Oca.13 Şub.13 Mar.13 May.13 Haz.13 Tem.13 Ağu.13 Eyl.13 HAFTALIK RAPOR 4 Kasım 213 Dış ticaret açığı Eylül ayında 7. milyar dolar ile beklentimizin üzerinde gerçekleşti Geçtiğimiz hafta açıklanan Eylül ayı dış ticaret açığı beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Eylül ayında ihracat güçlü görünümüne devam ederken, ithalatta artış karşımıza çıktı. Bu haftaki raporumuzda dış ticaret açığı üzerinde etkili olan gelişmeleri inceleyeceğiz. 12 1 Enerji ve Altın Hariç Dış Ticaret Açığı (yıllık, milyar $) Dış Ticaret Açığı (yıllık, milyar $) Altın Hariç Dış Ticaret (yıllık, milyar $) 8 6 4 2 TÜİK tarafından açıklanan verilere göre, Eylül ayında dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre %7.6 artarak 7. milyar dolar ile beklentimizin üzerinde gerçekleşti. (Piyasa beklentisi: 7.3 milyar dolar, Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar Beklentisi: 6. milyar dolar). Eylül ayında ihracat geçen yılın aynı ayına göre %1.3 artarak 13.1 milyar dolar ile beklentilerimize paralel gelirken, %3. artarak 2.6 milyar dolar olan ithalat beklentimizden sapmada başrolü oynadı. 12 aylık yıllıklandırılmış verilere göre ise Ağustos ayında 94.6 milyar dolar olan dış ticaret açığı Eylül ayında 9.1 milyar dolar olarak gerçekleşti. Enerji ve altın hariç yıllıklandırılmış dış ticaret rakamlarına baktığımızda, Eylül ayında 38.6 milyar dolardan 38.2 milyar dolara sınırlı bir gerileme olduğu görülüyor. 3, 2, 2, 1, 1, Altın İthalatı (milyon $) 213 Ocak-Eylül Ortalaması Uzun bir dönemdir ithalat kanalı ile dış ticaret rakamlarını etkileyen en önemli faktörlerin başında gelen altın ithalatının 213 Nisan ayındaki rekor seviyelerinden gerilediğini ve Eylül ayında geçmişteki normal seyrine geri döndüğünü görüyoruz. Buna göre, 2. milyar dolar ile rekor seviyede gerçekleşen Nisan ayı ithalat rakamı, Eylül ayında söz konusu aya göre %86.6 gerileme ile 333 milyon dolara kadar geriledi. Böylece 213 Ocak-Eylül dönemi altın ithalatı ortalama değeri olan 1.3 milyar dolar seviyesinin Ağustos ayından itibaren oldukça altına inildiğini ve rakamların eski seyrine döndüğünü Eylül ayında daha belirgin görüyoruz. Altın ticaretinin normal seyrine dönmüş olması, önümüzdeki dönem için dış ticaret rakamları üzerinde saptırıcı rol oynayan faktör etkisinin de nispeten azalmasına katkıda bulunacaktır.
