Haftalık Yurtiçi Ekonomi Raporu VakıfBank Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar 22 29 Mart İşgücü piyasalarındaki toparlanma devam ediyor... Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 9 yılının Aralık ayında işsizlik oranı %13.1 seviyesinden %13. e yükselmiştir. Yaşanan yükselişte mevsimsel etkilerin rol oynadığı izlenirken, mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı Aralık ayında düşüşünü sürdürerek %12. seviyesine gerilemiştir. Bu durumda 9 yılı Ağustos ayından beri mevsimsel etkilerden arındırılmış işsizlik oranınındaki aşağı yönlü trendin devam ettiği izlenirken, mevsimsellikten arındırılmış serinin Lehman Brothers ın iflas ettiği günlerdeki seviyeden sadece 1. puan yukarıda olduğu görülmektedir. İşgücü rakamlarında dikkat çeken bir diğer gelişme ise işsizlik oranının 32 ay sonra ilk defa Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre düşüş yaşamış olmasıdır. Bütçe performansı Şubat ta olumlu seyretmeye devam etti... Bütçe açığı Şubat ayında ağırlıklı olarak ÖTV ve ithalden alınan KDV tahsilatındaki artışla geçen yılın aynı ayına göre %69.3 azalarak 2.271 milyar lira olurken, faiz dışı fazla %6. azalarak 2.36 milyar lira düzeyinde gerçekleşmiştir. TCMB faizleri değiştirmedi... TCMB gerçekleştirdiği Mart ayı toplantısında gecelik borçlanma faiz oranını %6., borç verme faiz oranını %9 seviyesinde sabit tutmuştur. Toplantının ardından yapılan açıklamada, son dönemdeki verilerin iktisadi faaliyetteki ılımlı toparlanma sürecinin devam ettiğini gösterdiğine dikkat çeken TCMB, iç talep kademeli bir artış eğilimi sergilerken dış talebe ilişkin belirsizliklerin sürdüğünü belirtmiştir. Enflasyonun ise, Mart ayında tek haneli rakamlara gerileyeceğini ancak bir müddet hedefin üzerinde dalgalanacağını ifade etmiştir. Yakın dönemde enflasyon beklentilerinde gözlenen artışın genel fiyatlama davranışlarında bozulmaya yol açması halinde ise, Merkez Bankası nın, Enflasyon Raporu ndaki baz senaryoda öngörülen duruşa kıyasla daha erken bir parasal sıkılaştırmaya gidebileceği belirtilmiştir. Önümüzdeki Hafta Açıklanacak Veriler... Haftalık Yurtiçi Ekonomi Gündemi Tarih Açıklanacak Veri Önceki Veri Beklenti 22.3. Merkezi Yönetim Borç Stoku (Şubat) 447.8 milyar TL 24.3. Kapasite Kullanım Oranı (Mart) %67.8 %68. Reel Kesim Güven Endeksi (Mart) %.4 %3.1 ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Ankara, TÜRKİYE
2 17 16 14 13 12 11 9 8 İşgücü piyasalarındaki toparlanma devam ediyor... Grafik 1 M1 M4 M7 M 6M1 6M4 6M7 6M 7M1 7M4 7M7 7M 8M1 8M4 8M7 8M 9M1 9M4 9M7 9M Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı İşsizlik Oranı Kaynak: TCMB,Vakıfbank Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 9 yılının Aralık ayında işsizlik oranı %13.1 den %13. seviyesine yükselmiştir. Yaşanan yükselişte mevsimsel etkilerin rol oynadığı izlenirken, mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı Aralık ayında düşüşünü sürdürerek %12. seviyesine gerilemiştir. Bu durumda 9 yılı Ağustos ayından beri mevsimsel etkilerden arındırılmış işsizlik oranındaki aşağı yönlü trendin devam