İSTANBUL SABAHATTİN ZAİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ BESLENME VE DİYETETİK BÖLÜMÜ DERS İÇERİKLERİ

İSTANBUL SABAHATTİN ZAİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ BESLENME VE DİYETETİK BÖLÜMÜ DERS İÇERİKLERİ BES 101 BESLENME VE DİYETETİK ALANINDA İLKE VE ETİK (2-0-2) (3 AKTS) Beslenme ve diyetetik bilimi, gelişmesi, beslenme ve diyetetik eğitim ve öğretimi, diyetisyenin tanım ve görevleri, Türkiye Diyetisyenler Derneği, Avrupa Diyetisyenler Dernekleri Federasyonu, Etik kavramı, diyetisyenler için etik kurallar, etik sorun örnekleri. Tayfur, M. Barış, O. Dünyada ve Türkiye de Beslenme ve Diyeetik Eğitim-Öğretimi, Diyetisyenin Meslek Etiği, 2014, 2. Baskı. Hatipoğlu Yayınevi. Beslenme ve Diyet Dergileri EFAD, ICDA ve IUNS web sayfaları JADA vb dergiler BES 103 BESLENME İLKELERİ (2-3-4) (5 AKTS) Besinlerin içinde bulunan karbonhidrat, protein, yağ, vitamin ve minerallerin kimyası, özellikleri, kaynakları, sindirimi, emilimi ve metabolizması, gereksinmeler, aşırı ve dengesiz alım sorunları ile besinlerin enerji değeri, enerji harcaması, enerji dengesi ve dengesizliği sorunları, özel durumlarda beslenme ve sağlık etkileşimi. Baysal, A. (2012). Beslenme, Hatipoğlu Yayınevi, Ankara. Rakıcıoğlu N, Tek Acar N, Ayaz A, Pekcan G. (2012) Yemek ve Besin Fotograf Katalogu-Ölçü ve Miktarlar, III. Baskı, Ata Ofset Matbaacılık, Ankara. BEBIS veritabanı. Whitney, E.N, Rolfes, S.R., ( 2002 ). Understanding Nurition, Wards Worth / Thomson Learning Company, USA. Mahan, L.K, Stump, S.E., (2004). Krause s Food, Nutrition & Diet Therapy, 11 th Edition, USA. Brown, A., (2000). Understanding Food: Principles and Preparation, Wadsworth / Thomson Learning, USA. BES 105 TEMEL KİMYA VE LABORATUVARI (2-3-4) (5 AKTS) Bu ders, madde ve özellikleri, atom, molekül, kimyasal bileşikler, kimyasal bağlar, bağ kuramları, kimyasal denklemler ve tepkimeleri, stokiyometri, sulu çözeltiler, asit ve baz kavramları, periyodik çizelge, gazlar ve atomun elektronik yapısı gibi temel kimya konularını kapsar. Harword, P. (1994). Genel Kimyası, Palme Yayıncılık, Ankara. Erdik, E, Sarıkaya, Y. (2004). Temel Üniversite Kimyası, Gazi Kitapevi, Ankara. BES 107 TOPLUMBİLİME GİRİŞ (2-0-2) (3 AKTS) Bilimsel bilgi ve verinin toplanması süreci, bilimsel bilginin temel formları ve özellikleri, bilim, sosyal bilim ve sosyoloji kavramlarının kısa bir şekilde tanıtılması. Günümüz toplumunda insan ilişkilerinin organizasyonunun bilimsel açıdan değerlendirilmesi, kültür, birey ve sosyal 1

etkileşim (yaşam döngüsü içindeki süreçler, stratejiler, formlar ve sosyalizasyon sürecinin sonuçları). Grup ve organizasyon, sosyal kontrol biçimleri ve sosyal Tabakalaşma. Güncel eğilim ve gelişmelerin etkileri altındaki ekonomi ve iş hayatı, aile ve evlilik, akrabalık, eğitim gibi temel sosyal kurumların daha geniş bir bütün içinde değerlendirerek ele alınması BILTON, Tony ve Diğerleri. (1987) Introductory Socıology: Cambridge COLE, Stephan(1999), Sosyolojik Düşünme Yöntemi, (Çev. Bekir Demirkol) Ankara: Vadi Yayınları DÖNMEZER, Sulhi. (1994) Toplumbilim, İstanbul:Beta Basım Yayım. FICHTER, Joseph. (1996)Sosyoloji Nedir?(Çev. Nilgün Çelebi), Ankara: Attila Kitabevi. GIDDENS, Anthony. (1994) Sosyolojiye Eleştirel bir Yaklaşım, (Çev.Ruhi Esengün, İsmail Öğretir), İstanbul. GIDDENS, Anthony.(2003) Introduction to Sociology, New York: Norton. SEZAL, İhsan (der.) Sosyolojiye Giriş, Ankara: Martı yayınları, 2002. ZANDEN, J.W. Vander. (1993) Sociology, The Core, New York: McGraw-Hill BES 109 TEMEL PSİKOLOJİ (3-0-3) (4 AKTS) Bir bilim olarak psikoloji, psikolojideki temel kavramlar, algı, gereksinme, içgüdü, dürtü, engellenme, çatışma, zeka, bellek, Dinleme, eleştirme, planlı düşünme, düşüncelere saygı duyma ve topluluk karşısında konuşma alışkanlığı, araştırma yöntemleri, yaşam boyu gelişim, öğrenme, kişilik, sosyal psikoloji, stres, sağlık psikolojisi, normal dışı davranışlar Yeşilyaprak, B., ( 2005 ). Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi. Pegem A Yayıncılık, Ankara. Baymur, F., ( 1998 ). Genel Psikoloji, İnkılâp Kitapevi, İstanbul. Morris, C. (2002). Psikolojiyi Anlamak (3.Baskı), Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları Bernstein, D. A. ve ark., ( 2000 ). Psychology, Houghton Mifflin Company, NY. Budak, S. (2005). Psikoloji Sözlüğü, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları. YDL 101 YABANCI DİL- I (3-0-3) (4 AKTS) Temel İngilizce becerileri: Okuma, konuşma, yazma, dinleme. English for Life (Elementary) Coursebook, HUTCHINSON T, Oxford University Press. 2007 Basic English Grammar, Betty SCRAMPHER AZAR. 2005 Essential Grammar in Use, Raymond MURPHY. 2002 TUR 101 TÜRK DİLİ I (2-0-2) (3 AKTS) Dilin tanımı, özellikleri, dil-ulus, dil-düşünce ve dil-kültür ilişkisi, Yeryüzündeki diller, Türk dilinin bu diller arasındaki yeri ve tarihsel gelişimi, Atatürk'ün dil devrimi, anlayışı, çalışmaları, Türk dilinin ses özellikleri, olayları, Yazım kuramları ve uygulaması, Noktalama işaretleri ve uygulaması, Sözcük bilgisi, kök-ek ve gövde, yapım ekleri, çekim ekleri, sözcük türetme yolları. Üniversiteler İçin Türk Dili, Ergin, Muharrem, Bayrak Yayınları, İstanbul 2002 TDK, Yazım Kılavuzu, TDK Yayınları, Ankara, 2005. 2

TDK, Türkçe Sözlük, TDK Yayınları, Ankara, 2006 ATA 101 ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILAP TARİHİ I (2-0-2) (3 AKTS) İnkılap tarihinin anlamı; Türk inkılabının önemi; Türk inkılabına yol açan nedenlere toplu bakış; I. Dünya Savaşı, Osmanlı Devleti nin parçalanma süreci; İşgaller karşısında memleketin durumu; Mustafa Kemal Paşa nın tutumu; Kurtuluş için ilk adım-kongreler yolu ile örgütlenme; Cemiyetler; Kuva-yı Milliye; Misak-i Milli; TBMM nin açılışı; Ulusal ordunun kurulması; İki önemli olay- Sevres Antlaşması ve Gümrü barışı; Sakarya savaşına kadar kurtuluş mücadelesi; Sakarya Savaşı; Büyük Taarruz, Mudanya Ateşkes Antlaşması, Lozan Barış Antlaşması dersin bu dönemki konularını içermektedir. Atatürk Devrimleri ve Yorumları, Akarsu,B.(1981), yayınlayan:tdk. Nutuk.I.ve II.Ciltler. Atatürk, M.K.(1962) Yay:Milli Eğitim Basımevi. Nutuk,Vesikalar.Cilt III.Atatürk,M.K.(1962) Yay:Milli Eğitim Basımevi. Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri,Türk İnkılap Tarihi Enst.Yay; Turan, Ş. (1991-2002). BES 102 BESLENME ANTROPOLOJİSİ (3-0-3) (3 AKTS) Beslenme ve çevre etkileşimi, tarihsel süreçte beslenme alışkanlıklarında oluşan değişiklikler, ülkelerin beslenme alışkanlıkları, tarihsel süreçte beslenmeni gelişimi-değişimi, dinler ve beslenme, beslenmeyi etkileyen ekonomik, politik, sosyal, coğrafik faktörler. Baysal, A, Kutluay-Merdol, T. Sasır. H. et al.: Türk Mutfağından örnekler, Kültür Bakanlığı, 1993. Kutluay Merdol,T, Tarihten Günümüze Toplumlar ve Beslenme Alışkanlıkları, Türk Halk Kültürü araştırma ve Tanıtım Vakf yayın, 1998 Tannahil, R., (1975). Food in History. Goodman, Al, Dufour, D., Pelto, G: Nutritional Anthropology, 1999 - www.as.ua.edu (Nutritional Anthropology) BES 104 BESİN HAZIRLAMA VE PİŞİRME YÖNTEMLERİ (2-3-4) (5 AKTS) İnsan beslenmesinde yeterli, dengeli ve ekonomik beslenme alışkanlığı kazanmak önemlidir. Herhangi bir bireyin veya toplu beslenme yapan grubun, yeterli ve dengeli beslenebilmesi için sunulacak besin gruplarının neler olduğu bilinmelidir. Besin gruplarını oluşturan besinlerin içinde bulunan besin öğesi olan ve olmayan yapıların, besinin satın alınmasından servisine kadar geçen aşamalarındaki değişikliklere uğramaktadır. Baysal, A. (2012). Beslenme, Hatipoglu Yayınevi, Ankara. Rakıcıoğlu N, Tek Acar N, Ayaz A, Pekcan G. (2012) Yemek ve Besin Fotograf Katalogu-Ölçü ve Miktarlar, III. Baskı, Ata Ofset Matbaacılık, Ankara. BEBIS veritabanı. Whitney, E. N, Rolfes S. R., (2002). Understanding Nutrition, Wods Worth / Thomson Learning Company, USA. Brown, A (2000). Understanding Food: Principles and Preperation, Wods Worth / Thomson Learning Company, USA. 3

Mahan, L.K, Stump, S.E., (2004). Krause s Food Nutrition and Diet Therapy, 11 th Edition, USA. BES 106 TEMEL KİMYA VE LABORATUVARI II (2-3-4) (5 AKTS) Bu ders, tipik karbon bileşikleri ve adlandırma, stereokimya, alkanlar, alkenler, alkinler, alkoller, esterler, aminler, aromatik bileşikler, aldehitler, ketonlar, karboksilik asitler ve türevleri, karbohidratlar, lipitler, aminoasitler ve proteinler gibi temel konuları kapsar. Genel Kimya, İlkeler ve Modern Uygulamalar, Petrucci, Harwood, Herring Co., New York. Organik kimya T.W. Graham Solomons, Craig B. Fryhle, çeviri: Gürol Okay, Yılmaz Yıldırır. İstanbul : Literatür Yayıncılık. 1999 Çeviri Editörleri: Tahsin Uyar, Serpil Aksoy. Palme YayıncılıkChemistry, Karen Timberlake, Harper-Row, Publishers, Inc. Organik Kimya. Robert C. Atkins, Francis A. Carey; çeviri: Gürol Okay, Yılmaz Yıldırır. 2. bs. Ankara : Bilim Kitabevi. 2002 BES 108 DEMOGRAFİK YAPI VE SAĞLIK (2-0-2) (3 AKTS) Demografiye giriş, tanımlar, veri kaynakları, yöntemler, nüfus büyüklüğü, yapısı ve kompozisyonu, doğurganlık, doğurganlığı etkileyen faktörler, ölümlülük, göç, kentleşme, anaçocuk sağlığı, beslenme ve antropometrik göstergeler, AIDS ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar hakkında genel bilgi düzeyi. Haupt A., Kane T. (2000), Population Handbook 4th Edition, Washington. Gibson, R.S., (2005). Principles of Nutritional Assessment, Oxford University Press, NY, USA. HUIPS, 1999, 1998 Turkısh Demographıc And Health Survey, Ankara. Pekcan, G., (2002). Hastanın Beslenme Durumunun Saptanması, Diyet El Kitabı, Hatipoğlu Yayınevi, Ankara. BES 110 TIBBİ BİYOLOJİ VE GENETİK (2-0-2) (3 AKTS) Temel hücre yapısı ve hücrede genetik bilginin depolanması ve ifade edilmesinde görevli moleküllerin yapı, işlev ve bozukluklarını kapsar. Alberts,B., ( 2002 ). Molecular Biology of The Cell. Tekşen, F., ( 2006 ). Tıbbi Biyoloji ve Genetik, A. Ü. Basımevi. YDL 102 YABANCI DİL- II (3-0-3) (4 AKTS) Ders, ENG 101 in devamı niteliğinde olup, okuma, konuşma, yazma, dinleme ve zamanların uygun kullanımı gibi edinilen temel yetilerin geliştirilmesini amaçlamaktadır. English for Life (Elementary) Coursebook, HUTCHINSON T, Oxford_University Press. 2007 4

Basic English Grammar, Betty SCRAMPHER AZAR. 2005 Essential Grammar in Use, Raymond MURPHY. 2002 TUR 102 TÜRK DİLİ II (2-0-2) (3 AKTS) Sözcük ve anlamı, anlamları yönünden sözcükler, sözcüklerin gerçek, yan ve mecaz anlamları, deyimler, ikilemeler, terimler. Dil yanlışları (sözcüğün yapısı ve anlamıyla ilgili yanlışlar). Türk dilinin cümle yapısı, cümle öğeleri, cümle çözümlemeleri. Dil yanlışları (özne, tümleç ve yüklem eksikliğinden kaynaklanan yanlışlar). Olay ve düşünce yazıları. tebliğ, tutanak, rapor örnekleri. Dilekçe, iş mektubu ve özgeçmiş örnekleri. Tartışma ve çeşitleri, anlatım türleri. Üniversiteler İçin Türk Dili, Ergin, Muharrem, Bayrak Yayınları, İstanbul, 2002. TDK, Yazım Kılavuzu, TDK Yayınları, Ankara, 2005. TDK, Türkçe Sözlük, TDK Yayınları, Ankara, 2006. ATA 102 ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ II (2-0-2) (3 AKTS) Türk inkılabının yürütülmesindeki özellikler; Hukuk sisteminin kurulması; Eğitim sisteminin kurulması; Ekonomi ve Maliye alanında harcanan çabalar; Toplumsal yaşayışı düzenleyen diğer yenilikler; Atatürk döneminde T.C.'nin iç siyaseti; Atatürk döneminde T.C. nin dış siyaseti; Atatürk ün vefatı; Atatürk döneminden sonra T.C.. nin iç ve dış siyaseti (1939-1983 özet); Atatürk ilkelerinin tek tek ele alınarak tanıtımı ve son olarak da genel değerlendirme, dersin içeriğini oluşturmaktadır. Atatürk Devrimleri ve Yorumları, Akarsu,B. TDK 1981. Yardımcı Ders Kitaplarıı: Türk Devrim Tarihi 5 cilt, Bilgi Yayınevi; Gönlübol,M-Sar,C.1973 Modern Türkiye'nin Doğuşu. Lewis,B. TTK 1970 BES 201 BESLENME BİYOKİMYASI I (3-0-3) (4 AKTS) Bu ders insan beslenmesinde yer alan karbonhidratlar, proteinler ve lipitler ile vitaminlerin biyokimyasal süreçlerini kapsar. Aksoy, M., (2000). Beslenme Biyokimyası. Hatipoğlu Yayınevi, Ankara. Stipanuk, M.H., (2000). Biochemical And Physiological Aspects of Human Nutrition, W.B Saunders Company, USA. Gözü kara, E. M., (1997). Biyokimya, Nobel Yayınevi, Ankara. BES 203 BESİN KİMYASI VE ANALİZLERİ I (2-3-4) (6 AKTS) Karbonhidratlar, proteinler, lipidler ve enzimlerin yapısı, sınıflandırılması, özellikleri, besinlerdeki renk ve lezzet öğeleri. Belitz, H.D., Grosch, W., (1999). Food Chemistry. Springer-Verlag Berlin Heidelberg- Germany. Yücecan, S., Baykan, S., (1981). Besin Kimyası, Besin Kontrol ve Analizleri. MEB Mesleki ve Teknik Öğretim Kitapları Etüd ve Programları, Ankara. 5

Saldamlı, İ., (1998). Gıda Kimyası, H. Ü. Yayınları, Ankara. Fennema s Food Chemistry Fourth edition edited by Damodaran S., Parkin K. L., Owen R. F. 2008. CRC Press Taylor & Francis Group 6000 Broken Sound Parkway NW, Suite 300 Boca Raton, FL 33487-2742 BES 205 GENEL MİKROBİYOLOJİ (2-2-3) (5 AKTS ) Mikrobiyolojinin temel prensipleri, mikroorganizmalar, yaptıkları enfeksiyonlar, korunma ve savaşma yolları, sterilizasyon, dezenfeksiyon, antisepsi ve antibiyotikler temel immünoloji. G. J. Tortora, B. R. Funke, C. L. Case Microbiology: An Introduction (10th Edition) Benjamin Cummings. 2010 Bilgehan, H., (2002). Temel Mikrobiyoloji ve Bağışıklık Bilimi. Prescott L.M., Harley J. P., Klein D. A., (2005). Microbiology, Sixth Edition. Ustaçelebi Ş., (1999). Temel ve Klinik Mikrobiyoloji, I. Baskı, Güneş Basımevi Ankara. Günalp A, Yılmaz YA, Pınar A. Tıbbi Mikrobiyoloji Laboratuvar Eğitim Kitabı. Hacettepe Üniversitesi Yayınları,2003. BES 209 ANATOMİ (2-2-3) (5 AKTS) Anatomi kavramı tanımlandıktan ve terminolojiye ilişkin genel bilgiler verildikten sonra, hareket eksen ve düzlemler temel alınarak tanımlanmaktadır. Anatomik olarak tüm sistemler (sinir, solunum, dolaşım, sindirim, boşaltım, üreme, endokrin, hareket) ve duyu organları. Yıldırım M. Resimli İnsan Anatomisi,Nobel Tıp Kitabevi, 2012, İstanbul. Schumacher, G.H., (Çeviri Editörleri: Doç. Dr. Tania Marur, Prof.Dr. Mehmet Yıldırım) Anatomi,Nobel Tıp Kitabevi, 2003, İstanbul. Sancak, B. Cumhur, M., (1999). Fonksiyonel Anatomi, Metü Press Yayınları. BES 202 BESLENME BİYOKİMYASI II (3-0-3) (4 AKTS) Bu ders insan beslenmesinde yer alan, minareller, su ve elektrolit dengesi ve hormonlar ile açlık ve tokluktaki metabolik değişimlerin biyokimyasal süreçlerini kapsar. Aksoy, M, (2003). Beslenme Kimyası. Hatipoğlu Yayınevi, Ankara. Aksoy M., (2007). Ansiklopedik Beslenme, Diyet ve Gıda Sözlüğü, Hatipoğlu Yayın evi, Ankara. Stipanuk, M. H., (2012). Biochemical and Physiological Aspects of Human Nutrition, WB Saunders, USA Gözükara, E. M., (1997). Biyokimya. Nobel Yayınevi, Ankara. BES 204 BESİN KİMYASI VE ANALİZLERİ II (2-3-4) (5 AKTS) Besin kalitesi ve etkileyen etmenler. Besin kalitesinin sübjektif olarak değerlendirilmesinde kullanılan yöntemler. Fonksiyonel besinler; pre ve probiyotikler, genetik modifiye besinler, soya. Sebze ve meyveler, yumurta, süt ve süt ürünleri, et ve ürünleri, tahıllar, çay, kahve, kakao ve çikolatada bulunan ögeler, özellikleri ve işlevleri. 6

Belitz, H.D., Grosch, W., (1999). Food Chemistry. Springer-Verlag Berlin Heidelberg- Germany. Yücecan, S., Baykan, S., (1981). Besin Kimyası, Besin Kontrol ve Analizleri. MEB Mesleki ve Teknik Öğretim Kitapları Etüd ve Programları, Ankara. Saldamlı, İ., (1998). Gıda Kimyası, H. Ü. Yayınları, Ankara. Fennema s Food Chemistry Fourth edition edited by Damodaran S., Parkin K. L., Owen R. F. 2008. CRC Press Taylor & Francis Group 6000 Broken Sound Parkway NW, Suite 300 Boca Raton, FL 33487-2742 BES 206 BESİN MİKROBİYOLOJİSİ VE BESİN GÜVENLİĞİ (2-2-3) (4 AKTS) Besinlerdeki mikroorganizmaların doğası, fizyolojisi ve etkileşimleri; mikroorganizmaların besinlerdeki bozucu etkileri, mikroorganizmaların neden oldukları besin enfeksiyonları ve intoksikasyonları, mikroorganizmalar tarafından üretilen fermente besinler Ünver, B., Baykan, S, Sacır, H.,Özcan, K.,(1981). Besin Mikrobiyolojisi, MEB Basımevi, Ankara Jay, J.M ( 1992 ) modern food mikrobiyology, Chapman and Hall, Fourth Edition, NY. USA Doyle, M. P, Beuchat, Montville, T. J.,(2001). Food Microbiyology: Fundamentals and Frontiers 2 th edition ASM Press, Washington DC. BES 210 FİZYOLOJİ (4-0-4) (5 AKTS) Hücre fizyolojisi, Sinir fizyolojisi, Kas fizyolojisi, Kan fizyolojisi, Dolaşım sistemi fizyolojisi, Solunum sistemi fizyolojisi, Sindirim sistemi ve metabolizma fizyolojisi, Boşaltım sistemi fizyolojisi, Endokrin sistem fizyolojisi, Duyu sistemi fizyolojisi, Merkezi sinir sistemi fizyolojisi. Solomon, E.P., (Çeviri: L.B Süzen), İnsan Anatomisi ve Fizyolojisine Giriş, Birol Yayıncılık, 2001 Berne Levy., Fizyoloji, Türk Fizyolojik Bilimler Derneği, Güneş Tıp Kitapevi, 2008 Pocock G. Richards C.D., Human Physiology, The Basis of Medicine, Oxford Medical, 1999 BES 301 YETİŞKİN HASTALIKLARINDA TIBBİ BESLENME TEDAVİSİ I (3-2-4) (5 AKTS) Bu ders, diyetetik bilimine giriş, hastalık-beslenme ilişkisi, ağırlık yönetimi (şişmanlık ve zayıflık), yeme davranış bozuklukları, diyabette, kalp-damar hastalıklarında, hipertansiyonda, sindirim sistemi hastalıklarında (özefagus, mide, barsak), yanıkta tıbbi beslenme tedavisi konularını kapsar. Baysal, A., ve ark., (2002). Diyet El Kitabı, 4. Baskı, Hatipoğlu Yayınevi, Ankara. Baysal, A., Baş, M (Ed) (2008). Yetişkinlerde Ağırlık Yönetimi, Ekspress Baskı A.Ş., İstanbul. 7

Shills, M.E., Olsan, J.A., Shike, M., (1994). Modern Nutrition in Health and Disease, Lea&Febiger, USA. Mahan, L.K., Arlin, M.T.,(2002). Krause s Food, Nutrition and Diet Therapy, 8th ed, W.B.. Saunders Company, USA. BES 303 ANNE VE ÇOCUK BESLENMESİ (3-2-4) (5 AKTS) Gebe ve emzikli beslenmesi, gebelikte beslenmenin anne ve çocuk sağlığı yönünden önemi, gebeliğin gerektirdiği enerji ve besin öğeleri gereksinimleri, gebe beslenmesi, süt salgılanmasının fizyolojisi ve etkileyen faktörler, emzikliliğin gerektirdiği enerji ve besin öğeleri gereksinimleri, emzikli beslenmesi, anne sütünün yeterliliği, emzirmeyi engelleyen faktörler, büyüme ve gelişme, büyümenin izlenmesi, çocuk besinleri, anne sütünün özellikleri, okul öncesi yaş grubu çocuklarında beslenme sorunları, ilk 4 ayda bebeğin beslenmesi, mamalar ve formülalar, 4-12 ay arası çocuğun beslenmesi, okul öncesi dönem, 1-5 yaş çocuğun beslenmesi, okul çağı çocuklarının beslenmesi. Köksal, G., Gökmen, H., (2000). ocuk Hastalıklarında Beslenme Tedavisi. Hatipoğlu Yayınevi, Ankara. Suskind, R.M., Suskind, L.L., ( 1993). Textbook of Pediatric Nutrition, Second Edition, Raven Press, New York, USA. BES 307 TOPLUMDA BESLENME DURUMUNUN SAPTANMASI (3-0-3) (4 AKTS) Beslenme durumunun saptanmasında kullanılan farklı yöntemleri öğrenebilecektir. Beslenme durumunun saptanmasında kullanılan direkt yöntemleri uygular. Beslenme durumunun saptanmasında kullanılan indirekt yöntemleri uygular. Direkt ve indirekt yöntemleri birbirleriyle karşılaştırır. Diyetisyenin çalışabileceği tüm gruplarda, beslenme durumunun saptanması yöntemlerinin uygulama becerilerini geliştirebilecektir. Antropometrik ölçümleri yapar. Sağlık öyküsü doğrultusunda beslenme durumuyla ilişkili klinik belirtileri yorumlar. Bireylerin besin tüketim durumlarını saptar. Basit antropometrik teknikleri, uygulamaları ve referans standartlarını anlatabilecektir. Bireyin enerji harcamasını değişik yöntemler kullanarak saptar. Özel grupların (sporcu, yaşlı vb.) beslenme durumunu değerlendirir. Besin tüketim araştırmalarının sonuçlarını yorumlar. Pekcan, G. Hastanın Beslenme Durumunun Saptanması, Diyet El Kitabı, (Ed. A. Baysal ve ark.) 65-116, Hatiboğlu Yayınevi, Ankara, 2002. Willett W (1998). Nutritional Epidemiology. Oxford University Press. NewYork, 2nd Ed. Margetts BM, Nelson M (1997). Design Concepts in Nutritional Epidemiology. Oxford University Press, Oxford, 2nd Ed. Gibson RS (2005). Principles of Nutritional Assessment. Oxford University Press, Newyork, 2nd Ed. Jelliffe DB, Jelliffe EFP. Community Nutritional Assessment. Oxford University Press, Oxford, 1989. Lee RD, Nieman DC (2003). Nutritional Assessment. McGrawHill, Boston, 3rd Ed. BES 307 TOPLU BESLENME SEKTÖRLERİNDE BESLENME- I (3-0-3) (4 AKTS) 8

Yiyecek-içecek hizmeti veren işletmelerin sınıflandırılması, yiyecek-içecek bölümünün organizasyonu, besinleri satınalma, kabul etme, depolama ve üretim, geniş çapta yiyecek ve içecek servis yöntemleri, yeni catering sistemleri ile yiyecek ve içecek maliyet kontrolü, hijyen/haccp gibi konuları kapsar. Yılmaz, Y., (2005). Yiyecek ve İçecek Maliyet Kontrolü. Detay Yayıncılık, Ankara. Dağ, A., (2006). Yiyecek ve İçecek İşletmelerinde Standart Tarifeler Maliyet ve Hijyen Kontrolü. Birinci Baskı, Ankara. Kutluay- Merdol, T., (1994). Standart Yemek Tarifeleri. Hatipoğlu Yayınevi, Ankara. BES 309 BESLENME EĞİTİMİ VE DANIŞMANLIĞI (2-1-3) (3 AKTS) Eğitim tanımı ve prensipleri, eğitim yöntem ve araçları, iletişim teknikleri, yetişkin ve çocuk eğitiminin temel özellikleri, gebe, emzikli, şişman, anne, yaşlı, çocuk, okul öncesi çocuğu, okul çocuğu vb grupların eğitiminde dikkat edilecek hususlar, davranış değiştirme tedavisi temel ilke ve uygulamaları, hizmet içi eğitim, eğitim program ve modülleri tanıtımı. Kutluay- Merdol, T.: Okul Öncesi dönem Eğitimi Veren kişi ve Kurumlar için Beslenme Eğitimi Rehberi, 1990. Journal of Nutrition Education Navaro, L.: Beni Duyuyormusun, 2005 BES 311 BİYOİSTATİSTİK (2-0-2) (2 AKTS) Sağlık alanında istatistiğin kullanımı, temel kavramlar ve betimleyici istatistik, istatistiksel analizler Biyoistatistik, 11. Baskı, Kadir Sümbüloğlu, Vildan Sümbüloğlu, Hatiboğlu Yayıncılık, 2005 Introductory biological statistics, R. E. Hampton, J. E. Havel, Waveland Press, 2006 BES 302 YETİŞKİN HASTALIKLARINDA TIBBİ BESLENME TEDAVİSİ II (3-2-4) (5 AKTS) Bu ders, safra kesesi ve pankreas hastalıklarında, böbrek, karaciğer hastalıklarında, kanserde, enfeksiyon hastalıklarında, kemik ve eklem hastalıklarında, sinir sistemi hastalıklarında tıbbi beslenme tedavisi, besin intoleransı, test diyetlerini kapsar. Baysal, A. ve ark., (2002). Diyet El Kitabı, Hatipoğlu Kitapevi, Ankara. Mahan, L.K., Arlin, M.T., (2002). Krause s Food, Nutrition and Diet Therapy, 8th ed, W.B. Saunders Company, USA. Baysal, A., Baş, M., (2008). Yetişkinlerde Ağırlık Yönetimi. Ekspress Baskı A.Ş., İstanbul. Lutz, C., Przytulski, K.,(2001).Nutrition and Diet Therapy, F. A. Davis Company, Phileadelphia. 9

BES 304 PEDİYATRİK HASTALIKLARDA TIBBİ BESLENME TEDAVİSİ (3-2-4) (5 AKTS) Prematüre çocukların beslenmesi, malnutrisyonlu çocukların beslenmesi, emilim bozukluklarında beslenme, gastroenterit ve enfeksiyon hastalıklarında beslenme, Insuline bağımlı (Tip I) diyabette beslenme, doğuştan metabolizma hastalıklarında beslenme, böbrek, kas, sinir hastalıklarında beslenme, çocuk hastanesinde gözlem ve inceleme, çocuklarda ve prematürelerde enteral parenteral beslenme. Ders Kitabı Köksal, G., Gökmen, H., (2000). ocuk Hastalıklarında Beslenme Tedavisi, Hatipoğlu Yayınevi, Ankara. Suskind, R.M., Suskind, L.L., (1993). Textbook of Pediatric Nutrition, Second Edition, Raven Press, New York, USA. Şanlıer, N., Ersoy, Y., (2005). Anne ve ocuk için Beslenme Prensipleri, Morpa Yayınevi, İstanbul. Şanlıer, N., Ersoy, Y., (2005). 7-14 Yaş ocuk Beslenmesi, Morpa Yayınevi, İstanbul. BES 306 TOPLUMDA BESLENME SORUNLARI VE EPİDEMİYOLOJİSİ (3-0-3) (4 AKTS) Ülkemizde ve Dünya da görülen beslenme sorunları ve epidemiyolojisi (protein-enerji malnutrisyonu, şişmanlık, diyete bağlı kronik hastalıklar, demir yetersizliği anemisi, iyot yetersizliği hastalıkları, diş çürükleri, çinko yetersizliği, raşitizm, osteomalasi, osteoporoz, vitamin yetersizlikleri, folik asit yetersizliği, risk gruplarında beslenme(işçi, yaşlı beslenmesi vb), afet durumlarında beslenme, müdahale programları, ulusal besin ve beslenme plan ve politikaları. Pekcan, G., (2002). Hastanın Beslenme Durumunun Saptanması, Diyet El Kitabı. Hatipoğlu Yayınevi, Ankara. Gibson, R. S., (2005). Principles of Nutritional Assessment, Oxford University Press, NY, USA. BES 308 TOPLU BESLENME SEKTÖRLERİNDE BESLENME- I (3-0-3) (4 AKTS) Besin güvenliği sistemleri, tehlike analizleri ve kritik kontrol noktaları (HACCP), mutfak planlama gibi konular ele alınır. Farklı kuruluşların yiyecek-içecek yönetimi konusunda genel yapıları ve bu yapıların karşılaştırılması gibi temel kavramları kapsar. Kutluay, T., Birer, S., (1990). Kurum Beslenmesi, MEB Basımevi, İstanbul. Baş, M., (2004). Besin Güvenliği ve HACCP, Sim Matbaacılık Ltd. Şti., Ankara. Beyhan, Y., Ciğerim, N., (1995). Toplu Beslenme Sistemlerinde Menü Yönetimi ve Denetimi, Kök Yayıncılık, Ankara. Feinstein, A. H., Stefanelli, J. M., (2002). Purchasing, Selection and Procurement for The Hospitality Industry, Fifth Edition, John Wiley & Sons Inc., London. BES 310 BESİNLE İLGİLİ YASAL DÜZENLEMELER (2-0-2) (2 AKTS) Ülkemizde besinlerle ilgili yasal durum ve düzenlemeler, besinlerin üretimi, işlenmesi, depolanması aşamalarında uygulanması, tüketiciler ve halk sağlığı açısından önemi, besinlerin ilgili bakanlıkça kontrol ve denetimi. 10

Yasal Düzenlemelerin Yayınlandığı Resmi Gazeteler. Codex Alimentarius. Türk Gıda Mevzuatı, 2003. BES 312 SAĞLIK BİLİMLERİNDE ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ (2-0-2) (2 AKTS) Sağlık bilimleri alanında kullanılan araştırma yöntemleri, araştırma planlama, uygulama, değerlendirme ve rapor yazımı. Sümbüloğlu, K., Sümbüloğlu, V., (2003). Biyoistatistik, Somgür Yayıncılık, Ankara. Özdamar, K., (1999). Bioistatistik, Kaan Kitapevi, Eskişehir. Daniel, W.W., (1999). Biostatistics, John Willey BES 401 İŞ YERİNDE UYGULAMA- I (0-28-7) (6 AKTS) Mesleki alanlarda en az 28 işgünü dâhilinde uygulama yapılması. Mahan L.K, Escott-Stump S. Krause s Food, Nutrition & Diet Therapy. 10th Ed., W.B. Saunders Company, USA, 2000. Baysal A. ve ark. Diyet El Kitabı. 3. Baskı, Hatiboğlu Yayınevi, Ankara Köksal G., Gökmen H. ocuk Hastalıklarında Beslenme Tedavisi. 1. Baskı, Hatiboğlu Yayınevi, Ankara, 2000. BES 403 İŞ YERİNDE UYGULAMA-II (0-28-7) (6 AKTS) Mesleki alanlarda en az 28 işgünü dahilinde uygulama yapılması Mahan L.K, Escott-Stump S. Krause s Food, Nutrition & Diet Therapy. 10th Ed., W.B. Saunders Company, USA, 2000. Baysal A. ve ark. Diyet El Kitabı. 3. Baskı, Hatiboğlu Yayınevi, Ankara Köksal G., Gökmen H. ocuk Hastalıklarında Beslenme Tedavisi. 1. Baskı, Hatiboğlu Yayınevi, Ankara, 2000. BES 405 MESLEKİ ALAN PROJESİ I (0-2-1) (1 AKTS) Yiyecek-içecek hizmetleri, beslenme ve diyetetik alanlarına yönelik konular üzerinde yayınların taranması, derleme yapılması, rapor yazılması ve sunumu. Seçilen konuya gore makale ve kitaplar değişir. BES 407 TOPLUM SAĞLIĞINDA BESLENME STAJI (0-35-9) (5 AKTS) Toplumdaki risk gruplarının beslenme ve sağlık sorunlarının sıklığı, nedenleri ve sağlığı geliştirici önlemler, özel gruplar için beslenme eğitim programlarının/materyallerinin geliştirilmesi konularında yapılan alan çalışmaları bu stajın kapsamını oluşturmaktadır. Yaz dönemi. 6 hafta, haftada toplam 48 saat pratik. 11

Sağlık Projesi Genel Md. / H.Ü. Beslenme ve Diyetetik Bölümü. Toplumun Beslenmede Bilinçlendirilmesi Saha Personeli için Toplum Beslenmesi Programı Eğitim Materyali, Ankara, 2002. T. C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Md./ H.Ü. Beslenme ve Diyetetik Bölümü. Türkiye ye Özgü Beslenme Rehberi, Ankara, 2004. Baysal A. Beslenme. 9. Baskı, Hatiboğlu Yayınevi, Ankara,2002. T.C. S.B Temel Sağlık Hizmetleri Genel Md. Gıda Güvenliği Daire Başkanlığı. Beslenme Bilgi Serisi. Ekim 2006. BES 402 İŞ YERİNDE UYGULAMA- III (0-28-7) (6 AKTS) Mesleki alanlarda en az 28 işgünü dahilinde uygulama yapılması Mahan L.K, Escott-Stump S. Krause s Food, Nutrition & Diet Therapy. 10th Ed., W.B. Saunders Company, USA, 2000. Baysal A. ve ark. Diyet El Kitabı. 3. Baskı, Hatiboğlu Yayınevi, Ankara Köksal G., Gökmen H. ocuk Hastalıklarında Beslenme Tedavisi. 1. Baskı, Hatiboğlu Yayınevi, Ankara, 2000. BES 404 İŞ YERİNDE UYGULAMA- IV (0-28-7) (6 AKTS) Mesleki alanlarda en az 28 işgünü dahilinde uygulama yapılması Mahan L.K, Escott-Stump S. Krause s Food, Nutrition & Diet Therapy. 10th Ed., W.B. Saunders Company, USA, 2000. Baysal A. ve ark. Diyet El Kitabı. 3. Baskı, Hatiboğlu Yayınevi, Ankara Köksal G., Gökmen H. ocuk Hastalıklarında Beslenme Tedavisi. 1. Baskı, Hatiboğlu Yayınevi, Ankara, 2000. BES 406 MESLEKİ ALAN PROJESİ II (0-3-2) (4 AKTS) Yiyecek-içecek hizmetleri, beslenme ve diyetetik alanlarına yönelik konular üzerinde yayınların taranması, derleme yapılması, rapor yazılması ve sunumu. IŞL 101 GENEL İŞLETME (2-0-2) (3 AKTS) Bu ders, pazarlama, yönetim, organizasyon, finans, insan kaynakları yönetimi, üretim ve makro-mikro ekonomi. Üstünel, B., (1995). Ekonominin Temelleri, Ankara. Case, K.E, Fair, RC., ( 2007 ). Principles of Economics, Prentice Hall, 8 th Edition, USA. Gökdere, A. ve ark. 1996. İktisadın ilkeleri. Alkım Yayınları, Ankara. 12

BÖLÜM SEÇMELİ DERSLER III. YARIYIL BES 211 DÜNYA MUTFAKLARI (3-0-3) (4 AKTS) Dünyadaki farklı ülkelerin ve kültürlerin mutfaklarını yerel yemekleri ile tanıma, in, Japonya, Meksika, Fransa, Orta Doğu, Hindistan, Akdeniz gibi uluslararası mutfakların sağlık üzerine etkilerini inceleme, Türk mutfak kültürünü tanıma, geleneksel besinleri öğrenme Türk Akman M, Mete M. Türk ve Dünya Mutfakları, Konya, 1998. Mutfak kültürü üzerine araştırmalar (süreli yayın) Yemek kültürü ile ilgili dergiler BIM 151 BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ- I (1-2-2) (3 AKTS) Windows işletim sistemi ile ilgili temel konular: programları açma, aynı andan birden fazla programı kullanma, pencereler arası geçiş, klasör yaratma, dosya-klasörleri taşıma, silme vb, denetim masasını kullanarak windows ayarlarını yapabilmek. Kelime işlemci (word) yazılımı kullanarak metin yazma, metin üzerinde düzenleme yapma, metin içerisine grafik-resim-tablo vb nesneler ekleme ve bunlar ile ilgili düzenlemeleri yapabilme. Elektronik tablolama (Excel) programı kullanarak veri girişi yapmak, veri girişine uygun hücre formatlarını (metin, tarih, sayı vb.) ayarlamak, veriler ile hesaplama yapmak ve grafik çizmek. Yavaş,M, Eryılmaz, S, Alabay, N., ( 2003 ). Bilgisayar Teknolojileri Kullanımı, Detay Yayıncılı Ankara Kesici, T, Kocabaş, Z, ( 2001 ).Bilgisayar, A. Ü Rektörlüğü Yayınlar, 217, Ankara. Bülbül, H. İ, Küçükali, M., Sarıtiken, M.A.,( 2002 ) Temel Bilgisayar Teknolojisi ve Uygulaması, Ankara. Üçüncü, H.,(2004). Microsoft Office 2003. Alfa basım Yayım dağıtım. İstanbul. IV. YARIYIL BES 212 YEME DAVRANIŞI BOZUKLUKLARI (3-0-3) (4 AKTS) Yeme bozukluklarına giriş, anoreksiya nevroza, bulimiya nevroza, diğer adlandırılamayan yeme bozuklukları, tıkınırcasına yeme bozuklukları, şişmanlık, çocuk, erkek ve atletlerde bu hastalıklarla ilgili diğer özel gereksinimler ve kültürel perspektif. Abraham Suzanne. Eating Disorders, Oxford University Press, 2008. Becker AE, Grinspoon SK, Klibanski A, Herzog DB. Eating disorders. New England Journal of Medicine, 1999; 340(14): 1092 8. Andersen AE. Eating disorders in males. In: Brownell KD, Fairburn CG, eds. Eating disorders and obesity: a comprehensive handbook. New York: Guilford Press, 1995; 177-87. BES 214 BESİN TOKSİKOLOJİSİ (3-0-3) (4 AKTS) Besinlerdeki toksik ve doğal bileşenler ve etkileri, zehirli bileşiklerin besinlere bulaşmaları, besinlerle zehirli bileşiklerin etkileşmesi, vücutta zehirli bileşiklerin etkileri, besin katkı maddeleri ve besinle ilgili yasal düzenlemeleri içerir. 13

BIM 152 BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ- II (1-2-2) (3 AKTS) Sunu hazırlama (Powerpoint) programı kullanarak sunu hazırlamak, hazırlanan sunu üzerinde yazı tipi- büyüklüğü, arka plan vb. ile ilgili düzenleme yapmak, sunulara animasyon eklemek, arama motorlarını kullanarak istenen bir konu ile ilgili internet üzerinde araştırma yapmak. Yavaş,M, Eryılmaz, S, Alabay, N., ( 2003 ). Bilgisayar Teknolojileri Kullanımı, Detay Yayıncılı Ankara Kesici, T, Kocabaş, Z, ( 2001 ).Bilgisayar, A. Ü Rektörlüğü Yayınlar, 217, Ankara. Bülbül, H. İ, Küçükali, M., Sarıtiken, M.A.,( 2002 ) Temel Bilgisayar Teknolojisi ve Uygulaması, Ankara. Üçüncü, H.,(2004). Microsoft Office 2003. Alfa basım Yayım dağıtım. İstanbul. V. YARIYIL BES 313 YAŞLILIKTA BESLENME (3-0-3) (4 AKTS) Yaşlılık döneminde vücudun yapı ve işlevlerinde oluşan değişikliklerin beslenme ile ilişkisi, beslenme alışkanlıklarının değişmesi ve bunun sağlık üzerine etkisi, bu döneme uygun beslenme planlarının oluşturulması, sık görülen kronik hastalıklarda beslenme ilkeleri Ders Kitabı Aksoydan E. Yaşlılık ve Beslenme. T.C.Sağlık Bakanlığı ve Başkent Üniversitesi, Ankara, 2006. Keep fit for life- meeting the nutritional needs of older persons. WHO & Tufts University School of Nutrition Science and Policy. Geneva, Switzerland. 2002. Diet, nutrition, and the prevention of chronic diseases. Report of a joint WHO/FAO expert consultation. WHO Technical Report Series No 916. Geneva, WHO, 2003. BES 315 EGZERSİZ ve BESLENME (3-0-3) (3 AKTS) Bu ders, besin öğeleri ve performans üzerine etkileri, egzersiz için gerekli olan enerji sistemleri, sıvı alımı, vücut kompozisyonu, enerji dengesi ve vücut ağırlığının kontrolü, egzersizin sağlıkla ilişkisi, yetersiz ve dengesiz beslenmeye bağlı sorunlar ile besin destekleri, yarış öncesi, sırası ve sonrası sporcu diyetlerini inceler. Manore M., Thompson J. Sports Nutrition for Health and Performance. Human Kinetics, USA, 2000. McArdle W.D., Katch F.I., Katch V.L. Exercise Physiology: Energy, Nutrition and Human Performance. Williams and Wilkins A Waverly Company, 1996. Food and Nutrition Board, Institute of Medicine: The Role of Protein and Amino Acids in Sustaining and Enhancing Performance. National Academy Press, Washington, 1999. BES 317 SIVI VE ELEKTROLİT DENGESİ (3-0-3) (4 AKTS) Bu ders su ve elektrolitlerin vücutta dağılımı, işlevleri, vücut sıvı kompartmanları ve bu kompartmanlarda çözünen partiküller, sıvı ve elektrolit dengesini düzenleyen mekanizmalar, sıvı ve elektrolit dengesizlikleri ile gereksinmeler ve asit-baz dengesini kapsar. Aksoy, M., Beslenme Biyokimyası, Hatiboğlu Yayın Evi Ankara 2000 14

Gözükara Engin M. Biyokimya, Nobel Kitapevi 3. baskı 1997 Brody, T., Nutritional Biochemistry, II.edition Academic press San Diego,1999. Stipanuk, M H., Biochemical and physiological aspects of human nutrition W.B. Saunders, Philadelphia, 2000 VI. YARIYIL BES 314 BESLENME VE DAVRANIŞ (3-0-3) (4 AKTS) Davranış üzerine makro ve mikro besin ögeleri ve besin ögesi olmayan diyet bileşenlerin etkileri. Galler J. R. Nutrition and Behaviour. Plenum Press. New York, London.1984. Wurtman R. J., Wurtman S. J. Nutrition and The Brain. Raven Press. New York. 1977 Nutrition and Neurobiology. Somogyii J, C., Hötzel D (eds) karger Press. Basel, München. 1986. BES 316 BESİN İNTOLERANSI VE ALERJİLER (3-0-3) (4 AKTS) Besin öğelerine bağlı olarak gelişen her türlü normal dışı reaksiyonlar ve immünolojik mekanizmaları tanımlamak. Ayrıca, besin intolerans testlerinin güvenilirliği ve etkinliğini tartışmak. Shibamato T, bjeldanes LF, Introduction to Food Toxicology, Academic Press, Inc., San Diego, 1993. Helferich W, Winter CK. Food Toxicology, CRC Press, Boaca Raton, 2000. Altuğ T. Introduction to Toxicology and Food, CRC Press, Boca raton, 2003. BES 318 ÖZEL GRUPLARDA MENÜ PLANLAMA (3-0-3) (4 AKTS) Menü planlamayı etkileyen etmenler, menü tipleri ve örnekleri, menü planlama ilkeleri ve adımları, menü denetim ve değerlendirilmesi. Beyhan, Y., Ciğerim, N., (1995). Toplu Beslenme Sistemlerinde Menü Yönetimi ve Denetimi, Kök Yayıncılık, Ankara. Sandra J.F. Menu Solution: Quantity Recipes for Regular and Special Diets. John Wiley&Sons Inc., New York, 1996. Albin S. Menu Design: Merchandising and Marketing. Van Nostrand Reinhold, New York,1991. VII. YARIYIL BES 409 ALAN SEMİNERİ- I (2-0-2) (3 AKTS) Besin, beslenme ve diyetetik ile ilintili güncel konularda yapılmış araştırmaların seminer sorumlusu öğretim elemanı ile birlikte seçilen bir konuda literatür taranarak incelenmesi ve sunulması. 15

Seçilen konuya göre makale ve kitaplar değişir. BES 411 BESİN- İLAÇ ETKİLEŞİMİ (2-0-2) (3 AKTS) Bazı ilaçların besinlerle etkileşme mekanizmaları, besinlerin içerisinde bulunan biyoaktif bileşenler, ilacın aktivitesini hızlandıran ya da yavaşlatan besinler ve ters etkileri. Nutirition, food and Drug Interactions in Man Debry G.(Eds). Karger. Basel, Munchen 1984 Roe D. A. Drug and Nutrient Interactions. A problem oriented Reference Guide. 4th Edition. American Dietetic Association. Chicago 1989. Clinical Implications of Drug Use. Volume I. Basu T. K.(ed). CRC press. Boca, Raton Florida. 1980 BES 413 KANSER VE BESLENME (2-0-2) (3 AKTS) Dünyada ve Türkiye de kanser prevalansı, nutrigenetik, hücresel kanser süreci, kanserin önlenmesinde ve kanserde makro ve mikro besin öğeleri, onkolojide beslenme durumunun değerlendirilmesi, onkoloji hastalarında beslenme desteği. Mahan L.K., Escott-Stump S., Karuse s Food, Nutrition and Diet Therapy, 10th Edition, W. B. Saunders Company, USA, 2000. Whitney E. N., Rolfes S.R.Understanding Nutrition 7th Edition, West Publishing Company, USA, 1996. Lankford T.R. Foundations of Normal and Therapeutic nutrition, 2nd Edition, Delmar Publishing, USA, 1994. BES 415 METABOLİZMA HASTALIKLARI (2-0-2) (4 AKTS) Doğumsal, otozomal resesif geçişli, enzim ya da kofaktör eksikliğine bağlı aktivitelerde azalma sonucu ortaya çıkan biyokimyasal bozukluklarda beslenmenin önemini tartışmak. Köksal, G. Gökmen, H. ocuk Hastalıklarında Beslenme Tedavisi, Hatiboğlu Yayınevi, 2000. Acosta PB, Yannicelli S. The Ross Metabolic Formula System Nutrition Support Protocols, 3rd Ed, Ohio, 1997. BES 417 ACİL VE AFET DURUMLARINDA BESLENME YÖNETİMİ (2-0-2) (3 AKTS) Risk gruplarında beslenme (işçi, yaşlı beslenmesi vb), afet durumlarında beslenme, müdahale programları, ulusal besin ve beslenme plan ve politikalarını kapsar. VIII. YARIYIL BES 408 ALAN SEMİNERİ- I (2-0-2) (3 AKTS) Besin, beslenme ve diyetetik ile ilintili güncel konularda yapılmış araştırmaların seminer sorumlusu öğretim elemanı ile birlikte seçilen bir konuda literatür taranarak incelenmesi ve sunulması. Seçilen konuya göre makale ve kitaplar değişir. 16

BES 410 BESİN DESTEK ÜRÜNLERİ VE FONKSİYONEL BESİNLER (2-0-2) (3 AKTS) Bu ders fonksiyonel besinler ve besin desteklerinin tanımı, bileşenleri, beslenme açısından önemi ve sağlıkla ilişkisini kapsar. Handbook of Nutraceuticals and Functional Foods. Wildman REC(ed), CRC Press, 2001 Functional Foods Concept to Product. GibsonGR and Williams CM (ed), CRC Press, 2000. BES 412 BESİN ÖĞELERİ VE HASTALIKLAR (2-0-2) (3 AKTS) Bu ders makro besin öğelerinden karbonhidrat, protein ve yağların tanımını, yapısını, özelliklerini, sindirimini, metabolizmasını ve hastalıklarla ilişkisini kapsamaktadır. Ayrıca, mikro besin öğelerinden A, D, E, C, B1, B2, B6, B12 vitaminleri, folik asit, kalsiyum, çinko, selenyum, magnezyum, fosfor ve iyotun tanımını, yapısını, özelliklerini, sindirimini, metabolizmasını ve hastalıklarla ilişkisini kapsamaktadır. Metabolic Regulation: A Human Perspective, 2nd edition (ISBN: 063206384); Blackwell Publishing. 2003. Biochemical and Physiological Aspects of Human Nutrition, (ISBN: 072164452X); WB Saunders. 2000. Contemporary Nutrition Support Practice: A Clinical Guide, 2nd edition (ISBN: 0721693571); Mosby. 2002. BES 414 BESLENME VE GENETİK (2-0-2) (3 AKTS) Kalıtım; genetik çeşitlilik-etnik farklılıklar ve gen variants- genetik varyasyon; genetik beslenmenin-nutrigenetikler ve nutrigenomikler geleceğini inceler. Ders Kitabı Ordovas JM. Nutrigenetics And Nutrigenomics, World Review of Nutrition and Dietetics,Vol.93,Karger, 2004. BES 416 ENTERAL-PARENTERAL BESLENME (2-0-2) (3 AKTS) Malnütrisyon tanımı, tipleri, beslenme durumlarının değerlendirilmesinde kullanılan yöntemler, Enteral Beslenme-Parenteral Beslenmenin genel ilkeleri, komplikasyonları, endikasyonları, avantaj ve dezavantajları, enteral-parenteral ürünler ve kullanım alanları, enteral ve parenteral beslenmede enerji ve besin öğeleri gereksinimlerinin hesaplanması, hastalıklara özel beslenme destek tedavileri gibi konular yanında hastanelerdeki nutrisyon ekiplerinin çalışmalarının incelenmesi ve pratik uygulamalar ele alınır. Baysal, A., ark., (2003). Diyet El Kitabı. Hatipoğlu Kitapevi, Ankara. Payne, J.J., Grimble, G., Silk, D., (2001). Artificial Nutritional Support in Clinical Practice, MPG Books. 17