REER TEST - 1 1. 4. fiekil- fiekil- fiekil- Beyaz ler üzerlerine üflen fl aynen yans t r. Böylece tüm ler ay nlat l fl n rengine fl k 1444442444443 turuncu mor göz magenta 2. avi X Z agenta ve renkli fl geçirir. avi filtre e renkli fl geçirir. cam n n arkas nan bakan göz rengi görür. Cyan(C) (+) avi() agenta(g) ( + ) Cyan = + renklerin kar fl m olu unan X cismi yi yans t r. X cismi olarak 5. cismi olu unan y yans tmayaca nan siyah olarak kaynak () filtre (F) 3. Z cismi, magenta = + olu unan, = + olarak üflünülü üne içineki Z cismine yans yarak cismin görünmesini sa lar. Cisme gelen, saf yani kar fl m olmayan olarak üflünülü üne, magenta en yans - maz. Gözlemci Z cismini siyah görür. Sonuçta her iki uruma a gözlemci Z cismini göremez. ESE AAR (C) Cisim görülü ünen filtreen geçen fl k olmal r. fl n olabilmesi için filtrenin ya a = + olmas gerekir. ayna n ya a olmas gerekir. aynak ya a olu una ya a olu una bu gelen fl nlar en yans yabilir. Bu alternatifler fl klara inceleni ine yaln zca D seçene i o ruur. O 6. bölge V Cismin bölgesi, ve, bölgesi, V bölgesi ise kaynaktan fl k al r. bölgesi ise her iki kaynaktan a fl k alamayaca nan bu bölge siyah olarak agenta = + renklerin kar fl m nan oluflur. bölgesine gelen yans r, yans maz.. bölge bölgesine gelen yans mayaca nan bu bölge siyah V bölgesine gelen yans yaca nan bu bölge engel pere fiekile gösterili i gibi bölgenin alan, uzunlu u 1 br ir. 389
Renkler 7. 9. C Sar = + olu unan renk fl yan- pere bölgesi ve C kaynaklar nan, bölgesi kayna nan fl k alabilir. bölgesi her iki kaynaktan a fl k alamayaca nan tam gölge olur. bölgesine =+ ve fl n geli i üflü- s t r. rm z renk ise, fl yans tmayaca nan siyah olarak Bu uruma, - formaya fl k alt na bakan bir gözlemci formay -siyah görür. nülürse bu bölge, ++= bölgesi ise yaln z fl k gelece inen bu bölge k rm - z. rm z kaynak cisme yaklaflt r l na bölgenin alan küçülür, tam gölgenin alan büyür. Bu uruma, bölgenin alan e iflmez. Bu tür sorulara kayna cisme yaklaflt r l na enili ine kayna- n n C kayna n geçmei ini kabul eerek soru yo- 10. rumlan r.. yarg yanl flt r.. Cyan kaynak cisme yaklaflt r l na bölgenin alan küçülür, bölgenin alan büyür.. yarg r 2r siyah yanl flt r.. Cisim pereye yaklaflt r l na tam gölgenin ve bölgenin alan küçülür. Beyaz bölgenin alan artar.. yarg o ruur. ESE AAR aynaklar n pere üzerine oluflturuklar gölgelerin alanlar eflittir. Pere üzerine tam gölgenin etraf, ve renklerle ay nlan r. avi + = olu unan pere renkte olur. 8. X Z magenta Z T fiekil fiekil fiekil X in rengi, ile birleflti ine ise yaa r. ile Z nin birleflimi olu unan, : ise, Z : : ise, Z : magenta olur. Z ile T nin birleflimi magenta olu unan, Z : ise, T : Z : magenta ise, T : magenta olmak üzere iki urum söz konusuur. :, Z :, T : yaa :, Z : magenta, T : magenta olur. 11. S += aras yaln zca S kayna nan, aras yaln zca kayna nan fl k alabilir. aras her iki kaynaktan fl k alabilece inen bu bölge + = 390
REER TEST - 2 1. pere X 4. A B Z F 2F 3F T Sar ve fl k kaynaklar nan AB sayam olmayan cismin uçlar na fl nlar gönerili ine X - aral, - Z aral, Z - T aral.,. ve. yarg lar o ruur. Do al olmayan renk + renklerin birleflimiir. rm z az ise çok k r l r. fl n ise fl - n olabilir. 2.. yarg o ruur. erkezen gelen fl na ise π nolu fl n ir. Bu fl nlar merkezen geli inen aynaan yans ktan sonra keni üzerinen geri öner.. yarg o ru,. yarg yanl flt r. eflil Prizmaya fl k emeti gönerili ine renk s ras na göre, < turuncu < < < < mor ESE AAR 5. en az, en çok mor renkli fl k k r l r. eflil fl k yerine gönerili ine, az k r laca- nan küçülür. eflil yerine, fl k gönerili ine, aha fazla k - r laca nan, artar.. ifllem tek bafl na yap lmal r. fl n flietinin artt r lmas fl n n izlei i yolu e ifltirmez. magenta pere Pere magenta olu unan fl yans t r, i yutar. Dolay s yla perenin görünümü olur. Cismin pere üzerine görüntüsü oluflmaz. 3. X 6. rm z Turuncu Sar eflil avi or X Z eflil cam, ve renkleri geçirir. Sar ve renkler çok az, renk çok geçti inen göz rengi alg lar. Bu neenle X bölgesi cam ve renkleri çok az geçirir. Göz bu renkleri alg layama nan bölgesi siyah X, ve Z filtrelerinen geçen fl k ise, filtrelerin keni aralar na yer e ifltirilmesi geçen fl n rengini e ifltirmez. 391
Renkler 7. 9. ( ) (+) O V Z X V V bölgesi ve kaynaklar nan, bölgesi yaln z kaynaktan, V bölgesi yaln z kaynaktan fl k alabilir. bölgesi ise hiç bir kaynaktan fl k alamaz. V V pere fiekileki fl k kaynaklar nan fl nlar gönerili ine,. aral k : + + =. aral k : + =. aral k : V. aral k : siyah V. aral k : V. aral k : + = magenta V. aral k : + + = ESE AAR Cisim = + olu unan. bölgesi rengi, bölgesi rengi yans taca nan bu bölgeler gözlenir. V bölgesine gelen renk yans mayaca nan bu bölge siyah bölgesine hiç bir kaynaktan fl k gelmeyece inen bu bölgee siyah 10.. X cismi (+) yöne kay r l na, bölgenin alan artar.. ifllem tek bafl na yap lmal r.. Z cismi (+) yöne kay r l na, bölgenin alan artar.. ifllem tek bafl na yap lmal r.. eflil kaynak (+) yöne kay r l na, bölgenin alan azal r. Dairesel levha = + fl k ile ay nlat l rsa aire, fl yans tmayaca nan siyah eflil üçgen, i yans taca nan olarak Sar kare levha i yans taca- nan Bu uruma, gözlenen flekil A fl kk naki flekle benzer. 8. (S) () magenta() Sar = + renk, fl yans tmaz. Dolay s yla S cismi siyah rm z ( + ) fl yans tmayaca nan cismie siyah agenta = + renk fl yans taca nan cismi Sar ve ler siyah, magenta ise 392
REER TEST - 3 1. 4.. S C siyah eflil, y yans tmayaca nan cismi siyah. olarak Sar = + olu unan, gelen küre rengi yans taca nan olarak Cyan = + olu unan rengi yans taca nan C cismi eflil ve fl k kaynaklar nan kürenin uçlar na fl nlar gönerili ine peree flekileki gibi gölge gözlenir. 2. mor 5. ( ) (+) P P R R V V or fl n s n r aç s fl n s n r aç s nan küçük olu unan mor fl k P ortam nan R ortam na geçemez. Tam yans maya u rayarak yolunu izler. ESE AAR. C C pere Pere olu unan kayna n hiçbir fonksiyonu yoktur. Siyah bölgeyi C kayna oluflturur. C kayna ( ) yöne kay r l na, C kayna (+) yöne kayaca nan tam gölge artar.. ifllem tek bafl na yap lmal r. avi kayna n hareketi tam gölgeyi e ifltirmez. Cisim (+) yöne kay r l nan tam gölge azal r. 3. ( ) (+) 6. : pere. bölgesi ve, bölgesi kayna nan fl k alabilir. bölgesi hiç bir kaynaktan fl k alamaz.. Beyaz pere ve fl kla ay nlat laca nan pere üzerine bölge oluflmaz.. yarg o ruur. : :. eflil kaynak (+) yöne hareket eerse bölgenin alan artar. Pere e bölgesi + = olu- unan bölgenin alan azal r.. yarg yanl flt r.. avi kaynak aha uzakta olu unan pere e bölgesi olur.. yarg yanl flt r. levha pere rm z ve fl k kaynaklar nan levhalar n aç k uçlar na fl nlar gönerili ine peree :, :, : olur. 393
Renkler 7. ( ) (+) pere bölgesi ve kaynaklar nan fl k alabilir. rm z + = magenta renkte bölgesi yaln z kaynaktan fl k alabilece inen gözlenir. bölgesi her iki kaynaktan a fl k alamayaca nan siyah Cisim (+) yöne kay r l na magenta bölgenin alan artar.. yarg yanl flt r. rm z kaynak, (+) yöne kay r l na, bölgenin alan artar.. yarg o ruur. avi kaynak, (+) yöne kay r l rsa siyah bölgenin alan artar.. yarg o ruur. 8. T F top siyah ESE AAR rm z ve fl k kaynaklar nan fl nlar gönerili ine peree flekile görülü ü gibi gölge gözlenir. 9. ( ) (+) pere Cisim ( ) yöne kay r l na tam gölgenin alan artar. Ayna ( ) yöne kay r l na fl k kayna uzaklaflaca- nan tam gölge küçülür.. ifllem tek bafl na yap lmal r. Pere (+) yöne kay r l na, tam gölgenin alan artar. 394
REER TEST - 4 1. 4. engel bölgesi, + = renkte bölgesi, + olur. Cyan = + olu unan + + = bölgesi, + = renkte 1 2 pere bölgesi yaln z kaynaktan fl k alabilece- inen, bölgesi yaln z kaynaktan fl k alabili inen, bölgesi ve kaynaklaran fl k alabilece inen, + = 1 > 2 olu unan alan büyük olur. 2. 5. S filtre Cyan = + olu unan bölgeyi siyah görür.. yarg yanl flt r. Sar = + olu unan bu bölgeyi görür. ESE AAR. yarg o ruur. eflil bölgesini görür.. yarg o ruur. pere fl k kaynaklar nan sayam olmayan lere fl nlar gönerili ine bölgesi yaln z kaynaktan, bölgesi yaln z kayna nan fl k alabilir. bölgesi her iki kaynaktan a fl k alamayaca nan karanl k bölge oluflur. Perenin i er k s mlar ve kaynaklaran fl k alabilir. Bu bölgeler, + = renkte olur. 3. turuncu 6. kaynak fl k filtreleri keni rengini çok miktara, komflu renkleri az miktara geçirir. Buna göre, filtresi r. filtresi i geçirip y geçirmei ine göre ir. X Z En az, en çok mor fl k k r l r. r lmalar aras na, < turuncu < < < < mor iliflkisi var r. X mor ise,, Z renk olabilir. Di er fl klar inceleni ine bu seçeneklerin o ru olamayaca 395
Renkler 7. eflil α avi α α 10. r r V fiekil fiekil V 8. eflil fl k en ye yüzey üzerine gitti inen en ye s n r aç s α r. s >s olu unan ortam na geçemez. Geli i ortama geri öner. Aynay (+) yöne kay r p fl n izlei i yolu fiekil - eki gibi gösterebiliriz. avi fl n en ye geçemez ve α aç s ile yans r. Aynaya aç s ile gelip, aç s ile yans r. Bu uruma, yüzeyi ile yapt aç olur. GS FB BJ pere Perenin,,, V ve V bölgelerine gelen fl nlar, bölgesi: + + = bölgesi: + = magenta bölgesi: V bölgesi: + = V bölgesi: + + = ile ay nlan r. Seçenekler inceleni ine gölgenin flekli E seçene ine o ru çizilmifltir. GS harflerinin okunmas için, = + zemine fl k göneri imize fl k zemine yans maz fakat harflere yans yaca nan GS harfleri olarak okunur. eflil fl k gönerirsek GS siyah, zemin Buna göre, yaa fl k üflürülmeliir. FB harflerinin okunmas için = + ve = + olu unan ya a fl k üflürülmeliir. ESE AAR BJ harflerinin okunmas için fl k gönerili ine BJ olu unan yans r ve okunmas n sa lar. Beyaz cisme hangi renk gönerirsek o renkte görünmesini sa lar. rm z fl k gönerirsek zemin siyah, BJ görünür. avi fl k gönerirsek, zemin ve BJ olur ve okunmaz. Bu urumlar inceleni ine A seçene i o ru olmufl olur. 9.. siyah küre rm z ve fl k kaynaklar nan kürenin uçlar na fl nlar gönerili ine peree flekileki gibi gölge gözlenir. 396
REER TEST - 5 1. 4. + mor filtresi, filtresi renkliir. Günefl fl alt na filtresi ile renkli kitaba bak - l rsa, filtresi fl geçirece inen kitap renkte avi renkli filtresi fl geçirmei inen kitap siyah görünür. fiekil fiekil rm z fl k en az, mor fl k en çok k r l r. Prizmaan hava ortam na geçiflte fl k için s n r aç s r. fiekil e az k r laca nan normalen uzaklaflarak k r l r. avi fl k ise, tam yans ma yaparak yolunu izler. 2. 5. tavan kaynak () (C) (F) ESE AAR Filtreen bak l na görünüyor. Bu uruma filtreen geçen fl k olmakta r. Bu a bize filtrenin,, veya magenta olabilece ini gösterir. Cisim keni rengini yans taca nan,,, magenta veya olabilir. Bu olas l klar inceleni ine kaynak, magenta, filtre ise olabilir. X fi V 14243 X cismi 2 saniye görünür. taban 3. magenta filtre levha agenta = + olu unan bölgesi, bölgesi, bölgesi siyah. ve. yarg lar o ruur.. yarg yanl flt r. 6. rm z 700 o C Turuncu Sar ( + ) eflil 900 o C avi 1200 o C or Sar renkli fl k yay na metalin s cakl 700 o C ile 900 o C aras na olur. 397
Renkler 7. 9. Ι ΙΙ 1 Engel 2 1 2 ΙΙΙ fiekil fiekil fiekil- eki perenin k sm olu unan 1 kayna magenta() () ir. k sm fl k alama nan siyah, k sm ol- pere u unan 2 kayna r. fiekil- e ve bölgeleri 1 fl k kayna nan, ve bölgeleri e 2 fl k kayna nan fl k al r. Bu uruma,. bölge,. bölge, + =. bölge, olur agenta = + olu unan, magenta renkteki, k rm - magenta z y geçirece inen, ve bölgelerinin hepsi fl kla ay nlanabilir. k sm ise yaln z magenta kaynaktan fl k alabilir. bölgesi ise her iki kaynaktana fl k alabilece- inen, magenta+= olarak 10. 8. ESE AAR filtre siyah zemin Siyah zemine filtre ile bak l na siyah görünür. rm z zemine = + filtre ile bak l n- S a Cyan = + zemine = + ile bak l na V V Cyan = + olu unan fl k cam levhaan geçemez. Bu uruma, ve V bölgeleri kaynaktan fl k alamaz. Sar = + olu unan fl k, levhaan geçece inen bölgesi olur. ve V bölgeleri yaln z kaynaktan fl k alabilece inen, bu bölge olur. ve V bölgelerie her iki kaynaktan fl k alabilece inen + = olur.. bölge ve perenin tam ortas na oluflur. rm z kayna n yeri. bölgeyi etkilemez.,, V ve V rente olur. Sar bölgeler eflit ve flekil simetrik olur. V V 398