HAFTALIK RAPOR 14 Mayıs 218 TCMB nin Geçen Hafta Attığı Adımlar Kurda yaşanan yükselişi göz önünde bulundurun TCMB geçen hafta içinde attığı adımlarla kuru sakinleştirmeye çalıştı. TCMB nin adımlarının ardından kurda bir miktar sakinleşme yaşansa da kurun yüksek seviyelerde seyretmeye devam ettiğini görüyoruz. Bu haftaki raporumuzda TCMB adımlarına yer vereceğiz. TCMB rezerv opsiyonu mekanizması döviz imkan oranı üst sınırında değişikliğe gitti Rezerv Opsiyonu Mekanizması Döviz Tesis İmkânı Mevcut Dilimler Mevcut ROK Yeni Dilimler Yeni ROK -2 1-2 1 2-3 1.4 2-2 1.4 3-3 1.7 2-3 1.7 3-4 2.1 3-3 2.1 4-4 2. 3-4 2. 4-2.9 4-4 2.9-1 3.7 1-2 3.9 2-3 4.1 3-4 4.3 4-4. Rezerv Opsiyon Katsayıları (Döviz). 4. 4. Mevcut ROK 3. 3. Yeni ROK 2. 2. 1. 1.. 1 4 7 13 16 19 22 2 28 31 34 37 4 43 46 49 2 Dolar endeksindeki yükseliş, petrol fiyatlarının yukarı yönlü hareketi, S&P nin Türkiye nin kredi notunu düşürmesi ve Nisan ayı enflasyonununun beklentilerin üzerinde gelmesinin etkisiyle kurda yaşanan yukarı yönlü hareketi göz önünde bulunduran TCMB 7 Mayıs ta rezerv opsiyon mekanizması döviz imkan oranı üst sınırında değişikliğe gitti. Döviz imkan oranı üst sınırı % ten %4 e düşürüldü ve dilim aralıkları yukarıdaki gibi değiştirildi. Yapılan değişiklik ile yaklaşık 6.4 milyar TL likidite piyasadan çekileceği ve karşılığında yaklaşık 2.2 milyar ABD doları tutarında döviz bankaların kullanımına geçeceği belirtildi. Türk Lirası depoları karşılığı döviz depoları ihale tutarı değiştirildi TCMB 9 Mayıs ta açıkladığı karar ile günlük olarak düzenlenen Türk Lirası Depoları Karşılığı Döviz Depoları ihale tutarını 1.2 milyar ABD dolarından 1. milyar ABD dolarına yükseltti. Böylece halihazırda en fazla 6.2 milyar ABD doları olan söz konusu ihalelerin toplam bakiyesinin 7. milyar ABD dolarına ulaşabileceği açıklandı. Türk Lirası uzlaşmalı vadeli döviz satım ihalelerinde takvim değiştirildi TCMB 9 Mayıs ta açıkladığı ikinci bir karar ile 218 yılının ikinci çeyreğinde yapılacak TL uzlaşmalı vadeli döviz satım ihalelerine ilişkin miktarda güncellemeye gitti. TCMB 2 Kasım dan bu yana döviz talebini kısmak amacıyla TL uzlaşmalı vadeli döviz satım ihaleleri düzenliyor ve ihale takvimini 3 ayda bir açıklıyor. İkinci çeyrekte yapılacak ihalelere ilişkin takvim de zaten belliydi. Bu kapsamda genel olarak haftaiçi her gün 1 ay vadeli 1 milyon ABD doları tutarında, haftada bir gün 3 ay vadeli milyon ABD doları tutarında, iki haftada bir gün ise 6 ay vadeli milyon ABD doları tutarında ihale düznelenmesi kararlaştırılmıştı. Yapılan değişiklik ile ihale günleri değiştirilmedi ancak 1 ay vadeli ihalelerin miktarları 1 milyon dolardan 2 milyon dolara yükseltildi. Böylece ikinci çeyrekte ihaleler yoluyla oluşacak vadeli döviz satım pozisyon tutarının mevcut.3 milyar dolardan 7.1 milyar dolara ulaşabileceği belirtildi. VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
