İçindekiler 1. BÖLÜM: Sunuş Yıllık Faaliyet Raporu Uygunluk Görüşü 2 Olağan Genel Kurul Gündemi 3 Misyonumuz-Vizyonumuz 4 Özet Finansal Bilgiler 5 Kurumsal Profil 7 Sermaye ve Ortaklık Yapısı 9 Bayındırlık ve İskan Bakanı nın Mesajı 11 Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürün Mesajı 13 Bankanın 2010 Yılı Faaliyetleri 15 2010 Yılı Yatırım ve Finansman Programı 15 Uluslararası Finans Kurumları İle Yürütülen Çalışmalar 18 Belediyelerin Altyapısının Desteklenmesi Projesi (BELDES) 23 Banka Kârından Ayrılan Ödenek İle Yürütülen İşler 25 2010 Yılında Bitirilen İşlerin Sektörel Dağılımı 26 Yerel Yönetimlerin Yatırım Programında Belediyeler ve İl Özel İdarelerince Yürütülen İşler 27 Malzeme Ekipman ve Araç Gereç Kredileri 28 2011 Yılı Yatırım ve Finansman Programı 28 Krediler ve Yasal Paylar 30 Yasal Paylar 33 Ortaklıklarımız 37 Niğbaş Niğde Beton Sanayii ve Ticaret A.Ş. (NİĞBAŞ) 37 Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. (Emlak Konut GYO) 37 İller Bankası nca Yürütülen Diğer Hizmetler 38 Malzeme İşleri 38 Köy Kalkınma Payları 39 Bankacılık İşlemleri 40 Sigortacılık İşleri 40 Elektronik Fon Transfer İşlemleri 40 Eğitim Faaliyetleri 40 Yeni Hizmet ve Faaliyetlerle İlgili Olarak Araştırma Geliştirme Uygulamaları 41 2. BÖLÜM: Yönetim ve Kurumsal Yönetim Uygulamalarına İlişkin Bilgiler Yönetim Kurulu 42 Denetim Komitesi 44 Genel Müdürlük 45 İç Sistemler Birim Yöneticileri 47 Organizasyon Şeması 48 Özet Yönetim Kurulu Raporu 49 İnsan Kaynakları Uygulamaları 51 Bankanın Dahil Olduğu Risk Grubuyla İlgili İşlemler 52 Destek Hizmeti Alımına İlişkin Bilgiler 52 3. BÖLÜM: Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimine İlişkin Değerlendirmeler Banka Denetçileri Raporu 53 Denetim Komitesinin İç Kontrol, İç Denetim ve Risk Yönetim Sistemlerinin İşleyişine İlişkin Değerlendirmeleri ve 2010 Yılı Faaliyetleri Hakkında Bilgiler 54 Bağımsız Denetim Raporu 56 İller Bankası nın 31 Aralık 2010 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu 57 31 Aralık 2010 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu 60 31 Aralık 2010 Tarihi İtibarıyla Konsolide Olmayan Bilanço (Finansal Durum Tablosu) 62 31 Aralık 2010 Tarihi İtibarıyla Konsolide Olmayan Nazım Hesaplar Tablosu 64 31 Aralık 2010 Tarihi İtibarıyla Konsolide Olmayan Gelir Tablosu 66 31 Aralık 2010 Tarihi İtibarıyla Konsolide Olmayan Özkaynaklarda Muhasebeleştirilen Gelir-Gider Kalemlerine İlişkin Tablo 67 31 Aralık 2010 Tarihi İtibarıyla Konsolide Olmayan Özkaynak Değişim Tablosu 68 31 Aralık 2010 Tarihi İtibarıyla Konsolide Olmayan Nakit Akım Tablosu 70 31 Aralık 2010 Tarihi İtibarıyla Konsolide Olmayan Kâr Dağıtım Tablosu 71 31 Aralık 2010 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yılsonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu 72 Mali Durum, Kârlılık ve Borç Ödeme Gücüne İlişkin Bilgiler 108 Derecelendirmeyle İlgili Bilgiler 115 2006-2010 Özet Finansal Bilgiler 116 Bankamızca 2010 Yılında Bitirilen İşlere Ait Bilgiler 117 İletişim Bilgileri 132 Produced by Tayburn Kurumsal Tel: (90 212) 227 04 36 Fax: (90 212) 227 88 57 www.tayburnkurumsal.com
Belediyelerin, şehirleri tanzim ve tesisi işlerinde yapacakları amme hizmetleri için finansman bankası kurulmalıdır.
2 1. BÖLÜM: SUNUŞ Rapor Uygunluk Görüşü
3 1. BÖLÜM: SUNUŞ Olağan Genel Kurul Gündemi Genel Kurul Toplantı Tarihi 16 Mart 2011 Çarşamba Saat: 14: 00 Toplantı Mahalli İller Bankası Macunköy Ek Tesisleri Toplantı Salonu Genel Kurul Toplantı Gündemi 1- Açılış ve saygı duruşu 2- Başkanlık divanı teşkili ve olağan genel kurul toplantı zabtının Başkanlık Divanınca imzalanması hususunda yetki verilmesi 3- Yönetim Kurulu ve Denetçiler Raporu nun okunması, müzakeresi ve onanması 4- Yönetim Kurulu üyelerinin ve denetçilerin ayrı ayrı ibra edilmesi 5-2010 yılı Bilanço ile Kâr ve Zarar hesaplarının okunması, incelenmesi ve onanması 6- Banka Kanunu nun 6 ncı maddesi gereği tahsil edilemeyen Banka alacaklarının terkini hususunda karar verilmesi 7-2010 yılı karının tevzii hususunda karar alınması ve temettü dağıtım tarihinin tespiti 8-6107 sayılı İller Bankası A.Ş. Hakkındaki Kanun a bağlı olarak hazırlanan İller Bankası A.Ş Ana Sözleşmesi nin onaylanması, Sanayi ve Ticaret Bakanlığının yapabileceği değişikliklere ilişkin Ana Sözleşmede düzenleme yapma yetkisinin Yönetim Kuruluna verilmesi 9- Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulu Üyelerinin ücretlerinin belirlenmesi 10- Banka Kanunu nun 7 nci maddesi gereği il özel idareleri ve belediyeler adına birer Yönetim Kurulu Üyesi seçilmesi 11- Dilek ve temenniler 12- Kapanış
4 1. BÖLÜM: SUNUŞ Misyonumuz -Vizyonumuz Misyonumuz, yerel yönetimlere, kentsel ihtiyaçlarının karşılanabilmesi amacıyla uluslararası standartlarda proje üretmek ve geliştirmek, kredi sağlamak, danışmanlık yapmak ve teknik destek vermek yoluyla sürdürülebilir bir şehirleşmeye katkıda bulunmaktır. Vizyonumuz, modern kentlerin geliştirilmesi sürecine katılan, hizmet kalitesi kanıtlanmış uluslararası bir yatırım bankası olmaktır. 1940 lı yıllarda Bankamız Genel Müdürlüğü, Gençlik Parkı ve Opera Binası ile çevrenin havadan görünümü.
