İÇİNDEKİLER GİRİŞ 17 BİRİNCİ BÖLÜM SORUMLULUK I. GENEL OLARAK 19 II. SORUMLULUĞUN KAYNAKLARI 19 1. Sözleşmeden Doğan Sorumluluk 19 2. Haksız Fiilden Doğan Sorumluluk 21 3. Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan Sorumluluk 22 III. YAPI DENETİM KURULUŞLARININ SORUMLULUĞU YÖNÜNDEN YÜKLENEBİLECEK SORUMLULUK TÜRLERİ 24 1. Kusur Sorumluluğu 24 2. Kusursuz Sorumluk 26 IV. 4708 SAYILI YAPI DENETİMİ HAKKINDA KANUNDA SORUMLULUĞUN DÜZENLENİŞ ŞEKLİ 27 1. Genel Olarak 27 2. Sorumlular 34 a. Yapı Denetim Kuruluşu 36 b. Denetçi Mimar ve Mühendisler 41 e. Kontrol ve Yardımcı Kontrol Elemanları 45 d. Proje Müellifleri 48 e. Laboratuvar Görevlileri 49 f. Yapı Müteahhidi ve Şantiye Şefi 51 g. Ortaklar ve Yöneticiler 54 İl. İlgili Yönetim 57 1 1
1 İKİNCİ BÖLÜM YAPI DENETİMİ SÖZLEŞMESİ I. YAPI DENETİMİ SÖZLEŞMESİ 59 1. Genel Olarak 59 2. Yapı Denetimi Sözleşmesinin Tanımı 60 3. Yapı Denetimi Sözleşmesinin Tarafları 61 a. Yapı Denetim Kuruluşu 61 b. Yapı Sahibi 64 4. Yapı Denetimi Sözleşmesinin Kuruluşu 65 5. Yapı Denetimi Sözleşmesinin Konusu 66 6. Yapı Denetimi Sözleşmesinin Şekli 69 7. Yapı Denetimi Sözleşmesinin Süresi 71 II. YAPI DENETİMİ SÖZLEŞMESİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ 72 1. Genel Olarak 72 2. Yapı Denetimi Sözleşmesinin Hukuksal Niteliği 73 3. Yapı Denetimi Sözleşmesinin Benzer İş Görme Sözleşmeleri ile Karşılaştırılması 76 a. Yapı Denetimi Sözleşmesinin Hizmet Sözleşmesi ile Karşılaştırılması 76 b. Yapı Denetimi Sözleşmesinin Eser Sözleşmesi ile Karşılaştırılması 79 e. Yapı Denetimi Sözleşmesinin Vekalet Sözleşmesi ile Karşılaştırılması 82 4. Sonuç 85 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM YAPI DENETİMİ İLİŞKİSİNDEN DOĞAN BORÇ I. GENEL OLARAK 91 II. YAPI DENETİM KURULUŞUNUN YAPI SAHİBİNE KARŞI OLAN BORCU: YAPININ DENETİMİ 92 I. Proje Denetimi 95 12
2. Yapı Ruhsatı Alınması 97 3. Yapım Denetimi 97 a. Malzeme ve Standart Denetimi ile Malzeme ve İmalatla ilgili Deneyleri Yaptırmak 101 b, Aykırılıkları Bildirmek 105 e. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği ile Çevre Sağlığı ve Güvenliği Denetimi 106 d. Yönetsel İşler 108 e. Yapının Bitirildiğini Bildirmek 108 f. Diğer İşler 110 4. Denetimin Sadakat ve Özenle Yapılması 1 10 5. Yapı Denetim Kuruluşunun Yan Borçları: Sır Saklama ve Bilgi Verme 1 1 5 III. YAPI DENETİM KURULUŞUNUN KAMUYA KARŞI OLAN BORCU: FENNİ MESULİYET 118 1. Genel Olarak 118 2. Fenni Mesuliyetin Muhatabı: İlgili Yönetim 120 3. Denetimi Rapor Etmek 122 4. Fenni Mesuliyeti Üstlenmek 124 IV. YAPI SAHİBİNİN BORCU: ÜCRET 128 1. Yapı Denetimi Ücretinin Belirleniş Şekli 129 2. Yapı Denetimi Ücretinin Ödenme Zamanı ve Şekli 130 3. Yapı Denetimi Ücretinin Miktarı 133 4. Yapı Denetimi Ücretinin Ödenme Yeri 137 5. Yapı Denetim Ücreti Alacağının Tabi Olduğu Zamanaşımı 137 6. Yapı Denetimi Hizmet Bedelinin Haczi 138 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM YAPI DENETİM KURULUŞUNUN SORUMLULUĞU I. GENEL OLARAK 139 II. YAPI DENETİM KURULUŞUNUN SÖZLEŞMEDEN DOĞAN BORCUNU İFA ETMEMESİ 141 13
