Đçindekiler Navigator Smart... 3 Kurulum ve İlk Kullanım... 3 NavigatorSmart Menüleri... 6 Bağlı Veritabanları Menüsü... 6 Logo Modelleri Menüsü... 8 Yeni Rapor Menüsü... 9 Hazır Raporlar... 10 Kullanıcı Tanımlı Modeller... 14 SP (Stored Procedure) Kullanımı... 14 Değiştir Menüsü... 15 Yenile Menüsü... 16 Kullanıcı Tanımlı Modeller Menüsü... 17 Kullanıcı Tanımlı Tablolar Menüsü... 25 Zamanlanmış Görevler Menüsü... 28 Veri Kontrol Modeli... 29 NavigatorSmart Raporu... 30 Formül Ekle Menüsü... 31 Navigator Smartta kullanıcı yetkileri,... 32 2
Navigator Smart Navigator Smart ürünü çeşitli veri kaynakları ile Microsoft Excel (2007 ve üzeri) üzerinde çalışan 64-bit Microsoft office desteği olan bir raporlama aracıdır. Kurulum ve Đlk Kullanım Navigatorsmart 2.18 ve üzeri LOGO Ana ürün kurulumlarında kurulum dizini altında aynı isimde yer alır. Đlk önce bağlantı ayarları yapılır. Bunun için NavSmartConfig.exe çalıştırılır. NavigatorSmart bağlantı bilgileri ekranı: 3
Bağlantı ayarlarından sonra excel üzerinden eklenti yapılır. 4
Excel yeniden çalıştırılır. Logo ürün ailesindeki programlarda yetkisi olan kullanıcı adı ve şifre ile giriş yapılır. Logo kullanıcısına bağlı olarak Navigatorsmart menüleri eksik gelmişse kullanıcıya NavigatorSmart yetkileri üzerinden yetki verilir. Bunun için yetkiler bölümüne bakabilirsiniz. 5
NavigatorSmart Menüleri Bağlı Veritabanları Menüsü Kurulum yapıldıktan sonra uygulamanın çalışacağı veri kaynaklarının ekleneceği menüdür. Açılan pencereden; veri kaynağı eklenebilir, eklenmiş olan veri kaynağına ilişkin bilgiler değiştirilebilir ya da veri kaynağı silinebilir. Veri kaynağı türü olarak bir çok kaynaktan verilerle rapor üretebilir. eklenecek verikaynağı LOGO veritabanı ise "Logo Ürün Veritabanı" olarak tanıtmak gerekir. 6
Böylece; Logo Modelleri menüsü üzerinden firma ve dönem entegrasyonu yapıldıktan sonra; Yeni Rapor menüsünde kullanıma hazır hale getirilir ve Hazır Rapor ya da Logo Modelleri raporları olarak çok hızlı raporlama yapılabilir. Biz Logo Ürün veritabanı seçeneğini kullanacağız. Veritabanı takma Adı olarak kullanıcı için anlamlı olabilecek herhangi bir isim verilir. Sql Sunucusu bölümüne, sql sunucu ile kullanılacak Navigator Smart ürünü aynı bilgisayar üzerinde ise sadece nokta. yazılır veya farklı bir sunucu üzerinde yüklü ise o sunucunun ip adresi yazılır. Veritabanı Adı bölümüne verilerin tutulduğu veritabanının adı büyük/küçük harflere dikkat edilerek doğru bir şekilde yazılmalıdır. Bağlantı Kullanıcı Adı bölümüne sql sunucusunda ilgili veritabanında işlem yapmaya uygun yetkileri olan bir kullanıcı adı, Bağlantı Parolası bölümünede bu kullanıcının sql sunucusuna bağlanırken kullandığı parolası yazılmalıdır. Gerekli tüm bilgiler girildikten sonra, Test butonu ile veri kaynağı ile olan bağlantı test edilir, başarılı sonuçlanması halinde bu bilgiler Kaydet butonu ile kaydedilir. Eklenen veritabanının kullanılabilmesi için entegrasyon yapılması gerekir. Bunun için Logo Modelleri menüsü ne geçiş yapıyoruz. 7
Logo Modelleri Menüsü Bağlı veritabanları menüsünden eklenen veritabanının kullananılabilmesi için entegrasyonun yapılacağı menüdür. Eklenen veritabanında raporu alınmak istenen ilgili firmanın ilgili dönemine ilişkin Logo modelleri oluşturulabilir ya da oluşturulmuş Logo modelleri silinebilir. Burada entegre edilen dönemlerin Logo modelleri oluşturulur. Böylece Yeni Rapor menüsü altında Hazır Rapor ve Logo Modelleri raporları kullanılarak entegrasyonu yapılan firma ve dönemin raporları alınabilir. Böylece Yeni Rapor menüsüne gelinir. 8
