Biyoistatistik. Uygulama 1

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Biyoistatistik. Uygulama 1"

Aysel Özgür Önder
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Biyoistatistik Uygulama 1 Yrd. Doç. Dr. Aslı SUNER KARAKÜLAH Ege Üniversitesi,Tıp Fakültesi,Biyoistatistik ve Tıbbi Bilişim A.D. Web: 1

2 DİŞ MACUNU-TEMDİŞ TEMPA Temizlik Ürünleri Ltd. Şti. Genel Müdürü, bir yıl önce piyasaya çıkardıkları 50 ml.lik diş macunu TEMDİŞ in satışlarının ne durumda olduğunu merak etmektedir. Genel Müdür, satış departmanı sorumlusunu, TEMDİŞ in satış durumunu ve rakip ürünlerin pazar paylarını inceleyerek yönetim kuruluna etkili bir sunum yapması ve rapor hazırlaması için görevlendirir. 2

3 Genel müdüre sunulacak olan raporda hangi bilgilerin vermesini önerirsiniz? TEMDİŞ kullanan kişilerin profili, Diş macunu satış oranları, En çok kullanılan diş macunu markasının hangisi olduğu, Cinsiyete göre diş macunu kullanım oranları, Yaşa göre satış miktarları, Eğitim düzeyine göre satış miktarları vs. 3

4 Satış departmanı sorumlusu, yapacağı sunumda Türkiye için elde ettiği 2014 yılına ait aylık ve yıllık toplam satış miktarları verilerini aşağıdaki Tablo 1 deki gibi elde etmiştir. Tablo 1. Türkiye için 2014 yılına ait aylık ve yıllık toplam diş macunu satış miktarları 2014 Yılı TEMDİŞ BEYAZ DİŞVA PAK BERRAK Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Toplam Soru: Tabloda verilenleri yıllık toplam satış miktarları üzerinden değerlendiriniz. 4

5 En az satılan diş macunu; DİŞVA. (Bir yılda adet) En çok satılan diş macunu; PAK. (Bir yılda adet) TEMDİŞ 3. sırada yer almaktadır. Tablo 1. Türkiye için 2014 yılına ait aylık ve yıllık toplam diş macunu satış miktarları 2014 Yılı TEMDİŞ BEYAZ DİŞVA PAK BERRAK Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Toplam Soru: Tabloda verilenleri aylık satış miktarları üzerinden değerlendiriniz. 5

6 TEMDİŞ; ilk aylarda ikinci sırada yer almaktayken sonraki aylarda üçüncü sıraya düşmüştür. Rakipleri kadar gelişme gösterememiştir. Ağustos ayından sonra satış miktarlarında azalma vardır. Yıllık toplam satış miktarı açısından PAK en çok satılan diş macunu olmasına rağmen BEYAZ, son 3 ayda diğerlerinden fazla satılmıştır. TEMDİŞ dışındaki markalarda yaz aylarında satış miktarları artarken, TEMDİŞ in satışları Ağustos ayından itibaren düşüşe geçmiştir Yılı TEMDİŞ BEYAZ DİŞVA PAK BERRAK Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Toplam

7 Bu tablodaki bilgileri göz önüne alarak satış miktarları için hangi tür grafik uygundur? 7

8 yılı için tüm markaların aylık satış miktarları TEMDİŞ BEYAZ DİŞVA PAK BERRAK

9 yılı için tüm markaların aylık satış miktarları TEMDİŞ BEYAZ DİŞVA PAK BERRAK Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 9

10 Satış departmanı sorumlusu, tüketicilerin beklentilerini ve düşüncelerini öğrenmek üzere Türkiye çapında seçilen ve diş macunu kullanan 7500 kişiye, bir anket çalışması uygulanacağını ve sonuçlarını bir ay içinde bir rapor halinde sunacağını genel müdüre iletir. Bu anket çalışmasında kitleyi tanımlayınız. Türkiye de diş macunu kullananlar 10

11 Siz olsanız hazırlayacağınız ankette TEMDİŞ diş macunu kullanıcılarına hangi soruları yöneltirdiniz? Yaşı, cinsiyeti, mesleği, gelir düzeyi, hangi diş macununu kullandığı ve nedenleri, TEMDİŞ için önerileri... 11

12 Anket Formu 12

13 Ankete katılanların cinsiyeti, yaşı, mesleği, en çok kullandıkları diş macunu markası ve buna benzer verileri; veri türleri açısından nasıl sınıflandırılabilir? 13

