KARTOGRAFYA Ders Sorumlusu Doç. Dr. Selçuk REİS 2014-2015
KAYNAKLAR Matematiksel Kartografya, Harita Projeksiyonları Teorisi ve Uygulamaları, D. Uçar, C. İpbüker, İ. Ö. Bildirici, Atlas Yayın Dağıtım, İstanbul, 2004. http://www.karto.itu.edu.tr/derslerimiz/projeksiyonlar/ Matematiksel Kartografya, F. Fiala, İTÜ, İstanbul 1976. Harita Projeksiyonları, E. Koçak, KÜ Basımevi, 1. baskı, Trabzon, 1984. Harita Projeksiyonları, E. Koçak, ZKÜ Basımevi, 2. baskı, Zonguldak, 1999. Kartoğrafya, E. Koçak, KÜ Basımevi, 2. baskı, Trabzon, 1985. Genel Kartografya I,II,T. Bilgin, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1996.
DERS KONULARI Tanışma, ders programı ve içeriğinin tanıtılması, yararlanılabilecek kaynaklar ve internet adreslerinin verilmesi, harita, kartografya ve projeksiyon kavramları Yeryüzünün biçimi ve Koordinat Sistemi Koordinat Sistemleri (Coğrafi koordinat sistemi, küresel-kutupsal koordinat sistemi) Kürede meridyen ve paralel daire yayı hesabı Küre üzerinde alan hesabı Küre üzerinde özel eğriler, ortodrom, loksodrom, Projeksiyonlar, Datumlar (ArcGIS ve Netcad ile projeksiyon dönüşüm ödevi) Deformasyon kavramı, deformasyon elipsi Düzlem (azimutal) projeksiyonlar, Silindirik projeksiyonlar, Konik projeksiyonlar UTM sistemi, Pafta bölümlemesi, Gerçek anlamda olmayan projeksiyonlar, Yaygın kullanılan bazı jeodezik projeksiyonlar, Kartografik tasarım, Tematik haritalar (Tematik harita ödevi) Genelleştirme
GENEL TANIMLAR Harita, Projeksiyon ve Kartografya kavramları Harita: Coğrafya, tarih, dil, nüfus vb. konularla ilgili yeryüzünün veya bir parçasının, belli bir orana göre küçültülerek düzlem üzerine çizilen taslağıdır (TDK). John B. Harley e göre harita, her şeyden önce aynen yazı gibi bir bilgi depolama ve iletişim aracıdır. Biritanya Milli Coğrafya Komitesi nin 1966 yılında yayınladığı bir sözlükte, harita şöyle tanımlanmıştır: Harita: Dünyanın veya herhangi bir gök cisminin yüzeyiyle ilgili seçilmiş nesnelerin veya soyut özelliklerin normal olarak ölçekli bir şekilde ve bir düzlem üzerinde alışılmış şekilde temsili.
NOAA-ABD (Milli Okyanus ve Atmosfer İdaresi) Jeodezi Sözlüğü ne göre: a. Dünya yüzeyinin tamamında veya bir kısmında yer alan fiziksel detayların (doğal veya yapay) genellikle düz bir yüzey üzerinde, belli bir ölçekte gösterimidir. Detaylar işaret ve sembollerle gösterilip, yönlendirme de belirtilmektedir. b. Herhangi fiziksel bir detayın benzer gösterimidir. (Örneğin bir elektrik akımı, bir binanın kat gösterimi veya gök küresi.) Harita basit anlamda, bir arazi parçasının belli bir projeksiyon sistemine göre küçültülerek belirli ve benzer işaretlerle gösterilmesidir, şeklinde tarif edilebilir.
Harita projeksiyonu Matematiksel veya geometrik Yeryüzü Fiziksel Yeryüzü işlem. Dünya Düzlem Üç Boyutlu Harita İki boyutlu
Harita Projeksiyonu: Yeryüzü üzerindeki bilgilerin bir düzlem olan harita üzerine geçirilmesi işlemidir. Eğri bir yüzey olan fiziksel yeryüzünün düzleme doğrudan doğruya açılabilmesi olanaksızdır. Ancak matematik ve geometrik kurallarla yardımcı yüzeylerden (düzlem,silindir, koni) yararlanılarak açılım gerçekleştirilebilir. Eğri bir yüzey üzerindeki bilgilerin matematik ve geometrik kurallardan yararlanarak harita düzlemine geçirilmesine harita projeksiyonu adı verilir.
KARTOĞRAFYA Kartografya kelimesi Latince de sert kağıt anlamına gelen carta, charta kelimeleri ve yazmak, çizerek betimlemek anlamına gelen graphia kelimelerinin birleşmesinden meydana gelmiştir ve kağıt üzerine resmetme anlamına gelir. İlk çağlardan beri kullanılan ve batı dillerinde de aynı köke dayanan (örneğin İngilizce de chart, Fransızca da carte, Almanca da karte ) bir kelimedir. Kartografya, bütün tarih boyunca kelime anlamını korumuş ve harita yapma tekniği ve sanatı anlamında kullanılmıştır.
Kartografya bir ilim ve sanat karışımıdır. Hem bir haritanın hassasiyeti ve üretimi için matematik ve geometri kanunlarını (projeksiyon) hem de harita üretmek için yapıldığından göze hitap eden sanatlardan biridir. Kartografya; Haritaların, planların ve diğer anlatım biçimlerinin hazırlanması ve bunların kullanımının geliştirilmesi amacı ile, ya doğrudan yapılan gözlemlerin sonuçlarından ya da bir bilginin işlenişinden başlayarak uygulanan incelemelerin ve bilimsel, görsel, teknik işlemlerin tümüdür. Uluslararası Kartografya Birliği (International Cartographic Association - ICA) tarafından yapılan kartografya tanımı: Kartografya haritalara ilişkin bilimsel verilerin işlenmesi ve sanat çalışmalarını kapsayan harita yapım sanatı, bilim ve teknolojisidir. Her hangi bir ölçekteki her çeşit harita, plan, deniz haritaları ve bunların bölümleri, yeryüzüne ve gökyüzüne ait herhangi bir cismi gösteren üç boyutlu model veya küreler haritaların bu kapsamı içine girer.
Gelişen bilgi teknolojisi sayesinde, sayısal veri tabanları ve ekranda oluşturulan haritalar gibi bilgisayar destekli ürünlerin gündelik kullanma girmesi ile kartografya tanımı değişmiştir. Yoğun harita kullanımı, haritaların iletişim işlevinin artması, dağıtımların kolaylaşması ve harita kullanımının önem kazanması nedeni ile yeni bir kartografya tanımına gerek duyulmuştur. ICA Bilgisayar Destekli Kartografya Araştırma ve Geliştirme Komisyonu raporunda yer alan tanıma göre kartografya; coğrafi gerçek mekanın çok yönlü bir modeli olarak tanımlanabilecek üç boyutlu veri tabanını temel alan bir bilgi transferi işlemidir. Bu nitelikteki üç boyutlu veri tabanı, çeşitli verileri derleyen ve bunlardan bilgi üretimini sağlayan tüm Kartografya çalışmalarının merkezi öğesidir.
Kartografya alanındaki hızlı gelişmeler konu ile ilgili bilimcileri, kartografyanın amacı, kapsamı ve hedef kitlesinin belirlenmesi yönünde zorlamıştır. Bütün bu nedenlerle İngiliz Kartografya Birliği (BCS) yeni bir tanım yapma zorunluluğu duymuştur: Kartografya; üç boyutlu bilginin -genellikle grafik olarak- organizasyonu ve iletişimidir. Bilgi toplamadan sunmaya kadar olan tüm işlemleri kapsar. 1991 de ICA tarafından Bournemouth da gerçekleştirilen 15. Uluslararası Kartografya Konferansında kartografik tanımlar üzerinde çalışan komisyon, harita ve kartografya tanım önerileri geliştirmiştir. Bu tanımlara göre Kartografya; coğrafi bilginin görsel, sayısal, kabartma formunda sunulması, iletişimi, organizasyonu ve kullanılmasıdır. Kartografya harita bilgilerini toplamadan kullanmaya kadar olan tüm üretim işlemlerini ve her türlü harita kullanımını içerir
Edward Imhof (1895-1986) Kartografya, harita içeriğinin işlenilmesi ve işlenilen bilgilerin çizimsel tasarımını yapmakla yükümlüdür. Kartografya, mevcut haritaları eleştirerek grafik gösterim yöntemlerine, harita basımına ve dolayısıyla haritanın geliştirilmesine çaba sarf eden bir bilim dalıdır.
Kartografya; harita, projeksiyon, jeodezi, fotogrametri ve uzaktan algılamayı kapsayan ve bu anabilim dallarına ihtiyaç duyan bir bilim dalıdır.
Kartografyanın amacı Yerkürenin farklı bölgelerine veya tamamına ait detayların ölçülerini ve niteliklerini toplayarak onları analiz etmek ve sonrada bunların, rahatça görülebileceği bir ölçeğe indirerek çizimle göstermektir. Bu amacı göstermenin esas vasıtası haritadır. Haritanın üretilmesi de projeksiyonlar yoluyla olur. Dolayısıyla harita ve harita projeksiyonları kartografyanın özel bir uygulaması olarak kabul edilir. Harita mühendisi araziyi ölçer, projeksiyonlarla haritayı çizer. Kartograf bu haritadan yararlanarak yeni bir görsel harita oluşturur. Bu harita arazi ölçülerine ve ölçeğe bağlı olabileceği gibi bağlıda olmayabilir. Coğrafyacı da bu haritaları yorumlar.
Kartoğrafyanın Konusu Sadece çevre araştırması değil, çevre ile ilgili bilgilerin aktarımını en iyi biçimde yapan harita ve harita benzeri kartografik ifade şekilleridir.
KARTOGRAFYA Yeryüzü Coğrafya İnternet Coğrafi Bilgi Sistemleri Uzaktan algılama Fotogramteri Çevre Jeodezi Çevreye ilişkin bilgiler, bilgi iletişim aracı harita ile topluma aktarılabilir.
KARTOĞRAFİK İLETİŞİM Gerçek Dünya Kartoğrafyacının gerçek Dünyayı tasarımı Harita Kullanıcısı Harita
Kartografya nedir?
KARTOGRAFYANIN TARİHÇESİ Kartografya bugünkü modern seviyesine ulaşması, başlangıcı tarih öncesine dayanan uzun bir gelişme sayesinde olmuştur. İlk medeniyetler kartografya ilim ve tekniğinin doğuşuna, bu ilim ve teknikle ilgili esas prensiplerin ortaya çıkmasına sahne olmuş yeryüzünün keşiflerle tanınmasına bağlı olarak kartografya sanatıda gelişmiş ve süratle artan bilgi ve malzemeye sahip olmuştur.
Kartografyanın Tarihçesi Tarih Öncesi Çağ Yapılan araştırmalara göre harita olarak benimsenebilecek ilk çizimler Tarih Öncesi (yazının bulunmasından önceki) Çağların Orta Taş dönemine kadar uzanmaktadır. Bu çizimler yeryüzünün yalnızca nehir, dağ, yol gibi birkaç ayrıntısını gösteren ilkel çizimlerdi. Bunlar Tarih Öncesi Çağı haritalarıdır (Prehistorik Maps). Tarih Öncesi Çağı haritaları duvar, mağara duvarı, kayalar gibi durağan veya çanak çömlek yüzeyi, deri, post, kemik gibi taşınabilir eşyalar üzerine çizilmiştir. Çizimler ya o dönemlerin bir tür yazısı olarak tanımlayabileceğimiz duygu ve düşüncelerin resimle yansıtılması olan resim yazı (pictographic) biçiminde veya taş kaya gibi yüzeyler üzerine kazılmış kazıma resimler (petroglyphs) biçiminde yapılmıştır.
Kartografyanın Tarihçesi Yakın tarihte yapılmış araştırmalara göre Tarih Öncesi Çağları na ait olan 57 harita belirlenmiştir. Bu haritalar Orta Taş Çağı, Yeni (Cilalı) Taş Çağı ve Maden Çağı olup 37 si Fransa da, 7 si İtalya da, 2 si Malta da, 2 si Danimarka dadır. Birer adet de Bulgaristan, Almanya, Irak, Ürdün, Fas, Cezayir, Mısır, Gürcistan ve Türkiye dedir. Türkiye deki harita Çatalhöyük te bulunmuştur. Bilindiği gibi yazıyı Güney (Aşağı) Mezopotamya da yaşayan Sümer ler icat etmiştir. İlk yazı benzeri işaretler için MÖ 8000 yıllarına kadar iniliyorsa da, yazının icadında MÖ 3500 yılları genel olarak kabul gören tezdir.
Kartografyanın Tarihçesi Mevcutta en eski harita (6200 MÖ) Çatal Höyük, Duvara çizilmiş, Şehir planını tasvir ediyor,
Çatalhöyük Haritası Tarih Öncesi Çağlar da yapılmış olup harita olarak yorumlanabilecek çizimlerin biri dışında hemen hemen hepsi, yeryüzünün belli bir bölgesinde bulunan birkaç ayrıntıyı içeren görünümlerdir. Dolayısıyla bunlara harita olmaktan çok, harita olarak yorumlanabilecek tasvirler gözüyle bakabiliriz. Ancak bunlardan biri, hem de MÖ 6200±97 yılında yapılmış biri, harita olarak nitelenebilecek tek eserdir. Radyokarbon 14 yöntemiyle yaşı saptanan bu eser Çatalhöyük haritasıdır. Haritacılık tarihi üzerindeki değerli araştırma ve çalışmaları olan Catherine Delano Smith de Cartography in the Prehistoric Period in the Old World: Europe, Middle East and North Africa başlıklı incelemesinde Tarih Öncesi ve Tarihi Çağ haritalarına ilişkin çok anlamlı ve özetleyici bir çizelge hazırlamıştır. Bu çizelgede de Tarih Öncesi Çağlar a ilişkin çizimlerden harita olarak nitelenen ilk eserin Çatalhöyük Haritası olduğu görünmektedir.
Çatalhöyük, Konya Çumra Doğu Höyük (Çatalhöyük (Doğu)), muhtemelen, bugüne kadar bulunmuş en eski ve en gelişmiş Neolitik Çağ yerleşim merkezidir. 1958 yılında James Mellaart tarafından keşfedilmiş, ilk kazıları 1961-1963 ve 1965 yıllarında yapılmıştır. Çatalhöyük te 8 bin üzerinde insan yaşadığı tahmin edilmektedir. Çatalhöyük'ün diğer neolitik yerleşimlerden temel farkı, bir köy yerleşmesini aşıp kentleşme evresini yaşamakta olmasıdır. Dünyanın en eski yerleşimlerinden biri olan bu yerleşimin sakinleri, ilk tarımcı topluluklardan da biridir. Bu özelliklerinin bir sonucu olarak 2009 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi'ne önerilmiştir. UNESCO tarafından 2012 yılında Dünya Miras Listesi'ne dahil edilmesine karar verilmiştir.
Çatalhöyük haritasının kutsal yerin duvarlarında bulunduğu günlerde çekilmiş fotoğraf (MÖ 6200±97) Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesinde sergilenen ve M.Ö. 6200 yıllarından kalan Çatalhöyük Şehir Planı 5800 yıllık olarak bilinen harita tarihini 2400 yıl daha geriye götürmüştür. Bundan yaklaşık 8205 yıl önce yapılan ilk harita Çatalhöyük teki kazılarda bir evin duvarında bulunmuştur
Harita bulunduğunda çekilen resimlere göre kuzey ve doğu duvarındaki parçaları Kuzey duvarındaki haritanın parçalanma biçimi
Müzede sergilenmekte olan harita (kuzey duvarındaki dört parçanın üç parçası)
Magourata Mağarası ndaki gökbilim betimlemesi Bir mağara resmidir. Tunç veya Demir Çağı nda yapılmış olduğu sanılmaktadır. Güneş ve güneşin altındaki iki çizgi açıkça görülmektedir. Bu çizgiler ufku ve çizgilerin altındaki işaret de öteki Bulgaristan da Magourata dünyayı Mağarası ndaki gökbilim betimlemektedir. betimlemesi
Bedolina Mağarası ndaki kaya üzerine kazıma harita İtalya da Bedolina Mağarası ndaki kazıma harita Tam bir kaya gravürüdür. İlkel harita çizimlerinin ilk örnekleri arasında yer almaktadır. Bulunduğu ilk günlerde dünyanın ilk topografik haritası olarak kabul görmüştür. 2.30 4.16 m boyutunda olup MÖ 2500-2000 yıllarına aittir. Yol olarak kabul edilen çizgilerle bağlanan bloklar ev veya evler olarak yorumlanmaktadır
Tarihi Çağ haritalarından örnekler Babil kil tablet haritası Aslı Londra daki British Museum da sergilenen bu tablet MÖ 612-528 yıllarını kapsayan Babil dönemine aittir. Babil i merkez olarak alan bir dünya haritası olduğu sanılmaktadır. Üzerinde bulunan eski tablete göre yazısı, ilk özgün haritanın daha önceki yıllarda yapıldığını göstermektedir. Babil dünya haritasında bizi daha sonra ortaya çıkacak kavramlar açısından ilgilendiren kısım, dünyayı çevreleyen okyanus nehridir. Üzerinde yaşanan karaların (Yunanlıların ökümene'si) tamamen sularla çevrili olduğu İlk Çağ da çok popüler bir varsayımdı. Bu varsayıma biz hem MÖ VI. yüzyıldan kalan bu haritada, hem de Ortadoğu mitolojilerinde rastlıyoruz. Bu harita, gözlemsel kartografya ile kuramsal coğrafyayı birleştiren bir türdür. Buradaki kuramsal coğrafya, zamanın yaratılış ve genel kozmoğrafya bilgilerini içeren dinsel öğretilerin bir parçası olduğundan, binlerce yıl değişmeden bir nesilden diğerine aktarılmıştır. Babil de bulunmuş kil tablet üzerindeki dünya haritası
Orta Çağda Kartografya Orta Çağda kartografya Hıristiyanlığın koyu baskısı altında kalarak hiç gelişme gösterememiştir. Bu çağa ait 600 kadar harita ve taslak ele geçirilmiştir. Bunlar 3 cm ile 1.5 m arasında değişen küçük harita ve şemalardır. Orta çağın dünya haritaları oval ve yuvarlak tarzda yapılmış ve daha çok felsefi düşünceye dayalı şeyler çizilmeye çalışılmıştır. Hıristiyan dünyası daha çok tekerlek ve ortası T şeklinde olan sembolik haritalar yapıyordu. Dünya çevresini de okyanuslarla çevrili gösteriyorlardı. Bunlar cennet-cehennem düşüncelerini sembolize ediyordu. Çağın sonlarına doğru tüccar ve gezginlerin kullanmaya başladıkları rehber ve deniz haritaları oldukça doğru bir karakter kazanmaya başlamıştır.
İslam Dünyasında kartografya İslam dünyasında kartografyaya büyük katkılar yapılmıştır. Hıristiyanlığın karanlık devirlerinde Arap, Türk ve İranlı bilimciler, coğrafya ve kartografya bilimine büyük katkılarda bulunmuşlardır. Batıda Endülüs e kadar yayılan İslam dünyasında matematik, felsefe, geometri ve astronomi biliminde büyük ilerlemeler kaydedilmiştir. Batlamyus un projeksiyon sistemlerini benimsemişler, gelişmesini sağlamışlar ve daha doğru koordinat sistemine dayalı haritalar meydana getirmişlerdir. Yine de bazı ölçek hataları yapmışlar ve haritalarda abartılı şekiller kullanmışlardır. Orta çağın basit disk
IX. yüzyılın ikinci yarısında, Batlamyus tarafından yapılan ölçülerin kontrolü ve 1 derecelik meridyen yayının doğru olarak ölçülmesi amacıyla, Halife al-mamun devrinde iki bölgede ölçüler yaptırılmıştır. Tadmur-Rakka bölgesinde 1 derecelik meridyen yay uzunluğu al-marzavi ve Sanad Bin Ali tarafından 57 Arap mili (112.5 km) ve Sincar ovasında Buhtari tarafından usturlap ile 56.25 Arap mili (110.9 km) olarak bulunmuştur. Bu iki değerin ortalaması (56.5 Arap mili) 1 derecelik meridyen yayının uzunluğu olarak kabul edilmiştir. Buna göre dünyanın çevresinin (meriden boyunca) 39,000 km olduğu sonucuna varılmıştır. Yine aynı halife devrinde, yapılan ölçüleri kontrol etmek amacıyla, Ebu Reyhan al-biruni (973-1048) Hindistan da ölçüler yapmış ve dünyanın yarıçapını hesaplamıştır. Buna göre, bir ovaya hakim bir noktaya (A) çıkmış ve ovada bulunan bir diğer nokta (B) ile arasındaki yükseklik farkını ölçmüştür. Bulunduğu A noktasından ufuk istikametine bakarak, ufuk derinlik açısı olarak isimlendirilmiş olan α açısını usturlap denilen o günkü açı ölçme aletiyle ölçmüştür
Ebu Reyhan al-biruni (MS 973-1048 ) tarafından yapılan dünyanın yarıçapını hesabı Dünyanın yarıçapı R=3,333 Arap mili (6576 km) olarak bulunmuştur. Dünya çevresi ise 41,196 km olarak hesaplanmıştır. Ebu Reyhan al-biruni küreyi düzlem üzerine aktarma hesapları ile de uğraşmıştır
Bilinen en eski Türk haritası Kaşgarlı Mahmud un anıt eseri Divanü Lugati t-türk te yer alan harita (1072), Türk Dünyası ile ilgili olarak yayınlanan ilk haritadır. Haritada; dağlar kırmızı, denizler yeşil, ırmaklar mavi, kumluk alanlar sarı renkle gösterilmiştir. Türklerin oturdukları bölgeler ve komşularının isimleri özenle belirtilmiştir
Piri Reis (1465/70-1554) Haritaları Keşifler devrinde yaşamış ve doğu dünyasının temsilcisi olan Piri Reis in de haritacılık konusunda büyük önemi ve yeri vardır. Piri Reis in Akdeniz kıyıları ve adaları hakkında geniş bilgi ve haritalar içeren Kitab-ı Bahriye isimli rehber kitabı oldukça tanınmıştır. Ancak Piri Reis in tanınmışlığı esas olarak -yalnız Atlas okyanusuna ait kısımları mevcut olan- bir dünya haritası yapmış olmasındandır.
Ceylan derisi üzerine renkli olarak çizilmiş olan Piri Reis in bu haritası 1513 de Gelibolu da yapılmış ve 1517 de Mısır seferi sırasında bizzat kendisi tarafından Yavuz Sultan Selim e teslim edilmiştir. Bu haritanın orijinaline ait bir parçası da 1929 da Topkapı Sarayı nın müze olarak düzenlenmesi sırasında bulunmuştur. Daha sonra Alman Doğu bilimcisi Kahle nin bu konuda yapmış olduğu incelemelere ait yayınları büyük ilgi uyandırmıştır. Adı geçen haritanın doğu kısmının kopmuş olduğu, aslının Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarını da içine alan bir dünya haritası olduğu anlaşılmıştır. Bugün mevcut parçasında Atlas Okyanusu nun doğu ve batı kıyılarında o tarihte keşfedilmiş yerler isimleri ile birlikte numaralı ve açıklamalı olarak gösterilmiştir. Bu kısımların gösteriminde Kristof Kolomp un kaybolan haritasından yararlandığı anlaşılıyor. Piri Reis açıklamalarında, amcası Kemal Reis in elinde bulunan ve Kristof Kolomp ile Amerika seyahatlerine katılmış bir İspanyol un haritasını anlatır. Ve yine notlarında, Portekizlilere ait haritalardan ve bu arada çok çeşitli haritalardan faydalandığını da söyler
Piri Reis Haritaları Harita da şehir ve kaleler kırmızı renkte çizgilerle, taşlık ve kayalık yerler siyah noktalarla, sığ ve kumluk yerler kırmızı noktalarla belirtilmiştir. Bu haritanın oluşturulmasında çok değişik ölçekli haritalar kullanılmış olmasına rağmen, Piri Reis in haritasında hepsi aynı ölçeğe dönüştürülerek birleştirilmiştir. Daha sonra Piri Reis in haritasının sol üst köşesine ait olan bir harita daha bulunmuştur. Güney-batı köşesinde Orta Amerika oldukça detaylı bir şekilde çizilmiştir. Büyük Okyanus un bir kısmı ve Antil adaları da yerlerinde gösterilmiştir.
Piri Reis Dünya Haritası
Piri Reis Dünya Haritası (Türkçe açıklama)
Taralı kesim 1513 tarihli PİRİ REİS Dünya Haritasının elimizde bulunan parçasını göstermektedir
Piri reis haritasının şifresi
Modern Türk Haritacılığı 1895: Türk subaylar ve Fransız harita uzmanlarından oluşan Taksim-i Arazi Komisyonu, Baz ve Nirengi esasına dayanan modern haritacılık çalışmaları yapmak üzere teşkilatlanmıştır. Bu tarih Modern Türk Haritacılığının başladığı tarih olarak benimsenmektedir. İlk modern çalışmalar Vardar havzasında küçük çapta Kadastro ölçüsü yapılarak başlamıştır. 1896: Türk subaylar ve Fransız harita uzmanları Eskişehir de baz çekmişler, bir noktada azimut ve yerçekimi ölçmüşler, baza dayalı 1:50.000 ölçeğinde Eskişehir ve Ağapınar paftalarının nirengi ve topografik bütünlemesi, 1:10:000 ölçekli Eskişehir planı yapmışlardır. Hesaplamalar 1880 Clark elipsoidi üstünde yapılmıştır. 1900: İzmir ve Aliağa limanlarının hidrografik haritaları ve İzmir in 1:500 ölçekli planı yapılmıştır. 1900: İngiliz haritaları Osmanlıca olarak Kasımpaşa daki Deniz Matbaasında bakır üstüne kazınarak basılmıştır. 1903: Basra Körfezinin hidrografik haritası yapılmıştır.
Modern Türk Haritacılığı 1909: Fransa da haritacılık eğitimi gören Ahmet Şevki (Ölçer) Türkiye'ye döndükten sonra Harita Komisyonu kurmuştur. Bu komisyon daha sonra Osmanlı Genel Kurmayının Harita Şubesi olmuştur. 1909: Türk hidrografisi için Mesaha-i Bahriye ve Seyrisefain Dairesi kurulmuştur. 1909: 1:25.000 ölçekli haritaların yapımına Bakırköy paftası ile başlanmıştır. Baz çekilmiştir. Astronomik rasat ve enlem tayini yapılmıştır. 12 paftalık nirengi döşenmiş ve 10 pafta tamamlanmıştır. 1909: İstanbul da ilk kadastro çalışmaları başlamış ancak Balkan Harbi nedeniyle yarıda kalmıştır. 1911: Genelkurmay Dairesi Harita Şubesine bağlı bir Harita Çizim Okulu açılmasına karar verilmiştir. Bu amaçla, 1911 tarihinde Harita Çizim Okulu Talimatı hazırlanarak yürürlüğe konulmuştur. Ancak bu okul, Harita Alım ve Çizim Okulu (Harita Ahz-u Tersim Okulu) adı altında, 1916 yılında öğretim ve eğitime başlayabilmiştir.
Modern Türk Haritacılığı 1915: Alman uzman Kraye yardımı ile İstanbul un bir kısmının kadastrosu yapılmış ancak Birinci Dünya Harbi nedeniyle yarıda kalmıştır. 1921: Milli Savunma Bakanlığına bağlı Harita Dairesi kurulmuştur. 1925: Tapu Mülkiyeti Umumiyesi adı altında bugünkü Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünü kurulmuştur. 1925: Milli Savunma Bakanlığına bağlı Harita Genel Müdürlüğü kurulmuştur. 1925: Harita Alım ve Çizim Okulunun bir devamı olarak, Harita Yüksek Okulu adı ile tekrar bir okul açılmıştır. 1929: Harita Yüksek Okulu, yetiştirdiği eleman sayısının yeterli görülmesi üzerine kapatılmıştır. 1929: Harita Genel Müdürlüğünde, haritacılık bilgilerini kazandırma ve araştırma için çeşitli kurslar açılması yoluna gidilmiştir. Birliklerde çeşitli sınıflardan istekli olan subaylardan sınavla seçilenler, 14 aylık bir staj süresinin sonunda Harita Sınıfına geçirilmişlerdir.
Modern Türk Haritacılığı 1930: Harita Genel Müdürlüğü İstikşaf Haritaları nı tamamladıktan sonra 1:25.000 ölçekli topografik haritaların yapımına enternasyonel elipsoid ve Gauss-Krüger Projeksiyonu temel alınarak başlamıştır. 1938: İlk kez Harp Okuluna Harita Sınıfı için Askerî Liselerden sınavla öğrenci alınmıştır. 1940: Harp Okulundan mezun olan subaylar, iki yıl Topçu Okulunda öğrenim gördükten sonra Harita Okuluna gelmişlerdir. 1946: Türkiye bir NATO ülkesi olunca zorunlu olarak UTM sistemine geçilmiştir. 1949: İlk mühendislik eğitim ve öğretimi İstanbul Teknik Okulu (Yıldız Teknik Üniversitesi) bünyesinde Harita ve Kadastro Mühendisliği (Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği, Harita Mühendisliği) Bölümünde başlamıştır. 1950: Deniz harita işlerini yürütmek üzere Seyir ve Hidrografi Dairesi kurulmuştur. Günümüzde, Seyir Hidrografi ve Oşinografi Dairesi olarak görevini sürdürmektedir.
Modern Türk Haritacılığı 1968: Karadeniz Teknik Üniversitesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği (Harita Mühendisliği) Bölümünde eğitim-öğretime başlanmıştır. 1969: İstanbul Teknik Üniversitesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği (Geomatik Mühendisliği) Bölümünde eğitim-öğretime başlanmıştır. 1973: Konya Selçuk Üniversitesi bünyesinde Harita ve Kadastro Mühendisliği (Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği, Harita Mühendisliği) Bölümünde eğitim-öğretime başlanmıştır. 1977: Kara Harp Okulunda Harita Bölümü açılmıştır. 1982: Harita Genel Müdürlüğü, Harita Genel Komutanlığı na dönüştürülmüştür.
Modern Türk Haritacılığı 1994: Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği (Harita Mühendisliği) Bölümünde eğitim-öğretime başlanmıştır. 1995: Erciyes Üniversitesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği (Harita Mühendisliği) Bölümünde eğitim-öğretime başlanmıştır. 1997: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği (Harita Mühendisliği) Bölümünde eğitim-öğretime başlanmıştır. 2000-2010: Aksaray, Afyon Kocatepe, Cumhuriyet, Çanakkale Ondokuz Mayıs ve Kocaeli Üniversiteleri Harita Mühendisliği Bölümlerinde eğitimöğretime başlanmıştır. 2010-2015: Tokat Gaziosmanpaşa, İzmir Katip Çelebi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversiteleri Harita Mühendisliği Bölümlerinde eğitim-öğretime başlanmıştır.
2011: çevre ve Şehircilik Bakanlığı bünyesinde Coğrafi Bilgi Sistemi Genel Müdürlüğü Kurulmuştur. 2014: Piri Reis Harita Gayrimenkul ve CBS Derneği ve Harita Mühendisleri İş Adamları Derneği (HARMİAD) kuruldu.