DÜNDEN BUGÜNE HAVAYOLU TAġIMACILIĞI ve TAġIMACILIKTA MARKA UTĠKAD: öncelikle sizlere derneğimiz hakkında biraz bilgi vermek istiyorum UTĠKAD - Uluslararası TaĢımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği, Türkiye de ve uluslararası alanda kara, hava, deniz, demiryolu, kombine taģımacılık ile lojistik hizmetler üreterek taģıma organizasyonunu üstlenen 350 civarında ki firmayı aynı çatı altında toplayan bir sivil toplum örgütüdür. 1986 yılında kurulan UTĠKAD ın en önemli amaç ve görevleri: - Tüm taģıma modlarında faaliyet gösteren üyelerden oluģan tek dernek olarak ülkemizdeki lojistik sektörünün dünya standartlarında ve kalitesinde yapılanmasını sağlamak; - Üyelerimizin mesleki geliģimine katkı sağlamanın yanı sıra, üyelerimizin sorunlarının çözümüne yönelik olarak ilgili platform ve kurumlarda gerekli giriģimleri yürütmek; - Ülkemizin lojistik sektörünü yurt içi platformların yanı sıra, FIATA, CLECAT ve ECOLPAF gibi yurt dıģı platformlarda da temsil ederek, dünyadaki geliģmeleri takip etmek ve olumlu uygulamaların ülkemize kazandırılmasına çalıģmak; - Verilen eğitimler aracılığıyla lojistik sektörü çalıģanlarının yanı sıra lojistik hizmet alan diğer sektörlerin ve ilgili kamu kurumları çalıģanlarının mesleki geliģimine katkı sağlamaktır. UTĠKAD, sektörünün dünya çapındaki en büyük sivil toplum örgütü olan Uluslararası TaĢımacılık ve Lojistik Dernekleri Federasyonu nun (FIATA) Türkiye temsilciliğini de üstlenmiģ durumdadır. UTĠKAD, FIATA temsilciliğinin yanı sıra Avrupa Forwarding, TaĢımacılık, Lojistik ve Gümrük Hizmet Üretenleri Derneği olan CLECAT ın da gözlemci üyesidir. UTĠKAD böylelikle yaģanan sektörel sorunları uluslararası platformlara da taģıyarak çözüm arayıģına gitmektedir. Bilindiği gibi; FIATA tarafından tüm dünyada uygulamaya konan yeni düzenlemeler, FIATA FBL ve FCR dokümanlarını kullanan Forwarder'ların Mali Mesuliyet Sigortası'na sahip olmaları Ģartını getirmektedir. Sektörümüz adına bu gereksinimi karģılamak üzere yola çıkan UTĠKAD, uzun araģtırma ve çalıģmalar sonucunda "Doküman BaĢına Sorumluluk Sigortası" olarak nitelendirdiğimiz; hava, kara, demir ve deniz yolu taģımalarında oluģan hukuki sorumlulukları; kapıdan kapıya taģımaları ve hata ile ihmalleri de içermek suretiyle sigorta kapsamına alabilme olanağı sunan bir ürünü sektöre kazandırmıģtır. Bu ürün ile üyelerimiz; kargonun ziyan, hasar ve gecikmesine, hata ve ihmale iliģkin yasal sorumluluklarını, meydana gelen hasara iliģkin ortaya çıkan masraflarını, para cezaları ve harçlara iliģkin yasal sorumluluklarını güvence altına alabilmektedirler.