ettiği izlenirken, mevsimsellikten arındırılmış serinin Lehman Brothers ın iflas ettiği günlerdeki seviyeden sadece 1. puan yukarıda olduğu görülmektedir. İşgücü rakamlarında dikkat çeken bir diğer gelişme ise işsizlik oranının 32 ay sonra ilk defa Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre düşüş yaşamış olmasıdır. Bu durum işgücü piyasalarındaki toparlanmanın devam ettiğini yansıtırken, önümüzdeki dönemde TCMB nin Para Politikası kararları üzerindeki büyüme yönlü risklerin zayıfladığına işaret etmektedir. Tablo.1 Nedenselliğin yönü F değeri P değ. Karar İşsizlik oranı ile büyüme İşsizlik Or. Büyüme Or. Büyüme Or. İşsizlik Or 42.139 1...343 Red Red Etme arasındaki ilişkiyi desteklemek amacıyla Türkiye büyüme oranı ile işsizlik rakamlarını kullanarak kurduğumuz ekonometrik modelde, değişkenler arasındaki nedenselliğin işsizlik oranından büyüme oranına doğru olduğu görülmüştür. Büyüme oranından işsizlik oranına doğru bir nedensellik ilişkisi ise bulunmamıştır. 1 Bir başka ifade ile işsizlik oranındaki gelişmelerin büyüme oranı üzerinde etkili olduğu söylenebilecekken, büyümede yaşanan dalgalanmaların işsizlik oranı üzerinde istatistiki olarak anlamlı bir etkisi bulunmamıştır. Bu sonuç, özellikle son dönemde yaşanan krizle birlikte bozulmakla beraber, önceki dönemlerde büyüme oranında yaşanan toparlanmaya rağmen işsizlik rakamlarında yaşanan yüksek oranlarla açıklanabilir. Bu durum Türkiye deki yapısal işsizliğe dikkat çekmektedir. Bir başka ifade ile işsizlik oranındaki yükselişin büyüme oranı ile ilişkisinin bulunmadığı, işsizliğin yüksek olmasında Türkiye deki yapısal işsizlik oranının etkili olduğu söylenebilir. 1 Modelde değişkenlerin durağanlık testleri Augmented Dickey Fuller testi kullanılarak kontrol edilmiş ve seriler durağan hala getirilerek (I(1)) Granger Causality testi ile nedenselliklerin yönüne karar verilmiştir.
3 Grafik 2 Tablo.2 8Q1 8Q2 8Q3 8Q4 9Q1 9Q2 9Q3 9Q4 Çin Türkiye Brezilya Güney Kore Macaristan Rusya (Sağ Eksen) ABD Euro Bölgesi Kaynak: Bloomberg İşsizlik verilerinde Türkiye nin dünya içindeki sıralamasını incelediğimizde ise, son açıklanan verilerdeki toparlanmaya rağmen, işgücü piyasalarında Türkiye nin konumunun pek çok gelişmekte olan ekonomiden olumsuz olduğu görülmektedir. Bu durum toparlanmanın diğer ülkelere kıyasla daha yavaş olacağına işaret ederken, işsizlik rakamlarının diğer pek çok ülkenin üzerinde olması yine Türkiye deki yapısal işsizlik rakamlarının yüksek olmasıyla açıklanabilir. Ülkeler Lehman Brothers İflası En son Açıklanan Bu sonuç aynı zamanda yandaki tablo ile de Öncesi İşsizlik Oranı Veri desteklenme ektedir. 7 yılında Lehman ABD 4. 9.7 Brothers ın iflası ile global piyasalarda 193 İngiltere.2 7.8 yılındaki Büyük Bunalımı ardından en sert Almanya 7.6 8.2 Fransa 7. 9.6 düşüşler yaşanmıştır. Hemen hemen tüm Japonya 3.8 4.9 ülkelerdetoplam talepte sert daralmalar İtalya 6.6 8.3 görülürken, işsizlik oranlarında hızlı artışlar Yunanistann 7.2 9.8 yaşanmıştır. Bu dönemde işsizlik Çin 4. 