilen poliçenin ithalatçı veya buna ilaveten ithalatçının bankası tarafından kabul edilmek suretiyle kullanılır. Kabul kredili ödemede taraflara bankalar aracılık ederler ve bunun için komisyon alırlar. Satıcının düzenlediği poliçe sadece alıcı tarafından kabul edilmiş ise trade acceptance vardır. Poliçenin bir banka tarafından kabul edilmesi öngörülebilir. Bu durumda banka poliçeyi kabul eder veya ithalatçının kabulüne aval verebilir. Buna banker s acceptance denilmektedir. Bu ödeme şeklinde vadeli alım yapmak isteyen ithalatçıya karşı ihracatçı, poliçeye bankanın kabul veya aval vermesiyle kendini garanti altına almış olmaktadır. 16 ORDU TİCARET BORSASI

DiŞ TİCARETTE TESLİM ŞEKİLLLERİ VE ÖDEME ŞEKİLLLERİ olan ülkeler ve firmalar arasında yapılan anlaşmaya istinaden para yerine geçen diğer mal, hizmet ve teknoloji ithalatıyla karşılanması ve aradaki artı ya da eksi farkların döviz transferleri ile kapatılmasıdır. Alıcı Firma Prefinansmanı (Purchaser Prefinance) : Alıcı Firma Prefinansmanı, ihracata konu olan ürünün üretiminin finansmanında kullanılmak üzere ithalatçıdan bedelin kısmen veya tamamen sağlanmasıdır. Alıcı Firma Prefinansmanında, peşin ödemede olduğu gibi mal gönderilmeden önce mal bedeli gelmektedir. İthal edilecek mal karşılığı para, önceden ithalatçı tarafından ihraç malının üretim veya tedarik edilmesi için kredi olarak gönderilir; fakat ihracatın yapılması anında mal bedeli haline gelir. Özel Takas (Special Barter) : Özel Takas, mal ve/veya hizmet ihraç ve ithalinde karşılıklı olarak tarafların yine aynı gerçek veya tüzel kişiler olması halinde, ihraca ve ithale konu olan malların bedellerinin herhangi bir para hareketi söz konusu olmaksızın, kısmen veya tamamen birbirleriyle takas edilebilmesi olarak tanımlamıştır. Bağlı Muamele (Dependent Transaction) : Dış Ticarette, ihracata konu malların, hizmetlerin ve teknolojilerin bedellerinin dış ticarette taraf Dış ticarette genel anlamda sekiz adet farklı ödeme şekli olsa da yoğun şekilde kullanılanlar akreditif, vesaik mukabili ve mal mukabili ödeme şekilleridir. Ödeme şekli malın, piyasaların, müşterilerin, ülkelerin durumlarına göre değişkenlik gösterir ve bu durumlara göre en uygunu seçildiğinde fayda sağlarlar. Malın özelliği ödeme şeklinin seçiminde önemli bir faktördür. Piyasası yoğundur, talep fazladır, ihracatçı güçlüdür ve o zaman da peşin ödemede ısrarlı olabilir. Malın ihraç edildiği ülkenin ekonomik durumu zayıftır, bankaları güçsüzdür, müşterisinin de gücü yoktur, o zaman da akreditifli ödeme cazip olacaktır. Müşteriye güveni vardır. İhracata hız kazandırmak amacıyla vesaik mukabili ödeme daha işine gelebilir. Müşterisine güveni tamdır, müşterisinin ülkesi ekonomik anlamda güçlüdür, mal mukabili ihracatta sakınca yoktur. Bu ödeme şekillerinin temel amacı ithalat ve ihracata kolaylık sağlamak aynı zamanda hız kazandırmaktır. Ödeme ve teslim şekilleri dış ticaretin gelişimi ve büyümekte olan hacmiyle dallanmış ve budaklanmıştır. Örneğin Sovyetler Birliği nde bir dönem takas yöntemi kullanılmış, komşu ülkelerine ağır sanayi malları verip takasla bu ülkelerden değerince gıda ürünleri alınmıştır. Uluslararası ticaret ve bankacılıkta yaşanan hızlı değişim günümüzün ödeme şekillerinden, kolaylığı, pratikliği ve güvenilirliği ile öne çıkan yeni ödeme sistemi Banka Ödeme Yükümlülüğü nü (BPO) öne çıkarmıştır. Banka Ödeme Yükümlülüğü nün dış ticarete hız kazandıracağı ön görülmektedir. Teslim şekillerinden sınırda, gemide, rıhtımda ve gümrük resmi ödenmeksizin teslim, teslim şekillerinden çıkartılırken, terminalde ve belirlenen yerde teslim, teslim şekillerinin içine girmiştir. 50 yıl önce kullanılan birçok teslim ve ödeme şekli bugün kullanılmadığı gibi, 50 yıl sonrada dış ticaretin gelişimi ve dış ticaret hacminin büyümesi ile yeni ödeme ve teslim şekilleri kullanılacaktır. Teslim ve ödeme şekilleri değişiklik göstermeye devam edecektir. 17