14 Anket Sonuçları Tablo 1: Bireylerin cinsiyete göre dağılımı Cinsiyet Sayı Yüzde Kadın Erkek Toplam Cinsiyete gore dagilim Erkek Kadın Şekil 1: Bireylerin cinsiyete göre dağılımı 14

15 Anket Sonuçları-devam AGE Cases weighted by FREQUENC Şekil 2: Bireylerin yaş grubuna göre dağılımı 15

16 Anket Sonuçları-devam Şekil 3: Bireylerin öğrenim durumuna göre dağılımı 16

17 Anket Sonuçları-devam Mesleklere gore dagilim , , ,7 7,07 0 Memur İşçi Serbest Meslek İşsiz Şekil 4. Bireylerin mesleklerine göre dağılımı 17

18 Anket Sonuçları-devam Kullanım Oranları (%) 45,00% 40,00% 35,00% 30,00% 25,00% 20,00% 15,00% 10,00% 5,00% 0,00% 39,00% 32,15% 16,50% 8,60% 3,75% Temdiş Beyaz Dişva Pak Berrak Kullanım Oranları (%) Şekil 5. Ankete göre kullanılan diş macunu markaları 18

19 Anket Sonuçları-devam Fiyat 25% Diğer 4% Almamak 6% Kurutuyor 9% Köpürmüyor 21% Tükeniyor 13% Kokmuyor 22% Şekil 6. Bireylerin TEMDİŞ diş macununu yeterince kullanmama nedenleri 19

20 Anket Sonuçları-devam Şekil 7. TEMDİŞ diş macununu tüketme süreleri (gün) 20

21 Anket Sonuçları-devam Memur İşçi Serbest Meslek İşsiz Toplam Beyaz Temdiş Dişva Pak Berrak Toplam Tablo 2. Meslek grubu ile kullanılan diş macunu markası arasında çapraz tablo 21

22 Soru öğrenciden rasgele seçilen 150 öğrencinin yaşları, gelirleri, matematik dersinden aldıkları notları ve resimdeki kabiliyet dereceleri hakkında bilgi toplanmıştır. Bu araştırmadaki kitle, örneklem, değişken türlerini belirtiniz. Kitle: 1500 öğrenci Örneklem: Rasgele seçilen 150 öğrenci Nicel değişkenler: Yaş, gelir, matematik dersinden aldığı not Nitel değişken: Resimdeki kabiliyet dereceleri

23 Soru 2 Bir ilköğretim okulunda ağızdaki çürük sayısı için yapılan bir çalışmada gözlem sırasına göre 20 kişiden elde edilen değerler sırasıyla aşağıdaki gibidir. Verilerin frekans tablosunu oluşturunuz

24 Çürük Sayısı Frekans(sıklık) Yüzde Kümülatif Yüzde ,0 15, ,0 50, ,0 80, ,0 95, ,0 100,0 Toplam ,0

25 Soru 3 20 kişinin diastolik kan basınçları mm Hg cinsinden frekans tablosu ile verilmiştir. Kan Basıncı Frekans(f i )

26 a)ortalama, varyans ve standart sapma değerlerini frekans tablosu (sıklık çizelgesi) yardımıyla hesaplayınız. Ortalama=87, Standart Sapma=9,51 b)histogram grafiğini oluşturunuz. 26

27 Soru 4 Bir diş hastanesinde 20 kişi üzerinden yapılan bir araştırmada gözlenen DMFT indeks değerleri aşağıdaki gibidir. (DMFT indeksi, çürük (decayed), kayıp(missing) ve dolgulu diş sayısının toplamını verir.) Ortalama, Mod, Medyan değerlerini hesaplayın. Bu değerlere bakarak oluşacak eğri hakkında yorum yapınız. 27

28 Veriler sıralanmış

29 Ortalama=7 Mod=7 Medyan=7 Ortalama=Mod=Medyan olduğundan dağılım simetriktir.

30 Soru 5 Kızılay ın Ege Bölge kan merkezine son 1 hafta içerisinde başvurup kan verenlerin 27 si erkek 13 ü ise bayandır. a)frekans tablosunu oluşturun. b)çizilebilecek uygun grafikler hakkında tartışın

31 a) Cinsiyet Frekans Yüzde Erkek 27 67,5 Bayan 13 32,5 Toplam

32 b)daire dilim grafiği 33% 67% Erkek Bayan

33 b devam)çubuk grafiği , ,5 Yüzde 0 Erkek Bayan

34 Sıra Yaş Sıra Yaş Soru 6 40 kişiye ilişkin yaş değerleri tabloda verilmiştir. Tanımlayıcı istatistikleri hesaplayınız.

