GÜNE BAŞLARKEN 17 Aralık 2009

GÜNE BAŞLARKEN 17 Aralık 2009...ekonomikarastirma@halkbank.com.tr... YURTİÇİ GELİŞMELER Yurtiçi Piyasalar-Döviz B ankalararası döviz piyasasında dolar kuru bugün açılışta, euro dolar paritesinin aşağı yönlü hareketine paralel olarak dünkü spot kapanışa göre yükselerek, 1.5140/1.5190 TL seviyelerinde işlem görüyor. Bankalararası piyasanın dün spot kapanışında en iyi dolar alış ve satış kotasyonları 1.5070/1.5100 TL olmuştu. Merkez Bankası dün gösterge dolar kurunu 1.5012/1.5084, euro kurunu 2.1850/2.1955 TL, pariteyi ise 1.4555 olarak ilan etti. Bu kurlara göre TL yılbaşından bu yana dolar karşısında 1.35 değer kazanırken, euro karşısında ise yüzde 2.43 değer kaybetti. Bugün döviz piyasasında euro dolar paritesine odaklı bir seyir izlenmesi bekleniyor. Yurtiçi Piyasalar Borsa İ MKB 100 endeksi, yurtdışı borsalardaki alıcılı seyre paralel olarak, dünü 0.73 artışla 50,817.25 puandan kapattı. İMKB üzerinde ağırlığı yüksek olan bankacılık endeksi yüzde 1.32 artışla 115,384.36 puandan kapattı. Borsadaki işlem hacmi ise bir önceki güne göre yaklaşık yüzde 6 artarak 2.25 milyar TL seviyesinde gerçekleşti. Endeks dün itibariyle geçen hafta sonuna göre yüzde 2.90, 2008 yıl sonu kapanışına göre yüzde 89.16 değer kazandı. USD/TL 1,8 1,7 1,6 1,5 1,4 1,3 1,2 1,1 Oca-07 Ağu-07 Mar-08 Eki-08 May-09 Ara-09 60.000 55.000 50.000 45.000 40.000 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 IMKB-100 ENDEKSİ Oca.07 Ağu.07 Mar.08 Eki.08 May.09 Ara.09 1

Yurtiçi Piyasalar Faiz B ono-tahvil piyasasında, 3 Ağustos 2011 vadeli gösterge kıymet dün spot piyasada ortalama yüzde 9.32, valörlüde yüzde 9.29 seviyesinden kapandı. Gösterge tahvil bu sabah itibariyle ise yüzde 9.36 seviyesinde işlem görüyor. Gösterge tahvil şu anda yüzde 6.72 olan fonlama maliyetinin üstünde seyrediyor. Yurtiçi Piyasa Gelişmeleri T ÜİK ve TCMB işbirliğiyle yürütülen, tüketicilerin harcama, davranış ve beklentilerini değerlendiren aylık tüketici eğilim anketi dün yayınlandı. Buna göre, Ekim ayında 80.46 olan tüketici güven endeksi, Kasım ayında Ekim ayına göre yüzde 2.59 oranında azalarak 78.38 seviyesinde gerçekleşti. Endeksin 100 den büyük olması tüketici güveninde iyimser durum, 100 den küçük olması tüketici güveninde kötümser durum olduğunu gösteriyor. Yapılan açıklamada güven endeksindeki azalışın, tüketicilerin mevcut ve gelecek dönem satın alma gücü, gelecek dönem genel ekonomik durum, gelecek dönem iş bulma olanakları ve mevcut dönemin dayanıklı tüketim malı satın almak için uygunluğuna dair değerlendirmelerinin kötüleşmesinden kaynaklandığı belirtildi. 27 25 23 21 19 17 15 13 11 9 7 GÖSTERGE TAHVİL FAİZİ % TCMB FAİZİ(bileşik)% 5 Oca.07 Ağu.07 Mar.08 Eki.08 May.09 Ara.09 105 90 75 60 TCMB-TÜİK Tüketici Güven Endeksi Genel Ekonomik Durum Beklentileri (Gelecek 3 ay) Tüketici Güveni Kas.06 May.07 Kas.07 May.08 Kas.08 May.09 Kas.09 TCMB bugün faiz konulu Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısını gerçekleştirecek. Reuters anketine göre, Kasım ayında beklentilerin üzerinde artan enflasyon ve beklentilerin altında daralan 3. çeyrek GSYH verilerinin Türkiye ekonomisinin toparlanmaya başladığı yönünde yorumlanmasıyla piyasadaki genel beklenti PPK nın şu anda yüzde 6.50 olan gecelik borçlanma faiz oranında değişime gitmemesi yönünde. Ankete göre TCMB