Mar.11 May.11 Tem.11 Eyl.11 Kas.11 Oca.12 Mar.12 May.12 Tem.12 Eyl.12 Kas.12 Oca.13 Mar.13 May.13 Tem.13 Eyl.13 İhracat (y-y, %, 3 Aylık Har. Ort.) Eylül ayı dış ticaret verileri ihracatta belirgin 3 bir düzelmeye işaret ediyor. 212 yılının 2 sonundan itibaren küresel büyüme 2 koşularındaki yavaşlamanın da etkisiyle aşağı 1 yönlü bir trend izleyen ihracatın yıllık 1 büyümesi Eylül ayında bir dönüş gösterdi. Özellikle TL deki değer kaybının bu durumda etkili olduğu görülüyor. Ayrıca en önemli - ticaret ortaklarımızdan olan Avrupa -1 Birliği nde ekonomik koşullarda sınırlı toparlanma ve euronun küresel piyasalarda değer kazanması ihracattaki güçlü seyri İhracat Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış İhracat destekleyen bir diğer unsur. Eylül ayında ihracat tarafında olumlu bir tablo ile karşılaşmamıza karşın söz konusu durumun kalıcı olup olamayacağını anlamak için önümüzdeki aylara ilişkin verilerin de destekleyici olması gerekecektir. 4 3 2 1-1 -2 Avrupa Birliği Ülke Grupları İtibariyle İhracat (paylar, %) Diğer Avrupa Afrika Ülkeleri Amerika Ülkeleri 212 213 Değişim Asya Ülkeleri Diğer ekonomisinde görülen yavaşlamanın etkileri olduğunu söyleyebiliriz. İhracatı ülke grupları itibariyle incelediğimizde de yukarıda belirttiğimiz duruma paralel bir görünüm ile karşılaşıyoruz. Avrupa ülkelerine yapılan ihracat yıllık bazda artmaya devam ederken, Ocak-Eylül dönemleri itibariyle toplam ihracat içindeki paylarını da arttırdı. Ülke gruplarında Avrupa Birliği ne ek olarak en dikkat çekici gelişme Asya ülkelerinde ortaya çıkıyor. Söz konusu gruba yapılan ihracat yılın ilk dokuz aylık bölümünde bir önceki yılın aynı dönemine göre %12.9 azalırken, söz konusu dönemde grubun payı ise %3.9 dan %31.4 e düştü. Bu durumda özellikle, Çin İhracata Katkılar (Ocak - Eylül Dönemi, Puan) Güçlü ihracat artışına imalat sanayiinden 2 1.6 1. 1.3 1. 1 destek gelmeye devam ediyor. Özellikle elektrikli makine ve cihazlar, motorlu kara -1 taşıtları ve makina ve mekanik cihazlar -2 ihracatları toplam ihracat artışına 1 puanın -3 üzerinde destekleyen fasıllar olarak -4 görünüyor. Ayrıca tekstil sektörü de yılın ilk - -6 -.3 dokuz aylık döneminde ihracatı pozitif katkı -7-6.4 sağlayan bir diğer unsur. 212 yılında ihracat Elektrikli Örme Motorlu Kazanlar, Kıymetli Mineral artışında önemli rol oynayan altının makine ve giyim kara makinalar, veya yarı yakıtlar ve cihazlar eşyası ve taşıtları mekanik kıymetli yağlar etkilerinin ortadan kalkması söz konusu aksesuarı cihazlar taşlar kalemin ihracatı azaltıcı bir etki doğurduğunu görüyoruz. Son olarak mineral yakıt ve yağ ihracatı da -6.4 puanlık etkisiyle ihracatı aşağı çeken en önemli etken olarak karşımıza çıkıyor. 2 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