35 1.Ortalama x ,6 2. Ç1 10. ve 11. gözlemin ortalaması=53,5 3. Ç2 20. ve 21. gözlemin ortalaması=58 4. Ç3 30. ve 31. gözlemin ortalaması=62,5 5. Mod (tepe değeri):en sık tekrarlanan değer=59 6. Medyan (ortanca)=58

36 S 2 n 1 2 ( x x) 2 2 (40 57,6)... (73 57,6) n ,11

37 Sıra Yaş Sıra Yaş

38 Soru 7 30 tavşanın atardamarlarındaki basınç mmhg cinsinden ölçülüyor. Veriyi sınıflandırınız. Ortalama ve standart sapmasını bulunuz. Histogram grafiğini çiziniz. 4,6 5 4,7 3,2 3,5 3 3,8 2,8 4,4 2,8 4,7 3,5 2,7 4,9 4,2 2,2 2,5 4,6 3,2 3 3,5 3,5 3,9 3,3 4,1 3,6 4,2 5,1 4,3 3

39 Dağılım Aralığı= 5,1-2,2 =2,9 k=6 olsun Sınıf Aralığı=2,9/6 0,5 A.S Ü.S f i 2,2 2,6 2 2,7 3,1 6 3,2 3,6 8 3,7 4,1 3 4,2 4,6 6 4,7 5,1 5

40 Sınıf orta A.S Ü.S f i değeri(x i ) f i. x i (x i x) (x i x) 2 f i. (x i x) 2 2,2 2,6 2 2,4 4,8-1,33 1,77 3,54 2,7 3,1 6 2,9 17,4-0,83 0,69 4,13 3,2 3,6 8 3,4 27,2-0,33 0,11 0,87 3,7 4,1 3 3,9 11,7 0,17 0,03 0,09 4,2 4,6 6 4,4 26,4 0,67 0,45 2,69 4,7 5,1 5 4,9 24,5 1,17 1,37 6, ,17 X S 2 f i X fi ( fi X i n 1 i X ) 2 18, ,73 0,63 f i =frekans değeri X i =sınıf orta değeri n=gözlem sayısı S 0,63 0,79

41 Kodlama Yöntemi ile Hesaplama A.S Ü.S f i değeri(x i ) b i f i. b i (b i ) 2 f i. (b i ) 2 Sınıf orta 2,2 2,6 2 2, ,7 3,1 6 2, ,2 3,6 8 3, ,7 4,1 3 3, ,2 4,6 6 4, ,7 5,1 5 4, fibi 80 xb 2,66 x ( 2,66x0,5) 2,4 3, 73 fi 30

42 S 2 b f i b 2 i 2 2 ( fibi ) n 30 n ,5 Geri kodlama ile; S 2 2 (0,5).2,5 0,63 S 0,63 0,79

43 Histogram Grafiği;

44 Soru 8 Ortalama Standart Sapma Varyans A sınıfı 60 1,5 2,25 B sınıfı C Sınıfı Tıp Fakültesi 1.sınıf öğrencilerinin biyoistatistik sınavından aldığı notların özeti yukarıdaki gibidir. Hangi sınıftaki öğrencilerin bu ders ile ilgili bilgi düzeyleri birbirine daha yakındır?

45 Ortalama Standart Sapma Varyans DK A sınıfı 50 5,5 30,25 B sınıfı C Sınıfı %11 %12,5 %5 DK S X.100

46 Soru 9 Aşağıda verilen histograma ilişkin frekans dağılım tablosunu oluşturarak veri setinin standart sapmasını hesaplayınız. Sınıflar

48 Haftaya derste anlatılacak konular Örnekleme ve Örnekleme Yöntemleri

Benzer belgeler

BİYOİSTATİSTİK Tablo Hazırlama Dr. Öğr. Üyesi Aslı SUNER KARAKÜLAH

BİYOİSTATİSTİK Tablo Hazırlama Dr. Öğr. Üyesi Aslı SUNER KARAKÜLAH Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Biyoistatistik ve Tıbbi Bilişim AD. Web: www.biyoistatistik.med.ege.edu.tr Bir çalışmada elde edilen