KONAKLAMA İŞLETMELERİNDE ÖRGÜTSEL ÖZDEŞLEŞME VE ÖRGÜTSEL İLETİŞİMİN İŞGÖRENLERİN İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİ 1



Benzer belgeler
ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl Lisans

TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN

The International New Issues In SOcial Sciences

ÖĞRETİM ELEMANI ÖRGÜTSEL ÖZDEŞLEŞME ÖLÇEĞİ GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

ulu Sosy Anahtar Kelimeler: .2014, Makale Kabul Tarihi: , Cilt:11,

A RESEARCH ON THE RELATIONSHIP BETWEEN THE STRESSFULL PERSONALITY AND WORK ACCIDENTS

Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi Yıl: 2008 Sayı: 1

EK-3 ÖZGEÇMİŞ. 5. Akademik Unvanlar 5.1. Yardımcı Doçentlik Tarihi: 5.2. Doçentlik Tarihi: 5.3. Profesörlük Tarihi:

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ

BİREYCİLİK - TOPLULUKÇULUK İKİLEMİNDE MESLEKİ ÖZDEŞLEŞME VE ÖRGÜTSEL ÖZDEŞLEŞME AYRIMI

Uluslararası Yönetim Araştırmaları Dergisi,Yıl: 2, Sayı: 3, Nisan 2016, s

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl Lisans İşletme Abant İzzet Baysal Üniversitesi 2004 İ.İ.B.F. Lisansüstü İşletme Yönetimi İstanbul Üniversitesi

T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ISPARTA İLİ KİRAZ İHRACATININ ANALİZİ

Sunulan Bildiriler Presented Proceedings

Sınavlı ve Sınavsız Geçiş İçin Akademik Bir Karşılaştırma

EK-3 ÖZGEÇMİŞ. 1. Adı Soyadı: SEVAL AKSOY 2. Doğum Tarihi: Unvanı: Öğretim Görevlisi

ÖZET. Anahtar kelimeler: Örgüte bağlılık, iş doyumu, işe bağlılık, ve işten ayrılma

ULUSLARARASI 9. BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLİĞİ KONGRESİ

MESLEĞE VE ÖRGÜTE BAĞLILIĞIN ÇOK YÖNLÜ İNCELENMESİNDE MEYER-ALLEN MODELİ

ÇALIġANIN ÖRGÜTSEL BAĞLILIĞI, PERFORMANSI VE ĠġTEN AYRILMA NĠYETĠ ARASINDAKĠ ĠLĠġKĠNĠN BELĠRLENMESĠNE YÖNELĠK BĠR ARAġTIRMA

Personal Information Date of Birth, Place. Educational Background Bachelor Anadolu University, Business Administration, 1998

ULUSLARARASI SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ

C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 6, Sayı 2, ÖRGÜT İKLİMİNİN İŞ TATMİNİ VE İŞTEN AYRILMA NİYETİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: BİR ARAŞTIRMA

İşletme Araştırmaları Dergisi 3/1 (2011)

T.C. İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ BİREYSEL DEĞERLER İLE GİRİŞİMCİLİK EĞİLİMİ İLİŞKİSİ: İSTANBUL İLİNDE BİR ARAŞTIRMA

İş Tatmini Ve Bilgi Paylaşımı Düzeyinin Duygusal Bağlılığa Etkisi: Kocaeli Üniversitesi Araştırma Ve Uygulama Hastanesinde Bir Araştırma

SOSYAL VE BEŞERİ BİLİMLERİ DERGİSİ Cilt 10, Sayı 2, 2018 ISSN: (Online)

KAMU PERSONELÝ SEÇME SINAVI PUANLARI ÝLE LÝSANS DÝPLOMA NOTU ARASINDAKÝ ÝLÝÞKÝLERÝN ÇEÞÝTLÝ DEÐÝÞKENLERE GÖRE ÝNCELENMESÝ *

ANALYSIS OF THE RELATIONSHIP BETWEEN LIFE SATISFACTION AND VALUE PREFERENCES OF THE INSTRUCTORS

EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEK BİLGİSİ DERSLERİNE YÖNELİK TUTUMLARI Filiz ÇETİN 1

Halkla İlişkiler Öğrencilerinin Mesleğe Bakışı: Birey-Meslek Uyumu Açısından Bir Değerlendirme

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl Lisans (B.Sc.) Sosyoloji Boğaziçi 1989 Y. Lisans (MBA)

İŞSİZ BİREYLERİN KREDİ KARTLARINA İLİŞKİN TUTUM VE DAVRANIŞLARININ YAPISAL EŞİTLİK MODELİYLE İNCELENMESİ: ESKİŞEHİR ÖRNEĞİ

Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD) Eurasian Journal of Researches in Social and Economics (EJRSE) ISSN:

Yrd.Doç.Dr. ÜLKER ÇOLAKOĞLU

The Study of Relationship Between the Variables Influencing The Success of the Students of Music Educational Department

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

ÖZGEÇMİŞ. 1. Adı Soyadı: EZGİ UZEL AYDINOCAK. 2. Doğum Tarihi: 11/05/ Ünvanı: YARD.DOÇ.DR. 4. Öğrenim Durumu: DOKTORA

İLKÖĞRETİM OKULU 6, 7. VE 8. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN OKUL YAŞAMININ NİTELİĞİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ *

OTEL İŞLETMELERİNDE PSİKOLOJİK SÖZLEŞMENİN İŞE YABANCILAŞMA VE ÖRGÜTSEL ÖZDEŞLEŞME ÜZERİNE ETKİSİ

Buse Erturan Gökhan Doğruyürür Ömer Faruk Gök Pınar Akyol Doç. Dr. Altan Doğan

İşgörenlerin İş Güvencesi Algıları ve İşten Ayrılma Niyetleri İlişkisi: Belek Bölgesi Beş Yıldızlı Otel Çalışanları Örneği

ASSIST.PROF. SEMRA TETİK

İş Yaşamında İş Tatmini, Örgütsel Özdeşleme ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi: Erzurum da Bir Kamu Kurumu Örneği * Doç. Dr.

