GÜNE BAŞLARKEN 6 Nisan 2009

GÜNE BAŞLARKEN 6 Nisan 2009...ekonomikarastirma@halkbank.com.tr... YURTİÇİ GELİŞMELER Yurtiçi Piyasalar-Döviz Bankalararası döviz piyasasında dolar kuru bugün açılışta, küresel piyasalardaki olumlu havaya paralel olarak Cuma gününe göre gerileyerek 1.5670/1.5720 TL seviyelerinden işlem görüyor. Bankalararası piyasanın Cuma günkü spot kapanışında en iyi dolar alış ve satış kotasyonları 1.5910/1.5945 TL olmuştu. Merkez Bankası Cuma günü gösterge dolar kurunu 1.5869/1.5946 TL, euro kurunu 2.1330/2.1433 TL, pariteyi ise 1.3441 olarak ilan etti. Bu kurlara göre TL yılbaşından bu yana dolar karşısında yüzde 4.28 değer kaybederken, euro karşısında yılbaşıyla aynı seviyeye geldi. Bugün döviz piyasasında euro dolar paritesinin seyri yakından takip edilecek. USD/YTL 1,8 1,7 1,6 1,5 1,4 1,3 1,2 1,1 Oca.05 Kas.05 Eyl.06 Tem.07 May.08 Mar.09 Yurtiçi Piyasalar Borsa İMKB 100 endeksi, son günlerdeki yükselişin ardından gelen kâr satışlarıyla, Cuma gününü yüzde 0.52 düşüşle 26,631.06 puandan kapattı. İMKB üzerinde ağırlığı yüksek olan bankacılık endeksi Cuma gününü yüzde 0.08 yükselişle 56,344.67 puandan kapattı. İMKB de işlem hacmi ise bir önceki güne göre yüzde 8 artarak 1.87 milyar TL düzeyinde gerçekleşti. Endeks Cuma günü itibariyle geçen hafta sonuna göre yüzde 3.63 değer kazanırken, 2008 yılsonu kapanışına göre yüzde 0.87 değer kaybetti. 60.000 55.000 50.000 45.000 40.000 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 IMKB-100 ENDEKSİ Oca.05 Kas.05 Eyl.06 Tem.07 May.08 Mar.09 1

26 Yurtiçi Piyasalar Faiz Bono-tahvil piyasasında, 3 Kasım 2010 vadeli gösterge kıymet, Cuma günü spot piyasada yüzde 13.56, valörlüde yüzde 13.61 seviyesinden kapandı. Bu sabah itibariyle ise yüzde 13.60 seviyesinden işlem görüyor. Gösterge tahvil yüzde 11.07 olan fonlama maliyetinin üstünde seyrediyor. 24 22 20 18 16 14 GÖSTERGE TAHVİL FAİZİ % 12 TCMB FAİZİ(bileşik)% 10 Oca.05 Eyl.05 May.06 Şub.07 Eki.07 Haz.08 Mar.09 Hazine Müsteşarlığı Nisan ayı İç Borçlanma Stratejisi raporuna göre bu hafta 3 tane ihale gerçekleştirecek. Hazine, bugün Çarşamba günü valörle 14.08.2013 itfa tarihli TÜFE ye endeksli tahvili yeniden ihraç edecek. Hazine ayrıca yarın Çarşamba günü valörle 02.02.2011 itfa tarihli TL cinsi iskontolu tahvili ve yine aynı gün aynı valörle 02.04.2014 itfa tarihli TL cinsi değişken kuponlu tahvili ihraç edecek. Hazine, Nisan ayında iç piyasalara yapılacak olan 7.8 milyar TL lik itfaya karşılık, iç piyasalardan 6.4 milyar TL borçlanma yapılmasının öngörüldüğünü açıkladı. Aynı dönemde, toplam 8.5 milyar TL lik iç borç servisine karşılık 7 milyar TL toplam iç borçlanma gerçekleştirilmesi planlanıyor. Yurtiçi Piyasa Gelişmeleri Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Cuma günü Mart ayı enflasyonunu açıkladı. Beklentiler ve Gerçekleşmeler: Mart ayında, tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) bir önceki aya göre yüzde 1.1 artarak beklentilerin üzerinde, üretici