5 1. BÖLÜM: SUNUŞ Özet Finansal Bilgiler %20,84 Toplam aktifler 2010 yılında bir önceki yıla göre %20,84 oranında yükselmiştir. %18,51 Özkaynaklarda bir önceki yıla göre kaydedilen artış oranı %18,51 olmuştur. Toplam Aktifler (bin TL) Krediler (bin TL) Özkaynaklar (bin TL) %20,84 Değişim 8.008.539 9.677.150 %8,00 Değişim 6.175.058 6.669.608 %18,51 Değişim 6.224.380 7.376.545 09 10 09 10 09 10 (bin TL) 2009 2010 Değişim % Toplam Aktifler 8.008.539 9.677.150 20,84 Krediler 6.175.058 6.669.608 8,00 Özkaynaklar 6.224.380 7.376.545 18,51 Ödenmiş Sermaye 4.688.528 5.904.894 25,94 Kullanılan Krediler 214.702 344.033 60,24 Faiz Gelirleri 580.594 466.503 (19,65) Kredilerden Alınan Faizler 503.333 361.239 (28,23) Diğer Faaliyet Gelirleri 79.202 66.354 (16,22) Kredi ve Diğer Alacaklar Karşılığı 431 214 (50,35) Diğer Faaliyet Giderleri 184.727 202.216 9,47 Dönem Kârı 474.637 330.378 (30,39) Net Dönem Kârı 345.115 240.289 (30,37)
6 78 Yıllık Tarihiyle İller Bankası 1933 yılı Ekim ayında Belediyeler Bankası nın açılışını duyuran gazete küpürü. 1. BÖLÜM: SUNUŞ
7 1. BÖLÜM: SUNUŞ Kurumsal Profil İller Bankası, 78 yıllık geçmişinden aldığı güçle, sürdürülebilir şehirleşmeye katkıda bulunmaya devam ediyor. Atatürk döneminde belediyelerin kısa zamanda bayındır hale getirilmesini gerçekleştirmek; mali kaynak ve imkandan yoksun bu idareleri kredi ile desteklemek amacıyla 11 Haziran 1933 tarih ve 2301 sayılı Kanunla Belediyeler Bankası 15 milyon TL sermaye ile kurulmuştur. Kısa zamanda belediyelere sağlanan teknik ve mali destekle başarılı hizmetlerin yapılması karşısında Bankanın bir devamı olmak üzere 13 Haziran 1945 tarih ve 4759 sayılı İller Bankası Kanunu ile hem bankanın adı hem de bankanın görev, yetki ve sorumluluğu büyütülerek yeni bir hukuki statü oluşturulmuştur. 8 Şubat 2011 tarihine kadar İller Bankası olarak faaliyetlerini sürdüren Bankamız, 8 Şubat 2011 tarih ve 27840 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 6107 sayılı Kanun ile Anonim Şirket statüsüne dönüştürülmüştür. İller Bankası A.Ş nin amacı; Yerel yönetimler (il özel idareleri, belediyeler ve köyler) ve bağlı kuruluşları ile münhasıran bunların üye oldukları mahalli idare birliklerinin finansman ihtiyacını karşılamak, Bu idarelerin sınırları içinde yaşayan halkın mahalli müşterek hizmetlerine ilişkin projeler geliştirmek, Bu idarelere danışmanlık hizmeti vermek ve teknik mahiyetteki kentsel projeler ile alt ve üstyapı işlerinin yapılmasına yardımcı olmak, Her türlü kalkınma ve yatırım bankacılığı işlevlerini yerine getirmektir. İller Bankası yukarıda özetlenen bu amaçları gerçekleştirmek üzere; Ortaklarına kısa, orta ve uzun vadeli her türlü nakdi ve gayrinakdi kredi açabilir. Faaliyetleri konusunda araştırma, proje geliştirme ve danışmanlık hizmeti yapabilir veya yaptırabilir, teknik yardım verebilir. Bankanın öncülüğünde şirket kurabilir ve devredebilir. Sigorta acenteliği yapabilir. Gerekli izinleri almak kaydıyla yurtiçinde ve yurtdışında şube ve temsilcilik açabilir. Yurt içi ve yurt dışı finansman kurumlarıyla işbirliği yapabilir, bunların katıldığı ulusal ve uluslararası kuruluşlara üye olabilir. Yurt içi ve yurt dışı finansman kuruluşları ile para ve sermaye piyasalarından ve her türlü fonlardan kaynak sağlayabilir. Amacının gerçekleşmesine yardımcı olacak her türlü kalkınma ve yatırım bankacılığı işlemlerini yapar. İller Bankası, dünya kalkınma bankacılığı tarihinde özgün bir kurum olarak yerini almıştır. Demokrasinin okulu niteliğini taşıyan yerel yönetimler anayasal ve yasal kuruluşlar olup, demokratik ilke ve prensiplerin toplumda yerleştirilip geliştirilmesinde önemli yeri ve katkısı vardır. İller Bankası, dünyada benzer bir örneği bulunmayan özgün bir kurumdur. Özel yapısıyla kalkınma bankacılığı tarihine gecen İller Bankası teşkilinden günümüze, bir yandan yerel yönetimlerimize mali destek sağlarken diğer yandan da söz konusu desteği yatırıma dönüştürmüştür. İller Bankası; Merkezde 19 Daire Başkanlığı, Hukuk Müşavirliği ve Kredi Riski İzleme Birimi ile Taşrada 18 Bölge Müdürlüğünde toplam 2.971 personel ile yerel yönetimlere karşı görev, yetki ve sorumluluğunu en iyi şekilde yerine getirmenin sürekli gayreti içindedir. Bankamız Genel Müdürlüğü nün yer aldığı caddeden 1940 lı yıllarda görünüm.
8 1. Olağan Genel Kurul 4 Eylül 1934 - Belediye Bankası 1. Genel Kurulu na ait haber. 1. BÖLÜM: SUNUŞ
9 1. BÖLÜM: SUNUŞ Sermaye ve Ortaklık Yapısı 4759 sayılı İller Bankası Kuruluş Kanununun 3 ncü maddesinde Bankanın sermaye kaynakları; İl özel idareleri ve belediyelerin kesinleşmiş bütçe gelirlerinin % 5 i, İl özel idareleri ile belediyelere bağlı tüzel kişiliğe haiz olan veya olmayan veya katma bütçeli idare ve kurumların ve birliklerin bağlı bulundukları idare bütçelerine intikal etmeyen gelirlerinden vergiler düştükten sonra kalan safi kazançlarının % 5 i, Bankanın yıllık safi kazancından köy idareleri adına ayrılan % 30 lar, Özel kanunlarla Banka sermayesine eklenmek üzere sağlanacak para ve ayınlar, Bütçeden veya diğer herhangi bir yerden yapılacak her türlü yardımlar, Belli bir tahsis yeri gösterilmeksizin veya sermayeye katılmak üzere yapılan bağışlar şeklinde belirlenmiştir. Bu oluşum nedeniyle Banka sermayesi paylara bölünmemiş olup, kayıtlı sermaye sistemi uygulanmamaktadır. Banka, kuruluş kanunu ile kendisine verilen görevleri yerine getirmek üzere yukarıdaki kaynaklardan sağladığı sermayenin tamamlanması halinde Kanun ya da Kanun Hükmünde Kararnameler ile nominal sermayesini yükseltmektedir. Banka sermayesi en son olarak 22 Mayıs 2004 tarih ve 25469 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 5173 sayılı Kanun ile 3 milyar TL ye, 1 Ekim 2007 tarih ve 2007/12827 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile de 9 milyar TL ye çıkartılmıştır. 31 Aralık 2010 tarihi itibarıyla 9 milyar TL sermayenin 5.904.894 bin TL sı ödenmiştir. İller Bankası nın yıllara göre nominal sermayesi, sermaye tahsilatı, ödenmiş ve ödenmemiş sermaye durumu aşağıdaki tabloda sunulmuştur. Banka Yönetim Kurulu Başkanı ve Üyelerinin, Denetim Kurulu Üyelerinin, Genel Müdür Yardımcılarının Banka sermayesinde hissedarlığı yoktur. %25,94 2010 yılında kaydedilen 1,2 milyar TL lik sermaye tahsilatı ile ödenmiş sermaye %25,94 oranında artmıştır. İller Bankası nın Yıllara Göre Sermaye Tahsilatı (bin TL) Yıllar Nominal Sermaye Yıllık Sermaye Tahsilatı Ödenmiş Sermaye Ödenmemiş Sermaye 2001 900.000 145.892 332.460 567.540 2002 900.000 160.727 493.187 406.813 2003 900.000 256.153 749.339 150.661 2004 3.000.000 342.920 1.092.259 1.907.741 2005 3.000.000 454.164 1.546.422 1.453.578 2006 3.000.000 629.007 2.175.430 824.570 2007 9.000.000 766.866 2.942.296 6.057.704 2008 9.000.000 881.269 3.823.565 5.176.435 2009 9.000.000 864.963 4.688.528 4.311.472 2010 9.000.000 1.216.366 5.904.894 3.095.106
10 Belediyeler Bankası ndan İller Bankası na 1933 yılında kurulmuş bulunan Belediyeler Bankası 23 Haziran 1945 tarihinde yayınlanan kanunla İller Bankası ünvanı altında yeniden yapılandırılmıştır. 1. BÖLÜM: SUNUŞ
