Göğüs hastalıkları yoğun bakım ünitesindeki akut dahili sorunların mortaliteye etkisi



Benzer belgeler
Solunum Yo un Bakım Hastalarında Mortalite Oranları ve li kili Faktörlerin Belirlenmesi

Solunumsal Yoğun Bakım Ünitesinde Mortaliteyi Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK

Suç Duyurusu: Dilovası = Sanayi = Hava Kirliliği = Akciğer Kanseri? / Onur Hamzaoğlu

KORELASYON VE REGRESYON ANALİZİ

KANSER HASTALARINDA PALYATİF BAKIM VE DESTEK SERVİSİNDE NARKOTİK ANALJEZİK KULLANIMI

Solunumsal Yoğun Bakım Ünitesindeki Mortalite #

1. Yalçınsoy M, Cetintaş G, Yazıcıoğlu Moçin O, Acartürk E, Güngör G, Kalamanoğlu Balcı M, Saltürk C, Ertuğrul M, Adıgüzel N, Karakurt Z.

EGZERSİZ TEST SONUÇLARININ YORUMLANMASI. Doç.Dr.Mitat KOZ

Türk Toraks Derneği. Akut Bronşiyolit Tanı, Tedavi ve Korunma Uzlaşı Raporu Cep Kitabı. Cep Kitapları Serisi.

2. Kapsam: Bu prosedür erişkin ve çocuk hastanın yoğun bakım ünitesine kabul edilmesinden taburcu edilmesine kadar yürütülen işlemleri kapsar.

ÇALIŞAN SAĞLIĞI BİRİMİ İŞLEYİŞİ Hastanesi

2016 Ocak ENFLASYON RAKAMLARI 3 Şubat 2016

APAH: konjenital kalp hastalığı. Prof. Dr. Sanem Nalbantgil Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji AD 2015 ADHAD 2. PAH OKULU

Üniversiteye Yeni Başlayan Öğrencilerin İnternete İlişkin Görüşleri (Akdeniz Üniversitesi Örneği)

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI ANTALYA SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ SAĞLIK YATIRIMLARI

Prof.Dr. Oktay ERAY Akdeniz Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı Öğretim Üyesi

Sigara çenlerde ve çmeyenlerde Akci er Kanseri: Genel Özelliklerde Farkl l k Var m?

BALIK YAĞI MI BALIK MI?

Kent Hastanesi, Hepimizden Önce Çocuklarımızın Hastanesi!

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1

2008 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ ÖN DEĞERLENDİRME NOTU

Ortaö retim Alan Ö retmenli i Tezsiz Yüksek Lisans Programlar nda Akademik Ba ar n n Çe itli De i kenlere Göre ncelenmesi: Mersin Üniversitesi Örne i

Yoğun Bakım Ünitesinde Mortalite Üzerine SAPS II ve MPM II Skorlama Sistemlerinin Etkinliklerinin Karşılaştırılması

2008 YILI SOSYAL GÜVENLİK KURUMU SAĞLIK UYGULAMA TEBLİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ YAYIMLANDI

DR. ERGÜN ÇİL.

ELLE SÜT SAĞIM FAALİYETİNİN KADINLARIN HAYATINDAKİ YERİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI ANALİZ RAPORU

ONKOLOJİDE SIK KULLANILAN İSTATİSTİKSEL YÖNTEMLER VE SAĞKALIM EĞRİLERİ

Akut koroner sendromlarda yeni antiagreganlar. Yrd.Doç.Dr.Mehmet DOKUR Zirve Üniversitesi Emine-Bahaeddin Nakıboğlu Tıp Fakültesi/Acil Tıp AD.

UÜ-SK ORGAN VE DOKU NAKLİ PROSEDÜRÜ

YAZILI YEREL BASININ ÇEVRE KİRLİLİĞİNE TEPKİSİ

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün

Malign Patolojisi Olmayan Solunum Yo un Bak m Hastalar nda Mortalite H z ve Yüksek Riskli Hastan n Belirlenmesi

Ayşe YÜCE Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD.

DÜNYA EKONOMİK FORUMU KÜRESEL CİNSİYET AYRIMI RAPORU, Hazırlayanlar. Ricardo Hausmann, Harvard Üniversitesi

Romatizmal Ateş ve Streptokok Enfeksiyonu Sonrası Gelişen Reaktif Artrit

İLK$100$GÜN$ Alan(11:(Bologna(Sürecine(Uyum(Çalışmaları(

Milli Gelir Büyümesinin Perde Arkası

T.C. BİLECİK İL GENEL MECLİSİ Araştırma ve Geliştirme Komisyonu

İSG Yasası & Uygulamalar

TÜRK SİLÂHLI KUVVETLERİ HASTA BESLEME KANUNU

YOĞUN BAKIMDA NONİNVAZİV MEKANİK VENTİLASYON. Dr. Aynur Akın Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı

YOĞUN BAKIM EKĐBĐNDE HEMŞĐRE ve REHABĐLĐTASYON. Yrd. Doç. Dr. Nilay Şahin Selçuk Üniversitesi, Meram Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon AD.