UTĠKAD ın yeni bir misyonu; Afganistan, Azerbaycan, Ġran, Kazakistan, Kırgızistan, Pakistan, Özbekistan, Tacikistan, Türkiye, Türkmenistan ülkelerinin içersinde yer aldığı ECOLPAF ın oluģumunda kurucu üye olarak yer almasıdır. Bölge ülkelerinin Lojistik Hizmet Sağlayıcıları Derneklerinin TaĢımacılık Federasyonu oluģumunun 2 nci hazırlık toplantısı 17 Eylül 2010 tarihinde Ġstanbul da UTĠKAD ev sahipliğinde yapılmıģtır. Hava kargo açısından Türkiye nin konumunu incelersek; Uzakdoğu dan Avrupa ya, Asya dan Avrupa ya, Avrupa dan Amerika ya ve Avrupa içerisinde yapılan tüm hava trafiğinin yaklaģık %60-70 inin bölgemiz üzerinden yapıldığını görürüz. Bu demektir ki; ülkemizin bulunduğu noktanın ya üzerinden geçen, ya ülkemizde sonlanan ya da ülkemizde baģlayan %60-70 lik bir hava kargo trafiği söz konusu. Türkiye 2010 yılında 300 milyar dolar dıģ ticaret hacmine ulaģmıģ olup, 114 milyar dolarlık ihracata karģılık, 186 milyar dolarlık ithalat gerçekleģtirmiģtir. Türkiye nin 2023 yılı ülke hedefleri kapsamında hedeflediği dıģ ticaret hacmi ise; 500 milyar doları ihracat olmak üzere 1,2 trilyon dolardır. Türkiye dıģ ticaretinin taģıma modları dağılımına baktığımızda; mal bedelleri üzerinden 25 milyar dolarlık dıģ ticaretinin havayoluyla (%8) gerçekleģtiğini görmekteyiz. Avrupa nın en genç ve dünyanın en geliģen uçak filosuna sahip Türk Hava Kargo TaĢımacılığında 2001 den bu yana sürekli bir geliģim söz konusu. Hava kargo pazarı sayısal verilerine baktığımızda da bu geliģimi net olarak görebiliyoruz. SHGM verilerine göre; 2010 yılı sonu itibariyle iç hatlarda taģınan kargo miktarı 555 bin tona, dıģ hatlarda taģınan kargo miktarı ise 1 milyon 467 bin tona (kargo, bagaj ve posta taģımaları da dahil) ulaģmıģtır. Ġç ve DıĢ hatlarda tarifeli sefer yapmak üzere yetkilendirilen 16 havayolu iģletmesinin 3 ü hava kargo taģımacılığı alanında hizmet vermektedir. Yolcu ve yük taģımacılığı yapmak üzere yetkilendirilmiģ THY ile birlikte 4 hava kargo iģletmesi bulunmaktadır. MNG, ACT, ULS ve THY nin filosunda bulunan toplam 31 kargo uçağının yük kapasitesi 1 milyon 112 bin ton dur. Türkiye de faaliyet gösteren 301 yetkili hava kargo acentesinin 132 si IATA ya bağlı bulunmaktadır. Türkiye nin bugün itibariyle 113 ülke ile ikili hava ulaģtırma anlaģması bulunurken, bu anlaģmaların tümü hava kargo taģımacılığına da açıktır. HAVA KARGODA TRANSĠT TAġIMACILIK VE ÖNEMĠ Transit taģımacılık, ekonomide ki anlık değiģikliklere karģı daha fazla korunmanızı ve olumsuz ekonomik koģulların etkisini minimize etmenizi sağlar. Sadece ihracat veya sadece ithalat taģımacılığı yaparsanız ülke ekonomisine çok fazla bağımlı kalırsınız.
