TC. SAĞLIK BAKANLIĞI SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ KADIN HASTALIKLARI, DOĞUMHANE VE KADIN DOĞUM POLİKLİNİĞİ BÖLÜM UYUM EĞİTİMİ REHBERİ Eğitim Koordinatörlüğü
İÇİNDEKİLER 1. ÖNSÖZ 2. BÖLÜM YÖNETİCİ VE ÇALIŞANLARI 3. BÖLÜMÜN FAALİYETLERİ VE İŞLEYİŞİ 4. BÖLÜMÜN FİZİKİ YAPISI 5. ÇALIŞANLARIN MESLEKİ KATEGORİLERİNE GÖRE GÖREV, YETKİ VE SORUMLU- LUKLARI 6. BÖLÜM İLE İLGİLİ YAZILI DÜZENLEMELER 7. HİZMET KALİTE STANDARTLARI 8. ÇALIŞACAĞI BÖLÜM İLE İLGİLİ EĞİTİM a) Yatış verilen hastaya hemşirelik yaklaşımı b) Yüksek ateşli erişkin hastalarda hemşirelik bakımı c) Preop hasta hazırlığı hemşirelik bakımı d) Postop hastada hemşirelik bakımı e) Hemşire bakım planları f) Jinekolojik hemşire tanıları g) Nonstress Test h) Servis muayene odası işlemleri(biyopsi,kolposkopi,aşılama ) i) Preeklampsili hastada hemşirelik bakımı j) Tıbbi terminasyon ve intrauterin ex fetüslü hastalarda uygulama prosedürü k) Rh Uyuşmazlığı l) Celestone Chrodonose Uygulama m) Frozen Şartlarında Opere Olacak Hastaların Hazırlığı
ÖNSÖZ Sağlık hizmetlerinin kaliteli sunulması, kaliteli bilgi ve deneyimle gerçekleşmektedir. Sakarya Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi kuruluşundan bu yana kaliteli hizmeti önemsemiş ve Sağlık Bakanlığının Hizmet Kalite Standartlarını uygulamaya çaba göstermiştir. Her alanda yenilenen eğitim çalışmalarıyla, personel verimi en üst düzeyde tutulmaya çalışılmaktadır. Sağlık kuruluşlarında Hasta ve Çalışan Güvenliğini olumsuz etkileyebilecek pek çok faktör bulunmaktadır. Sağlık kuruluşlarının süreçlerdeki basit hataları hastaya zarar verecek şekilde ortaya çıkmasını engelleyecek yeni tasarımlar yapmaları ve hataların hastaya ulaşmadan önce tespit edilmesini ve düzeltilmesini sağlayacak önlemleri almaları gerekmektedir. Bilinmelidir ki yapılan küçük hatalar zamanla alışkanlık haline gelmekte ve hizmet kalitesini düşürmektedir. Ayrıca çağımızda hasta bakım hizmetleri ile ilgili yeni bilgiler üretilmekte ve anlayışlar geliştirilmektedir. Bu ve benzeri sebepler sürekli eğitimi kaçınılmaz kılmaktadır. Hizmet kalitesini önemseyen ve gereğini yapma hassasiyetini sürekli olarak taşıyan hastanemiz tarafından düzenlenen bu rehber kaliteli hizmet verme adına çalışmaya yeni başlayacak olan hastane personelimizin uyumunu sağlamak için hazırlanmıştır. Sağlık hizmetinin odak noktası insandır ve sunulan hizmetlerde gerek hasta ve yakınlarının gerekse çalışanların memnuniyeti esastır. Bu ilke idaresiyle birlikte tüm çalışanlarımızın ilke edineceği temel koşuldur. Başarı dileklerimizle.
MİSYONUMUZ Sağlık hizmetinde insan odaklı, güvenilir, çevreye duyarlı, hasta güvenliğini ve hastaların sosyal değer yargılarını önemseyen, personelinin çalışma koşulları ile ilgili taleplerini göz önünde tutan, yenilikçi ve sürekli kendini geliştiren yönetim anlayışını kurum kültürü haline dönüştürmektir. VİZYONUMUZ Sunduğumuz Sağlık Hizmeti Standartlarının yükseltilmesi için, tecrübeli ve uzman eğitim kadromuzla, tıbbi ve teknolojik gelişmeleri takip ederek, elde ettiğimiz bilgi ve deneyimlerimizi, hastalarımızın ve çalışanlarımızın hizmetine sunarak, bilimsel çalışmalarla bölgemizin referans hastanesi olmaktır. POLİTİKAMIZ Sağlık Bakanlığı mevzuatları doğrultusunda Hizmet Kalite Standartlarının şartlarına uyarak etkinlik ve verimliliğin sürekli olmasını sağlamak Çalışan memnuniyetini göz önüne alarak hastaların ihtiyaç ve beklentilerini karşılamak Kaynaklarımızı en iyi şekilde kullanarak güler yüzlü, yetenekli, bilgili ve deneyimli ekiplerimizle güvenilir sağlık hizmeti vermek Sosyal dayanışma sağlanarak, temiz, güvenli, düzenli ve katılımcı bir çalışma ortamı sağlamak Birimler arasında koordinasyonu sağlamak, personelimizin gelişmesini sürekli kılmak ve motivasyonunu artırmak amacıyla eğitimler düzenlemek. Değişime açık olmak ve sürekli kendimizi geliştirmek.