fiyatları endeksi (ÜFE) ise yüzde 0.29 artarak beklentilerin altında geldi. Böylece yıllık TÜFE artışı yüzde 7.89, ÜFE artışı ise 3.46 oldu. Geçen yıl Mart ayında TÜFE yüzde 0.96, ÜFE yüzde 3.17 artış göstermişti. Bu yıl Şubat ayında ise TÜFE yüzde 0.34 azalırken, ÜFE yüzde 1.17 artış göstermiş, yıllık enflasyon TÜFE de yüzde 7.73, ÜFE de yüzde 6.43 seviyesinde gerçekleşmişti. Reuters anketine göre Mart ayında TÜFE nin yüzde 0.9, ÜFE nin yüzde 0.95 artması bekleniyordu. TOBB-Reuters anketine göre Mart ayında TÜFE nin yüzde 0.23, ÜFE nin yüzde 0.7 artması bekleniyordu. TCMB Mart ayı II. dönem Beklenti Anketi sonuçlarına göre ise Mart ayı TÜFE beklentisi yüzde 0.4 seviyesindeydi. TCMB Mart ayı II. dönem Beklenti Anketi sonuçlarına göre yıl sonunda TÜFE nin yüzde 6.54, Reuters anketine göre ise yüzde 6.3 seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor. Ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre en yüksek artış yüzde 6.90 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Geçen yılın aynı ayına göre TÜFE de en yüksek artış yüzde 16.46 ile konut grubunda gerçekleşti. Çeşitli mal ve hizmetler (yüzde 13.26), lokanta ve oteller (yüzde 12.07), gıda ve alkolsüz içecekler (yüzde 9.18) artışın yüksek olduğu diğer harcama grupları oldular. TCMB nin para politikası kararlarında dikkate aldığını söylediği gıda ve enerji fiyatlarının dışarıda tutulduğu H endeksi ise Mart ayında aylık bazda yüzde 0.56 geriledi. Yıllık bazdaki artış ise Şubat ayındaki yüzde 8.17 seviyesinden yüzde 6.18 seviyesine geriledi. Bunun yanında işlenmiş gıdanın da H endeksinden hariç tutulduğu I endeksi aylık bazda yüzde 0.7 geriledi. Yıllık bazdaki artış ise Şubat ayındaki yüzde 7.21 seviyesinden yüzde 5.55 seviyesine geriledi. TCMB Görüşleri: Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK) 19 Mart ta gerçekleştirdiği ve gecelik borçlanma ve borç verme faiz oranlarını beklentilere paralel olarak 100 er baz puan düşürerek sırasıyla yüzde 10.5 e yüzde 13 e düşürdüğü toplantının ardından yaptığı açıklamada, enflasyonun Mart ayında işlenmemiş gıda fiyatlarındaki hızlı artış nedeniyle geçici olarak yükselebileceği, sonrasında ise düşüş eğilimine geri döneceğinin tahmin edildiğini belirtti. 2

Uluslararası kredi piyasalarındaki sorunların devam ettiği ve küresel büyümeye ilişkin tahminlerin aşağı yönlü güncellendiği belirtilen açıklamada, iktisadi faaliyetteki toparlanmanın zaman alacağının ve enflasyon üzerindeki aşağı yönlü baskıların süreceğinin düşünüldüğü ifade edildi. Açıklamada ayrıca, petrol ve emtia fiyatlarındaki birikimli düşüşlerin enflasyon üzerindeki olumlu etkilerinin devam ettiği belirtildi. (Yıllık % Değişim) 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 TÜFE ÜFE 11,58 8,39 10,06 9,65 8,11 2006 Aralık 5,94 Mar.06 Ara.06 Eyl.07 Haz.08 Mar.09 2007 Aralık 2008 Aralık 7,89 3,46 Mart ayındaki yükselişe rağmen, dünya da enerji ve gıda fiyatlarında yaşanan gerilemenin etkisiyle 2008 yılının son aylarında görülmeye başlanan enflasyon düşüşünün 2009 yılının geri kalanında da devam edeceğini düşünüyoruz. Petrol ve emtia fiyatlarındaki düşüşün yanı sıra iç talepteki daralma da enflasyonun düşüşündeki diğer önemli etkendir. Enflasyon beklentimiz Mayıs ayı sonuna kadar yıllık enflasyonun yüzde 5.5-6 seviyelerine kadar düşmesi şeklindedir. Dolayısıyla Merkez Bankası şu anda yüzde 10.5 olan gösterge faiz oranını sanayi üretimi, kapasite kullanımı ve GSMH değişim oranlarında sert düşüşler devam ederse tek haneli faiz düzeyine kadar indirebilir. Faizlerin yüzde 10 seviyesine kadar 25 şer baz puanlık 2 indirim veya 50 baz puanlık tek indirim ile düşürülmesi ve bir müddet bu seviyede bırakılması da olası görünmektedir. YURTDIŞI GELİŞMELER Yurtdışı Piyasalar Borsalar ABD borsaları, işsizlik oranının 1983 yılından bu yana en yüksek seviyeye ulaşmasına rağmen, finansal krizin en kötü aşamasının geride kaldığına yönelik artan iyimserlikle Cuma gününü yükselişle kapattı. Dow Jones Cuma günü yüzde 0.5, S&P yüzde 0.97, Nasdaq yüzde 1.2 değer kazandı. ABD borsa vadeli işlemleri ise sabah itibariyle artı seviyelerde seyrediyor. Finans sektörü hisseleri, ABD Merkez Bankası FED Başkanı Ben Bernanke'nin piyasalarda istikrarın sağlanması için FED in tüm kaynaklarını kullanacağını açıklamasının ardından yükseldi. Bank of America hisseleri yüzde 5, Citigroup 3

hisseleri yüzde 4 değer kazandı. Haftanın genelinde ise Dow Jones yüzde 3.1, S&P yüzde 3.3, Nasdaq yüzde 5 değer kazandı. ABD de bu hafta açıklanacak ekonomik veriler açısından çok yoğun bir hafta olmayacak. ABD de Çarşamba günü haftalık mortgage başvuruları, Perşembe günü haftalık işsizlik maaşı başvuruları ve Şubat ayı dış ticaret dengesi verileri açıklanacak. Asya borsaları ise ABD ekonomisinde en kötü günlerin geride kaldığı yönündeki beklentilerle ihracatçı şirketlere gelen alımlarla yükseldi. Japon Nikkei endeksi yüzde 1.24 değer kazandı. Avrupa borsaları vadeli işlemleri ise Avrupa borsalarının güne yüzde 1-2 yükselişle başlayacağını işaret ediyor. 1.600 1.500 1.400 1.300 1.200 1.100 1.000 900 800 700 DOW JONES VE S&P BORSA ENDEKSLERİ S&P 500 (sol eksen) Dow Jones (sağ eksen) 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 600 Oca-04 Eki-04 Tem-05 Nis-06 Oca-07 Eki-07 Tem-08 Nis-09 2.000 Yurtdışı Piyasalar Döviz Geçen hafta Perşembe günü yapılan G-20 toplantısından küresel ekonomiye 1 trilyon dolarlık destek sözü çıkması dolara kâr satışı getirdi ve euro dolar paritesinin yükselmesini sağladı. Cuma günü ABD Merkez Bankası FED Başkanı Bernanke nin piyasalarda istikrarın sağlanması için FED in tüm kaynaklarını kullanacağını açıklaması, düşmeye devam eden tarım dışı istihdam verisinin parite üzerindeki etkisini sınırladı ve parite yükselişini sürdürdü. Euro dolar paritesi Cuma günü en düşük 1.3362, en yüksek 1.3495 aralığında seyretmesinin ardından günü 1.3480 seviyesinden kapattı. Sabah itibariyle ise 1.3541 seviyesinden işlem görüyor. Japon yeni ise