Sonuç olarak, Eylül ayında dış ticaret açığı 7. milyar dolar ile beklentilerimizin üzerinde gerçekleşti. İhracat beklentilerimize paralel olarak güçlü görünümünü devam ettirirken, ithalatta beklentilerimizin üzerinde bir canlanma ile karşılaştık. Makine ve cihaz ithalatı %2 nin üzerinde bir artış gösterirken, motorlu kara taşıtı ithalatındaki artışın devam ettiğini görüyoruz. Bu durum kur artışının ithalat üzerindeki etkisinin nispeten sınırlı olduğunu gösterirken, başta petrol olmak üzere ara malı ithalatının güçlü görünümü büyüme açısından olumlu bir gösterge olarak düşünülebilir. Bir başka ifade ile son ithalat verileri nispeten zayıf gerçekleşmesi beklenen 3. çeyrek büyümesinin ardından 4. çeyrekte büyümede bir canlanma görülebileceğine işaret olarak algılanabilir. Ayrıca ithalattaki güçlü görünümün altın ithalatının 213 yılı ortalamasının çok altında olduğu bir ayda gerçekleşmesi de bizim açımızdan sürpriz bir gelişme olarak görünüyor. İhracat tarafına baktığımızda Eylül ayında belirgin bir toparlanma görüyoruz. Bu durumun önümüzdeki aylarda da devam etmesi dış ticaret açığında bir toparlanmanın oluşmasına katkı sağlayabilecektir. Önümüzdeki dönemde petrol fiyatlarında ciddi bir artış görmememiz, kur etkisinin daha fazla yansıması ve bankacılık düzenlemelerinin iç talep koşullarını bir miktar zayıflatması ithalat da, ihracatın güçlü olduğu bir ortamda, dış ticaret açığının yıllık bazda düşüşüne katkı sağlayabilecektir. 3 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
Haftalık Veri Takvimi (4-8 Kasım 213) Tarih Ülke Açıklanacak Veri Önceki Beklenti 4.11.213 Türkiye TÜFE (Ekim, y-y) %7.88 %7.71 (açıklandı) ÜFE (Ekim, y-y) %6.22 %6.77 (açıklandı) ABD ISM New York İmalat Endeksi (Ekim) 94.1 -- Dayanıklı Mal Siparişleri (Eylül) %3.7 -- Fabrika Siparişleri (Eylül) -- %1.8 Euro Bölgesi PMI İmalat Endeksi (Ekim) 1.3 1.3 Almanya PMI İmalat Endeksi (Ekim) 1. 1. İtalya PMI İmalat Endeksi (Ekim).8 1. Fransa PMI İmalat Endeksi (Ekim) 49.4 49.4 İngiltere PMI İmalat Endeksi (Ekim) 8.9 8.9.11.213 Türkiye Reel Efektif Döviz Kuru (Ekim) 18.3 -- ABD ISM Hizmetler Endeksi (Ekim) 4.4 4. Euro Bölgesi ÜFE (Eylül, a-a) %. %.2 İngiltere PMI Hizmet Endeksi (Ekim) 6.3 9.8 6.11.213 ABD Haftalık Mortgage Verileri 483.7 -- Öncül Göstergeler Endeksi (Eylül) %.7 %.6 Euro Bölgesi PMI Hizmetler Endeksi (Ekim).9.9 Perakende Satışlar (Eylül, a-a) %.7 -%.4 Almanya PMI Hizmet Endeksi (Ekim) 2.3 2.3 Sanayi Siparişleri (Eylül) -%.3 %. İtalya PMI Hizmet Endeksi (Ekim) 2.7 1.2 Fransa PMI Hizmet Endeksi (Ekim).2.2 İngiltere Sanayi Üretimi (Eylül) -%1.1 %. 7.11.213 ABD Reel GSYH (3.çeyrek, q-q) %2. %1.9 Çekirdek Kişisel Tüketim Harcamaları Endeksi (3.çeyrek) %.6 %1. Haftalık İşsizlik Başvuruları 34 bin 334 bin Euro Bölgesi Merkez Bankası Toplantısı ve Faiz Kararı (Kasım) %. %. Almanya Sanayi Üretimi (Eylül) %1.4 -%.2 İngiltere Merkez Bankası Toplantısı ve Faiz Kararı (Kasım) %. %. Japonya Öncül Göstergeler Endeksi (Eylül) -1.4 -- 8.11.213 Türkiye Sanayi Üretim Endeksi (Eylül,y-y ) -%1.34 %6.7 ABD Tarımdışı İstihdam (Ekim) 148 bin 12 bin İşsizlik Oranı (Ekim) %7.2 %7.3 Michigan Tüketici Güven Endeksi(Kasım) 73.2 7. Almanya Dış Ticaret Dengesi (Eylül) 1.6 milyar 1. milyar Fransa Dış Ticaret