ÇOCUK HUKUKU ve ÇOCUK HAKLARI

Doç. Dr. Hayrunnisa ÖZDEMİR Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk Anabilim Dalı Öğretim Üyesi & Av. Ahmet Cemal RUHİ ÇOCUK HUKUKU ve ÇOCUK HAKLARI

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... IX Birinci Bölüm ÇOCUK HUKUKU VE ÇOCUK HAKLARININ HUKUK SISTEMINDEKI YERI I. ÇOCUK HUKUKU VE ÇOCUK HAKLARININ ÖNEMİ...1 A. Çocuk Hukuku ve Çocuk Haklarının Önemi...1 B. Çocuk Hukuku ve Çocuk Hakları Kavramları...2 1. Çocuk Hukuku Kavramı...2 2. Çocuk Hakları Kavramı...3 II. ÇOCUK HUKUKUNUN ÖZELLİKLERİ...4 A. Çocuğun Yararının Önceliği...4 B. Kamusallık...4 C. Düzenleme Serbestîsinin Bulunmaması Ve Şekilcilik...5 D. Güçsüzlerin Korunması...5 III. TÜRK HUKUKUNDA ÇOCUK HAKLARI...5 IV. ULUSLARARASI HUKUKTAKİ GELİŞMELER...10 A. Genel Olarak...10 B. Çocuk Haklarına Dair Birleşmiş Milletler Sözleşmesi...12

X 1. Çocuk Hakları Sözleşmesi nin Temel Yaklaşımları...13 2. Çocuk Hakları Sözleşmesinin Yapısı ve Temel Amacı...13 3. Çocuk Hakları Sözleşmesinin Hukuki Niteliği ve Denetimi...14 V. ÇOCUK HAKLARI SÖZLEŞMESİ NİN GENEL İLKELERİ...14 A. Genel Olarak...14 B. Ayrımcılık Yasağı...15 C. Çocuğun Yaşama ve Gelişme Hakkı...16 D. Çocuğun Yüksek Yararına Öncelik Tanınması...16 E. Çocuğun Görüşlerinin Dikkate Alınması ve Katılım Hakkı...17 F. Çocukların Görüşlerini Ortaya Koyma Hakkı...18 G. Çocukların Görüşlerini Serbestçe İfade Etme Hakkı...18 H. Çocukların Kendilerini Etkileyen Konuları ve Sorunları Öğrenme Hakkı...18 VI. SÖZLEŞMENİN ÇOCUKLARA TANIDIĞI HAKLAR...18 A. Genel Olarak...18 B. Çocuğun Kişisel Hakları ve Özgürlükleri (Medenî Haklar)...19 C. Çocuğun Ailesi Tarafından veya Ailesi Dışındaki Bakım Ortamlarında Yetiştirilme ve Korunma Hakkı...19 1. Çocuğun Ana Babası Tarafından Yetiştirilme Hakkı...19 2. Çocuğun Ana Babadan Ayırma Yasağı...19 D. Çocuğun Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Hakları... 20 1. Engelli Çocukların Hakları... 20 2. Çocuğun Sağlık Hakkı...21 3. Çocuğun Sosyal Güvenlik ve Uygun Yaşam Standartlarına Sahip Olma Hakkı...21 4. Çocuğun Eğitim Hakkı...21 5. Çocuğun Oyun, Dinlenme, Boş Zaman Değerlendirme Hakkı... 22 E. Özel Durumdaki Çocukların Korunma Hakları... 23

XI 1. Sığınmacı Azınlık ve Yerli Halklara Mensup Çocukların Hakları... 23 2. Çocuğun Ekonomik Sömürü Aracı Olmaktan Korunması.23 3. Çocuğun Uyuşturucudan Korunma Hakkı... 24 4. Çocuğun Cinsel Sömürüden Korunma Hakkı... 24 5. Çocuğun Kaçırılma, Satılma ve Fuhuştan Korunma Hakkı... 25 6. Suça Sürüklenmiş Çocukların Korunma Hakkı... 25 7. Savaş Ortamındaki Çocukların Korunma Hakkı...27 a. Genel Olarak...27 b. Lahey Sözleşmesinin Niteliği ve Amacı...27 c. Çocuk Hukuku ve Çocuk Haklarının Önemi ve Hukuk Sistemindeki Yeri... 28 d. Sözleşme Kapsamına Giren Çocuklar... 28 e. Sözleşmeye Göre Kanuna Aykırılık... 28 f. Sözleşmeye Göre Koruma Hakkının Kapsamı... 28 g. Çocuğun Mutad Meskeni...29 İkinci Bölüm TÜRK MEDENI KANUNUNDA ÇOCUKLARIN HUKUKÎ DURUMU VE HAKLARI 1. ÇOCUĞUN KİŞİLİĞİ...31 I. GENEL OLARAK...31 A. Kişilik Kavramı...31 B. Gerçek Kişiler...32 C. Ceninin Durumu...32 D. Henüz Ana Rahmine Düşmemiş Olanların Hukukî Durumu..33 E. Kişiliğin Sona Ermesi...33 1. Genel Olarak Ölüm...33