Yeni Rapor Menüsü Eklenen veritabanında, entegrasyonu yapılan Firma ve Döneme ilişkin Hazır Rapor veya Logo Modelleri ya da Kullanıcı Tanımlı Modeller i kullanarak yeni raporların oluşmasını sağlar. 9
Hazır Raporlar Hazır Raporlar temelde Logo Modelleri ni esas alan, daha özet bilgi içeren raporların oluşmasını sağlar. Bu raporlar ile 3 tip rapor oluşturulabilir. Sorgu Tablosu: Düz liste şeklinde rapor almamızı sağlar. Örneğin; Tahsilatların Listelenmesi için; Arama bölümüne Tahsilat Listesi yazılır ya da aşağıdaki ağaç yapısında Finans Yönetimi altındaki Tahsilat Listesi seçilir. Sol bölümde açılan pencerede görüntülenmesi istenen kolonlar seçilir. Đstenen kolonlara filtreler verilebilir: Örneğin; Hareket Tarihi kolonuna Arasında filtresi verelim. Tarih aralığı olarak da Değer 1 sütununa 01.01.2007, Değer 2 sütununa 02.02.2007 tarihlerini yazalım. Açılan pencerede raporumuza bir ad verip kaydedelim. 10
Rapor verilen filtrelere göre hazırlanır. Özet Tablo: Excel in pivot tablolarını kullanarak veriler üzerinde gruplamalar ve filtrelemeler yaparak rapor oluşturmayı sağlar. Örneğin; Satışların Aylara göre Dağılımı nı gösteren bir özet tablo yapalım; Özet tablo seçildikten sonra arama kısmına Satış yazılır veya aşağıdaki ağaç yapısında Satışların Aylara Göre Dağılımı seçeneği seçilir, istenen kolonlar işaretlenir, istenen filtreler uygulanır. 11
Rapor adı verilerek rapor kaydedilir. Rapor verilen filtrelere göre hazırlanır. Grafik ve Özet Tablo: Excel in pivot tablo ve Grafiklerini kullanarak veriler üzerinde gruplamalar ve filtrelemeler yaparak rapor oluşturmayı sağlar. Kullanımı özet tablolarına benzer. Logo Modelleri: Hazır raporlar dan daha detaylı bilgi içerir, Hazır raporlarda yapabildiğimiz raporlardan farklı olarak Tek Değer raporu oluşturabiliriz. Tek Değer Raporu: Raporu alınacak veri ile iligili seçilen kolonlar ve yapılan filtreleme işlemlerine göre tek bir değer döndüren rapor türüdür. Seçilen veri ile ilgili Toplam, Ortalama, En Az, En Çok, Sayı, Farklı Sayı gibi raporlamalar yapılır. Örneğin; Satış Faturaları nın Net Miktarı nın Toplamı nı almak için; Tek değer fonksiyonlarından Toplam seçilir, daha sonra aşağıda bulunan ağaç yapısı içerisinde Satış Faturaları seçilir, tüm kayıtlı malzemelerin 12
net miktarının toplamını almak anlamsız olabileceği için, cari hesap koduna = eşittir filtresi konur. Değer 1 bölümünde... üç nokta butonu ile istenen malzemenin kodu tıklanır. Đstenilen veriye ilişkin tek değer ekranda görüntülenmiş olur. Đstendiğinde formül içerisindeki değerler bir hücreden okutulur. Bunun için tek tırnak içindeki ifadeyi siler oraya iki adet çift tırnak ve o çift tırnakların arasına iki adet ile & işareti, ve o işaretlerin de arasına da okutmak istenen hücrenin adresi yazılır. 13
