Araştırma, Bilgi Sistemleri, Sağlığın Geliştirilmesi ve Halk Sağlığı Şubesi SİGARA BAĞIMLILIK ANKETİ Anketi Hazırlayan: Meryem TER İstatistik: Nurgül GİRGİN 1
Statistics TOPLAM CİNSİYETİ N Valid 123 123 Missing 0 0 Anketimize katılan 123 kişidir. Kayıp veri mevcut değildir. Ankete katılım durumu Valid kullanmayanlar 87 70,7 70,7 70,7 Kullananlar 36 29,3 29,3 100,0 Total 123 100,0 100,0 Anketimize katılanlardan %70,7 sisigara kullanmayanlardan,%29,3 üsigara kullananlardan oluşmaktadır. CİNSİYETİ Valid Bay 30 83,3 83,3 83,3 Bayan 6 16,7 16,7 100,0 Sigara kullananların %83,3 ü Bay, %16,7 si Bayanlardan oluşmaktadır. 2
brl_sigara * CİNSİYETİ Crosstabulation CİNSİYETİ Bay Bayan Total brl_sigara 1-5 yıl arası Count 7 2 9 ExpectedCount 7,5 1,5 9,0 % withinbrl_sigara 77,8% 22,2% 100,0% % within CİNSİYETİ 23,3% 33,3% 25,0% 10 yıldan fazla Count 23 4 27 ExpectedCount 22,5 4,5 27,0 % withinbrl_sigara 85,2% 14,8% 100,0% % within CİNSİYETİ 76,7% 66,7% 75,0% Total Count 30 6 36 ExpectedCount 30,0 6,0 36,0 % withinbrl_sigara 83,3% 16,7% 100,0% % within CİNSİYETİ 100,0% 100,0% 100,0% Chi-SquareTests Asymp. Sig. (2- ExactSig. (2- ExactSig. (1- Value df PearsonChi-Square,267 a 1,606 ContinuityCorrection b,000 1 1,000 LikelihoodRatio,254 1,615 Fisher'sExact Test,627,475 N of ValidCases 36 a. 2 cells (50,0%) haveexpectedcountlessthan 5. The minimum expectedcount is 1,50. b. Computedonlyfor a 2x2 table Kaç yıldır sigara içiyor sunuz? Sorumuza İstatistik sonuçlarına bakıldığında; 1-5 yıl arasında sigara kullananların 9 kişi, 10 yıldan fazla sigara kullananların 27 kişi olduğunu tabloda görebiliyoruz.erkeklerin sigara kullanım oranı bayanların 5 katı olduğunu tablodan bakarak söyleyebiliriz. Yalnız istatistiksel olarak beklenen değerlerimizden(expectedcount) herhangi biri 5 den küçük olduğu için Fisher'sExact Testin anlamlılık seviyesine bakıyoruz. Anlamlılık seviyesine bakıldığında 0,627(ExactSig. (2-), 0,05 den büyük olduğundan cinsiyet ile yıllara göre sigara kullanımında bir ilişki yoktur. 3
Günün ilk sigarasını uyandıktan ne kadar sonra içiyor sunuz? Valid 5 dakika içinde 6 16,7 16,7 16,7 5-30 dakika içinde 6 16,7 16,7 33,3 31-60 dakika arası 6 16,7 16,7 50,0 Bir saatten sonra 18 50,0 50,0 100,0 Günün ilk sigarasını uyandıktan ne kadar sonra içiyor sunuz? Sorumuza ankete katılan 36 kişiden günün ilk sigarasını 6 kişi 5 dk içinde, diğer 6 kişi 5-30 dk içinde, diğer 6 kişi ise 31-60 dk arasında içmektedir.18 kişi ise 1 saatten sonra günün ilk sigarasını içmektedir. Bu sonuca göre sigara kullananların %50 si güne başlarken hemen sigara kullanmadıklarını söyleyebiliriz. Kahvaltıdan sonra tercih edildiği yorumunu da ekleyebiliriz. Okul,sinema,tiyatro,hastane,otobüs gibi sigara içmenin yasaklanmış olduğu yerlerde sigara içmemek size güç geliyor mu? Valid Evet 5 13,9 13,9 13,9 Hayır 31 86,1 86,1 100,0 Okul,sinema,tiyatro,hastane,otobüs gibi sigara içmenin yasaklanmış olduğu yerlerde sigara içmemek size güç geliyor mu? Sorumuza 36 kişiden 5 kişisi evet yanıtını verirken, diğer kişiler ise hayır yanıtını vermiştir. Bu sonuca göre sigara kullananların %86,1 i sigaranın yasak olduğumekanlarda sigara içmemekte zorlanmadığını söyleyebiliriz. 4