Futbol teknik adamlarının örgütsel bağlılık düzeyleri ile iş tatmin düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

İngilizce 2017 Bahar YÖKDİL İngilizce 2003 Güz ÜDS 70

Yrd. Doç. Dr. M. Arcan TUZCU

Kurumsal İmaj, Örgüt Kültürü ve Örgütsel Özdeşleşme İlişkisi

ALGILANAN KURUMSAL İTİBAR VE KURUMDAN AYRILMA NİYETİ ARASINDAKİ İLİŞKİDE BİR ARA DEĞİŞKEN OLARAK ÖZDEŞLEŞMENİN ROLÜ

ÖRGÜTSEL ÖZDEŞLEŞME KAVRAMI VE İLETİŞİM ETKİNLİĞİ İLİŞKİSİ

GENÇLİK VE SPOR BAKANLIĞINDA ÖRGÜT İKLİMİNİN İŞGÖREN PERFORMANSI ÜZERİNE ETKİSİ: ALAN ARAŞTIRMASI

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

Bir Sağlık Yüksekokulunda Öğrencilerin Eleştirel Düşünme Ve Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi

Yerinde Masaj ın İş Hayatına Etkileri İstanbul Konulu Akademik Araştırma Sonuçları Sayfa 1/4

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DÖNEM PROJESİ TAŞINMAZ DEĞERLEMEDE HEDONİK REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ. Duygu ÖZÇALIK

Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl. Lisans Felsefe Hacettepe Üniversitesi 1997 Y. Lisans Endüstri ve Örgüt Psikolojisi Hacettepe Üniversitesi 2002

Uluslararası Ticaret ve Lojistik Bölümü. Dersler ve Krediler

Researcher: Social Science Studies (2017) Cilt 5, Sayı IV, s

Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi Journal of Research in Education and Teaching Haziran 2017 Cilt:6 Özel Sayı:1 Makale No: 07 ISSN:

THE IMPACT OF AUTONOMOUS LEARNING ON GRADUATE STUDENTS PROFICIENCY LEVEL IN FOREIGN LANGUAGE LEARNING ABSTRACT

Dr.Öğr.Üyesi BİLAL ÇANKIR

SEÇİL TAŞTAN Marmara Üniversitesi İşletme Fakültesi İngilizce İşletme Bölümü Dr. E-posta:

Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir.

Muhasebe Meslek Mensuplarının İş Tatmini Üzerinde Kontrol Odağı Etkisini Tespit Etmeye Yönelik Bir Araştırma

Performansları Arasındaki İlişki

1988 Üniversitesi Yüksek Lisans İşletme Çukurova Üniversitesi Doktora İşletme Çukurova Üniversitesi

POLAT-MEYDAN ÖRGÜTSEL ÖZDEŞLEŞMENİN SİNİZM VE İŞTEN AYRILMA NİYETİ İLE İLİŞKİSİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. Mustafa POLAT 1 Cem Harun MEYDAN 2

MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİLERİNİN ZAMAN YÖNETİMİ BECERİLERİ: PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ

DERS BİLDİRİM FORMU Fakülte/Yüksekokul Bölüm Anabilim Dalı/Program Sınıf Öğretim Dönemi

Proceedings/Bildiriler Kitabı I. G G. kurumlardan ve devletten hizmet beklentileri de September /Eylül 2013 Ankara / TURKEY

Öğretmenlerde Kimliklenme ve Kimliklenmenin İşe Yönelik Tutum ve Algıları Yordayıcılığı

Determinants of Education-Job Mismatch among University Graduates

ÖRGÜTSEL ADALETİN İŞ TATMİNİ, ÖRGÜTSEL BAĞLILIK VE İŞTEN AYRILMA NİYETİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

22. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Mayıs 2015, KONYA

Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Kişisel ve Mesleki Gelişim Yeterlilikleri Hakkındaki Görüşleri. Merve Güçlü

Ders Kodu Dersin Adı Yarıyıl Teori Uygulama Lab Kredisi AKTS G524 Yönetim ve Psikoloji

Yıl: 4, Sayı: 13, Ağustos 2017, s

ALGILANAN ÖRGÜTSEL DESTEK İLE ÖRGÜTSEL BAĞLILIK ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ANALİZİ: OTEL İŞLETMELERİNDE BİR UYGULAMA *

BİYOLOJİ ÖĞRETMENLERİNİN LABORATUVAR DERSİNE YÖNELİK TUTUMLARININ FARKLI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Hemşirelerin Hasta Hakları Konusunda Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi

Aydem ÇİFTÇİOĞLU. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi (18) 2009,

Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi (11) 2006,

İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları 1. İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl

Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık Yapma ve Mağdur Olma Durumlarının İncelenmesi

Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (2013) Özel Sayı,

PSİKOLOJİK SERMAYENİN ALGILANAN PERFORMANS DÜZEYİ ÜZERİNE ETKİSİ *

İÇİNDEKİLER/CONTENTS

2.2.İşten Ayrılma Niyeti

İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN MÜZİK DERSİNE İLİŞKİN TUTUMLARI