BÖLÜM YÖNETİCİ VE ÇALIŞANLARI Sorumlu Hekim Hekimler Prof. Dr. Arif Serhan CEVRİOĞLU Prof. Dr. Selçuk ÖZDEN, Yrd. Doç. Dr. Nermin AKDEMİR Yard. Doç. Dr. Mehmet Sühha BOSTANCI, Uzm. Dr. Sedat UMUR Uzm Dr. Hamiyet BEKÇİ NUMANOĞLU, Yard. Doç. Dr. Hilal Uslu YUVACI Uzm. Dr. Deniz ŞENOCAK VARLIKLI Asistan Hekimler Dr. Aslıhan KAL, Dr. Gülfem BAŞOL, Dr. Gökçen İLHAN, Dr. Filiz BİLİR, Dr. Mustafa ALBAYRAK, Dr. Yeşim DAROL, Kadın Doğum S. Hemşire Sultan ÇAKAN Hemşireler Nevin İPEK, Sema İPEKÇİ, Sibel DERE, Fatma ARSLAN, Seher İNAN Hacer GÜNER, Emine GENÇ, Beyza USLU, Nesrin ÇAKIR, Ayşe PARTI, Cemile ATICI Tıbbi Sekreterler Nazan EGE, Hilal KORKMAZ Temizlik Personelleri Yaşar TAY, Necla KAHRAMAN, Fikriye GÜL Doğumhane S. Hemşire Yazgül GÜLER Ebe Ayşe GÖKDEMİR Tuğba ÇAYLAK Esin DOĞAN Emel MUTLU Nuray BURAK Zerrin İLTER Tıbbi Sekreterler Merve BAYIR Temizlik Personelleri Havva DEVNE, Ayşe BAHADIR, Nazlı AKÇA, Aysel TÜFEKÇİOĞLU Kadın Doğum Polikliniği Canan KORKMAZ
BÖLÜMÜN FAALİYETLERİ VE İŞLEYİŞİ 08:00 mesai başlama saatidir. Doğum salonu tüm malzemeleri tam ve çalışır durumda olup olmadığı kontrol edilir. Tedavi saatleri Dr. orderlarına göre düzenlenir. Sabah, ANT ler alınır, hasta odalarının düzeni sağlanır. Ameliyat edilecek hastaların preop hazırlıkları yapılır. Ameliyathaneye gidecek hastalar sedyeye alınarak bir ebe eşliğinde personelle birlikte ameliyathaneye teslim edilir. Yapılan işlemler ve girişimler gebe takip formuna ve otomasyon sistemine kayıt edilir. Doğuma gelen hastanın takibi ebe tarafından yapılır,doğum asistan tarafından ebe eşliğinde gerçekleştirilir. Doğum sonrası hasta 2 saat kanama,ant takibi yapılıp hastada problem yoksa servise gönderilir. Tedavi defterleri yazılır, eczaneden ilaç istemleri otomasyon üzerinden yapılır. Gün içinde düzenli olarak hastaların takiplerine belirli aralıklarla devam edilir. Doğumu gerçekleşen hastaların tüm bilgileri doğum defterine kaydedilir. Yeni doğanın ilk bakımı,aşıları yapılıp,ayak izi alınır. Bebeğin bilgileri yeni doğan formuna kaydedilir. Doğumda kullanılan malzemelerin tam ve eksiksiz olduğu kontrol edilip,malzemeler cerrahi set teslim formu ile sterilizasyona teslim edilir. Nöbet teslimleri servis sorumlusu eşliğinde önce bankoda daha sonra hasta başında nöbetçiye teslim edilir. Nöbetçi bire bir hastaların tedavi bakım ve takiplerinden sorumludur. Servisin düzenini ve temizliğinin yapılmasını sağlar. Nöbetçi nöbet yerini kesinlikle terk edemez. BÖLÜMÜN FİZİKİ YAPISI Servisimiz hastanenin 3. katında yer almaktadır. 1 Muayene Odası 1 Uzman Doktor Odası, 1 Asistan Doktor Odası 1 Hemşire odası 17 Hasta Odası olmak üzere 34 yataktan oluşmaktadır. Kadın Doğum Servisi, Septik Servisi, Gebe ve Loğusa, Jinekolojik Cerrahi hizmeti vermektedir. 2 Doğum Odası
1 NST Odası, 1 Asistan Doktor Odası 1 Ebe odası 3 Gebe takip,1 Pospartum takip Odası olmak üzere 10 yataktan oluşmaktadır. Kadın Doğum Servisi, Septik Servisi, Gebe ve Loğusa, Jinekolojik Cerrahi hizmeti vermektedir. YATAKLI TEDAVİ KURUMLARI İŞLETME YÖNETMELİĞİ Servis Şef ve Uzmanlarının Görev ve Yetkileri : Madde 114 Servis şef ve uzmanları: a) Servislere kabul edilen hastaları uzmanlıkları çerçevesinde muayene ve tedavi eder. Kendi servisinin polikliniğini yaparlar. Ayrıca çeşitli uzmanlık dalları bulunmayan küçük yataklı tedavi kurumlarında Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanunun hükümleri çerçevesinde diğer uzmanlık şubelerine ait hastaları da muayene ve tedavi etmekle yükümlüdür. Ancak ilk tedaviden sonra mutlaka ilgili dal uzmanının görmesi gereken vakaları, gereği yapılmak üzere baştabibe bildirir. Şef ve uzmanlar, hasta müşahade ve tabelalarının düzenli ve usulüne uygun olarak yazılmasından sorumludurlar. b) Her ne zaman olursa olsun şubelerinde çıkan önemli ve acil vakalar nedeniyle kurumca kendilerine yapılan davete gelmek ve gereken muayene ve tedaviyi yapmakla yükümlüdürler. Herhangi bir hasta hakkında konsültasyon için diğer şubelerden gelen davetleri kabul ve görüşlerini bildirmek zorundadırlar. Aynı şubeden birçok uzman bulunan kurumlarda bu çeşit hizmetler baştabibin düzenleyeceği sıraya göre nöbetleşe yapılır. c) Poliklinik ve servislerinde ihbarı mecbur bir bulaşıcı hastalık görüldüğünde, ihbar vesikasıyle durumu baştabibe bildirirler. d) Orijinal çalışmalara esas teşkil edebilecek nadir vakalara rastladıkça, hastane bilimsel konseyine sunulmak üzere bütün belgeleri ile beraber baştabibe verirler. Servis şef ve uzmanları, servis istatistiklerinin düzenlenmesi ve zamanında idareye verilmesi ile servis protokol defterinin usulüne uygun olarak tutulmasından sorumludurlar.