4.3 rakamlarındaa yaşanan yükseliş konjonktürel Brezilya 7.2 7.2 Türkiye.7 13. işsizlik oranlarında yaşanan yükselişle Kaynak: Bloomberg açıklanabilec cekken, ABD başta olmak üzere diğer pek çok ülkede görülen işsizlik rakamlarındaki sert artış dikkat çekmektedir. Örneğin, bu dönemde ABD de işsizlik rakamları hemen hemen iki katına çıkmıştır. Krizle birlikte pek çok ülkede işsizlik rakamlarında sert artışlarr yaşanırken, Türkiye dee işsizlik oranında yaşanan artışın daha sınırlı olması dikkat çekicidir. Bu durum, Türkiye deki işsizlik rakamlarınınn konjonktürel dalgalanmalardan diğer ülkelere kıyasla daha az etkilendiğini yansıtmaktadır. İsşizlik rakamlarındaki yükselişlerin sınırlı olmasınaa rağmen görece olarak yüksek olması ise yapısal işsizlik rakamlarındaki yüksek oranı desteklemektedir. Sonuç olarak, açıklanan son işsizlik veriler işgücü piyasalarındaki toparlanmayı desteklerken, bu durum önümüzdeki dönem devam eden toparlanmanın TCMB nin öngördüğünden daha hızlı olabileceğine işaret etmektedir. Bu durum enflasyonist baskıların devam ettiği bir ortamda TCMB nin faiz arttırımlarını öne çekmesine neden olabilir. Özellikle son yapılan toplantıda, enflasyon beklentilerinde gözlenen artışın genel fiyatlama davranışlarında bozulmaya yol açması halinde, Merkez Bankası nın Enflasyon Raporu ndaki baz senaryoda öngörülen duruşa kıyasla daha erken bir parasal sıkılaştırmaya gidebileceğini belirtmesi, bu beklentileri güçlendirmektedir.
4 TÜRKİYE AKTİVİTE GÖSTERGELERİ Türkiye Büyüme Oranı (Çeyrek) Reel GSYİH (Yıllık % Değişim) 1999Q1 1999Q2 1999Q3 1999Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 1Q1 1Q2 1Q3 1Q4 2Q1 2Q2 2Q3 2Q4 3Q1 3Q2 3Q3 3Q4 4Q1 4Q2 4Q3 4Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 6Q1 6Q2 6Q3 6Q4 7Q1 7Q2 7Q3 7Q4 8Q1 8Q2 8Q3 8Q4 9Q1 9Q2 9Q3 Sektörel Büyüme Hızları (%) Sektörler Sektör 8 8 9 9 9 Payları I. IV. I.. I. (%) Çey Çey Çey Çey Çeyrek Tarım 16.1. 3.3.4 6.4 2.7 Sanayi 21.7.3.8 21.8 11.2 3.9 İnşaat 4.6 9.8 14 18.9 21.4 18.1 Ticaret 11.7 1..9 26.3.4 7.2 Ulaş. ve Haber. 13.3 1.2 7.4 17.7 12.2 6.9 Mali Kur..9 8 9.4.8 7. 7.8 Konut Sah. 4.7 2. 3. 4. 4.8 3.8 Eğitim 1.7 1.2 1..3.6 2 Sağ. İş. ve Sos. Hiz. 1.2 1.9 1.9 2 3.6 Vergi Süb. 7.8 2.4.1 22 7 8.4 GSYİH 1 6. 14.7 7.9 3.3....... 2. 3. 9 I 9 9 I 9 9 Aylık Tarım Sanayi İnşaat Ticaret
Harcama Bileşenlerinin Yıllık Büyüme Oranları (%) Harcama Bileşenleri Sektör Payları (%) 8 I. Çey. 8 IV. Çey 9 I. Çey 9. Çey 9 I. Çey.. Yer. Hanehalkı Tük. Har. 66.6 1.3.3. 1..9 Dev. Nihai Tük. Har. 9.7 2.6 3.4.2..2 Gay. Safi Ser. Oluş. 18.1 7. 17.7 27. 24.3 18. Kamu Sektörü 3.2.3.9 24..4.6 Özel Sektör 14.9 9.6 23.9 33. 29.4 19.4 Mal ve Hiz. İhracatı 2. 3. 8. 11.2.1 4.6 Mal ve Hiz. İthalatı 24.4 3.4 23.7 31..4 11.9 GSYİH 1. 6. 14.7 7.9 3.3..... 2. 3. 3. 9 I 9 9 I 9 9 Aylık Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Sanayi Üretim Endeksi İmalat Sanayi Üretim Endeksi 3 3 Oca.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.. 4. 3. 2. 1.. 1. 2. 3. 4.. 6......... 2. Sanayi Üretim Endeksi (Yıllık % Değişim) Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (Bir Önceki Aya Göre % Değ.) İmalat Sanayi 3 Aylık Ort. Yıllık Değ.