1. Hiç İfa Etmeme 143 a. İmkansızlık 143 b. Borçlunun Temerrüdü 145 c. Temerrüdün Hukuksal Sonuçları 149 aa. Gecikme Tazminatı 150 bb. Kaza Halinde Sorumluluk 151 cc. Müspet (Olumlu) Zarar 152 dd. Menfi (Olumsuz) Zarar 153 2. Gereği Gibi İfa Etmeme 155 a. Genel Olarak 155 b. Gereği Gibi İfa Etmeme Halleri 156 aa. Yapının Ruhsat ve Eklerine, Fen, Sanat ve Sağlık Kurallarına Aykırı Yapılmış Olması 156 bb. Yapının Eksik Yapılmış Olması 157 cc. Yapının I latalı Yapılmış Olması I 59 dd. Yapının Kusurlu Yapılmış Olması 160 III. YAPİ DENETİM KURULUŞUNUN SORUMLULUĞUNUN KOŞULLARI 160 1. Denetime Konu Olacak Bir Yapının Varlığı 160 2. Sorumluluğu Doğuran Sonuç: Yapı Hasarı (Zarar) 166 a. Yapı Hasarının Taşıyıcı Sistemde Ortaya Çıkması 169 b. Yapı Hasarının Taşıyıcı Olmayan Kısımlarda Ortaya Çıkması 170 3. Sözleşmenin İhlali ile Yapı Hasarı Arasında Nedensellik Bağı 171 4. Yapı Denetim Kuruluşunun Kusuru 173 5. Kusursuzluğun Kanıtlanamaması 178 6. Sorumluluğun Süresi 179 a. Taşıyıcı Sistemde 180 b. Taşıyıcı Olmayan Kısımlarda 180 IV. YARDIMCI KİŞİLERDEN SORUMLULUK 180 V. HAKSIZ FİİLDEN DOĞAN SORUMLULUK 182 VI. BİRLİKTE SORUMLULUK 184 1-1
VII. BORCA AYKIRI DAVRANIŞIN HUKUKSAL SONUÇLARI 185 1. Sorumluluk Davası Açılması 187 a. Yetkili ve Görevli Mahkeme 187 b. Zamanaşımı 188 2. İstemler 190 a. Yapı Hasarının Aynen Giderilmesi İstemi 190 b. Tazminat İstemi 192 c. Tazminatın Kapsamı 192 aa. Yapı Denetim Kuruluşunun Kusurunun Hafifliği 193 bb. Yapı Hasarına Neden Olan Yapı Denetim Kuruluşunun Ağır Sıkıntıya Düşecek Olması 193 cc. Zarar Doğuran İlişkiden Yapı Denetim Kuruluşunun Hiçbir Yarar Sağlamaması 193 dd. Yapı Sahibinin Ortak Kusuru 193 VIII. YAPI DENETİM KURULUSUNUN SORUMLULUKTAN KURTULMASI 194 1. Yapı Denelim Kuruluşunun Gerekli Bütün Özeni Göstermiş Olması 194 2. Zarar Görenin (Yapı Sahibinin) Kusuru 194 3. Nedensellik Bağının Yokluğu 195 a. Olağanüstü Durum, Mücbir Sebep 197 b. Üçüncü Kişinin Kusuru 198 4. Yapı Denetim Kuruluşunun Sorumluluğunu Sınırlayan Anlaşmalar 198 IX. YAPI DENETİMİ SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 199 1. Yapı Denetimi Sözleşmesinin Borcun İfası Nedeniyle Sona Ermesi 200 2. Yapı Denetimi Sözleşmesinin Fesih (Geri Alma) Nedeniyle Sona Ermesi 202 a. Sözleşmenin Kendiliğinden (Bildirimsiz Fesih) Sona Ermesi 209 b. Sözleşmenin Bildirimli Feshi 209 c. Yapı Sahibinin Değişmesi (İnşaatın Devri veya Satılması) 21 1 15
3. Yapı Denetimi Sözleşmesinin Yapı Denetim Kuruluşunun Tüzel Kişiliğinin Sona Ermesi Nedeniyle Sona Ermesi 21 1 4. Yapı Denetimi Sözleşmesinin İfanın İmkansızlığı Nedeniyle Sona Ermesi 214 SONUÇ 217 EK I: YARGI KARARLARİ 221 EK II: 4708 SAYIEI YAPI DENETİMİ HAKKINDA KANUN 283 YAPI DENETİMİ UYGULAMA YÖNETMELİĞİ 289 KAYNAKÇA 321 16