e) Kurum içinde yapılacak ameliyatlarda; 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanunun aşağıda belirtilen 70. maddesine uymaları zorunludur. (Tabipler, diştabipleri ve dişçiler yapacakları her nev i ameliye için hastanın, hasta küçük veya tahtı hacirde ise veli veya vasisinin evvelemirde muvafakıtını alırlar. Büyük ameliyei cerrahiyeler için bu muvafakatın tahriri olması lazımdır. Veli veya vasisi olmadığı veya bulunmadığı veya üzerinde ameliyat yapılacak şahıs ifadeye muktedir olmadığı takdirde muvafakat şart değildir.) Ameliyatı yapan uzman, ameliyatın sonunda yaptığı ameliyatı ameliyat kayıt defterine kaydeder (Ek 52 Form 11) f) Poliklinik ve servislerde geçen önemli fenni ve idari vakaları baştabibe bildirirler. g) Servislerine lüzumlu alet, ilaç ve sıhhi malzeme için örneğine uygun birer istek belgesi (Ek 37 Form 88) düzenleyerek baştabibe havale ettirdikten sonra bunların cinsine göre imza mukabilinde eczane veya depodan alınmasını sağlar. h) Servislerine ait bütün demirbaş eşyanın bakımı, muhafazası ile tüketim maddelerinin yerinde ve ekonomik kullanımından sorumludur. i) Kadın hastalıkları ve doğum uzmanları ile aile planlaması kursu görmüş diğer tabipler aile planlaması uygulamaları yapmak ve kendi birimleri içinde bu çalışmaları düzenlemekle yükümlüdürler. Servis Sorumlu Hemşirelerinin Görev ve Yetkileri : Madde 131 Hemşire adedi müsait olan kurum ve servislerde, servisler, ameliyathane ve hemşirelik hizmeti bulunan diğer ünitelerdeki hizmetlerin sürekliliğini sağlamak için Baştabiblikçe servis veya bölüm sorumlu hemşirelikleri kurulabilir. Bu servis sorumlu hemşireleri nöbete girmezler. Hafta tatillerini cumartesi, pazar günleri yaparlar. a) Başhemşirenin o servisteki yardımcısı olup, servisinde bulunan bütün hemşire, ebe, hemşire yardımcısı, hasta bakımında çalışan yardımcı hizmetler sınıfı personelinin iş bölümünü yapar, bunların çalışmalarını izler. b) Servis hemşirelerinin hizmette birinci derecede amiri olup servis şef ve uzmanlarının ve baş hemşirenin direktifleri ile hasta tedavi bakımının en iyi şekilde yapılmasıyla ve servisindeki düzen ve disiplini sağlamakla yükümlüdürler. c) Servis demirbaş ve tüketim maddelerini teslim alır. Bunların muhafazasından ve yerinde kullanılmasından sorumludurlar.
d) Servisin temizliğini, yatan ve çıkan hastaların işlemlerini, hemşire ve diğer hizmetlilerin görev taksimi ve düzenlenmesini bizzat yapar ve bunların çalışmalarını denetler, yemek dağıtımının, acil ilaç dolabının işlerliğini düzenler. e) Ameliyathane sorumlu hemşiresi, ameliyathane hemşirelerinin birinci derecede amiri olup buradaki hemşirelik hizmetlerinin düzenli yürütülmesinden ameliyathane sorumlusuna ve başhemşireye karşı sorumludur. f) Servis eczacısı bulunmadığı hallerde ona ait görevleri yapar veya yaptırır. g) Servis istatistiklerinin idareye zamanında verilmesini sağlar. Hastane Hizmetlilerinin Görevleri : Madde 135 Hastane hizmetlileri, hastanenin temizliği, hastaların laboratuvar vesair yerlere götürülüp getirilmesiyle ilgili her türlü hizmetleri yapan yardımcı hizmetler sınıfı personelidir. Servis sorumlu hemşiresi ve hemşirelerinin direktif ve sorumluluğu altında, servislerin genel temizliklerini yapar ve hasta yemeklerini mutfaktan getirirler, Hemşirelerin dağıttığı yemek servisini yaparlar, hastaları bir yerden bir yere (Laboratuvar, servislere) götürüp getirirler. Laboratuvara gidecek muayene materyelini götürürler ve kendilerine verilen saatte neticelerini alırlar. Bizzat hasta bakımı ve hemşirelik hizmetleriyle ilgili olmamak üzere tabib, çalıştığı servis veya laboratuvarların hemşire, ebe ve tıbbi teknisyeni tarafından verilen emir ve görevleri yerine getirirler. Hastaların istek ve ihtiyaçlarını, servisteki önemli olayları,ağırlaşan hastaların ıstırablarını nöbetçi hemşireye derhal bildirirler, kendilerine teslim edilen hasta ve kurum eşyasından sorumludurlar. Hastane hizmetlilerinin kendilerine verilen görevlere uyumunu ve bu konularda eğitimini ilgili tabib, hemşire ve tıbbi teknisyenler sağlar. BÖLÜM İLE İLGİLİ YAZILI DÜZENLEMELER Bölüm ile ilgili kullanılan onamlar, formlar vb. düzenlemeler Bölüm Hizmet Kalite Dosyası, Enfeksiyon Kontrol Programı Dosyası ve Hasta Dosyalarında mevcuttur.
