Yerel YönetimlerinY Çevresel Altyapı Projelerine Finansman Sağlanmas lanması - Hazine MüsteM steşarlığının n Rolü Hazine MüsteM steşarlığı Dış Ekonomik İlişkiler Genel MüdürlM rlüğü İzzet YERDEŞ Şube MüdürüM 2 Şubat 2010
Artan Yatırım İhtiyacı Giderek artan yatırım m ihtiyacına karşı şın n tasarruf oranlarının n yetersizliği Avrupa Birliği ne üyelik süreci s ile birlikte temel fiziki altyapı yatırımlar mlarının n AB normlarında nda tamamlanmasına na yönelik y taahhütlerimiz tlerimiz Sadece su-at atıksu ve katı atık k sektörlerinde ihtiyaç duyulan kaynak tutarı: : 70 milyar Avro Buna ek olarak, toplu taşı şıma gibi diğer sektörlerin yatırım m ihtiyacı Söz z konusu yatırımlar mların n büyük b ölçüde belediyeler tarafından hayata geçirilmesi zorunluluğu Belediyelerin kendi gelirlerini yaratma kapasitelerinin sınırls rlı olması
Yerel Yönetim Y Altyapı Projelerinin Finansman Kaynakları İç Kaynaklar Dış Kaynaklar Alternatif Finansman Kaynakları Özkaynaklar Hibeler Yerel Banka Kredileri Merkezi Yönetim Y Vergi Payları İller Bankası AB Hibeleri Uluslararası Fin. Kuruluşlar ları İki Taraflı Fin. Kuruluşlar ları Yabancı Banka Kredileri Kamu Özel İşbirli birliği Tahvil İhracı/ Sukuk Gelir Ortaklığı Senetleri İmar Gelirleri
Yerel Yönetim Y Altyapı Projelerinin İç Kaynaklar Öz z Kaynaklar Yerel Vergiler Harçlar Hizmet Bedelleri Sair Merkezi Yönetim Vergi Payları Hibeler Yerel Banka Kredileri İller Bankası Finansman Kaynakları Dış Kaynaklar AB Hibeleri Uluslararası Finansman Kuruluşlar ları Kredi ve Hibeleri (DB, AYB, CEB, İKB, EBRD, IFC) İki Taraflı Kalkınma Kuruluşlar ları Kredi ve Hibeleri (KfW,, JICA, AFD, ICO, KİK) K K) Yabancı Banka Kredileri Tahvil İhracı Alternatif Finansman Kaynakları Kamu Özel İşbirli birliği Tahvil İhracı/ Sukuk Gelir Ortaklığı Senetleri İmar gelirleri
Belediyelere DışD Finansman Sağlanmas lanmasında nda Temel Hedefler En düşük d k maliyetli ve en uzun vadeli finansmanın zamanında nda temin edilmesi Belediyelerin mali ve idari kapasitelerinin geliştirilmesi Sağlanan finansmanın n yerinde, ihtiyaç duyulan projelerde ve etkin olarak kullanılmas lması
Belediyelere DışD Finansman Sağlanmas lanmasında nda Müsteşarlığın n Yaklaşı şımı-i Teknik, ekonomik ve mali açıdan a uygulanabilir projelerin gerçekle ekleştirilmesitirilmesi Belediyelerin orta-uzun vadeli mali planlama ve programlama yeteneklerinin geliştirilmesi tirilmesi Belediyelerde mali sorumluluk kavramının oluşturulmas turulması Belediyelerin mali kapasitelerinin üzerinde yük y getirecek borçlanmalar lanmalarının n engellenerek, borçlanmadan doğan yükümly mlülüklerinin takibi ile yerine getirilmesinin güvence g altına alınmas nması
Belediyelere DışD Finansman Sağlanmas lanmasında nda Müsteşarlığın n Yaklaşı şımı-ii Belediyelerin mali raporlama kapasitelerinin iyileştirilmesi Koşullu yükümlülüklerin azaltılmas lması Az gelişmi miş bölgelerdeki küçük üçük k ve orta ölçekli belediyelerin temel altyapı projelerinin finansmanı için in modeller geliştirilmesi tirilmesi Her bir belediye projesine Hazine nin nin katılımı yerine bu projelere finansman ve teknik destek sağlamakla lamakla görevli g güçg üçlü bir aracı yatırım m bankası oluşturulmas turulması
