KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ KİMYA ÖĞRETMENLİĞİ 7 8 Haziran 2014 TG 8 ÖABT KİMYA Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının İhtiyaç Yayıncılık ın yazılı izni olmadan kopya edilmesi, fotoğrafının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması, yayımlanması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar, gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
AÇIKLAMA DİKKAT! ÇÖZÜMLERLE İLGİLİ AŞAĞIDA VERİLEN UYARILARI MUTLAKA OKUYUNUZ. 1. Sınavınız bittiğinde her sorunun çözümünü tek tek okuyunuz. 2. Kendi cevaplarınız ile doğru cevapları karşılaştırınız. 3. Yanlış cevapladığınız soruların çözümlerini dikkatle okuyunuz.
2014 ÖABT / KİM KİMYA ÖĞRETMENLİĞİ TG 8 1. Standart Hidrojen Elektrot (SHE) 2H + + 2e E H 2(g) E = 0,0V Tersinir çalışır, kolay yapılır. Tekrarlanabilirliği yüksektir. 4. h m = mc 662, : 10 j: s m = -31 7 91, : 10 kg : 3: 10 ms / = 242, : 10-11 m -34 7. Organik bileşik yükseltgendiğinde keton oluşuyorsa sekonder alkoldür. C x H y O Z + O 2 x CO 2 + H 2 O 0,1 mol 6,72 Litre 1 mol 22,4 Litre? 6,72 Litre 0,3 mol 0,1 molü 0,3 mol CO 2 verirse 1 molü x 3 mol CO 2 verir. Öyleyse x = 3 olmalı 3C lu sekonder alkoldür. CH 3 CH CH 3 OH 2. HCI merkez atom yok. H 2 O AX 2 E 2 O H H SO 2 S AX 2 E 2 O O C 2 H 2 H C / C H CH 4 H C AX 4 H H H 5. 1A grubu metalleri ve NH 4 + iyonu içeren tuzlar suda iyi çözünür. Bu nedenle A, C, D, E seçeneklerinde verilen katyonlar kullanılamaz. Ba 2+ iyonu kullanılırsa çökme sağlanır. 8. Asitin konjuge bazında bir H + iyonlaşmış olması gerekir. 2 3 2-3 3 + H CO + H O? HCO + H O 3. 11 Na: 1s2 2s 2 2p 6 3s 1 Paramanyetik 11 Na+ : 1s 2 2s 2 2p 6 Diamanyetik 17 CI: 1s2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 5 Paramanyetik 6. Kristal katıların belirli erime noktaları vardır (I. öncül doğru). Moleküler çözünen katılar elektrik akımını iletmez (II. öncül yanlış). Kristal katılar sadece titreşim hareketi yaparlar. (III. öncül doğru). 9. 1s < 2s < 2p < 3s < 3p < 4s < 3d... Sıralamanın sebepleri girginlik perdeleme çekirdek etkin yüküdür. Küresel simetrinin sıralamayla ilgisi yoktur. 3
10. CI CI P CI CI CI Polar kovalent bağ Üçgen bipiramit merkez atomda 5 çift e bulunur. Merkez atom 5 tane bağ yapmıştır. Oktet fazlası atomdur. 13. Eşit C sayılı alkol ve eter aldehit ve keton karboksilli asit ve esterler birbirinin izomeridir. Bütonoik asit ve metil proponat 4 karbonlu 2-bütanon ve 2-metil propanal 4 karbonlu Dimetil eter 2 karbonlu, metil alkol tek karbonludur. 16. Metallerde sıcaklık arttıkça genleşmeden dolayı boşluk artar, dolayısıyla iletkenlik azalır. 11. Proton ilgisi; I < F F < HS HF > H 2 S 7A 6A 14. H CH 3 CH 2 C COOH 3 2 OH 1 S 2 hidroksibütanoikasit saat yönünün tersi S 17. Geçiş elementlerinin kendileri ve katyonları paramanyetik özellik gösterirken, baş grup elementlerinin kendileri ve katyonları diamanyetik özellik gösterir. Dolayısıyla II. öncül hatalı verilmiştir. elektronegatifliği büyük HS < CN I < F < HS < CN şeklindedir. 12. O OH oluşan ester; + OH O O ester oluşumu + H 2 O izopropilbütanoattır. 15. Alkenlerde katılma elektrofilik, aldehit ve ketonlarda katılma nükleofiliktir. II. öncülde propene H 2 O katılması elektrofilik katılma tepkimesidir. 18. C 3 H 8(g) + 5O 2(g) 3CO 2(g) + 4H 2 O (s) m 22 n = =05, mol MA 44 1 mol propan yandığında 2219 kj ısı 0,5 x x = 1109,5 kj ısı açığa çıkar. 4