XII 2. Cesedin Hukukî Durumu...33 3. Ölüm Olayının İspatı... 34 4. Ölüme Bağlanan Hukuki Sonuçlar...35 F. Gaiplik Kararı... 36 1. Genel Olarak... 36 2. Gaiplik Kararı İsteyebilmek İçin Gerekli Şartlar... 36 a. Ortadan Kaybolma... 36 b. Uzun Zamandan Beri Haber Alınamaması... 36 3. Gaiplik Kararı İstemeye Yetkili Olanlar... 36 4. Gaiplik Kararı ve Sonuçları...37 5. Miras Hukukuna İlişkin Sonuçları...37 6. Aile Hukukuna İlişkin Sonuçları... 38 7. Gaiplik Kararının Hükümsüz Olması... 38 II. EHLİYET ÇEŞİTLERİ... 38 A. Hak Ehliyeti... 38 B. Hak Ehliyetinin Temel İlkeleri...39 C. Fiil Ehliyeti...39 1. Fiil Ehliyetinin Çeşitli Görünümleri...39 a. Hukuka Uygun Fiillerde Bulunabilme Ehliyeti...39 b. Hukukî İşlem Ehliyeti...39 c. Hukuki İşlem Benzerlerinde ve Yönetilmesi Gereken İrade Beyanlarına Muhatap Olma... 40 d. Hukuka Aykırı Fiiller Açısından Fiil Ehliyeti... 40 2. Fiil Ehliyetinin Şartları... 40 a. Ayırt Etme Gücüne Sahip Olma... 40 aa. Ayırt Etme Gücünü Ortadan Kaldıran Sebepler...41 aaa. Yaş Küçüklüğü...41 bbb. Akıl Hastalığı...41 ccc. Akıl Zayıflığı...41 ddd. Sarhoşluk...41 eee. Benzer Sebepler...41 b. Ergin Olmak...42

XIII aa. Normal Erginlik...42 bb. Evlenme İle Kazanılan Erginlik...42 cc. Mahkeme Kararıyla Erginlik...42 c. Kısıtlı Olmamak...43 aa. Kısıtlanma Sebepleri...43 aaa. Akıl Hastalığı ve Zayıflığı... 44 bbb. Savurganlık, Alkol veya Bağımlılık, Kötü Yaşama Tarzı, Kötü Yönetim... 44 aaaa. Bir yılı aşan mahkûmiyet kararı... 44 bbbb. İlgilinin Talebi... 44 d. Kısıtlamanın Etkisi...45 2. ÇOCUĞUN NİŞANLANMASI...45 I. NİŞANLANMANIN KURUCU UNSURLARI...45 A. Karşılıklı Evlenme Vaadi...45 B. Tarafların Farklı Cinsten Olması...45 II. NİŞANLANMANIN GEÇERLİK ŞARTLARI VE HÜKÜMSÜZLÜĞÜ...45 A. Nişanlanma Ehliyeti...45 1. Tam Ehliyetsizler...45 2. Sınırlı Ehliyetsizler... 46 B. İrade Beyanındaki Sakatlıklar... 46 III. NİŞANLANMANIN SONA ERMESİ ve SONUÇLARI...47 A. Maddî Tazminat...47 B. Manevî Tazminat...47 C. Hediyelerin Geri Verilmesi...47 3. ÇOCUĞUN EVLENMESİ...71 I. GENEL OLARAK...71 II. EVLENMENİN GERÇEKLEŞTİRİLMESİ İÇİN ARANAN ŞARTLAR... 72 A. Genel Olarak... 72 B. Evlenme Ehliyeti... 72 1. Evlenme Ehliyetinin Koşulları...73

XIV a. Olağan Evlenme Yaşı...73 b. Olağanüstü Evlenme Yaşı...73 2. Ayırt Etme Gücü...73 III. EVLENMENİN KURULMASINA İLİŞKİN ŞEKLÎ NİTELİKTEKİ ŞARTLAR...74 A. Evlenme Töreninin Aslî Şartları...74 1. Nişanlıların İradelerini Karşılıklı Olarak Açıklamaları...74 2. Evlenmenin Yetkili Memur Önünde Yapılması...75 B. Evlenme Töreninin Talî Şartları...75 1. Evlenmenin Kanunun Belirttiği Yerde Yapılması...75 2. Tanıkların Katılması...75 3. Evlenmenin Açık Olarak Yapılması...75 4. Evlenmenin Sözlü Yapılması...76 C. Evlenme Töreninde Şekle Uymamanın Sonuçları...76 D. Evlenmeden Sonraki İşlemler...76 1. Aile Cüzdanı Verilmesi...76 2. Evlenmenin Nüfus İdaresine Bildirilmesi...76 3. Evlendirmenin Aile Kütüğüne Tescil Edilmesi... 77 4. Savcılığa Bildirme... 77 IV. EVLENME ENGELLERİ... 77 A. Kesin Evlenme Engelleri... 77 1. Hısımlık... 77 a. Kan Hısımlığı... 77 b. Kayın Hısımlığı...78 c. Evlatlık İlişkisi...78 2. Önceki Evlilik...79 3. Akıl Hastalığı...79 B. Kesin Olmayan Evlenme Engelleri...79 1. Bekleme Süresi...79 2. Bulaşıcı Hastalıklar... 80 V. EVLENMENİN YOKLUĞU... 80

XV A. Evlenmenin Ayrı Cinsten Kişiler Arasında Yapılmamış Olması... 80 B. Evlenmenin, Evlendirme Memuru Önünde Yapılmamış Olması... 80 C. İki Tarafın Evlendirme Memuru Önünde Hazır Olmamaları...81 D. Evlenmenin Yokluğunun Sonuçları...81 VI. EVLİLİĞİN BUTLANI...81 A. Genel Olarak...81 B. Mutlak Butlan Sebepleri...81 1. Eşlerden Birinin Evlenme Sırasında Evli Olması... 82 2. Eşlerden Birinin Evlenme Sırasında Sürekli Olarak Ayırt Etme Gücünden Yoksun Olması... 82 3. Akıl Hastalığı... 82 4. Eşler Arasında Evlenmeye Engel Olacak Derecede Hısımlığın Bulunması... 83 C. Nısbî Butlan Sebepleri... 83 1. Ayırt Etme Gücünden Geçici Yoksunluk... 83 2. İrade Sakatlıkları... 83 a. Hata... 83 b. Hile... 83 c. Tehdit (Korkutma)... 84 d. Yasal Temsilcinin İzninin Olmaması... 84 VII. BUTLAN DAVALAR I... 84 A. Davaların Hukukî Niteliği... 84 B. Mutlak Butlan Davasının Tarafları... 84 1. Davacı... 84 2. Davalı... 84 C. Dava Hakkının Sınırlandırılması veya Ortadan Kalkması... 84 D. Nısbî Butlan Davasının Tarafları...85 1. Davacı...85 2. Davalı...85

XVI 3. Dava Hakkının Sona Ermesi...85 E. Davalarda Yargılama Usulü...85 F. Çocuklar Yönünden... 86 G. Eşler Yönünden... 86 H. Evliliğin Butlanını Gerektirmeyen Haller... 86 4. BOŞANMA...87 I. GENEL OLARAK... 87 II. ÖZEL BOŞANMA SEBEPLERİ... 87 A. Zina... 87 1. Şartları... 87 a. Evli Olma... 87 b. Eşinden Başka Bir Kimse İle Cinsel İlişkide Bulunma. 88 c. Kusurlu Olma... 88 2. Dava Hakkını Ortadan Kaldıran Sebepler... 88 a. Af... 88 b. Hak Düşürücü Sürenin Geçmesi... 88 B. Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış...89 1. Tanımı...89 a. Hayata Kast...89 b. Pek Kötü Davranış...89 c. Onur Kırıcı Davranış...89 2. Dava Hakkını Ortadan Kaldıran Sebepler...89 a. Af...89 b. Hak Düşürücü Sürenin Geçmesi...89 c. Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme... 90 3. Küçük Düşürücü Bir Suç İşleme... 90 C. Haysiyetsiz Hayat Sürme... 90 D. Terk... 90 E. Akıl Hastalığı...91 1. Eşlerden birinin iyileşmesine olanak bulunmayan bir akıl hastalığına tutulması...91