Kanada Sertifika Programları. Marketing Research and Business Intelligence Eylül, Ocak, Mayıs 42 Hafta 15600

Electronic Letters on Science & Engineering 2(2) (2011) Available online at

BİREYCİLİK TOPLULUKÇULUK

OTEL ÇALIŞANLARININ ÖRGÜTSEL PRESTİJ VE PSİKOLOJİK GÜÇLENDİRME ALGILARININ İŞBİRLİĞİ DAVRANIŞLARINA ETKİSİ

ULUSLARARASI 9. BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLİĞİ KONGRESİ

I. YIL YY KODU Z/S DERSİN ADI DERSİN İNGİLİZCE ADI HAFTALIK DERS SAATI (T + U)-KREDISI

OTEL İŞLETMELERİNDE PSİKOLOJİK DAYANIKLILIK VE YÖNETİCİLERİN ADALET ALGILARI ARASINDAKİ İLİŞKİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ DIŞ TİCARET ENSTİTÜSÜ WORKING PAPER SERIES. Tartışma Metinleri WPS NO/ 05 /

2017 ÖNCESİ NEVŞEHİR HACI BEKTAŞ VELİ ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ İKTİSAT NÖ-İÖ BÖLÜMLERİ LİSANS ÖĞRETİM PLANI

Transkript:

Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Temmuz 2015, Sayı:8 Özet: KONAKLAMA İŞLETMELERİNDE ÖRGÜTSEL ÖZDEŞLEŞME VE ÖRGÜTSEL İLETİŞİMİN İŞGÖRENLERİN İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİ 1 Meral AKYÜZ 2 Filiz DALKILIÇ YILMAZ 3 İşgücü devri, özellikle maliyet ve yetişmiş eleman bulma açısından konaklama işletmelerince çözülmesi gereken sorunlardandır. Bu araştırmada çalışanların işten ayrılma niyetini etkileyen faktörler olarak örgütsel özdeşleşme ve örgütsel iletişimin konaklama işletmelerinde işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi incelenmiştir. Bu amaçla örgütsel iletişim dikey ve yatay iletişim olacak şekilde iki boyutta alınmıştır. Araştırma sonucunda örgütsel özdeşleşme ile işten ayrılma niyeti arasında negatif bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca regresyon analizi sonuçlarına göre örgütsel özdeşleşme ve dikey iletişimin işten ayrılma niyeti üzerinde negatif bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Ancak yatay iletişim işten ayrılma niyeti üzerinde pozitif bir etkiye sahip olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca tespit edilen sorunlara yönelik çeşitli öneriler sunulmuş ve gelecekte bu konuda araştırma yapacak kişilere bazı önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Örgütsel Özdeşleşme, Örgütsel İletişim, İşten Ayrılma Niyeti, Konaklama İşletmesi JEL Kodu: L83, R1 THE EFFECTS OF ORGANIZATIONAL IDENTIFICATION AND ORGANIZATIONAL COMMUNICATION ON INTENTION TO LEAVE IN ACCOMMODATION ESTABLISHMENTS Abstract: Labor turnover is one of the problems to be solved, particularly in terms of costs and finding qualified staff by accommodation establishments. The purpose of this study is to examine the impact of organizational identification and organizational communication on intention to leave in accommodation establishments. To this end, organizational communication has been examined in two dimensions as vertically and horizontally. As a result of this research, a negative relationship between organizational identification and intention to leave has been determined. According to the results of regression analysis, it has been found that organizational identification and vertical communication have a negative effect on intention to leave. Nevertheless, horizontal communication has a positive effect on intent to leave. Also this paper draws from a wider spectrum of related studies in order to highlight theoretical contributions of the current literature and to propose areas for further research. Keywords: Organizational Identification, Organizational Communication, Intention to Leave, Accommodation Establishment. GİRİŞ İşten ayırılma niyeti çalışanların istihdam koşullarından tatminsiz olmaları durumunda gösterdikleri negatif bir davranıştır. Çalışanların işten ayrılması sorunu, çalışan davranışları ve bu davranışların ilişkili olduğu faktörler araştırılıyor olmasına rağmen halen örgütler için önemli bir problem sahası olmaya devam etmektedir. Bu çalışmanın amacı örgütsel özdeşleşme ve örgütsel iletişim kavramlarını açıklayarak, işgörenlerin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkilerini saptamak ve bu kavramlarla ilgili tartışmaları ortaya koymaktır. Konu ile ilgili 1 Bu makale 15-16 Kasım 2013 tarihleri arasında Sakarya Üniversitesi nde gerçekleştirilen, I. Örgütsel Davranış Kongresi nde sunulan sözlü bildirinin genişletilmiş halidir. 2 Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Bölümü, S. Yazar, akyuzmeral@gmail.com 3 Arş. Gör., Nevşehir Üniversitesi İkt. ve İdr. Bil. Fak., filiz.dalkilic@nevsehir.edu.tr