19. B, C, D, E seçeneklerinde madde daha düzensiz hale gelmiştir veya çıkan madde daha düzensiz fazdadır. Fakat A seçeneğinde ürün sıvı hâldedir. Daha düzenli hale geçtiğinden dolayı entropisi azalmıştır. 22. Mg çubuk Cu metalinden daha aktiftir. Bu nedenle yükseltgenir. + 2+ () k ( suda) ( suda) () k Mg + 2Cu " Mg + 2Cu şeklinde indirgenme yükseltgenme gerçekleşir. 24 gram Mg aşınırken 128 gram Cu birikir. Bu nedenle çubuk kütlesi artar. Çözelti kütlesi ve iletkenlik azalır. 25. CH 3 bir orta para yönlendiricidir. Dolayısıyla m-brom toluen en az miktarda oluşur. Yerdeğiştirme tepkimesidir. FeBr 3 katalizördür. 20. Katı eklenmesi dengeyi etkilemez (I. öncül yanlış). CO 2 uzaklaştırılırsa sistem dengeye gelmek için sağa kayar (II. öncül doğru). CO uzaklaştırılırsa sistem CO oluşturmak için sola kayar (III. öncül yanlış). 23. Çözeltide ph değişimi olabilmesi için kaba eklenen gazın Br elementinden daha aktif olması gerekir. Dolayısıyla I 2(g) eklenmesi ph ı değiştirmez. F 2(g) + 2HBr (suda) 2HF (suda) + Br 2 CI 2(g) + 2HBr (suda) 2HCI (suda) + Br 2 tepkimeleri gerçekleşir. 26. P 1 $V 1 + P 2 $V 2 = P son $V son 0,8$3 + 1$2 = 1$V son V son = 4,4 litre a b arasında durur. Oluşan asitler HBr asitinden daha zayıf olacağı için ph ları artar. 21. Yarı tepkime yöntemi ile denklem denkleştirilirse; 12e + 12H + + P 4 4PH 3 - + - 8H2O+ P4 " 4H2PO2 + 8H + 4e : 3 + - + 4 2 3 2 2 12H + 4P + 24H O " 4PH + 12H PO + 24H - + 4 2 3 2 2 4P + 24H O " 4PH + 12H PO + 12H P + 6H O " PH + 3H PO + 3H 4 2 3 2 2 + 24. Çift C sayılı ve tek cins akil halojenür kullanılırsa alkan saf olarak elde edilir. 27. Yüzey gerilimi sıcaklıkla ters orantılıdır (I. öncül yanlış). II. ve III. öncüller doğrudur. 5
28. Cu HCI ile tepkime vermez. Zn + 2HCI ZnCI 2 + H 2(g) NŞA da 1 mol gaz 22,4 L hacim kaplar x 17,92 L 0,8 mol H 2(g) Zn için n = 0,8 mol %40 Zn metali ise %60 Cu metalidir. %40 ı 0,8 mol %60 ı x 1,2 mol 1 mol Cu 64 gram 1,2 mol x 31. 100 gram çözeltide 46 gram C 2 H 5 OH 300 gram çözeltide x 138 n = =3 mol 46 138 gram C 2 H 5 OH P çözelti = P 0 alkol $X alkol + P0 su $X su 1 3 220 : + 170 : 4 4 =182,5 mmhg 300-138 = 162 gram H2O 162 n = = 9 mol 18 34. I ve II. tepkimeler oluşum entalpisidir. Fakat III. tepkimede H (g) olduğu için oluşum entalpisi olamaz. Girenlerin element olması gerekir. 76,8 gram 29. HCI kuvvetli HF zayıf asittir. ph değeri II > I olur. Elektrik iletkenliği ve iyonlaşma yüzdesi ise I > II olur. 32. DT k = K k $i$m K k = 0,52 C/m i = 2 24 n 40 m = = = 6 kg 1 DT k = 0,52$2$6 = 6,24 C 35. 