Doç.Dr.Mehmet Emin Altundemir 1 Sakarya Akademik Dan man

ACİL SERVİSTE ŞOK YÖNETİMİ

MALZEMENİ SÖYLE TARİFİNİ AL : BİR MOBİL UYGULAMA

Sepsis Hastalarının Yoğun Bakımdan Servise Taburculukta ph, LDH ve Kalp Hızının Sistematik Değerlendirilmesi

YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI ENGELLİLER DANIŞMA VE KOORDİNASYON YÖNETMELİĞİ (1) BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Ödem, hiperemi, konjesyon. Doç. Dr. Halil Kıyıcı 2015

Erdil veteriner at polikliniği 2010 yılından bu yana profesyonel ekip ve ekipmanlarıyla Dahiliye, Ortopedi, Cerrahi,Reprodüksiyon, Pediatri, Koruyucu

SERMAYE PİYASASI KURULU İKİNCİ BAŞKANI SAYIN DOÇ. DR. TURAN EROL UN. GYODER ZİRVESİ nde YAPTIĞI KONUŞMA METNİ 26 NİSAN 2007 İSTANBUL

Biyoteknoloji Yükselen Sektör. Dr.Nezih Hekim Dr.Pakize İ.Tarzi Laboratuarları İstanbul

Dünyada ve Ülkemizde Meslek hastalıkları

Koroner Check Up; Coronary risk profile; Koroner kalp hastalıkları risk testi; Lipid profili;

Sağlık Bakanlığından Muaf Hekimin Ünvanı - Adı Soyadı. Bildiriyi Sunacak Kişi Ünvanı - Adı Soyadı. Bildiriyi Sunacak Kişi Kurumu

LABORATUVARIN DÖNER SERMAYE EK ÖDEME SİSTEMİNE ETKİSİ. Prof. Dr. Mehmet Tarakçıoğlu Gaziantep Üniversitesi

NIJERYA DAN GELEN YOLCUDA EBOLAYA RASTLANMADI

1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ

VİTAMİN D VE İMMÜN SİSTEM VİTAMİN D

Risk Ölçütleri. Doç Dr Zeliha Öcek

HEPATİT C SIK SORULAN SORULAR

BÖLÜM 3 FREKANS DAĞILIMLARI VE FREKANS TABLOLARININ HAZIRLANMASI

Şeker Hastalığı Nedir? Neden Önemlidir?

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ UYGULAMALARI

Ertenü.M, Timlioğlu İper.S, Boz.E.S, Özgültekin.A, Kabadayı.M, Tay.S, Yekeler.İ

BİLGİSAYAR PROGRAMLARI YARDIMIYLA ŞEV DURAYLILIK ANALİZLERİ * Software Aided Slope Stability Analysis*

Diyabette Öz-Yönetim Algısı Skalası nın (DÖYAS) Türkçe Versiyonu: Geçerlik ve Güvenirlik Değerlendirme

Dünya Hububat Pazarında Neredeyiz?

Bir Ana Çocuk Sağlığı Aile Planlaması Merkezi ne Başvuran Hastaların Değerlendirilmesi

Renovasküler Hipertansiyonda Doppler US

Sürdürülebilir sosyal güvenli in önündeki zorluklar

HASTA TRANSFER PROSEDÜRÜ

Türk Yoğun Bakım Derneği Mekanik Ventilasyon Kursu Şubat 2010, İstanbul.

Mardin Piyasasında Tüketime Sunulan Bulgurların Bazı Fiziksel Özelliklerinin Türk Standartlarına Uygunluklarının İstatistikî Kontrolü

Tarifname BÖBREKÜSTÜ BEZĠ YETMEZLĠĞĠNĠN TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON

SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar

RAHİM TAHLİYESİ UYGULAMALARININ ZEYNEP KAMİL AİLE PLANLAMASI KLİNİGİNDE GÖZLENEN ETKİLERİ GİRİŞ. Dr. Asuman KARAMANı.. ı Dr.

DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog

ARAŞTIRMA PROJESİ NEDİR, NASIL HAZIRLANIR, NASIL UYGULANIR? Prof. Dr. Mehmet AY

BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9

YÜKSEK HIZLI DEMİRYOLU YOLCULUKLARININ ÖZELLİKLERİ

Üniversite Hastaneleri Mali Sorunları ve Ortak Kullanım Yönetmeliği

Yoğun Bakım Hastası Kimdir? Dr. Arzu Topeli İskit Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Yoğun Bakım Ünitesi

PULMONER HİPERTANSİYONUN. Prof Dr Sait Karakurt Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ve Yoğun Bakım Ana Bilim Dalı

Yoğun Bakım Ünitesinde Gelişen Kandida Enfeksiyonları ve Mortaliteyi Etkileyen Risk Faktörleri

6.5 Basit Doğrusal Regresyonda Hipotez Testleri İçin Hipotez Testi: 1. Hipotez kurulur. 2. Test istatistiği hesaplanır.

Diyabet te Sağlık Önerileri. Diyabet

Akut Hiperkapnik Solunum Yetersizliði Bulunan KOAH Olgularýnda Ýnvazif Olmayan Ventilasyonun Etkinliði

Atrial Fibrilasyon dan Gerçek Kesitler: WATER (Warfarin in Therapeutic Range) Registry den İlk Sonuçlar

Sepsis ve İlgili Tanımlamalar

CPAP TEDAVİSİ. Prof. Dr. Mehmet KARADAĞ Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi.