Kullanıcı Tanımlı Modeller Hazır rapor ve Logo modelleri nin karşılamadığı esnek çalışarak rapor alınacak bölümdür. Kullanıcı tanımlı modeller menüsünde oluşturulan modellerizi bu menü altında kullanarak Tek değer, Sorgu Tablosu, Özet Tablo, Grafik ve özet Tablo kapsar. SP (Stored Procedure) Kullanımı Bazı Hazır Rapor ve Logo Modelleri nde yer alan bir özelliktir. Bir Hazır rapor ya da Logo modelinin üzerine gelindiğinde sağ bölümde Saklı Yordam sekmesi gelmesi durumunda ilgili rapor ya da modelin bu özelliği kullanılabilir. Bu saklı yordamların (stroed procedure) yer aldığı model ve raporlar, verilerini bu saklı yordamın çalıştırılması ile gerçek Logo modellerinden okuyup ayrı bir tabloya yazarak bu yeni tablo üzerinden okur. Gerçekte varolan Logo veritabanına müdahale etmez. Bu saklı yordamlara gerekli parametreler girilerek yeni oluşturulacak olan tablonun içeriği belirlenmiş olur. Saklı yordam çalıştırılma anında kullanıcının verdiği parametrelere göre oluşturulan tablodan veri okuduğu için veriler belli bir an a ilişkin olabilir bu verileri güncellemek için Yenile butonu kullanılmalıdır. 14
Aşağıda saklı yordamlara ilişkin girilebilecek pramatrelerle ilgili bilgi tabloları mevcuttur. Saklı yordam adı: LNX_STD_P_FĐRMA_DÖNEM_01_BT Parametreler @TARIH @HAREKET_TARIHINE_GORE @TAHSIL_EDILMEMIS_CS @PARABIRIMI @YENIDEN_KAPAT @PROJE_KODUNA_GORE @KAPANMAMISLARI_KAPAT Saklı yordam açıklaması: Borç kapama işleminin sanal olarak yapılmasını sağlar Parametre anlamı ve kullanımı Đşlem Tarihi (Boş geçilirse 31.12.yyyy) EVET: Sıralama vade tarihine göre değil hareket tarihine göre yapılır. (Default: HAYIR) HARĐÇ: işlem tarihi itibariyle tahsil edilmemiş çek/senetler kapama işlemine dahil edilmez (Default: DAHĐL) YPB: Yerel Para Birimi, ID: Đşlem Dövizi, RD: Raporlama Dövizi (Default YPB) EVET: Logo'daki kapamaları dikkate almaz Kapama işlemini sıfırdan yapar. (Default: HAYIR) EVET: Kapama işleminin proje kodlarına göre yapılmasını sağlar (Default: HAYIR) HAYIR: Kapama işlemi yapmaz. (Default: EVET) Saklı yordam adı: LNX_STD_P_FĐRMA_DÖNEM_01_BILANCO Parametreler @ILK_AY @SON_AY Saklı yordam açıklaması: Muhasebe hareketlerinden Bilanço alınmasını sağlar Parametre anlamı ve kullanımı Saklı yordam adı: LNX_STD_P_FĐRMA_DÖNEM_01_ENVANTER Parametreler @TARIH Saklı yordam açıklaması: Belli bir tarihteki envanteri hesaplar. Logo'daki kullanılan Envanter yöntemine göre hesaplama yapar. Öncesine Logo tarafında Envanter yada Maliyetlendirme çalıştırılmış olmalıdır. Parametre anlamı ve kullanımı Đşlem Tarihi (Boş geçilirse 31.12.yyyy) Saklı yodam adı: LNX_STD_P_FĐRMA_DÖNEM_01_CSDURUM Parametreler @TARIH Saklı yordam açıklaması: Belli bir tarihteki Çek/Senet durumları için kullanılır. Parametre anlamı ve kullanımı Đşlem Tarihi (Boş geçilirse 31.12.yyyy) Değiştir Menüsü 15
NavigatorSmart ta oluşturulan raporlar oluşturuldukları Excel dosyası ile ilişkilidir. Değiştir menüsü ile oluşturulmuş raporlar değiştirilebilir ya da silinebilir. Değiştir menüsü ile o an açık bulunan ve üzerinde çalışılan Excel dosyası ile ilişkili raporlar değiştirilebilir ancak silinemez. O an açık excel dosyası ile ilişkili olmayan raporları silmek için Bütün Raporları Göster işaretlenir ve ardından açılan pencerede ilişkili olanlar kırmızı renkli, ilişkili olmayanlar da siyah renkli görünecektir. Siyah renkli raporlar silinebilir. Yenile Menüsü Excel de hazırlanan raporlara ait verileri (modeller, raporlar, saklı yordamlar...) ve var ise kullanıcının sürekli kullanmış olduğu Excel e ait kendi fonksiyonlarını yeniler. 16