4.4 4.3 4.2 USD/TL USD/TL 3 Aylık İma Edilen Oynaklık (Sağ Eksen) TCMB kararları S&P not indirimi 17 16 1 4.1 14 4 13 3.9 3.8 TCMB Nisan ayı toplantısı 12 11 3.7 Kaynak: Bloomberg TCMB nin geçen hafta attığı adımlar, geçmiş dönemlerde kurda volatilitenin arttığı zamanlarda attığı adımları anımsatıyor. Geçmiş dönemlerde de TCMB ilk etapta hızlı bir faiz artırımı yapmak yerine tüm para politikası araçlarını kullanmayı tercih etmişti. Geçmiş dönemlerden farklı olarak TCMB nin bu sefer Eximbank tan döviz borcu olan ihracatçılara TL ile ödeme imkânı getirmemiş olmasını görüyoruz. Bu nedenle TCMB ihracatçılara böyle bir imkân getirmeyi de değerlendirebilir. Kurda volatilitenin artmaya devam etmesi durumunda ise TCMB 7 Haziran daki olağan Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısını beklemeden toplanarak sadeleştirme de dahil olmak üzere faizlere ilişkin bir karar alabilir. VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul 2
Haftalık Veri Takvimi (14-18 Mayıs 218) Tarih Ülke Açıklanacak Veri Önceki Beklenti 14..218 Türkiye Cari İşlemler Dengesi (Mart) -4.1 Milyar $ -4.8 Milyar $ (Açıklandı) Japonya ÜFE (Nisan, y-y) %2.1 %2. (Açıklandı) 1..218 Türkiye İşsizlik Oranı (Şubat) %.8 -- Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi (Nisan) -2.2 Milyar TL -- ABD Perakende Satışlar (Nisan, öncül, m-m) %.6 %.3 New York Fed İmalat Endeksi (Mayıs) 1.8 1 Euro Bölgesi GSYH (1. çeyrek, öncül, takv. arınd.) %2. %2. Sanayi Üretim Endeksi (Mart, y-y, takv. arınd.) %2.9 %3.7 Almanya GSYH (1. çeyrek, öncül) %2.3 %1.8 ZEW Endeksi (Mayıs) 87.9 8. Fransa TÜFE (Nisan, y-y) %1.8 %1.8 İngiltere İşsizlik Oranı (Mart) %4.2 %4.2 16..218 Türkiye Sanayi Üretim Endeksi (Mart, a-a) -%.2 %.8 ABD Kapasite Kullanım Oranı (Nisan) %78 %78.4 Sanayi Üretim Endeksi (Nisan, a-a) %. %.6 Yeni Başlayan Konut İnşaatları (Nisan, a-a) %1.9 -%.7 İnşaat Ruhsatları (Nisan, a-a) %2. -%2.1 Euro Bölgesi TÜFE (Nisan, öncül, y-y) %1.3 %1.2 Almanya TÜFE (Nisan, y-y) %1.4 %1.4 İtalya TÜFE (Nisan, y-y) %.6 %.6 Japonya GSYH (1. çeyrek, öncül, ç-ç, mevs. arınd.) %1.6 -%.1 Sanayi Üretim Endeksi (Mart, y-y) %2.2 -- Kapasite Kullanım Oranı (Mart, a-a) %1.3 -- 17..218 Türkiye Konut Fiyat Endeksi (Mart, a-a) %.94 -- ABD Haftalık İşsizlik Maaşı Başvuruları 211 bin kişi 21 bin kişi Öncü Göstergeler Endeksi (Nisan) %.3 %.4 Philadelphia FED Endeksi (Mayıs) 23.2 21. İtalya Dış Ticaret Dengesi (Mart) 3.1 Milyar -- 18..218 Türkiye TCMB Beklenti Anketi (Mayıs) -- -- Konut Satışları (Nisan, y-y) -%14 -- Euro Bölgesi Dış Ticaret Dengesi (Mart) 18.9 Milyar -- Almanya ÜFE (Nisan, y-y) %1.9 %1.8 Japonya TÜFE (Nisan, y-y) %1.1 %.7 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul 3