Oysa transit taģıma yaptığınızda dünya ekonomisindeki hareketlere bağlı olarak transit yeteneğinizin Ģeklini değiģtirebilirsiniz. Transit yüklerin dağıtımı Türkiye'den yapılabilir mi? Türkiye bu konuda lojistik üs olabilir mi? Türkiye zaten kendi içinde bir lojistik üstür. Burada önemli olan Türkiye bunun ne kadarını kullanabiliyor? Türkiye gibi Avrupa Birliği'nin (AB) yanında Gümrük Birliği'ne tabii çok uygun olanakları ile Avrupa ülkelerine servis yapabilecek ama AB regülasyonlarının tamamına tabii olmayan (çevre koģulları, insanların yaģam tarz ve benzeri regülasyonlar) dünya üstünde baģka bir ülke yok. Türkiye çok ciddi anlamda kombine lojistik çözümlerle Uzakdoğu'dan bölgeye taģınan yükün çok ciddi bir kısmını kendi üstüne döndürebilir. Burada önemli olan hava kargonun sadece taģımacılığı değil, buraya getirilmesi, bekletilmesi, istendiği zaman müģterinin sipariģine göre gününde Avrupa'ya, Afrika'ya, Rusya'ya ve Ortadoğu'da bize yakın bölgelerde dağıtımının sağlanmasıdır. Bölgede Türkiye'den daha güvenli, bu anlamda daha geliģkin, iģ gücü kabiliyeti olan baģka bir ülke yok. 2008 yılında 2 milyon ton kargo Uzakdoğu bölgesinden Avrupa ve bizim bölgemize taģındı. Bunun 1 milyon tonu yolcu uçaklarının altında taģınırken diğer 1 milyon ton kargo uçakları ile taģındı. Bu 1 milyon tonluk taģımanın yüzde 10'unun Türkiye'nin üzerinden gerçekleģmesi 100 bin tonluk taģıma hacmi demek. Bu da sadece taģımacılıktan yılda 500 milyon dolarlık bir ciro kazanmamızı sağlar. Dünya Kargo Trafiğinde Ġstanbul Ġstanbul 2010 yılında Dünya Sıralamasında 339,077 ton ile 31., Avrupa Sıralamasında 10. ve Büyüme hızına göre Avrupa da %6 lık büyüme ile 2. ġehir seçildi. Ġstanbul Kargo Merkezi olmaya Öncülük Etmeli; Maalesef bugüne kadar olan süreçte, Uzakdoğu, Amerika ve Avrupa dan Afganistan, Irak ve diğer bölge ülkelerine yapılan taģımaların büyük bir yüzdesi Körfez ülkeleri üzerinden taģındı. Biz yeterince pay alamadık. Onlar transit antrepoları, serbest bölgeleri, kargo köyleri, uçaklara yeterli sayıda park pozisyonu gibi gerekli alt yapıyı zamanında oluģturdular. Bizim artık bu noktada bu sürecin devamını kaçırmamamız gerekiyor. HAVA KARGODA YENĠ GELĠġMELER Forwarderları ve lojistik hizmet sektörünü temsilen UTĠKAD adına delege olarak katıldığımız ve 8-10 Mart tarihlerinde Ġstanbul da gerçekleģen IATA Dünya Kargo Sempozyumu nda son yıllardaki geliģmelere paralel olarak bazı konular özellikle öne çıkmıģtır. Sempozyumun açılıģ gününde, küresel kriz sonrasındaki geçen 2 yılın değerlendirmesini takiben önümüzdeki yıllarda havacılık sektörünün geliģmesinde kilit rol oynayacak geliģim alanları, katılımcı delegelerin de oylarıyla sırasıyla aģağıdaki Ģekilde belirlenmiģtir. Güvenlik uygulamalarının hızlı bir biçimde tüm dünyada uyumlu ve standart hale getirilmesi (GÜVENLĠK) E-commerce ve e-freight uygulamalarının benimsenmesi ve hızlı bir Ģekilde tüm ülkelerde uygulamaya alınması (E-FREIGHT) Havacılık sektöründe becerileri ve bilgi düzeyini arttıracak eğitim çalıģmalarının geliģtirilmesi (EĞĠTĠM)