Konaklama İşletmelerinde Örgütsel Özdeşleşme Ve Örgütsel İletişimin İşgörenlerin İşten Ayrılma Niyetine Etkisi literatür taranmış, örgütsel özdeşleşme, örgütsel iletişim kavramları incelenmiş ve işten ayrılma niyetini etkileyebilecek bir unsur olarak örgütsel özdeşleşmeye dikkat çekilmiştir. 1. ÖRGÜTSEL ÖZDEŞLEŞME Özdeşleşmeyi ilk olarak Freud psikanalizde özdeşim, başka bir insanla kurulan duygusal bağın ilk dışavurumudur şeklinde tanımlamıştır. Lasswell (1965) ise bu tanımdan yola çıkarak özdeşleşme kavramını genişletmiş ve özdeşleşme kavramını milliyetçilik gibi toplu özdeşleşmelerin açıklanması için kullanmıştır (Gautam ve diğerleri., 2004: 302). Literatürde ise örgütsel özdeşleşme ile ilgili farklı tanımlar bulunmaktadır. Özdeşleşme, örgüt ile birey arasında psikolojik köprü kurmaya yarayan bir yapıdır (Puusa ve Tolvanen, 2006), kısaca bireyin örgütle arasında kurmak istediği bağ olarak tanımlanmıştır (Kreiner ve Ashforth, 2004). Bu sebeple, çalışanların örgüte karşı pek çok tutum ve davranışını açıklama ve öngörme konusunda özdeşleşmenin etkili olduğu söylenebilir (Lee, 1971; Edwards, 2005). Literatürde birçok araştırmada (Van Dick, 2001; Van Dick ve Wagner, 2002; Van Dick ve diğerleri, 2005a) Sosyal Kimlik Yaklaşımı na göre özdeşleşmenin üç boyutu olduğu ifade edilmiştir. Bunlar: Bilişsel (cognitive) boyut, belirgin bir gruba aidiyetin bilgisi, Duygusal (affective) boyut, gruba duygusal olarak bağlı olma, Değerlendirme (evaluative) boyutu ise, gruba dışarıdan yapılan değerlendirmelerdir. Bu boyutlara ise daha sonradan davranışsal (conative ya da behavioural) boyut da eklenmiştir (Van Dick, 2001; Van Dick ve Wagner, 2002; Van Dick ve diğerleri, 2004, 2005b). Ashforth ve Mael (1989) tarafından yapılmış olan ve özdeşleşmeyi duygusal ve davranışsal olarak değil de sadece bilişsel olarak ele almış olan tanım literatürde en yaygın ve kabul gören tanımdır. Ashforth ve Mael (1989) ve Mael ve Ashforth (1992) özdeşleşmeyi, kişinin kendisini içinde olduğu örgüte ait hissetmesi ve örgütün başarı ve başarısızlıklarını kendi başarı ve başarısızlığı olarak algılaması şeklinde tanımlamışlardır. Dutton ve diğerleri de (1994), benzer şekilde özdeşleşmeyi bilişsel bir bileşen olarak kabul etmiş ve özdeşleşmeyi örgütün kimliği ile bireyin kendisini tanıma derecesi olarak tanımlamışlardır. 2. ÖRGÜTSEL İLETİŞİM İletişim yöneticilerin örgütsel ortamda kullandığı temel bir araçtır (Koçel, 2005: 417). İletişim bir mesaj alışverişidir, şeklinde tanımlanabilen iletişim süreci olmadan örgütün mevcudiyeti düşünülemez. Bütün yönetim faaliyeti, sonunda iletişim sürecinin etkin işlemesine dayanmaktadır. Yönetim ile ilgili olarak verilen bütün kararlar, ulaşılan sonuçlar, gelişmeler vs. örgütteki ilgili kişi ve gruplara aktarılmadıkları sürece fazla bir şey ifade etmezler (Koçel, 2005: 530). Örgüt içi iletişim mevcut örgütsel yapıya ve kültüre bağlı olarak örgüt içinde yapılan sözel ya da sözel olmayan iletilerin gönderilmesi, alınması sürecidir (Gürdal, 1997: 83). Örgütsel iletişim sürecinin örgütteki ast ve üst konumundaki işgörenler arasında bilgi, veri, algı ve düşüncelerin iletilmesi işlevi bulunmaktadır (Şimşek, 2002:198). Örgüt içi iletişimde resmi ve resmi olmayan iletişim sistemleri mevcuttur. Resmi iletişim sistemi; örgütün hiyerarşik yapısı ile ilgili ve çevre ile bilgi akışı sağlayan kanalları gösterir. Dikey iletişim, yatay iletişim ve çapraz iletişim olmak üzere üçe ayrılır. Demirel ve diğerleri (2011) ne göre örgütlerde yürütülen yönetim fonksiyonlarının yerine getirilmesi iyi bir iletişim sistemine bağlıdır. Dikey, yatay ve çapraz iletişim kanallarından yürütülen bilgi sayesinde örgütsel planlamanın yapılması, faaliyetlerin gerçekleşmesi ve birimler arasında koordinasyonun sağlanması mümkün hale gelmektedir. Bell ve Smith (1999: 36) e göre yatay iletişim çalışanlar arasında sosyal bir bağ oluşmasına yardımcı olur, işten ayrılma ve yıkıcı davranışları engellemede etkili bir güçtür. Gayri resmi iletişim ise; örgüt çalışanları arasında biçimsel düzenlemelere bağlı olmayan iletişimi göstermektedir (Gürüz ve Yaylacı, 2004: 53-54). 3. İŞTEN AYRILMA NİYETİ Genel olarak çalışanlar potansiyellerini daha verimli kullanabilmek, aldıkları ücret ve ödülleri yükseltebilmek için işten ayrılırlar. İşten ayrılma davranışından önce bireylerde işten ayrılma niyeti oluşur. İşten ayrılma niyetinin oluşması ise işten ayrılma davranışının en önemli belirtilerindendir (Teoman, 2007: 34-35). İletişimin yokluğu, eksikliği ya da yetersizliği örgütsel ortamda belirsizliğe neden olmaktadır. Belirsizlik ise stres, iş tatminsizliği, örgüte karşı güvensizlik, düşük seviyede örgütsel bağlılık, verimlilikte düşüş, devamsızlık ve işten ayrılma eğilimlerinde artışa yol açmaktadır. İletişimin sağlanması ise belirsizlikle başa çıkabilme olanağını vermektedir (Schweiger ve Denisi, 1991:127). 138

