2012 YILINDA BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ SEKTÖRÜ İLE İLGİLİ OLARAK YAYIMLANAN ÖNEMLİ DÜZENLEMELER İLE BAZI ÖNEMLİ DÜZENLEME TASARILARI HAKKINDA BİLGİ NOTU/ GİZLİDİR A. Yayımlanmış olan Önemli Düzenlemeler Sayfa 1 Kayıtlı Elektronik Posta Rehberi ve Kayıtlı Elektronik Posta Hesabı Adreslerine İlişkin Tebliğ (16 Mayıs 2012 tarihli ve 28294 sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır.) Bilindiği üzere, Kayıtlı Elektronik Posta ( KEP ) Sistemi, elektronik posta yazışmasının teknik ve hukuki güvenliğe sahip olarak yapılabilmesini temin eden, e-posta alıp gönderen kişilerin, hukuki ve teknik kesinliğe sahip olarak e-postayı ne zaman gönderdiklerini, hangi e-postayı gönderdiklerini, bu e-postanın karşı tarafa ne zaman ulaştığını tespit edebilecekleri sistemdir. Ülkemizde bu teknoloji, 14 Şubat 2011 tarihli ve 27846 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun ( TTK ) 18/3 ve 1525/2. maddelerinde tanımlanmıştır. Bahsedilen maddeler kapsamında, tacirler arasında, diğer tarafı temerrüde düşürmeye, sözleşmeyi feshe, sözleşmeden dönmeye ilişkin ihbarlar veya ihtarlar güvenli elektronik imza kullanılarak KEP sistemi ile de yapılabilecektir. TTK nın 1525/2. maddesinde kayıtlı elektronik posta sistemi konusunda ikincil düzenlemelerin Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu ( BTK ) tarafından yapılacağı öngörülmüştür. BTK, TTK tarafından kendisine tevdi edilen bu sorumluluk gereğince konu ile ilgili Kayıtlı Elektronik Posta Sistemine ilişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik i hazırlamış, bu yönetmelik 1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe girmek üzere, 25 Ağustos 2011 tarih ve 28036 sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır. Yönetmelik kapsamında KEP Sisteminin hukuki sonuçları, KEP Sistemi içerisinde rol alan tarafların hak ve sorumlulukları, KEP hizmet sağlayıcıların (KEPHS) BTK tarafından yetkilendirilmesine ilişkin yetkilendirme rejimi belirlenmiştir. KEPHS ler çeşitli koşullar çerçevesinde BTK tarafından yetkilendirilerek faaliyete geçebilecek olup hali hazırda PTT tarafından yapılan başvuru BTK tarafından kabul edilmiş ve PTT 10 Eylül 2012 tarihi itibarıyla faaliyete başlamıştır.
Yine Yönetmelik kapsamında, tüm elektronik posta iletişimini yöneten, sistemin tarafları arasında hangi elektronik posta iletişiminin ne zaman yapıldığını arşivleyen KEPHS nin kayıtlarının aksi ispat edilene kadar kesin delil olduğu düzenlenmektedir. Sayfa 2 KEP hesabı adreslerinin yapısına ve kayıtlı elektronik posta rehberinin oluşturulmasına, güncellenmesine, işletilmesine ve kullanılmasına ilişkin usul ve esaslarını belirleme amacı ile oluşturulmuş Kayıtlı Elektronik Posta Rehberi ve Kayıtlı Elektronik Posta Hesabı Adreslerine İlişkin Tebliği ise, kayıtlı elektronik posta rehber alanları gerçek ve tüzel kişiler olarak iki ayrı tabloda ele almaktadır. Tebliğ ayrıca kayıtlı elektronik posta hizmeti sağlayıcısının görevlerini, KEP sisteminin nasıl kullanılacağını, güncelleneceğini ve hesabın ne şekilde silineceğini düzenlemektedir. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/05/20120516-13.htm
2012/4 Sayılı Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticaretinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ (25.06.2012 tarihinde yayımlanmıştır.) Sayfa 3 Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu tarafından Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticaretinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ ile bu Tebliğ in bilişim şirketleri açısından uygulanmasına ilişkin usul ve esasları düzenleyen 2012/4 sayılı Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticaretinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğin Uygulama Usul Ve Esasları Genelgesi yayımlanmıştır. Bu Tebliğ ve Genelge kapsamında, bilişim şirketleri için birtakım destekler öngörülmektedir. Tebliğ de bilişim şirketi, Türkiye de yerleşik olup yazılım, internet, bilgisayar oyunu veya mikroçip alanında faaliyet gösteren şirket olarak tanımlanmıştır. Tebliğ kapsamında bilişim şirketlerine bilişim sektöründe sağlanacak destekler ise, kısaca aşağıdaki gibidir: Pazara giriş desteği Yurtdışı tanıtım desteği Yurtdışı birim desteği Belgelendirme desteği Ticaret heyeti ve alım heyeti destekleri Danışmanlık desteği http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/07/20120707-27.htm