Kullanıcı Tanımlı Modeller Menüsü Hazır Rapor ve Logo Modelleri nin eksik kaldığı yerlerde ya da kullanıcının kendisine göre raporlar hazırlayacağı bölümdür. Örnek-1 Satış Faturaları Modelinde eksik olan Đlçe bilgisini, Logo Model ve Logo Tablosu Eşleştirmesi ile ekleyerek kendi modelimizi oluşturalım. Model Tasarımı penceresini açıp, Logo modeli eklemek için Standart model altında entegrasyonu yapılan Firma ve dönemin Satış Yönetimi altındaki Satış Faturaları Modeli eklenir. Daha sonra eşleştirme yapılacak Logo tablosu Veritabanları / Tablolar Altında yer alan ilgili döneme ilişkin CLCARD tablosu eklenir. 17
Eklenen Tablolarda bulunan veriler arasında ilişkiler oluşturulmalıdır. Bunun için öncelikle Satış Faturlarındaki bütün alanların görülmesi için * sekmesi işaretlenir. Sonrasında, Satış Faturaları altında bulunan Cari Hesap Kodu ile Logo tablolarında bulunan Code arasında bir ilişki oluşturulur. Daha sonra eksik olan alan için CLCARD tablosundan bu alan seçilir. Satış Faturalarında Đlçe bilgisi eksik olduğundan bunu CLCARD tablosundan Town alanı seçilerek takma isim olarak Đlçe yazılır. 18
Model, aşağıda bulunan Play butonu ile test edilir. Daha sonra Model kaydedilir. Kayıtlı model Yeni Rapor menüsünde bulunan, Kullanıcı Tanımlı Modeller de görülür. 19
Örnek-2 Kullanıcı tanımlı modelimizde Hesaplanmış alan kullanmak istiyor isek; (Hesaplanmış alan: Mevcut bir tablo üzerindeki bir alanı kaynak olarak bir fonksiyona katarak gerekli bilgiyi elde etmek olarak tanımlayabiliriz.) Örneğin; Satış Faturaları Modelinde Tarih ifadesindeki Ay bilgisi eklenmek istenirse, Logo Model ve Logo Tablosu Eşleştirmesi ile oluşturulan modeli değiştirmek gerekir. 20
Yeni bir satırda... üç nokta butonu tıklanır. Açılan Expression Editor ile SQL komutu olarak yazılabileceği gibi altta bulunan Date-Month fonksiyonu ile de eklenebilir. Ardından eklenen sütunun Takma ismi yazılır. Takma ismi yazılmadığında Model kaydedileceği zaman bir uyarı alınır. Model bu şekilde kaydedilir. 21
Eğer ay bilgisi daha farklı görülmek istenirse; aşağıda ki gibi bir düzenleme yapılabilir: Böylece bu Modelin kullanıldığı raporlarda ay bilgisi Ocak, Şubat, Mart, Nisan... şeklinde görüntülenecektir. Örnek-3; Konsolide Model oluşturmak Aynı firmanın farklı dönemlerine ait tabloları ya da farklı firmalara ait benzer tabloları birleştirerek Konsolide (Birleşik) model oluşturmak. Entegrasyonu yapılan ve konsolidasyonu yapılacak Firmanın birinci dönemi Satış Faturaları modeli sürüklenip bırakılır. Sağda bulunan Q butonu üzerinde sağ tık ile Yeni Union altsorgu yaparak yeni bir sorgu ekranı açılır. 22
Bu yeni sorgu ekranına istenirse aynı firmanın farklı dönemine ilişkin ilgili tablo ya da farklı firmaya ait benzer bir tablo sürüklenip bırakılır. *** Sorgu ekranlarına eklenen tablolarda aynı alan adları aynı sıra ile seçilmelidir. Eğer aynı sırada ve aynı alan adları seçilmezse konsolide model sorgusu çalışmayacaktır. Oluşturulan Konsolide Model kaydedilir, Yeni Rapor menüsü altında Kullanıcı tanımlı modeller den erişilerek kullanılır. 23
Modeli Çevrimdışı Çalıştırma Güncelleme Hazırlanan modellerde çok fazla veri olması durumunda, bu modelleri kullanan raporların ekrana bilgi getirmesi zaman alacaktır. Eğer an lık verileri içeren raporlara ihtiyaç yoksa model Çevrim dışı çalışmaya ayarlanır. Rapor seçilmiş haldeyken, çevrim dışı çalış seçeneği seçilir, çıkan uyarı penceresinde Evet butonu ile onaylanır. Kayıtları elle güncellemek için Güncelle butonu kullanılır, eğer belli zamanlarda güncellenmesi isteniyorsa Zamanlanmış görev ekle butonu ile görev eklenir. 24