nin 2010 yılının ilk yarısında da faizlerde değişikliğe gitmemesi ve 2. yarısından itibaren faizlerde artırıma gitmesi bekleniyor. Ankete göre 2010 yılı sonu faiz beklentileri yüzde 6.75 9.0 arasında değişiyor. PPK en son geçen ay yaptığı toplantıda gecelik borçlanma ve borç verme faiz oranlarını beklentilere paralel olarak 25 şer baz puan düşürerek sırasıyla yüzde 6.50 ye ve yüzde 9.00 a indirmişti. TCMB son 13 toplantıda iktisadi faaliyetteki yavaşlamaya vurgu yaparak toplam 1025 baz puan indirim yaptı. TCMB krizde en çok faiz indirimi gerçekleştiren merkez bankası olmuştur. Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz geçen yaptığı açıklamada, TCMB'nin faiz oranlarını mümkün olduğu kadar uzunca bir süre mevcut seviyelerde korumayı öngördüğünü söylemişti. Bizim görüşümüze göre, enflasyonda son ayda görülen yükseliş ve güçlü gelen sanayi üretimine rağmen büyümeye odaklanmış Merkez Bankası nın 25 baz puanlık indirim yapması hala ihtimal dahilinde ancak temel senaryo değil. 2

YURTDIŞI GELİŞMELER Yurtdışı Piyasalar Döviz A BD Merkez Bankası FED in ekonomiye 1,60 yönelik olumlu açıklamalarının faiz EUR/USD artırım sinyali olarak algılanması doların euro 1,50 karşısında son 3 ayın en yüksek seviyelerine yükselmesine neden oldu. Euro dolar paritesi dün en düşük 1.4503, en yüksek 1.4590 1,40 aralığında seyretmesinin ardından günü 1.4536 seviyesinden kapattı. Euro dolar 1,30 paritesi sabah itibariyle ise 1.4400 seviyelerinden işlem görüyor. Bugün ABD 1,20 haftalık işsizlik maaşı başvuruları, öncü göstergeler endeksi ve Philadelphia FED 1,10 imalat endeksi parite üzerinde etkili Oca-07 Ağu-07 Mar-08 Eki-08 May-09 Ara-09 olacaktır. Japon yeni ise dün en düşük 89.36 ve en yüksek 89.98 aralığında seyretmesinin ardından günü 89.78 seviyesinden kapattı. Sabah itibariyle 89.65 seviyesinden işlem görüyor. Yurtdışı Piyasalar Borsalar A BD borsaları, FED kararı öncesinde güne yükselişle başlamalarının ardından FED in ekonomiye yönelik olumlu açıklamalarının faiz artırımı endişelerini artırmasının etkisiyle kazançlarının çoğunu geri verdi. Dow Jones endeksi dün yüzde 0.1 değer kaybederken, S&P endeksi yüzde 0.11 ve Nasdaq endeksi yüzde 0.27 değer kazandı. ABD borsa vadeli işlemleri ise sabah itibariyle artı seviyelerde işlem görüyor. FED ekonomiye yönelik olumlu değerlendirmeler yaparken, kredi krizinin ardından ABD bankacılık sistemini güçlendirmek amacıyla sağlanan özel likidite olanaklarının çoğunun, 1 Şubat ta sona ereceği konusunda uyarıda bulundu. 1.600 1.500 1.400 1.300 1.200 1.100 1.000 900 800 700 DOW JONES VE S&P BORSA ENDEKSLERİ S&P 500 (sol eksen) Dow Jones (sağ eksen) 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 600 2.000 Oca.07 Ağu.07 Mar.08 Eki.08 May.09 Ara.09 3

FED açıklamasından önce gelen enflasyon verisinin beklentilere paralel gelmesi ve konut başlangıçları verisinin beklentileri aşması endekslere alım getirmişti. Küresel bankacılık otoritelerinin daha sıkı sermaye kuralları getirilmeden önce finans kurumlarına belirli bir süre tanıyacağı yolundaki haberlerin etkisiyle seans başında yükseliş gösteren finans hisseleri, FED açıklamasının faiz artırım endişelerini artırmasıyla değer kaybetti. ABD borsaları ise genelde ekside seyretti. FED in ekonomiyle ilgili olumlu açıklamaları Asya borsalarında faiz artırım sinyali olarak algılanırken, finans hisselerine gelen satışlar endeksler üzerinde baskı yarattı. Japon Nikkei endeksi, yüzde 0.13 değer kaybetti. Avrupa borsaları vadeli işlemleri ise Avrupa borsalarının güne düşüşle başlayacağına işaret ediyor. Yurtdışı Piyasalar Petrol/Altın P etrol fiyatları, FED in ekonomiye yönelik olumlu açıklamalarının ve ABD ham petrol stoklarının beklentilerin aksine azalmasının dünyanın en büyük petrol tüketicisi ABD ye yönelik talep endişelerini azalmasıyla dünü yükselişle varil başına varil başına 72.66 dolar seviyesinden kapattı. Sabah itibariyle ise varil başına 72.4 dolar seviyesinden işlem görüyor. Altın fiyatları ise dünü ons başına 1137.6 dolar seviyesinden kapattı. Sabah itibariyle ise güçlü doların etkisiyle ons başına 1127 dolar seviyelerine geriledi. Yurtdışı Piyasa Gelişmeleri- ABD A BD Merkez Bankası FED dün yaptığı faiz konulu toplantıda aldığı kararla, beklentilere paralel olarak gösterge faiz oranında değişime gitmezken, sıkı ekonomik koşullar ve düşük enflasyon karşısında gösterge faizin uzun bir süre düşük seviyelerde kalacağını yineledi. FED en son geçen yıl Aralık ayında yaptığı toplantıda, gösterge faiz oranını yüzde sıfır ile yüzde 0.25 arasına indirmişti. Reuters anketine göre faiz oranlarını 2007 yılının Eylül ayında itibaren yüzde 5.25 ten yüzde sıfır ile yüzde 0.25 arasına indiren FED in 2010 yılının 3. çeyreğine kadar faizlerde değişiklik yapması beklenmiyor. FED Açık Piyasa Kurulu toplantısının ardından yapılan açıklamada, hane halkı harcamalarının ılımlı bir oranda büyüme gösterdiği belirtilirken, bu durumun gelirlerdeki zayıflık, kredi koşulları sıkışıklık ve iş piyasasındaki zayıflık nedeniyle sınırlandığı belirtildi. Açıklamada FED krizden en çok yara alan sektörlerden konut sektöründe gelişme olduğuna ve geçen ay işsizlik oranındaki azalışa dikkat çekti. Açıklamada iş piyasasındaki bozulmanın azalmakta olduğu belirtilirken, iş dünyasının sabit yatırımlarda hala sınırlamaya gittiği ve istihdam yaratma konusunda isteksizliğin sürdüğü ifade edildi. Açıklamada ayrıca FED kredi piyasalarının işleyişiyle ilgili gelişmelerin bir işareti olarak, piyasalara sağlanmakta olan özel likidite olanaklarının çoğunun 1 Şubat'ta sona ereceğini ve diğer Merkez Bankalarına sağlanan geçici swap anlaşmalarının da bu tarihte sona erdirilmesiyle ilgili bir çalışmaları olduğunu kaydetti. 4

ABD Çalışma Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamaya göre, ABD de tüketici fiyat endeksi (TÜFE) Kasım ayında bir önceki aya göre yüzde 0.4 artış gösterdi (beklenti yüzde 0.4). Gıda ve enerji fiyatlarının hesaplama dışı tutulduğu çekirdek TÜFE ise Kasım ayında değişim göstermedi (beklenti yüzde 0.1). TÜFE Ekim ayında bir önceki aya göre yüzde 0.3 ve çekirdek TÜFE 0.2 artış göstermişti. Yıllık bazda bakıldığında ise TÜFE Ekim ayındaki yüzde -0.2 seviyesinden Kasım ayında yüzde 1.8 seviyesine yükseldi. Çekirdek TÜFE nin yıllık artışı ise Kasım ayında Ekim ayındaki gibi yüzde 1.7 seviyesinde gerçekleşti. TÜFE nin enerji maliyetindeki artışlarla yükseldiği açıklandı. 