ELEKTRİK ÜRETİM SANTRALLERİNDE KAPASİTE ARTIRIMI VE LİSANS TADİLİ

Ek 1. Fen Maddelerini Anlama Testi (FEMAT) Sevgili öğrenciler,

Tarifname. MADDE BAĞIMLILIĞININ TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK OLUġTURULMUġ BĠR FORMÜLASYON

KISA ÜRÜN BİLGİSİ. 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI MEDOTİLİN 1000 mg/4ml İ.M./İ.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul

ARAŞTIRMA. 3 Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon A.B

Akut Solunum Yetmezliği Bulunan KOAH Olgularında Noninvaziv Pozitif Basınçlı Ventilasyon

BİYOEŞDEĞERLİK ÇALIŞMALARINDA KLİNİK PROBLEMLERİN BİR KAÇ ÖZEL OLGUYLA KISA DEĞERLENDİRİLMESİ Prof.Dr.Aydin Erenmemişoğlu

RADYASYONDAN KORUNMA UZMANLARI DERNEĞİ (RADKOR) NİN

MARDİN KADIN DOĞUM VE ÇOCUK HASTALIKLARI HASTANESİ NDE 0-5 YAŞ ARASI AKUT GASTROENTERİTLİ ÇOCUKLARDA ROTAVİRÜS VE ADENOVİRÜS SIKLIĞININ BELİRLENMESİ

Transkript:

Göğüs hastalıkları yoğun bakım ünitesindeki akut dahili sorunların mortaliteye etkisi Murat YALÇINSOY 1, Gülgün ÇETİNTAŞ 2, Özlem YAZICIOĞLU MOÇİN 2, Eylem ACARTÜRK 3, Gökay GÜNGÖR 2, Merih KALAMANOĞLU BALCI 2, Cüneyt SALTÜRK 2, Müyesser ERTUĞRUL 2, Nalan ADIGÜZEL 2, Zuhal KARAKURT 4 1 SB Balıklıgöl Devlet Hastanesi, Göğüs Hastalıkları, Şanlıurfa, 2 SB İstanbul Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Göğüs Hastalıkları, İstanbul, 3 SB Osmaniye Devlet Hastanesi, Göğüs Hastalıkları, Osmaniye, 4 İstanbul Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Göğüs Hastalıkları ve Yoğun Bakım, İstanbul. ÖZET Göğüs hastalıkları yoğun bakım ünitesindeki akut dahili sorunların mortaliteye etkisi Çalışmamızda göğüs hastalıkları yoğun bakım ünitesi (YBÜ) nde karşılaşılan akut dahili sorunlar ve akut tedavi uygulamalarında mortaliteyi etkileyen risk faktörleri araştırıldı. İleriye dönük gözlemsel kohort çalışmada, 20 yataklı göğüs hastalıkları YBÜ de, 2008 yılındaki tüm hastalar çalışmaya alındı. Hastalar; yaşayanlar grup 1, ölenler grup 2 olarak ikiye ayrıldı. Hastaların demografik özellikleri ve akut dahili sorunları (aritmi, akut böbrek-karaciğer yetmezliği, dopamin, doputamin, perlinganit infüzyonu) kayıt edildi. Mortaliteyi etkileyen faktörler için çoklu regresyon analizi uygulandı. Çalışma döneminde 603 hasta vardı; grup 1 n= 503 (%83.4), grup 2 n= 100 (%16.6). Her iki grup yaş ve cinsiyet yönünden benzerdi. Akut dahili sorunlarda mortalite için risk faktörleri odds oranı (OR), %95 güven aralığı (GA), p değeri olarak sırasıyla septik şok OR: 22.52, GA 8.11-62.57, p< 0.000; perlinganit infüzyon gereği OR: 9.28, GA: 1.61-53.37, p< 0.012; aritmi varlığı OR: 7.81, GA: 3.46-17.65, p< 0.000; akut böbrek yetmezliği OR: 2.88, GA: 1.24-6.65, p< 0.013; dopamin ihtiyacı OR: 2.83, GA: 1.06-7.65, p< 0.037 bulundu. Göğüs hastalıkları YBÜ lerindeki solunum sorunları ön planda olan hastalarda kalp ve böbrek yetmezliği gibi ek dahili sorunlar gelişmesi, solunum yetmezliğine ilave olarak mortalite için ek risk faktörü oluşturmaktadır. YBÜ sayılarında artış bir sağlık politikası olmakla birlikte göğüs hastalıkları kaynaklı YBÜ takibi gereken hastaların dahili diğer sorunlarını da hızla tedavi edebilecek donanıma sahip koşul ve personelin hazır olması gerekmektedir. Anahtar Kelimeler: YBÜ, mortalite, dahili sorunlar, solunum yetmezliği. SUMMARY The effect of acute internal problems for mortality in respiratory intensive care unit patients Murat YALÇINSOY 1, Gülgün ÇETİNTAŞ 2, Özlem YAZICIOĞLU MOÇİN 2, Eylem ACARTÜRK 3, Gökay GÜNGÖR 2, Merih KALAMANOĞLU BALCI 2, Cüneyt SALTÜRK 2, Müyesser ERTUĞRUL 2, Nalan ADIGÜZEL 2, Zuhal KARAKURT 4 Yazışma Adresi (Address for Correspondence): Dr. Murat YALÇINSOY, SB Balıklıgöl Devlet Hastanesi, Göğüs Hastalıkları ŞANLIURFA - TURKEY e-mail: mrtyalcinsoy@yahoo.com 221 Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2011; 59(3): 221-226