1. ve 2. deneylere bakılırsa B ve C nin derişimi sabitken; A nın derişimi 2 katına çıkmış fakat hız değişmemiştir. A hız bağıntısında bulunmaz. 3. ve 4. deneylere bakılırsa A ve B nin derişimi sabitken C nin derişimi 2 katına çıkmış, hız ise 4 katına çıkmıştır. C nin derecesi 2 dir. 100 + 6,24 C = 106,24 C 2. ve 3. deneylere bakılırsa A ve C nin derişimi sabitken B nin derişimi 2 katına çıkmış, hız da 2 katına çıkmıştır. B nin derecesi 1 dir. Hız = k$[b] [C] 2 olur. 30. DU = Q + W = + 135 210 DU = 75 joule olur. 33. A, B, C, D seçeneklerindeki tepkimeler doğal radyoaktiftir. Fakat E seçeneği füzyon tepkimesi olduğundan yapaydır. 36. Katalizör mekanizmayı, hız sabiti k yı ve aktifleşme enerjisini değiştirebilir. 6
37. HX? H + + X 0,1 ph = 4 a a H + = 10 4 M 10 4 M 10 4 M 0,1 M da 10 4 M iyonlaşırsa 100 x %0,1 iyonlaşır. 39. n HCI = 0,1 x 0,2 = 0,02 mol n KOH = 0,1 x 0,4 = 0,04 mol Eşit katsayılı olduğunda artacağı için çözelti bazik olur. HCl + KOH $ KCl + H 2 O 0,02 0,04 0,02 0,02 0 0,02 mol artar. ph > 7 olur. Elektrik akımını iletir. 41. Matematiksel zekâ alanında gelişmiş öğrenciler, araştırma inceleme ve proje tabanlı öğrenmelerden hoşlanır. Bu zekâ alanında bilginin kaynağı, farklı bilgiler arasındaki ilişkiler ve görünenin arkasındaki görünmeyen olaylar bireyi öğrenmeye teşvik eder. 38. FeS? Fe + S 2+ 2- () k ( suda) ( suda) x x K çç = x$x 64$10 18 = x 2 x = 8$10 9 M 40. Ag yarısoy metal olduğundan HCl ile tepkime vermez. Derişik HNO 3 ve H 2 SO 4 çözeltisi ile tepkime verir. n m = V -9 n 8: 10 = 1 n = 8$10 9 mol 42. Ortaöğretim kimya dersi öğretim programına göre C seçeneğinde verilen kazanım bir tutum ve değerler kazanımıdır. 7
43. Laboratuvar ortamında öğrencilerin şakalaşmasına izin verilmesi çeşitli kazaların meydana gelmesine sebep olabilir. 46. A, B, C ve E seçeneklerinde verilen kazanım başlıkları yaşam becerileri alanında yer alır. Nedensel süreç becerileri ise bilimsel süreç becerileri alanına girer. 49. A, B, C ve E seçenekleri laboratuvar etkinliklerinin amaçlarındandır. Bu çalışmalarda öğrenciler arası işbirliği teşvik edilirse de bu sohbet amaçlı olmamalıdır. 44. I. ve II. öncüllerde verilenler bilimsel bilgiyi anlamaya ait kazanımlardır. III. öncülde verilen bilimin doğasına ait bir kazanımdır. 47. A, B ve C seçenekleri verilen yargılardan çıkarılabilmektedir. Bağımsız değişken asit içerisine kuvvetli metal atma yani sebep, ciddi şekilde yaralanma ise bağımlı değişken yani sonuçtur. 50. Soruda verilen kavramlar ortaöğretim kimya dersi öğretim programına göre yaşam becerileri ile ilişkilidir. 45. Öğrencinin yönelttiği soru, metallerin karıştırılması ile oluşan alaşımları, bir gıda maddesi olan pirinç ile özdeşleştirdiği ve sunulan bilgileri düzenli bir şekilde mantık süzgecinden geçiremediğine işaret eder. Yaşanılan bu yanılgının nedeni öğrencinin mantıksal zekâ alanında gelişim gösterememesidir. 48. Desikatör laboratuvarlarda kurutulmuş veya kızdırılmış maddelerin tartılmadan önce soğutulması ve nem kapmaması için konuldukları cam kaplardır. 8