İçtiğiniz sigaraların hangisi size en hoş geliyor? Valid Sabah ilk içilen sigara 14 38,9 38,9 38,9 İlk sigaradan sonraki herhangi biri 22 61,1 61,1 100,0 İçtiğiniz sigaraların hangisi size en hoş geliyor?sorumuza 36 kişiden 14 kişisi sabah ilk içilen sigara yanıtını verirken, diğer 22 kişi ilk sigaradan sonraki herhangi biri yanıtını vermiştir. Bu sonuca göre sigara kullananların, %61,1 i ilk sigaradan sonraki içilen sigaradan daha haz aldığını söyleyebiliriz. Birleştirilen günde kaç adet sigara içiyor sunuz? * CİNSİYETİ Crosstabulation CİNSİYETİ Bay Bayan Total Birleştirilen günde kaç adet sigara içiyor sunuz? 1-10 adet arası Count 9 5 14 ExpectedCount 11,7 2,3 14,0 % within Birleştirilen günde kaç adet sigara içiyor sunuz? 64,3% 35,7% 100,0% % within CİNSİYETİ 30,0% 83,3% 38,9% 11 den fazla Count 21 1 22 ExpectedCount 18,3 3,7 22,0 % within Birleştirilen günde kaç adet sigara içiyor sunuz? 95,5% 4,5% 100,0% % within CİNSİYETİ 70,0% 16,7% 61,1% Total Count 30 6 36 ExpectedCount 30,0 6,0 36,0 % within Birleştirilen günde kaç adet sigara içiyor sunuz? 83,3% 16,7% 100,0% % within CİNSİYETİ 100,0% 100,0% 100,0% 5
Chi-SquareTests Asymp. Sig. (2- ExactSig. (2- ExactSig. (1- Value df PearsonChi-Square 5,984 a 1,014 ContinuityCorrection b 3,951 1,047 LikelihoodRatio 6,055 1,014 Fisher'sExact Test,024,024 N of ValidCases 36 a. 2 cells (50,0%) haveexpectedcountlessthan 5. The minimum expectedcount is 2,33. b. Computedonlyfor a 2x2 table Günde kaç adet sigara içiyor sunuz? Sorumuza 36 kişiden 1-10 adet arasında sigara kullanan 14 kişinin 9 u Bay, 5 i Bayandır. 11 adetten fazla sigara kullanan 22 kişinin 21 i Bay, 1 i Bayandır. Tabloya bakıldığından 11 adetten fazla sigara kullananların sayısının fazla olduğunu söyleyebiliriz. Bayanların geneli ise günde 1-10 adet arasında sigara tükettiğini tabloda görebiliyoruz. İstatistiksel olarak Beklenen değerlerimizden(expectedcount) herhangi biri 5 den küçük olduğu için Fisher'sExact Testin anlamlılık seviyesine bakıyoruz. Anlamlılık seviyesine bakıldığında 0,24 (ExactSig. (2-), 0,05 den küçük olduğundan cinsiyet ile günde kaç adet sigara tüketimi arasında bir ilişki vardır. Buna göre Erkeklerin bayanlara göre daha fazla adet sigara tükettiğini söyleyebiliriz. Uyandıktan sonraki ilk 2 saatte, günün geri kalan bölümüne göre daha çok sigara içer misiniz? Valid Evet 9 25,0 25,0 25,0 Hayır 27 75,0 75,0 100,0 Uyandıktan sonraki ilk 2 saatte, günün geri kalan bölümüne göre daha çok sigara içer misiniz?sorumuza 36 kişiden 9 kişisi evet yanıtını verirken, diğer kişiler ise hayır yanıtını vermiştir. Bu sonuca göre ankete katılanların %75 inin günün geri kalanında daha fazla sigara tükettiğini söyleyebiliriz. 6
Günün önemli bir bölümünü yatakta geçirecek ölçüde hasta olduğunuzda sigara içer misiniz? Valid Evet 11 30,6 30,6 30,6 Hayır 25 69,4 69,4 100,0 Günün önemli bir bölümünü yatakta geçirecek ölçüde hasta olduğunuzda sigara içer misiniz?sorumuza 36 kişiden 11 kişisi evet yanıtını verirken, diğer kişiler ise hayır yanıtını vermiştir. Bu sonuca göre ankete katılanların %69,4 ü hasta iken sigara kullanmaktan kaçındığını söyleyebiliriz. Sigara dumanını içinize çeker misiniz? Valid Bazen 7 19,4 19,4 19,4 Sürekli 29 80,6 80,6 100,0 Sigara dumanını içinize çeker misiniz? Sorumuza 7 kişinin Bazen, 29 kişinin Sürekli yanıtını vermiştir. Bu sonuca göre ankete katılanların %80,6 sının sigara dumanını sürekli içine çektiği yanıtını vermesi bağımlı olduğunun göstergesidir. Sigarayı bırakmak istiyor musunuz? Valid Evet 25 69,4 69,4 69,4 Hayır 11 30,6 30,6 100,0 Sigarayı bırakmak istiyor musunuz?sorumuza 25 kişinin evet, diğer 11 kişinin ise hayır yanıtını verdiğini tablodan görebiliyoruz. Bu sonuca göre ankete katılanların %69,4 sigara bağımlılığından kurtulmak istediğini söyleyebiliriz. 7