HİZMET KALİTE STANDARTLARI Sağlıkta Dönüşüm Programının ana hedeflerinden biride sağlık hizmetlerinde sürekli kalitegelişimini sağlamaktır. 2003 yılında ülkemize özgü bir uygulama olarak performansa dayalı ek ödemesistemi geliştirilmiş, ikinci bir aşama olarak da bu sisteme 2005 yılında sağlık hizmet sunumunda kaliteyiesas alan Kurumsal Performans ve Kaliteyi Geliştirme çalışması ile kalite boyutu eklenmiştir. Böylecesağlık hizmetine erişim, hizmet alt yapısı, süreçlerin değerlendirilmesi, hasta memnuniyetinin ölçülmesi ve belirlenen hedeflere ulaşma derecesinin ölçümüne dayalı kapsamlı bir hastane değerlendirme sistemihayata geçirilmiştir. 2005 yılında kamu hastanelerinde hayata geçirilen Kurumsal Performans ve Kaliteyi Geliştirmeçalışmasının en önemli parametresini kalite kriterleri oluşturmaktadır. 100 sorudan oluşan kalitekriterleri, 2007 yılı başında yapılan revizyonla 150 sorudan oluşan bir set halini almıştır. 2008 yılındayapılan revizyonda ise 150 sorudan oluşan kalite kriterleri tamamen revize edilerek hem yapısal, hemdizayn hem de metodolojik açıdan yeniden düzenlenmiştir. Kalite kriterleri Hizmet Kalite Standartlarıadını alarak toplam 354 standart ve yaklaşık 900 alt bileşenden oluşan bir set halini almıştır. 2009 yılıiçinde özel hastane ve üniversite hastanelerine yönelik olarak toplam 388 standart ve yaklaşık 1450 altbileşenden oluşan Özel Hastane Hizmet Kalite Standartları hazırlanarak yayınlanmıştır. Hizmet Kalite Standartları pek çok uzman tarafından ulusal ve uluslararası kaynaklardoğrultusunda farklı kurumsal yapılanmalar, problemli alanlar, ülke koşulları dikkatle alınarak hazırlanmıştır.değerlendiricilerin, hastane kalite temsilcilerinin, farklı çevrelerden çeşitli uzmanların geri bildirimleri,görüş ve önerileri değerlendirilmekte ve nihayetinde Başkanlık ekibinin bugüne kadar edindiği tecrübe dekullanılarak son derece titiz bir çalışma ile hastanelerimiz için tüm süreçlere ışık tutan bir değerlendirmearacına ulaşılmaktadır. Hizmet Kalite Standartları ve birlikte yayımlanan rehberler, sağlık hizmeti sunanlarauygulamalarında yol göstermek misyonuna sahip olduğu gibi bu uygulamaların yerinde değerlendirilmesiaşamasında da bir çizelge fonksiyonu görmektedir. Bakanlığa biçilen bu rol ve görevler ışığında geliştirilenbu standart ve rehberlerle birlikte hem uygulayıcıların hem de uygulamaları değerlendirecek olan Bakanlıkekiplerinin eğitilmesi sistemin bütüncül anlamda olumlu ve etkin bir yapıya bürünmesini sağlamaktadır.
BÖLÜM İLE İLGİLİ HİZMET KALİTE STANDARTLARI Hasta odalarında fiziki düzenleme yapılmalıdır. Her yatağın başında tıbbi gaz sistemine bağlı hasta başı paneli bulunmalıdır. Hasta odalarında lavabo, banyo ve tuvalet bulunmalıdır. Yatak başı bağlantılı hemşire çağrı sistemi bulunmalıdır. Hastaların kullandığı tüm banyo ve tuvaletlerde hemşire çağrı sistemi bulunmalıdır. Hasta odalarının temizliği günde en az iki kez yapılmalıdır. Hasta odalarında refakatçilerin dinlenebilmelerine yönelik düzenleme bulunmalıdır. Hasta odalarında refakatçilerin dinlenebilmeleri için pozisyon verilebilen koltuk/kanepe/ yatak bulunmalıdır. Çocuk servislerinde bu düzenlemeler yetişkinlere uygun nitelikte olmalıdır. Ameliyat öncesi yapılması gereken hazırlıkların kontrolüne ilişkin düzenleme bulunmalıdır. Güvenli Cerrahi Kontrol Listesinin "Klinikten Ayrılmadan Önce" bölümü kontrol edilmelidir. İlaç ve kit muhafaza edilen buzdolaplarının sıcaklık takipleri yapılmalıdır. Buzdolaplarının içinde bulunan malzemelere göre sıcaklık takibi yapılmalıdır. Hasta Başı Test Cihazlarının (HBTC) kullanımı düzenlenmelidir. HBTC nin kullanıldığı bölümlerde sorumlular belirlenmelidir. HBTC nin envanteri tutulmalıdır. HBTC nin bakımı ve temizliği yapılmalıdır. HBTC için kalibrasyon ve kalite kontrol testleri çalışılmalı ve kayıt altına alınmalı, o Kalite kontrol sonuçlarında uygunsuzluk tespit edilmesi halinde düzeltici önleyici faaliyet başlatılmalıdır. HBTC yi kullanacak çalışanlara; Çalışılacak testlerin preanalitik, analitik ve postanalitik evrelerinde dikkat edilmesi gereken hususlar, Kalibrasyon ve kalite kontrol sonuçlarının değerlendirilmesi, Cihazın temizliği ve bakımı hakkında eğitim verilmelidir. HBTC'de çalışılmış olan tüm test sonuçları, hasta dosyasına kayıt edilmelidir. Hasta kimliğinin doğrulanmasına yönelik düzenlemeler yapılmalıdır. Yatışı yapılan her hastada beyaz renkli kimlik tanımlayıcı kullanılmalıdır. Alerjik hastalarda ise sadece kırmızı renkli kimlik tanımlayıcı kullanılmalı, Hasta kimlik tanımlayıcı barkotlu olmalı,