Aynı işlem Zamanlanmış Görevler menüsü ile de yapılır. Bu modelleri kullanan raporların son güncellenme tarihi Yeni Rapor menüsünde görülür. Kullanıcı Tanımlı Tablolar Menüsü Kullanıcıların özel kayıt tutabilecekleri tablolar oluşturarak veya Excel de hazırlanmış tablolarını SQL tablolarına aktarıp kullanabilecekleri bir yapıdır. 25
Ekle butonu ile tablo oluşturulur. Tabloların alan adların ve alanların tipleri belirlenir ve kaydedilir. Tablo ismine çift tıklanır veri girişi amaçlı tablo açılır. Oluşturulan tablo SQL Server da kaydedilmiştir. Bu tablo Kullanıcı Tanımlı Modeller oluştururken kullanılabilir. Đstenirse Excel dosyasındaki veriler de eklenerek kullanılır. 26
Excel dosyasında tutulan tablonun içeriği; Kullanıcı Tanımlı Tablolar menüsünde XLS dosyası ekle diyerek, eklenecek dosya seçilir. 27
Excel dosyasındaki tablo verileri aktarılır. Đlgili tablo veritabanına kaydedilir. Kullanıcı Tanımlı Modeller menüsünden Kullanılabilir. Zamanlanmış Görevler Menüsü 3 tip Zamanlanmış Görev oluşturulabilir: En sık kullanılan görevler; Navigator Smart Raporu ve Çevrimdışı modeldir. 28
Veri Kontrol Modeli Hatalı kayıtları yakalamaya yönelik bir kontrol tipidir. Veri kontrol modeli oluşturmak için öncelikle Kullanıcı Tanımlı Model kayıt esnasında "Veri Kontrol modeli" olarak kaydedilir. Zamanlanmış Görevde bu model çalıştırıldığında kayıt gelmesi durumunda belirlenen kullanıcılara mail atar, kayıt yoksa hiçbir işlem yapmaz. Belirlenen bu modeller Zamanlanmış Görevler menüsünde görünecektir. Đşlem sıklığı ve görev adı ayarlandıktan sonra görev kaydedilir. 29
Çevrimdışı model; çevrimdışı çalışan Kullanıcı Tanımlı Modeller in güncellenmesini sağlar. Çevrimdışı model görevinde; alt kısımda listelenen modellerden biri seçilerek uygun olan güncelleme sıklığı ayarlanır ve görev kaydedilir. NavigatorSmart Raporu Excel sayfası içinde yapılan Raporlar, Pivot tablolar vb. Kullanıcının verdiği zamanlarda güncellemeyi ya da belirlenen kişilere mail atılmasını sağlar. 30
Güncellenecek excel dosyasını seçip, işlem sıklığı bölümünde gerekli ayarlamalar yapılır. E-posta bölümünü kullanabilmek için SMTP sunucusu ayarları yapılmalıdır. Göreve bir isim verilerek kaydedilir. Formül Ekle Menüsü Eski navigator ürünlerinde kullanılan ve yeni üründe de yerini almış bir menüdür. Đlgili fonksiyon seçilerek, formül için gereken parametre listesi yardım mernüsünden yararlanılarak doldurulur ve bize tek değer fonksiyonu gibi değer döndürür. 31
Örnek-1 Bir Cari ye ait bilgilerini getirmek istersek. _CLINFO Fonksiyonu seçilir. Aşağıdaki bilgiler doldurulur. Ekrana belirtilen cari ye ait bilgiler getirilmiştir. Navigator Smartta Kullanıcı Yetkileri Ana ürün Sistem yöneticisi çalıştırılır, NavigatorSmart yektikleri doğrudan kullanıcılara verilemez, gruplara verilebilir, dolayısıyla; 32
Yönetim menüsü altındaki Gruplar seçeneği seçilir. Varolan bir grup ya da yeni bir grup oluşturularak sağ tıklanır ve açılan menüden NavigatorSmart yetkileri seçilerek istenen yetkiler verilebilir. Daha sonra istenen kullanıcılar gruplara dahil edilir. Bir kullanıcı birden fazla gruba üye ise, En geniş NavigatorSmart yetkileri geçerli olacaktır. 33