KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ II.KEMİK İLİĞİ NAKİL HEMŞİRELİĞİ KURSU JACIE AKREDĠTASYON SÜRECĠNDE HEMġĠRELĠK DENEYĠMLERĠNĠN AKTARILMASI HATĠCE ġġmġek ERCĠYES ÜNĠVERSĠTESĠ ġahġnur DEDEMAN KEMĠK ĠLĠĞĠ VE KÖK HÜCRE NAKLĠ HASTANESĠ 26 NĠSAN 2013 KAYSERĠ
Erciyes Üniversitesi Şahinur Dedeman Kemik İliği ve Kök Hücre Nakli Hastanesi
JACIE Uluslararası Hücresel Tedavi Derneği (AVRUPA) ve Avrupa Kan ve Kemik Ġliği Transplantasyon Grubu (EBMT) BirleĢik Akreditasyon Komitesi
JACIE Jacie akreditasyonu alan ülke sayısı : 21 Jacie akredite merkez sayısı : 153 Jacie akreditasyonu iptal edilen merkez sayısı : 46
Ġlk JACIE ÇalıĢmaları 20 Temmuz 2010 tarihinde JACIE ye baģvuru yapıldı. Yurt dıģından gelen danıģman ve JACIE müfettiģliği yapan uzmanlarla çalıģmalar yapıldı. 251 adet Standart Operasyon Prosedürü (SOP) 231 adet form hazırlandı. 03 Mayıs 2011 tarihinde JACIE denetimi yapıldı. ġubat 2012 tarihinde merkezimiz akredite edildi.
S0P SÜRECİ JACIE kriterleri doğrultusunda kontrollü ve tutarlı bir yaklaģım sağlamak için Standart Operasyon Prosedürleri oluģturuldu. Ġlk olarak SOP larin yazılması, değerlendirilmesi, onaylanması, uygulanması ve revizyonu ile ilgili prosedür yazıldı.
SOP ĠÇERĠK ÖZELLĠKLERĠ Ġçindekiler GiriĢ Amaç Kısaltmalar Ekipman/malzemeler/kaynaklar Sorumluluklar Prosedür tanımı Validasyon Referanslar(genel,çapraz,internet)
Merkez adı Merkez logosu Jacıe referans kodu Sop un adı Sop numarası SOP FORMATI Sop revizyon sayısı ve revizyon tarihi Sop un sayfa sayısı ve sayfa numarası Sop/form olduğuna dair bilgilerinin bulunması zorunludur.
STANDART OPERASYON PROSEDÜRÜ SOP UN BÖLÜM ADI SOP SAYISI KLĠNĠK 53 HEMġĠRELĠK HASTA BĠLGĠLENDĠRME 19 AFEREZ 13 LABORATUAR 28 PROTOKOL 33 KALĠTE 45 TOPLAM 251
HEMġĠRELĠK STANDART OPERASYON PROSEDÜRLERĠ-I Santral Venöz Kateterin yıkanması Santral Venöz Kateter pansumanı Santral Venöz Kateterin trombotik oklüzyonunda ürokinaz kullanımı Santral Venöz Kateterden kan ve bakteriyel kan kültürü örneği alma prosedürü
HEMġĠRELĠK STANDART OPERASYON PROSEDÜRLERĠ-II Nötropenik ateģi olan hastada bakım yönetimi Mukozit tedavisi Koruyucu izolasyon Bulantı ve kusması olan hastada bakım yönetimi
HEMŞİRELİK STANDART OPERASYON PROSEDÜRLERİ-III Ağrısı olan hastalarda bakım yönetimi Yüksek doz kemoterapi hazırlık rejimi yönetimi Trombositopeni ve kanaması olan hastada bakım yönetimi Nazogastrik tüpün yerleştirilmesi ve bakımı
HEMġĠRELĠK STANDART OPERASYON PROSEDÜRLERĠ-IV Aerosol ribavirin tedavisinin uygulanıģı Pentamidin nebulizatör ilaç uygulama prosedürü Kan ve diğer tahlil örnekleri için taģıma ve kurye düzenlemeleri Hasta kabulü Negatif veya pozitif basınçlı odalarda hasta dağıtımı
JACIE ÖNCESĠ-I Dosyalandırma sistemi mevcuttu. Hastanın nakil ile ilgili bilgilendirilmesi sözel anlatılıyor, yazılı materyaller veriliyordu. Hasta bilgilendirme ve onam formları vardı. Hasta bakımı(ağız, katater, vücut, el-yüz, ağrı, bulantı-kusma vb. bakım ve yönetimi)yapılıyordu.
