2016 AĞUSTOS
ÖZET 2016 Dönemi Gerçekleşmeleri 2015 yılı ayında 5,2 milyar TL fazla veren bütçe, 2016 yılı ayında 3,6 milyar TL fazla vermiştir. 2015 yılı ayında 8,9 milyar TL faiz dışı fazla verilmiş iken 2016 yılı ayında 8,4 milyar TL faiz dışı fazla verilmiştir. 2016 yılı ayında bütçe gelirleri bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 18,9 oranında artarak 50,9 milyar TL olmuştur. giderleri ise yüzde 25,9 oranında artarak 47,3 milyar TL olarak 2016 yılı ayında vergi gelirleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 19,3 oranında artarak 45,4 milyar TL olarak Faiz hariç bütçe giderleri ise yüzde 25 oranında artarak 42,4 milyar TL olmuştur. Ocak- 2016 Dönemi Gerçekleşmeleri 2015 yılı Ocak- döneminde 639 milyon TL fazla veren bütçe, 2016 yılı Ocak- döneminde 4,9 milyar TL fazla vermiştir. 2015 yılı Ocak- döneminde 39 milyar TL faiz dışı fazla verilmiş iken 2016 yılı Ocak- döneminde 40,3 milyar TL faiz dışı fazla verilmiştir. 2016 yılı Ocak- döneminde bütçe gelirleri bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 15 oranında artarak 368,4 milyar TL olmuştur. giderleri ise yüzde 13,7 oranında artarak 363,5 milyar TL olarak 2016 yılı Ocak- döneminde vergi gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10,9 oranında artarak 298,1 milyar TL olarak Faiz hariç bütçe giderleri ise yüzde 16,6 oranında artarak 328,1 milyar TL olmuştur. 1 2016
A. AĞUSTOS 2016 MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE GERÇEKLEŞMELERİ 1. BÜTÇE DENGESİ Diğer taraftan 2016 yılı ayında faiz giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 34 oranında artarak 4 milyar 849 milyon TL olarak 2016 yılı merkezi yönetim bütçesi ayı bütçe giderleri, bütçe gelirleri, bütçe dengesi ve faiz dışı denge gerçekleşmeleri aşağıdaki tabloda yer almaktadır. MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE GERÇEKLEŞMELERİ Milyon TL Yıllık Gerç. Gerç. % Gerç. % Oranı (%) Giderleri 506.305 37.546 7,4 570.507 47.273 8,3 25,9 Faiz Hariç Giderler 453.301 33.928 7,5 514.507 42.424 8,2 25,0 Faiz Giderleri 53.004 3.618 6,8 56.000 4.849 8,7 34,0 Gelirleri 482.780 42.784 8,9 540.819 50.865 9,4 18,9 Vergi Gelirleri 407.818 38.063 9,3 459.150 45.425 9,9 19,3 Dengesi -23.525 5.238-22,3-29.688 3.592-12,1-31,4 Faiz Dışı Denge 29.479 8.856 30,0 26.312 8.441 32,1-4,7 Merkezi yönetim bütçesi 2015 yılı ayında 5 milyar 238 milyon TL fazla vermiş iken 2016 yılı ayında 3 milyar 592 milyon TL fazla vermiştir. 2015 yılı ayında 8 milyar 856 milyon TL faiz dışı fazla verilmiş iken 2016 yılı ayında 8 milyar 441 milyon TL faiz dışı fazla verilmiştir. 2015 yılı ayında 42 milyar 784 milyon TL olan bütçe gelirleri, 2016 yılı ayında yüzde 18,9 oranında artarak 50 milyar 865 milyon TL olarak Vergi gelirleri ise yüzde 19,3 oranında artarak 45 milyar 425 milyon TL olmuştur. 2. BÜTÇE GİDERLERİ 2016 yılı ayı bütçe giderlerinin ekonomik sınıflandırmaya göre gerçekleşmeleri aşağıdaki tabloda yer almaktadır. Milyon TL BÜTÇE GİDERLERİ Oranı (%) Yıllık Gerç. Gerç. % Gerç. % Giderleri 506.305 37.546 7,4 570.507 47.273 8,3 25,9 Faiz Hariç Giderler 453.301 33.928 7,5 514.507 42.424 8,2 25,0 Personel Giderleri 125.051 9.946 8,0 147.826 11.671 7,9 17,3 SGK Devlet Primi Giderleri 21.045 1.676 8,0 24.895 1.993 8,0 18,9 Mal ve Hizmet Alım Giderleri 45.563 3.055 6,7 46.891 4.060 8,7 32,9 Cari Transferler 182.671 15.075 8,3 217.674 18.090 8,3 20,0 Sermaye Giderleri 57.199 2.643 4,6 51.789 5.053 9,8 91,2 Sermaye Transferleri 10.438 762 7,3 7.522 592 7,9-22,2 Borç Verme 11.333 771 6,8 12.939 963 7,4 25,0 Yedek Ödenekler 0 0 4.972 0 Faiz Giderleri 53.004 3.618 6,8 56.000 4.849 8,7 34,0 2015 yılı ayında bütçe giderleri 37 milyar 546 milyon TL olarak gerçekleşmiş iken 2016 yılının aynı ayında yüzde 25,9 oranında artarak 47 milyar 273 milyon TL olmuştur. 