11 1. BÖLÜM: SUNUŞ Bayındırlık ve İskan Bakanı nın Mesajı İller Bankası çok yönlü hizmet verme noktasında güçlenmesi gereken yerel yönetimlerimize, ana güç ve destek sağlayan kaynakların başında gelmektedir. Cumhuriyetimizin ülkemize kazandırdığı köklü kuruluşlar arasında yer alan İller Bankası, kurulduğu tarihten bu yana pek çok hizmeti bir arada yürütmüş ve mahalli idarelere hizmet veren temel kurumlardan biri haline gelmiştir. Bu kapsamda, mahalli idarelere kredi sağlama görevi yanında, bu idareler adına harita, imar planı, her türlü etüt, proje ve keşifler ile içmesuyu, kanalizasyon, sondaj, arıtma, deşarj, katı atık, jeotermal enerji, çeşitli yapı ve benzeri tesisleri yatırım programları içerisinde yaparak veya yaptırarak bu yatırımlar için gerekli araç ve malzemeyi sağlayarak yatırım bankacılığı işlemlerini yürütmektedir. Belediyelerin yönetim kapasitesinin geliştirilmesinde, teknik birikimlerinin artmasında, kendi kendilerine yeterli hale gelmelerinde, İller Bankası nın katkısı göz ardı edilemez. Banka, mahalli idarelere yardımcı olma anlamındaki tarihi misyonunun yanında ülkemizin her alandaki kalifiye insan gücünün yetiştirilmesinde adeta bir okul görevi yapmaktadır. Bugün gerek özel, gerekse kamu sektöründe başarılı hizmetlere imza atan birçok yöneticinin yetiştiği kurum olan İller Bankası 78 yıllık birikimini ülkemizin yarınlarına başarıyla taşıyacaktır. İller Bankası çok yönlü hizmet verme noktasında güçlenmesi gereken yerel yönetimlerimize, ana güç ve destek sağlayan kaynakların başında gelmektedir. Bu çerçevede Dünya Bankası Belediye Hizmetleri Projesi (II) Ek Kredi, Japon Uluslararası (JİKA) ile kredi anlaşmaları, Avrupa Yatırım Bankası ile de krediye ilişkin Mutabakat Zaptı imzalanmıştır. İller Bankası Avrupa Birliği finansmanı ile yürütülen çevresel altyapı projelerinin eş-finansmanının sağlanmasından sorumlu kurum olup, eş-finansman kredisinin kullanımında proje yönlendirme komitesi üyesidir. İller Bankası, belediyelerin yatırımlarına yönelik dış finansman kullanımında hem aracı bir kurum olarak yer almakta hem de bilgi, birikim ve tecrübesini paylaşmaktadır. İller Bankası, ilişkide olduğumuz yakın komşu ülkeler başta olmak üzere, yurtdışında iştigal ettiği alanlarda ülkemizi temsilen komşularımızın kamu kuruluşları ile ilgili finans ve müşavirlik alanlarında iş ve işlemler yapan bir kurum haline gelmiş ve bu çerçevede Makedonya Cumhuriyeti nde bulunan Jupa belediyesinin harita ve imar planı ile içmesuyu ve kanalizasyon projelerinin hazırlanması ve uygulanması konusunda teknik destek vermeye, Sudan da ise, içmesuyu kuyularının açılması projesinde yer almış olup, bu konulardaki çalışmalar devam etmektedir. İller Bankası Anonim Şirketi Hakkındaki Kanun ile İller Bankası dinamik bir yapıya kavuşturulmuş olup, gelişen dünya ve değişen ülke şartlarını yakından takip etmekte daha güçlü ve etkin duruma gelmiştir. İller Bankası bugüne kadar olduğu gibi, bundan sonra da çalışmalarını azim ve kararlılıkla sürdürmeye devam edecektir. Bu azim ve kararlığın bir örneği olarak İller Bankasının 2010 hizmet yılına ait Faaliyet Raporu, İller Bankası Genel Kurulu nun ve kamuoyunun bilgi ve takdirlerine sunulmuştur. Mustafa DEMİR Bayındırlık ve İskan Bakanı
12 Ek Hizmet Binası Ankara, Dışkapı da yeralan İller Bankası Ek Hizmet Binası. 1. BÖLÜM: SUNUŞ
13 1. BÖLÜM: SUNUŞ Yönetim Kurulu Başkanı - Genel Müdür ün Mesajı İller Bankası, kuruluş misyonu doğrultusunda, kalkınan kentler modeline katkı sağlayacak projelere her türlü finansal desteği, danışmanlık ve teknik nitelikli hizmetleri sunmayı kararlılıkla sürdürecektir. Ülkelerin kurumlarına duyduğu güven, tarih yapraklarına atılan başlıkların altına, hangi başarılı adımları kaydettikleri ile ölçülür. Toplam refah için geliştirilen her bir proje ve yapılan her bir operasyon, geleceği kalıcı kaideler üzerine bina etme gayretlerinin yönlendiricisi, kılavuzudur. 88 yaşındaki Türkiye Cumhuriyeti nin son 78 yılına damgasını vuran İller Bankası, bilgi ve tecrübenin değerlerinden beslenmiş güçlü varlığı ile daima, ülke kalkınmasının anahtar kurumlarından birisi olmuştur. Geçmişe dönüp bakıldığında, İller Bankası nın adı yenilenme, değişim, çözüm, köprü ve yapıcılık kavramları ile birlikte anılmıştır. Attığı her adımdan, ulaştığı her noktada ve aldığı her karardan bu temel kriterleri daima göz önünde bulunduran İller Bankası nın tarihi, aynı zamanda güçlü kuruluş tanımlamasına yakışır başarılarının da tarihidir. 78 yıllık hizmet yolculuğuna dönüp bakıldığında; 1933 lerin ülke idealinin verdiği heyecanla kurulan Belediyeler Bankası ndan 1945 in İller Bankası na ve bugün gelinen noktada İlbank A.Ş. ye uzanan miras yıllar, gelecek tasavvurunun sağlıklı gidişatına da ışık tutmaktadır. Türkiye nin şehirleşmesinin gerisindeki en etkili kurumların başında gelen İller Bankası nın son yıllarda ülke kalkınmasına kattığı vizyon tartışmasızdır. Kaynaklarını; ortakları olan yerel yönetimlerin, geleceğe ilişkin her türlü kentsel ihtiyaçlarını finanse etmek üzere kurgulayan İller Bankası projeksiyonlarında; sürdürülebilirlilik, kentsel gelişim ve çevrenin korunması kavramlarını merkeze alan dengeli bir organizmayı geliştirme sorumluluğunu taşımaktadır. Söz konusu sorumluluktan hareketle, yerel yönetimlerin her türlü kentsel plan, program ve uygulamalarında insan ve mali kaynakları ile yanlarında yer alan İller Bankası, şehirleşmenin öncü gücü olma görevinin yanı sıra devlet ile yerel idareler arası köprü görevini de layıkıyla yerine getirmektedir. Kentlerin bin yılının tartışıldığı içinde bulunduğumuz çağda, Türkiye nin şehirleşme gerçeğine uygun olarak İller Bankası nda, 2000 li yılların başından itibaren ilk adımları atılan kurumsal yeniden yapılanma süreci, bugün gelinen noktada başarılı bir sona ulaştırılmak üzeredir. 6107 sayılı Kanun ile köklü kimliğine yeni bir artı değer katan ve İller Bankası A.Ş. unvanını alan Kurum, kalkınma ve yatırım bankacılığının gereklerini yerine getirmek üzere daha şeffaf, hareket kabiliyeti yüksek ve kalıcı çözüm üretebilecek bir yapılanmaya doğru yol almaktadır. İller Bankası, geçmişte olduğu gibi günümüzde de, kuruluş amacının gerektirdiği biçimde, kalkınan kentler modeline katkı sağlayacak her türlü finansal destek ve kredilendirme, proje, danışmanlık ve teknik nitelikli hizmetleri vermeyi sürdürecektir. Hidayet ATASOY Yönetim Kurulu Başkanı Genel Müdür
14 Genel Müdürlük Ankara, Ulus ta yer alan Genel Müdürlük Binamızın protokol kapısı. 1. BÖLÜM: SUNUŞ
15 1. BÖLÜM: SUNUŞ Bankanın 2010 Yılı Faaliyetleri İller Bankası, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu nun 77 nci maddesi kapsamında faaliyet gösteren bir kalkınma ve yatırım bankasıdır. Banka nın Kuruluş Kanunu nda görevleri; il özel idareleri, belediyeler ve bunlara bağlı kuruluşların kamu kullanımı niteliğini taşıyan her türlü kentsel alt ve üst yapı hizmetleriyle (harita, imar planı, jeolojik etüt, peyzaj planı, belediye binası, soğuk hava deposu, terminal binası gibi her türlü üst yapı ve içmesuyu, kanalizasyon, katı atık, arıtma, deniz deşarjı v.b) ilgili etüt, plan ve proje hazırlamak, bu konularda danışmanlık ve kontrollük hizmetleri vermek ve söz konusu yatırımların gerçekleşmesi için kredi sağlamak şeklinde belirlenmiştir. 2010 Yılı Yatırım ve Finansman Programı İller Bankası, 2010 yılı programı kapsamında Türkiye çapında yerel yönetimlere toplam 938.426 bin TL kaynak aktarmıştır. İller Bankası 2010 yılı yatırım ve finansman programı; Banka yatırım programındaki işler için 330 milyon TL, Belediyeler ve il özel idarelerinin kendi yatırım programlarında yer alan işler için 778 milyon TL, Belediyeler ve il özel idarelerinin malzeme, ekipman ve araç gereç ihtiyaçları için 250 milyon TL, olmak üzere toplam 1.358 milyon TL olarak belirlenmiştir. Belirlenen bu program, 938.426 bin TL kredi kullanımı ile %69 oranında gerçekleşmiştir. 2010 Yılı Yatırım ve Finansman Programı (bin TL) %69 Gerçekleşme 1.358.000 938.426 Planlanan Yatırım Gerçekleşen Yatırım İller Bankası nın günümüzde de Genel Müdürlüğü olarak faaliyet gösteren binanın 1940 lı yıllardaki görünümü.