Kimlik tanımlayıcıda; protokol numarası, hasta adı soyadı, doğum tarihi (gün/ay/yıl) bilgileri yer almalı, Tanı ve tedavi için yapılacak tüm işlemlerde hasta kimliği doğrulanmalıdır. Sağlık çalışanları, hasta kimlik tanımlayıcıların kullanımı ve hasta kimliğinin doğrulanması konusunda eğitilmelidir. Hastanın beraberinde getirdiği ilaçların yönetimine ilişkin düzenleme bulunmalıdır. Hastanın beraberinde getirdiği ilaçlar hemşire tarafından teslim alınmalıdır. Teslim alınan ilaçların miat kontrolü yapılmalı, Miadı geçmiş ilaçlar imha edilmelidir. Hastanın beraberinde getirdiği ilaçlar hekimi tarafından kontrol edilmelidir. Hastanın beraberinde getirdiği ilaçlar hemşire tarafından uygulanmalıdır. İlaçların güvenli uygulanmasına yönelik düzenleme yapılmalıdır. İlaçlar, kapalı kaplarda ve kişiye özel olarak hazırlanmalı, Kaplarda hastaların kimlik tanımlayıcı bilgileri bulunmalıdır. Tedavi planı hekim tarafından yazılmalı, kaşelenmeli ve imzalanmalı, Tedavi planı; ilacın tam adını, uygulama zamanını ve dozunu, uygulama şeklini ve veriliş süresini içermelidir. Hemşire hekimin tedavi planını hemşire gözlem formuna kaydetmelidir. Tedavi sürecindeki ilaçlar hastaya hemşire tarafından uygulanmalı, Stajyerlerin ilaç uygulamaları da hemşire gözetiminde olmalıdır. İlaçların karışmasını engellemeye yönelik düzenleme yapılmalıdır. İlaç isimleri kısaltılarak yazılmamalıdır. Yazılışı, okunuşu, ambalajı birbirine benzeyen ilaçların listeleri hazırlanmalı, Listeler kullanım alanında bulunmalıdır. Yazılışı, okunuşu, ambalajı birbirine benzeyen ilaçların dolaplardaki yerleşimi ayrı raflarda yapılmalıdır. Pediatrik dozda kullanılacak ilaçlara yönelik tedbirler alınmalıdır. Pediatrik dozdaki ilaçların listeleri ilgili bölümlerde bulunmalıdır. Pediatrik dozdaki ilaçların dolaplardaki yerleşimi diğer ilaçlardan ayrı raflarda yapılmalıdır. Acil kullanılabilecek pediatrik ilaçların kilograma göre dozları listelenmeli, Listeler ilgili bölümlerde bulunmalıdır. Yeşil ve kırmızı reçeteye tabi ilaçlara yönelik düzenleme yapılmalıdır. Yeşil ve kırmızı reçeteye tabi ilaçlar kilitli alanlarda bulundurulmalıdır.
Yeşil ve kırmızı reçeteye tabi ilaçların devir teslimi yapılmalıdır. Devir teslim kayıtlarında; İlacın hangi hastaya kaç adet kullanıldığı, İlacın kullanıldığı tarih, İlacı kimin uyguladığı, Kime kaç adet ilaç teslim edildiği, Teslim alan ve teslim edenlerin imzaları kayıt edilmelidir Advers Etki Bildirimi ile ilgili düzenleme yapılmalıdır. Ciddi ve beklenmeyen advers etkiler farmakovijilans sorumlusuna bildirilmelidir. Sözel istem uygulamasına yönelik düzenleme yapılmalıdır. Sözel istem uygulama sürecinde; İstem, istemi alan kişi tarafından yazılmalı, Yazılan kişi tarafından yazılı istem geri okunmalı, Gerektiğinde verilen ilacın adı kodlama yöntemi ile tekrar edilmeli, İstemi veren kişi tarafından istemin doğruluğu sözel olarak onaylanmalıdır. Sözel istem en geç 24 saat içerisinde hekim tarafından tedavi planına yazılmalıdır. Sözel istem uygulaması hakkında hemşire ve hekimlere eğitim verilmelidir. Kan ve/veya kan ürünleri için istem formu doldurulmalıdır. Kan ve/veya kan ürünleri istem formunda; Hastanın; Adı ve soyadı, Protokol numarası, Tedavi gördüğü bölüm, Tanısı, Kan grubu, Transfüzyon endikasyonu, Hastaya daha önce transfüzyon yapılıp yapılmadığı, Hasta kadın ise daha önce doğum yapıp yapmadığı, Kan ve/veya kan ürününün istem gerekçesi, Hazırlanacak kan ve/veya kan ürününün türü ve miktarı, Planlanan veriliş süresi, Hekim kaşesi ve imzası yer almalıdır. Transfüzyon sürecinin güvenliğini sağlamaya yönelik düzenleme yapılmalıdır.