JACIE ÖNCESĠ-II Kök hücre infüzyonu sırasında vital bulgu takipleri yapılıyordu. Kök hücre servise gönderilirken kök hücre taģıma çantası kullanılmıyordu. Kök hücre/kemik iliği servise geldiğinde tek hemģire tarafından teslim alınıyordu.
JACIE ÖNCESĠ-III Kemoterapötik ajanların hazırlanması için teslim formları kullanılmıyordu. Tedavi protokolleri; öğretim üyesi ve hemģire tarafından kontrol ediliyordu. Kemoterapi ilacı tek hemģire tarafından kontrol edilerek takılıyordu.
JACIE ÖNCESİ-IV Kemoterapi ilaçlarının baģlama ve bitiģ saatleri sıvı izleme kaydediliyordu. Allerji ve advers olaylar kayıt altına alınıyordu.
JACIE ÖNCESĠ-V Acil arabası kontrolü her teslimde yapılıyor. Ġlaç dolabı ısı kontrolü yapılıyor. Personel sağlık taramaları yapılıyordu.
JACIE ÖNCESĠ-VI Düzeltici ve önleyici faaliyeti raporu formu doldurularak hastane yönetimine gönderiliyordu. Malzemelerin ve ilaçların son kullanma zamanı kontrol ediliyor. BaĢka servislere devredilen hastalar için hekimin devir notu teslim ediliyordu.
JACIE ÖNCESĠ-VII Kan transfüzyon ve onam formu kullanılıyordu. Ünitemizde planlanmıģ eğitimler vardı. Tıbbi cihazların rutin kalibrasyonu yapılıyor ve CE belgeleri vardı. Formlarda ISO kalite logosu kullanılıyordu.
AMAÇ Hematopoietik kök hücre transplantasyonu yapılan hastada tıbbi ve kanıta dayalı hasta bakım standartları oluģturarak hastanın bakım ve yaģam kalitesini artırmaktır.
FORMLAR FORM UN BÖLÜM ADI FORM SAYISI KLĠNĠK 84 HEMġĠRELĠK 38 AFEREZ 64 LABORATUAR 32 KALĠTE 13 TOPLAM 231
HASTA ÖN DEĞERLENDĠRME FORMU Hastanın ilk yatıģ günü formu doldurularak: Tanı Tedavi Genel durum Risk faktörleri KiĢisel Psiko-sosyal ĠletiĢim Bilgilerinin sorgulanarak tedavi sürecinde alınacak önlemlerin belirlenmesi sağlanır.
HASTA TANITIM FORMU Hasta /donör Tanı Daha önceki tedaviler YatıĢ nedeni Nakil tipi Kan grubu AlıĢkanlıkları SVK ile ilgili bilgilerin kayıt altına alınması hasta hakkında kısa ve öz bilgi sahibi olmamızı sağlar
HEMġĠRE GÖZLEM Kan ve sıvı-elektrolit değerlerinin Vital bulguların Kilo takibinin Katater pansumanı ve kapak değiģimi Tedavi bilgilerinin bir formda kayıt altına alınmasını ve hasta bakımı planlanmasını yönlendirir.
Hastanın: HEMġĠRE GÖZLEM-II Enteral ve parenteral sıvı takibi Oksijen Ġshal Bulantı-kusma Kanama AÇT Bu takiplerin tek kağıtta yapılması hasta bakım planı oluģturma kolaylığı sağlar.