Tüm tedarik zinciri süreçlerinde çalıģma iliģkilerinin ve iletiģimin geliģtirilmesi (ÇALIġMA ĠLĠġKĠLERĠ VE ĠLETĠġĠM) Gümrük uygulamalarının uyumlulaģtırılması (UYUMLU GÜMRÜKLER) Altyapı yatırımlarının gerçekleģtirilmesi (ALTYAPI) Havayollarının Pazar giriģlerinin kolaylaģtırılması ve açık gökyüzü uygulamaları (AÇIK GÖKYÜZÜ) Çevre duyarlılığı ve karbon emisyon oranlarının düģürülmesi (ÇEVRE) 2010 yılında bir önceki kriz yılına göre yaklaģık olarak % 26 artan dünya hava kargo taģımalarına karģın, 2011 yılında yükselen petrol fiyatlarının ve Dünya da para harcamayan-tüketmeyen nihai tüketici miktarının artmasının sektör için ana tehditler olarak belirlendiği sempozyumda, güvenlik uygulamalarının yarattığı maliyet artıģlarına da dikkat çekildi. Önümüzdeki yıllarda güvenlik sorununun sektörü zorlamaya devam edeceği ve ancak bu arada e-freight (elektronik-kağıtsız taģıma ve elektronik ticaret) uygulamalarının, aynen e-bilet uygulamalarında olduğu gibi sektörün önünü açıcı uygulamalar olacağı vurgulandı. GACAG nedir? ; GACAG-Global Air Cargo Advisory Group, 4 kurucu üyesi bulunan yeni Global Hava Kargo ĠstiĢare Grubu dur. Öncelikli çalıģma konuları hava kargo güvenliği ve e-ticaret olan grubun temel prensipleri, 8-10 Mart 2011 tarihleri arasında Ġstanbul da gerçekleģen IATA Dünya Kargo Sempozyumunda imza altına alındı. Grubun Kurucu Üyeleri: FIATA- The International Federation of Freight Forwarders Assocation, IATA- The International Air Transport Assocation, TIACA- The International Air Cargo Association, GSF- Global Shippers Forum. Havacılıkta Kurallar DeğiĢiyor mu? ; Hava kargo taģımacılık endüstrisinde iģ iliģkileri değiģiyor. FIATA Hava Kargo ÇalıĢma Grubu BaĢkanı Rudolfo Sagel, Zürih te gerçekleģen toplantıda Forwarderlar ile taģıyıcı firmalar arasındaki iģ iliģkilerine yönelik yeni bir direktif yayınladı. Bu direktife göre; taģıyıcı firmalar ile taģıyıcı firmaların müģterisi olan ve taģımaların %80 inde yetkili kurum, %20 sinde acente olarak taģıma sözleģmesi imzalayan Forwarderlar arasındaki iliģkinin günümüz koģullarında daha fazla geliģmesi zorunlu. FIATA, ticaretin kolaylaģtırılması, e-ticaret, güvenlik ve profesyonellik konularında çalıģmalara baģlamıģ olup çalıģmaların Mart 2013 ten önce tamamlanması beklenmektedir. IATA- HAVA KARGODA 2014 TAHMĠNLERĠ; Uluslararası Hava TaĢımacılığı Birliği nin yayınladığı 2014 yılı tahminlerine göre; hava kargoda 38 milyon ton yük elleçlenmesi beklenirken bu rakamın 2009 yılında 26 milyon ton olarak gerçekleģmiģ olduğu da vurgulandı. Bu yükseliģin beraberinde getireceği ekonomik büyümenin desteklenmesi için daha verimli hava trafiği yönetimi, havalimanı tesisleri ve güvenlik programlarına ihtiyaç olduğu kaydedildi. Tahminlere göre; 2014 yılına dek Çin ve Hong Kong daki yük hacminde görülecek artıģın dünya toplamının üçte birini oluģturacağına iģaret ediliyor. Yine tahminler 2014 te dünyanın en büyük pazarlarını Ģöyle sıralıyor: Amerika (8,8 milyon ton), Hong
Kong (5,4 milyon ton), Almanya (4,4 milyon ton), Japonya (4,4 milyon ton) ve Çin (3,8 milyon ton) Ülkemiz ve UTĠKAD olarak bizler de bu pazarda daha fazla hava kargo trafiğinin gerek transit, gerekse ithalat ve ihracat olarak yaratabileceğini ön görmekteyiz. Sorunlar ve Çözüm Önerileri; Altyapı Yetersizliği; o Park Yeri Yetersizliği ve Slotların kısıtlanması; Uçaklara yeterli sayıda park alanı verilmesi ve buna bağlı olarak slotların düzenlenebilmesi için büyüme çalıģmaları bir an önce tamamlanmalı. o Antrepo Sorunları; Ülkemizde Transit Antrepo olmadığı için transit kargolar gümrük iģlemlerine tabi olmakta bu da zaman ve maddi kayıplara neden olmaktadır. o Diğer taģıma modları ile entegrasyon; Hava kargo taģıması sadece