Kastamonu Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Temmuz 2015, Sayı:8 M.Akyüz ve F.Dalkılıç Yılmaz 4. ARAŞTIRMANIN METODOLOJİSİ 4.1. Araştırmanın Hipotezleri Çalışanların işten ayrılma niyetini etkileyen etmenler olarak örgütsel özdeşleşme ve örgütsel iletişimin incelenmesi için yapılan çalışmalardan yola çıkılarak aşağıdaki hipotezler geliştirilmiştir. Hipotez 1. Örgütsel özdeşleşme, işten ayrılma niyeti üzerinde negatif bir etkiye sahiptir. Hipotez 2. Örgütsel iletişimin dikey iletişim boyutu işten ayrılma niyeti üzerinde negatif bir etkiye sahiptir. Hipotez 3. Örgütsel iletişimin yatay iletişim boyutu, işten ayrılma niyeti üzerinde pozitif bir etkiye sahiptir. 4.2. Örneklem ve Verilerin Toplanması Araştırmanın ana kütlesini Nevşehir yöresinde faaliyet gösteren konaklama işletmeleri çalışanları oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama tekniği olarak anket yöntemi kullanılmıştır. 4.3. Ölçekler Bu çalışmada uygulanan anket, örgütsel özdeşleşme, örgütsel iletişim ve işten ayrılma niyeti ölçeklerinin yanısıra katılımcıların demografik bilgileri ile ilgili sorulardan oluşmaktadır. Araştırmada veri toplamak için kullanılan ölçeklerle ilgili bilgiler aşağıdaki gibidir: Anketin ilk kısmını oluşturan örgütsel özdeşleşme değişkeninin belirlenmesinde, Mael ve Ashforth (1992) tarafından geliştirilen ve pek çok araştırmada kullanılan (Bhattacharya, Rao, Glynn 1995; Ashforth, Saks 1996; Knippenberg ve Schie, 2000; Kriener, Ashforth 2004; Johnson, Morgeson, Ilgen, Meyer, Lloyd 2006; Ashforth, Sluss, Saks 2007) örgütsel özdeşleşme ölçeğinin Türkçe uyarlaması kullanılmıştır. Toplam 6 ifadeden oluşan bu ölçekte 5 li likert ölçeği (1= Katılmıyorum, 2= Kısmen Katılmıyorum, 3= Ne Katılıyorum Ne Katılmıyorum, 4= Kısmen Katılıyorum, 5= Katılıyorum) kullanılmıştır. Mael ve Ashforth (1992) un araştırmasında ölçeğin güvenirlik katsayısı Cronbach Alpha 0.87 olarak bildirilmiştir. Anketin ikinci kısmını oluşturan örgütsel iletişim değişkeninin belirlenmesinde kullanılan ölçek Postmes, Tanis ve de Wit (2001) in çalışmasından uyarlanmıştır. Türkçe uyarlaması kullanılan örgütsel iletişim ölçeği, dikey iletişimde 12 ve yatay iletişimde 3 olmak üzere toplam 15 ifadeden oluşmaktadır. Bu ölçekte 5 li likert ölçeği (1= Katılmıyorum, 2= Kısmen Katılmıyorum, 3= Ne Katılıyorum Ne Katılmıyorum, 4= Kısmen Katılıyorum, 5= Katılıyorum) kullanılmıştır. Postmes, Tanis ve Wit (2001) in araştırmasında ölçeğin güvenirlik katsayısı Cronbach Alpha 0.90 olarak bildirilmiştir. Anketin üçüncü kısmını oluşturan işten ayrılma niyeti değişkeninin belirlenmesinde, Colarelli (1984) tarafından geliştirilen ve pek çok araştırmada kullanılan (Ashforth, Sluss, Saks 2007; Saks 2006; Weaver, Yancy 2010; Thomas, Poutasi 2011) örgütsel özdeşleşme ölçeğinin Türkçe uyarlaması kullanılmıştır. Toplam 3 ifadeden oluşan bu ölçekte 5 li likert ölçeği (1= Katılmıyorum, 2= Kısmen Katılmıyorum, 3= Ne Katılıyorum Ne Katılmıyorum, 4= Kısmen Katılıyorum, 5= Katılıyorum) kullanılmıştır. Colarelli (1984) tarafından yapılan çalışmada bu ölçeğin güvenirlik katsayısı Cronbach Alpha 0.89 olarak bildirilmiştir. 4.4. Bulgular ve Tartışma Analiz sonuçlarına göre, ankete katılan 122 kişinin 70 i kadın, 52 si erkektir. 90 ı bekâr, 31 i evlidir. Katılımcıların yaş grubuna bakıldığında %64,7 sinin 25 yaş altı grupta yer aldığı görülmektedir. Katılımcıların eğitim durumunda lisans mezunu olanlar %52,1 lik bir oranla göze çarpmaktadır. İşletmedeki iş deneyimlerine bakıldığında %80,9 luk oranla 5 yıl ve aşağısı göze çarpmaktadır. İşletmedeki görev dağılımına bakıldığında anketi cevaplayanların 85 inin çalışan olduğu, departman dağılımında ise 35 kişinin önbüro, 34 kişinin yiyecek içecek departmanı çalışanı olduğu görülmektedir. Değişkenler arasındaki ilişkiyi ortaya koymak için yapılan Pearson korelasyon analizi sonuçlarına göre, örgütsel özdeşleşme ile işten ayrılma niyeti (r=-,263; p<0.01) arasında negatif yönlü ve anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Buna karşın örgütsel iletişimin dikey iletişim boyutu ile işten ayrılma niyeti (r=-,086; p>0.05) arasında da negatif yönlü ve anlamlı olmayan bir ilişki bulunmuştur. Örgütsel iletişimin yatay iletişim boyutu ile işten ayrılma niyeti (r=,160; p>0.05) arasında ise pozitif yönlü ama anlamlı olmayan bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. 139

Konaklama İşletmelerinde Örgütsel Özdeşleşme Ve Örgütsel İletişimin İşgörenlerin İşten Ayrılma Niyetine Etkisi Tablo 1: Değişkenlere İlişkin Aritmetik Ortalamalar, Standart Sapmalar, Korelasyonlar, ve Cronbach s Alpha Değerleri Değişkenler Aritmetik Ortalama Std. Sapma 1 2 3 4 1.özdeşleşme 3,75,248 (0.72) 2.Dikey iletişim 3,39,334,517** (0.85) 3.Yatay İletişim 3,84,108,265**,379** (0.70) 4.İşten ayrılma niyeti 2,80,090 -,263** -,086,160 (0.71) ** Korelasyon, p<0.01 seviyesinde anlamlı (Çift yönlü) * Korelasyon, p<0.05 seviyesinde anlamlı (Çift yönlü) Tablo 2: Örgütsel Özdeşleşme ve İletişimin Yatay ve Dikey İletişim Boyutları Açısından İşten Ayrılma Niyetine İlişkin Regresyon Analizi Sonuçları Bağımsız Değişkenler β Standart Hata t Değeri Sig. Tolerans VIF Sabit 2,462 0,285 8,643 0,000 Örgütsel Özdeşleşme -,321* 0,037-3,159 0,002,729 1,371 Dikey İletişim -,013 0,029 -,119 0,906,675 1,481 Yatay İletişim,249* 0,078 2,651 0,009,856 1,168 Düzeltilmiş R 2 0,103 R 2 0,125 Beklenen St. Hata 0,08529 F 5,540 Anlamlılık Düzeyi,001 Bağımlı Değişken: İşten Ayrılma Niyeti * p<0,01 Araştırmanın hipotezlerini test etmek için regresyon analizi yapılmıştır. Regresyon analizi sonuçlarına göre, Model I istatiksel olarak anlamlıdır (R 2 =0,125; F (3-122) =5,540 p<0.01). Bu modelde bağımsız değişkenler olan örgütsel özdeşleşme, dikey iletişim ve yatay iletişim, bağımlı değişken olan işten ayrılma niyetindeki varyansın % 12,5 ini açıklamaktadır. Analiz sonuçlarına göre örgütsel özdeşleşmenin (β=-,321; p<0.01) işten ayrılma niyeti üzerinde negatif ve anlamlı bir etkiye sahip olduğu belirlenmiştir. Bu yüzden H1 hipotezi kabul edilmiştir. Buna karşın dikey iletişimin (β= -,013; p< 0.05) işten ayrılma niyeti üzerinde negatif fakat anlamlı olmayan bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuç H2 hipotezinin red edildiği anlamına gelmektedir. Buna karşın araştırma bulguları incelendiğinde yatay iletişimin (β=,249; p< 0.01) işten 140