Dengesi (Eylül) -4.9 milyar -4.8 milyar Cari İşlemler Dengesi (Eylül) -3.1 milyar -- Sanayi Üretimi (Eylül) %.2 %.1 İngiltere Dış Ticaret Dengesi (Eylül) -9.63 milyar -9.2 milyar 4 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV 212-I 212-II 212-III 212-IV 213-I 213-II 1999Ç1 1999Ç4 2Ç3 21Ç2 22Ç1 22Ç4 23Ç3 24Ç2 2Ç1 2Ç4 26Ç3 27Ç2 28Ç1 28Ç4 29Ç3 21Ç2 211Ç1 211Ç4 212Ç3 213Ç2 1999Ç1 1999Ç4 2Ç3 21Ç2 22Ç1 22Ç4 23Ç3 24Ç2 2Ç1 2Ç4 26Ç3 27Ç2 28Ç1 28Ç4 29Ç3 21Ç2 211Ç1 211Ç4 212Ç3 213Ç2 TÜRKİYE Türkiye Büyüme Oranı 1 Reel GSYH (y-y, %) 1. Mevsim ve Takvim Etkisinden Arın. GSYH (ç-ç, %) Takvim Etkisinden Arın. GSYH (y-y, %) 1 - -1-1 -2 4.4 1... -. -1. -1. -2. Kaynak:TÜİK Kaynak:TÜİK Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) Sektörler (Sabit Fiyatlarla) Sektör Payları (%) (213 II.Çeyrek) 212 II. Çeyrek 212 III. Çeyrek 212 IV. Çeyrek 213 I.Çeyrek 213 II.Çeyrek Tarım 7.2 3. 2.1 3.4 4.3.4 Sanayi 2.7 3.2 1.1 -.1 1.6 3.4 İnşaat 6. -.8 -.8 1..9 7.6 Ticaret 13..6 -.7. 2.9. Otel.veLokantalar 1.6 3.6 1.6 7.4 1. 14.9 Ulaş. ve Haber. 1.3 4.4 2.9.7 2.3 3.3 Mali Kur. 11. 3.6.9 3.8 6. 8. Konut Sah. 4.4 1.7 1.6 1.7 1.2 1.3 Eğitim 2. 4. 3. 4.6 4. 4.3 2 2 1 1 - Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) Sağ. İş. ve Sos. Hiz. 1.2.3 4.7.3 4. 4.6 Vergi-Süb. 8.7 1..9.9 1..3 GSYH 1 2.8 1. 1.4 2.9 4.4 Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma Kaynak:TÜİK
May.1 Ağu.1 Kas.1 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Ağu.12 Kas.12 Şub.13 May.13 Ağu.13 Haz.11 Ağu.11 Ara.11 Şub.12 Haz.12 Ağu.12 Ara.12 Şub.13 Haz.13 Ağu.13 Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %) Harcama Bileşenleri (Sabit Fiyatlarla) Sektör Payları (%) (213 II.Çey.) 212 II. Çey. 212 III. Çey. 212 IV. Çey. 213 I. Çey. 213 II. Çey. Yer. Hanehalkı Tük. Har. 6.6-1.2 -.3 -.4 3.1.3 Dev. Nihai Tük. Har. 1.6 4.4. 8. 7.6 7.4 Gay. Safi Ser. Oluş. 26. -4.3-3.3-1.7 2.3 3.7 Kamu Sektörü.1 4. 6.8 21.8 83.9 36.7 Özel Sektör 2.9 -.6.3-6.8-7.3-2. Mal ve Hiz. İhracatı 27.3 23.2 14.4 6.7.6 1.2 4 3 2 1-1 Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) Mal ve Hiz. İthalatı 3.9-1.7 3. 6.6 7.1 11.7 GSYH 2.8 1. 1.4 2.9 4.4 Kaynak:TÜİK Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Sanayi Üretim Endeksi İmalat Sanayi Üretim Endeksi Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %) Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen) 3 Aylık Hareketli Ortalama (y-y, %) 2 1 1-4 3 2 1-1 -2-3 -4-18. 16. 14. 12. 1. 8. 6. 4. 2.. -2. -4. 6
Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12 Eyl.12 Ara.12 Mar.13 Haz.13 Eyl.13 Eyl.1 Mar.2 Eyl.2 Mar.3 Eyl.3 Mar.4 Eyl.4 Mar. Eyl. Mar.6 Eyl.6 Mar.7 Eyl.7 Mar.8 Eyl.8 Mar.9 Eyl.9 Mar.1 Eyl.1 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13 Ağu.6 Şub.7 Ağu.7 Şub.8 Ağu.8 Şub.9 Ağu.9 Şub.1 Ağu.1 Şub.11 Ağu.11 Şub.12 Ağu.12 Şub.13 Ağu.13 Sektörel Sanayi Üretim Endeksi. 4. 3. 2. 