Göğüs hastalıkları yoğun bakım ünitesindeki akut dahili sorunların mortaliteye etkisi 1 Department of Chest Diseases, Balikligol State Hospital, Sanliurfa, Turkey, 2 Department of Chest Diseases, Istanbul Sureyyapasa Chest Diseases and Chest Surgery Training and Research Hospital, Istanbul, Turkey, 3 Department of Chest Diseases, Osmaniye State Hospital, Osmaniye, Turkey, 4 Department of Chest Diseases and Intensive Care, Istanbul Sureyyapasa Chest Diseases and Chest Surgery Training and Research Hospital, Istanbul Turkey. Acute internal problems in the respiratory intensive care unit (ICU) and risk factors affecting mortality in the acute treatment applications were investigated. All patients in 20-bed intensive care unit for chest diseases enrolled to this prospective observational cohort study during 2008. Patients were classified as living in group 1 and deaths in group 2. Demographics and acute internal problems (arrhythmias, acute kidney-liver failure, dopamine, doputamin, perlinganit infusion) were recorded. Multiple regression analysis was performed for factors affecting mortality. There were 603 patients during the study period, group 1, n= 503 (83.4%), group 2, n= 100 (16.6%). Both groups were similar in terms of age and gender. Odds ratio (OR), 95% confidence interval (CI), p value for internal problems of acute risk factors for mortality were found as; septic shock OR: 22.52, CI 8.11-62.57, p< 0.000; need of perlinganit infusion OR: 9.28, CI: 1.61-53.37, p< 0.012; the presence of arrhythmia, OR: 7.81, CI: 3.46-17.65, p< 0.000; acute renal failure, OR: 2.88, CI: 1.24-6.65, p< 0.013 and the need for dopamine OR: 2.83, CI: 1.06-7.65, p< 0.037, respectively. Internal problems such as cardiac and renal dysfunction can devolop in respiratory ICU patients with pulmonary diseases and these problems constitude additional risk factors for mortalitiy. While the number of ICU is increasing with new health policies, each internal requirement and personnel equipped to treat the problem quickly must be considered. Key Words: ICU, mortality, internal problems, respiratory failure. Dünyada olduğu gibi ülkemizde de kritik hasta bakımı ve takibi değişen düzeylerde yoğun bakım üniteleri (YBÜ) nde yapılmaktadır. YBÜ ler cerrahi ve medikal olarak ikiye ayrılsa da, kendi aralarında da özelliklerine göre alt dallara ayrılabilmektedir. Örneğin; cerrahi YBÜ ler içinde beyin cerrahisi, ortopedi ve kadın doğum; medikal YBÜ lerde ise dahiliye, göğüs hastalıkları, nörolojik YBÜ ler sayılabilir. Ülkemizde diğer Avrupa ve Amerika ülkelerinde olduğu gibi göğüs hastalıkları için yoğun bakım üniteleri oluşturulmuş, hastaların noninvaziv mekanik ventilasyon veya invaziv mekanik ventilasyon desteği bu ünitelerde çalışan göğüs hastalıkları uzmanı hekimlerce sağlanmaya başlanmıştır (1,2). YBÜ ye solunum yetmezliği ile kabul edilen hastalarda birçok organ ilişkili problem ve bunlara bağlı mortalite sonuçları bildirilmiştir (3-5). Medikal YBÜ lerde birçok dahili sorunların bilinmesi ve hızla tedavisinin başlanması, bunun için de YBÜ de çalışan uzman hekimlerin bu konuda eğitim alması gerekmektedir. Göğüs hastalıkları YBÜ leri oluşturulurken hastaların birden çok hastalığının olabileceği ve diğer sistemik hastalıkların da akut sorunlarını tedavi etmek gerekeceğinin bilincine vurgu yapmak üzere, merkezimizdeki göğüs hastalıkları uzmanlarının idaresindeki YBÜ de bir yıllık dönemde karşılaşılan akut dahili sorunlar incelendi. Çalışma sonuçlarının ülke verilerine katkı sağlayacağı, yeni kurulacak göğüs hastalıkları YBÜ leri için yol gösterici olacağı kanaatindeyiz. Hastalar MATERYAL ve METOD İleriye dönük gözlemsel kohort çalışmada, göğüs hastalıkları eğitim araştırma hastanesinin Düzey 3, 20 yataklı göğüs hastalıkları YBÜ sünde 2008 yılında yatan tüm hastalar çalışmaya alındı. Hastaların YBÜ ye kabul nedenleri solunum yetmezliği (hipoksik/hiperkapnik veya mikst) idi. Tüm hastalara profilaktik olarak enoksaparin sodyum subkütan olarak uygulandı. Ayrıca, kortikosteroid kullanan hastalarda intravenöz, diğer hastalarda peroral ranitidin HCL verildi. Kontrendikasyonu olmadığı sürece tüm hastalara enteral beslenme uygulandı. İnvaziv mekanik ventilasyondaki hastalara nazogastrik sonda ile noninvaziv mekanik ventilasyon uygulanan hastalarda ise cihazın uygulanmadığı sürelerde oral enteral beslenme uygulandı. Hastalar mortalitelerine göre gruplandı; yaşayanlar grup 1, ölenler grup 2 olarak adlandırıldı. Hastaların demografik özellikleri, fizik muayene bulguları, laboratuvar bulguları, arter kan gazı değerleri, mekanik ventilasyon gereksinimi, yoğun bakımda yatış süreleri, altta yatan hastalıklar, akut dahili sorun ve ilaç infüzyonu (aritmi, akut böbrek-karaciğer yetmezliği, dopamin, doputamin, perlinganit infüzyonu) ve mortalite kayıt edildi. Kayıt Edilen Veriler ve Tanımlar Hastaların solunumsal YBÜ ye kabul edildiği ilk 24 saatteki klinik verileri, laboratuvar bulguları, kan gazı sonuçları ve APACHE II skorları kayıt edildi (6). Yoğun Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2011; 59(3): 221-226 222