havayolu taģıması değildir. Intermodal taģıma içerisinde havayolu taģımasının yanı sıra, karayolu+havayolu ya da denizyolu+havayolu gibi diğer taģıma modları ile bağlantılar da söz konusudur. Örneğin Ġstanbul da ki 2 ana meydan arasında demiryolu bağlantısı yoktur ve karayolu ile aktarma yapıldığında harcanan süre, havayolu taģımasında geçen süreden dahi fazla olmaktadır. YetiĢmiĢ Kaliteli Personel Sıkıntısı; Sektörde yaģanan kaliteli personel sıkıntısının çeģitli eğitim programları ile biran önce giderilmesi gerekmektedir. Sınır geçiģleri Hızlandırılması, transit yüklerde gümrük formalitelerinin KolaylaĢtırılması; Ülkemizden geçen transit yükler sanki ülkemize ithal gelen yükler gibi bazı kontrollere ve iģlemlere tabi tutulmakta ve bu da ülkemizin transit taģımacılıktan aldığı payı hızla düģürmektedir. Yük taģımalarında yavaģlamaya ve hatta ülkemizin yük kaybına neden olan mevcut gümrük mevzuatları ve uygulamaları, ticaretin daha hızlı gerçekleģtirilmesini sağlayacak Ģekilde yeniden düzenlenmelidir. Kargo hizmetinin 7/24 verilmesi; Ülke genelindeki hava ithalat ve hava ihracat taģımaları ve buna bağlı gümrük iģlemlerinin yaklaģık %74 ü Atatürk Havalimanı Kargo Gümrük Müdürlüğü nde gerçekleģmektedir. Bu gümrükte iģlemler 09:00 17:00 mesai saatleri içersinde, bunun haricinde ise mesai ücreti yatırılarak yapılabilmektedir. Atatürk Havalimanı Kargo Tesisleri ile Gümrük YerleĢkesinin fiziki yetersizliği hepimizce bilinmektedir. Üzerinde önemle durulması gereken ve bir an önce çözülmesi gereken bu yetersizliğin yanı sıra, Gümrük ĠĢlevlerinin 7/24 çalıģma esasına göre yeniden yapılandırılması gerekmektedir. Lojistik Firmalar Bünyesinde Gümrük MüĢaviri Ġstihdamı: Ülkemizdeki lojistik hizmet sağlayan Ģirketler dünyada bir örneği olmayan Ģekilde genel gümrükleme hizmetlerini verememektedirler. Söz konusu genel gümrükleme hizmetleri özellikle INCOTERMS 2010 da da belirtilen DDP taģımalarında çok büyük önem arz etmekte ve ayrıca transit taģımanın da önünde duran önemli bir engel olarak karģımıza çıkmaktadır.
Sektör olarak Gümrük MüĢavirliği mesleğine büyük saygı duyulmaktadır. Ancak lojistik firmaların dünya ile rekabet edebilmesi için Gümrük MüĢaviri istihdam edebilmelerinin önünün açılması da bir zorunluluktur. Temsil ettiğim ve kara, hava, deniz, demiryolu ve kombine taģımacılığa iliģkin tüm taģıma modlarında hizmet veren Forwarding ve Lojistik firmalarının Türkiye deki sivil toplum kuruluģu olan ve bu yıl 25. yılını kutlayan UTĠKAD, çeģitli uluslararası etkinliklere katılarak ülkemizi ve sektörü uluslararası platformlarda da temsil etmeye özen göstermektedir. Söz konusu organizasyonlarda sadece katılım ve sunum yapılması ile sınırlı kalınmamakta, bu tür organizasyonları Türkiye de de gerçekleģtirmektedir. UTĠKAD, geçtiğimiz yıllar içersinde FIATA Dünya Kongresi, Balkan Kongresi gibi uluslararası organizasyonlara ev sahipliği yapmıģtır. 25. KuruluĢ yıldönümümüzde, 26-27 Mayıs 2011 tarihleri arasında yapılacak olan Güneydoğu Avrupa Ülkeleri Lojistik Kongresi (Eski adıyla Balkan Kongresi) de ülkemizin ve UTĠKAD ın ev sahipliğinde Ġstanbul da ikinci defa gerçekleģecektir. Bölgesinde önemli bir aktör konumundaki ülkemizin komģularıyla artan dıģ ticaretine yönelik lojistik ve taģıma stratejilerinin oluģmasında önemli katkıları olacak bu kongreyle ülkemizi ve sektörümüzü gururla temsil edeceğiz. TEġEKKÜRLER