1.. -1. -2. -3. -4. -. -6. Ara Malı İmalatı (y-y, %) Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı (y-y, %) Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı (y-y, %) Sermaye Malı İmalati (y-y, %) Yıllık Değişim Oranı (%) Sektörler Ağustos Ayı 212 213 Petrol Ürünleri 7.8-13.4 Tekstil -.2 -.3 Gıda.4 -.8 Kimyasal Madde -4.6.1 Ana Metal Sanayi 6.8-2. Metalik Olm. Diğ. Mineral -6.1.1 Taşıt Araçları -24.8 21.2 Elektrikli Teçhizat -.7 2.9 Kaynak:TÜİK Giyim -.1-4.4 Toplam Otomobil Üretimi Sanayi Ciro Endeksi 7 6 4 3 2 1 Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) 17. 16. 1. 14. 13. 12. 11. 1. 9. 8. 7. Aylık Sanayi Ciro Endeksi (21=1) 138.9 Kaynak: OSD, VakıfBank Kaynak:TÜİK Beyaz Eşya Üretimi 23 21 19 17 1 13 11 9 7 Beyaz Eşya Üretimi (Adet) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı 7
2Ç1 2Ç3 26Ç1 26Ç3 27Ç1 27Ç3 28Ç1 28Ç3 29Ç1 29Ç3 21Ç1 21Ç3 211Ç1 211Ç3 212Ç1 212Ç3 213Ç1 Kapasite Kullanım Oranı 8 8 7 Kapasite Kullanım Oranı (%) 9 8 Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları Yatırım Malları 7 7 6 6 6 4 Toplam Sanayide Verimlilik Verilen İnşaat Ruhsatları 11 1 1 9 9 8 8 7 7 Çalışan Kişi Başına (3 Aylık) Çalışılan Saat Başına (3 Aylık) 9,. 8,. 7,. 6,.,. 4,. 3,. 2,. 1,.. Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1 m2) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak:Hazine Müsteşarlığı PMI Endeksi 6 4 4 3 3 PMI Imalat Endeksi 3.3 Kaynak:Reuters 8
Nis.6 Eki.6 Nis.7 Eki.7 Nis.8 Eki.8 Nis.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Eki.13 Nis. Eki. Nis.6 Eki.6 Nis.7 Eki.7 Nis.8 Eki.8 Nis.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Eki.13 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.11 Tem.11 Oca.12 Tem.12 Oca.13 Tem.13 Eki.13 Nis.4 Eki.4 Nis. Eki. Nis.6 Eki.6 Nis.7 Eki.7 Nis.8 Eki.8 Nis.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Eki.13 Nis.4 Eki.4 Nis. Eki. Nis.6 Eki.6 Nis.7 Eki.7 Nis.8 Eki.8 Nis.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Eki.13 ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyon ÜFE 14 12 1 8 6 4 2 TÜFE (y-y, %) Çekirdek-I Endeksi (y-y, %) 7.71 7.49 2. 2. 1. 1... -. ÜFE (y-y, %) 6.77 TÜFE Harcama Grupları (Katkı, Puan) Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %) Giyim ve Ayakkabı Ev Eşyası Lokanta ve Oteller Konut Alkollü İçecekler ve Tütün Ulaştırma Gıda ve Alkolsüz İçecekler Yıllık Aylık 3. 3. 2. 2. 1. 1... Gıda Enerji Tüfe -1 1 2 3 ÜFE Alt Sektörler (y-y, %) Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi 3. 3. 2. 2. 1. 1... -. -1. Tarım Sanayi İmalat Sanayi 26 24 22 2 18 16 14 12 1 BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen) 23 21 19 17 1 13 11 9 7 Kaynak:TCMB Kaynak: Bloomberg 9
Nis.6 Eki.6 Nis.7 Eki.7 Nis.8 Eki.8 Nis.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Eki.13 İTO Enflasyon Göstergeleri Türk- İş Mutfak Enflasyonu 2 İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi (y-y,%) İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi (y-y,%) 8 Türk-İş Gıda Enflasyonu ( a-a, %) 1 6 1 4 2-2 - -4 Kaynak:İTO Kaynak: Türk-İş Enflasyon Beklentileri Tük. Güven Endeksi-Fiyat Beklentileri 9. 9 8. 8 7. 7 6. 6. 12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 1 9 9 8 8 7 7 Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti 8.7 13 13 12 12 11 11 1 1 Reel Efektif Döviz Kuru TÜFE Bazlı (23=1) 18.31 1
Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12 Eyl.12 Ara.12 Mar.13 Haz.13 Eyl.13 2-I 2-IV 26-III 27-II 28-I 28-IV 29-III 21-II 211-I 211-IV 212-III 213-II Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.11 Tem.11 Oca.12 Tem.12 Oca.13 Tem.13 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.11 Tem.11 Oca.12 Tem.12 Oca.13 Tem.13 Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Oca.11 Tem.11 Oca.12 Tem.12 Oca.13 Tem.13 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.11 Tem.11 Oca.12 Tem.12 Oca.13 Tem.13 İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İşsizlik Oranı İşgücü Durumu 17. 16. 1. 14. 13. 12. 11. 1. 9. 8. 7. Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı (%) 1.1 9.3 31, 29, 27, 2, 23, 21, 19, İşgücü Arzı (kişi) İstihdam Edilenler (kişi) İşgücüne Katılım Oranı Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki Payı 3. 1. 49. 47. 4. 43. 41. 39. 37. 3. İşgücüne Katılma Oranı (%) İstihdam Oranı (%) 3. 2. 2. 1. 1... Tarım İnşaat Sanayi Hizmetler (Sağ Eksen) 4. 2.. 48. 46. 44. 42. İşkur İstatistikleri Sanayi İstihdam Endeksi (21=1) İş Arayanların Sayısı (kişi) Sanayi İstihdam Endeksi 2, 18, 16, 14, 12, 1, 8, 6, 4, 2, 117 112 17 12 97 92 11 Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri 4,7 4,2 3,7 3,2 2,7 2,2 1,7 1,2 7 Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet) 12 12 11 11 1 1 9 9 8 Sanayi Sektörü Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri Kaynak: TOBB Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 12
Eyl.4 Mar. Eyl. Mar.6 Eyl.6 Mar.7 Eyl.7 Mar.8 Eyl.8 Mar.9 Eyl.9 Mar.1 Eyl.1 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13 Eyl.3 Mar.4 Eyl.4 Mar. Eyl. Mar.6 Eyl.6 Mar.7 Eyl.7 Mar.8 Eyl.8 Mar.9 Eyl.9 Mar.1 Eyl.1 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13 Eyl.3 Mar.4 Eyl.4 Mar. Eyl. Mar.6 Eyl.6 Mar.7 Eyl.7 Mar.8 Eyl.8 Mar.9 Eyl.9 Mar.1 Eyl.1 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13 Eyl.3 Mar.4 Eyl.4 Mar. Eyl. Mar.6 Eyl.6 Mar.7 Eyl.7 Mar.8 Eyl.8 Mar.9 Eyl.9 Mar.1 Eyl.1 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ İthalat-İhracat Dış Ticaret Dengesi 2 2 1 1 İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar) -2-4 -6-8 -1-12 Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) İhracat* İthalat 8 6 4 2-2 -4 Tarım (y-y, %) Madencilik (y-y, %) İmalat (y-y, %) 1 8 6 4 2-2 -4-6 Ara Malları (y-y, %) Sermaye Malları (y-y, %) Tüketim Malları (y-y, %) *12 aylık toplam veriler kullanılmıştır. Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı 6-4 -14-24 -34-44 -4-64 -74-84 3 1-1 -3 - -7-9 -11 6 4 3 2 1-1 -2 Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen) Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar) 13
TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları 1. 9. 8. 7. 6.. Tüketici Güven Endeksi Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) 13 12 11 1 9 8 7 6 4 2 1 1 - -1-1 Reel Hanehalkı Tüketimi (y-y, %) CNBC-e Güven Endeksleri Krediler CNBC-e Tüketici Güven Endeksi Krediler (y-y, %) 1 13 11 9 7 3 8 7 6 4 3 2 1 Kaynak: CNBC-e Kaynak: BDDK Bireysel ve Ticari Krediler 4 3 2 1 - Bireysel Krediler (y-y, %) Ticari Krediler (y-y, %) Kaynak: BDDK 14
KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Bütçe Gelirleri ve Harcamaları Bütçe Dengesi (12 Aylık toplam-milyar TL) 4 Bütçe Gelirleri (12 aylık toplam-milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık toplam-milyar TL) -1 4-2 3-3 -4 - -6 3 2 2 1 Kaynak:TCMB Kaynak:TCMB Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge Vergi Gelirleri (Nominal y-y, %) Vergi Gelirleri (Reel y-y, %) Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL) 6 4 7 47 2 37-1 -3 27 17 7-3 Kaynak:TCMB, VakıfBank Kaynak:TCMB Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku 6 4 4 3 3 Toplam Borç Stoku (milyar TL) 4 4 3 3 2 2 İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen) 18 16 14 12 1 8 6 Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 1
Nis.6 Eki.6 Nis.7 Eki.7 Nis.8 Eki.8 Nis.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Eki.13 Eki.6 Nis.7 Eki.7 Nis.8 Eki.8 Nis.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Eki.13 Eki.4 Nis. Eki. Nis.6 Eki.6 Nis.7 Eki.7 Nis.8 Eki.8 Nis.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Eki.13 21 22 23 24 2 26 27 28 29 21 211 212 22 23 24 2 26 27 28 29 21 211 212 Türkiye nin Net Dış Borç Stoku Türkiye nin Dış Borç Stoku Profili 4 4 3 3 2 2 1 1 Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%) 3 2 2 1 1 TCMB (milyar dolar-sol eksen) Kamu Sektörü (milyar dolar) Özel Sektör (milyar dolar) 2 2 1 1 Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz 2 2 1 Borç Alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%) 2 2 1 Reel Faiz Nominal Faiz 1 1 - Kaynak:TCMB Kaynak:TCMB, VakıfBank Para Arzı 1 8 6 4 2 M2 (milyar TL) M3 (milyar TL) M1 (milyar TL-sağ eksen) 1 9 8 7 6 Kaynak:TCMB 16
Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y-y,%) Enflasyon (y-y,%) Cari Denge/GSYH* (%) Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD 1.6 1.2-3.9**.2 71.2 Euro Bölgesi -.6.7 1.81. -14. Almanya. 1.3 7.1. 96 Fransa.4 1. -2.41. -18.4 İtalya -2..7 -.3. 97.3 Macaristan. 1.4 1.7*** 3.4-29.4 Portekiz -2.1.3-1.. -43. İspanya -1.2 -.1-1.7. -2.7 Yunanistan -. -1. -2.88. -66.2 İngiltere 1.6 2.7-3.1. -11. Japonya 1.2 1.1.99.1 4.4 Çin 7.8 3.1 2.6 6. 99.8 Rusya 1.2 6.1 4.2 8.2 -- Hindistan 4.4 1.7-3.41** 7.7 -- Brezilya 3.28.86-2.26 9. 11.3 G.Afrika 2. 6. -3.39**. -8. Türkiye 4.4 7.71-6.**** 4. 7. Kaynak: Bloomberg, *: Cari denge verileri IMF den alınmaktadır ve 212 verileridir. **: 211 verisi, ***: 21 verisi, ****: VakıfBank hesaplaması Beklentiler 213-IMF Beklentisi (Ekim 213) Reel Büyüme (y-y,%) Enflasyon (y-y,%) Cari Denge /GSYH (%) İşsizlik Oranı (%) Borç St./GSYH (%) Gelişmiş Ülkeler 1.2 1.4.1 8.1 17.7 Gelişmekte Olan Ülkeler 4. 