Yalçınsoy M, Çetintaş G, Yazıcıoğlu Moçin Ö, Acartürk E, Güngör G, Kalamanoğlu Balcı M, Saltürk C, Ertuğrul M, Adıgüzel N, Karakurt Z. bakıma kabul ile yoğun bakım izlemini sonlandırma arasında geçen süre, solunum YBÜ süresi (gün) olarak kayıt edildi. Aritmi tanımı içine ventriküler aritmi (ventriküler taşikardi veya fibrilasyon), atriyal taşiaritmi (atriyal fibrilasyon veya flatter) ve bradiaritmiler dahil edildi (7). Akut böbrek yetmezliği (ABY) bazal serum kreatinin düzeyi normal olan hastalarda kreatinin düzeyinde 0.5 mg/dl artış olması, bazal kreatinin düzeyi yüksek ( 1.2 mg/dl) olan hastalarda ise kreatinin düzeyinde > %50 artış olması olarak tanımlandı (8). Septik şok tanısı aşağıda izlenen beş ölçütün temelinde tanımlandı: a. Klinik olarak infeksiyon varlığı, b. Taşikardi (> 90 atım/dakika), c. Taşipne (> 20 solunum/dakika), d. Sıvı yüklenmesine (500 ml) rağmen sistolik kan basıncının < 90 mmhg nın altında seyretmesi veya vazopresör ajan kullanılarak sistolik kan basıncının > 90 mmhg nın üzerinde tutulabilmesi, e. Organ fonksiyon veya perfüzyon yetersizliğinin varlığı aşağıdaki durumlardan en az birinin bulunması ile tanımlandı: Akut mental değişiklik, arteryel hipoksemi (PaO 2 /FiO 2 < 280), plazma laktat düzeyinin normalin üzerinde olması veya metabolik asidoz, oligüri ve dissemine intravasküler koagülasyon (9,10). İstatistiksel Yöntem Hastaların verileri genel olarak tanımlayıcı istatistik yöntemle özetlendi. Yaşayan ve ölen hastaların süregen sayısal değerleri normal dağılım gösterenleri parametrik student t testi ile, normal dağılım göstermeyenleri nonparametrik Mann-Whitney U testi ile karşılaştırıldı. Dikotonomus değerler ise ki-kare testi ile değerlendirilerek p< 0.05 ise istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi. Normal dağılmayan değerler, yaş, YBÜ de kalış süresi ve APACHE II ortanca değer ve çeyrekler arası oran olarak ifade edildi. Mortalite için risk faktörlerinin belirlenmesinde lojistik regresyon analizi uygulandı ve modele ikili karşılaştırmada anlamlı bulunan parametreler ile diğer çalışmalarda mortalite için risk faktörü olarak bulunmuş ya da bizim risk faktörü oluşturabileceğini düşündüğümüz değişkenler (yaş, APACHE II, kayıt edilen eşlik eden hastalıklar, invaziv mekanik ventilasyon uygulaması, vazopresör uygulaması, septik şok varlığı, perlinganit infüzyonuna ihitiyaç duyulan hipertansif krizler, kan şekeri yüksekliği nedeniyle insülin infüzyonu) modele eklendi. BULGULAR Çalışma döneminde YBÜ ye kabul edilen 603 hastadan sağ olan 503 (%83.4) hasta grup 1, ölen 100 (%16.6) hasta grup 2 idi. Çalışma döneminde YBÜ ye kabul edilen 603 hastanın (431 i erkek) ortanca yaşları 65, çeyrekler arası oran (çeyrekler arası oran %25-75) 56-74 idi. Tüm hastalar YBÜ de ortanca 6 (çeyrekler arası oran, 3-12) gün kaldı, mortalite %16.6 (n= 100) idi. Ortanca APACHE II değeri 19 (çeyrekler arası oran, 15-25) idi. Yaşayan (grup 1) ve ölen (grup 2) hastaların demografik özellikleri Tablo 1 de karşılaştırıldı. Solunumsal YBÜ de tedavi gören olguların ortalama hastane mortalite hızı %16.6 (100 hasta) idi. Tüm hastaların APACHE II skorları, yoğun bakımda kalış süreleri, laboratuvar ve klinik bulguları Tablo 2 de gösterilmektedir. Mortaliteye etkili faktörleri belirlemede kullanılan tek değişkenli analizde; APACHE II skoru, aritmi varlığı, kan şekeri yüksekliği, akut böbrek yetmezliği varlığı, medikal kardiyoversiyon yapılması, septik şok varlığı, karaciğer enzim yüksekliği, yaygın damariçi pıhtılaşma bozukluğu, gastrointestinal sistem kanama varlığı, transfüzyon gereksinimi, elektrolit bozukluğu varlığı ve kardiyotonik gereksinimi istatistiksel olarak anlamlı bulundu (Tablo 2). Mortalite risk faktörlerinin tespiti için çok değişkenli lojistik regresyon analizi uygulandı. Lojistik regresyon modeline ikili testte anlamlı olan parametreler ile anlamlı risk oluşturacağını düşündüğümüz ancak ikili testimizde anlamlı çıkmayan yaş ve perlinganit infüzyonu ihtiyacı olması da modele dahil edildi. Lojistik regres- Tablo 1. Hastaların demografik özellikleri. Grup 1 Grup 2 p Cinsiyet Kadın 150 22 0.11 Erkek 353 78 Yaş, ortanca (ÇAO) 65 (56-74) 67 (57-75) 0.60 ÇAO: Çeyrekler arası oran. 223 Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2011; 59(3): 221-226