16 1. BÖLÜM: SUNUŞ Bankanın 2010 Yılı Faaliyetleri İller Bankası 2010 yılı Yatırım Programını 149.791 bin TL harcama ile gerçekleştirmiştir. İller Bankası Yatırım Programı İller Bankası nın 2010 yılı yatırım programı 330 milyon TL olarak 14 Ocak 2010 tarih ve 27462 2.Mükerrer sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yayımlanan yatırım programı kapsamında; Kanalizasyon sektörüne 149.300 bin TL, İçmesuyu sektörüne 95.300 bin TL, Harita sektörüne 30.450 bin TL, Yerleşme-şehirleşme sektörüne 4.620 bin TL, İmalat-gıda sektörüne 1.785 bin TL, Belediye hizmetleri sektöründe yer alan belediye yapıları inşaatı projelerine 29.500 bin TL, Katı atık projelerine 13.270 bin TL, Jeotermal enerji projelerine 5.040 bin TL, Jeoteknik araştırma projelerine 735 bin TL ödenek ayrılmıştır. İller Bankası nın Yatırım Programında ismen yer alan ancak ödeneği yatırım tavanına dâhil olmayan dış kredili projeler için 410.729 bin TL, kentsel altyapı projeleri için ise 124.891 bin TL lik yatırım harcaması yapılması planlanmıştır. Yıl içinde içmesuyu sektöründe yapılan program revizyonuyla, Belediye Hizmetleri II Projesine Kırşehir (Merkez) içmesuyu tesisi ilave edilmiştir. İller Bankası nın 2010 yılında 330 milyon TL olarak belirlenmiş olan Yatırım Programı 149.791 bin TL harcama ile gerçekleşmiştir. Yatırım harcamalarında, resmi programa göre, sağlanan gerçekleşme %46 olmuştur. 2010 Yılı Banka Yatırım Programı Ödeneğinin Sektörlere Göre Dağılımı (bin TL) 95.300 149.300 2010 Yılı Resmi Yatırım Programı (bin TL) %46 Gerçekleşme 330.000 149.791 30.450 29.500 4.620 1.785 13.270 5.040 735 Harita Yerleşme- Şehirleşme İçmesuyu Kanalizasyon imalat- Gıda Belediye Yapıları Katı Atıklar Jeotermal Enerji Jeoteknik Araştırmalar Planlanan Yatırım Gerçekleşen Yatırım Raporun 16 ila 41 sayfalarında yer alan görseller, İller Bankası tarafından gerçekleştirilen projelere aittir.
17 1. BÖLÜM: SUNUŞ 2010 yılında 5779 sayılı il özel idarelerine ve belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanun un Geçici 1. Maddesi gereğince denkleştirme ödeneğinden İller Bankası na toplam 51 milyon TL ödenek aktarılmıştır. İlgili tutar, yatırımların finansmanında kullanılmıştır. Denkleştirme ödeneğinin kullanımı sektörler bazında; harita işleri 9.944 bin TL, imar planı işleri 4.336 bin TL, içmesuyu ve arıtma tesisi işleri 10.360 bin TL, kanalizasyon ve arıtma tesisi işleri için 55.102 bin TL olarak gerçekleşmiştir. Yatırım Programında ismen yer alan ancak ödeneği yatırım tavanına dâhil olmayan içmesuyu ve kanalizasyon projeleri için kentsel altyapı ödeneğinden 65.461 bin TL harcama yapılmıştır. Ayrıca, Hazine Müsteşarlığınca sağlanan dış krediden 15.619 bin TL ile Dünya Bankası ndan sağlanan dış krediden 169.052 bin TL olmak üzere toplam 184.671 bin TL dış kaynaklı harcama gerçekleştirilmiştir. 2010 yılında yapılan etüt ve proje çalışmaları ile; 48 adet içmesuyu proje, 20 adet içmesuyu arıtma, 283 adet kanalizasyon şebeke, 36 adet atıksu-arıtma deşarj, 9 adet deniz deşarjı-katı atık olmak üzere toplam 396 adet işin etüdü, 64 adet içmesuyu proje, 7 adet içmesuyu arıtma, 70 adet kanalizasyon şebeke, 18 adet atıksu arıtma deşarj, 2 adet deniz deşarjı katı atık olmak üzere toplam 161 adet işin proje çalışmaları tamamlanmıştır. Bu işler için yapılan toplam harcama 2.769 bin TL olarak gerçekleşmiştir. Etüd ve Proje Çalışmaları Sektörü Etüdü Tamamlanan İş Sayısı İhalesi Yapılan İş Sayısı Yapımı Devam Eden Proje Sayısı Biten Proje Sayısı İçmesuyu Proje 48 54 92 64 İçmesuyu Arıtma 20 5 9 7 Kanalizasyon Şebeke 283 93 102 70 Atıksu Arıtma-Deşarj 36 17 40 18 Deniz Deşarjı-Katı Atık 9 3 2 2 Toplam 396 172 245 161 Belediyelerin içmesuyu ihtiyaçlarının karşılanması için İller Bankası tarafından 2010 yılında sondaj derinliği toplamı 6.558 metre olan 50 adet içmesuyu sondaj kuyusu açılmış ve 912 lt/sn su ölçümü yapılmıştır. Jeotermal enerji sektöründe ise 7 adet jeotermal sondaj kuyusu açılmıştır.