Sigarayı hiç bıraktınız ya da bırakmayı denediniz mi? Valid Evet 29 80,6 80,6 80,6 Hayır 7 19,4 19,4 100,0 Sigarayı hiç bıraktınız ya da bırakmayı denediniz mi?sorumuza 29 kişi evet yanıtını verirken, diğer kişiler hayır yanıtını vermiştir. Bu sonuca göre ankete katılanların %80,6 sı sigara bağımlılığından kurtulmayıdenediğini ama başarılı olamadığını söyleyebiliriz. Profesyonel sigara bırakma programlarına katıldınız ya da kendi kendinize bırakma araçları kullandınız mı? Valid Evet 12 33,3 33,3 33,3 Hayır 24 66,7 66,7 100,0 Profesyonel sigara bırakma programlarına katıldınız ya da kendi kendinize bırakma araçları kullandınız mı?sorumuza 12 kişinin evet, diğer 24 kişinin hayır yanıtını verdiğini tablodan görebiliyoruz. Bu sonuca göre ankete katılanların %66,7 si sigara bağımlılığından kurtulmak için herhangi bir destek alma ihtiyacı duymadığını ve sigarayı bırakma gayreti sarfetmediğini söyleyebiliriz. Yaşadığınız yerde sigara bırakma konusunda başvuru yapabileceğimniz merkezi biliyor musunuz? Valid Evet 22 61,1 61,1 61,1 Hayır 14 38,9 38,9 100,0 Yaşadığınız yerde sigara bırakma konusunda başvuru yapabileceğiniz merkezi biliyor musunuz?sorumuza 22 kişi evet, diğer 14 kişinin hayır yanıtını verdiğini tablodan görebiliyoruz. Bu sonuca göre ankete katılanların %61,1 i sigara bırakma konusunda destek alabileceği merkezi bildiğini söyleyebiliriz. 8
Sigarayı bırakmayı başaracağınızı düşünüyor musunuz? Valid Evet 4 11,1 11,1 11,1 Hayır 32 88,9 88,9 100,0 Sigarayı bırakmayı başaracağınızı düşünüyor musunuz? Sorumuza 4 kişi evet, diğer 32 kişi hayır yanıtını vermiştir. Bu sonuca göre ankete katılanların %88,9 u sigara bağımlılığından kurtulma konusunda başarılı olamayacağını düşünmektedir. VERİLERİN TOPLANMASI Bu çalışma bir saha araştırmasıdır. Araştırmada verileri toplama aracı olarak anket formu kullanılmıştır. Anket formu kurumuzun sitesine yazılımsal olarak egre edilmiştir. Sağlam veriler alabilmek için kurumumuzda görev yapan personellerin anket sorularına kullanıcı girişi yapılarak katılımı sağlanmıştır. Aynı kişilerin tekrar anketi doldurması önlenmiştir. VERİLERİN ANALİZİ Araştırmamızda elde edilen veriler analize tabi tutulmak üzere bilgisayar ortamında SPSS Version 19 paket programı kullanılmıştır. Veriler yüklenerek analiz aşamasına geçilmiş olup analiz aşamasında tüm istatistik işlemleri SPSS Version 19 paket programı aracılığıyla yapılmıştır. Araştırma kapsamında yapılan istatistiki bilgiler incelenmiştir. Analiz sonucunda elde edilen bilgiler değerlendirilerek yoruma tabi tutulmuştur. DEĞERLENDİRME: Anketimize katılan 123 kişiden %70,7 si sigara kullanmayanlardan, %29,3 ü sigara kullananlardan oluşmaktadır. Sigara kullanan36 kişiden %83,3 ü Bay, %16,7 si Bayanlardan oluşmaktadır. İstatistiksel sonuçlara bakıldığında erkeklerin sigara bağımlılık oranı bayanlara göre daha fazladır. Bayanların günde adet olarak sigara tüketimi erkeklere göre daha azdır. Ankete katılanların %69,4 sigara bağımlılığından kurtulmak istediğini, %80,6 sı sigara bağımlılığından kurtulmayı denediğini ama başarılı olamadığını, %88,9 u sigara bağımlılığından kurtulma konusunda başarılı olamayacağını düşündüğünü istatistiksel verilerle görebiliyoruz. Bu sonuçlara göre; Sigara bağımlılarının sigarayı bırakma teşebbüsü olmasına rağmen, herhangi bir destek alarak çaba sarfetmediğini ve bağımlılıktan kurtulacağına inanmadığını anket sonuçlarına bakarak söyleyebiliriz. 9