Göğüs hastalıkları yoğun bakım ünitesindeki akut dahili sorunların mortaliteye etkisi Tablo 2. Solunumsal YBÜ de tedavi gören tüm hastaların laboratuvar ve klinik bulguları. Değişkenler Grup 1 (%) Grup 2 (%) p YBÜ de kalış gün, ortanca (ÇAO) 6 (3-12) 6 (3-13) 0.87 APACHE II giriş ortanca (ÇAO) 19 (15-24) 24 (19-30) 0.0001 Aritmi, n 52 (10.3) 26 (26) 0.0001 Kan şekeri yüksekliği > 140 48 (9.5) 11 (11) 0.0001 İnsülin ile 62 (12.3) 32 (32) Akut böbrek yetmezliği Takip 36 (7.1) 34 (34) 0.0001 Diyaliz 15 (3) 5 (5) Perlinganit infüzyonu 7 (1.3) 3 (3) 0.25 Medikal kardiyoversiyon AF 24 (4.7) 14 (14) 0.0001 VT 5 (1) 9 (9) Septik şok 22 (4.3) 61 (61) 0.0001 Karaciğer enzim yüksekliği 12 (2.3) 16 (16) 0.0001 Yaygın damar içi pıhtılaşma bozukluğu 3 (0.5) 4 (4) 0.004 GİS kanama Takip 4 (0.7) 4 (4) 0.034 Transfüzyon 16 (3) 4 (4) Transfüzyon 20 (3.9) 20 (20) 0.0001 Elektrolit bozukluğu 186 (37) 66 (66) 0.0001 Dopamin infüzyonu 43 (8.5) 64 (64) 0.0001 Doputamin infüzyonu 11 (2.2) 27 (27) 0.0001 YBÜ: Yoğun bakım ünitesi, ÇAO: Çeyrekler arası oran, AF: Atriyal fibrilasyon, GİS: Gastrointestinal sistem. Tablo 3. Çoklu regresyon analizinde mortaliteyi etkileyen akut dahili sorunlar. Değişkenler OR %95 GA p Dopamin infüzyonu 2.83 1.06-7.55 0.037 Septik şok varlığı 22.52 8.11-62.57 0.0001 Aritmi varlığı 7.81 3.46-17.65 0.0001 Perlinganit infüzyonu 9.28 1.61-53.37 0.012 Akut böbrek yetmezliği varlığı 2.88 1.24-6.65 0.013 OR: Odds oranı, GA: Güven aralığı. yon analizi sonucu Tablo 3 te özetlendi. Mortalite için hastalarımızda üç faktörün [hemodinamik bozulma (septik şok varlığı, dopamin ihtiyacı, perlinganit infüzyonu gereken ciddi hipertansiyon), aritmi ve akut böbrek yetmezliği] birbirinden bağımsız olarak mortalite üzerine etkili olduğu bulundu (Tablo 3). TARTIŞMA Çalışmamızda göğüs hastalıkları YBÜ ye akut solunum yetmezliği ile kabul edilen hastalarda akut dahili sorunların çok sık oranda göğüs hastalıkları ile birlikte olduğu tespit edildi. Bu dahili sorunlar arasından tedavi gerektiren hemodinamik bozulma, aritmi varlığı ve diyaliz gerektiren akut böbrek yetmezliği mortaliteyi artıran risk faktörleri olarak bulundu. YBÜ de mortaliteyi etkileyen birçok durum söz konusudur. Altay ve arkadaşlarının yaptığı çalışmada, 24 saatten fazla YBÜ de kabul edilen 135 hastada; aritmi, invaziv mekanik ventilasyon gereksinimi, kardiyotonik Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2011; 59(3): 221-226 224

