MENOPOZ VE ANTİHİPERTANSİF TEDAVİ Dr. Mürvet YILMAZ BAKIRKÖY DR. SADİ KONUK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
KADINLARDA HT Yaşlanma ile birlikte kan basıncında artış görülür. Erişkin kadınların %25 Postmenopozal kadınların %41 >60 yaş kadınların %75
HT PREVALANSI Premenopozal dönem kadın < erkek Postmenopozal dönem kadın > erkek
HT PREVALANSI 40 35,9 35 30 25 20 15 10 5 32,7 29,4 0 Tüm grup Erkek Kadın TÜRK HİPERTANSİYON PREVALANS ÇALIŞMASI: PatenT2 CREDIT ÇALIŞMASI
CİNSİYET VE YAŞ GRUPLARINDA HT PREVALANSI TÜRK HİPERTANSİYON PREVALANS ÇALIŞMASI: PatenT2
HT PREVALANSI Hipertansiyon, postmenopozal kadınlarda Menopoz, HT riskini 2 kat artırır. Özellikle sistolik KB ve nabız basıncı artar. Sistolik KB her dekatta yaklaşık 5 mmhg artar
HT sıklığı, erken yaşlarda menopoza girenlerde ve postmenopozal dönemi uzun olanlarda fazladır. TÜRK HİPERTANSİYON PREVALANS ÇALIŞMASI: PatenT2
MENOPOZ SÜRESİ VE HT SIKLIĞI TÜRK HİPERTANSİYON PREVALANS ÇALIŞMASI: PatenT2
FARKINDALIK KADIN (%) ERKEK (%) FARKINDALIK 71 66 NHANES 1999-2000. TÜRK HİPERTANSİYON PREVALANS ÇALIŞMASI: PatenT2 CREDIT ÇALIŞMASI
PATOGENEZ GENETİK FAKTÖRLER Renin-Anjiotensin sistem Adrenerjik sistem enos HİPERTANSİYON ÇEVRESEL FAKTÖRLER Yaş VKI İnsülin Oksidatif stres Kolesterol CİNSİYET HORMONLARI Östradiol Testosteron Östrojen/Androjen oranı Coylewright M et al. Hypertension 2008
PATOGENEZ Östrojen/androjen oranında değişiklikler VKI Sempatik aktivasyon Renin salınımı Endotel disfonksiyon NO Ang II Oksidatif stress endotelin Renal vazokonstriksiyon Hipertansiyon Coylewright M et al. Hypertension 2008
PATOGENEZ Endotel disfonksiyonu Arteryel sertlik Renin-Anjiotensin Sistemi Oksidatif stres Tuz duyarlılığı Obezite Genetik faktörler
HORMON REPLASMAN TEDAVİSİ Çelişkili sonuçlar mevcuttur. Geçmiş 30 yılda menopozal hormonlar kadınlarda KVH dan korunmak amacıyla yaygın bir şekilde reçete edilmiştir. HRT ile KB artışı arasında ilişki olmadığı da ileri sürülmüştür (PEPI Çalışması. JAMA 1995)
Östrojen+progestin KKH riski artar. Östrojen KKH riski artmamış, İnme, venöz tromboembolizm artar
HORMON REPLASMAN TEDAVİSİ FAYDALI OLABİLİR 17β-Östradiol kullanılırsa Transdermal kullanılırsa Düşük doz kullanılırsa Menopozdan hemen sonra başlanırsa Siklik kullanılırsa ZARARLI OLABİLİR Hayvan östrojeni kullanılırsa Oral kullanılırsa Yüksek doz kullanılırsa Menopozdan sonra geç başlanırsa Progestinler kullanılırsa (MPA)
HORMON REPLASMAN TEDAVİSİ Östrojen, menopozal semptomlar için kısa süreli kullanıldığında makul tedavidir. KKH PRİMER VE SEKONDER KORUMASINDA KULLANILMAMALIDIR
TEDAVİ -HEDEF KAN BASINCI -ANTİHİPERTANSİF İLAÇ GRUBU KADIN-ERKEK FARK?
Kadınlar için, farklı kan basıncı hedefi belirli bir grup ilaç önerisi YOKTUR.
TEDAVİ Nonfarmakolojik tedavi: Yaşam biçimi değişikliği Sigaranın bırakılması Düşük Na diyet Az yağlı, meyva ve sebzeden zengin diyet Düzenli egzersiz Normal vücut ağırlığı Az düzeyde alkol tüketimi Farmakolojik tedavi
FARMAKOLOJİK TEDAVİ Başlangıç tedavi Tiyazid grubu diüretikler Ca Kanal blokerleri ACE-İ ARB
FARMAKOLOJİK TEDAVİ Antihipertansif ilaçların etkinliği, her iki cinsiyette benzerdir. Cinsiyetin tedavi kararında anlamlı rolü yoktur.
FARMAKOLOJİK TEDAVİ Diüretik, yaşlılarda kalça kırığı riskini azaltır. Postmenopozal kadınlarda tuz duyarlı HT Tuz kısıtlaması Tiyazid grubu diüretikler hiponatremi ve hipopotasemi kadınlarda sık.
FARMAKOLOJİK TEDAVİ ACE-İ, öksürük kadınlarda 3 kat fazla Minoksidil hirsutizm yakınması sık. Os I. Am J Hypertens 1994 Lewis CE. Arch Intern Med 1996
FARMAKOLOJİK TEDAVİ Ca kanal blokerleri, periferik ödem sık. Postmenopozal kadın Lerkadipin-amlodipin Periferik ödem Lercadipin < amlodipin Johansen-Lund P. Journal of Hypertension 2003
FARMAKOLOJİK TEDAVİ 55-74 yaş, kadın 1960 hasta meme Ca (905 duktal Ca, 1055 lobuler Ca) 891 kontrol Ca kanal blokeri, 10 yıl Uzun süre ACE-I meme Ca riski (duktal Ca 2.4 kat, lobuler Ca 2.6 kat) meme Ca riski az
FARMAKOLOJİK TEDAVİ Tek ilaçla hedef KB ulaşılamaz ise; ilacın dozu artırılır 2. ilaç eklenir 2 ilaç ile hedef KB ulaşılamaz ise; 3. ilaç eklenir ve titre edilir.
50 45 44,3 Kombinasyon/monoterapi Monoterapi 40 35 30 30 33,5 WHI-OS, 40 merkez 25 20 15 10 14,4 23,4 9,2 14,3 16,4 50-79 yaş 98705 kadın 5 0 Diüretik β-bloker ACE-İ Ca kanal bloker Wassertheil-Smoller S et al. Hypertension 2000
PatenT2 TÜRK HİPERTANSİYON PREVALANS ÇALIŞMASI: PatenT2
PatenT2 Cinsiyet ve yaşa göre diüretik kullanımı TÜRK HİPERTANSİYON PREVALANS ÇALIŞMASI: PatenT2
TEDAVİ, KB KONTROLÜ Kadınlarda Tedavi oranı Kontrol oranı Oparil S. J Clin Hypertens. 2005 KADIN (%) ERKEK (%) TEDAVİ ORANI 62 54 KONTROL ORANI TEDAVİ (+) 48 60 HEPSİ 30 33 NHANES 1999-2000.
Hipertansif kadın: %37.8 Tedavi edilenler: %64.3 KB kontrol altına alınanlar: %36.1 Wassertheil-Smoller S et al. Hypertension 2000
WOMEN S HEALTH INITIATIVE-OS 70% 60% 50% 63 Kontrol oranları 57 56 50 40% 30% 20% 10% 0% Diüretik β-bloker ACE-İ Ca kanal bloker Wassertheil-Smoller S et al. Hypertension 2000
WOMEN S HEALTH INITIATIVE-OS 70 60 50 40 30 27 41 53 64 65 63 41 37 29 50-59 yaş 60-69 yaş 70-79 yaş 20 10 0 Hipertansif Tedavi edilen Kontrol altına alınabilen Wassertheil-Smoller S et al. Hypertension 2000
PatenT2 TÜRK HİPERTANSİYON PREVALANS ÇALIŞMASI: PatenT2
PatenT2 TÜRK HİPERTANSİYON PREVALANS ÇALIŞMASI: PatenT2
Sonuç olarak, Menopozda HT sıklığı artar. Hormon replasman tedavisi, KKH primer ve sekonder koruma amacıyla kullanılmaz. Antihipertansif ilaçların etkinliği her iki cinsiyette benzerdir. Tuz kısıtlaması ve tiyazid grubu diüretiklerin kullanımı yararlıdır. Ca kanal blokeri kullanımı-meme kanseri riski ek çalışma gerekir.