18 1. BÖLÜM: SUNUŞ Bankanın 2010 Yılı Faaliyetleri Uluslararası Finans Kurumları İle Yürütülen Çalışmalar İller Bankası, Dünya Bankası, Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı ve Avrupa Yatırım Bankası gibi uluslararası kurumlar ile geliştirdiği işbirlikleri kapsamında sağladığı uzun vadeli dış finansmanı yerel yönetimlerin yatırım ihtiyaçlarına yönlendirmeye 2010 yılında da devam etmiştir. Belediye Hizmetleri Projesi (I)- Dünya Bankası Kredisi Ülkemizin çevre altyapısının iyileştirilmesine dış finansman katkısının da sağlanması amacına yönelik olarak Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı ve Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ile birlikte 2003 yılında Dünya Bankası kredisinin kullanılması amacıyla Belediye Hizmetleri Projesi nin oluşturulması çalışmaları başlatılmıştır. Bu proje ile; Su, atıksu ve katı atık sektöründe ihtiyaç duyulan yatırımların gerçekleştirilmesi, Sürdürülebilir bir finansman mekanizmasının oluşturulması, İller Bankası nın kurumsal olarak güçlendirilmesi, hedeflenmektedir. Su, atıksu ve katı atık projelerinin yapımı için kullandırılacak 212,9 milyon Avro tutarındaki kredi için İller Bankası ile Dünya Bankası arasında 8 Şubat 2006 tarihinde Kredi Anlaşması ve Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı ile Dünya Bankası arasında da Garanti Anlaşması imzalanmıştır. Proje kapsamında; Muğla, Ödemiş (İzmir), Bergama (İzmir), Denizli (Merkez), Polatlı (Ankara), Gelibolu (Çanakkale), Kütahya (Merkez), Ilıca (Manavgat-Antalya), Elbistan (Kahramanmaraş) Belediyeleri, MESKİ (Mersin) ve ASAT (Antalya) İdareleri ile 212.095.551 Avro tutarında Alt-Kredi Anlaşması imzalanmış ve kredinin kullandırılmasına başlanmıştır. 31 Aralık 2010 itibarıyla Dünya Bankası ndan sağlanan Belediye Hizmetleri Projesi (I) kredisinin %80,25 i (170.859.968,93 Avro) kullanılmıştır. Krediden kullanımlar devam etmekle birlikte 2007 yılında Polatlı (Ankara) İçmesuyu Arıtma Tesisi, 2008 yılında Kütahya (Merkez) Belediyesi İçmesuyu Şebeke Rehabilitasyon Projesi, 2009 yılında Ilıca (Manavgat-Antalya) Belediyesi İçmesuyu ve Kanalizasyon Projesi, Gelibolu (Çanakkale) Düzenli Katı Atık Depolama Tesisi ve Bergama (İzmir) Belediyesi Düzenli Katı Atık Depolama Tesisi Projesi, 2010 yılında ise Elbistan (Kahramanmaraş) Belediyesi İçmesuyu Şebekesinin Rehabilitasyonu Projesi ve Ödemiş (İzmir) Belediyesi İçmesuyu ve Atıksu Arıtma Tesisi Projeleri tamamlanmıştır. Diğer projelere ait inşaat çalışmaları ise devam etmektedir. Belediye Hizmetleri Projesi (II) - Dünya Bankası Kredisi Dünya Bankası nın 2008 2011 döneminde sağlayacağı mali ve teknik desteğin çerçevesini oluşturan Ülke İşbirliği Stratejisi (CPS) nin finansman programı kapsamında Belediye Hizmetleri Projesi ne ilişkin Ek Kredi için Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve Dünya Bankası ile 2008 yılı Ocak ayı içerisinde başlayan görüşmeler sonuçlanmıştır. Belediye Hizmetleri Projesi (II) (Ek Kredi) kapsamında 178,2 milyon Avro tutarındaki Kredi Anlaşması 29 Haziran 2010 tarihinde İller Bankası ile Dünya Bankası arasında imzalanmış olup, aynı tarihte Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı ile Dünya Bankası arasında da Garanti Anlaşması imzalanmıştır. Belediye Hizmetleri Projesi (II) kapsamında; Kayseri Büyükşehir, Denizli (Merkez), Kırşehir (Merkez) ve Beypazarı (Ankara) Belediyeleri, ASAT (Antalya), MESKİ (Mersin) ve İSKİ (İstanbul) İdareleri ile Alt Kredi Anlaşmaları imzalanmıştır.
19 1. BÖLÜM: SUNUŞ İller Bankası, uluslararası kurumlar ile işbirliği kapsamında sağladığı uzun vadeli dış finansmanı yerel yönetimlerin yatırım ihtiyaçlarına yönlendirmeye 2010 yılında da devam etmiştir. Belediye Kanalizasyon Şebeke ve Atıksu Arıtma Tesislerinin Geliştirilmesi Projesi, Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı (JICA) Kredisi Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı nın yönlendirmesi ile İller Bankası ve Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı (JICA) arasında 31 Ocak 2008 tarihinde başlayan çalışmalar sonucunda, küçük ve orta ölçekli belediyelerin kanalizasyon ve atıksu arıtma tesisi ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla 15 belediye için yaklaşık 300 milyon ABD doları karşılığı YEN Kredisinin kullanılması kararlaştırılmış ve 2009 yılı yatırım programı ile ilişkilendirilmiştir. Ancak, JICA nın kendi mevzuatları gereği bazı prosedürleri yerine getirememesi sebebiyle görüşmelere bir süreliğine ara verilmiştir. 27 Mayıs 2010 tarihinde İller Bankası nı ziyaret eden JICA heyeti ile yapılan görüşmeler neticesinde ise, yatırımını özkaynakları veya diğer finans kuruluşlarından sağlanan finansman ile gerçekleştiren belediyelerin proje kapsamından çıkarılması ve kredi görüşmelerinin 8 belediyeyi kapsayacak ve 136 milyon ABD Doları karşılığı YEN kredisi olacak şekilde devam edilmesi kararlaştırılmıştır. JICA ile mutabakat zaptı 4 Haziran 2010 da, Belediye Kanalizasyon Şebeke ve Atıksu Arıtma Tesislerinin Geliştirilmesi Projesi Kredi Anlaşması ise 2011 yılı Şubat ayında Japonya da imzalanmıştır. Belediye Altyapılarının Geliştirilmesi Projesi Avrupa Yatırım Bankası (AYB) Kredisi Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı ile Avrupa Yatırım Bankası (AYB) yetkililerinin Kasım 2007 tarihinde yaptıkları temaslar sonucunda AYB yi İller Bankası na yönlendirmişlerdir. Bu doğrultuda, İller Bankası ve AYB arasında işbirliği görüşmeleri ilk olarak 27 Kasım 2007 tarihinde başlamıştır. Mart-Temmuz 2010 döneminde AYB yetkilileri ile farklı tarihlerde yapılan görüşmelerde işbirliğinin genel çerçevesi belirlenmiştir. 12 Ağustos 2010 tarih ve 30/382 sayılı İller Bankası Yönetim Kurulu kararı ile 150 milyon Avro tutarında kredi kullanılması uygun görülmüştür. AYB yetkilileriyle yapılan görüşmelerde işbirliğine içmesuyu, kanalizasyon ve katı atık sektörleri ile başlanılmasına, daha sonra kentsel gelişme, enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji konularında çalışılmasına karar verilmiştir. 22 Ekim 2010 tarihinde İstanbul da iki kurum arasında imzalanan Mutabakat Zaptı ile belediye altyapı sektöründe kullanılacak 150 milyon Avro tutarındaki kredi anlaşmasının 2011 yılında imzalanması öngörülmüştür. Körfez Ülkeleri İşbirliği Projesi Marmara Depremi nden sonra depremden etkilenen bölgelerin yeniden inşaatı projesinde Körfez ülkeleri işbirliği kapsamında İller Bankası nca yürütülen; 5.784.080,87 ABD Doları bedel üzerinden ihale edilen Gölkent Ferizli- Sinanoğlu- Söğütlü- Kaynarca (Sakarya) grup içmesuyu iletim ve şebeke hatları ile, 7.282.841,14 ABD Doları bedel üzerinden ihale edilen Hendek Sakarya kanalizasyon şebeke ve atıksu arıtma tesisi, inşaatlarının yapımı 2008 yılında, 6.860.953,34 ABD Doları bedel üzerinden ihale edilen Esenköy (Yalova) kanalizasyon, şebeke, atıksu arıtma ve derin deniz deşarj tesisi, 5.630.586 ABD Doları bedel üzerinden ihale edilen Bolu (Merkez) atıksu arıtma tesisi,
20 1. BÖLÜM: SUNUŞ Bankanın 2010 Yılı Faaliyetleri 2.970.000 ABD Doları bedel üzerinden ihale edilen Armutlu (Yalova) atıksu arıtma tesisi, inşaatlarının yapımı 2010 yılında tamamlanarak geçici kabulleri yapılmış ve işletmeye alınmışlardır. 17.398.090,35 ABD Doları bedel üzerinden ihale edilen Bolu (Merkez) içmesuyu arıtma, isale, depo, şebeke inşaatı, 17.274.772,66 ABD Doları bedel üzerinden ihale edilen Çınarcık- Teşvikiye-Kocadere (Yalova) grup kanalizasyon şebeke, atıksu arıtma tesisleri, 28.110.961,34 ABD Doları bedel üzerinden ihale edilen Yalova (Merkez), Taşköprü Çiftlikköy-Kadıköy- Termal kanalizasyon şebeke ve atıksu arıtma tesisi, inşaatlarının yapımına 2010 yılında devam edilmiştir. Yalova (Merkez), Taşköprü Çiftlikköy-Kadıköy- Termal Kanalizasyon şebeke ve atıksu arıtma tesisi inşaatları ise 2010 yılı sonu itibarı ile tamamlanarak geçici kabul aşamasına gelinmiştir. Bu projelerde; Çınarcık- Teşvikiye-Kocadere (Yalova) grup kanalizasyon şebeke, atıksu arıtma tesisleri, Esenköy (Yalova) kanalizasyon, şebeke, atıksu arıtma ve derin deniz deşarjı tesisleri ile Armutlu (Yalova) atıksu arıtma tesislerinin ihale bedelinin %10 u ile KDV tutarı, Bolu (Merkez) atıksu arıtma tesisi, Yalova (Merkez), Taşköprü-Çiftlikköy- Kadıköy-Termal Kanalizasyon şebeke ve atıksu arıtma tesisi ile Bolu (Merkez) içmesuyu arıtma, isale, depo, şebeke inşaatı tesislerinin ise KDV bedeli İller Bankası tarafından belediyeler adına kredilendirilerek yüklenicilere ödenmektedir. Avrupa Birliği ile ilgili çalışmalar İller Bankası, IPA (Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı) kapsamında Çevre ve Orman Bakanlığı koordinasyonunda hazırlanan Çevre Operasyonel Programı ekinde yer alan çevre alt yapı projelerinin eş-finansmanının sağlanmasından sorumlu kurumdur. Bu çerçevede, Çanakkale, Kuşadası (Aydın), Kütahya, Amasya ve Bitlis Bölgesel Katı Atık Yönetim Projeleri ile Tokat ve Nevşehir Atıksu Arıtma Tesisi Projelerinin ulusal katkı payları belediyeler adına İller Bankası tarafından sağlanmaktadır. Ayrıca, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi ne Kentsel Alanlarda Ekonomik Sorunların Çözümüne Destek Projesi kapsamında kredi kullandırılmaktadır. Söz konusu belediyelere Banka tarafından toplam 60.528 bin TL tutarında kredi açılmıştır. Avrupa Birliği hibesi kullanan ve ulusal katkı payı (eş-finansman) İller Bankası nca kredi verilerek karşılanan projeler için Ocak-Aralık 2010 döneminde 7.234.065,24 Avro karşılığı 14.650 bin TL ödeme yapılmıştır. İller Bankası, IPA kapsamında eş finansman kredisi kullanan projelerin Proje Yönlendirme Komitesi üyesidir. Bu çerçevede, Çanakkale, Kuşadası (Aydın), Kütahya, Amasya ve Bitlis Bölgesel Katı Atık Yönetim Projeleri ile Tokat ve Nevşehir Atıksu Arıtma Tesisi Projelerinin aylık proje izleme ve Proje Yönlendirme Komitesi toplantılarına İller Bankası ndan katılım sağlanmaktadır. İller Bankası, Avrupa Birliği Genel Sekreterliği koordinasyonunda yürütülen Çevre Sektörel İzleme Komitesi ile Çevre ve Orman Bakanlığı koordinasyonunda yürütülen Çevre Operasyonel Programı Sektörel İzleme Komitesi nin üyesidir. Banka, bu komitelerin toplantılarında düzenli olarak temsil edilmektedir. Hollanda Uluslararası İş ve İşbirliği Bürosu (EVD) tarafından finanse edilen, Türkiye deki Küçük ve Orta Ölçekli Belediyelerde Atıksu Arıtımı için Uygun Yöntemlerin Geliştirilmesi konulu iki yıllık proje Aralık 2010 tarihi itibarıyla tamamlanmıştır.
21 1. BÖLÜM: SUNUŞ TİKA ve İller Bankası, deneyimlerini az gelişmiş ve nispeten gelişmiş bölgelere aktarmaya yönelik işbirliği çalışmaları için 15 Nisan 2010 tarihinde protokol imzalamıştır. Proje süresince, Hollanda su sektörü temsilcileri ile Türkiye deki küçük ve orta ölçekli belediyelerde Kentsel Atık Su Arıtımı (UWWT) uygulamalarının değerlendirilmesi, optimizasyona yönelik bir el kitabı hazırlanması ve kapasite geliştirme konularında faaliyetler yürütülmüştür. Bu proje ile İller Bankası nın atıksu arıtımı konusundaki uygulamaları Hollanda Konsorsiyumunca, Hollanda daki atıksu yönetimi ve uygulamaları İller Bankası proje yürütme ekibince incelenmiştir. Bu çalışmalardan elde edilen tecrübeler Banka çalışmalarına yansıtılacaktır. Hollanda Hükümeti tarafından PSO-Milleu proje aracı kapsamında finanse edilen Türkiye de Atıksu Arıtımında Enerji Verimliliğine Yönelik Demonstrasyon Projesi kapsamında koordinatör kurum Hollanda Ajansı ve görevli müşavir ile İller Bankası nın bilgi ve tecrübelerinin paylaşılmasına yönelik görüşmeler yürütülmüştür. Yapılan ortak çalışma neticesinde yaklaşık 700.000 Avro tutarındaki bir hibenin Niğde Atıksu Arıtma Tesisinin enerji verimliliği performansını arttırmak üzere kullanılması sağlanmıştır. Söz konusu projenin ihale süreci Hollanda Hükümeti tarafından tamamlanmış ve uygulama aşamasına geçilmiş durumdadır. İller Bankası söz konusu projenin yürütülmesinde paydaş olarak yer alacaktır. İller Bankası Kurumsal Kapasitesinin Jeotermal Enerjinin Doğrudan Kullanımı Konusunda Güçlendirilmesi için Teknik Yardım Projesi önerimiz Avrupa Birliği Genel Sekreterliği ve Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu nezdinde kabul görmüştür. Bu proje ile ilgili faaliyetlerin önümüzdeki yıl başlaması planlanmaktadır. Gelişmekte Olan Ülkelere Verilen Destekler Gelişmekte olan ülkelere teknik yardım sağlayan Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı (TİKA) ile İller Bankası nın deneyimlerini az gelişmiş (Afrika, Orta Doğu v.b.) ve nispeten gelişmiş bölgelere (Doğu Avrupa, Orta Asya) aktarmaya yönelik yapılan işbirliği çalışmaları 15 Nisan 2010 tarihinde iki kurum arasında imzalanan protokol ile kurumsal bir yapıya kavuşmuştur. Protokol kapsamında iki önemli proje başlatılmış olup kısa detayları aşağıda sunulmuştur. Makedonya Cumhuriyeti - Jupa Belediyesi harita ve imar planı ile içmesuyu ve kanalizasyon projelerinin hazırlanması ve uygulanması konusunda teknik yardım Proje kapsamında TİKA tarafından Makedonya Cumhuriyeti nde bulunan Jupa Belediyesi nin harita ve imar planı ile içmesuyu ve kanalizasyon projelerinin hazırlanması ve uygulanması konusunda İller Bankası ndan teknik yardım talep edilmiştir. İller Bankası ekibi 29 Haziran - 04 Temmuz 2010 tarihleri arasında Makedonya Cumhuriyeti Merkez Jupa Belediyesi nin harita, imar planı, içmesuyu ve kanalizasyon projelerinin hazırlanması ve uygulanmasına yönelik yerinde incelemelerde bulunmuştur.
22 1. BÖLÜM: SUNUŞ Bankanın 2010 Yılı Faaliyetleri Çalışmalarda öncelikle Jupa Belediyesinin incelemeye konu olan kentsel altyapı hizmetleri yönünden fiili durumu incelenmiş ve bundan sonra yapılması gereken faaliyetlerin sınırlarının çizilmesine çalışılmıştır. Sudan da içmesuyu kuyularının açılması projesi TİKA ile yürütülen ikinci proje Sudan da içmesuyu kuyularının açılması projesidir. Bölgesel bir proje olarak uygulanmak istenen Afrika Temiz İçme Suyuna Ulaşım Projesi nin Sudan dan başlatılacağı, bu kapsamda kullanılmak üzere sondaj makinesi sağlanması ve su kuyularının tespit edilerek, gerekli fizibilite çalışmalarını yapmak üzere konu ile ilgili uzman ekiplerin görevlendirilmesi İller Bankası ndan talep edilmiştir. 1-10 Kasım 2010 tarihleri arasında Sudan da incelemelerde bulunan ve 3 kişiden oluşan İller Bankası teknik heyeti, TİKA Başkanlığınca belirlenen alanlarda, öncelikle jeolojik, hidrojeolojik, jeofizik etütler yaparak, yaklaşık kuyu lokasyonlarının belirlenmesine yönelik çalışmalarda bulunmuşlardır. Nil, Sinnar, Cezire, Kuzey Kurdofan ve Beyaz Nil eyaletleri olmak üzere toplam beş eyalette incelemelerde bulunan heyet tarafından, toplam 24 adet lokasyonda kuyu açımının yapılabileceği bildirilmiş ve çalışmaya ilişkin tüm detaylar düzenlenen Sudan İçmesuyu Kuyuları Projesi Etüt Raporu nda sunulmuştur. Söz konusu rapor doğrultusunda gerekli değerlendirmelerin yapılarak bundan sonraki çalışmaları planlamak için TİKA Başkanlığı ile İller Bankası arasında çalışmalar sürdürülmektedir. Aynı proje kapsamında 17 Sudanlı uzmanın su kuyuları açılacak yerlerde bilimsel verilere dayalı etütler yapma konusunda eğitilmesi Banka dan talep edilmiş olup, 2011 yılının ilk çeyreğinde Sudanlı uzmanlara eğitim verilmesi planlanmıştır. Diğer ülkelerdeki çalışmalardan satırbaşları Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından imzalanan mutabakat zaptları ve işbirliği anlaşmaları gereğince İller Bankası faaliyet alanlarına giren çalışmalara teknik destek sağlanmasına yönelik işbirliği çalışmaları başlatılmış olan ülkeler Senegal, Irak, İran, Lübnan, Cezayir, Yemen, Ürdün, Kamerun ve Pakistan dır. Bu ülkelerden Suriye Arap Cumhuriyeti Hükümeti ile yapılan çalışmalarda somut adımlar atılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Suriye Arap Cumhuriyeti Hükümeti arasında 15 Mayıs 2009 tarihinde imzalanan Konut ve İnşaat Alanında İşbirliği Mutabakat Zaptı na istinaden iskan, içmesuyu ve kanalizasyon alanlarında ortak işbirliği projeleri hazırlama çalışmaları sürdürülmektedir. Bu kapsamda, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ile Suriye Arap Cumhuriyeti Yerel Yönetimler Bakanlığı arasında imzalanan Gecekondu Bölgelerinin Kalkınması Alanında İşbirliği Anlaşması 2010 Yılı Uygulama Programı çerçevesinde karşılıklı ziyaretler gerçekleştirilmiş ve 25 27 Kasım 2010 tarihlerinde Bursa da Yerel Yönetimler ve İller Bankası Arasında İşbirliği İle Kentsel Dönüşüm Projeleri Çalıştayı düzenlenmiştir. 2011 Yılı Uygulama Programı dâhilinde İller Bankası nca; Yabroud (Şam) atıksu arıtma tesisi uygulama projesinin yapılması, Halep ili Jabboul kasabasında ileri atıksu arıtma yapan bir tesisin projelendirilmesi, Lazkiye şehrinde bulunan mevcut 3 adet atıksu arıtma tesisinden seçilecek bir tanesinin arıtma kapasitesinin ve kalitesinin MBBR (Moving Bed Bio Reactor) yöntemi kullanılarak arttırılması için proje geliştirilmesi, Haseki, Hama ve Hums da bulunan içmesuyu amaçlı derin kuyularda su kalitesi probleminin giderilmesine ilişkin proje geliştirilmesi, Atıksu arıtma tesislerinin performansı ile ilgili Bursa da bir çalıştay düzenlenmesi faaliyetlerinin yürütülmesi planlanmaktadır. Bu faaliyetlerle ilgili olarak İller Bankası heyetlerince, 31 Ekim 3 Kasım 2010 tarihleri arasında Şam a ve 13-17 Kasım 2010 tarihleri arasında Halep e olmak üzere iki adet teknik çalışma ziyareti gerçekleştirilmiştir.
23 1. BÖLÜM: SUNUŞ BELDES Projesi kapsamında 2010 yılı sonunda 41 adet belediyenin içmesuyu inşaatının yapımı tamamlanmıştır. Belediyelerin Altyapısının Desteklenmesi Projesi (BELDES) BELDES, kaliteli içmesuyu şebekesinin Türkiye çapında geliştirilmesini öngören bir kredi programıdır. 1 Mart 2007 tarih 2007/6 sayılı ve 22 Haziran 2007 tarih 2007/36 sayılı Yüksek Planlama Kurulu kararları ile Belediyelerin Altyapısının Desteklenmesi (BELDES) Projesi kapsamında nüfusu 10.000 in altında bulunan, şebekeli içmesuyu olmayan veya yetersiz olan belediyelerin içmesuyu tesisleri İller Bankası nca projelendirilmekte ve inşaatı yapılmaktadır. 2007 yılında 49 adet belediyenin içmesuyu tesisinin yapımı için toplam 33.500 bin TL, 2008 yılında 30 Nisan 2008 tarih 2008/12 sayılı ve 20 Kasım 2008 tarih 2008/64 sayılı Yüksek Planlama Kurulu Kararları ile 20 adet belediyenin içmesuyu tesisinin yapımı için 41.150 bin TL olmak üzere toplam 69 adet belediyenin içmesuyu tesisinin yapımı için İller Bankası na 74.650 bin TL ödenek tahsis edilmiştir. Projeleri bulunmayan belediyeler için öncelikle etüt çalışmaları yapılmış, müteakiben projelerin yapımına ve daha sonra inşaatlarına başlanmıştır. BELDES Projesi kapsamında 2010 yılı sonunda 41 adet belediyenin içmesuyu inşaatının yapımı tamamlanmıştır.bu kapsamda yapımı devam eden işlerin bitirilebilmesi için 2010 yılında Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ndan 40 milyon TL ilave ödenek talep edilmiştir. 2011 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu nda BELDES projesi için 400 milyon TL ödenek ayrılmış, bu ödeneğin Yüksek Planlama Kurulu (YPK) tarafından belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde İller Bankası tarafından belediyelere kullandırılacağı belirtilmiştir. BELDES Projeleri Adet Proje Yapımı Devam Eden 5 İnşaatı İhale Aşamasında 4 İnşaatına Başlanan 19 İnşaatı Biten 41 Toplam 69
24 1. BÖLÜM: SUNUŞ Bankanın 2010 Yılı Faaliyetleri 2010 yılında başlatılan uygulama ile İller Bankası nın yıllık kârından ayrılan ödenek, köylerin ve belediyelerin altyapı proje ve yapım işlerinde kullandırılmaktadır. Banka Kârından Ayrılan Ödenek İle Yürütülen İşler İller Bankası Kanunu nda 2009 yılında yapılan değişiklik ile Banka nın yıllık kârının %60 ının köyler ve nüfusu 100.000 e kadar olan belediyelerin kentsel altyapı tesislerinin projelendirilmesinde, köyler ve nüfusu 10.000 e kadar olan belediyelerin kentsel altyapı tesislerinin yapımında kullanılması imkânı getirilmiştir. 2010 yılından itibaren başlatılan bu uygulama ile İller Bankası nın yıllık kârından ayrılan ödenek, nüfusları esas alınarak köylerin ve belediyelerin altyapı proje ve yapım işlerinde kullandırılmaktadır. İller Bankası Yıllık Kârından Ayrılan Ödeneğin Köyler ve Belediyelerin Altyapı Proje ve Yapım İşlerinde Kullandırılmasına İlişkin Yönerge gereğince İller Bankası nın 2008 ve 2009 yılları kârından ayrılan ödenekten nüfusları esas alınarak köyler için 111.693 bin TL, belediyeler için 248.607 bin TL ayrılmıştır. 7 Nisan 2010 tarihinde yapılan İller Bankası Olağan Genel Kurul Toplantısında köyler için ayrılan 111.693 bin TL nın Türkiye genelinde toplam 1.500 köye dağıtılmasına karar verilmiş, illere ait köy ödeneği her bir ilin sahip olduğu köy sayısı baz alınarak belirlenmiştir. Belediyeler için ayrılan ödenek ile; nüfusu 100.000 e kadar olan belediyelerin kentsel altyapı tesislerinin etüt ve projelerinin hazırlanmasında proje bedelinin %75 i oranında, nüfusu 10.000 in altında olan belediyelerin kentsel altyapı tesislerinin yapımına yatırım maliyetinin %50 si oranında hibe katkı sağlanmaktadır. 2010 yılında, söz konusu yönerge çerçevesinde İller Bankası ndan talepte bulunan belediyeler için toplam proje tutarı 380.474 bin TL olan 67 adet içmesuyu şebeke ve 78 adet atıksu şebeke, 15 adet atıksu arıtma ve 2 adet yenilenebilir enerji olmak üzere 162 adet projenin ihale ve yapım çalışmalarına başlanmıştır. Proje ve inşaat yapım çalışmaları için 2010 yılında 12.837 Bin TL harcama yapılmıştır.