6..8 -- 34.7 Tüm dünya 2.9 3.7 -- -- -- ABD 1.6 1.2-2.7 7.6 16. Euro Bölgesi -.4 1.3 2.3 12.3 9.7 Almanya. 1.6 6..6 8.4 Fransa.2 1. -1.6 11. 93. İtalya -1.8 1.3. 12. 132.3 Macaristan.2 3. 2.2 11.3 79.8 Portekiz -1.8 1..9 17.4 123.6 İspanya -1.3 1.3 1.4 26.9 93.7 Yunanistan -4.2-1.8-1. 27. 17.7 İngiltere 1.4 2.7-2.8 7.7 92.1 Japonya 2..7 1.2 4.2 243. Çin 7.6 3. 2. 4.1 22.9 Rusya 1. 6.2 2.9.7 14.1 Hindistan 3.8 9. -4.4 -- 67.2 Brezilya 2..9-3.4.8 68.3 G.Afrika 2..7-6.1 26. 43. TÜRKİYE 3.8 8. -7.4 9.4 36. 17
Türkiye Makro Ekonomik Görünüm 211 212 En Son Yayımlanan Reel Ekonomi 213 Yılsonu Beklentimiz GSYH (Cari Fiyatlarla, Milyon TL) 1 297 713 1 416 817 38 113 (213, 2Ç) -- GSYH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla, y-y%) 8.8 2.2 4.4 (213, 2Ç) 3.7 Sanayi Üretim Endeksi (y-y. %) (takvim etk arnd) 9.7 2. -.1 (Ağustos 213) -- Kapasite Kullanım Oranı (%) 7.4 74.2 76.4 (Ekim 213) -- İşsizlik Oranı (%) 9.8 9.2 9.3 (Temmuz 213) 9. Fiyat Gelişmeleri TÜFE (y-y. %) 1.4 6.16 7.71 (Ekim 213) 6.8 ÜFE (y-y. %) 13.33 2.4 6.77 (Ekim 213) -- Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 148,4 167,44 197,383 (2.1.213) -- M2 66,642 731,77 8,632 (2.1.213) -- M3 7,491 774,61 894,193 (2.1.213) -- Emisyon 49,347 4,6 69,828 (2.1.213) -- TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 78,33 1,32 112,731 (2.1.213) -- Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma).. 3. (1.11.213) -- TRLIBOR O/N 1.89.78 7.2 (1.11.213) -- Ödemeler Dengesi (Milyon $) Cari İşlemler Açığı 7,92 47,476 1,99 (Ağustos 213) 4,6 İthalat 24,842 236,4 2,623 (Eylül 213) -- İhracat 134,97 12,37 13,121 (Eylül 213) -- Dış Ticaret Açığı 1,93 84,8 7,2 (Eylül 213) 91, Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL) Merkezi Yön. İç Borç Stoku 368.8 386. 47.9 (Eylül 213) -- Merkezi Yön. Dış Borç Stoku 149.6 14. 168.2 (Eylül 213) -- Kamu Net Borç Stoku 29.1 24.6 217. (213, 2Ç) -- Kamu Ekonomisi (Milyon TL) 211 Eylül 212 Eylül Bütçe Gelirleri 22,61 23,27 3,122 (Eylül 213) -- Bütçe Giderleri 23,932 29,37 34,847 (Eylül 213) -- Bütçe Dengesi -1,871 -,83-4,72 (Eylül 213) -- Faiz Dışı Denge 1,11-2,61 1,37 (Eylül 213) -- 18
Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Cem Eroğlu Müdür cem.eroglu@vakifbank.com.tr 212 398 18 98 Nazan Kılıç Müdür Yardımcısı nazan.kilic@vakifbank.com.tr 212 398 19 2 Ümit Ünsal Müdür Yardımcısı umit.unsal@vakifbank.com.tr 212 398 18 99 Fatma Özlem Kanbur Uzman fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr 212 398 18 91 Sinem Ulusoy Uzman Yardımcısı sinem.ulusoy@ vakifbank.com.tr 212 398 18 92 Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından t güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. h Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda k yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar r Bankası T.A.O. bu b raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirmee yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalarr