Gökmen ÖZER-Elazığ Kovancılar Çok Programlı Anadolu Lisesi

Kazanım No: D.11.2 Gökmen ÖZER-Coğrafya Öğretmeni 2

Toprak, orman, madenlerdir. Enerji kaynaklarından petrol ve kömürün kullanımı diğer yer altı kaynaklarına göre daha yenidir. Gökmen ÖZER-Coğrafya Öğretmeni 3

Gökmen ÖZER-Coğrafya Öğretmeni 4

Nükleer enerji, atom çekirdeğinden elde edilen enerji türüdür. Uranyum Gökmen ÖZER-Coğrafya Öğretmeni Toryum 5

1 gram uranyum=4 ton kömür enerjisi Gökmen ÖZER-Coğrafya Öğretmeni 6

1896 yılında keşfedilmesine karşılık kullanımı son 50-60 yıla dayanmaktadır. Gökmen ÖZER-Coğrafya Öğretmeni 7

Elektrik üretimi Tıp alanında Gemi ve deniz altı araçlarının hareket ettirilmesinde Askeri amaçlarla Gökmen ÖZER-Coğrafya Öğretmeni 8

1. Reaktör kalbi (reactor core) 2. Kontrol çubuğu (control rod) 3. Reaktör basınç kabı (pressure vessel) 4. Basınçlandırıcı (pressurizer) 5. Buhar üreteci (steam generator) 6. Birincil soğutma su pompası (primary coolant pump) 7. Reaktör korunak binası (containment) 8. Türbin (turbine) 9. Jeneratör - Elektrik üreteci (generator) 10. Yoğunlaştırıcı (condenser) 11. Besleme suyu pompası (feedwater pump) 12. Besleme suyu ısıtıcısı (feedwater heater) Gökmen ÖZER-Coğrafya Öğretmeni 9

31 ülke, elektrik enerjisi üretiminde nükleer santrallerden yararlanmaktadır. ABD, Fransa, Japonya, Almanya, Rusya, İngiltere ve Güney Kore bu ülkelerin başlıcalarıdır. Gökmen ÖZER-Coğrafya Öğretmeni 10

Çernobil Faciası 1986 da Ukrayna daki (O dönemde SSCB nin bir parçasıydı) Kiev in 140 km kuzeyinde bulunan Çernobil Nükleer Santralı nda gerçekleşen kaza, her biri 1.000 Megawatt (MW) gücünde olan dört reaktörüni hatalı tasarımının yanı sıra reaktörlerden birinde deney yapmak için güvenlik sisteminin devre dışı bırakılıp peş peşe hatalar meydana gelmesi nedeniyle oldu. Gökmen ÖZER-Coğrafya Öğretmeni 12

Akkuyu da Mersin Gökmen ÖZER-Coğrafya Öğretmeni 13

Dünyada kullanılan enerji kaynakları ve bu kaynakların toplam enerji içindeki payı (2010) % 40 35 30 25 20 15 10 petrol kömür doğal gaz nükleer hidrojen jeotermel,güneş,rüzgar 5 0 Kategori 1 Gökmen ÖZER-Coğrafya Öğretmeni 14

Kaynaklar 1973 (%) 2005 (%) Kömür 38.3 40.3 Petrol 24.7 6.6 Su 21.0 16.0 Doğal gaz 12.1 19.7 Nükleer enerji 3.3 15.2 Diğer 0.6 2.2 Gökmen ÖZER-Coğrafya Öğretmeni 15

2- Güneş Enerjisi Doğrudan yararlanıldığı gibi, bazı araçlar kullanılarak farklı enerji türlerine dönüştürülebilir. Güneş enerjisinden ısıtma ve elektrik enerjisi elde etmek için yararlanılmaktadır. Gökmen ÖZER-Coğrafya Öğretmeni 16

Fransa, İspanya, Türkiye, İsrail gibi Akdeniz ülkelerinde oldukça yaygındır. Fransa da güneş enerjisi sanayide de kullanılır. Gökmen ÖZER-Coğrafya Öğretmeni 17

Güneş enerjisinden besin maddelerinin pişirilmesi amacıyla yararlanılan ocaklardır. Gökmen ÖZER-Coğrafya Öğretmeni 18

3- Biyoenerji Organik maddelerden enerji elde etmeyi ifade eder. Biyoenerji elde etmek için; odun, elyaflı bitkiler, yağlı tohumlar, karbonhidratlı bitkiler, proteinli bitkiler ile şehirsel ve sanayi atıklarından yararlanılmaktadır. Gökmen ÖZER-Coğrafya Öğretmeni 19

Mısır, Arpa, Keten, Ayçiçeği, Kolza, Soya fasulyesi Hayvan dışkısından biyoenerji elde edilir. Gökmen ÖZER-Coğrafya Öğretmeni 20

Biyoenerjiden iki şekilde yaralanılır. Birincisi, hayvansal ve bitkisel ürünlerin doğrudan yakılarak ısı enerjisine dönüştürülmesi şeklindedir. (Odun, tezek, fındık, ceviz kabuğunun yakılması) Gökmen ÖZER-Coğrafya Öğretmeni 21

Hayvan dışkısından gaz elde etmek için sızdırma özelliği olmayan bir havuz hazırlanır. Dışkılar bu havuzda 2 hafta bekletilir ve fermantasyona uğrayan dışkılar gaz olarak açığa çıkar. Gökmen ÖZER-Coğrafya Öğretmeni 22

Biyodizel: Ayçiçeği, kolza, aspir gibi ürünlerden veya hayvanlardan elde edilen yağların, alkolle karıştırılması sonucu elde edilen yakıta denir. Gökmen ÖZER-Coğrafya Öğretmeni 23

Hem verimli hem de çevre dostudur. Renksiz ve kokusuz olan bu element diğer elementlerle birlikte bulunur. Bu enerji kaynağı suyun elektrolizi ile üretilebildiği gibi fosil yakıtlar ve biomas materyalinden de elde edilebilir. Gökmen ÖZER-Coğrafya Öğretmeni 24

Hidrojen depolanabilme, boru hatları veya tankerlerle taşınabilme özelliğine sahiptir. Hidrolen üreten ülkelerin başlıcaları; Brezilya Kanada Japonya Almanya Suudi Arabistan Gökmen ÖZER-Coğrafya Öğretmeni 25

Rüzgar gücünden elektrik enerjisi üreten santrallerle ilgili ilk çalışmayı 1890 yılında Danimarkalı mühendisler gerçekleştirmiştir. Gökmen ÖZER-Coğrafya Öğretmeni 26

Kaplıcalar, gayzerler ve sıcak su buharı, jeotermal enerji kaynaklarının başlıcalarıdır. Gökmen ÖZER-Coğrafya Öğretmeni 28

Jeotermal enerjiden; Ev ve iş yeri, hava alanı pistlerinin ısıtılmasında vb yararlanılır. yerleşim birimlerinin ısıtılmasında jeotermal kaynaklarında oldukça yararlanmaktadır. Gökmen ÖZER-Coğrafya Öğretmeni 29

Deniz ve Okyanus kıyılarındaki dalga gücünden yararlanarak elektrik enerjisi üreten sistemlerdir. Gökmen ÖZER-Coğrafya Öğretmeni 30

Başta Fransa olmak üzere (Manş kıyılarında), bazı ülkeler dalga enerjisinden yararlanarak elektrik enerjisi üretmektedir. Gökmen ÖZER-Coğrafya Öğretmeni 31

Gelgit genliği iç denizlerde az, okyanus kıyılarında fazladır. Gökmen ÖZER-Coğrafya Öğretmeni 32

Gelgit Enerjisi Özellikle Fransa nın Rance Nehri üzerinde kurulu olan santral önemli santrallerdendir. Gökmen ÖZER-Coğrafya Öğretmeni 33

hidroelektrik enerji denir. Gökmen ÖZER-Coğrafya Öğretmeni 34

Hollanda gibi düzlükten oluşan ülkeler dışında birçok ülke elektrik ihtiyacını barajlardan karşılar. Norveç, Uruguay, Kongo vb. Gökmen ÖZER-Coğrafya Öğretmeni 35