Transfüzyon öncesi, çapraz karşılaştırma test sonucu ile hasta bilgileri iki sağlık çalışanı tarafından doğrulanmalıdır. Transfüzyondan hemen önce, iki sağlık çalışanı tarafından; Hastanın kimliği, Kan ve/veya kan ürününün türü ve miktarı, Ürünün planlanan veriliş süresi doğrulanmalıdır. Transfüzyonun ilk 15 dakikası sağlık çalışanı tarafından gözlenmelidir. Transfüzyon boyunca her 30 dakikada bir hastanın vital bulguları izlenmelidir. Hastanın güvenli transferi sağlanmalıdır. Yatan hastaların düşmelerinin önlenmesine yönelik düzenleme yapılmalıdır. Yatan hasta, bölüme kabulünde düşme riski yönünden değerlendirilmeli, Değerlendirme, hastane tarafından belirlenen bir ölçekle yapılmalı, Hastanın klinik durumuna göre düşme riski değerlendirmesi tekrarlanmalıdır. Düşme riski olan hastalar için, hastanın risk düzeyine yönelik önlemler alınmalıdır. Düşme riski olan hastalar dört yapraklı yonca figürü ile tanımlanmalı ve bu tanımlayıcı hastanın odasının giriş kapısında bulunmalıdır Yatan hastalarda düşme olayı gerçekleştiğinde kalite yönetim birimine bildirim yapılmalı, Olay ile ilgili gerekli düzeltici önleyici çalışmalar başlatılmalıdır. Yatan hastalarda hareket kısıtlamasına yönelik düzenleme yapılmalıdır. Hareket kısıtlama kararı hekim tarafından verilmeli, Hareket kısıtlama kararı tedavi planında yer almalı, Tedavi planında; Uygulamanın başladığı tarih ve saat, Uygulamanın hangi aralıklarla kontrol edileceği, Uygulamanın sonlandırıldığı tarih ve saat belirtilmelidir. Kısıtlılığın devamı ile ilgili karar en geç 24 saatte bir gözden geçirilmelidir. Yatan hastalara, tedavi sürecinde eğitim verilmelidir. Bu eğitim; Kullanacağı ilaçlar, tıbbi cihazlar, beslenmeleri, egzersizleri, kontrol zamanı ve bakıma ilişkin dikkat edilecek hususlar, El hijyeni, Sigara kullanan hastalara sigarayı bırakma tavsiye eğitimi konularını kapsamalıdır. Hastalara verilen eğitimlere ilişkin kayıtlar hasta dosyasında bulunmalıdır.
Çalışanlar tarafından kişisel koruyucu ekipman kullanılmalıdır. Bölüm bazında kullanılması gereken kişisel koruyucu ekipman belirlenmelidir. Kişisel koruyucu ekipman çalışma alanlarında ulaşılabilir olmalıdır. Kişisel koruyucu ekipman kullanımı konusunda çalışanlara eğitim verilmelidir. Acil müdahale seti bulunmalıdır. Sağlık hizmeti sunum alanlarında acil müdahale seti bulunmalıdır. Bölümler acil müdahale setinde bulunması gereken ilaç, malzeme ve cihazları belirlemelidir. İlaç ve malzemelerin minimum ve maksimum stok seviyeleri belirlenmelidir. Minimum ve maksimum stok seviyeleri takip edilmelidir. İlaç ve malzemelerin miat takibi yapılmalıdır. Tıbbi cihazların yönetimine yönelik düzenleme yapılmalıdır. Tıbbi cihazların bölüm bazında envanteri bulunmalıdır. Tıbbi cihazların bakım, onarım, ölçme, ayar ve kalibrasyonlarına yönelik plan bulunmalı, Plan dahilinde cihazların ölçme, ayar ve kalibrasyonları yapılmalıdır. Kalibrasyonu yapılan cihazların kalibrasyon etiketi bulunmalıdır. Etikette; Kalibrasyonu yapan firmanın adı, Kalibrasyon tarihi, Geçerlilik süresi, Sertifika numarası bulunmalıdır. Hastanenin temizliğine yönelik düzenleme yapılmalıdır. Bölüm bazında temizlik planı bulunmalıdır. Risk düzeylerine göre temizlik kuralları belirlenmelidir. Temizlik malzemeleri ve malzemelerin kullanımı ile ilgili kurallar belirlenmelidir. Tüm kapalı ve açık alanların temizlikleri kontrol edilmelidir. Kontrol aralıkları, Kontrol sorumluları belirlenmelidir. Kişisel temizlik alanlarına yönelik düzenleme yapılmalıdır. Kişisel temizlik alanlarının kapıları dışarı doğru açılmalıdır. Kişisel temizlik alanlarının temizliği sağlanmalıdır. Kişisel temizlik alanlarında temizlik malzemeleri bulundurulmalı, Sıvı sabun, kâğıt havlu, tuvalet kâğıdı ve poşetli çöp kutusu bulundurulmalıdır. Sıvı sabun kaplarının üstüne ekleme yapılmamalı,
Boşalan sabunluk yıkanıp iyice kurutulduktan sonra tekrar doldurulmalıdır. Riskli girişimsel işlemler öncesinde hasta bilgilendirilmeli ve rızası alınmalıdır. Hasta mahremiyetini sağlamaya yönelik düzenlemeler bulunmalıdır. Hasta yatakları kullanıma hazır olmalıdır. Çarşaf, nevresim ve yastık kılıfları temiz ve ütülü olmalıdır. Çarşaf, nevresim ve yastık kılıfı her gün ve gerektiğinde değiştirilmelidir. Hastanın/hasta yakınının bölüme uyumu sağlanmalıdır. Hastanın bölüme kabulünde hasta/hasta yakını; Kahvaltı ve yemek saatleri, Hasta ve yakınının uyması gereken kuralları, Ziyaret saatleri ve kuralları, Telefon kullanımı, Tuvalet-banyo kullanımı, Hemşire çağrı sistemi kullanımı, Hekimin günlük vizitleri konularında bilgilendirilmelidir. Hastaya hizmet verecek olan bölüm çalışanları hasta/hasta yakınına kendini tanıtmalıdır. Hastanın bölüme kabulünde genel durumu değerlendirilmelidir. Hastanın genel durumu fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden değerlendirilmelidir. Hasta gereksinimleri doğrultusunda hemşire bakım planı düzenlenmelidir. Hemşire bakım planı hekim tedavi planı ile koordineli olmalıdır. Hemşire bakım planına; Hastanın bakım gereksinimleri, Bakım gereksinimlerine yönelik hedefler, Bakım gereksinimlerine yönelik uygulamalar, Uygulama sonuçlarının değerlendirilmesi kayıt edilmelidir. Hemşire nöbet teslimlerine yönelik düzenleme yapılmalıdır. Nöbet teslimleri, Nöbeti devreden ve devralan hemşireler arasında yapılmalı, Önce deskte, sonra hasta başında yapılmalı, Hasta bakım sürecindeki bilgileri kapsamalıdır. Hasta/hasta yakınları hastanın genel durumu ve tedavi süreci hakkında hekim tarafından bilgilendirilmelidir. İzolasyon önlemleriyle ilgili düzenleme yapılmalıdır.
Enfekte veya kolonize hastalara yönelik izolasyon önlemleri alınmalıdır. İzolasyon odasının giriş kapısında uygulanan izolasyon yöntemini gösteren bir tanımlayıcı bulunmalıdır. Solunum izolasyonunda sarı yaprak, Damlacık izolasyonunda mavi çiçek, Temas izolasyonunda kırmızı yıldız tanımlayıcıları kullanılmalıdır. El hijyenini sağlamaya yönelik malzeme bulunmalıdır. Sağlık hizmeti sunulan alanlarda alkol bazlı el antiseptikleri bulunmalıdır. Her yatak başında alkol bazlı el antiseptik solüsyonları bulunmalıdır. Atıkların kaynağında ayrıştırılmasına yönelik düzenleme yapılmalıdır. Her bölüm için atıklar belirlenmelidir. Uygun atık kutuları kullanılmalıdır. Laboratuvara gönderilecek örneklere yönelik düzenleme yapılmalıdır. Örnekler için bölüm bazında örnek toplama alanı belirlenmelidir. Örnekler düzenli bir şekilde muhafaza edilmelidir. DOĞUM HİZMETLERİ SAĞLIK HİZMETİ YÖNETİMİ DOĞUM HİZMETLERİ Doğumhaneye yönelik düzenleme yapılmalıdır. Doğumhane girişinde çalışanlar için giyinme odası bulunmalıdır. Doğum öncesi izlem ve doğum işlemi tek kişilik odalarda yapılmalıdır. Doğum öncesi izlem, doğum ve doğum sonrası bakım odalarında yatak başı tıbbi gaz sistemi bulunmalıdır. Doğumhanede doğum süreci için gerekli ekipman bulunmalıdır. Doğumhanede; En az 1 adet oftalmoskop, Forseps ve vakum bulunmalıdır. Her doğum odasında; Bebek ısıtıcısı (warmer), Bebek aspiratörü Laringoskop
Uygun boyutta balon-valf maske sistemi bulunmalıdır. Doğumhanede transport kuvözü bulunmalıdır. Transport kuvözü dahili olarak şarj edilebilen bataryaya sahip olmalı ve harici DC (doğru akım) batarya ile çalışabilmeli, Transport kuvözün üzerinde iki O2 tüpünün yerleştirileceği dahili yuvası ve iki O2tüpü olmalıdır. Doğumhanede anne/bebek bakım ve izlemine yönelik düzenleme yapılmalıdır. Doğum eyleminde Doğum Eylemi Yönetim Rehberi kullanılmalı, Acil durumlar hariç her doğum eylemi partograf ile izlenmeli, Hasta dosyalarında partograf kayıtları bulunmalıdır. Yenidoğan bebek, Bebek ve Çocuk İzlem Protokolü doğrultusunda izlenmeli, Bebeğe ilk 24 saatte kaç izlem yapıldığı ve izlem içeriği kayıt altına alınmalıdır. Annenin takibi Doğum Sonu Bakım Yönetim Rehberi ne göre yapılmalı, Anneye ilk 24 saatte kaç izlem yapıldığı ve izlem içeriği kayıt altına alınmalı, Normal vajinal doğumdan sonra en az 24 saat, sezaryan ile doğumdan sonra en az 48 saat anne ve yenidoğan hastanede izlenmelidir. İlaç ve kit muhafaza edilen buzdolaplarının sıcaklık takipleri yapılmalıdır. Buzdolaplarının içinde bulunan malzemelere göre sıcaklık takibi yapılmalıdır. Hasta Başı Test Cihazlarının (HBTC) kullanımı düzenlenmelidir. HBTC nin kullanıldığı bölümlerde sorumlular belirlenmelidir HBTC ninenvanteri tutulmalıdır. HBTC nin bakımı ve temizliği yapılmalıdır. HBTC için kalibrasyon ve kalite kontrol testleri çalışılmalı ve kayıt altına alınmalı, Kalite kontrol sonuçlarında uygunsuzluk tespit edilmesi halinde düzeltici önleyici faaliyet başlatılmalıdır. HBTC yi kullanacak çalışanlara; Çalışılacak testlerin preanalitik, analitik ve postanalitik evrelerinde dikkat edilmesi gereken hususlar, Kalibrasyon ve kalite kontrol sonuçlarının değerlendirilmesi, Cihazın temizliği ve bakımı hakkında eğitim verilmelidir. HBTC de çalışılmış olan tüm test sonuçları, hasta dosyasına kayıt edilmelidir. Hasta kimliğinin doğrulanmasına yönelik düzenlemeler yapılmalıdır. Yatışı yapılan her hastada (günü birlik hastalar dahil) beyaz renkli kimlik tanımlayıcı kullanılmalıdır.
Alerjik hastalarda ise sadece kırmızı renkli kimlik tanımlayıcı kullanılmalı, Hasta kimlik tanımlayıcı barkotlu olmalı, Kimlik tanımlayıcıda; protokol numarası, hasta adı soyadı, doğum tarihi (gün/ay/yıl) bilgileri yer almalı, Tanı ve tedavi için yapılacak tüm işlemlerde hasta kimliği doğrulanmalıdır. Doğum sırasında kız bebeklere pembe, erkek bebeklere mavi kimlik tanımlayıcı kullanılmalıdır. Aynı seri numaralı anne-bebek kimlik tanımlayıcısı kullanılmalı, Annedeki beyaz kimlik tanımlayıcı bebeğin cinsiyetine göre belirlenen kimlik tanımlayıcı ile değiştirilmeli Bebeğin kimlik tanımlayıcısında; annenin adı-soyadı, bebeğin doğum tarihi (gün/ay/yıl) bilgileri ve anne veya bebeğin protokol numarası bulunmalıdır. Sağlık çalışanları, hasta kimlik tanımlayıcıların kullanımı ve hasta kimliğinin doğrulanması konusunda eğitilmelidir. İlaçların karışmasını engellemeye yönelik düzenleme yapılmalıdır. İlaç isimleri kısaltılarak yazılmamalıdır. Yazılışı, okunuşu, ambalajı birbirine benzeyen ilaçların listeleri hazırlanmalı, Listeler kullanım alanında bulunmalıdır. Yazılışı, okunuşu, ambalajı birbirine benzeyen ilaçların dolaplardaki yerleşimi ayrı raflarda yapılmalıdır. Yeşil ve kırmızı reçeteye tabi ilaçlara yönelik düzenleme yapılmalıdır. Yeşil ve kırmızı reçeteye tabi ilaçlar kilitli alanlarda bulundurulmalıdır. Yeşil ve kırmızı reçeteye tabi ilaçların devir teslimi yapılmalıdır. Devir teslim kayıtlarında; İlacın hangi hastaya kaç adet kullanıldığı, İlacın kullanıldığı tarih, İlacı kimin uyguladığı, Kime kaç adet ilaç teslim edildiği, Teslim alan ve teslim edenlerin imzaları kayıt edilmelidir Advers Etki Bildirimi ile ilgili düzenleme yapılmalıdır. Ciddi ve beklenmeyen advers etkiler farmakovijilans sorumlusuna bildirilmelidir. Sözel istem uygulamasına yönelik düzenleme yapılmalıdır. Sözel istem uygulama sürecinde; İstem, istemi alan kişi tarafından yazılmalı Yazan kişi tarafından yazılı istem geri okunmalı
Gerektiğinde verilen ilacın adı kodlama yöntemi ile tekrar edilmeli, İstemi veren kişi tarafından istemin doğruluğu sözel olarak onaylanmalıdır. Sözel istem en geç 24 saat içerisinde hekim tarafından tedavi planına yazılmalıdır. Sözel istem uygulaması hakkında hemşire ve hekimlere eğitim verilmelidir. Kan ve/veya kan ürünleri için istem formu doldurulmalıdır. Kan ve/veya kan ürünleri istem formunda; Hastanın; Adı ve soyadı, Protokol numarası, Tedavi gördüğü bölüm, Tanısı, Kan grubu, Transfüzyon endikasyonu, Hastaya daha önce transfüzyon yapılıp yapılmadığı, Hasta kadın ise daha önce doğum yapıp yapmadığı, Kan ve/veya kan ürününün istem gerekçesi, Hazırlanacak kan ve/veya kan ürününün türü ve miktarı, Planlanan veriliş süresi, Hekim kaşesi ve imzası yer almalıdır. Transfüzyon sürecinin güvenliğini sağlamaya yönelik düzenleme yapılmalıdır. Transfüzyon öncesi, çapraz karşılaştırma test sonucu ile hasta bilgileri iki sağlık çalışanı tarafından doğrulanmalıdır. Transfüzyondan hemen önce, iki sağlık çalışanı tarafından; Hastanın kimliği, Kan ve/veya kan ürününün türü ve miktarı, Ürünün planlanan veriliş süresi doğrulanmalıdır. Transfüzyonun ilk 15 dakikası sağlık çalışanı tarafından gözlenmelidir. Transfüzyon boyunca her 30 dakikada bir hastanın vital bulguları izlenmelidir. Hastanın güvenli transferi sağlanmalıdır. Çalışanlar tarafından kişisel koruyucu ekipman kullanılmalıdır. Bölüm bazında kullanılması gereken kişisel koruyucu ekipman belirlenmelidir. Kişisel koruyucu ekipman çalışma alanlarında ulaşılabilir olmalıdır. Kişisel koruyucu ekipman kullanımı konusunda çalışanlara eğitim verilmelidir.