25 1. BÖLÜM: SUNUŞ 2010 Yılı Resmi Programa Göre Yatırımların Gerçekleşme Durumu (bin TL) 2010 Yılı Resmi Programı 2010 Yılında Yapılan Nakit Harcama Proje Tutarı 2010 Yılı Yatırımı Gerçekleşme Dış Kredi Özkaynak Toplam (2) Sektörü İş Adeti Dış Kredi Toplam Dış Kredi Özkaynak Toplam (1) %'si (2/1) Harita 324-99.474-30.450 30.450-15.400 15.400 50,6 Yerleşme- Şehirleşme 59-15.127-4.620 4.620-4.398 4.398 95,2 İçmesuyu 35 (348.398) 402.355 (129.224) 95.300 95.300 (65.284) 42.796 42.796 44,9 Kanalizasyon 90 (1.083.966) 1.427.121 (271.504) 149.300 149.300 (117.642) 74.792 74.792 50,1 İmalat-Gıda 2-8.953-1.785 1.785-337 337 18,8 Belediye Hizmetleri 15 (72.271) 209.139 (10.001) 48.545 48.545 (1.745) 12.068 12.068 24,9 a) Belediye Yapıları 5-132.090-29.500 29.500-11.873 11.873 40,2 b) Katı Atıklar 7 (72.271) 57.661 (10.001) 13.270 13.270 (1.745) 177 177 1,3 c) Jeotermal Enerji 2-17.055-5.040 5.040-18 18 0,4 d) Jeoteknik Araştırmalar 1-2.333-735 735 - - - - Toplam 525 (1.504.635) 2.162.169 (410.729) 330.000 330.000 (184.671) 149.791 149.791 45,4 Not: 1- İçmesuyu sektöründe yapılan revize programla Belediye Hizmetleri II Projesine Kırşehir (Merkez) içmesuyu tesisi ilave edilmiştir. 2- Dış kredi tutarları toplama dâhil değildir.
26 1. BÖLÜM: SUNUŞ Bankanın 2010 Yılı Faaliyetleri 2010 Yılında Bitirilen İşlerin Sektörel Dağılımı İller Bankası, 2010 yılı içinde yatırım programına dâhil 2.162.169 bin TL proje tutarlı 525 adet çeşitli iş üzerinde faaliyette bulunmuştur. Bunlardan 126.020 bin TL proje tutarlı 131 adet iş bitirilerek belediyelerin hizmetine sunulmuştur. İller Bankası nca 2010 yılında bitirilen işlerin sektörel dağılımı aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. 2010 Yılında Bitirilen İşlerin Sektörel Dağılımı (adet) 350 300 2010 Yılı Programı 2010 Yılında Bitirilen İşler 250 200 150 100 50 0 Harita Yerleşme- Şehirleşme İçmesuyu Kanalizasyon imalat- Gıda Belediye Yapıları Katı Atıklar Jeotermal Enerji Jeoteknik Araştırmalar 2010 Yılında Bitirilen İşler (bin TL) İşin Nev i 2010 Yılı Programı Toplam Proje 2010 Yılında Bitirilen İşler Adet Tutarı Adet Tutarı Harita 324 99.474 78 11.911 Yerleşme-Şehirleşme 59 15.127 33 3.030 İçmesuyu 35 402.355 5 28.897 Kanalizasyon 90 1.427.121 13 51.104 İmalat-Gıda 2 8.953 1 1.530 Belediye Hizmetleri 15 209.139 1 29.548 a) Belediye Yapıları 5 132.090 1 29.548 b) Katı Atık 7 57.661 - - c) Jeotermal Enerji 2 17.055 - - d) Jeoteknik Araştırmalar 1 2.333 - - Toplam 525 2.162.169 131 126.020 Not: Kanalizasyon sektörü toplam proje bedeline Küçük ve Orta Ölçekli Belediye Projeleri (JICA kredisi) 571.852 bin TL dahildir.
27 1. BÖLÜM: SUNUŞ Yerel Yönetimlerin Yatırım Programında Belediyeler ve İl Özel İdarelerince Yürütülen İşler Banka yatırım programının dışında, yerel yönetimlerin yatırım programlarında bulunan işlere İller Bankası nca kredi tahsis edilmek sureti ile ortak idarelerin kanalizasyon, içmesuyu, raylı ulaşım sistemi, yol yapımı, kavşak düzenlemesi, alt-üst geçit ve kentsel dönüşüm projelerini gerçekleştirmeleri sağlanmaktadır. 2010 yılında yerel yönetimlere bu tür projeleri için 778 milyon TL kredi kullandırılması planlanmış, 426.512 bin TL kredi kullandırılmıştır. Programa göre %55 oranında gerçekleşme sağlanmıştır. Yerel Yönetimlerin Yatırım Programında Kredi İle Yürütülen İşler (bin TL) %55 Gerçekleşme 778.000 426.512 Planlanan Yatırım Gerçekleşen Yatırım 2010 Yılında Yerel Yönetimlerin Yatırım Programında Kredi İle Yürütülen İşlerin Sektörel Dağılımı (bin TL) Sektörü Yürütülen İş Sayısı 2010 Yılında Tahsis Edilen Kredi Sayısı 2010 Yılında Tahsis Edilen Kredi Tutarı 2010 Yılında Kullandırılan Kredi Tutarı Bitirilen İş Sayısı İçmesuyu 37 79 514.551 164.401 12 Kanalizasyon 50 28 129.981 48.533 10 Belediye yapıları 241 72 582.253 212.946 120 Katı atık 1 - - 230 1 Jeotermal 5 5 1.003 402 3 Toplam 334 184 1.227.788 426.512 146 Projeye Dayalı Olarak Uzun Vadeli Tahsis Edilen ve Kullandırılan Yapım Kredilerinin Sektörel Dağılımı (bin TL) 600.000 582.253 500.000 400.000 514.551 2010 Yılında Tahsis Edilen Kredi Tutarı 2010 Yılında Kullandırılan Kredi Tutarı 300.000 200.000 164.401 129.981 212.946 100.000 0 48.533 230 1.003 402 0 İçmesuyu Kanalizasyon Belediye Yapıları Katı Atıklar Jeotermal
28 1. BÖLÜM: SUNUŞ Bankanın 2010 Yılı Faaliyetleri Malzeme Ekipman ve Araç Gereç Kredileri Yerel yönetimlerin kentsel hizmetlerinin yerine getirilmesinde ihtiyaç duyduğu her türlü malzeme, ekipman, araç ve gereç ihtiyaçlarının karşılanması için 2010 yılında 250 milyon TL kredi kullandırılması planlanmış, 671 belediyeye 362.123 bin TL kredi kullandırılmıştır. Malzeme Ekipman ve Araç Gereç Kredileri (bin TL) %145 Gerçekleşme 250.000 362.123 Malzeme Ekipman ve Araç Gereç Kredilerinin Dağılımı (bin TL) 162.758 185.550 Programa göre %145 oranında gerçekleşme sağlanırken; çeşitli iş makinesi, otobüs, kamyon ve benzeri 1.231 adet araç belediyelere teslim edilmiştir. Planlanan Yatırım Gerçekleşen Yatırım Araç-Gereç 13.815 Boru- Pompa Diğer İnşaat Malzemesi- Kamulaştırma 2011 Yılı Yatırım ve Finansman Programı İller Bankası, 2011 yılı yatırım ve finansman ödeneğini 1.853 milyon TL olarak belirlemiştir. İller Bankasının 2011 yılı yatırım ve finansman programı; Banka Yatırım Programında yürütülen projeler için 200 milyon TL, Yerel yönetimlerin yatırım programında belediyeler ve il özel idarelerince yürütülen işler için 920 milyon TL, Belediyeler ve İl Özel İdarelerinin malzeme, ekipman ve araç gereç kredileri için 600 milyon TL, Banka yıllık kârından ayrılan ödenekle yürütülecek projeler için 133 milyon TL, olmak üzere toplam 1.853 milyon TL olarak belirlenmiştir. Ayrıca, 175.918 bin TL lık kısmı dış krediden ve 74.337 bin TL lik kısmı kentsel altyapı projeleri için Maliye Bakanlığı bütçesinden aktarılacak ödenekten karşılanmak üzere, çeşitli projelerle ilgili toplam 250.255 bin TL tutarında çalışmanın gerçekleştirilmesi öngörülmektedir. Banka Yatırım Programı 13 Ocak 2011 tarih ve 27814 Mükerrer sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yatırım ödeneğinin sektörlere göre dağılımı grafikte ve tabloda gösterilmiştir. 2011 yılında dış kredi ile yürütülen işler de dahil olmak üzere İller Bankası toplam proje tutarı 2.689.575 bin TL olan 433 adet iş üzerindeki çalışmalarını sürdürecektir. 2011 Yılı Banka Yatırım Programı Ödeneğinin Sektörlere Göre Dağılımı (bin TL) 98.200 50.000 32.000 4.800 6.700 8.300 Harita Yerleşme- Şehirleşme İçmesuyu Kanalizasyon Belediye Yapıları Katı Atıklar