Şub.14 May.14 Ağu.14 Kas.14 Şub.1 May.1 Ağu.1 Kas.1 Şub.16 May.16 Ağu.16 Kas.16 Şub.17 May.17 Ağu.17 Kas.17 Şub.18 212-II 212-III 212-IV 213-I 213-II 213-III 213-IV 214-I 214-II 214-III 214-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 216-I 216-II 216-III 216-IV 217-I 217-II 217-III 217-IV Şub.14 May.14 Ağu.14 Kas.14 Şub.1 May.1 Ağu.1 Kas.1 Şub.16 May.16 Ağu.16 Kas.16 Şub.17 26Ç4 27Ç2 27Ç4 28Ç2 28Ç4 29Ç2 29Ç4 2Ç2 2Ç4 211Ç2 211Ç4 212Ç2 212Ç4 213Ç2 213Ç4 214Ç2 214Ç4 21Ç2 21Ç4 216Ç2 216Ç4 217Ç2 217Ç4 211-IV 212-I 212-II 212-III 212-IV 213-I 213-II 213-III 213-IV 214-I 214-II 214-III 214-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 216-I 216-II 216-III 216-IV 217-I 217-II 217-III 217-IV TÜRKİYE Türkiye Büyüme Oranı Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) 1. Reel GSYH (y-y, %) 3 Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %). 2.. -. -. 2 1-1. - -2. - Kaynak:TÜİK Tarım Sanayi İnşaat Hizmetler Kaynak:TÜİK Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %) Sanayi Üretim Endeksi 3. 2. 2. 1.... -. -. -1. Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) 2 2 1 - - Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %) Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen) - - Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Kaynak:TÜİK Kaynak: TÜİK Beyaz Eşya Üretimi Sanayi Ciro Endeksi 32 Beyaz Eşya Üretimi (Adet) 19 Aylık Sanayi Ciro Endeksi (21=) 27 17 22 17 12 1 13 1 9 7 7 Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak: TÜİK 4
Nis.8 Eki.8 Nis.9 Eki.9 Nis. Eki. Nis.1 Eki.1 Nis.1 Nis.2 Nis.3 Nis.4 Nis. Nis.6 Nis.7 Nis.8 Nis.9 Nis. Nis.1 Nis.9 Eki.9 Nis. Eki. Nis.1 Eki.1 Toplam Otomobil Üretimi Kapasite Kullanım Oranı 12 8 6 4 2 Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) 9 8 8 7 7 6 6 Kapasite Kullanım Oranı (%) Kaynak: OSD, VakıfBank Kaynak:TCMB PMI Endeksi PMI Imalat Endeksi 6 4 4 3 3 Kaynak:Reuters
Nis.1 Eki.1 Mar. Kas. Tem.11 Mar.12 Kas.12 Tem.13 Mar.14 Kas.14 Tem.1 Mar.16 Kas.16 Tem.17 Mar.18 Nis.8 Eki.8 Nis.9 Eki.9 Nis. Eki. Nis.1 Eki.1 Nis.4 Eki.4 Nis. Eki. Nis.6 Eki.6 Nis.7 Eki.7 Nis.8 Eki.8 Nis.9 Eki.9 Nis. Eki. Nis.1 Eki.1 Nis.4 Eki.4 Nis. Eki. Nis.6 Eki.6 Nis.7 Eki.7 Nis.8 Eki.8 Nis.9 Eki.9 Nis. Eki. Nis.1 Eki.1 ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyon ÜFE 14 12 8 6 4 2 TÜFE (y-y, %) Çekirdek Enflasyon (y-y, %) ÜFE (y-y, %) 2. 2. 1.... -. Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %) 2 2 1 BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen) 2 2 1 2 1 - Gıda Enerji TÜFE Kaynak:Bloomberg Enflasyon Beklentileri Reel Efektif Döviz Kuru 9. 9 8. 8 7. 7 6. 6. 12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 14 13 12 1 9 8 TÜFE Bazlı (23=) 6
İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İşsizlik Oranı İşgücüne Katılım Oranı 14. 13. 12. 11.. 9. 8. 7. Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı (%) 4 2 48 46 44 42 İşgücüne Katılma Oranı (%) İstihdam Oranı (%) Kaynak: TÜİK Kaynak: TÜİK Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet) 8, 7, 6,, 4, 3, 2, 1, - Kaynak: TOBB 7
Mar.6 Mar.7 Mar.8 Mar.9 Mar. Mar.11 Mar.12 Mar.13 Mar.14 Mar.1 Mar.16 Mar.17 Mar.18 Şub.7 Şub.8 Şub.9 Şub. Şub.11 Şub.12 Şub.13 Şub.14 Şub.1 Şub.16 Şub.17 Şub.18 Mar. Mar.6 Mar.7 Mar.8 Mar.9 Mar. Mar.11 Mar.12 Mar.13 Mar.14 Mar.1 Mar.16 Mar.17 Mar.18 Mar. Mar.6 Mar.7 Mar.8 Mar.9 Mar. Mar.11 Mar.12 Mar.13 Mar.14 Mar.1 Mar.16 Mar.17 Mar.18 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ İthalat-İhracat Dış Ticaret Dengesi 2 İhracat (milyon $) İthalat (milyon $) Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) 2-2 1-4 -6-8 - -12 Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı 6-4 -14-24 -34-44 -4-64 -74-84 3 - -3 - -7-9 -1 6 4 3 2 - -2-3 Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen) Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar) TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketici Güven Endeksi. 9. 8. 7. 6.. Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) 14 12 8 6 4 8
23 24 2 26 27 28 29 2 211 212 213 214 21 216 217 Mar. Eyl. Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13 Mar.14 Eyl.14 Mar.1 Eyl.1 Mar.16 Eyl.16 Mar.17 Eyl.17 Mar.18 KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Faiz Dışı Denge Bütçe Dengesi (12 aylık toplam-milyar TL) Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL) - -2-3 -4 - -6-7 -8-9 6 4 3 2 - Kaynak:TCMB İç ve Dış Borç Stoku Türkiye nin Net Dış Borç Stoku 6 4 4 3 3 2 2 İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen) 4 36 3 26 2 16 1 6 4. 3. 3. 2. 2. 1... Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%) 34.2. Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı,TÜİK 9
Nis.8 Eki.8 Nis.9 Eki.9 Nis. Eki. Nis.1 Eki.1 Nis.4 Eki.4 Nis. Eki. Nis.6 Eki.6 Nis.7 Eki.7 Nis.8 Eki.8 Nis.9 Eki.9 Nis. Eki. Nis.1 Eki.1 LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz Borç Alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%) 2 2 1 Reel Faiz Nominal Faiz 2 1 - Kaynak:TCMB Kaynak:TCMB, VakıfBank Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y-y,%) Enflasyon (y-y,%) Cari Denge/GSYH (%)* Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD 2.9 2. -2.43 1. 128.7 Euro Bölgesi 2. 1.2 3.6***..4 Almanya 2.9 1.4 8.3. 6 Fransa 2. 1.8-1.. -6.7 İtalya 1.29.6 2.6. 117. Macaristan 4.4 2.3 3.37**.9-3.9 Portekiz 2.4.3.71. 3. İspanya 2.9 1. 1.93. -.7 Yunanistan 1.9. -.64. -48.8 İngiltere 1.2 2. -4.36. -9. Japonya 2. 1. 3.81. 43.6 Çin 6.8 2. 1.7 4.3 122.3 Rusya.9 2.4 1.99 7. -- Hindistan.3 4.36-1.38***.7 -- Brezilya 2.12 2.76-1.31 6.7 2.2 G.Afrika 1. 3.8-3.26 6. 26. Türkiye 3.9.8-3.78 8. 71.9 Kaynak: Bloomberg. *: Cari denge verileri IMF den alınmaktadır ve 216 yılı verileridir. ** 21 verisi. ***217 verileri
