Major Depresif Bozukluk (MDD) Dünyada maluliyete sebep olan en sık ikinci hastalık Amprik tedavi yaklaşımı İlaca yanıt Yan etki bireysel farklılıklar

Benzer belgeler
FARMAKOGENETİK ve KLİNİK ÖNEMİ

Klinik Araştırmalarda Farmakogenetik Bilginin Kullanılmasına Giriş ve Örnekler

ARAŞTIRMACI PERSPEKTİFİNDEN FARMAKOGENETİK BİLGİYE BAKIŞ

ÜSKÜDAR ÜNIVERSITESI NP- İSTANBUL HASTANESI KLINIK FARMAKOLOJI UYGULAMALARI

Son 10 yıldır ilaç endüstrisi ile bir ilişkim (araştırmacı, danışman ve konuşmacı) yoktur.

ETKİN İLAÇ KULLANIMINDA GENETİK FAKTÖRLER. İlaç Kullanımında Bireyler Arasındaki Genetik Farklılığın Önemi

AKILCI İLAÇ KULLANIMI

Psikofarmakolojik Tedavilerin Bilişsel İşlevler Üzerinde Etkisi

Anksiyete Bozukluklarının Tedavisinde Antidepresanlar. Doç Dr Selim Tümkaya

Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı. Doç.Dr.Vesile Altınyazar

Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı. Doç.Dr.Vesile Altınyazar

ETKİN İLAÇ KULLANIMINDA GENETİK FAKTÖRLER. İlaç Kullanımında Bireyler Arasındaki Genetik Farklılığın Mekanizması

Hamilelik Döneminde İlaçların Farmakokinetiği ve Farmakodinamiği

AĞIR ŞİDDETTE DEPRESYON SAĞALTIMI

MOLEKÜLER TANISI DÜZEN GENETİK HASTALIKLAR TANI MERKEZİ. SERPİL ERASLAN, PhD

Clayton P, Desmarais L, Winokur G. A study of normal bereavement. Am J Psychiatry 1968;125: Clayton PJ, Halikes JA, Maurice WL.

Antipsikotik tedaviler ve şizofrenide tedaviye uyum

Son 2 yıl içinde ilaç endüstrisiyle kongre sponsorluğu dışında bağlantım olmamıştır.

OKB DE KOMORBİDİTENİN VARLIĞI TEDAVİYİ NASIL ETKİLER? Dr.Abdulkadir Tabo

ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

Depresyonda Güncel Tedaviler. Doç. Dr. Murat ERKIRAN

Bir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE

Bipolar bozuklukta bilişsel işlevler. Deniz Ceylan 22. KES Psikiyatride Güncel Oturumu Nisan 2017

Antihipertansif ilaçlar sabah alınmalı

ANKSİYETE BOZUKLUKLARINA EŞLİK EDEN BİPOLAR BOZUKLUK VE FARMAKOTERAPİSİ. Uzm Dr Özlem Kuman Tunçel Ege Üniversitesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD

Kolorektal Kanserli Hastalarda Sitokrom P450 (CYP2C9 ve CYP2C19) Genetik Polimorfizm S kl

T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ PSİKİYATRİ ANABİLİM DALI EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DÖNEM V PSİKİYATRİ STAJ DERS PROGRAMI

Parkinson Hastalığı ile α-sinüklein Geni Polimorfizmlerinin İlişkisinin Araştırılması

Palyatif Bakım Hastalarında Sık Gözlenen Ruhsal Hastalıklar ve Tedavi Yaklaşımları

SNP TEK NÜKLEOTİD POLİMORFİZMLERİ (SINGLE NUCLEOTIDE POLYMORPHISMS)

Uyku sorunları: Ruhsal bozukluklardaki önemi. Prof. Dr. Mustafa Tayfun Turan Erciyes ÜTF Psikiyatri AD

Obsesif KompulsifBozukluk Hastalığının Yetişkin Ayrılma Anksiyetesiile Olan İlişkisi

DEPRES DEPRE Y S O Y NDA ND PSİKOFARMAKOTERAPİ

Tıbbın Geleceğine dair.. Genetik Testler ve Kişiselleşmiş Tıp Anlayışı. B. Aysin Sermen

IL28B genotip tayini kronik hepatit B hastalarında oral antiviral tedavi cevabını öngörmede kullanılabilir mi?