HASTA BAKIM PLANI-I Sistemlerin günlük değerlendirilmesi Komplikasyonların erken tespit edilmesini Kanıta dayalı bakımın planlanma ve uygulanmasını Bakım-uygulama sonuçlarının değerlendirilmesini sağlar.
HASTA BAKIM PLANI-II Ağrı Bulantı-kusma Skalası ile değerlendirme yapılarak hastanın nakil ve tedavi sürecini kaliteli ve rahat geçirmesi sağlanır.
AĞIZ DEĞERLENDĠRME FORMU Ağız içi muayenesi sonucunda puanlama yapılır. Puanlama değerine göre tedavi ve bakım süreci belirlenir.
SANTRAL KATETER DENETĠM SVK NIN: FORMU-I Ne zaman Nerede Kim tarafından Hangi bölgeye Ne amaçla takıldığı hakkında bilgi verir.
SANTRAL KATETER DENETĠM FORMU-II SVK nın günlük değerlendirmesinin yapılması, Enfeksiyon, Kanama, Tıkanıklık, Kırılma gibi komplikasyonların erken teģhis ve tedavisini sağlar.
NAKĠL HAZIRLIK FORMU Bu form nakil sürecinde hastanın: Beslenme, Kemoterapi ve yan etkileri, Nakil komplikasyonları, Uyması gereken hususlar, Ġhtyaç duyacağı ve karģılaģabileceği sorunlar Hijyen Ziyaretçi, refakatçi gibi konularda eğitim verildiğini kayıt altına alır.
ACĠL ARABASI KONTROL FORMU Acil arabasında bulunması ve çalıģır durumda olması gereken malzemelerin eksiksiz ve kullanıma hazır olduğunu kayıt altına alır.
KAN ÜRÜNLERĠ TRANSFÜZYON HASTANIN : FORMU Kan grubu ve cross-match Transfüzyon öncesi, sonrası vital bulgu Transfüzyon baģlama ve bitiģ saati Transfüzyon komplikasyonu Kan ürününü kontrol ve infüze eden hemģirehekim isimlerini kayıt altına alınmasını ve yapılabilecek hataların en aza indirgemesini sağlar.
TABURCU HASTA EĞĠTĠM FORMU TABURCU SÜRECİNDE DOLDURULAN BU FORM İLE HASTANIN TABURCULUK SONRASI Nasıl bir ortamda, Kiminle yaģayacağı, Sosyal-hizmet desteği, Evde bakım ihtiyacının olup olmadığı, Hasta ve hasta yakınına taburculuk eğitiminin verildiğini kayıt altına alır.
KEMOTERAPÖTĠK ĠLAÇLARIN TESLĠM FORMU Kemoterapi ilaçlarının hemģire-biyolog-eczacı tarafından kontrol edilerek ilaç hazırlama prosedürlerine uygun hazırlanması ve üniteye teslim edilmesi, Ġlaç stabilitesi hakkında bilgi sahibi olma, Yapılabilecek hataların en aza indirgenmesini ve kayıt avantajı sunar.
DĠJĠTAL TERMOMETRE KONTROL FORMU İLAÇ DOLAPLARININ: 2-8 derece aralığında çalıģıp çalıģmadığının takibi, Isı aralığında meydana gelen değiģikliğin kısa sürede ilgili bakım ünitesine bilgilendirilmesini, OluĢabilecek ilaç kayıplarının önlenmesini sağlar.
HASTA TRANSFER FORMU BAġKA SERVĠSE DEVĠR EDĠLEN HASTANIN: Aldığı tedavi Devir esnasında hastanın parenteral sıvı izlemi Diyeti HemĢirelik bakımı Teslim edilen ilaç ve eģyaları hakkında devir alan hemģireyi bilgilendirir.