Kastamonu Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Temmuz 2015, Sayı:8 M.Akyüz ve F.Dalkılıç Yılmaz ayrılma niyeti üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuç çalışmada literatür esas alınarak belirlenmiş olan H3 hipotezini desteklemektedir. 5. SONUÇ VE ÖNERİLER Bu çalışmada örgütsel özdeşleşme ve örgütsel iletişimin, işten ayrılma niyeti üzerindeki etkileri incelenmiştir. Lee (1971: 213-226) tarafından yapılan çalışmada örgütsel özdeşleşme düzeyi ile işten ayrılma niyeti ve işgören devir hızı arasında negatif ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Scott vd. (1998: 400-435) tarafından kamu çalışanları üzerinde yapılan çalışmada, örgütsel özdeşleşmenin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi negatif ve istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Bamber ve Iyer (2002: 21-38) in yapmış oldukları çalışmada örgütsel özdeşleşme ile çalışanların işten ayrılma niyetleri arasında negatif ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkinin var olduğu tespit edilmiştir. Knippenberg vd. (2007: 457-477) kamu ve özel sektörlerde örgütsel özdeşleşmenin işten ayrılma niyeti üzerindeki olası etkilerini incelemişlerdir. Almanya da bölgesel büyük bir banka çalışanları ve kamuda çalışan öğretmenler üzerinde yapılan çalışma neticesinde örgütsel özdeşleşmenin işten ayrılma niyeti üzerinde negatif ve istatistiksel olarak anlamlı bir etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Buna göre, örgütsel özdeşleşme düzeyleri yüksek olan çalışanların işten ayrılma niyetleri düşük olmaktadır. Bu araştırma sonucuna göre örgütsel özdeşleşme, işten ayrılma niyetini negatif yönlü ve anlamlı bir şekilde etkilemektedir. Ulaşılan bu sonuç literatürde daha önce yapılan (Lee, 1971, Scott ve diğerleri 1998: 400-435; Bamber ve Iyer 2002: 21-38; Knippenberg ve diğerleri 2007; 457-477; Olkkonen ve Lipponen, 2006; Lipponen ve diğerleri, 2011; Riketta, 2005) araştırmaların sonuçlarını desteklemektedir. Literatürde örgütsel özdeşleşme ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkinin negatif olduğunu tespit eden çalışmalar olmasına rağmen, Wan-Huggins ve diğerleri (1998: 724-749) nin yaptıkları çalışmada örgütleriyle daha yüksek düzeyde özdeşleşen bireylerin işten ayrılma niyetlerinin de yüksek düzeyde olduğu ve bulunan bu ilişkinin de istatistiksel olarak anlamlı olduğu, Mignonac ve diğerleri. (2006) tarafından yönetici, mühendis ve kontrolör olmak üzere üç ayrı örneklem üzerinde yapılan çalışmada ise kontrolör örneklemi haricinde özdeşleşme ile işten ayrılma niyeti arasında anlamlı bir ilişki tespit edilemediği ortaya koyulmuştur. Bu sonuçlar ise bu araştırma sonucunda elde edilen sonuçları desteklememektedir. Moore (2002) tarafından yapılan, yönetim ile personelin arasında olan düşük iletişim seviyelerinin, personelin stres seviyesini artırdığı ve bu sebeple işten ayrılma niyetine sebep olduğunu ortaya koyan çalışma, bu araştırmada ulaşılan, örgütsel iletişimin dikey iletişim boyutunun işten ayrılma niyetini negatif yönlü ve anlamsız bir şekilde etkilediği sonucunu desteklememektedir. Bell ve Smith (1999:36) in yaptıkları çalışmada yatay iletişimin, çalışanlar arasında sosyal bir bağ oluşmasına yardımcı olduğu, işten ayrılma ve yıkıcı davranışları engellemede etkili bir güç olduğu ortaya konmuş olmasına karşın bu çalışmada örgütsel iletişimin yatay iletişim boyutunun işten ayrılma niyetini pozitif yönlü ve anlamlı bir şekilde etkilediği sonucu bulunmuştur. Yatay iletişimin temel amacı, koordinasyon sağlama ve problem çözmek için kanal sağlamaktır. Fakat bu iletişim şekli, içerisinde dedikodu, söylenti, tahminler ve yakıştırmaların yayılmasını sağlayan arkadaşlıklar ortaya çıkmasına sebep olabilmektedir. Bu durumlarda insanlar birbirlerinden olumsuz şekilde etkilenebilmekte ve işten ayrılma konusunda daha istekli olabilmektedirler. Bu çalışmadan elde edilen sonuçlar söz konusu örnek büyüklüğü ve araştırma değişkenleri ile sınırlıdır. Bundan sonra yapılacak uygulamalı çalışmalarda araştırma değişkenlerine, örgütsel sinizm, örgütsel adalet, iş performansı, iş doyumu ve motive edici faktörler gibi değişkenler eklenerek daha büyük örneklem kitleleri üzerinde araştırmalar yapılabilir. Kaynakça Ahmad, M. B., Wasay, E. and Ullah, S. (2012), Impact of employee motivation on customer satisfaction: study of airline industry in Pakistan, Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, 4(6), 531-539. Ashforth B.E. ve Mael F. (1989), Social Identity Theory and the Organization, The Academy of Management Review, (14-1), 20-39. Bamber, E.M ve Iyer, V. (2002), Big 5 Auditors Professional and Organizational Identification, A Journal of Practice & Theory, (21-2), 21-38. Bell, A.H. ve Smith, D.M. (1999), Management Communication, John Wiley & Sons, Inc, NewYork. Colarelli, S.M. (1984), Methods Of Communication And Mediating Processes in Realistic Job Previews, Journal of Applied Psychology, (69), 633-642. Demirel, Y., Seçkin, Z. ve Özçınar, M. Faruk (2011), Örgütsel İletişim ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (20-2), 33-48. 141

Konaklama İşletmelerinde Örgütsel Özdeşleşme Ve Örgütsel İletişimin İşgörenlerin İşten Ayrılma Niyetine Etkisi Dutton J.E., Dukerich J.M. ve Harquail C.V. (1994), Organizational Images and Member Identification, Administrative Science Quarterly, (39-2), 239-263. Edwards, M.R. (2005), Organizational Identification: A Conceptual and Operational Review, International Journal of Management Reviews, (7-4), 207-230. Gautam, T, Van Dick, R. ve Wagner, U. (2004), Organizational Identification and Organizational Commitment: Distinct Aspects of Two Related Concepts, Asian Journal of Social Psychology, (7-3), 301-315. Gürdal S. (1997), Halkla İlişkiler ve Yerel Yönetimlerde Uygulamalar, Simge Matbaacılık, İst. Gürüz D. ve Yaylacı Özdemir G. (2004), İletişimci Gözüyle İnsan Kaynakları Yönetimi. MediaCat Yayınevi, İst. Kaya, İ. (2007), Otel İşletmeleri İş görenlerinin İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Geliştirilen Bir İş Tatmini Ölçeği, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (7-2), 2-10. Kim, W. G. (2006), EVA and traditional accounting measures: Which metric is a better predictor of market value of hospitality companies?, Journal of Hospitality &; Tourism Research, 30 (1), 34-49. Knippenberg, D.V., Dick, R.V. ve Tavares, S. (2007), Social Identity and Social Exchange: Identification, Support, and Withdrawal From the Job, Journal of Applied Social Psychology, (37-3), 457 477. Koçel, T. (2005), İşletme Yöneticiliği, Arıkan Basım Beta Yayınları, İst. Kreiner G.E. ve Ashforth B.E. (2004), Evidence Toward an Expanded Model of Organizational Identification, Journal of Organizational Behavior, (25),1-27. Lasswel, H. D. (1965), World Politics and Personal Insecurity, Free Press, New York. Lee S.M. (1971), An Empirical Analysis of Organizational Identification, Academy of Management Journal, (14-2), 213-226. Lipponen J., Wisse B. ve Perälä J. (2011), Perceived Justice and Group Identification the Moderating Role of Previous Identification, Journal of Personal Psychology, (10-1), 13-23. Mael, F. ve Ashforth, B.E. (1992), Alumni and Their Alma Mater: A Partial Test of The Reformulated Model of Organizational Identification, Journal of Organizational Behavior, (13), 103-123. Mignonac, K., Herrbach, O. ve Guerrero, S. (2006), The Interactive Effects of Perceived External Prestige and Need for Organizational Identification on Turnover Intentions, Journal of Vacational Behavior, (69), 477-493. Moore, K.A. (2002), Hospital restructuring: impact on nurses mediated by social support and perception of challenge, Journal of Health and Human Services Administration, (26-14), 1621-1636. Olkkonen M.E. ve Lipponen J. (2006), Relationship Between Organizational Justice, Identification with Organization and Work Unit, and Group-Related Outcomes, Organizational Behavior and Human Decision Processes, (100-2), 202-215. Postmes, T., Tanis, M. ve Wit de B. (2001), Communication and Commitment in Organizations: A Social Identity Approach, Group Processes &Intergroup Relations, (4-3), 227-246. Puusa A. ve Tolvanen U. (2006), Organizational Identity and Trust, Electronic Journal of Business Ethics and Organizational Studies, (11-2), 29-33. Riketta M. (2005), Organizational Identification: A Meta-Analysis, Journal of Vocational Behavior, (66), 358-384. Schweiger, D.M. ve Denisi, A.S. (1991), Communication With Employees Following A Merger: A Longitudinal Field Experiment, Academy of Management Journal, (34), 110-135. Scott, R. C., Corman, R.S. ve Cheney, G. (1998). Development of Structurational Model of Identification in the Organization. Communication Theory, (8-3), 298-336. Şimşek, M. Ş. (2002), Yönetim ve Organizasyon, Günay Ofset, Konya. Teoman, D. D. (2007), Performans Değerlendirme Sürecinde Oluşan Adalet Algısı, Bu Algının İç, Dış ve Sosyal Ödüllerle Olan İlişkisinin İşten Ayrılma Niyeti ne Olan Etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. 142

Kastamonu Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Temmuz 2015, Sayı:8 M.Akyüz ve F.Dalkılıç Yılmaz Van Dick, R. (2001), Identification in Organization Contexts: Linking Theory and Research from Social and Organizational Psychology, International Journal of Management Reviews, (3-4), 265-283. Van Dick, R. ve Wagner U. (2002), Social Identification among School Teachers: Dimensions, Foci, and Correlates, European Journal of Work and Organizational Psychology, (11-2), 129-149. Van Dick, R., Wagner U., Stellmacher J. ve Christ O. (2004), The Utility of a Broader Conceptualization of Organizational Identification: Which Aspects Really Matter?, Journal of Occupational and Organizational Psychology, (77), 171-191. Van Dick, R., Wagner U., Stellmacher J. ve Christ O. (2005b), Category Salience and Organizational Identification, Journal of Occupational and Organizational Psychology, (78), 273-285. Van Dick, R., Wagner U., Stellmacher J., Christ O. ve Tissington P.A. (2005a), To Be(long) or Not to Be(long): Social Identification in Organizational Contexts, Genetic, Social, and General Psychology Monographs, (131-3), 189-218. Wan-Huggins, V.N., Riordan, C.M. ve Griffeth, R.W. (1998), The Development and Longitudinal Test of a Model of Organizational Identification, Journal of Applied Social Psychology, (28-8), 724-749. Extended Abstract Labor turnover is one of the problems to be solved, particularly in terms of costs and finding qualified staff by accommodation establishments. The purpose of this study is to examine the impact of organizational identification and organizational communication as factors influencing on intention to leave in accommodation establishments. The data were collected through a questionnaire by a sample of accommodation establishments in Cappadocia. The questionnaire form consisted of scales of organizational identification, organizational communication and intention to leave with questions of demographic charecteristics. The respondents were contacted initially by e- mail and subsequently telephoned to arrange a convenient interview time. After eliminating the questionnaires that were annulled or not returned, there were left with a final sample of 122 respondents. The analysis of the correlation results showed that there was negative relationship between intention to leave and organizational identification and vertical communication. However a positive relationship between horizontal communication and intention to leave. According to the results of regression analysis, it has been found that organizational identification and vertical communication have a negative effect on intention to leave. Nevertheless, horizontal communication has a positive effect on intent to leave. This study has a number of limitations. First limitation is the study relied on a small sample to assess the accommodation establishments. Second, the participants may have been biased to present positive aspects of their business. Also this paper draws from a wider spectrum of related studies in order to highlight theoretical contributions of the current literature and to propose areas for further research. 143