BİRİNCİ BASAMAKDA PSİKİYATRİ NURAY ATASOY ZKÜ TIP FAKÜLTESİ AD

Etik Kurullar Perspektifinden Farmakogenetik Bilgiye Bakış

Sitalopram Alýmýnýn Ardýndan Þiddetli Yan Etkiler Geliþen Üç Olgunun Sitokrom P450 2C19 ve 3A4 Açýsýndan Deðerlendirilmesi

Psikogenomik: Psikiyatride Bireye Özgün Tedavi

TIBBİ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI LİSANSÜSTÜ DERS PROGRAMI

Uyku Fizyolojisi Uyku Hijyeni Obstrüktif Uyku-Apne Sendromu

İLAÇ ETKİNLİĞİ DİYETLE NASIL DÜZENLENİR? Doç. Dr. Aslı AKYOL MUTLU Hacettepe Üniversitesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü

Antidepresanlar. Duygu durumu dengeleyici ilaçlar. Timoleptik ilaçlar

Von Hippel-Lindau(VHL) Sendromu, VHL genindeki heterozigot mutasyonların sebep olduğu, otozomal dominant kalıtımlı bir ailesel kanser sendromudur. 3p2

HEPATİT C TEDAVİSİNDE YENİLİKLER. Dr.Yunus Gürbüz

J Popul Ther Clin Pharmacol 8:e257-e260;2011

2 Çeşit Populasyon mevcuttur. Gerçek/Doğal Populasyonlar: Örneğin yaşadığınız şehirde ikamet eden insanlar.

KANSERDE HORMONAL TEDAVİLERLE İLAÇ ETKİLEŞİMİ. Dr Dilek DİNÇOL

İNTİHAR DAVRANIŞINDA TEDAVİ STRATEJİLERİ ve İNTİHARIN ÖNLENMESİ. Dr Çiğdem Aydemir

ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

Psiko Onkolojide Güncel Tedavi Yaklaşımları

ÖZGEÇMİŞ Uluslararası hakemli dergilerde yayınlanan makaleler (SCI & SSCI & Arts and Humanities)

İleri Uygulamalar ve Güncel Yaklaşımlar İle Tanısal Radyolojide Radyasyondan Korunma ve Kalite Güvencesi Eğitimi

MEME KANSERİ KÖK HÜCRELERİNİN GEN EKSPRESYON PROFİLİ

SORU 1 ) DEPRESYON İLAÇLARINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER NELERDİR VE HANGİ ICD 10 KODLARINDA MUAFİYET KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLİR?

Mide Kanserli Hastalarda Siklin D1 (G870A) Gen Polimorfizminin Araştırılması ARAŞTIRMA

Servikal Erozyon Bulgusu Olan Kadınlarda HPV nin Araştırılması ve Genotiplerinin Belirlenmesi

FAZ II Enzimlerine bağlı genetik polimorfizmler - 1

Prof.Dr.Hüsnü ERKMEN Üsküdar Üniversitesi

Diafragmatik Herni. Prof. Dr. E. Ferda Perçin Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Genetik AD Ankara-2018

Dr. Nilay HAKAN Muğla Sıtkı Koçman Üniv. Tıp Fak. Neonatoloji Bilim Dalı Perinatal Medicine Nisan 2017, İZMİR

Hipertansiyon Tedavisinde Güncel Yaklaşımlar Dr. Mehmet KANBAY Nefroloji B.D. İstanbul Medeniyet Üniversitesi Tıp Fakültesi

Doğrudan klinik örnekte hızlı tanı. Prof. Dr. Cengiz ÇAVUŞOĞLU Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD, Bornova, İZMİR

ANKARA ÜNİVERSİTESİ BİYOTEKNOLOJİ ENSTİTÜSÜ

ANTİFUNGAL DİRENÇ MEKANİZMALARI ve DUYARLILIK TESTLERİ. Nilgün ÇERİKÇİOĞLU 2014 MARMARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ TIBBİ MİKROBİYOLOJİ AD

Panel: Moleküler patoloji laboratuvarının kurulumu ve testlerin standardizasyonu

Metabolik Sendromu ve kilo artışını yordayan etmenler. Dr. Hasan Herken Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi

ÜRÜN BİLGİSİ. 3. TERAPÖTİK ENDİKASYONLAR ALZAMED hafif ve orta şiddette Alzheimer tipi demansın semptomatik tedavisinde endikedir.

