İçindekiler xi Şema, Harita, Tablo ve Resimler xiü Açıklamalar xv Teşekkür xvü Önsöz ı BİRİNCİ KISIM AĞALAR VE HOCALAR: CUMHURIYET DÖNEMININ ÛF ILÇESI 3 BİRİNCİ BÖLÜM Hafıza Kaybı: Klan Toplumu ve Ulus Devlet 3 İlk Gelişim, İlk Yorumum 6 Devlet Sisteminden Ayrı Bir Sosyal Sistem 14 Bir Klan Toplumunun Etnografik Analizi 23 Klan Toplumu Bugüne Değil Geçmişe Aittir 26 Ağalar ve Klanlar 27 "Beş" ve "Yirmi Beş" Fırkaları 30 Konaklar 31 Ağalar Klanı Yaratır, Klanlar Ağayı Değil 37 İmparatorluğun Post-Klasik Döneminde Bir Bölgesel Sosyal Oligarşi 43 İmparatorluk Sistemine Katılımın İkinci Kanalı 45 İKİNCİ BÖLÜM Yasaklar: Sosyal İlişkiler ve Resmi İslâm 45 İlk Gelişimden İkinci Bir Yorum 46 Toplum İslâmî İnanç ve Pratiklere Uygun Davranır 52 Yerel Elitler İslâmî İnanç ve Pratiklere Uygun Davranır 62 Oflu Hocalar 67 Müderrisler, Medreseler ve Talebeler 70 Dinî Eğitim Geleneğinin Yeraltına İnmesi 76 Toplumsal İslâm Olarak Resmî İslâm 84 Sonuç
Vİ içindekiler 91 İKİNCİ KISIM ESKİ OSMANLI MODERNİTESİNİN YAYILMASI: IMPARATORLUK DÖNEMININ TRABZON EYALETI 93 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Ufuklar: Pazarlar ve Devletler 93 Topografya ve Çevre 97 Etnik Gruplar ve Arkaik Diller 102 Pontus Yerleşim Bölgesinde Toplum ve Devlet 107 Ekonomik Esneklik 113 Trabzonluların Osmanlılaşması, Osmanlıların Trabzonlulaşması 116 Çağdaş Modernite Öncesinde Bir Devlet Toplumu 121 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM İmparatorluk: Gözetim, Disiplin, Yönetim 121 Problem 122 Osmanlı'nın Merkeziyetçiliği ve Dışlayıcılığı 125 Trabzon'un Osmanlı İmparatorluğu'na Katılması 130 Saray Kompleksi: Egemen Birliğin Bir Aygıtı 131 Saray Makinesi 135 Her Zaman ve Her Yerde Bulunabilen Bir Kişisel Bakış 137 Kişilerarası Birliğin Bir Gösterisi 139 Hanedana Dayanan Saray Geleneği 141 Esrarengiz Bir Disiplin 145 Panoptikon Olarak Saray 146 Ayrıştırma, Dağıtma ve Yeniden Eklemleme 147 İç Kapı ve Arz Odası 149 Orta Kapı (Babü's-Selâm) ve Orta Avlu 151 Bitmeyen Ziyafet 152 Cami Külliyesi: Bir Resmî İslâm Aygıtı 159 Devlet Sistemi ve Devlet Toplumu 162 Trabzon Eyaletinde Merkezî Otoritenin Dağılma Dönemi 169 BEŞİNCİ BÖLÜM Yayılma: Askerler ve Talebeler 169 Etnik Çeşitlilik ve Osmanlı Homojenliği 171 İki Vadi Sistemi 174 Of'ta Göç ve Din Değiştirmenin Belgelenmesi 179 Trabzon'da İmparatorluğa Katılımın Belgelenmesi 185 Of'taki Ağa ve Konakların Kökenleri 194 Trabzon'daki Ağaların ve Sülâlelerin Belgelenmesi 199 Sonuç
İçindekiler vü 201 ÜÇÜNCÜ KISIM ESKİ DEVLET TOPLUMU VE YENİ DEVLET SISTEMI: IMPARATORLUK DÖNEMININ TRABZON EYALETI 203 ALTINCI BÖLÜM Bir Devlet Toplumu: Devlet Görevlileri ve Yerel Seçkinler 203 Katmanlı Bir Devlet Toplumu 205 Beauchamp'ın Trabzon Ziyareti 212 Başkent'teki Siyasi Otoritenin Yapısı 217 Beauchamp ve Kıyı Bölgeleri 222 Kıyı Bölgelerindeki Siyasi Otoritenin Yapısı 231 Devlet Görevlileri ve Yerel Seçkinlerden Oluşan Tek Bir Hükümet 235 Devlet Görevlileri ve Yerel Seçkinler 235 Tuzcuoğlu Memiş Ağa ve Bölgesel Seçkin 237 Hazinedaroğlu Süleyman Paşa ve Osmanlı Seçkini 240 Osmanlı ve Seçkini Bölgesel Seçkinler Arasındaki Ayrım 243 Şatıroğlu Osman Ağa ve Merkezî Kazaların Yerel Seçkinleri 249 YEDİNCİ BÖLÜM Körlük: Modern Bir Geleceği Olmayan Feodal Bir Geçmiş 249 Konsolosların Trabzon'un Devlet Toplumu Teorisi 253 Fourcade'nin İki Hükümet Sistemi Teorisi 257 Fontanier'in Kabul Edilemez Bir Toplumsal Deneyimi 264 Merkezî Otoritenin Dağılma Döneminin Sonu 272 Konsolos Fontanier Hatalı Bir Öngörüde Bulunur 279 SEKİZİNCİ BÖLÜM Skandal: Ağalar ve Hocalar 279 Vatandaşlar, Gazeteler ve Kötü Yönetim 285 Biliotti'nin Batı Kıyısındaki Kazalarla İlgili Raporları 289 Biliotti'nin Kötü Yönetim Yapısının Farkına Varması 293 Biliotti'nin Doğu'daki Kazalarla İlgili Raporları 296 Müslüman Olan Hıristiyanlar Skandali 304 Doğu Yörelerinden Gelen Ulemalar 309 Günday'ın Anıları
Vİİİ İçindekiler 315 DÖRDÜNCÜ KISIM ESKI MODERNİTE VE YENİ MODERNİTE: CUMHURIYET DÖNEMININ OF ILÇESI 317 DOKUZUNCU BÖLÜM Devrim: Hafıza Kaybı ve Yasaklar 317 Ulusal Kamu Kültürü ve Osmanlı Kamu Kültürü 320 Of Muharebesi 325 Ulusun Kurucusu Olarak Hocalar 328 Ulusun Kurucusu Olarak Ağalar 335 Hafıza Kaybı ve Yasak 340 Ferhat Ağa'nın Görevden Alınması 345 Cumhuriyet'in İlk Dönemlerinde Selimoğlu Sülâlesi 352 Resmi İlke ve Resmi Uygulama 355 ONUNCU BÖLÜM Demokrasi: Eski Cumhuriyet'in Bağrından Yeni Cumhuriyet'e 355 Tek Partili Rejimden Çok Partili Rejime Geçiş 356 Sülâle İçindeki Rekabet 361 1946 Seçimlerinde Mehmet Bey ve Ferhat Ağa'nın Torunları 366 Eski Cumhuriyetin 1950 Seçimlerinde Yeniden Canlanması 369 Eski Cumhuriyetin Elitleri ve Yeni Cumhuriyetin Elitleri 373 Eski Cumhuriyet Yeni Cumhuriyete Yerleşir 381 ONBİRİNCİ BÖLÜM Sivil Toplum: Kahvehaneler ve Kooperatifler 381 Kahvehaneler: Kamusal Yaşam Forumları 385 Hiyerarşi ve Kahvehaneler 391 Eski ve Yeni Cumhuriyetin Kahvehaneleri 393 Ç k Partili Dönemde Ferhat Ağa'nın Üç Torunu 396 Meydan Kahvesi ve Çay Üreticileri Kooperatifi 402 Of Çaycılar Yardımlaşma Kooperatifi 406 Üyelerin İsyanı 410 Eski Cumhuriyetin Yeni Cumhuriyet İçinde Yeniden Biçimlenmesi
içindekiler İX 417 ONİKİNCİ BÖLÜM Şehir: Uluslar ve İmparatorluklar 417 Kurtuluş Günü: Of İlçesindeki Türk Ulusu 425 Oflular Şehre Gelir 433 Şehir Of'a Gelir 436 Belediye Binasındaki Belediye Başkanları Portreleri 440 Of Kasabasındaki Büyük İmparatorluk Camii 443 Sonsöz 447 Kaynakça 457 Dizin