XVII 2. Hastalığın iyileşmesine olanak bulunmadığının resmî sağlık kurulu raporuyla tespit edilmiş olması...91 3. Ortak Hayatın Diğer Eş İçin Çekilmez Hale Gelmesi...91 III. GENEL BOŞANMA SEBEPLERİ...91 A. Evlilik Birliğinin Sarsılması...91 1. Evlilik Birliği Temelinden Sarsılmalı... 92 2. Ortak Hayat Çekilmez Hale Gelmeli... 92 3. Davacının Daha Fazla Kusurlu Olduğu İtirazı Yapılmamış Olmalı... 92 B. Eşlerin Boşanma Konusunda Anlaşmaları... 92 C. Ortak Hayatın Yeniden Kurulamaması...93 IV. BOŞANMA DAVASI...93 A. Davanın Konusu...93 B. Yargılama Usulü...93 C. Geçici Önlemler... 94 D. Boşanma Kararı Ve Sonuçları... 94 1. Eşler Açısından Sonuçları... 94 2. Çocuklar Açısından Sonuçları...95 3. Malî Sonuçları...95 a. Maddî Tazminat...95 b. Manevî Tazminat...95 V. EVLİLİĞİN GENEL HÜKÜMLERİ... 96 A. Eşlerin Hak ve Yükümlülükleri... 96 1. Genel olarak... 96 2. Konutun Seçimi, Birliğin Yönetimi Ve Giderlere Katılma. 96 3. Kadının Soyadı... 96 4. Eşlerin Meslek Ve İşi... 97 B. Birliğin Temsili... 97 1. Eşlerin Temsil Yetkisi... 97 2. Sorumluluk... 97 3. Temsil Yetkisinin Kaldırılması Veya Sınırlanması... 97

XVIII 4. Temsil Yetkisinin Geri Verilmesi...98 C. Eşlerin Hukukî İşlemleri...98 1. Kural...98 2. Aile konutu...98 D. Evlilik Birliğinin Korunması...98 1. Eşler Birlikte Yaşarken Ailenin Geçimi İçin Yapılacak Parasal Katkının Belirlenmesi... 99 2. Birlikte Yaşamaya Ara Verilmesi... 99 3. Borçlulara Ait Önlemler... 99 4. Tasarruf Yetkisinin Sınırlanması... 99 Üçüncü Bölüm NAFAKA, SOY BAĞI, EVLAT EDINME, VELAYET VE ÇOCUK MALLARI 5. ÇOCUĞA TAKDİR EDİLECEK NAFAKA...219 I. TEDBİR NAFAKASI... 219 A. Evlilik Birliği Devam Ederken İstenebilecek Tedbir Nafakası.219 1. Evlilik Birliğinden Doğan Yükümlülüklerin Taraflarca Yerine Getirilmemesi... 219 2. Çocuk İçin İstenen Tedbir Nafakası... 219 3. Butlan Davasında Hükmedilecek Tedbir Nafakası... 220 4. Boşanma veya Ayrılık Davasında Hükmedilecek Tedbir Nafakası... 220 5. Evlât Edinilen Çocuk Lehine Hükmedilecek Tedbir Nafakası... 220 B. Tedbir Nafakası ile İlgili Hükümler... 221 1. Tedbir Nafakasının Başlangıcı... 221 2. Tedbir Nafakasının Miktarının Belirlenmesi... 222 3. Tedbir Nafakasının Artırılması veya Azaltılması... 223 4. Tedbir Nafakasının Eda Biçimi ve Zamanı... 223

XIX 5. Tedbir Nafakasının Sona Ermesi...224 C. Tedbir Nafakasında Usul Hükümleri...224 1. Taraflar...224 2. Görevli ve Yetkili Mahkeme... 225 a. Görevli Mahkeme... 225 b. Yetkili Mahkeme... 225 3. İspat Yükü... 225 II. İŞTİRAK NAFAKASI... 226 A. Genel Olarak... 226 B. İştirak Nafakasının Mahiyeti... 226 1. İştirak Nafakası Ödenmesi Gereken Hâller... 226 a. Butlanına Karar Verilen Evlilikten Doğan Çocuklar.226 b. Ayrılık Hâlinde Velâyeti Taraflardan Birine Verilen Çocuklar... 227 c. Boşanma Hâlinde Velâyet Hakkı Taraflardan Birine Verilen Çocuklar... 227 d. Birlikte Yaşamaya Ara Verilmesi Hâlinde Velâyet Hakkı Taraflardan Birine Verilen Çocuklar... 228 e. Evlilik Dışında Doğan Çocuklar... 228 2. Velâyetin Taraflardan Birine Verilmesi... 229 3. İştirak Nafakası... 231 C. İştirak Nafakasının Hükümleri... 232 1. İştirak Nafakasının Başlangıcı... 232 2. İştirak Nafakasının Miktarının Belirlenmesi...234 3. İştirak Nafakasının Artırılması veya Azaltılması... 236 4. İştirak Nafakasının Eda Biçimi ve Zamanı... 238 5. İştirak Nafakasının Sona Ermesi... 238 D. İştirak Nafakasında Usul Hükümleri... 239 1. Taraflar... 239 2. Görevli ve Yetkili Mahkeme... 241 a. Görevli Mahkeme... 241

XX b. Yetkili Mahkeme... 241 3. İspat Yükü... 242 III. YARDIM NAFAKASI... 242 A. Genel Olarak... 242 B. Nafaka Borçluları Ve Alacaklıları... 243 1. Üstsoy ve Altsoy... 243 2. Kardeşler...244 3. Kamu Kurumları...244 C. Yardım Nafakasının Koşulları... 245 1. Nafaka Yükümlülüğünün Nafaka Alacaklısı Bakımından Koşulları... 245 a. İstemde Bulunma Koşulu... 245 b. Yoksulluk Hâli...246 2. Nafaka Yükümlülüğünün Nafaka Borçlusu Bakımından Koşulları...249 a. Üstsoy ve Altsoyun Ödeme Kabiliyeti...249 b. Yardım Nafakasında Kardeşin Ödeme Kabiliyeti... 250 D. Yardım Nafakasında Sıra... 250 E. Yardım Nafakasının Hükümleri... 253 1. Yardım Nafakasının Başlangıcı... 253 2. Yardım Nafakasının Miktarının Belirlenmesi... 254 3. Yardım Nafakasının Artırılması veya Azaltılması... 255 4. Yardım Nafakasının Eda Biçimi ve Zamanı... 256 5. Yardım Nafakasının Sona Ermesi... 257 6. SOY BAĞI...756 I. GENEL OLARAK... 756 II. KAN BAĞINA DAYANAN SOY BAĞI...757 A. Çocuk ile Ana Arasında Soy Bağının Kurulması...757 B. Çocuk ile Baba Arasında Soy bağının Kurulması... 758 1. Ana ile Evlilik... 758 2. Soybağının Reddedilmemiş Olması... 760

XXI 3. Soybağının Reddi Davasının Sebepleri...761 a. Çocuğun Ana Rahmine Evlilik İçinde Düşmesi...761 b. Cinsel İlişkinin İmkânsız Olduğunun İmkânsızlığının İspatı...761 c. İlliyet Bağının Bulunmadığının İspatı ile... 762 d. Çocuğun Ana Rahmine Evlilikten Evvel veya Ayrı Yaşama Sırasında Düşmüş Olması... 762 4. Soy bağı Davasında Taraflar... 762 a. Davacılar... 762 aa. Koca ve çocuk... 762 bb. Diğer İlgililer... 763 b. Davalılar... 765 c. Hak Düşürücü Süreler... 765 d. Soy bağının Reddi Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme... 766 5. Soy bağının Reddi Kararının Sonuçları... 766 6. Ana ile Babanın Çocuğun Doğumundan Sonra Evlenmesi... 767 a. Evlenmenin Soy bağına Etkisi... 767 b. Bildirim... 767 c. İtiraz ve İptal... 768 7. Tanıma... 769 a. Genel Olarak... 769 aa. Esasa İlişkin Şartları... 769 aaa. Tanıyanın Baba Olması... 769 bbb. Çocuğun Başka Bir Erkekle Soy bağı İlişkisinin Olmaması... 769 bb. Şekle İlişkin Şartlar... 770 8. Tanımanın Hükümsüzlüğü... 771 a. Genel Olarak... 771 b. Tanımanın Butlanı... 771 c. Tanımanın İptali... 771

XXII d. Davada Taraflar... 772 e. İspat Yükü... 772 f. Hak Düşürücü Süreler... 773 g. Yetkili ve Görevli Mahkeme... 773 9. Babalık Hükmü... 774 a. Genel Olarak... 774 b. Davanın Tarafları... 774 c. Hak Düşürücü Süreler... 775 d. İspat yükü... 776 e. Davanın Sonucu... 777 f. Nafaka... 777 aa. Çocuk Bakımından... 777 bb. Ana Bakımından... 777 g. Babalık Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme... 778 III. YAPAY DÖLLENME VE SOY BAĞI... 778 A. GENEL OLARAK... 778 IV. YAPAY DÖLLENMENİN TÜRLERİ... 779 A. Homolog Döllenme... 779 B. Heterolog Döllenme... 781 V. IN- VITRO FERTİLİZASYON ( TÜP BEBEK)... 782 VI. TÜRK HUKUKUNDA YAPAY DÖLLENME... 783 VII. YAPAY DÖLLENMEDE SOY BAĞI SORUNU... 784 A. Genel Olarak... 784 B. Homolog Döllenmede Soy bağı... 784 C. Heterolog Döllenmede Soy Bağı... 790 1. Evli Çifte Yumurta Bağışında Soy bağı... 791 2. Yabancı Bir erkeğin Sperminin Kullanılmasında Soy bağı... 792 a. Kadın Evli İse... 792 b. Kadın Evli Değilse,... 795 3. Embriyon Bağışında Soy bağı... 796

XXIII 4. Yardımcı Annelikte Soy bağı... 796 a. İkame Annelikte Soy bağı... 797 b. Taşıyıcı Annelikte Soy bağı... 797 VIII. SOY BAĞININ VELAYETE BAĞLI OLMAYAN (GENEL) HÜKÜMLERİ... 801 A. Genel Olarak... 801 B. Çocuğun Soyadı... 801 C. Çocuğun Vatandaşlığı... 802 D. Çocuğun Velayeti... 803 E. Çocukla Kişisel İlişki Kurulması... 803 F. Çocuğun Bakım ve Eğitim Giderlerinin Karşılanması...804 G. Çocuğun Mirasçılığı... 805 7. EVLAT EDİNME...852 I. GENEL OLARAK... 852 II. EVLAT EDİNMENİN KOŞULLARI... 852 A. Genel Olarak... 852 B. Küçüklerin Evlat Edinilmesi... 852 1. Küçük Olma (Ergin Olmama)... 852 2. Bakma ve Eğitme... 853 3. Evlat Edinilecek Çocuğun Yararı... 853 4. Evlat Edinenin Diğer Çocuklarının Yararlarının Zedelenmemesi... 853 5. Evlat Edinene Özgü Koşullar... 854 a. Genel Olarak... 854 b. Birlikte Evlat Edinme... 854 aa. Eşlerin Birlikte Evlat Edinme Zorunluluğu... 854 bb. Birlikte Evlat Edinmenin Koşulları... 854 cc. Eşlerin Birlikte Evlat Edinme Zorunluluğunun İstisnaları... 855 c. Tek Başına Evlat Edinme... 855 6. Evlatlığa Özgü Koşullar... 856

XXIV a. Çocuğun Daha Önce Başkası Tarafından Evlat Edinilmemiş Olması... 856 b. Çocuğun (Küçüğün) Rızası... 856 7. İlgililerin Rızası... 856 C. Ergin ve Kısıtlıların Evlat Edinilmesi... 858 1. İstisnai Niteliği... 858 2. Özel Koşulları... 858 a. Evlat Edinenin Altsoyunun Açık Muvafakatinin Bulunması... 858 b. Evlat Edinme İstemini Haklı Kılacak Sebeplerin Varlığı... 859 c. Evlat Edinilecek Kişinin Eşinin Rızası... 859 3. Küçüklerin Evlat Edinilmesine İlişkin Hükümlerin Kıyasen Uygulanması... 859 III. EVLAT EDİNMEDE ARACILIK... 860 IV. EVLAT EDİNMENİN ŞEKLİ VE USULÜ... 860 A. Mahkeme Kararı... 860 B. Nüfus Kütüğüne Kayıt... 861 C. Evlat Edinme İle İlgili Kayıt ve Belgelerin Gizliliği... 861 V. EVLAT EDİNMENİN SONUÇLARI... 861 A. Evlatlığın Kişisel Durumuna ilişkin Sonuçlar... 861 1. Evlatlığın Öz Adı... 861 2. Evlatlığın Soyadı... 861 3. Evlatlığın Ana ve Baba Adı... 861 4. Evlatlığın Vatandaşlığı... 862 5. Hısımlık... 862 6. Evlenme Yasağı... 862 B. Ana Babaya Ait Hak ve Yükümlülüklere İlişkin Sonuçlar... 862 1. Bakım Yükümlülüğü... 862 2. Velayet Hakkı... 862 3. Evlatlığın Asıl Ana Babası ile Kişisel İlişkisi... 863

XXV 4. Karşılıklı Yardımlaşma, Saygı ve Anlayış Gösterme Yükümlülüğü... 863 5. Mirasçılığa İlişkin Sonuçlar... 863 VI. EVLATLIK İLİŞKİSİNİN KALDIRILMASI... 863 A. Hukuki Niteliği... 863 B. Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması Sebepleri...864 C. Davanın Tarafları... 865 D. Evlatlık İlişkisinin Kaldırılmasının İstenemeyeceği Haller... 865 E. Evlatlık İlişkisinin Kaldırılmasının Sonuçları... 866 8. VELÂYET...983 I. TANIMI VE HUKUKÎ NİTELİĞİ... 983 II. VELAYETE TABİ OLANLAR... 983 III. VELAYET HAKKINA SAHİP OLANLAR... 984 IV. VELAYET HAKKININ ÖZELLİKLERİ... 984 V. VELAYETİN KAPSAMI... 985 A. Genel Olarak... 985 B. Çocuğa Ad Koyma... 985 C. Çocukla Birlikte Yaşama... 985 D. Çocuğun Yerleşim Yeri... 985 E. Çocuğun Bakımı ve Eğitimi... 985 F. Çocuğun Söz Dinleme Yükümlülüğü... 986 G. Çocuğun Ehliyeti ve Temsili... 986 H. Çocuğun Aileyi Temsil Etmesi... 987 I. Çocuk İle Ana ve Babası Arasındaki Hukukî İşlemler... 987 1. Velayetin Kaldırılması... 988 a. Genel Olarak... 988 b. Koşulları... 988 aa. Ana ve Babanın Velayet Görevini Gereği Gibi Yerine Getirememesi... 988 bb. Ana ve Babanın Çocuğa Yeterli İlgiyi Göstermemesi... 989

XXVI cc. Ana ve Babanın Çocuğa Karşı Yükümlülüklerini Ağır Biçimde İhlal Etmesi... 989 dd. Velayet Hakkına Sahip Ana veya Babanın Yeniden Evlenmesi... 989 ee. Ana Babanın Kasten İşlenen Bir Suçtan Dolayı Hapis Cezasına Mahkûm Olması... 989 c. Hukukî Sonuçları...990 J. Durumun Değişmesinin Koruma Önlemlerine Etkisi...990 9. ÇOCUK MALLARI... 1242 I. GİRİŞ...1242 II. ÇOCUK MALLARI...1243 III. ÇOCUK MALLARININ YÖNETİMİ...1244 A. Genel Olarak...1244 B. Velayete Sahip Ana ve Babanın Yönetim Hakkı ve Yükümlülüğü...1245 C. Ana ve babanın Yönetim Hakkının Dışında Kalan Mallar...1248 D. Yönetim Hakkının Sona Ermesi...1250 IV. ÇOCUK MALLARININ KULLANILMASI...1252 V. ÇOCUK MALLARININ HARCANMASI...1254 VI. ÇOCUK MALLARININ KORUNMASI...1256 YARARLANILAN KAYNAKLAR...1306