HEMġĠRE DEĞERLENDĠRME FORMU BU FORM YILDA BĠR KEZ KĠT ÜNĠTELERĠNDE ÇALIġMAKTA OLAN HEMġĠRELERĠN: UYGULAMA BECERĠLERĠ HASTA BAKIM YÖNETĠMĠ EĞĠTĠM ĠLETĠġĠM ÜNĠTE KOORDĠNASYONU GĠBĠ KONULARDA PERFORMANS DEĞERLENDĠRME YAPILMASINI VE DESTEKLENMESĠ GEREKEN YÖNLERĠN BELĠRLENMESĠNĠ SAĞLAR.
UYUMSUZLUK VE DÜZELTĠCĠ FAALĠYET FORMU Sop yada protokol değiģimi Allerji Advers olay Cihaz Ġlaç Tedavi değiģim ve uygulama hatalarının bu formla kayıt altına alınması, yapılan hata ve değiģikliklerin analizini sağlar.
ÜRÜN GÖNDERME FORMU ĠNFÜZE EDĠLEN KÖK HÜCRENĠN, Ürün numarası Kan grubu CD34 sayısı Enfeksiyon test sonuçları Ürün volümü Ġnfüzyonu yapan hemģire isimlerinin kayıt altına alınmasını ve gerçekleģebilecek hataların engellenmesini sağlar.
JACIE SONRASI -I Tam teģekküllü bir dosya sistemi oluģturuldu. Hasta-hasta yakınına nakil ile ilgili bilgilendirme yazılı ve sözel olarak detaylı yapılmaya baģlandı. Hastaya yapılan her iģlem ve uygulanan tedavi ile ilgili hasta bilgilendirme ve onam formları tam teģekküllü hazırlandı.
JACIE SONRASI -II Hasta bakımı, hazırlanan formlarla günlük değerlendirilerek bakımın daha kaliteli planlanması ve kayıt altına alınması sağlanıldı. Kök hücre infüzyonu sırasında vital bulgu takiplerinin alınması ile ilgili standart oluģturuldu.
JACIE SONRASI-III Otolog kök hücreler eritme torbalarında eritilerek, kök hücre taģıma çantasıyla (ısı kontrolü yapılarak) gelmeye baģladı. Kök hücre/kemik iliği servise geldiğinde iki hemģire,bir doktor tarafından kontrol edilerek ilgili forma kayıt yaparak teslim alınmaya baģlandı.
JACIE SONRASI-IV Kök hücre infüzyonu sırasında hastanın monitörizasyonuyla ve oksijen satürasyon takibinın periyodu kayıt altına alındı. Kemoterapötik ajanların hazırlanması ve teslim alma formu kullanılmaya baģlanıldı. Tedavi protokolleri ; öğretim üyesi, araģtırma görevlisi,eczacı ve hemģire tarafından kontrol edilerek imzalanarak kayıt altına alınmıģtır.
JACIE SONRASI-V Kemoterapi ilacı iki hemģire tarafında kontrol edilerek, infüzyon baģlama ve bitiģ saatleri kaydedilerek hataların en aza indirgenmesi sağlanılmaktadır. Kayıt formlarında uygulamayı yapan hemģire tarafından iģaretlenen alana paraf atılmaya baģlanıldı.
JACIE SONRASI -VI Uyumsuzluk ve düzeltici faaliyet formu ile uygunsuzluklar ve hatalar kayıt altına alınmaya baģlanıldı. Hastane enfeksiyon komitesi rutin olarak çalıģan ve iģe yeni baģlayan tüm personele taramalar yapmaya devam etmekte ve personel sağlık takip formu taraflarınca kullanılmaktadır.
SONUÇ Jacie akreditasyon programı ile, -Klinik -Aferez -Laboratuar -Kalite -HemĢirelik Hasta ve çalıģanın sağlığı, güvenliği, eğitimi uluslararası standartlar boyutuna taģınılmıģ, bu sayede hedef alınan kalite düzeyine ulaģılmıģtır.
50