Cuma günü dolar karşısında en düşük 99.32 ve en yüksek 100.37 aralığında seyretmesinin ardından günü 100.3 seviyesinden kapattı. Sabah itibariyle ise 101.1 seviyesinden işlem görüyor. EUR/USD 1,60 1,50 1,40 1,30 1,20 1,10 Oca.04 Eki.04 Tem.05 Nis.06 Oca.07 Eki.07 Tem.08 Nis.09 Yurtdışı Piyasalar Petrol/Altın Petrol fiyatları, ABD ekonomisindeki kötü günlerin geride kaldığı yönündeki görüşlerin ağırlık kazanmasıyla Cuma gününü yükselişle varil başına 52.51 dolar seviyesinden kapattı. Sabah itibariyle ise varil başına 53.4 dolar seviyesine yükseldi. Altın fiyatları, dünya borsalarındaki kazanımların altının güvenli yatırım aracı olarak çekiciliğini azaltmasıyla gerilemeye devam ediyor. Cuma gününü ons başına ons başına 892.5 dolar seviyesinden kapatan altın fiyatları, sabah itibariyle ise ons başına 877 dolar seviyesinden işlem görüyor. 4

Yurtdışı Piyasa Gelişmeleri - ABD ABD Çalışma Bakanlığı tarafından Cuma günü yapılan açıklamaya göre, Mart ayında tarım dışı istihdamdaki azalış 663,000 ile beklentilerin üzerinde geldi. Şubat ayında 651,000 azalış gösteren verinin Mart ayında 650,000 azalması bekleniyordu. Tarım dışı istihdam verisi son 15 aydır azalış gösteriyor. İşsizlik oranı ise Mart ayında beklentilere paralel olarak yıllık bazda yüzde 8.5 olarak açıklandı. Bu seviye 1983 yılından bu yana görülen en yüksek seviye. Veri Şubat ayında yüzde 8.1 olarak gerçekleşmişti. İşsizlik verileri ekonominin durumu hakkında önemli bir gösterge olmasından dolayı piyasalar tarafından merakla bekleniyordu. İşsizlik verilerinin yüksek bir seviyede bulunması ve yükseliş eğiliminde olması ABD ekonomisiyle ilgili endişeleri artırıyor. ABD İşsizlik Oranı (%) 9,00 8,50 8,50 8,00 7,50 7,00 6,50 6,00 5,50 5,00 4,50 4,00 Ekim 03 Kasım 04 Aralık 05 Ocak 07 Şubat 08 Mart 09 Bugün Açılışlar Sabah itibariyle EUR/USD 1.3513 1.3581, GBP/USD 1.4847 1.4947, USD/JPY 100.22 101.11, USD/CHF 1.1242-1.1296, altın fiyatları ons başına 874.45 895.80 dolar, ABD ham petrolü 53.4 dolar ve Brent ham petrolü 54.1dolar seviyelerinde işlem görüyor. LIBOR oranları; 1 ay 0.47813, 3 ay 1.16094, 6 ay 1.71250, 1 yıl 1.96438, EURIBOR oranları; 1 ay 1.076, 3 ay 1.479, 6 ay 1.653, 1 yıl 1.804, TRYIBOR oranları 1 ay 10.5813, 3 ay 11.0188, 6 ay 11.7313, 1 yıl 13.1063, gösterge 10 yıllık ABD Hazine tahvili getirisi %2.9038, 2030 vadeli Türkiye tahvili 139.563/141.000 seviyelerinde bulunuyor. Orkide SALTIK/Bölüm Müdürü...0212 3930395...orkide.ercumentsaltik@halkbak.com.tr... Mustafa TEMİZKAN/Uzman Yrd.... 0212 3930358...mustafa.temizkan@halkbak.com.tr... Türkiye Halk Bankası A.Ş. Hazine Yönetimi, bilgilendirme amacıyla sunduğu bu yayının hazırlanmasında gerekli özeni ve dikkati göstermesine rağmen, oluşabilecek hata ve eksikliklerden ve yayının ticari amaçlı kullanımından doğabilecek zararlardan sorumlu tutulamaz. Sunulan bilgi, görüş ve veriler herhangi bir yatırım aracını alım veya satım önerisi olarak kabul edilemez. Bilgiler Reuters dan alınmıştır. 5