6 Sektörel Bazda Sanayi Üretim Endeksi 4 3 3 4 Oca.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca. Sektörler Yıllık Değişim Oranı (%) Ocak Ayı 9 Petrol Ürünleri 29.4 9.2 Tekstil 28.1 19.4 Gıda 1.3 12.2 Kimyasal Madde 22. 11.7 Ana Metal Sanayi 23.9 1.1 Aramalı İmalatı Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı Sermaye Mali Imalati Metalik Olm. Diğ..4 14.2 Mineral Taşıt Araçları 6.3 66.8 Makine Teçhizat 31.3 18.1 Giyim 13.9.4 Aylık Sanayi Sipariş Endeksi Aylık Sanayi Ciro Endeksi 19. 18. 17. 16.. 14. 13. 1. 1.. 18. 17. 16.. 14. 13. 1. 1.. Aylık Sanayi Sipariş Endeksi (İmalat Sektörü) Toplam Otomobil Üretimi Beyaz Eşya Üretimi 7 6 4 3 18 16 14 1 8 6 4 Oca.1 Ağu.1 Mar.2 Eki.2 May.3 Ara.3 Tem.4 Şub. Eyl. Nis.6 Kas.6 Haz.7 Oca.8 Ağu.8 Mar.9 Eki.9 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca. Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Aylık Sanayi Ciro Endeksi Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) Kaynak:OSD,Vakıfbank Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Beyaz Eşya Üretimi (Adet)
7 Kapasite Kullanım Oranı 8 8 7 7 6 6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Kapasite Kullanım Oranı (%) Eki.9 Oca. 9 8 7 6 4 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları Yatırım Malları Tem.9 Eki.9 Oca. Yatırım Teşvik Belgeli Sabit Sermaye Yatırım Tutarı Verilen İnşaat Ruhsatları 3,9. 3,4. 2,9. 2,4. 1,9. 1,4. 9. 4.. 4,. 3,. 3,. 2,.,.,.,.,.. Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 3 I 3 I 4 I 4 I I I 6 I 6 I 7 I 7 I 8 I 8 I 9 I 9 I Yatırım Teşvik Belgeli Sabit Sermaye Yatırım Tutarı (milyon TL) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü, m2) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Toplam Sanayide Verimlilik 1. 1... 9. 9. 8. 8. I I IV 6 I I IV 7 I I IV 8 I I IV 9 I I Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Toplam Sanayide Verimlilik Endeksi
8 ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu ÜFE 14 12 8 6 4 2 2 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 TÜFE (yıllık % değ.) Çekirdek I Endeksi ÜFE (yıllık %değ.) TÜFE Harcama Grupları Gıda ve Enerji Enflasyonu (yıllık % değ.) TÜFE Harcama Gruplarının Katkısı 3 Aylık Yıllık 3 2 Gıda ve alkolsüz içecekler Giyim ve ayakkabı Lokanta ve oteller Konut Ulaştırma Eğlence ve kültür Eğitim Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Gıda Enerji Tüfe Oca., Vakıfbank ÜFE Alt Sektörler Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi 2 23 2 19 17 13 1 9 7 18 16 14 1 8 6 4 Oca.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca. Tarım Sanayi İmalat Sanayi Kaynak:Bloomberg UN Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi
9 İTO Enflasyon Göstergeleri Türk İş Mutfak Enflasyonu 9 8 7 6 4 3 Oca. Eyl. May.1 Oca.2 Eyl.2 May.3 Oca.4 Eyl.4 May. Oca.6 Eyl.6 May.7 Oca.8 Eyl.8 May.9 Oca. İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi 7 6 4 3 2 1 1 2 3 6M1 6M4 6M7 6M 7M1 7M4 7M7 7M 8M1 8M4 8M7 8M 9M1 9M4 9M7 9M M1 Kaynak:Türk İş Türk İş Mutfak Enflasyonu Enflasyon Beklentileri Tük. Güven Endeksi Fiyatların Değ. Yönünde Beklenti 9 8 7 6 4 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca. 12 Ay Sonrası Yıllık TÜFE Beklentisi 24 Ay Sonrası Yıllık TÜFE Beklentisi 9 8 7 6 4 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti
İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İşsizlik Oranı İşgücü Durumu 17 16 14 13 12 11 9 8 M1 M M9 6M1 6M 6M9 7M1 7M 7M9 8M1 8M 8M9 9M1 9M 9M9 Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı 26, 2, 24, 23, 22, 21,, 19, Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 İşsizlik Oranı İşgücü Arzı İstihdam Edilenler, Vakıfbank İşgücüne Katılım Oranı Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı.. 4. 4. 3. 3. Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 3 2 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 3 2 1 49 48 47 46 4 İşgücüne Katılma Oranı İstihdam Oranı Tarım Sanayi İnşaat Hizmetler İşkur İstatistikleri Sanayi İstihdam Endeksi (=), 18, 16, 14, 1,, 8, 6, 4,, Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca. 1 9 9 8 I I IV 6 I I IV 7 I I IV 8 I I IV 9 I I Kaynak:Hazine Müsteşarlığı İş Arayanların Sayısı Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Sanayi İstihdam Endeksi
11 Kurulan Kapanan Şirket Sayısı Reel Brüt Ücret Maaş Endeksleri, 4, 4, 3, 3, 2, 2, 1, 1, 1. 113. 111. 9. 7.. 3. 1. 99. 97. 9. Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Kurulan Kapanan Şirket Sayısı (Adet) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Reel Brüt Ücret Maaş Endeksleri
12 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ 2 İthalat İhracat Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca. İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar) 3 4 6 7 8 9 Dış Ticaret Dengesi Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca. Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) 14 1 8 6 4 4 6 İthalat Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca. Ara Malları (y/y) Sermaye Malları (y/y) Tüketim Malları(y/y) 14 1 8 6 4 4 6 İhracat Oca.3 Haz.3 Kas.3 Nis.4 Eyl.4 Şub. Tem. Ara. May.6 Eki.6 Mar.7 Ağu.7 Oca.8 Haz.8 Kas.8 Nis.9 Eyl.9 Ara Malları (y/y) Sermaye Malları (y/y) Tüketim Malları (y/y) Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı 6 4 14 24 34 44 4 Oca.3 Ağu.3 Mar.4 Eki.4 May. Ara. Tem.6 Şub.7 Eyl.7 Nis.8 Kas.8 Haz.9 Oca. Cari İşlemler Dengesi (Yıllık milyon dolar) 3 3 4 6 Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar sağ eksen) 4 3 Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca. Doğrudan Yatırımlar (12 aylık milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık milyon dolar)