Hazine MüsteM steşarlığının n Rolü-I DPT ile işbirlii birliği i içinde i inde dışd finansmanla gerçekle ekleştirilecek tirilecek öncelikli belediye projelerinin belirlenmesi Öncelikli projeler için i in en uygun koşullu ullu finansman paketinin oluşturulmas turulması amacıyla ikili ve çokuluslu donör ve kreditör kuruluşlarla larla temas kurulması Bu kuruluşlarla larla belediyeler arasında etkin koordinasyonun temini
Hazine MüsteM steşarlığının n Rolü-II Dış borcun ikrazen kullandırılmas lması Dış kredi Hazine Müsteşarlığı nca borçlu sıfatıyla temin edilir, belediye ile Hazine MüsteM steşarlığı arasında imzalanan ikraz anlaşmas ması ile Belediye ye ikrazen kullandırılır. r. Hazine Garantisi altında kredi sağlanmas lanması %100 oranında nda garanti: ikili işbirliği i anlaşmalar malarından, çok taraflı kuruluşlardan, lardan, İhracat Sigorta Kuruluşunun unun garantisi altında sağlanan krediler Kısmi garanti (en çok %95): Ticari bankalardan sağlanan krediler Belediyenin Hazine Garantisi olmaksızın n (ancak( Hazine Müsteşarlığının n onayına tabi olarak) ) dışd borç sağlamas laması Belediye altyapı projeleri için i in Hazine MüsteM steşarlığı tarafından sağlanan hibeler
Hukuki Çerçeveeve Kanunlar 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun 5393 sayılı Belediye Kanunu Yönetmelik 4749 Sayılı Kanun Kapsamında DışD Finansman Sağlanmas lanmasına na İlişkin Usul ve Esaslara Dair Yönetmelik (17 Aralık 2009 tarih ve 27435 say k 2009 tarih ve 27435 sayılı Resmi Gazete)
Doğrudan rudan Hazine Aracılığı ığıyla DışD Finansman Sağlanmas lanması Kuruluşun Dış Finansman İzni için Hazineye Başvurusu Uluslararası Kuruluş/Yabancı Hükümet ile Hazine nin temasları Talep Reddedilir OLUMSUZ Teknik Analiz (DPT nin Görüşü) OLUMLU Finansal Analiz OLUMSUZ Talep Reddedilir 1 GARANTİ OLUMLU 2 İKRAZ Geri Ödeme Garantili Kredi için Dış Finansman İzni Onayı Kuruluşa Bildirim Dış Borcun İkrazen Kullandırılması için Dış Finansman İzni Onayı Finansal Analiz-DBÖH Kurulması Müzakere ve İmza Onayı Projeye İlişkin İhale Fiyat (Kuruluş) Garanti Ücreti Kuruluşla Garanti Protokolünün İmzası GARANTİ Anlaşmaların Müzakeresi Kreditörle Anlaşmaların İmzası Kredilerin Yürürlüğe Girmesi ve Kullanılması İKRAZ BKK İkraz Koşulları ve Ücreti Kuruluşla İkraz Anlaşmasının İmzası DBÖH ndan Borç Servisi Ödemelerinin Gerçekleştirilmesi
Uluslararası Kredili İhale (UKİ) ) Yoluyla DışD Finansman Sağlanmas lanması Kuruluşun UKİ İzni için Talebi Teknik Analiz (DPT nin Görüşü) OLUMLU OLUMSUZ Talep Reddedilir Finansal Analiz OLUMSUZ Talep Reddedilir 1 GARANTİ OLUMLU 2 İKRAZ Geri Ödeme Garantili Kredi için UKİ Onayı Kuruluşa Bildirim Dış Borcun İkrazen Kullandırılması için UKİ Onayı Projeye İlişkin İhale Fiyat+Finansman (Kuruluş) Kuruluş Tarafından Finansman Paketinin Hazineye İletilmesi Finansal Analiz- DBÖH Kurulması Garanti Ücreti GARANTİ Müzakere ve İmza Onayı Anlaşmaların Müzakeresi İKRAZ İkraz Koşulları ve Ücreti Kuruluşla Garanti Protokolünün İmzası Kreditörle Anlaşmaların İmzası BKK Kuruluşla İkraz Anlaşmasının İmzası Kredilerin Yürürlüğe Girmesi ve Kullanılması DBÖH ndan Borç Servisi Ödemelerinin Gerçekleştirilmesi
Belediyelerin DışD Borçlanmas lanmasına na İlişkin Koşullar Yalnızca proje finansmanı amacıyla Projenin YıllY llık k Yatırım m Programında dış kredili olarak yer alması Belediye nin borçlanma lanma limiti içinde i inde yer alması Hazine Müsteşarlığı nın garanti ve ikraz limiti içinde i inde yer alması Belediye nin Hazine MüsteM steşarlığına vadesi geçmi miş borcunun bulunmaması Belediye nin borç servisini aksatmadan gerçekle ekleştirebilecek sağlam bir mali yapıya sahip olması Belediye nin yetkili organları tarafından dışd borçlanma yapılmas lması ve belediye nin Dış Borç Ödeme Hesabı kurmasına ilişkin karar alınmas nması ile DışD Borç Ödeme Hesabı nın n fiilen teşekk ekkülü
Finansal Analiz-I Belediyenin krediye ait ödeme yükümlülüklerini yerine getirip getiremeyeceğinin tespiti için Belediye den aşağıdaki bilgiler talep edilir: Belediyenin son 5 yıla ait kesinleşmiş bütçesi ile öngörülen finansman vadesi kapsamındaki gelir ve gider projeksiyonları Projeye ilişkin nakit akış projeksiyonları Dış Borç Ödeme Hesabı Fon Akış projeksiyonları Öngörülen/mevcut tarife bilgilerine, abone/yolcu sayısına, kullanılan döviz kuruna ilişkin bilgiler ile projeksiyonlarda yapılan diğer varsayımlar Belediyenin mevcut borçları ile borçlanma limitine ilişkin hususun değerlendirilebilmesine ilişkin bilgiler Belediyenin diğer kamu kurumlarına olan borçlar ları
Finansal Analiz-II Belediyenin kanunda belirtilen borçlanma limiti içinde olması Belediye bütçesinin durumu Projeksiyonlarda kullanılan varsayımların geçmiş yıllara ait gerçekleşmiş rakamlarla uyumlu olması Proje gelirleri ile belediyenin diğer gelirlerinin, proje giderlerini ve krediye ilişkin borç servisini karşılayacak düzeyde olması
Alternatif Yöntem: Y Kamu Özel Sektör İşbirli birliği i Modelleri KÖİ (PPP) Geleneksel finansman yöntemini y ve kamu satım m alım m sürecini s tamamlayıcı ve belli ölçüde ikâme edici alternatif bir yöntem. y Ancak, alternatif bir finansman aracı değil, alternatif bir satın n alma yöntemi! y Esas hedeflenen özel zel sektörün n tasarım, inşaa ve işletme i becerisinden faydalanma olmalıdır. Bu şekilde, yürütülen y faaliyetin öngörülen bütçe b e ve sürede s tamamlanması,, KÖİ nin K yaratacağı gerçek ek fayda olacaktır. Kamu yatırım m projelerinin gelecekteki bakım m ve onarım m giderlerinin optimize edilmesi ve bu harcamaların önceden planlanabilmesi Doğrudan yabancı yatırım m girişinde inde artış
Belediyelerin KÖİK Modeli Başar arılı KÖİ uygulamaları için: in: Uygulamaları Yeterli ve kapsayıcı bir yasal altyapının n oluşturulmas turulması ve düzenleyici d bir otoritenin nezareti Özellikle mahalli idarelere hizmet verecek bir bilgi ve müşavirlik m biriminin öncelikle oluşturulmas turulması İlk lk etapta kamudan nakit çıkışıışı olmuyor gözükse g de, proje kapsamında verilen taahhütlerin tlerin uzun dönemli d mali yükler y yaratılmas lması ihtimalinin azaltılmas lmasını içinin gerçek ekçi i analizler içeren i fizibilite raporu hazırlanmas rlanması Dengeli risk paylaşı şımı: : Talep ve inşaa gibi riskler özel sektör, politik risk, tarife ve mevzuat gibi riskler kamu tarafından Kirleten/kullanan öder prensibi ile hizmet bedellerinin kullanıcılara lara yansıtılmas lması Garanti sağlanmas lanması durumunda söz s z konusu garantinin mutlaka katma değerinin erinin bulunması
Belediye Projelerinin Finansmanında nda Geleceğe Yönelik Beklentiler Merkezi ve yerel kamu kaynaklarının kullanımına devam edilmesi Özel sektörün maddi kaynaklarının yanı sıra tecrübesi ile de katkıda bulunması Uluslararası yatırımcı ve kuruluşların kaynaklarının kullanılması Makroekonomik istikrar Rekabetçi piyasa koşulları Güçlü yasal ve kurumsal altyapı
TEŞEKK EKKÜRLER İzzet YERDEŞ Telefon: (312) 204 64 80 izzet.yerdes@hazine.gov.tr