Eğitimde Fatih Projesi Kapsamında Yapılacak Mal ve Hizmet Alımları ile Yapım İşlerine Dair Yönetmelik (7 Temmuz 2012 tarihli ve 28346 sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır.) Sayfa 4 Yönetmeliğin amacı, yurt içi üretimin ve katma değerin artırılması, teknoloji kazanımının sağlanması, daha önce yurt içinde üretimi bulunmayan ürünlerin üretilebilmesi, yeni teknoloji ve ürünlere yönelik araştırma geliştirme faaliyetlerinin sürdürülmesi ve bilgi toplumuna geçiş hedefleri doğrultusunda Eğitimde Fırsatları Artırma ve Teknolojiyi İyileştirme Hareketi (FATİH) Projesi kapsamında ihtiyaç duyulan her türlü mal, hizmet alımları ile yapım işlerinde uygulanacak usul ve esasları belirlemektir. Yönetmelik kapsamında mal alımı ihalelerinde alımın niteliği göz önünde bulundurularak ihale dokümanında sadece yerli malı teklif eden isteklilerin teklif verebilmesine yönelik düzenleme yapılabileceği, hizmet alımı ve yapım işi ihalelerinde ise sadece yerli isteklilerin teklif verebileceği belirtilmiştir. Öte yandan teknoloji transferinin gerektiği haller için yerli istekliler tarafından karşılanamayacağı anlaşılan hizmet alım ihaleleri için bir istisna getirilerek, ihale dokümanında belirtilmesi kaydı ile yabancı isteklilerin katılımına izin verilebilecek olup, danışmanlık hizmeti alım ihalelerinde ise tüm istekliler teklif verebilecektir. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/07/20120707-27.htm
Elektronik Haberleşme Sektöründe Kişisel Verilerin İşlenmesi ve Gizliliğin Korunması Hakkında Yönetmelik (24 Temmuz 2012 tarihli ve 28363 sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır.) Sayfa 5 Yönetmelik elektronik haberleşme sektöründe kişisel verilerin işlenmesi, saklanması ve gizliliğinin korunması için elektronik haberleşme sektöründe faaliyet gösteren işletmecilerin uyacakları usul ve esasları düzenlemektir. Yönetmelikte haberleşmenin içeriğine ilişkin verilerin saklanmasının kapsam dışı olduğu açıkça belirtilmiştir. Bilindiği üzere bu konuda daha önce 06.02.2004 Tarih ve 25365 Sayılı Resmi Gazete de yayımlanmış olan Telekomünikasyon Sektöründe Kişisel Bilgilerin İşlenmesi ve Gizliliğinin Korunması Hakkında Yönetmelik olup Elektronik Haberleşme Sektöründe Kişisel Verilerin İşlenmesi ve Gizliliğin Korunması Hakkında Yönetmelik yürürlüğe girdikten sonra daha önceki yönetmelik yürürlükten kaldırılacaktır. Yönetmelik özellikle trafik ve konum verilerinin işlenmesi, farklı elektronik haberleşme hizmetleri bakımından saklanması gereken veri kategorileri, bunların saklanma koşul ve süreleri gibi konularda önemli düzenlemeler getirmektedir. Yönetmeliğin getirdiği önemli düzenlemelerden bir tanesi trafik ve konum verilerinin hiçbir şekilde yurtdışına çıkarılamayacak olmasıdır. Söz konusu Yönetmelik yayım tarihinden (24 Temmuz 2012) 6 ay sonra yürürlüğe girecektir. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/07/20120724-2.htm
Anonim Şirketlerde Elektronik Ortamda Yapılacak Genel Kurullara İlişkin Yönetmelik (28 Ağustos 2012 tarihli ve 28395 sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır.) Sayfa 6 Bilindiği üzere, yeni TTK kapsamında elektronik genel kurul sistemi getirilmiş olup, pay senetleri borsaya kote edilmiş şirketlerin genel kurullarına pay sahiplerinin elektronik ortamdan katılım sağlaması imkanının oluşturulması zorunlu kılınmıştır. Diğer sermaye şirketleri için ise, bir zorunluluk getirilmemekte olup bu şirketler dilerlerse genel kurullarını elektronik ortamda (gerekli koşulların yerine getirilmesi şartıyla) gerçekleştirebileceklerdir. Anonim Şirketlerde Elektronik Ortamda Yapılacak Genel Kurullara İlişkin Yönetmelik ile anonim şirket genel kurul toplantılarına elektronik ortamda katılma, öneride bulunma, görüş açıklama ve oy kullanmaya ilişkin usul ve esasların düzenlenmesi amaçlanmıştır. Pay senetleri borsaya kote edilmiş şirketlerin (bir diğer ifadeyle yukarıda bahsedilen zorunluluğa tabi şirketler) yapacakları genel kurul toplantılarına elektronik ortamda katılma, temsilci tayin etme, öneride bulunma, görüş açıklama ve oy verme işlemleri MKK tarafından sağlanan Elektronik Genel Kurul Sistemi (EGKS) üzerinden yapılacaktır. Diğer sermaye şirketleri ise, kendi elektronik genel kurul sistemlerini geliştirebilecek veya bu hizmetleri üçüncü kişilerden temin edebilecektir. Söz konusu Yönetmelik 1 Ekim 2012 tarihinde yürürlüğe girmiştir. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/08/20120828-3.htm
Anonim Şirketlerin Genel Kurullarında Uygulanacak Elektronik Genel Kurul Sistemi Hakkında Tebliğ (29 Ağustos 2012 tarihli ve 28396 sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır.) Sayfa 7 Tebliğin amacı ve kapsamı, anonim şirketlerin genel kurullarına elektronik ortamda katılmaya, öneride bulunmaya, görüş açıklamaya ve oy kullanmaya imkan tanıyan elektronik genel kurul sisteminin kuruluşunu, işleyişini, teknik hususlar ile güvenlik kriterlerine ilişkin usul ve esaslarını belirlemektir. Tebliğ, Elektronik Genel Kurul düzenleme imkanı halka açık veya payları borsaya kote şirketler için zorunlu tutulduğundan söz konusu şirketler için ayrıca önem arz etmektedir. Tebliğ, MKK üzerinde yer alan Elektronik Genel Kurul Sistemi nin ( EGKS ) işleyiş şeklini belirtmekle beraber, MKK sisteminden ayrı olarak EGKS hizmeti sağlayacak olan şirketlerin sistemlerinin yeterlilik koşullarını belirtmektedir. Söz konusu Tebliğ 1 Ekim 2012 tarihinde yürürlüğe girmiştir. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/08/20120829-10.htm
Ticaret Şirketlerinde Anonim Şirket Genel Kurulları Dışında Elektronik Ortamda Yapılacak Kurullar Hakkında Tebliğ (29 Ağustos 2012 tarihli ve 28396 sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır.) Sayfa 8 Ticaret Şirketlerinde Anonim Şirket Genel Kurulları Dışında Elektronik Ortamda Yapılacak Kurullar Hakkında Tebliği nin amacı; elektronik ortamda yapılacak yönetim kurulu, müdürler kurulu, ortaklar kurulu ve genel kurul toplantılarına ilişkin usul ve esasların düzenlenmesidir. Tebliğ kapsamında, Sermaye şirketlerinde yönetim kurulu ve müdürler kurulu toplantılarına isteyen hak sahipleri Elektronik Toplantı Sistemi aracılığıyla elektronik ortamda katılabilecekleri ve üyelerden herhangi birinin toplantıya fiziken katılacağını beyan etmemesi halinde toplantının tamamen elektronik ortamda da yapılabileceği düzenlenmiştir. Söz konusu Tebliğ 1 Ekim 2012 tarihinde yürürlüğe girmiştir. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/08/20120829-11.htm
Kısa Mesafe Erişimli Telsiz Cihazları Hakkında Yönetmelik (11 Eylül 2012 tarihli ve 28408 sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır.) Sayfa 9 Yönetmelik, kullanım amacına göre belirlenen frekans bandlarında ve güç limitlerinde çalışan, diğer sistemlerde elektromanyetik girişime sebep olmadan ve elektromanyetik girişime açık olarak kullanılan, Kurum tarafından belirlenen teknik düzenlemelere uygun kısa mesafe erişimli alçak güçlü telsiz cihazlarının yayın özelliklerini, frekans bandlarını, herhangi bir telsiz kurma ve kullanma iznine ve telsiz ruhsatnamesine ihtiyaç göstermeksizin kurulması ve kullanılması ile ilgili usul ve esasları belirlemektedir. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/09/20120911-24.htm
Elektronik Haberleşme, Uzay ve Havacılık Sektöründe Araştırma Geliştirme Projelerinin Desteklenmesine İlişkin Yönetmelik (12 Eylül 2012 tarihli ve 28409 sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır.) Sayfa 10 Elektronik Haberleşme, Uzay ve Havacılık Sektöründe Araştırma Geliştirme Projelerinin Desteklenmesine İlişkin Yönetmeliğin amacı; elektronik haberleşme, uzay ve havacılıkla ilgili olarak yerli tasarım ve üretimine yönelik araştırma, geliştirme ve eğitim faaliyetlerine ilişkin proje başvurularının değerlendirilmesi, desteklenmesi, izlenmesi ve sonuçlandırılması ile görevlendirilecek uzmanların vasıfları ve bunlara yapılacak ödemelere ilişkin usul ve esasları belirlemektir. Bakanlığın yönetmelik kapsamında proje başvuruları için aradığı şartlar ve öncelik verdiği konular yönetmelikte ifade edilmiştir. Ayrıca değerlendirilmenin nasıl yapılacağı, destek kararı, destek oranı ve sınırı da belirtilmiştir. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/09/20120912-4.htm
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği (2 Ekim 2012 tarihli ve 28429 sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır.) Sayfa 11 Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliğinin amacı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı sorumluluğunda bulunan sanayi ürünlerinin piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinin usul ve esaslarını belirlemektir. Yönetmelikte Piyasa Gözetimi ve Denetimi PGD nin, teknik düzenlemenin öngördüğü işaretler ve/veya belgeler üzerinden inceleme, teknik düzenlemenin bulunmaması halinde ürünün güvenli olduğunu gösteren bilgi ve/veya belgeler üzerinden inceleme, duyusal inceleme, test ve muayene yapabileceği düzenlenmiştir. Teknik düzenlemeye uygunsuzluk ve güvensizlik hallerinde ne şekilde önlemlerin alınacağı da yönetmelik tarafından saptanıp; bazı hallerde idari para cezası da öngörülmektedir. Öte yandan, Ürün Güvenliği ve Denetimi Koordinasyon Komisyonu ne şekilde oluştuğu, görevleri ve nasıl toplanacağı da yönetmelik kapsamında düzenlenmektedir. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/10/20121002-7.htm
B. Tasarı/Taslak Halinde olan Önemli Düzenlemeler Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı Sayfa 12 Avrupa Birliği nin konuyla ilgili mevzuatı ile Türk mevzuatı arasında uyum sağlanması amacıyla elektronik ticarete ilişkin esas ve usuller ile ticari iletişim ve ticari elektronik iletilere ilişkin hükümleri düzenlemekte olan Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı hakkında TBMM tali ve esas komisyonları raporlarını vermiş ve tasarı yasalaşmak üzere TBMM Genel Kurulu na gönderilmiştir. Tasarı elektronik ticaret alanında faaliyet gösteren hizmet sağlayıcılar ile başkalarına e-ticaret ortamı sağlayan aracı hizmet sağlayıcıları belirlemekte ve e-ticaret faaliyetlerine yönelik belli başlı yükümlülükleri ortaya koymaktadır. Tasarı ayrıca, telefon, SMS, e-posta vb. yollarla ticari elektronik ileti gönderimine ilişkin esasları ortaya koymaktadır.
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Tasarısı Taslağı Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan taslak metin, kamu görüşüne sunulmuştur. Bakanlık tarafından, taslak metnin hazırlanmasının temel amaçlarının Türk Ticaret Kanunu ve Türk Borçlar Kanununda tüketici haklarına ilişkin getirilen düzenlemelere uyum sağlanması, diğer taraftan süreç içerisinde yeni AB direktiflerin düzenlenmesi ve mevcut direktiflerde yapılan değişiklikler ile uygulamada ortaya çıkan aksaklıkların giderilmesi olduğu belirtilmektedir. Taslak metin, çoğunluğu tüketici lehine olan pek çok önemli değişiklik içermektedir. Bu değişikliklerin başlıcaları aşağıdaki gibidir: Mevcut metnin dilinden kaynaklanan karışıklıkların ortadan kaldırılması amacıyla düzenlemeler daha açık bir ifade ile kaleme alınmıştır. Tüketici sözleşmelerinde haksız şartlara ilişkin denetlemeler Gümrük ve Ticaret Bakanlığı nca gerçekleştirilecektir. Hatalı ürünlere ilişkin yükümlülükler öngörülmüştür. Mesafeli satış sözleşmeleri, kredi sözleşmeleri gibi pek çok sözleşmeye tüketici lehine hükümler getirilmiştir. Ürün kılavuzlarına ilişkin kurallar tadil edilmiştir. Garanti Belgesi kavramı değişerek Tüketici Hakları Belgesi haline gelmiş ve ilgili kurallar tadil edilmiştir. Satış sonrası hizmetlerle ilgili kurallar tadil edilmiştir. Reklamlara ilişkin kurallar tadil edilmiştir. AB nin Haksız Ticari Uygulamalar Direktifi ne uygun şekilde Haksız Ticari Uygulamalar kavramı ortaya konmuştur. Reklam Kurulu nun yapısı değişmiş ve yetkisi hem reklamları hem de haksız ticari uygulamaları içerecek şekilde genişletilmiştir. Reklamlara, reklam sektörüne ve reklamların denetlenmesine ilişkin politika belirlemek amacıyla Reklam Konseyi kurulmuştur. Tüketici Heyetleri ile ilgili kurallar tadil edilmiştir. Sayfa 13