13 TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları 1 1 9 9 8 8 7 7 6 Ara.3 May.4 Eki.4 Mar. Ağu. Oca.6 Haz.6 Kas.6 Nis.7 Eyl.7 Şub.8 Tem.8 Ara.8 May.9 Eki.9 Tüketici Güven Endeksi Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) 13 1 1 9 8 7 6 4 1999Q1 1999Q4 Q3 1Q2 2Q1 2Q4 3Q3 4Q2 Q1 Q4 6Q3 7Q2 8Q1 8Q4 9Q3 Reel Hanehalkı Tüketimi (Yıllık % Değişim) CNBC e Güven Endeksleri Krediler..... 8 7 6 4 3 17 13 1 9 7 3 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Oca.2 Eki.2 Tem.3 Nis.4 Oca. Eki. Tem.6 Nis.7 Oca.8 Eki.8 Tem.9 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 CNBC e Tüketici Güven Endeksi Krediler (Yıllık % Değişim) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı CNBC e Tüketim Endeksi Kaynak:BDDK Bireysel ve Ticari Krediler Bireysel Krediler (Yıllık %Değişim) Ticari Krediler (Yıllık % Değişim) Kaynak:BDDK
14 KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Bütçe Gelirleri ve Harcamaları. 2. 4. 6. 8.. 12. 14. 16. 18. 29. 27. 2. 23. 2. 19. 17.. Ara.6 Mar.7 Haz.7 Eyl.7 Ara.7 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Bütçe Dengesi (milyar TL) Bütçe Gelirleri (12 aylık milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık milyar TL) Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge 3 8 2 48 38 28 2 3 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Vergi Gelirleri (Nominal yıllık %) Oca. 18 8 2 Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku 46. 44. 4. 4. 38. 36. 34. 3. 3. 36. 34. 3. 3. 28. 26. 24. 2.. 1. 1.. 9. 8. 7. 6. Oca. May. Eyl. Oca.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca. Oca. Haz. Kas. Nis.6 Eyl.6 Şub.7 Tem.7 Ara.7 May.8 Ara.6 Mar.7 Haz.7 Eyl.7 Ara.7 Eki.8 Mar.9 Ağu.9 Oca. Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Vergi Gelirleri (Reel yıllık %) Faiz Dışı Denge (12 aylık milyar TL),Vakıfbank Toplam Borç Stoku (milyar TL) İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL sağ eksen) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
Türkiye nin Net Dış Borç Stoku Türkiye nin Dış Borç Stoku Profili 4 3. 4 3 3 2 2.... 2 3 4 6 7 8 1 2 3 4 6 7 8 Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%) TCMB (milyar TL sol eksen) Kamu Sektörü (milyar TL) Özel Sektör (milyar TL) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz 3 3 2 Ocak 4 Mayıs 4 Eylül 4 Ocak Mayıs Eylül Ocak 6 Mayıs 6 Ağustos 6 Aralık 6 Nisan 7 Ağustos 7 Aralık 7 Nisan 8 Ağustos 8 Aralık 8 Nisan 9 Ağustos 9 Aralık 9 29 24 19 14 9 4 1 Ocak 4 Mayıs 4 Eylül 4 Ocak Mayıs Eylül Ocak 6 Mayıs 6 Ağustos 6 Aralık 6 Nisan 7 Ağustos 7 Aralık 7 Nisan 8 Ağustos 8 Aralık 8 Nisan 9 Ağustos 9 Aralık 9 Reel Faiz Nominal Faiz Para Arzı 4 4 3 3 2 1 9 8 7 6 Aralık Nisan 6 Ağustos 6 Aralık 6 Nisan 7 Ağustos 7 Aralık 7 Nisan 8 Ağustos 8 Aralık 8 Nisan 9 Ağustos 9 Aralık 9 Borç alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%),Vakıfbank M2 (milyar TL) M3 (milyar TL) M1 (milyar TL sağ eksen)