Yalçınsoy M, Çetintaş G, Yazıcıoğlu Moçin Ö, Acartürk E, Güngör G, Kalamanoğlu Balcı M, Saltürk C, Ertuğrul M, Adıgüzel N, Karakurt Z. ihtiyacı ve komplikasyon olarak ventilatörle ilişkili pnömoni gelişiminin birbirinden bağımsız olarak mortalite üzerine etkili olduğu gözlemlenmiştir (3). Ursavaş ve arkadaşlarının solunumsal YBÜ de takip edilen 86 hastanın mortalite faktörlerini inceledikleri çalışmalarında, yoğun bakım izlemi gerektiren olguların ileri yaşta olmaları, eşlik eden hastalıkların varlığı, resüsitasyon öyküsü olması, entübasyon ve mekanik ventilasyon uygulaması, yoğun bakıma alınmalarının gecikmesi, 14 günden fazla yoğun bakımda kalmaları, akut renal yetmezlik komplikasyonu gelişmesi ve HKİ lerin varlığı mortaliteyi artıran başlıca faktörler olarak bulunmuştur (11). Göğüs hastalıkları idaresindeki YBÜ lerde hastaların çoğunlukla solunum yetmezliği olmakta ancak bununla birlikte diğer akut dahili sorun varlığında hastanın çoklu organ fonksiyon bozukluğu kriterleri sağlandığından mortalite için risk faktörü daha da artmaktadır. YBÜ ye kabul edilen 3050 yaşlı (50 yaş ve daha büyük) hasta üzerinde yapılan bir çalışma, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) olan yaşlı, yoğun bakım hastaları için hastane mortalitesini belirlemede yaşın önemli, ancak tek başına yetersiz bir faktör olduğunu göstermiştir. Tanı, eşlik eden hastalıklar ve akut sorunun şiddeti de önemli diğer faktörlerdir (12). Günal ve arkadaşlarının solunumsal YBÜ mortalitesini inceledikleri çalışmalarında yaşın tek başına mortaliteyi etkileyen bir faktör olmadığı gösterilmiştir (13). Bizim çalışmamızda da yaş tek başına mortalite üzerinde etkili bulunmamıştır. Çalışmamızda APACHE II skoru ölenlerde anlamlı yüksek olsa da mortalite için anlamlı bir risk faktörü olarak bulunmadı. KOAH akut alevlenmede, mekanik ventilasyon ihtiyacını belirlemek için APACHE II skoru kullanıldığı gibi YBÜ de mortaliteyi tahmin etmek amacıyla da kullanılmıştır (14-16). Birçok çalışmada yüksek APACHE II skorunun mortalite ile ilişkili olduğu gösterilmiştir (4,5,16-18). Ancak APACHE II skoru ve mortalite arasında ilişki olmadığını bildiren çalışmalarda mevcuttur (3,19-21). Çalışmamızda aritmisi olan hastalarda yoğun bakım mortalitesinin anlamlı düzeyde yüksek olduğu saptandı. Kardiyorespiratuar rezervi yetersiz olan hastalarda yoğun bakım mortalitesi artmaktadır (11,22). Hastalarımızın %14.9 unda ABY komplikasyonu ortaya çıktı, mortalite oranı %43.3 olarak saptandı ve ABY nin mortalite için anlamlı bir risk faktörü olduğu belirlendi. ABY yoğun bakım hastalarında oldukça sık görülen ve ciddi bir komplikasyondur. Yoğun bakım hastalarında ABY görülme sıklığı hasta popülasyonuna göre değişmektedir. Mendonca ve arkadaşlarının 1411 cerrahi ve medikal yoğun bakım hastasının incelendiği çalışmalarında, olguların %24.7 sinde ABY geliştiği saptanmıştır (23). Avasthi ve arkadaşları ise ABY insidansının, dahiliye yoğun bakımda %17.2, yanık ünitesinde %5.3, solunumsal YBÜ de %5.2, nöroloji yoğun bakımda %4.4, cerrahi yoğun bakımda %3.1 olduğunu bildirmişlerdir (24). ABY nin daha çok yaşlı ve infeksiyonu olan yoğun bakım hastalarında görüldüğü ve mortalite için bağımsız bir risk faktörü olduğu belirlenmiştir. Yoğun bakım hastalarında ABY nin mortalitesi %40-60 civarındadır (23,25). Çalışmamızda da YBÜ de mortalite oranı %16.6 idi. APACHE II skoruna göre ve benzer diğer YBÜ lerden belirgin olarak düşük bulundu. Bunu 24 saat deneyimli uzman doktor ve hemşire takibine bağlamaktayız. Waheed ve arkadaşlarının 4165 yoğun bakım hastasını inceleyen çalışmalarında ortalama mortalite oranı %26.7 olarak verilmiştir (26). Ülkemizde ise YBÜ mortalite oranları, Günal ve arkadaşlarının çalışmasında %43.6, Ceylan ve arkadaşlarının çalışmasında %40.2, Ursavaş ve arkadaşlarının çalışmasında %38.4 olarak saptanmıştır (4,11,13). Higgins ve arkadaşları yaş, eşlik eden hastalıklar, APACHE II skoru gibi klinik özelliklerin yatış süresini etkilemediğini, ancak 24. saatte infeksiyon ya da mekanik ventilatör ihtiyacının yanı sıra, YBÜ yatışı öncesinde serviste geçirilen günlerin sayısının ve ünitenin bir yoğun bakım uzmanı tarafından işletilmiyor olmasının YBÜ de kalış süresini uzattığını göstermişlerdir (24). Sonuç olarak, YBÜ lerde tek organ fonksiyon bozukluğu ile alınan hastalarda kısa sürede birden fazla organ fonksiyon bozukluğu gelişebilir. Solunum yetmezliği ile göğüs hastalıkları YBÜ lere kabul edilen hastalarda da hızla kardiyak ve renal organ fonksiyon bozukluğu gelişebilir ve mortaliteyi belirgin yükseltir. YBÜ lerde çalışacak hekimlerin yoğun bakım konusunda çok deneyimli veya yoğun bakım uzmanı olması gerekir. Bununla birlikte tüm sağlık hizmetinin, aynı kalitede 24 saat süreyle verilmesi önemlidir. Ülkemizde YBÜ lerin sayısı artırılmalı bununla birlikte birden çok organ fonksiyon bozukluğu tedavisini 24 saat 365 gün verecek ekibin sağlanması bir ülke politikası olmalıdır. Bildirilmemiştir. ÇIKAR ÇATIŞMASI 225 Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2011; 59(3): 221-226