2015 yılı ayında faiz hariç bütçe giderleri 33 milyar 928 milyon TL olarak gerçekleşmiş iken 2016 yılı ayında yüzde 25 oranında artarak 42 milyar 424 milyon TL olmuştur. 2016 yılı merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 570 milyar 507 milyon TL ödenekten ayında 47 milyar 273 milyon TL gider gerçekleştirilmiştir. Geçen yılın aynı ayında ise 37 milyar 546 milyon TL harcama yapılmıştır. 2016 yılı ayında, faiz hariç giderler için öngörülen 514 milyar 507 milyon TL ödeneğin yüzde 2 2016
8,2 si kullanılarak 42 milyar 424 milyon TL gider gerçekleştirilmiştir. mahalli idare payları ise 4 milyar 116 milyon TL olarak 2016 yılı ayında 5 milyar 53 milyon TL sermaye gideri, 592 milyon TL sermaye transferi yapılmıştır. Borç verme giderleri ise 963 milyon TL olarak Faiz giderleri 2016 yılı ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 34 oranında artarak 4 milyar 849 milyon TL olmuştur. Personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 17,3 oranında artarak 11 milyar 671 milyon TL olmuştur. 2016 yılı ayında, personel giderleri için bütçede öngörülen 147 milyar 826 milyon TL ödeneğin yüzde 7,9 u kullanılmıştır. 2016 yılı ayında sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 18,9 oranında artarak 1 milyar 993 milyon TL olmuş ve bütçede öngörülen 24 milyar 895 milyon TL ödeneğin yüzde 8 i bu ayda kullanılmıştır. 2016 yılı ayında mal ve hizmet alım giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 32,9 oranında artarak 4 milyar 60 milyon TL olarak gerçekleşmiş ve bütçede öngörülen 46 milyar 891 milyon TL ödeneğin yüzde 8,7 si bu ayda kullanılmıştır. 2016 yılı ayında cari transferler geçen yılın aynı ayına göre yüzde 20 oranında artarak 18 milyar 90 milyon TL olarak gerçekleşmiş ve bütçede öngörülen 217 milyar 674 milyon TL ödeneğin yüzde 8,3 ü bu ayda kullanılmıştır. 2016 yılı ayında sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için 9 milyar 863 milyon TL transfer yapılmıştır. Sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi amacıyla yapılan transfer tutarı ise 1 milyar 912 milyon TL dir. 2016 yılı ayında cari transferler içinde yer alan tarımsal destekleme ödemeleri 495 milyon TL, 3. BÜTÇE GELİRLERİ 2016 yılı ayı bütçe gelir gerçekleşmeleri aşağıdaki tabloda yer almaktadır. Milyon TL BÜTÇE GELİRLERİ Yıllık Gerç. Gerç. % Gerç. % Oranı (%) Gelirleri 482.780 42.784 8,9 540.819 50.865 9,4 18,9 Genel Gelirleri 464.188 40.939 8,8 528.317 49.483 9,4 20,9 Vergi Gelirleri 407.818 38.063 9,3 459.150 45.425 9,9 19,3 Gelir Vergisi 85.756 6.673 7,8 98.945 7.471 7,6 12,0 Kurumlar Vergisi 33.388 7.377 22,1 36.792 10.143 27,6 37,5 Dahilde Alınan Katma Değer Vergisi 46.424 4.107 8,8 51.247 4.405 8,6 7,3 Özel Tüketim Vergisi 105.923 10.023 9,5 116.304 12.235 10,5 22,1 Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi 9.172 697 7,6 10.495 792 7,5 13,6 İthalde Alınan Katma Değer Vergisi 74.646 5.328 7,1 86.895 5.889 6,8 10,5 Damga Vergisi 12.045 963 8,0 13.739 975 7,1 1,3 Harçlar 16.985 1.244 7,3 18.859 1.302 6,9 4,6 Diğer 23.481 1.650 7,0 25.876 2.214 8,6 34,1 Vergi Dışı Diğer Gelirler 56.369 2.876 5,1 69.167 4.058 5,9 41,1 Özel li İdarelerin Öz Gelirleri 15.083 1.695 11,2 8.733 1.234 14,1-27,2 Düzen. ve Denet. Kurumların Gelirleri 3.509 150 4,3 3.768 149 3,9-0,9 2015 yılı ayında bütçe gelirleri 42 milyar 784 milyon TL iken 2016 yılının aynı ayında yüzde 18,9 oranında artarak 50 milyar 865 milyon TL olarak 3 2016
2016 yılı ayı vergi gelirleri tahsilatı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 19,3 oranında artarak 45 milyar 425 milyon TL olmuştur. 2016 yılı ayında genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 41,1 oranında artarak 4 milyar 58 milyon TL olarak 2016 yılı ayında özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 1 milyar 234 milyon TL, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri ise 149 milyon TL olmuştur. Vergi türleri itibarıyla 2016 yılı ayı gerçekleşmelerine bakıldığında geçen yılın aynı ayına göre; kurumlar vergisi yüzde 37,5, özel tüketim vergisi yüzde 22,1, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 13,6, gelir vergisi yüzde 12, ithalden alınan katma değer vergisi yüzde 10,5, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 7,3, harçlar yüzde 4,6, damga vergisi yüzde 1,3 ve diğer vergiler tahsilatı yüzde 34,1 oranında artmıştır. 4 2016
B. OCAK-AĞUSTOS 2016 MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE GERÇEKLEŞMELERİ 1. BÜTÇE DENGESİ 2016 yılı merkezi yönetim bütçesi Ocak- dönemi bütçe giderleri, bütçe gelirleri, bütçe dengesi ve faiz dışı denge gerçekleşmeleri aşağıdaki tabloda yer almaktadır. Milyon TL MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE GERÇEKLEŞMELERİ Yıllık Gerç. Oranı (%) Ocak- Ocak- Ocakağustos Gerç. % Gerç. % Giderleri 506.305 319.713 63,1 570.507 363.539 63,7 13,7 Faiz Hariç Giderler 453.301 281.326 62,1 514.507 328.102 63,8 16,6 Faiz Giderleri 53.004 38.387 72,4 56.000 35.437 63,3-7,7 Gelirleri 482.780 320.352 66,4 540.819 368.409 68,1 15,0 Vergi Gelirleri 407.818 268.727 65,9 459.150 298.090 64,9 10,9 Dengesi -23.525 639-2,7-29.688 4.870-16,4 662,0 Faiz Dışı Denge 29.479 39.026 132,4 26.312 40.307 153,2 3,3 2015 yılı Ocak- döneminde bütçe giderleri 319 milyar 713 milyon TL olarak gerçekleşmiş iken 2016 yılının aynı döneminde yüzde 13,7 oranında artarak 363 milyar 539 milyon TL olmuştur. 2015 yılı Ocak- döneminde faiz hariç bütçe giderleri 281 milyar 326 milyon TL olarak gerçekleşmiş iken 2016 yılı Ocak- döneminde yüzde 16,6 oranında artarak 328 milyar 102 milyon TL olmuştur. Diğer taraftan 2016 yılı Ocak- döneminde faiz giderleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7,7 oranında azalarak 35 milyar 437 milyon TL olarak Merkezi yönetim bütçesi 2015 yılı Ocak- döneminde 639 milyon TL fazla vermiş iken 2016 yılı Ocak- döneminde 4 milyar 870 milyon TL fazla vermiştir. 2015 yılı Ocak- döneminde 39 milyar 26 milyon TL faiz dışı fazla verilmiş iken 2016 yılı Ocak- döneminde 40 milyar 307 milyon TL faiz dışı fazla verilmiştir. 2015 yılı Ocak- döneminde 320 milyar 352 milyon TL olan bütçe gelirleri, 2016 yılının aynı döneminde yüzde 15 oranında artarak 368 milyar 409 milyon TL olarak Bu dönemde vergi gelirleri ise yüzde 10,9 oranında artarak 298 milyar 90 milyon TL olmuştur. 2. BÜTÇE GİDERLERİ 2016 yılı Ocak- dönemi bütçe giderlerinin ekonomik sınıflandırmaya göre gerçekleşmeleri aşağıdaki tabloda yer almaktadır. 5 2016
Milyon TL 2016 yılı Ocak- döneminde merkezi yönetim bütçe giderleri 363 milyar 539 milyon TL olarak BÜTÇE GİDERLERİ Oranı (%) Yıllık Ocak- Ocak- Ocakağustos Gerç. Gerç. % Gerç. % Giderleri 506.305 319.713 63,1 570.507 363.539 63,7 13,7 Faiz Hariç Giderler 453.301 281.326 62,1 514.507 328.102 63,8 16,6 Personel Giderleri 125.051 83.661 66,9 147.826 100.960 68,3 20,7 SGK Devlet Primi Giderleri 21.045 13.717 65,2 24.895 16.552 66,5 20,7 Mal ve Hizmet Alım Giderleri 45.563 25.320 55,6 46.891 30.087 64,2 18,8 Cari Transferler 182.671 119.943 65,7 217.674 145.474 66,8 21,3 Sermaye Giderleri 57.199 25.152 44,0 51.789 23.689 45,7-5,8 Sermaye Transferleri 10.438 5.045 48,3 7.522 3.827 50,9-24,1 Borç Verme 11.333 8.488 74,9 12.939 7.514 58,1-11,5 Yedek Ödenekler 0 0 4.972 0 Faiz Giderleri 53.004 38.387 72,4 56.000 35.437 63,3-7,7 Personel giderleri, 2016 yılı Ocak- döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 20,7 oranında artarak 100 milyar 960 milyon TL olmuştur. 2016 yılı Ocak- döneminde cari transferler geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 21,3 oranında artarak 145 milyar 474 milyon TL olarak 2016 yılı Ocak- döneminde sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 33,1 oranında artışla 71 milyar 162 milyon TL transfer yapılmıştır. Aynı dönemde sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi amacıyla yapılan transfer tutarı ise 11 milyar 681 milyon TL dir. 2016 yılı Ocak- döneminde cari transferler içinde yer alan tarımsal destekleme ödemeleri 8 milyar 799 milyon TL olarak Mahalli idare payları ise 2016 yılı Ocak- döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10,2 oranında artarak 33 milyar 63 milyon TL olmuştur. 2016 yılı Ocak- döneminde 23 milyar 689 milyon TL sermaye gideri, 3 milyar 827 milyon TL sermaye transferi yapılmıştır. Borç verme giderleri 2016 yılı Ocak- döneminde 7 milyar 514 milyon TL olarak 2016 yılı Ocak- döneminde sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 20,7 oranında artarak 16 milyar 552 milyon TL olmuştur. Faiz giderleri 2016 yılı Ocak- döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7,7 oranında azalarak 35 milyar 437 milyon TL olmuştur. 2016 yılı Ocak- döneminde mal ve hizmet alım giderleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 18,8 oranında artarak 30 milyar 87 milyon TL olarak 6 2016
3. BÜTÇE GELİRLERİ 2016 yılı Ocak- dönemi bütçe gelir gerçekleşmeleri aşağıdaki tabloda yer almaktadır. BÜTÇE GELİRLERİ Milyon TL 2015 yılı Ocak- döneminde bütçe gelirleri 320 milyar 352 milyon TL iken 2016 yılının aynı döneminde yüzde 15 oranında artarak 368 milyar 409 milyon TL olarak Oranı (%) Yıllık Ocak- Ocak- Ocakağustos Gerç. Gerç. % Gerç. % Gelirleri 482.780 320.352 66,4 540.819 368.409 68,1 15,0 Genel Gelirleri 464.188 307.869 66,3 528.317 354.371 67,1 15,1 Vergi Gelirleri 407.818 268.727 65,9 459.150 298.090 64,9 10,9 Gelir Vergisi 85.756 55.916 65,2 98.945 62.669 63,3 12,1 Kurumlar Vergisi 33.388 24.235 72,6 36.792 30.800 83,7 27,1 Dahilde Alınan Katma Değer Vergisi 46.424 30.030 64,7 51.247 33.691 65,7 12,2 Özel Tüketim Vergisi 105.923 68.266 64,4 116.304 76.220 65,5 11,7 Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi 9.172 5.997 65,4 10.495 7.307 69,6 21,8 İthalde Alınan Katma Değer Vergisi 74.646 47.826 64,1 86.895 48.409 55,7 1,2 Damga Vergisi 12.045 8.003 66,4 13.739 8.850 64,4 10,6 Harçlar 16.985 11.376 67,0 18.859 11.642 61,7 2,3 Diğer 23.481 17.078 72,7 25.876 18.503 71,5 8,3 Vergi Dışı Diğer Gelirler 56.369 39.141 69,4 69.167 56.280 81,4 43,8 Özel li İdarelerin Öz Gelirleri 15.083 9.608 63,7 8.733 10.831 124,0 12,7 Düzen. ve Denet. Kurumların Gelirleri 3.509 2.876 82,0 3.768 3.208 85,1 11,5 Vergi türleri itibarıyla 2016 yılı Ocak- dönemi gerçekleşmelerine bakıldığında geçen yılın aynı dönemine göre; kurumlar vergisi yüzde 27,1, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 21,8, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 12,2, gelir vergisi yüzde 12,1, özel tüketim vergisi yüzde 11,7, damga vergisi yüzde 10,6, harçlar yüzde 2,3, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 1,2 ve diğer vergiler tahsilatı yüzde 8,3 oranında artmıştır. 2016 yılı Ocak- dönemi vergi gelirleri tahsilatı ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10,9 oranında artarak 298 milyar 90 milyon TL olmuştur. 2016 yılı Ocak- döneminde genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 43,8 oranında artarak 56 milyar 280 milyon TL olarak 2016 yılı Ocak- döneminde özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 10 milyar 831 milyon TL, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri ise 3 milyar 208 milyon TL olmuştur. 7 2016
C. TANIMLAR : Belirli bir dönemdeki gelir ve gider tahminleri ile bunların uygulanmasına ilişkin hususları gösteren ve usulüne uygun olarak yürürlüğe konulan belgeyi, Dengesi: ye konulan harcama yetkisi (ödenek) çerçevesinde kamu idarelerince nakden veya mahsuben ödenen bütçe giderleri ile tahsil edilen bütçe gelirleri tutarları arasındaki farkı, Gelirleri: Kanunlarına dayanılarak toplanan vergi, resim, harç, fon kesintisi, pay veya benzeri gelirler, faiz, zam ve ceza gelirleri, taşınır ve taşınmazlardan elde edilen her türlü gelirler ile hizmet karşılığı elde edilen gelirler, borçlanma araçlarının primli satışı suretiyle elde edilen gelirler, sosyal güvenlik primi kesintileri, alınan bağış ve yardımlar ile diğer gelirleri, Giderleri: Kanunlarına dayanılarak yaptırılan iş, alınan mal ve hizmet bedelleri, sosyal güvenlik katkı payları, iç ve dış borç faizleri, borçlanma genel giderleri, borçlanma araçlarının iskontolu satışından doğan farklar, ekonomik, malî ve sosyal transferler, verilen bağış ve yardımlar ile diğer giderleri, Cari Transferler: Sermaye birikimi hedeflemeyen ve cari nitelikli mal ve hizmet alımını finanse etmek amacıyla yapılan karşılıksız ödemeleri, Düzenleyici ve Denetleyici Kurum si: Özel kanunlarla kurul, kurum veya üst kurul şeklinde teşkilatlanan ve 5018 sayılı Kanuna ekli (III) sayılı cetvelde yer alan her bir düzenleyici ve denetleyici kurumun bütçesini, Faiz Dışı Denge: gelirleri toplamından faiz giderleri hariç bütçe giderleri toplamının çıkarılmasıyla bulunan dengeyi, Genel : Devlet tüzel kişiliğine dahil olan ve 5018 sayılı Kanuna ekli (I) sayılı cetvelde yer alan kamu idarelerinin bütçesini, Merkezi Yönetim si: 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (I), (II) ve (III) sayılı cetvellerde yer alan kamu idarelerinin bütçelerini, Sermaye Giderleri: kanunları ile belirlenmiş asgari değeri aşan ve normal ömrü bir yıldan daha uzun olan mal ve hizmet alımlarını, Sermaye Transferleri: Bina ve diğer inşaat işleri, ulaşım araçları, makineler, demirbaşlar gibi sermaye nitelikli harcamaların finansmanı amacıyla kişi ve kurumlara yapılan karşılıksız ödemeleri, Özel : Bir bakanlığa bağlı veya ilgili olarak belirli bir kamu hizmetini yürütmek üzere kurulan, gelir tahsis edilen, bu gelirlerden harcama yapma yetkisi verilen, kuruluş ve çalışma esasları özel kanunla düzenlenen ve 5018 sayılı Kanuna ekli (II) sayılı cetvelde yer alan her bir kamu idaresinin bütçesini, Özgelirler: Kurumun faaliyeti sonucu elde edilen ve merkezi yönetim kapsamındaki başka bir birimden aktarılmayan gelir kalemlerini, ifade etmektedir. 8 2016
T.C. MALİYE BAKANLIĞI ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü Devlet mh. Dikmen Cd. No:12 G Blok Dikmen Çankaya 06420 ANKARA www.bumko.gov.tr abgr@bumko.gov.tr