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0-1,0-2,0-3,0 Enflasyon YY ABD TÜFE (%) Çekirdek Enflasyon YY FED Enflasyon Hedefi Oca.02 Tem.03 Şub.05 Eyl.06 Nis.08 Kas.09 ABD de dün yapılan açıklamaya göre, konut başlangıçları verisi Kasım ayında yüzde 8.9 artarak 574,000 seviyesinde gerçekleşti. Beklentiler verinin 580,000 seviyesinde gerçekleşmesi yönündeydi. Açıklamada ayrıca Ekim ayında yüzde 10.6 azalış olarak açıklanan veri yüzde 10.1 artış olarak revize edildi. ABD de konut başlangıçları Kasım ayı itibariyle geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 12 gerilemiş durumda bulunuyor. Mortgage Bankers Association (MBA) tarafından yapılan açıklamaya göre, ABD de mortgage başvuruları endeksi, 11 Aralık ta biten haftada yüzde 0.3 artarak 667.3 seviyesine yükseldi. Veri geçen hafta bir hafta öncesine göre yüzde 8.5 artarak 665.6 seviyesine yükselmişti. Piyasadaki eğilimi daha iyi gösteren 4 haftalık hareketli ortalama ise geçen hafta yüzde 1.5 artış göstermesinin ardından bu hafta yine yüzde 1.5 artarak 627.3 seviyesinden 636.9 seviyesine yükseldi. İki hafta önce ortalama olarak yüzde 4.88 olan 30 yıllık sabit mortgage faizleri, geçen hafta yüzde 4.92 seviyesine yükseldi. 1.300 1.200 1.100 1.000 900 800 700 600 500 400 300 ABD Haftalık Mortgage Başvuruları Endeksi Mortgage Başvuruları Endeksi, 4 Haftalık Ortalama 30 Yıllık Sabit Mortgage Faizi (%) Haziran 07 Ocak 08 Eylül 08 Nisan 09 Aralık 09 7,0 6,5 6,0 5,5 5,0 4,5 4,0 5

Yurtdışı Piyasa Gelişmeleri Diğer vrupa Birliği İstatistik Kurumu Eurostat tarafından A dün yapılan açıklamaya göre, Euro bölgesinde Euro Bölgesi TÜFE (%) tüketici fiyatları Kasım ayında aylık bazda yüzde 0.1 artarken, yıllık bazda yüzde 0.5 seviyesinde gerçekleşti. Ekim ayında yıllık bazda yüzde -0.1 seviyesinde gerçekleşen verinin daha önce geçici verilere göre Kasım ayında yüzde 0.6 seviyesinde gerçekleştiği açıklanmıştı. Beklentiler de bu oranın revize edilmemesi yönündeydi. Enerji ve gıda fiyatlarının dahil edilmediği çekirdek enflasyon ise Kasım ayında aylık bazda değişim göstermezken, yıllık bazdaki artış yüzde 1.0 olarak gerçekleşti. Çekirdek enflasyon bir önceki ay aylık bazda yüzde 0.3 artış göstermiş, yıllık artış oranı ise yine yüzde 1.0 olmuştu. 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0-1,0 ECB Enflasyon Hedefi Enflasyon YY Çekirdek Enflasyon YY Oca.02 Nis.03 Ağu.04 Ara.05 Nis.07 Tem.08 Kas.09 Bugün Açılışlar S abah itibariyle EUR/USD 1.4370 1.4536, GBP/USD 1.6206 1.6370, USD/JPY 89.72 90.26, USD/CHF 1.0382-1.0481, altın fiyatları ons başına 1125.70-1141.50 dolar, ABD ham petrolü 72.4 dolar ve Brent ham petrolü 74.2 dolar seviyelerinde işlem görüyor. LIBOR oranları; 1 ay 0.23250, 3 ay 0.25375, 6 ay 0.45125, 1 yıl 1.00375, EURIBOR oranları; 1 ay 0.487, 3 ay 0.715, 6 ay 0.998, 1 yıl 1.246, TRYIBOR oranları 1 ay 6.80, 3 ay 7.00, 6 ay 7.6875, 1 yıl 8.5788, gösterge 10 yıllık ABD Hazine tahvili getirisi yüzde 3.5709, 2030 vadeli Türkiye tahvili 161.125/162.000 seviyelerinde bulunuyor. Orkide SALTIK/Bölüm Müdürü...0212 3930395...orkide.ercumentsaltik@halkbank.com.tr... Mustafa TEMİZKAN/Uzman Yrd.... 0212 3930358...mustafa.temizkan@halkbank.com.tr... Türkiye Halk Bankası A.Ş. Hazine Yönetimi, bilgilendirme amacıyla sunduğu bu yayının hazırlanmasında gerekli özeni ve dikkati göstermesine rağmen, oluşabilecek hata ve eksikliklerden ve yayının ticari amaçlı kullanımından doğabilecek zararlardan sorumlu tutulamaz. Sunulan bilgi, görüş ve veriler herhangi bir yatırım aracını alım veya satım önerisi olarak kabul edilemez. Bilgiler Reuters dan alınmıştır. 6