16 Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y/y) (Çeyreklik) (%) Enflasyon (y/y) (Aylık) (%) Cari Denge/GSYİH (%) Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD.1 2.1 2.9.2 46. Euro Bölgesi 2.1.9.64 1. 17.4 Almanya 2.4.4.1 1 83. Fransa.3 1.3 1. 1. 33. İtalya 3. 1. 2.1 1. 7.7 Macaristan 4..7 2.9.7 47. Portekiz 1.. 9.86 1. 34.4 İngiltere 3.3 3. 1.28. 14. Japonya 1. 1.3 2.8. 38.6 Çin.7 2.7 7.8.31 3.9 Rusya 8.9 7. 3. 8. Hindistan 6. 16.22 2.41 3.2 Brezilya 4.29 4.83 1.6 8.7 117.2 G.Afrika 1.4 6. 3. 7.. Türkiye 3.3.13 1.86 6. 78.8 Beklentiler IMF Beklentisi Reel Büyüme (y/y) Enflasyon (y/y) Cari Denge /GSYH İşsizlik Oranı Borç St./GSYH Gelişmiş Ülkeler 1.8.4 9.29 8. Gelişmekte Olan Ülkeler 4.64 2.84 Tüm dünya 2.2 2.74 ABD 1.2 1.72 2.21. 9.96 Euro Bölgesi.6.29 11.67 6.8 Almanya.34.18 3.61.69 4.63 Fransa.9 1.14 1.42.27 7.13 İtalya.24.94 2.34..63 Macaristan.88 4.13 3.28 Portekiz.4.96 9.67 11. 7.3 İngiltere.91 1. 1.9 9.33 13.21 Japonya 1.68.78.22 6.13.22 Çin 9.3.6 8.7 Rusya 1.4 9.9 4. Hindistan 6.42 8.41 2.1 Brezilya 3.46 4.7 1.93 G.Afrika 1.74 6.22 6.4 TÜRKİYE 3.7 6.79 3.6
17 Türkiye Makro Ekonomik Görünüm MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER 8 9 En Son Yayımlanan BEKLENTİ Reel Ekonomi GSYİH (Cari Fiyatlarla, Milyon TL) 9 144 7 98 262 229 (9 3. Çeyrek) GSYİH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla, %).9 8.4 3.3 (9 3. Çeyrek) 4.% Sanayi Üretim Endeksi Yıllık Değ. Oranı (%) 17.8 9. 12.1 (Ocak ) 7. 7% Kapasite Kullanım Oranı (%) 64.7 67.6 67.8 (Şubat ) 7. İşsizlik Oranı (%) 13.6 13. 13. (Aralık 9) 13.2% Fiyat Gelişmeleri TÜFE (Yıllık % Değişim).6 6.2.13 (Şubat ) 8.1% ÜFE (Yıllık % Değişim) 8.11.93 6.82 (Şubat ) 9.3% Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 83,38 7,1 71,694 (26.2.) M2 434, 494,24 327,7 (26.2.) M3 48,383,674 33,667 (26.2.) Emisyon 3,468 34,289 38,4 (12.2.) TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 7,7 7,689 (31.12.9) Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma). 6. 6. (19.3.) %8. TRILIBOR O/N. 6. 6. (19.3.) Ödemeler Dengesi (Milyon $) Cari İşlemler Açığı 41,947 13,84 2,99 (Ocak ) 22, İthalat 193,821 134,41 11,4 (Ocak ) İhracat 14,799 9,672 7,894 (Ocak ) Dış Ticaret Açığı 3,22 24,729 3,64 (Ocak ) 7, Kamu Ekonomisi (Milyon TL) Bütçe Gelirleri 8.898 2,6 22,29 (Şubat ) Bütçe Giderleri 22.967 267,27,19 (Şubat ) Bütçe Dengesi 17.69 2,2 2,271 (Şubat ),34 Faiz Dışı Denge 33.92 986 236 (Şubat ) 6,716 Borç Stoku Göstergeleri Merkezi Yön. İç Borç Stoku (Milyar TL) 274.8 33. 33.8 (Ocak ) Merkezi Yön. Dış Borç Stoku (Milyar TL). 111.4 111.9 (Ocak ) Kamu Net Borç Stoku 271.6 32.9 (9 3. Çeyrek)
Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Serkan Özcan Baş Ekonomist serkan.ozcan@vakifbank.com.tr 312 4 7 87 Cem Eroğlu Kıdemli Ekonomist cem.eroglu@vakifbank.com.tr 312 4 84 8 Nazan Kılıç Ekonomist nazan.kilic@vakifbank.com.tr 312 4 84 89 Bilge Özalp Türkarslan Ekonomist bilge.ozalpturkars@vakifbank.com.tr 312 4 84 88 Zeynep Burcu Çevik Ekonomist zeynepburcu.cevik@vakifbank.com.tr 312 4 84 93 Seda Meyveci Araştırmacı seda.meyveci@vakifbank.com.tr 312 4 84 8 Emine Özgü Özen Araştırmacı emineozgu.ozen@vakifbank.com.tr 312 4 84 87 Naime Doğan Araştırmacı naime.dogan@vakifbank.com.tr 312 4 84 86 Halide Pelin Kaptan Araştırmacı halidepelin.kaptan@vakifbank.com.tr 312 4 84 83 Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirme yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar