2008 YILLIK RAPOR...güven ve kararl l k
K saca Topluluk fiiflecam Toplulu u ana faaliyet alanlar cam ve kimyasal üretimi olan bir sanayi toplulu udur. Topluluk düzcam, cam ev eflyas, cam ambalaj ve cam elyaf gibi cam n tüm temel alanlar ile soda ve krom bilefliklerini kapsayan ifl kollar nda lider konumdad r. Atatürk'ün direktifleriyle 1935 y l nda Türkiye fl Bankas taraf ndan kurulan fiiflecam, 2008 y l nda 73. yafl n geride b rakm flt r. Kuruluflunun ard ndan geçen ilk dönemde önceli i ülkenin temel cam ürünleri gereksinimini karfl lamaya veren fiiflecam, 1960'lardan itibaren pazar m z dünyad r ilkesi do rultusunda dünya pazarlar na güçlü ve iddial bir flekilde girifl yapm fl, 1970'den sonra faaliyetlerini çeflitlendirerek h zl büyüme sürecine girmifltir. Farkl s ralama kriterlerine göre dünyadaki yeri üçüncülük ile sekizincilik aras nda de iflen fiiflecam, ulaflt ölçek, ihtisaslaflma derecesi ve rekabet gücü yüksek faaliyetleriyle ifl kolunda dünyan n en seçkin üreticileri aras nda de erlendirilmektedir. fiiflecam' bugünlere tafl yan ça dafl yönetim ve sanayicilik ilkeleri, yüksek kurumsallaflma düzeyi, pazara ve Ar-Ge'ye odakl l k gibi hususlard r ve gelece in daha da güçlü fiiflecam' n n temellerini oluflturmaktad r. Toplulu un vizyonu faaliyet alanlar nda çevre ülkeleri kapsayan yaflamsal co rafyas n n lider üreticisi olmakt r. Son y llarda yurtd fl nda gerçeklefltirdi i büyük ölçekli yat r mlar n yan s ra di er baz ülkelerde planlad ve uygulama aflamas nda bulundu u giriflimleri, fiiflecam' n vizyonuna do ru yolculu unda en önemli ad mlar oluflturmaktad r. Küreselleflen günümüz dünyas nda, faaliyet alan ndaki di er flirketlerle gerçeklefltirilecek olan ortak giriflim ve stratejik iflbirlikleri de fiiflecam' n parlak gelece inde kilit rol oynayacakt r. Faaliyetlerini sekiz ülkede kurulu tesisler ve 17.983 çal flan ile sürdürmekte olan Toplulu un ana flirketi fiiflecam' n yan s ra, Trakya Cam, Anadolu Cam, Denizli Cam ve Soda Sanayii flirketlerinin hisse senetleri stanbul Menkul K ymetler Borsas 'nda ifllem görmektedir. Topluluk, zaman içinde tüm ana iflkollar n halka açmay ve sermaye taban n geniflletmeyi hedeflemektedir. çindekiler Özetle Faaliyetler 02 Finansal Göstergeler 04 Ortaklar m za 06 Yönetim Kurulu 10 Üst Yönetim 12 Düzcam Grubu 14 Cam Ev Eflyas Grubu 20 Cam Ambalaj Grubu 26 Kimyasallar Grubu 32 Araflt rma -Teknoloji 38 nsan Kaynaklar 40 fl Sa l ve Güvenli i 42 Çevre 43 Bilgisayar ve iletiflim 44 Konsolide Finansal Tablolar 45 2008 Y l Kâr n n Da t m 111 2008 Y l Denetleme Kurulu Raporu 112 Kurumsal Yönetim Uyum Raporu 113 Ola an Genel Kurul Gündemi 120 Esas Mukavele Tadil Tasar s Metni 121 letiflim Bilgileri 122
2008 Y ll k Rapor 01...güven ve kararl l k fiiflecam 2008 y l faaliyetlerini ola anüstü flartlar alt nda yeni zirvelere tafl m flt r. Cam üretimi %15 art flla 3,5 milyon ton, sat fl hacmi %16 art flla 2,9 milyar USD düzeyine ulaflm flt r. Gelece in güvencesini oluflturan yat r m harcamalar 490 milyon USD olarak gerçekleflmifltir. Konjonktüre uyumlu olarak yürütülen dengeli ve ilkeli politikalar, faaliyetlerin temel gücünün korunmas ve gelifltirilmesini sa lam flt r. Bununla beraber, faaliyet bölgemizi oluflturan ülkelerin paralar nda görülen de er kayb, genel kârl l olumsuz etkilemifltir. Faaliyetler, her zaman oldu u gibi, bölgesel liderlik vizyonu do rultusunda yönlendirilmifl, artan üretim yetenekleri paralelinde hedef pazarlarda daha yüksek pay elde ederek konumlar n güçlendirmifllerdir. Bunun ileriki dönemlerde önemli getirileri olaca flüphesizdir. fiiflecam n k sa vadeli konjonktürel tüm olumsuzluklar kolayl kla gö üsleyebilece ine iliflkin güveni tamd r. Zaman içinde elde etti i de erli kazan mlar ve gelifltirdi i yetkinlikler kadar, güçlü yap s ve vizyonu da fiiflecam n bafllatm fl oldu u inisiyatiflerle gelece e yürüyüflünde ve at l mlar n kararl l kla sürdürmesinde büyük rol oynayacakt r.
02 2008 Y ll k Rapor Özetle Faaliyetler Bölgesel Üretim, Küresel Etkinlik fiiflecam son y llarda 'bölgesel vizyonu' do rultusunda h zl bir yurtd fl geliflme aç l m sergilemektedir. Ana faaliyet sahalar ndaki üretimi 8 ülkede konufllanm fl durumda olan fiiflecam' n halen sadece cam üretiminin %35 i yurtd fl nda gerçeklefltirilmektedir. Uluslararas sat fllar n n (ihracat ve yurtd fl üretimden sat fl) toplamdaki pay 2008 de %50 ye yükselmifl ve h zl art fl n sürdürmüfltür. Bu geliflme, sürdürülebilir bir büyümenin sa lanmas ve pazar esnekli i bak m ndan önemli avantajlar sa lamaktad r. Avrupa a rl kl olmakla birlikte fiiflecam ürünleri giderek daha genifl bir küresel co rafyada yerini almaktad r. 2008 y l nda 140 a yaklaflan ülkeye ihracat yap lm flt r. Düzcam Grubu +%12 USD Büyüme Trakya Cam, tüm konjonktürel olumsuzluklara karfl n temel düzcam üretimini ve pazar pay n art rarak faaliyetlerini sürdürmüfltür. Sat fllar ndaki katma de erli ürünlerin pay n art rmak amac yla baflta lamine ve mimari camlar olmak üzere yeni düzcam iflleme tesislerini devreye alm flt r. Mersin'de Enerji Camlar fabrikas ile Bulgaristan'da II. Otocam fabrikas yat r mlar 2009 y l içerisinde tamamlanarak üretime bafllayacaklard r. Tüm bu giriflimlerle faaliyet yeni bir ivme ve esneklik kazanacak, yüksek performans n n sürdürülebilirli i güvence alt na al nacakt r. fiirketin bölgesel etkinli ini art rmaya yönelik yeni yat r m projelerinin y l süresince somutlaflmas öngörülmektedir. Gruplar Baz nda Sonuçlar Sat fllar n Yurtiçi-Uluslararas Da l m (%) Yurtiçi Sat fllar Uluslararas Sat fllar 50 50 Sat fl Gelirleri 2,9 milyar USD %27 %24 Uluslararas Sat fllar n Bölgesel Da l m (%) Avrupa Ortado u+afrika 77 13 6 4 Asya+Okyanusya Amerika %26 %23
2008 Y ll k Rapor 03 Cam Ev Eflyas Grubu +%12 USD Büyüme Cam Ambalaj Grubu +%18 USD Büyüme Kimyasallar Grubu +%28 USD Büyüme Paflabahçe Cam, daralan ve konsolide olan dünya cam ev eflyas pazar ndaki üçüncü büyük üretici konumunu, üretimini ve etkinli ini art rarak daha da gelifltirmifltir. Y l ortalar nda tamamlanarak iflletmeye al nan Paflabahçe Posuda geniflletme yat r m, faaliyetin Rusya pazar ndaki liderli ine yeni boyutlar katm flt r. Paflabahçe Eskiflehir'de S nai Cam f r n yat r m 2008 y l bafllar nda üretime bafllam fl ve yeni bir niflte büyüme imkan sa lam flt r. fiirket, rekabet gücünü dünya çap nda art rmak üzere, üretimin optimal co rafi yay l m, yeni ürün-proses ve da t m etkinli i alanlar nda çok kapsaml gelifltirme projeleri üzerinde çal flmalar n özenle sürdürmektedir. Anadolu Cam, cam ambalajdaki bölgesel liderlik vizyonu çerçevesinde iki yeni üretim birimini devreye sokarak iddias n sürdürmüfltür. Bursa-Yeniflehir'de III. f r n yat r m y l ortas nda üretime bafllam fl, Rusya'da Ruscam Kuban fabrikas yat r m ise 2009 da iflletmeye al nmak üzere tamamlanm flt r. Rusya'da sat n al nan Kirishi flirketi 2008'de Gruba kat lm fl ve bu ülkedeki pazar pay n art rm flt r. Tüm bu giriflimler üretim yetene ini ve ölçe ini gelifltirirken, özellikle Rusya pazar ndaki hakim konumumuzu da pekifltirmifltir. Uzun vadeli bir perspektifle Rusya ve Ukrayna baflta olmak üzere yeni bölgesel projeler üzerinde yo unlafl lmaktad r. Soda Sanayii, sodada ve krom bilefliklerinde üretim kapasitelerini ve üretimini gelifltirerek hedeflerini aflan bir performans sergilemifltir. Bosna-Hersek'de Soda Lukavac yap lan yat r mlarla üretimini art rm flt r. Krom bileflikleri kesiminde dünyan n en büyük deri kimyasallar üreticilerinden biri olurken, Sintan Kimya fabrikas n n üretime bafllamas yla ürün gam genifllemifl ve sat fllar nda katma de erli ürün pay artm flt r. 2009 y l ikinci yar s nda tamamlanacak Camifl Elektrik Mersin Kojenerasyon Santral geniflletme yat r m ile buhar temininde ek maliyet avantajlar sa lanacakt r. fiirket ayr ca bölgesel büyüme projeleri ve f rsatlar üzerinde çeflitli çal flmalar yürütmektedir. Uluslararas Sat fllar* 1,4 milyar USD Yat r mlar 490 milyon USD FAVÖK** 664 milyon USD %22 %17 %19 %18 %16 %35 %30 %31 %40 %23 %31 %18 Düzcam Cam Ev Eflyas Cam Ambalaj Kimyasallar * hracat ve yurtd fl üretimden sat fllar kapsar. ** Faiz, Amortisman ve Vergi Öncesi Kâr.
04 2008 Y ll k Rapor Finansal Göstergeler Özet Bilanço 2008 2007 2006 m TL m USD m TL m USD m TL m USD Dönen Varl klar 2.526 1.670 1.775 1.524 1.661 1.182 Duran Varl klar 3.809 2.519 3.422 2.938 3.274 2.329 Toplam Varl klar 6.335 4.189 5.197 4.462 4.935 3.511 K sa Vadeli Yükümlülükler 1.254 829 941 808 917 652 Uzun Vadeli Yükümlülükler 1.510 999 913 784 927 660 Özkaynaklar 3.571 2.361 3.343 2.870 3.091 2.199 Ana Ortakl a Ait Özkaynaklar 2.740 1.812 2.540 2.181 2.356 1.676 Az nl k Paylar 831 549 803 689 735 523 Toplam Kaynaklar 6.335 4.189 5.197 4.462 4.935 3.511 Özet Gelir Tablosu 2008 2007 2006 m TL m USD m TL m USD m TL m USD Sat fl Gelirleri 3.743 2.885 3.228 2.482 2.761 1.932 Sat fllar n Maliyeti (2.642) (2.037) (2.268) (1.744) (1.898) (1.328) Ticari Faaliyetlerden Brüt Kâr/(Zarar) 1.101 848 960 738 863 604 Faaliyet Giderleri (649) (500) (575) (442) (594) (416) Faaliyet Kâr /(Zarar ) 452 348 385 296 269 188 Özkaynak Yöntemiyle De erlenen Yat r mlar n Kâr/Zararlar ndaki Paylar 4 3 13 10 14 10 Finansman Gelirleri/(Giderleri)(Net) (199) (153) 56 43 (30) (21) Sürdürülen Faaliyetler Vergi Öncesi Kâr /(Zarar ) 257 198 454 349 253 177 Sürdürülen Faaliyetler Vergi Gelir/(Gideri) (68) (52) (85) (65) 27 19 Dönem Vergi Geliri/(Gideri) (83) (64) (79) (61) (65) (45) Ertelenmifl Vergi Geliri/(Gideri) 15 12 (6) (4) 92 64 Dönem Kâr /(Zarar ) 189 146 369 284 280 196 Dönem Kâr /(Zarar n n) Da l m 189 146 369 284 280 196 Az nl k Paylar 30 23 91 70 81 57 Ana Ortakl k Paylar 159 123 278 214 199 139 Faiz, Vergi Öncesi Kâr (FVÖK)* 452 348 385 296 269 188 Amortismanlar 410 316 346 266 316 221 Faiz, Amortisman ve Vergi Öncesi Kâr (FAVÖK)* 862 664 731 562 585 409 flletme Faaliyetlerinden Elde Edilen Nakit 248 191 386 297 404 283 Net Finansal Borçlar 1.319 872 777 667 738 525 Finansal Oranlar (%) 2008 2007 2006 Dönen Varl klar/k sa Vadeli Yükümlülükler 2,0 1,9 1,8 Toplam Yükümlülükler/Toplam Varl klar 43,6 35,7 37,4 Toplam Yükümlülükler/Özkaynaklar 77,4 55,5 59,7 Net Finansal Borç/Özkaynaklar 36,9 23,2 23,9 Ticari Faaliyetlerden Brüt Kâr/Sat fl Gelirleri 29,4 29,7 31,3 FAVÖK*/Sat fl Gelirleri 23,0 22,6 21,2 FVÖK*/Sat fl Gelirleri 12,1 11,9 9,7 Net Finansal Borçlar/FAVÖK* 1,5 1,1 1,3 *FVÖK ve FAVÖK hesaplanmas nda faaliyet kâr dikkate al nm flt r. 2008 y l finansal tablolar SPK Seri:XI No:29 say l Tebli i çerçevesinde UMS/UFRS ye göre haz rlanm fl olup, karfl laflt rmaya yönelik olarak önceki dönem finansal tablolar baz s n flamalar yap larak yeniden düzenlenmifltir.
2008 Y ll k Rapor 05 Sat fl Gelirleri (m USD) Uluslararas Sat fllar (m USD) Yat r mlar (m USD) Ana Ortakl k Kâr /(Zarar )** (m USD) FAVÖK** (m USD) 2.885 2.482 1.932 1.657 1.629 1.435 1.083 982 744 737 490 562 512 425 269 123 214 139 113 231 664 562 409 271 438 08 07 06 05 04 08 07 06 05 04 08 07 06 05 04 08 07 06 05 04 08 07 06 05 04 Net Finansal Borç (m USD) Özkaynaklar (m USD) Çal flan Say s Cam Üretimi (000 Ton) Kimyasal Üretimi (000 Ton) 151 269 525 667 872 2.361 2.870 2.199 2.091 1.962 17.983 17.028 16.922 14.957 13.745 3.483 3.018 2.518 2.200 2.007 1.395 1.347 1.150 1.068 1.034 08 07 06 05 04 08 07 06 05 04 08 07 06 05 04 08 07 06 05 04 08 07 06 05 04 Finansal Oranlar Dönen Varl klar/k sa Vadeli Yükümlülükler Toplam Yükümlülükler/ Toplam Varl klar (%) Net Finansal Borçlar/FAVÖK** Ticari Faaliyetlerden Brüt Kâr/Sat fl Gelirleri (%) FAVÖK**/ Sat fl Gelirleri (%) 0,4 29,6 1,1 1,0 16,3 2,0 1,9 1,8 2,0 2,2 43,6 35,7 37,4 33,5 1,5 1,3 29,4 29,7 31,3 31,5 32,7 23,0 22,6 21,2 26,9 08 07 06 05 04 08 07 06 05 04 08 07 06 05 04 08 07 06 05 04 08 07 06 05 04 ** 2005 y l kâr/(zarar) ve FAVÖK de erleri 157 milyon TL, 117 milyon USD tutar ndaki faaliyet konusuyla ilgili olmayan ve nakit ç k fl gerektirmeyen de er düflüfl karfl l öncesidir.
06 2008 Y ll k Rapor Ortaklar m za Trakya Glass Bulgaria EAD Trakya Yeniflehir-Bursa Düzcam Grubu Trakya Glass Bulgaria Otocam fabrikas ile Trakya Yeniflehir Kaplamal Camlar fabrikas yat r mlar n tamamlam flt r. Fabrikalar 2009 y l içinde devreye al nacakt r. Paflabahçe Posuda-Rusya Paflabahçe Eskiflehir Cam Ev Eflyas Grubu Rusya'daki Paflabahçe Posuda fabrikas II. f r n ve Paflabahçe Eskiflehir S nai Cam f r n yat r mlar n tamamlayarak iflletmeye alm flt r. Anadolu Cam Yeniflehir-Bursa Ruscam Kuban Cam Ambalaj Grubu Anadolu Cam Yeniflehir fabrikas III. f r n n iflletmeye alm fl ve Rusya Krasnodar daki Ruscam Kuban komple yeni yat r m n 2009 y l nda iflletmeye almak üzere tamamlam flt r. Soda Sanayii-Mersin Sintan Kimya- zmir Kimyasallar Grubu Soda Sanayii geniflletme yat r mlar n tamamlayarak üretimini art rm fl ve deri kimyasallar na yönelik Sintan Kimya tesislerini iflletmeye alm flt r.
2008 Y ll k Rapor 07 De erli Ortaklar m z, fiirketimizin 73. Ola an Genel Kurulu vesilesi ile bir araya gelmifl olmaktan duydu umuz büyük memnuniyeti ifade ederken, hepinizi en içten duygularla ve sayg yla selaml yoruz. Bu y lki toplant m z, benzeri uzun y llard r görülmeyen, ola and fl ekonomik geliflmelerin damgas n vurdu u bir konjonktürün koflullar alt nda yap yoruz. Esas itibar yla sürpriz say lamayacak bu geliflmelerin kapsam ve derinli i, beklentilerin çok ötesine geçmifl bulunmaktad r. O kadar ki, art k hiçbir surette eskiye dönülemeyecek, yepyeni dengelerin ve yap lar n ortaya ç kaca bir de iflim döneminden geçece imizi kabul etmek zorunday z. Bunun hiç de kolay bir süreç olmayaca aç kça görülmektedir. Söz konusu koflullar alt nda, Toplulu un gerçeklefltirdi i sürdürülebilir ve tatminkâr sonuçlarla huzurunuza geldi imiz yolundaki inanc m z paylaflmak isteriz. fiartlar ne olursa olsun, bizden beklenenin bu oldu unun bilincindeyiz. Bu sonuçlara y llard r sürdürülen sa l kl politikalar ve profesyonel yönetim anlay fl sayesinde ulafl ld aç kt r. Özetle ifade etmek gerekirse, bölgesel liderlik ve güçlü performansa dayanan sa lam bir vizyona sahibiz. Ölçek ekonomilerinden beslenen bir ihtisaslaflma içindeyiz. lkesel planda do ru sanayicili in tüm gereklerini yerine getirdi imiz gibi istikrarl bir yönetime ve imrenilen bir kurum kültürüne sahibiz. Tüm bu unsurlar n baflar m z n anahtar oldu unu düflünüyoruz. Toplulu umuzun son y llarda sergilemifl oldu u geliflme çizgisinin bunu teyit etti i kanaatindeyiz. Bu çizginin bir devam olarak, Toplulu umuz 2008 y l ndaki faaliyetlerini yeni zirvelere tafl m fl, üretim ve ifl hacmini art rm fl, bölgesel genifllemesini h zland rarak, pazar paylar n büyütmüfl, uygulanan dengeli ve ilkeli politikalarla faaliyetlerin temel gücünün korunmas ve gelifltirilmesini sa lam flt r. Kaydedilen aflamalar n, hiç de yard mc olmayan bir konjonktür içinde gerçeklefltirilmifl olmas n n takdirini siz de erli ortaklar m za b rak yoruz. De erli Ortaklar m z, Dünya ekonomisi, küreselleflmenin ulaflt boyutlar n da bir göstergesi olarak, benzeri görülmemifl bir resesyon dalgas içine girmifltir. Önceki y l Amerikan finansal kesiminde ortaya ç kan kriz, dalgalar halinde tüm dünyaya yay lm fl ve reel kesime de ciddi anlamda yans m flt r. Burada da ifade etti imiz gibi, son y llarda dünya ekonomisindeki sürdürülemez dengesizliklerin böylesine sert ve ani bir düzeltme sürecine girmesi, ayr ca söylemlerin aksine Amerikan ekonomisinin dünya konjonktüründeki bu belirleyicili i özellikle flafl rt c olmufltur. Düflünülenden daha uzun sürmesi beklenen kriz etkisinin G-20 ülkeleri baz nda yürütülecek koordineli önlemlerle giderek hafiflefltirilmesi beklenmektedir. Ne var ki, uzun y llardan sonra ilk kez 2009 y l nda dünya ekonomik büyümesinin eksiye dönecek olmas yaflanmakta olan güçlükleri belirginlefltirmektedir. Türkiye ekonomisi ise, h zl bir büyüme dönemi ve ard ndan sergiledi i yavafllamadan sonra, 2008 y l nda durma noktas na gelmifltir. Büyümenin iç tasarruflara dayanmamas, baflta cari aç k olmak üzere dengeleri bozarak ekonomik genifllemeyi sürdürülebilir olmaktan ç kartm fl ve dünyaya paralel olarak bir resesyon sürecine girilmifltir. Krizin çözümünde uluslararas gayretlerin yan s ra, flüphesiz ulusal önlemlerin de önemli katk s olmas gerekir. Kanaatimizce, AB ve IMF ç palar n n sa lam tutulmas ve yap sal reformlar bu önlemlerin bafl nda gelmelidir. Özellikle son y llarda yavafllayan yap sal reformlar n tamamlanmas n n, sanayinin rekabet gücünün diri tutulmas ve ülkenin sanayi yat r mlar için bir çekim merkezi oluflturmas bak m ndan hayati önem tafl d klar n tekrar vurgulamak isteriz. Sanayinin tafl d yükler azalt lmal, kamu maliyesi ihtiyaçlar ba lam nda dengeli çözümler ile iflleyifl sürdürülmeli, geliflme potansiyeli ayakta tutulmal d r. Topluluk olarak rekabet gücümüzün korunmas ve gelifltirilmesi konusunda ne kadar duyarl oldu umuz bilinmektedir. fiiflecam bugün dünya cam sanayiinde seçkin bir konuma yükselebildiyse, bu duyarl l m z önemli bir rol oynam flt r. Esasen, ihtisaslaflmadan ölçek ekonomilerine, bölgesel vizyondan faaliyetlerin küreselleflmesine ve Ar-Ge odakl l ktan yeni nesil ürünlere kadar tüm politika ve stratejilerimiz rekabet gücümüzün gelifltirilmesi üzerine kuruludur. Bu yöndeki çabalar m z 2008 y l nda da ödünsüz devam ettirilmifltir. Bir taraftan flartlar n gere i konjonktürel önlemler al n rken, di er taraftan orta ve uzun vadeli kal c kazan mlar göz ard etmeyen bir performans anlay fl sürdürülmüfltür. Takdir edilece i gibi, bu dengeli tutum, Toplulu u daima baflar ya götüren temel yönetim ilkelerimizden biridir.
08 2008 Y ll k Rapor Ortaklar m za Performans k yaslamas nda sektörde dünyan n en iyi flirketleri aras nda yer almaktay z. De erli Ortaklar m z, K smen de olsa, girilen ola and fl bir dönemin zor koflullar ndan etkilenmifl bir faaliyet döneminin sonuçlar ile huzurunuza gelmifl bulunuyoruz. De indi imiz gibi, faaliyet sonuçlar m z belli göstergeler itibar yla yeni zirveleri ifade etmektedirler. Ancak daha da önemlisi, sektörümüzdeki di er dünya flirketleri ile performans k yaslamas nda en iyiler aras nda önde yer ald m z gerçe idir. Ekonomik ve ticari sürdürülebilirlik burada kendisini aç kça göstermektedir. Bu aflamada 2008 faaliyet sonuçlar m z genel anlamda özetleyen baz konsolide göstergelere de inmekte yarar görüyoruz. Sat fl gelirlerimiz, 2,9 milyar USD düzeyinde olup dolar baz nda büyümemiz yaklafl k %16 olarak gerçekleflmifltir. Uluslararas sat fllar m z n toplamdaki pay %50'ye yükselmifltir. Cam üretimimiz, 3,5 milyon ton düzeyine yaklaflarak %15 artm flt r. Üretimimizin %35'i yurtd fl üretim birimlerimizde gerçeklefltirilmifltir. Yat r m harcamalar m z, 8 ülkeyi kapsayan bir co rafyaya yay larak 490 milyon USD düzeyinde gerçekleflmifltir. Çal flanlar m z n say s, flirket sat n alma sonucu %6 art flla 17.983 kifliye ulaflm flt r. Çal flanlar m z n %30'u yurtd fl faaliyetlerimizde istihdam edilmektedir. Net finansal borcumuz, ifl hacmimizdeki art fla ve yat r m harcamalar m za karfl n %31 artarak 872 milyon USD'ye yükselmifltir. Finansal performans m z, ana ortakl m z net kâr n n 123 milyon USD olarak gerçekleflmesine karfl n güçlüdür. Kâr rakam esas itibar yla faaliyet gösterdi imiz ülke para birimlerindeki de er kayb ndan olumsuz etkilenmifltir. Buna karfl l k, Faiz, Amortisman ve Vergi Öncesi Kâr m z 664 milyon USD gibi yüksek bir seviyededir. Toplulu umuzun güçlü fon yaratma yetene ini ve çok sa l kl mali yap s n aynen sürdürdü ünü ve tüm zorluklar rahatl kla gö üslemesini sa layacak tedbirli duruflunu korudu unu, burada özellikle vurgulamak isteriz. Toplulu umuzun 2008 y l na iliflkin konsolide verilerini ve görünümünü ana göstergeler itibar yla özetledikten sonra, sizleri ana ifl alanlar m z oluflturan Gruplar m z n faaliyetleri konusunda da bilgilendirmekte yarar görüyoruz. Trakya Cam, tüm konjonktürel olumsuzluklara karfl n temel düzcam üretimini ve pazar pay n art rarak faaliyetlerini sürdürmüfltür. Sat fllar ndaki katma de erli ürünlerin pay n art rmak amac yla baflta lamine ve mimari camlar olmak üzere yeni düzcam iflleme tesisleri devreye alm flt r. Mersin'de Enerji Camlar fabrikas ile Bulgaristan'da II. Otocam fabrikas yat r mlar 2009 y l içerisinde tamamlanarak üretime bafllayacaklard r. Tüm bu giriflimlerle faaliyet yeni bir ivme ve esneklik kazanacak, yüksek performans n n sürdürülebilirli i güvence alt na al nacakt r. fiirketin bölgesel etkinli ini art rmaya yönelik yeni yat r m projelerinin y l süresince somutlaflmas öngörülmektedir. Paflabahçe Cam, daralan ve konsolide olan dünya cam ev eflyas pazar ndaki üçüncü büyük üretici konumunu, üretimini ve etkinli ini art rarak daha da gelifltirmifltir. Y l ortalar nda tamamlanarak iflletmeye al nan Paflabahçe Posuda geniflletme yat r m, faaliyetin Rusya pazar ndaki liderli ine yeni boyutlar katm flt r. Paflabahçe Eskiflehir'de S nai Cam f r n yat r m 2008 y l bafllar nda üretime bafllam fl ve yeni bir niflte büyüme imkan sa lam flt r. fiirket, rekabet gücünü dünya çap nda art rmak üzere, üretimin optimal co rafi yay l m, yeni ürünproses ve da t m etkinli i alanlar nda çok kapsaml gelifltirme projeleri üzerinde çal flmalar n özenle sürdürmektedir. Anadolu Cam, cam ambalajdaki bölgesel liderlik vizyonu çerçevesinde iki yeni üretim birimini devreye sokarak iddias n
2008 Y ll k Rapor 09 Dünya genelinde yaflanmakta olan bu zor dönemi üstün bir baflar yla aflacak güce ve yüksek uyum yetene ine sahibiz. sürdürmüfltür. Bursa Yeniflehir'de III. f r n yat r m y l ortas nda üretime bafllam fl, Rusya'da Ruscam Kuban fabrikas yat r m ise 2009 y l nda iflletmeye al nmak üzere tamamlanm flt r. Rusya'da sat n al nan Kirishi flirketi Mart 2008'de Gruba kat lm fl ve bu ülkedeki pazar pay n art rm flt r. fiirket uzun vadeli bir perspektifle Rusya ve Ukrayna baflta olmak üzere yeni bölgesel projeler üzerinde yo unlaflmaktad r. Soda Sanayii, sodada ve krom bilefliklerinde üretim kapasitelerini ve üretimini gelifltirerek hedeflerini aflan bir performans sergilemifltir. Bosna-Hersek'de Soda Lukavac, yap lan yat r mlarla üretimini art rm flt r. Krom bileflikleri kesiminde dünyan n en büyük deri kimyasallar üreticilerinden biri olurken, Sintan Kimya fabrikas n n üretime bafllamas yla ürün gam genifllemifl ve sat fllar nda katma de erli ürün pay artm flt r. 2009 y l ikinci yar s nda tamamlanacak Camifl Elektrik Mersin Kojenerasyon Santral geniflletme yat r m ile buhar temininde ek maliyet avantajlar sa lanacakt r. fiirket ayr ca bölgesel büyüme projeleri ve f rsatlar üzerinde çeflitli çal flmalar yürütmektedir. De erli Ortaklar m z, Dolay s yla, resesyon ortam nda gelece in daha güçlü ve parlak fiiflecam' n flekillendirme çal flmalar heyecanla sürdürülmektedir. Bunun için her türlü birikime, kayna a, imkân ve özgüvene sahibiz. Kriz flüphesiz k sa vadede Toplulu umuzu da etkileyecektir. Söz konusu etkileri asgaride tutacak sa l kl bir yap ya sahip olmam za karfl n, daha temkinli hareket edece imiz aflamalar da olacakt r. Ancak tüm bunlar fiiflecam' n parlak yar nlar na olan güvenimizi ve vizyonumuzu gerçeklefltirmedeki kararl l m z de ifltirmeyecektir. Toplulu umuzun hedeflerine ulaflmas bak m ndan en büyük itici güç, her zaman oldu u gibi, baflta çal flanlar olmak üzere, tüm paydafllar n n ayn güven ve kararl l sergilemeleri olacakt r. Özellikle çal flanlar n n fiiflecam' n bugünlere gelmesindeki üstün gayret ve fedakârl klar, gelece imiz aç s ndan da en büyük güvenceyi oluflturmaktad r. Tüm çal flanlar m za flükranlar m z sunuyoruz. Bu duygu ve düflüncelerle, fiiflecam' daima takdir eden ve güvenen ortaklar m z n desteklerini sürdüreceklerine olan inanc m z ifade ederken, tüm paydafllar m za sonsuz teflekkür eder, hepinizi sevgi ve sayg ile selamlar z. Dünya ekonomisinin fiilen resesyona girdi i, tüm ülkelerin etkilendi i zor bir süreç içinden geçmekteyiz. Böyle dönemler, önemli dönüflümlerin, yeniden yap lanmalar n gerçekleflti i, dengelerin de iflti i ve kazanan-kaybedenlerin ortaya ç kt dönemlerdir. Gene öyle olacakt r. Kazanman n flartlara uyum yetene i ile eflanlaml oldu u bir kez daha teyit edilecektir. Toplulu umuz söz konusu uyum yetene ine sahip oldu unu bugünlere uzanan geliflme çizgisinde fazlas yla göstermifltir. Ekonominin ve faaliyet alan n n e ilim ve de iflimlerini çok iyi alg lam fl, bunlar n gereklerini daima en yüksek standartlarda uygulayarak seçkin bir konuma yükselmifltir. Ancak, vizyonumuzda ifade buldu u gibi daha kat edilecek yolumuz, gerçeklefltirece imiz iddialar vard r. flin do as gere i de böyle olmak durumundad r. Prof. Dr. Ahmet K rman Yönetim Kurulu Baflkan ve Murahhas Üye A. Do an Ar kan Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdür
10 2008 Y ll k Rapor Yönetim Kurulu Prof. Dr. Ahmet K rman* Baflkan-Murahhas Üye (50) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunu olan K rman, AB Rekabet Hukuku alan nda yüksek lisans, Ticaret Hukuku'nda doktora yapm fl, Mali Hukuk alan nda doçent ve profesör unvanlar n kazanm flt r. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde Ö retim Üyeli i, Ana Bilim Dal Baflkanl, Bölüm Baflkanl, Enstitü Müdürlü ü görevlerinde bulunan K rman, halen Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi nde ö retim üyesidir. Türkiye fl Bankas A.fi. bünyesinde bafllayan çal flmalar ile bankac l k, sigortac l k ve s nai faaliyet alanlar nda uzun süre görev yapan K rman, Türkiye fl Bankas A.fi., Milli Reasürans T.A.fi., Petrol Ofisi A.fi. baflta olmak üzere çok say daki finansal ve s nai kuruluflta Yönetim Kurulu Baflkan ve Üyeli i görevlerinde bulunmufltur. TEPAV Mütevelli Heyeti Üyeli i, BTHE, AV Yönetim Kurulu Baflkan ve Üyesi olan K rman' n çok say da yay nlanm fl eseri bulunmaktad r. Alev Yaraman Baflkan Vekili (61) ODTÜ Kimya Bölümü, ngiltere Sheffield Üniversitesi Cam Teknolojisi Bölümü yüksek lisans e itimini tamamlayan Yaraman,1970 y l nda fiiflecam Toplulu u'nda ifl hayat na bafllam fl, çeflitli yönetim kademelerinde görev alm flt r. 1998-2007 y llar aras nda Düzcam Grup Baflkanl görevinde bulunmufl, 25 Nisan 2008 tarihinde Yönetim Kurulu Baflkan Vekilli i'ne seçilmifltir. A. Do an Ar kan Üye-Genel Müdür (59) ODTÜ flletme Bölümü'nden mezun olan Ar kan, 1972 y l nda Devlet Meteoroloji flletmeleri Genel Müdürlü ü'nde ifl hayat na bafllam fl, 1973-1987 y llar aras nda Türkiye fl Bankas A.fi.'de çeflitli yönetim kademelerinde çal flt ktan sonra, 1987-2000 y llar aras nda MEPA ve DÇ A.fi.'de Genel Müdür olarak görev yapm flt r. Ar kan, 2000 y l ndan bu yana fiiflecam Genel Müdürlü ü görevini sürdürmektedir. * Denetimden Sorumlu Komite Üyesi. Yönetim Kurulu üyeleri 25.04.2008-25.04.2011 dönemi için görevlendirilmifl olup yetkileri Türk Ticaret Kanunu hükümleri ve flirket Ana Sözleflmesi ile belirlenmifltir.
2008 Y ll k Rapor 11 Yusuf Ziya Toprak* Üye (65)..T..A. Maliye Bölümü'nden mezun olan Toprak, 1967 y l nda Türkiye fl Bankas A.fi. Teftifl Kurulu Baflkanl 'nda ifl hayat na bafllam flt r. Çeflitli birim ve yönetim kademelerinde çal flt ktan sonra, 1997-1999 y llar aras nda Yat r m Finansman Menkul De erler A.fi.'de Genel Müdür, 2000-2003 y llar aras nda da Türkiye fl Bankas A.fi. Genel Müdür Yard mc l görevlerinde bulunmufltur. Özgün Ç nar* Üye (39) Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi flletme Bölümü'nden mezun olan Ç nar, University of Southampton'dan Uluslararas Bankac l k ve Finansman alan nda lisans üstü derecesi alm flt r. 1990 y l nda Türkiye fl Bankas A.fi. fltirakler Müdürlü ü'nde Yat r m Uzman Yard mc s olarak ifl hayat na bafllayan Ç nar, ayn müdürlükte yönetim kademelerinde çal flt ktan sonra Petrol Ofisi A.fi.'de görev alm flt r. Ç nar, Türkiye fl Bankas A.fi. fltirakler Bölümü Birim Müdürlü ü görevini sürdürmektedir. Köksal Burkan Üye (58) Erzurum E itim Enstitüsü'nden mezun olan Burkan, 1973-1980 y llar aras nda ö retmenlik yapm fl, 1980 y l nda Türkiye fl Bankas A.fi.'de memur olarak göreve bafllam fl, çeflitli birim ve yönetim kademelerinde bulunmufltur. 2005-2008 aras nda Türkiye fl Bankas A.fi. Yönetim Kurulu Üyeli i yapm flt r. Y lmaz Ertürk Üye (44) stanbul Üniversitesi ktisat Fakültesi ktisat Bölümü'nden mezun olan Ertürk, 1987 y l nda Türkiye fl Bankas A.fi. ktisadi Araflt rmalar ve Planlama Müdürlü ü'nde Stajyer ktisat Uzman Yard mc s olarak göreve bafllam flt r. 1988 y l nda stanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü ktisat Ana Bilim Dal nda yüksek lisans ö renimini tamamlam flt r. 1990'da Fon Yönetimi Müdürlü ü'ne Fon Yönetimi Uzman Yard mc s olarak atanm fl, ayn müdürlükte yönetim kademelerinde çal flm fl, 2003'te ktisadi Araflt rmalar ve Planlama Müdürü, 2006'da D fl fller Müdürü olmufltur. 2008'den bu yana Uluslararas Bankac l k Bölüm Müdürlü ü görevini sürdürmektedir.
12 2008 Y ll k Rapor Üst Yönetim A. Do an Ar kan Üye-Genel Müdür (59) ODTÜ flletme Bölümü'nden mezun olan Ar kan, 1972 y l nda Devlet Meteoroloji flletmeleri Genel Müdürlü ü'nde ifl hayat na bafllam fl, 1973-1987 y llar aras nda Türkiye fl Bankas A.fi.'de çeflitli yönetim kademelerinde çal flt ktan sonra, 1987-2000 y llar aras nda MEPA ve DÇ A.fi.'de Genel Müdür olarak görev yapm flt r. Ar kan, 2000 y l ndan bu yana fiiflecam Genel Müdürlü ü görevini sürdürmektedir. Gülsüm Azeri Düzcam Grup Baflkan (57) Bo aziçi Üniversitesi Kimya Mühendisli i Bölümü'nü tamamlayan Azeri, ayn üniversitede Endüstri Mühendisli i yüksek lisans e itimini tamamlam flt r. 1978 y l nda Çukurova Holding'de ifl hayat na bafllayan Azeri, 1981 y l nda fiiflecam Toplulu u'na kat lm fl, çeflitli yönetim kademelerinde görev alm flt r. 1998-2007 y llar aras nda Cam Ev Eflyas Grup Baflkanl görevinde bulunmufltur. 2007 Eylül ay ndan bu yana Düzcam Grup Baflkanl görevini sürdürmektedir. A. Taner Uz Cam Ev Eflyas Grup Baflkan (55) ODTÜ Makine Mühendisli i Bölümü'nde lisans ve Mühendislik Bilimleri Bölümü'nde yüksek lisans e itimini tamamlayan Uz, 1976 y l nda Ankara Erg nfl. Tic. ve San. A.fi.'de ifl hayat na bafllam flt r. 1980 y l nda fiiflecam Toplulu u'na kat lan Uz, çeflitli yönetim kademelerinde görev alm flt r. 2007 Eylül ay ndan bu yana Cam Ev Eflyas Grup Baflkanl görevini sürdürmektedir. Mehmet Kara Planlama Genel Müdür Yard mc s (58) Bo aziçi Üniversitesi Ekonomi Bölümü'nde lisans, ABD Cleveland State Üniversitesi'nde yüksek lisans e itimini tamamlam flt r. 1976 y l nda fiiflecam Toplulu u'nda planlamac olarak ifl hayat na bafllayan Kara, çeflitli yönetim kademelerinde görev alm flt r. 1994 y l ndan bu yana Planlama Genel Müdür Yard mc l görevini sürdürmektedir.
2008 Y ll k Rapor 13 Teoman Yenigün Cam Ambalaj Grup Baflkan (56) Bo aziçi Üniversitesi Makine Mühendisli i Bölümü'nde e itimini tamamlayan Yenigün, 1975 y l nda fiiflecam Toplulu u'nda göreve bafllam flt r. Çeflitli yönetim kademelerinde görev alan Yenigün, 1998 y l ndan bu yana Cam Ambalaj Grup Baflkanl görevini sürdürmektedir. Dr. Atefl Kut Kimyasallar Grup Baflkan (59) Ankara Üniversitesi Kimya Yüksek Mühendisli i Bölümü nden mezun olan Kut, ayn üniversitede doktora e itimini tamamlam fl, ifl hayat na Atom Enerji Komisyonu'nda bafllam flt r. 1980 y l nda fiiflecam Toplulu u'na kat lan Kut, çeflitli yönetim kademelerinde görev alm flt r. 1998 y l ndan bu yana Kimyasallar Grup Baflkanl görevini sürdürmektedir. brahim Babayi it Finansal fllemler Grup Baflkan (CFO) (49) ODTÜ flletme Bölümü'nde e itimini tamamlayan Babayi it, Türkiye fl Bankas A.fi. de 1984-1991 y llar aras nda Müfettifl olarak görev yapm fl, 1992-2000 y llar aras nda bankan n Genel Müdürlük birimlerinde Müdür Yard mc s ve Grup Müdürlü ü görevlerinde bulunmufltur. 2001-2005 y llar aras nda Türkiye fl Bankas A.fi. Muhasebe Müdürlü ü görevini yürüten Babayi it, 2005-2007 y llar aras nda Sultanhamam fiubesi Müdürü olarak görev yapm flt r. 2007 Temmuz ay nda fiiflecam Toplulu u na kat lan Babayi it Finansal fllemler Grup Baflkanl görevini sürdürmektedir. Dr. Y ld r m Teoman Araflt rma ve Teknoloji Genel Müdür Yard mc s (54) TÜ Kimya Mühendisli i Bölümü'nde lisans, Birmingham Üniversitesi'nde doktora e itimini tamamlayan Teoman, 1979 y l nda Birmingham Üniversitesi'nde ö retim görevlisi olarak çal flmaya bafllam flt r. TÜ Temel fllemler ve Termodinamik Ana Bilim dal nda doçent unvan n alan Teoman, 1983 y l nda fiiflecam Toplulu u'na kat lm fl, çeflitli yönetim kademelerinde görev alm flt r. 1999 y l ndan bu yana Araflt rma ve Teknoloji Genel Müdür Yard mc l görevini sürdürmektedir. Ali Nafiz Konuk nsan Kaynaklar Genel Müdür Yard mc s (61) stanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi nden mezun olan Konuk, 1973-1976 y llar aras nda serbest Avukatl k, 1976-1991 y llar aras nda Türkiye Tekstil Sanayi flverenleri Sendikas 'nda Hukuk Müflaviri olarak görev yapm flt r. 1991 y l nda fiiflecam Toplulu u'na Endüstri liflkileri Müdürü olarak kat lan Konuk, Temmuz 2007'de fiiflecam Genel Sekreterli i'ne atanm flt r. Aral k 2007'den bu yana nsan Kaynaklar Genel Müdür Yard mc l görevini sürdürmektedir.
14 2008 Y ll k Rapor Düzcam Grubu Trakya Cam Dünya düzcam üretim kapasitesinin %4'üne sahip olan Grup, dünyada ilk sekiz Avrupa'da ise ilk dört üretici aras nda yer almaktad r. Genifl ürün yelpazesiyle yaflam n her alan nda yer alan Trakya Cam, çeflitli sektörlere yönelik yeni ürünler ve ürün kombinasyonlar ile faaliyetlerini güçlendirmifltir.
2008 Y ll k Rapor 15
16 2008 Y ll k Rapor Düzcam Grubu Trakya Cam uluslararas düzcam sat fllar n miktar baz nda önceki y la göre iki kat art rm flt r. Trakya Cam Konsolide Göstergeleri* m USD 2008 2007 2006 Sat fl Gelirleri 752 670 503 Uluslararas Sat fllar 240 175 187 Ticari Faaliyetlerden Brüt Kâr 244 236 182 Faaliyet Kâr 143 163 96 Ana Ortakl k Kâr /(Zarar ) 93 133 102 FAVÖK 234 232 145 Net Finansal Borçlar 155 220 164 Özkaynaklar 846 977 714 Varl klar Toplam 1.189 1.422 1.092 Yat r mlar 88 150 184 Çal flan Say s 2.886 2.961 2.810 * Trakya Cam, Trakya Cam Investment, Trakya Glass Bulgaria, Trakya Yeniflehir, Trakya Polatl Cam, Trakya Glass Kuban ve Trakya Glass Logistics i kapsamaktad r. Dünya düzcam talebi y ll k ortalama %4 büyümektedir. Düzcam, girdi verdi i inflaat ve otomotiv baflta olmak üzere enerji, beyaz eflya, mobilya, tar m ve sa l k gibi sektörlerde büyük önem arz eden bir üründür. Dünya düzcam talebi y lda ortalama %4 büyümesini sürdürürken, geliflmekte olan ülkeler önceki y llarda oldu u gibi ortalaman n üzerinde bir büyüme sergilemeye devam etmifltir. Bölgeler itibar yla tüketim ve üretim art fllar incelendi inde ilk s ralarda Çin baflta olmak üzere Asya-Pasifik ve Do u Avrupa gibi geliflmekte olan bölgelerin yer ald, geliflmifl ülkelerin ise daha çok nitelikli ürünler ve yeni teknolojilerle farkl uygulamalar sunan özel camlar sayesinde canl l klar n sürdürdü ü görülmektedir. Çin hem kapasite hem de tüketim aç s ndan liderli ini korumaktad r. Dünya düzcam pazar için 2009 zor bir y l olmaya adayd r. Küresel kriz nedeniyle 2009 y l n zor geçirecek olan dünya düzcam pazar n n, sonraki y llarda kendini toparlay p, büyümesini sürdürmesi beklenmektedir. Tüketim ve büyüme potansiyeli aç s ndan Rusya, Türkiye, Orta Do u ve Balkanlar öne ç kan bölgeler aras nda yer almaktad r. 2,2 milyon ton'luk Rusya pazar n 1 milyon ton ile Türkiye takip etmektedir. Trakya Cam: Dünya kapasitesinin %4'üne sahip bir üretici Trakya Cam dünya düzcam üretim kapasitesindeki %4 düzeyindeki pay ile ilk sekiz, Avrupa düzcam üretim kapasitesindeki %13,1'lik pay ile ise ilk dört üretici aras nda yer almaktad r. 2008 y l nda da Türkiye düzcam pazar nda lider ve bölgemiz düzcam pazar nda öncü konumunda olan Trakya Cam, Lüleburgaz, Mersin, Yeniflehir, Çay rova ve Bulgaristan olmak üzere toplam 5 farkl lokasyonda konumlanan 14 fabrikada üretim ve yat r m faaliyetlerini sürdürmüfltür. Trakya Cam, 2008 y l nda; Yunanistan ve Romanya'da sat fl ofisleri açarak bölgesel örgütlenmesini gelifltirmifltir. fltiraki olan Trakya Yeniflehir'in 2007'de devreye ald 5. ve 6. float hatlar ile Kaplamal Camlar fabrikas n, tam y l çal flt rarak üretim ve sat fl kapasitesini önemli ölçüde art rm flt r. Yeniflehir'de inflaat sektörüne yönelik hizmet verecek lamine hatt n Ekim ay nda devreye alm fl, mimari camlara yönelik olarak da, 2009 y l n n bafl nda devreye al nmak üzere ayr bir üretim merkezi oluflturmufltur. Bulgaristan'daki ifltiraki Trakya Glass Bulgaria EAD Cam Kompleksi'nde 2006 y l nda devreye ald düzcam, 2007 y l nda iflletmeye ald fllenmifl Camlar ve Ayna fabrikalar n tam kapasite ile çal flt rm flt r. Bu tesislerde üretilen düzcam, ayna ve beyaz eflya camlar ile a rl kl Bulgaristan ve Balkanlar'daki talebe cevap verilmifl, Avrupa ülkelerine de ihracat gerçeklefltirilmifltir. Uluslararas sat fllarda miktar baz nda iki kat art fl Trakya Cam, Türkiye ve Bulgaristan'daki üretim tesislerinden gerçeklefltirdi i uluslararas düzcam sat fllar n miktar baz nda 2007 y l na göre iki kat art rm flt r. Otocam pazar nda sürdürülebilir güçlü konum Türkiye büyük otomotiv üreticilerinin üretim üslerinden birisi olmufltur. Sanayideki bu geliflme paralelinde, Türkiye otomotiv pazar bugün gelinen noktada küresel pazar n bir parças olmufl ve uluslararas markalar n hemen hemen tamam n n rekabet etti i büyük bir pazar halini alm flt r. Trakya Otocam fabrikas, Ford, Renault, Toyota, Hyundai, Fiat, Daimler ve Mercedes gibi sektördeki öncü ve sayg n müflterilerinin cam tedari ini sa lamaktad r.
2008 Y ll k Rapor 17 Dünyam z tehdit eden küresel s nma ve çevre sorunlar n n önlenmesi amac yla enerji tasarrufuna yönelik mimari çözümler sunan ürün gelifltirme faaliyetleri yo unlukla sürdürülmüfltür. nflaat sektöründeki durum 2007 y l nda %5,7 oran nda büyüyen Türkiye inflaat sektörü, 2008 y l n n ilk 9 ay nda %1,1'lik bir daralma yaflam flt r. Son üç ayda yaflanan ciddi boyuttaki daralma sonunda ise y l sonu itibar yla sektörde %7,6 l k bir küçülme yaflanm flt r. Trakya Otocam, markal ürünleriyle Türkiye'de liderli ini ve uluslararas otomotiv üreticilerinin güçlü ve güvenilir tedarikçisi olma konumunu sürdürmüfltür. Geçti imiz y l n ikinci yar s ndan itibaren ülkemizi de etkilemeye bafllayan küresel ekonomik kriz özellikle otomotiv sektöründe kendisini göstermifl ve ülkemizde üretilen araçlar n ana pazar olan Avrupa'da sat fllar n dramatik bir flekilde düflmesine neden olmufltur. Talebin düflüflüne paralel olarak sat fllar n devaml l ve pazar n büyüme göstergesi olan Avrupa araç stoklar da azalarak kendisini göstermifl ve sektör de bozulan talep koflullar na üretim k s tlamalar yla cevap vermifltir. Otomotiv sektöründe yaflanan bu geliflmeler do rultusunda 2008 y l nda Trakya Cam' n otomotiv cam sat fllar da etkilenerek bir miktar gerilemifltir. Trakya Cam' n otocam segmentindeki hedefi, gerek yeni ürün gerekse teknik yeteneklerin gelifltirilmesi yoluyla rekabetçi konumun güçlendirilmesi ve otocam pazar ndaki güçlü pozisyonun devam ettirilmesidir. Ekonomik krizin do urdu u sonuçlar paralelinde sektördeki küçülme sürecinin devam edece i tahmin edilmektedir. nflaat sektörü büyüme h z ndaki gerilemenin yan s ra, yap ruhsatlar nda, dolay s yla yeni bina inflaatlar nda da bir düflüfl görülmektedir. Y l bütününde yap ruhsat verilen bina say s %11 oran nda azalm flt r. Türkiye düzcam tüketimi %4 oran nda küçülmüfltür. nflaatla, otomotiv ve beyaz eflya sektörlerinde yaflanan durgunluk sonucunda 2008 y l nda Türkiye düzcam tüketimi %4 oran nda küçülmüfltür. Pazardaki bu daralmaya ra men, Trakya Cam' n düzcam ve kaplamal camdan oluflan yurtiçi düzcam sat fllar ithalattan da pay al narak 2007 y l sat fl seviyelerinde gerçeklefltirilmifltir. Ayn do rultuda Trakya Cam lamine cam ve ayna sat fllar da 2007 y l seviyelerinde oluflmufltur. Avrupa beyaz eflya pazar nda buzdolab ve f r n segmentlerinde 2008 y l nda yaflanan %3'lük daralmaya ra men, Trakya Cam beyaz eflya camlar ihracat n %16 oran nda art rm flt r. Trakya Cam' n günefl pili ve kolektör pazar na yönelik enerji camlar sat fllar 2007 y l seviyesinin iki kat n aflarken, h zl bir büyüme
18 2008 Y ll k Rapor Düzcam Grubu Günefl pilleri ve kolektörlerde kullan lan düflük demirli enerji camlar için Mersin'de buzlucam üretim ve iflleme yat r mlar na bafllanm flt r. gösteren günefl pilleri pazar nda Avrupa a rl kl olan yurtd fl sat fllar, hem mevcut müflterilerin üretim art fllar hem de yeni müflteri kazan mlar ile üç kat na ulaflm flt r. Yeni ürün gelifltirme aral ks z olarak sürdürülmektedir. Trakya Cam, teknoloji ve yeni ürün gelifltirme çal flmalar na devam etmifltir. Bu kapsamda; Enerji sektörüne yönelik düflük demirli float cam üretimi ilk defa denenmifl ve baflar l olunmufltur. Yap lan çal flmalar sonucu, çevre dostu ayna üretiminde ticari üretime haz r hale gelinmifltir. Otomotivde ön camlarda kullan m yayg nlaflan 1,6 mm renksiz ve yeflil renklerde düzcam ticari olarak baflar l bir flekilde üretilmifltir. Trakya Otocam fabrikas 'nda gerçeklefltirilen Ar-Ge çal flmalar çerçevesinde Toyota Yeni Verso enkapsüle cam, 6 eksenli robotla kenar iflleme hatt, radar yans t c savafl gemisi camlar ve otomatik bara döfleme opsiyonlu telli s tmal ön cam makinesi yerli olanaklarla gelifltirilmifltir. Enerji ve çevre Son y llarda artan enerji maliyetlerine paralel olarak binalarda enerji tasarrufuna yönelik uygulamalar ön plana ç kmaktad r. Bu do rultuda, binalarda standart düzcam yerine s ve günefl kontrol özelli i sa layan çeflitli kaplamal cam kullan m, giderek önem kazanmaktad r. Trakya Cam, ülke çap nda medya arac l ve do rudan tan t m faaliyetleri ile enerji tasarrufu sa layan bu ürünlerin kullan m n n yayg nlaflt rmas için çal flmaktad r. Geliflmifl ülkelerin tümünde oldu u gibi ülkemizde de bu tür yal t m camlar n n kullan m n zorunlu k lan çeflitli yasa ve yönetmelikler olup, enerji tasarrufu ve çevrenin korunmas na yönelik çeflitli çal flmalar devam etmektedir. Yeni binalarda yal t ml camlar n kullan m n zorunlu hale getiren TS 825 Is Yal t m Kurallar Standart n n, daha iyi yal t m de erlerini zorunlu k lan yeni revizyonu tamamlanm fl ve A ustos 2008 tarihinde yürürlü e girmifltir. Di er yandan 2 May s 2007 tarihinde yürürlü e giren Enerji Verimlili i Kanunu kapsam nda binalara yönelik Enerji Kimlik Belgesi uygulamas getirilmifltir. Uygulamaya iliflkin yönetmeli in Aral k 2009'da yürürlü e girmesi beklenmektedir. Bu geliflmelere paralel olarak Trakya Cam' n, Yeniflehir Kaplamal Camlar fabrikas nda üretti i yüksek performansa sahip yeni nesil yal t m camlar low-e 1.1 ( s cam sinerji) ve solar low-e 1.1 ( s cam konfor)'in kullan mlar n n giderek yayg nlaflaca öngörülmektedir. Yo un tan t m tutundurma faaliyetleri Tan t m tutundurma faaliyetleri kapsam nda Trakya Cam, temel faaliyetlerini oluflturan yap, otomotiv ve enerji camlar alanlar nda yurtiçinde ve yurtd fl nda önde gelen fuarlara, enerji tasarrufu, güvenlik, gürültü kontrolü, estetik gibi özellikleri sa layan cam çözümlerini sundu u stantlar ile kat lm flt r. Bulgaristan'a yönelik tan t m tutundurma çal flmalar kapsam nda sektör dergilerinde makaleler ile desteklenen kurumsal ve ürün ilanlar ile yer al nm flt r. Trakya Otocam fabrikas, 22-23 Temmuz 2008 tarihlerinde Daimler firmas taraf ndan Sindelfingen'de düzenlenen Turkish Suppliers Expo 2008 fuar na ve Toyota Yan Sanayi Kalite Gelifltirme Sempozyumu'na davetli kat l mda bulunmufltur. Toyota'n n yeni projeleri kapsam nda gerçeklefltirdi i çal flmalarla Toyota Proje Yönetimi Mansiyon Ödülünü kazanan Trakya Otocam fabrikas 'n n Tuzla flletmesi Ford firmas taraf ndan Q1 Kalite Statüsü'ne de lay k görülmüfltür. Büyüme stratejileri ve yat r mlar Düzcam Grubu; Düzcam baflta olmak üzere tüm temel camlarda ve nitelikli camlarda, (buzlucam, ayna, lamine, kaplamal cam, mimari uygulamalar) ana pazarlar nda lider veya önde gelen tedarikçiler içinde, iddial pazarlarda ise önemli bölgesel oyuncu, Otomotiv camlar ve di er ulafl m araçlar camlar nda, Türkiye'nin lider, Avrupa'n n ve bölgemizin geniflleyen otomotiv odaklar n n güçlü bir camlama sistemleri tedarikçisi, Enerji camlar nda, güneflten enerji üretimine yönelik, sistem üreticilerinin bu özellikli cam ve kaplamalarda önemli bir tedarikçisi, Beyaz eflya camlar nda, Türkiye, Avrupa ve bölgemizde büyüyen beyaz eflya sektör üreticilerinin, güçlü bir cam tedarikçisi olma vizyonu do rultusunda hareket etmektedir. 2008 y l içinde yat r m na bafllanan Bulgaristan Otomotiv Camlar fabrikas n n birinci aflamas nda temperli arka cam ve kap camlar üretilecektir. Yat r m n iflletmeye al nmas yla birlikte Türkiye ve Orta-Do u Avrupa otomotiv bölgelerine hizmet
2008 Y ll k Rapor 19 Ürünlere kimlik kazand ran Marka Tutundurma faaliyetleri çeflitlenen ve farkl laflan ürün gruplar nda sürdürülmüfltür. Tan t m tutundurma faaliyetleri kapsam nda tüketiciye yönelik ürünleri kolay ve etkin flekilde anlatan bas l malzemeler haz rlanm fl, yurtiçi-yurtd fl ihtisas fuarlar nda, enerji tasarrufu, güvenlik, gürültü kontrolü, estetik özellikli cam çözümleri müflterilere sunulmufltur. verilmeye bafllanacak; böylelikle Trakya ve Bulgaristan fabrikalar olmak üzere iki odakl bir otomotiv cam üretim faaliyeti oluflturulmufl olacakt r. 2009 y l ilk yar s içinde Yeniflehir'de beyaz eflya camlar ve mimari camlara yönelik üretim tesisleri tamamlanarak iflletmeye al nacakt r. Ayr ca M s r ve Rusya'da düzcam faaliyetlerini ortaklafla gelifltirme karar do rultusunda, Saint Gobain'in M s r'da yerel bir ortakla yürüttü ü projeye ifltirak edilmesi ve Rusya-Tataristan Cumhuriyeti'nde bir float hatt n n kurulmas için Saint Gobain ile ortakl k (JV) oluflturulmas ile ilgili hususlar içeren bir niyet anlaflmas imzalanm flt r. Günefl pili sistemlerine yönelik olarak Dünyada enerji kaynaklar n n s n rl olmas, co rafi olarak belli bölgelerde yo unlaflmas, enerji fiyatlar ndaki art fllar, artan çevre ve iklim de iflikli i kayg lar do rultusunda günümüzde enerji, gerek enerji verimlili inin sa lanmas, gerekse alternatif enerji kaynaklar n n teflvik edilmesi ba lam nda ülkelerin ve uluslararas politikalar n en önemli gündem maddelerinden biri haline gelmifltir. Enerji verimlili i ve yenilenebilir enerji kaynaklar n n teflvik edilmesi kapsam nda gerek ulusal gerekse uluslararas bazda önemli politikalar gelifltirilmifltir. Yenilenebilir enerji kaynaklar içinde en fazla büyümenin günefl pili sistemlerinde oldu u görülmektedir. Son 10 y lda günefl pilleri (PV) toplam kurulu kapasitesi 11 kat büyüme göstermifl olup, 2010 y l na kadar da y ll k kurulum miktar nda %27 oran nda art fl olmas beklenmektedir. Bu do rultuda, 2008 y l içinde, Avrupa Bölgesindeki yenilenebilir enerji sektörüne yönelik, geliflmekte olan günefl pilleri pazar n n düflük demirli buzlucam talebini karfl lamak üzere Mersin de mevcut buzlucam hatt n n yan nda düflük demirli enerji buzlucam f r n ve enerji camlar iflleme projelerine yönelik yat r m kararlar al narak çal flmalara bafllanm flt r. Projenin 2009 y l sonunda tamamlanmas planlanm flt r. Trakya Cam Mersin fabrikas 'nda 3. float hatt onar m Trakya Cam Mersin fabrikas 'ndaki 3. float hatt, 12 y ll k ömrünü tamamlam fl oldu undan, 2008 y l Eylül ay nda f r n n so uk onar m yat r m na bafllanm flt r. Standart so uk onar ma ilaveten f r nda gerçeklefltirilen gelifltirme yat r mlar yla birlikte bu f r nda pirolitik cam, günefl pili sektörüne yönelik düflük demirli float cam ve ince film teknolojisinde kullan lmak üzere online TCO (Transparent Conducting Oxide) kaplama üretme imkanlar na da kavuflulacakt r.
20 2008 Y ll k Rapor Cam Ev Eflyas Grubu Paflabahçe Cam Dünyan n ilk üç üreticisi aras nda yer alan Grup, uluslararas pazarlara sat fllar n art rarak büyümesini sürdürmüfltür. Cam n fl ldayan yüzü Paflabahçe, dünya trendlerini yans tt ürünleriyle yaflam n vazgeçilmezlerini oluflturmaya devam etmifltir.
2008 Y ll k Rapor 21
22 2008 Y ll k Rapor Cam Ev Eflyas Grubu Türkiye ve Rusya Federasyonu nda faaliyete geçirilen geniflletme yat r mlar ile üretim art fl sa lanm flt r. Cam Ev Eflyas Grubu Kombine Göstergeleri* m USD 2008 2007 2006 Sat fl Gelirleri 709 635 551 Uluslararas Sat fllar 438 339 303 Ticari Faaliyetlerden Brüt Kâr 241 203 196 Faaliyet Kâr 46 18 38 Dönem Kâr /(Zarar ) (8) 15 14 FAVÖK 108 80 97 Net Finansal Borçlar 210 126 64 Özkaynaklar 653 787 649 Varl klar Toplam 1.289 1.186 973 Yat r mlar 114 96 74 Çal flan Say s 5.874 5.752 5.619 * Paflabahçe Cam d fl nda Denizli Cam, Camifl Ambalaj ve Paflabahçe Ma azalar n kapsamaktad r. Paflabahçe Cam Konsolide Göstergeleri* m USD 2008 2007 2006 Sat fl Gelirleri 604 520 472 Uluslararas Sat fllar 412 317 279 Ticari Faaliyetlerden Brüt Kâr 184 154 143 Faaliyet Kâr 45 16 55 Ana Ortakl k Kâr /(Zarar ) (9) 14 11 FAVÖK 99 69 98 Net Finansal Borçlar 239 194 137 Özkaynaklar 377 490 400 Varl klar Toplam 950 834 704 Yat r mlar 102 78 61 Çal flan Say s 4.386 4.162 4.042 * Paflabahçe Cam, Paflabahçe Eskiflehir, Paflabahçe Cam Investment, Posuda Limited, Trakya Glass Bulgaria, Trakya Glass Logistics ve Trakya Cam Investment kapsamaktad r. Küresel kriz dünya cam ev eflyas talebini olumsuz etkilemifltir. ABD'de bafllay p Avrupa'ya, ard ndan da tüm dünyaya s çrayan ve küresel bir ekonomik krize dönüflen dalgalanma 2008 y l dünya cam ev eflyas talebini hissedilir bir flekilde ve olumsuz yönde etkilemifltir. Tüketici güvenindeki dramatik azalman n tüketici harcamalar na yans mas sonucu ABD'de talep h zla yavafllam fl ve cam ev eflyas pazar daralm flt r. Avrupa cam ev eflyas pazar y l ortas ndan itibaren yavafllama sürecine girerken, güçlü büyüme gösteren geliflmekte olan ülke pazarlar nda da y l sonuna do ru durgunluk ve talepte düflme görülmeye bafllanm flt r. Küresel kriz, kristal baflta olmak üzere üst kesim ürünlerde, üst kesim perakende uçlarda ve ikram kesimi taleplerinde h zl düflüfle yol açm flt r. Promosyon kesimi ve kütle perakende kanal n günlük kullan m tüketici ürünü talepleri y l boyunca krizden göreceli az etkilenirken y l n son çeyre inde bu kesimlerde de yavafllama bafllam flt r. Talep odakl krizin yan s ra, fiyatlar üzerindeki bask ve özellikle y l n ilk yar s nda h zla artan yak t - enerji maliyetleriyle azalan kâr marjlar, sektörde rasyonalizasyon e ilimini h zland rm flt r. 2008 y l nda pek çok firma üretimini azaltm fl, verimli olmayan tesisler kapat lm fl, içine düfltükleri mali güçlük nedeni ile sat fla ç kar lan flirket say s artm fl, büyüme iddias nda olan flirketler yat r m planlar n ertelemifl ve maliyet düflürme ile tasarruf önlemlerine a rl k verilmifltir. Türkiye'de pazar %5 büyümüfltür. Türkiye cam ev eflyas pazar 2008 y l nda %5 büyümüfltür. TL'deki afl r de erlenmenin etkisi ile y l n ilk yar s nda Asya ve Uzakdo u'dan düflük fiyatl cam ev eflyas ithalat nda h zl bir art fl görülmüfl ve bu durum pazar arz ndaki büyümenin bafll ca tetikleyicisi olmufltur. Küresel krizin ülke makro ekonomisini ve tüketim harcamalar n olumsuz yönde etkilemeye bafllamas yla beraber cam ev eflyas talebinde durgunluk görülmeye bafllanm flt r. Bu süreçte yerli üreticiler sat fl seviyelerini korumak amac yla aksiyon ve kampanya sat fllar na a rl k verirken, ithalat y l n ikinci yar s nda h zla yavafllam flt r. Paflabahçe Cam: dünyada ilk üç aras nda Dünya cam ev eflyas sektöründe ilk üç büyük flirket aras nda yer alan Paflabahçe Cam, sektörde küresel kriz nedeniyle dünya genelinde yaflanan tüm olumsuzluklara karfl l k, 2008 y l nda da büyümesini sürdürmüfltür. Çift haneli güçlü büyüme Üretim faaliyetlerini K rklareli, Eskiflehir ve Mersin'deki tesislerinin yan s ra Bulgaristan ve Rusya'daki fabrikalar nda sürdüren