Göğüs hastalıkları yoğun bakım ünitesindeki akut dahili sorunların mortaliteye etkisi KAYNAKLAR 1. Nava S, Confalonieri M, Rampullo C, et al. Intermediate respiratory intensive care units in Europe: a European perspective. Thorax 1998; 53: 798-802. 2. Confalonieri M, Gorini M, Ambrosino N, et al. Respiratory intensive care units in Italy: a national cencus and prospective cohort study. Thorax 2001; 56: 373-8. 3. Altıay G, Tabakoğlu E, Özdemir L, et al. Mortality rates and related factors in respiratory intensive care unit patients. Turkish Thoracic Journal 2007; 8: 79-84. 4. Ceylan E, İtil O, Arı G, et al. Factors affecting mortality and morbidity in patients followed in medical intensive care unit. Turkish Thoracic Journal 2001; 2: 6-12. 5. Uçgun İ, Metintaş M, Moral M, et al. To identify mortality rate and high risk patients in non-malignant respiratory intensive care unit patients. Turkish Thoracic Journal 2003; 4: 151-60. 6. Knaus WA, Draper EA, Wagner DP, et al. APACHE II: a severity of disease classification system. Crit Care Med 1985; 13: 818-29. 7. Reinelt P, Karth GD, Geppert A, Heinz G. Incidence and type of cardiac arrhythmias in critically ill patients: a single center experience in a medical-cardiological ICU. Int Care Med 2001; 27: 1466-73. 8. Elsürer R, Afşar B. The course, prognosis and treatment of acute renal failure in intensive care unit. New J Med 2009; 26: 7-10. 9. American College of Chest Physicians Society of Critical Care Medicine Consensus Conference: defi nitions for sepsis and organ failure and guidelines for the use of innovative therapies in sepsis. Crit Care Med 1992; 20: 864-74. 10. Alberti C, Brun-Buission C, Burchardi H, et al. Epidemiology of sepsis and infection in ICU patients from an international multicentre cohort study. Intensive Care Med 2002; 28: 108-21. 11. Ursavaş A, Ege E, Yüksel EG, et al. The evaluatin of the factors affecting mortality in respiratory intensive care unit. Turkish Journal of Intensive Care Medicine 2006; 6: 43-8. 12. Sun X, Hakim RB, Knaus WA. Prognosis of acute respiratory failure in patients with chronic obstructive pulmonary disease. In: Derenne JP, Whitelaw WA, Similowski T (eds). Acute Respiratory Failure in Chronic Obstructive Pulmonary Disease. New York: Dekker, 1996: 559-77. 13. Günal H, Çalışır HC, Erol A, et al. Mortality in respiratory intensive care unit. Solunum Hastalıkları 2001; 12: 260-7. 14. Viracca M, Clini E, Porta R, et al. Acute exacerbations in patients with COPD: predictors of need for mechanical ventilation. Eur Respir J 1996; 9: 1487-93. 15. Connors AF Jr, Dawson NV, Thomas C, et al. Outcomes after acute exacerbation of severe chronic obstructive lung disease: the SUPPORT investigators. Am J Respir Crit Care Med 1996; 154: 959-67. 16. Ely EW, Baker AM, Evans GW, et al. The prognostic signifi cance of passing a daily screen of weaning parameters. Intensive Care Med 1999; 25: 581-7. 17. Kollef MH, O Brien JD, Silver P. The impact of gender on outcome from mechanical ventilation. Chest 1997; 111: 434-41. 18. Schönhofer B, Euteneuer S, Nava S, et al. Survival of mechanically ventilated patients admitted to a specialised weaning centre. Intensive Care Med 2002; 28: 908-16. 19. Hill AT, Hopkinson RB, Stableforth DE. Ventilation in a Birmingham intensive care unit 1993-1995: outcome for patients with chronic obstructive pulmonary disease. Respir Med 1998; 92: 156-61. 20. Anon JM, Garcia de Lorenzo A, Zarazaga A, et al. Mechanical ventilation of patients on long-term oxygen therapy with acute exacerbations of chronic obstructive pulmonary disease: prognosis and cost-utility analysis. Intensive Care Med 1999; 25: 452-7. 21. Schönhofer B, Gou JJ, Suchi S, et al. Th e use of APACHE II prognostic system in difficult-to-wean patients after long-term mechanical ventilation. Eur J Anaesthesiol 2004; 21: 558-65. 22. Bion JF. Susceptibility to critical illness: reserve, response and therapy. Intensive Care Med 2000; 26: 57-63. 23. De Mendonca A, Vincent JL, Suter PM, et al. Acute renal failure in the ICU: risk factors and outcome evaluated by the SO- FA score. Intensive Care Med 2000; 26: 915-21. 24. Higgins TL, McGee WT, Steingrub JS, et al. Early indicators of prolonged intensive care unit stay: impact of illness severity, physician staffing, and pre-intensive care unit length of stay. Crit Care Med 2003; 31: 45-51. 25. Avasthi G, Sandhu JS, Mohindra K. Acute renal failure in medical and surgical intensive care units-a year prospective study. Ren Fail 2003; 25: 105-13. 26. Waheed U, Williams P, Brett S, et al. White cell count and intensive care unit outcome. Anaesthesia 2003; 58: 180-3. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2011; 59(3): 221-226 226