7.000.-TL NİN ÜZERİNDEKİ ÖDEMELER BANKALAR ARACILIĞIYLA YAPILACAK PROJE OFİSİMİZ VE DIŞ TİCARET DANIŞMA MASASMIZ ÜYELERİMİZİN HİZMETİNDE Resmi Gazete nin 24.12.2015 Traih ve 29572 sayılı nüshasında yayınlanan 459 Sıra No lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği hükmünce 7.000.-TL nin üzerindeki ödemeler 01.01.2016 tarihinden itibaren bankalar aracılığıyla gerçekleştirilecek. 2015 yılı içinde borsamız bünyesinde Proje Ofisi oluşturuldu ve ofisimiz tarafından hazırlanan projeler hayata geçiriliyor. 01.01.2016 tarihinden itibaren de proje ofisimiz bünyesine Dış Ticaret Danışma Masası oluşturuldu. 01.08.2003 Tarih ve 25186 sayılı Resmi Gazete de yayınlanmış olan 323 Seri No lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği hükümlerince azami tutar 8.000.-TL olarak uygulanırken 01.01.2016 tarihinden itibaren 7.000.-TL olarak uygulanacaktır. Bahse konu 459 Sıra No lu Tebliğ in 4.1. Kapsam ve Tutar başlığı altına aynen şu hüküm yer almaktadır. Tevsik zorunluluğu kapsamında olanların, kendi aralarında ve tevsik zorunluluğu kapsamında olmayanlarla yapacakları, 7.000 TL yi aşan tutardaki her türlü tahsilat ve ödemelerini aracı finansal kurumlar kanalıyla yapmaları ve bu tahsilat ve ödemeleri söz konusu kurumlarca düzenlenen belgeler ile tevsik etmeleri zorunludur. Bu kapsamda örneğin; - Her türlü mal teslimi veya hizmet ifasına ilişkin tahsilat ve ödemelerin, - Avans, depozito, pey akçesi gibi suretlerle yapılacak tahsilat ve ödemelerin, - İşletmelerin kendi ortakları ve/veya diğer gerçek ve tüzel kişilerle yaptığı her türlü tahsilat ve ödemelerin belirlenen haddi aşması durumunda, aracı finansal kurumlar kanalıyla yapılması ve bu işlemlerin söz konusu kurumlarca düzenlenen belgeler ile tevsik edilmesi zorunludur. Proje Ofisimiz ve Dış Ticaret Danışma Masamız, elbette üye odaklı bir çalışma anlayışıyla hizmet edecektir. Üyelerimizle yaptığımız beklenti anketleri, yüz yüze görüşmeler, öneri ve şikâyetlerin derlenip değerlendirilmesiyle ortaya çıkacak bir iş planıyla hizmet görecek olan birimimizin, borsamıza ve üyelerimize çok şey katacağını umuyoruz. 18

İSTATİSTİKLER 19

www.ordutb.org.tr