GSYH (Cari Fiyatlarla, milyon TL, 217Ç4) Türkiye Makro Ekonomik Görünüm Reel Ekonomi GSYH Büyüme Oranı (zincirlenmiş hacim endeksi, y-y, %, 217Ç4) 216 2 68 26 3.2.9 1.6 78.1 217 3 4 97 7.4.9 8.7 79 Son Yayımlanan 889 231 7.3.8 (Ocak) 9.9 (Şubat) 77.3 (Nisan) Fiyat Gelişmeleri TÜFE Çekirdek TÜFE ÜFE 216 8.3 7.48 9.94 217 11.92 12.3 1.47 218 (Nisan, y-y, %).8 12.24 16.37 Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 M2 M3 Emisyon TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 216 382,31 1,624,67 1,4,682 111,762 92, 217 449,632 1,72,7 1,67,831 119,198 84,1 Son Yayımlanan (27.4.218) 46,789 1,732,329 1,792,848 12,281 86,173 Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma) TCMB O/N (Borç Verme) TCMB Haftalık Repo TRLIBOR O/N 216 7.2 8. 7. 9.3 217 7.2 9.2 8 13.38 Son Yayımlanan (4..218) 7.2 9.2 8 14.13 Mal Ticareti ve Cari Denge (Milyon $) Cari İşlemler Dengesi (Mart) İthalat (Mart) İhracat (Mart) Dış Ticaret Dengesi (Mart) 216-33,137 198,618 142,3-6,89 217-47,371 233,799 17,6-76,792 Son Yayımlanan -4,812 21,442 1,87 -,8 Kamu Maliyesi (Milyar TL) İşsizlik Oranı (%) Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL) Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %) (takvim etkisinden arındırılmış) Kapasite Kullanım Oranı (%) Merkezi Yön. İç Borç Stoku Merkezi Yön. Dış Borç Stoku Kamu Net Borç Stoku (217Ç4) 216 468.6 291.3 219.2 217 63.4 341. 262.1 Son Yayımlanan.4 (Mart) 362.7 (Mart) 262.1 Bütçe Giderleri Bütçe Gelirleri Bütçe Dengesi Faiz Dışı Denge 216 46.8 4.3-6.6.2 217 8.6 39.1-19. -12.4 218 (Mart) 68.4 48.2-2.2 -.6 Rasyolar (%) Bütçe Açığı/GSYH Brüt Dış Borç Stoku/GSYH Cari Açık/GSYH 1. 3.3. GSYH (yıllık, %) TÜFE (y-y, %) Cari Açık (yıllık, milyar $) İşsizlik (%) 218 Beklentilerimiz. 9.7 1.2 11
Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Cem Eroğlu Müdür cem.eroglu@vakifbank.com.tr 216-724 3 8 Fatma Özlem Kanbur Müdür Yardımcısı fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr 216-724 3 83 Naime Doğan Eriş Uzman naimedogan.eris@vakifbank.com.tr 216-724 3 82 Bilge Pekçağlayan Uzman bilge.pekcaglayan@vakifbank.com.tr 216-724 3 84 Elif Engin Uzman elif.engin@vakifbank.com.tr 216-724 3 8 Sinem Ulusoy Kasap Uzman sinemulusoy.kasap@vakifbank.com.tr 216-724 3 86 Pınar Cansu Akargöl Uzman Yardımcısı pinarcansu.akargol@vakifbank.com.tr 216-724 3 87 Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirme yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar