İÇİNDEKİLER KISALTMALAR VIII GİRİŞ 1. İNŞAAT KAVRAMI, TÜRLERİ VE FAALİYET SÜRECİ 3 1.1. İnşaat Tanımı 3 1.1.1. İnşaat Çeşitleri 3 1.1.1.1. Özel (yap-sat) İnşaat 4 1.1.1.2. İnşaat Taahhüt İşleri 4 1.1.1.3. Kat Karşılığı İnşaat Faaliyeti Tanımı 5 1.1.2. Kat Karşılığı İnşaat ve Yıllara Yaygın İnşaat Arasındaki Farklılıklar 6 1.2. Kat Karşılığı İnşaat Faaliyeti Süreci ve İş Akışı 7 1.2.1. Sözleşme imzalanması 8 1.2.2. Yapı Ruhsatı Alınması 8 1.2.3. Müteahhit Yetki Belgesi Alınması 10 1.2.4. Müteahhide Arsa Payı Devri, Temlik Tapusu ve Kat İrtifakının Kurulması 12 1.2.5. Yapı Kullanım İzin Belgesinin (İskan) Alınması... 14 2. İNŞAAT MUHASEBESİ VE VERGİ UYGULAMALARI 17 2.1. Kat Karşılığı İnşaat İşlerinin Vergisel Yönleriyle İncelenmesi ve Muhasebe Uygulamaları 17 2.1.1. Müteahhit'in Vergisel Yükümlülükleri ve Özellikli Durumlar 17 2.1.2. Kat Karşılığı İnşaat İşlerinde KDV 17 2.1.2.1. Kendi Arsası Üzerine Bir Defaya Mahsus Bina inşaatı Yapanların Vergi Kanunları Karşısındaki Durumu 18 1 III
2.1.2.2. Müteahhit Tarafından Arsa Sahibine Konut Veya İşyeri Teslimi 20 2.1.2.3. Arsa Sahibi Adına Kesilen Yapı Denetim Faturaları Ve Harçlar 20 2.1.2.4. Tapuda Arsa Sahibi Adına Ait Olmakla Birlikte Gerçekte Müteahhide Ait Olan Dairelerin Satışında Vergi Açısından Yükümlülüğün Tespiti 24 2.1.3. Arsa Sahibinin Vergisel Yükümlülükleri 25 2.1.3.1. Arsa Sahibinin Müteahhide Arsa Devri ve KDV Açısından Durumu 25 2.1.3.2. Kat Karşılığı Alınan Yeni Bağımsız Bölümlerin İktisap Tarihi 27 2.1.3.3. Arsa Payı Devrinde Vergiyi Doğuran Olayın Gerçekleşme Zamanı 28 2.1.3.4. Arsa Sahibinin Yeni Elde Ettiği Bağımsız Bölümlerin Satışından Elde Ettiği Kazancın Vergilendirilmesi 29 2.1.4. Müteahhit'in İnşaatı Devam Eden Dairelerin (Topraktan Satış) Satışlarının Vergisel Yönleri 33 2.1.5. Kat Karşılığı İnşaat İşleriyle İlgili Özelge Özetleri.. 33 2.1.6. Kat Karşılığı İnşaat İşleriyle İlgili Yargı Kararları... 43 2.1.7. Kat Karşılığı İnşaat Faaliyetinde Muhasebe Kayıt Sistemi 49 2.1.8. Arsa Sahibine Konut Teslimi ve Maliyet Tespiti 54 2.1.9. Hasılat Paylaşımı Esasına Göre Kat Karşılığı inşaat Faaliyeti 63 2.1.10. Kat Karşılığı İnşaat Faaliyeti Örnek Muhasebe Uygulamaları 2.1.11. İşletmenin Aktifine Kayıtlı Arsa Üzerinde Yatırım Amacıyla İnşaat Yapması 77 68 IV
2.1.12. İşletmenin Aktifine Kayıtlı Arsa Üzerinde Satmak Amacıyla İnşaat Firmasına Bina İnşaatı Yaptırması 78 2.1.13. Adi Ortaklık, İş Ortaklığı, Konsorsiyum Şeklinde Yapılan İnşaat Faaliyetleri 82 2.1.13.1. Adi Ortaklık 82 2.1.13.2. Adi Ortaklık ve Geçici Vergi 84 2.1.13.3. iş Ortaklığı 84 2.1.13.4. iş Ortaklığından Elde Edilen Kar Payının Beyanı 87 2.1.13.5. Konsorsiyum 89 2.1.14. Kiralık Arsa Üzerinde Yapılan Yap İşlet Devret Modeli Şeklindeki İnşaat Faaliyetleri 99 2.1.15. Yıllara Yaygın İnşaat Faaliyeti 102 2.1.15.1. Yıllara Yaygın İnşaat Faaliyetinde Vergilendirme 103 2.1.15.2. Tamamlanmış Sözleşme Yöntemi 104 2.1.15.3. Yıllara Yaygın İnşaat Faaliyetinde Geçici Vergi 106 2.1.15.4. Vergi Kesintisi (Stopaj) Muhasebe Kayıtları 106 2.1.15.5. Katma Değer Vergisi 107 2.1.15.6. KDVTevkifatı ve Muhasebe Kayıtları... 108 2.1.15.7. Müşterek Giderlerin Dağıtımı 111 2.1.15.8. Amortismanların Dağıtımı 113 2.1.15.9. Teslimden Sonra Ortaya Çıkan Gelir ve Giderler 114 2.1.16. Tamamlanmış Sözleşme Yöntemi ve Örnek Muhasebe Uygulama 115 V
2.1.17. Kat Karşılığı İnşaat ve Yıllara Yaygın İnşaat Arasındaki Farklar 117 2.1.18. Başladığı Yılda Bitirilen Taahhüt İşleri 119 2.1.19. Müteahhidin Hem Yıllara Yaygın Hem de Kat Karşılığı İnşaat Faaliyeti Yapması 119 2.1.20. Yapı Kooperatifleri 119 2.1.20.1. Muafiyet Şartları 120 2.1.20.2. Yapı Kooperatiflerinin Muafiyetinde Özel Şartlar 122 2.1.20.3. Kooperatifin Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi Yapması 125 2.1.20.4. Konut Yapı Kooperatifleri İnşaat Yapım Usulleri 126 2.1.20.4.1. Emanet Usulü 126 2.1.20.4.2. İhale Usulü 127 2.2. İnşaat işlerinde SGK Asgari İşçilik Tespiti ve İlişiksizlik Belgesi Alınması 127 2.2.1. Kat Karşılığı İnşaat İşlerinde İşin Başlama ve Bitiş Tarihinin Tespiti 128 2.2.2. ilişiksizlik Belgesi Verilme Süreleri 131 2.2.3. Örnek Asgari işçilik Uygulaması 132 3. TMS-11 İNŞAAT SÖZLEŞMELERİ STANDARDI 136 3.1. Standardın Amacı 136 3.2. Sözleşme Geliri 138 3.3. Tahminlerdeki Değişiklikler 138 3.3.1. Ek Ödeme Talepleri 139 3.3.2. Teşvik Ödemeleri 139 3.4. Sözleşme Sonucunun Güvenilir Biçimde Tahmin Edilememesi 140 VI
3.5. Tamamlanma Yüzdesi Yöntemi 140 3.6. Tamamlanma Yüzdesi Yöntemi (TMS-11) ve Tamamlanmış Sözleşme Yöntemlerine (Mevcut Uygulama) Göre Hazırlanmış Örnek Uygulama 141 3.7. Gayrimenkul İnşaat Anlaşmalarının TMS-18 Hasılat... Standardı veya TMS-11 İnşaat Sözleşmelerinden Hangisinin Kapsamına Girdiğinin Belirlenmesi 149 3.7.1. TMS-18 Hasılat Standardı 150 3.7.1.1. Hasılat Oluşabilmesi İçin Gerekli Koşullar 151 3.7.1.2. Gayrimenkul İnşaasından Elde Edilen Hasılatın Muhasebeleştirilmesi 152 3.7.1.3. Müteahhidin İnşaat Bitmeden Yaptığı Satışların Hasılat Kaydı 154 3.7.1.3. Arsa Sahibinin Müteahhide Arsa Devri Arsa Sahibi Açısından Hasılat 156 3.7.1.4. Yıllara Yaygın inşaat Faaliyetinde Hasılat 157 3.7.1.4.1. Vergi Kanunlarına Göre Yıllara Yaygın İnşaat 158 3.7.1.4.2. TMS-18 Hasılat Standardına Göre Yıllara Yaygın İnşaat.. 158 KAYNAKLAR 161 VII