Hayati Sorulara Net YANITLAR

BÖBREK NAKİLLİ ÇOCUKLARDA GEÇ DÖNEM AKUT REJEKSİYONUN GREFT SAĞKALIMI ÜZERİNE ETKİLERİ. Başkent Üniversitesi Çocuk Nefroloji Dr.

Akut Hepatit C Tedavisi. Dr. Dilara İnan Akdeniz ÜTF, İnfeksiyon Hastalıkları ve Kl. Mikr AD, Antalya


PRİMER HİPEROKSALÜRİ TİP 1 DE GENETİK TANI

Antidepresan İntoksikasyonları. Dr Özlem GÜNEYSEL Marmara Ü Acil Tıp AD

MOLEKÜLER BİYOLOJİ LABORATUVARLARININ STANDARDİZASYONU. Prof. Dr. Hüseyin BALOĞLU

Doç. Dr. Fisun Akdeniz EÜTF Psikiyatri

HIV ile İlişkili Komorbiditeler Simpozyumu: Multidisipliner Bakım Ağı Oluşturma 4 Kasım 2016,(İstanbul)

Nöropatik Ağrı Tedavi Algoritması

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ BESLENME ÜNİTESİ BESLENME DEĞERLENDİRME KILAVUZU

NEFROTİK SENDROMLU ÇOCUKLARDA MDR 1 CEVABIN BELİRLENMESİNDE ROLÜ

NAT Yöntem onayı. Dr. A. Arzu Sayıner Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD

Bipolar bozukluk idame tedavisi: duygudurum düzenleyiciler mi atipik antipsikotikler mi? Prof. Dr. Cengiz AKKAYA

Yaşlılarda Dirençli Anksiyete Bozukluklarının Tanı ve Tedavisi

Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl. Tıpta Doktora Farmakoloji Marmara Üniversitesi 1989

Şizofreni hastalarında olanzapine bağlı kilo alımıyla IRS-1 Gly972Arg (insulin reseptör substratı) gen polimorfizmi arasındaki ilişki

Ağrı ve psikiyatrik yaklaşım. Prof.Dr.Aslı Sarandöl Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD

Prof. Dr. Selma GÖKAHMETOĞLU Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ABD, Kayseri

[RABİA EMEL ŞENAY] BEYANI

İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim Öğretim Yılı. Dönem 5 PSİKİYATRİ STAJ TANITIM REHBERİ

Diyabetik Periferik Nöropati; Çevresel ve Genetik Faktörlerin Etkisi

Aripiprazole Bağlı NREM Parasomni Olgusu

Gündüz Aşırı Uykululuğun Psikiyatrik Nedenleri ve Tedavileri

İnfertil çiftlerde bağlanma ve mizaç özellikleri tedavi başarısını etkiler mi? Stresin aracı rolü

ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ Eğitim Yılı Dönem V Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Staj Eğitim Programı

Gastroenteroloji Alanında Farmakogenetik Bilginin Kullanılması The Use of Pharmacogenetic Knowledge in Gastroenterology

BİRİNCİ BASAMAKTA DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI EPİDEMİYOLOJİSİ VE ÖNEMİ. Doç. Dr. Serap Çifçili Marmara Üniversitesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı

PEG-IFN ALFA 2B /RİBAVİRİN /BOSEPREVİR KOMBİNASYONU İLE TEDAVİ EDİLEN KHC OLGUSU

İlaç direnci saptanmasında yeni yöntemler. Prof. Dr. Cengiz ÇAVUŞOĞLU Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD, Bornova, İZMİR

T.C. HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ TIBBİ FARMAKOLOJİ ANABİLİM DALI

Transkript:

Esra Arslan Ateş, Korkut Ulucan, Mesut Karahan, Kaan Yılancıoğlu, Hüseyin Ünübol, Ahmet İlter Güney, Muhsin Konuk, Nevzat Tarhan. Dr. Esra ARSLAN ATEŞ Marmara Üniversitesi Pendik EAH Tıbbi Genetik

Major Depresif Bozukluk (MDD) Dünyada maluliyete sebep olan en sık ikinci hastalık Amprik tedavi yaklaşımı İlaca yanıt Yan etki bireysel farklılıklar Türkpsikiyatri Derneği İlaç metabolizmasında bireysel farklılıklar

Psikotrop İlaç Metabolizmasında Görevli Enzimler Enzim CYP2D6 CYP2C19 CYP2C19 CYP1A2 CYP2C9 CYP3A CYP2B6 İlişkili İlaçlar Antidepresanlar (SSRI, SNRI, TCA) Antipsikotikler (Haloperidol, Risperidon..) Antidepresanlar (SSRI, TCA) Antiepileptikler (Diazepam, Fenitoin) Antidepresanlar (SSRI, TCA) Antipsikotikler (Klozapin, Olanzapin, Haloperidol) Antidepresanlar (TCA) Antipsikotikler (Haloperidol, Ketiyapin ) Antidepresanlar (Bupropion..vs)

Psikotrop İlaç Metabolizmasında Görevli Enzimler CYP2C19 CYP2C9 10q24 9 ekzon 52 alel* Klinik olarak kullanılan ilaçların %15 inin metabolizması 10q24 9 ekzon 67 alel* Klinik olarak kullanılan ilaçların %10-15 inin metabolizması *Human Cytochrome P450 (CYP) Allele Nomenclature Committee

Major depresyon tedavisi altındaki olgularda CYP2C19 ve CYP2C9 alel dağılımlarının belirlenmesi

CYP2C19 Genotiplemesi 64 MDD Olgu CYP2C9 Genotiplemesi 62 MDD Olgu Aydınlatılmış Onam DNA İzolasyonu QIAamp DNA Blood Mini Kit (QIAGEN Valencia, CA, USA) INFINITI PLUS Analyzer AS-PCR Hibridizasyon BioFilm Chip Tarama Ve Analiz

CYP2C19 CYP2C9 Olgu Sayısı 64 62 Yaş Aralığı 30-45 30-45 Cinsiyet Kadın 20 (% 31) 21 (%33) Erkek 44 (% 69) 41 (% 67)

Alel Sayı Sıklık % CYP2C19 *1 79 62 CYP2C19 *17 30 23.3 CYP2C19 *2 18 14 CYP2C19 *4 1 0.7 Toplam 128 100 CYP2C19 *1 =WT CYP2C19 *17 = Transkripsiyonñ CYP2C19 *2 = Splicing defekti Genotip Olg Sayısı Sıklık % CYP2C19 *1/ *1 22 34,3 CYP2C19 *1/ *17 25 39,0 CYP2C19 *17/ *17 1 %1.5 CYP2C9 *1/ *2 9 14,0 CYP2C19 *1/ *4 1 1.5 CYP2C19 *2/ *2 3 4.6 CYP2C19 *2/ *17 3 4.6 Toplam 64 100 CYP2C19 *4= Başlangıç kodonu kaybı

Alel Sayı Sıklık % CYP2C9 *1 98 79 CYP2C9 *2 16 13 CYP2C9 *3 10 8 Toplam 124 100 CYP2C9 *1 =WT CYP2C9 *2 = enzim aktivitesi ò CYP2C9 *3 = enzim aktivitesi ò Genotip Olgu Sayısı Sıklık % CYP2C9 *1/ *1 38 61 CYP2C9 *1/ *2 14 23 CYP2C9 *1/ *3 8 13 CYP2C9 *2/ *3 2 3 Toplam 62 100

Alel Sayı Sıklık % CYP2C19 *1 79 62 Aynacıoğlu ve ark 88 Asya (Payan ve ark) Sıklık % 65.3 CYP2C19 *17 30 23.3 CYP2C19 *2 18 14 CYP2C19 *4 1 0.7 Toplam 128 100 -- 12 -- 100 21.6 13.1-100

Genotip CYP2C19 Olgu Sayısı Oranı CYP2C19 *1/ *1 22 % 34,3 CYP2C19 *1/ *17 25 %39,0 CYP2C19 *17/ *17 1 %1.5 CYP2C9 *1/ *2 9 %14,0 CYP2C19 *1/ *4 1 %1.5 CYP2C19 *2/ *17 3 %4.6 CYP2C19 *2/ *2 3 %4.6 Toplam 64 %100 EM è % 34.3 (%35-50) UM è % 40.5 (5 30% ) IM è % 20.1 (5 30% ) PM è % 4.6 (% 2-15) EM: Extensive Met = Normal enzim aktivitesi UM: Ultrarapid Met.= Artmış enzim aktivitesi IM:Intermediate Met = Enzim aktivitesi azalmış PM: Poor Met.= Enzim aktivitesi azalmış/çok az

Alel Sayı Sıklık % CYP2C9 *1 98 79 CYP2C9 *2 16 13 CYP2C9 *3 10 8 Toplam 124 100 Sıklık % Aynacıoğlu ve ark 79.4 10.6 10 100 Sıklık % Asya 80-85 5-10 5-10 100

Genotip CYP2C9 Olgu Sayısı Sıklık % CYP2C9 *1/ *1 38 61 CYP2C9 *1/ *2 14 23 CYP2C9 *1/ *3 8 13 CYP2C9 *2/ *3 2 3 Toplam 62 100 Sıklık % Aynacıoğlu ve ark 61.72 18.04 IM è % 36 17.23 1.10 98.2

Bu çalışmada, MDD tanısı ile antidepresan tedavisi altındaki olgularda CYP2C19 CYP2C9 Alel ve genotip dağılımı Örneklem grubumuz spesifik bir tanıya sahip Türkiye populasyonunu yansıtıy0r demek güç Olgu sayısı yetersiz

Olgu sayısının arttırılması Olguların klinik takibi Tedaviye yanıt Yan etkiler Kontrol grubu eklenmesi Genel populasyon ile karşılaştırılması Türk populasyonundaki durumun değerlendirilmesi

http://www.cypalleles.ki.se/ https://www.pharmgkb.org https://cpmc.coriell.org https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/nbk84114/ Mizzi ve ark. A European Spectrum of Pharmacogenomic Biomarkers: Implications for Clinical Pharmacogenomics. PLoS One. 2016; 11(9) Altar ve ark. Clinical Utility of Combinatorial Pharmacogenomics-Guided Antidepressant Therapy: Evidence from Three Clinical Studies. ol Neuropsychiatry 2015;1:145 155 Castelán-Martínez OD ve ark. Allele frequency distribution of CYP2C9 2 and CYP2C9 3 polymorphisms in six Mexican populations. Gene. 2013 Jul 10;523(2):167-72 Shao ve ark. Influence of CYP2C9 and CYP2C19 genetic polymorphisms on pharmacokinetics and pharmacodynamics of gliclazide in healthy Chinese Han volunteers. Journal of Clinical Pharmacy and Therapeutics (2010) 35, 351 360 Vasilyev ve ark. Frequency distribution of polymorphisms of CYP2C19, CYP2C9, VKORC1 and SLCO1B1 genes in the Yakut population. Res Pharm Sci. 2016 May-Jun; 11(3): 259 264. Payan ve ark. Genotype and allele frequency of CYP2C19*17 in a healthy Iranian population. Med J Islam Repub Iran. 2015; 29: 269. Aynacıoğlu ve ark. Low frequency of defective alleles of cytochrome P450 enzymes 2C19 and 2D6 in the Turkish population. Clin Pharmacol Ther. 1999 Aug;66(2):185-92. Aynacıoğlu ve ark. Frequency of cytochrome P450 CYP2C9 variants in a Turkish population and functional relevance for phenytoin. Br J Clin Pharmacol. 1999 Sep;48(3):409-15.