ZENG N OLMANIN KURALLARI

ZENG N OLMANIN KURALLARI

ZENG N OLMANIN KURALLARI Bolluk çinde Yaflamaya Yönelik Kiflisel Bir Anahtar RICHARD TEMPLAR Çeviren: Ümit fiensoy

ISBN 978-9944-186-62-9 The Rules of Wealth Richard Templar 2007 Optimist Yay nlar Optimist Yay m Da t m Telefon: 0216 481 29 17-18 Faks : 0216 521 10 64 e-posta: bilgi@optimistkitap.com www.optimistkitap.com Optimist yay n no. : 132 Konu : fl/yönetim Yay ma haz rlayan : Cemal Engin Birinci bas m Düzelti Düzenleme Bask ve cilt : Mart 2008, stanbul : Fevzi Gölo lu : Selim Talay : Acar Bas m ve Cilt San. Tic. A.fi. Beysan San. Sit. Birlik Cad. No: 26 Acar Binas 34524 Haramidere - AVCILAR / STANBUL Tel: 0212 422 18 34 Faks: 0212 422 53 07

çindekiler Teflekkür 11 Girifl 12 Zenginmifl Gibi Düflünmek 17 1. Herkes para kazanabilir; para adam seçmez, ayr mc l k yapmaz 20 2. Zenginlik tan m n za karar verin 22 3. Hedeflerinizi belirleyin 24 4. Akl n zdakini kendinize saklay n 26 5. nsanlar n ço u zengin olamayacak kadar tembeldir 28 6. Parayla ilgili inançlar n z anlay n ve bunlar n nereden kaynakland n bulun 30 7. Zengin olman n bir mükâfat de il de, bir fleyin sonucu oldu unu anlay n 32 8. Zenginli i dost bilin, düflman de il 34 9. Paray ne için istedi inize karar verin 36 10. Paran n paray çekti ini anlay n 38 11. Paray çözüm olarak görürseniz, karfl n za problem olarak ç kar 40 12. Bol para kazanabilir, iflinizden keyif alabilir ve geceleri rahat bir uyku çekebilirsiniz 42 13. Kötü yoldan para kazanmay denemeyin 44 14. Para ile mutluluk aras ndaki iliflkiyi yakalay n 46 15. Fiyat ile de er aras ndaki fark görün 48 5

16. Zenginlerin nas l düflündü ünü ö renin 50 17. Baflkalar n n sahip oldu u fleylere imrenmeyin 52 18. nsan n kendisini yönetmesi, paras n yönetmesinden zordur 54 Servet Sahibi Olmak 57 19. Bafllamadan önce bulundu unuz noktay bilmelisiniz 60 20. Bir plan yapmal s n z 63 21. Hesaplar n z kontrol alt na al n 65 22. Ancak zengin görünerek zengin olabilirsiniz 67 23. Birikim sa lamak için spekülasyonu deneyin (yo, kumardan söz etmiyorum) 69 24. Risk konusundaki tutumunuzu belirleyin 71 25. Güvenmedi iniz kiflilerle ifl yapmay n 73 26. Servet sahibi olmak için hiçbir zaman geç de ildir 75 27. Tasarrufa genç yaflta bafllay n (ya da sizin için ifl iflten geçtiyse, bunu çocuklar n za ö retin) 77 28. Parasal gereksinimlerinizin yaflam n z n de iflik aflamalar nda farkl olaca n bilin 79 29. Çok çal flmak zorunda kalmayacak kadar zengin olmak için çok çal flman z gerekir 81 30. Al flverifl sanat n ö renin 83 31. Pazarl k sanat n ö renin 85 32. Ufak tefek tasarruflarla zengin de il, olsa olsa mutsuz olursunuz 88 33. Baflkalar için çal flarak zengin olamazs n z; ama olabilirsiniz de 90 34. Kararlar n z geciktirerek bofla zaman harcamay n, parayla ilgili kararlar çabuk al n 92 6 Ç NDEK LER

35. Paraya ihtiyac n z yokmufl gibi çal fl n 94 36. Kazand n zdan daha az harcay n 96 37. Gerçekten, ama gerçekten zorunlu olmad kça borç almay n 98 38. Borçlar n z tahkim yoluna gidin 100 39. Bir beceri gelifltirirseniz, karfl l n kat kat al rs n z 102 40. Önceli i borçlar n z ve kredilerinizi ödemeye verin 104 41. Para kazanmay ihmal edecek kadar geçim derdine düflmeyin 106 42. Tasarrufa çok para ay rmal m, ay rmamal m? 108 43. Kiralamay n, sat n al n 110 44. Yat r m yapman n gerçekten ne demek oldu unu anlay n 112 45. Biraz sermaye oluflturun, sonra bunu ak ll ca bir yat r ma yöneltin 114 46. Gayrimenkul uzun vadede hisse senedini geçemez 116 47. Sat fl sanat n n ustas olun 118 48. Her zaman kazanabilece inizi sanmay n 120 49. Hisse senedi piyasas n n asl nda nas l iflledi ini ö renin 122 50. Yaln zca ne oldu unu anlayabildi iniz hisseleri (ya da herhangi bir fleyi) al n 124 51. Mutlaka yat r m uzman kullan n (ama onlar sizi kullanmas n) 126 52. Finansal tavsiye almak istiyorsan z, bedelini mutlaka ödemelisiniz 129 53. Fazla kurcalamay n 132 54. Uzun erimli düflünün 134 55. Zengin olma stratejiniz üzerinde çal flmaya günün belli bir saatini ay r n 136 Ç NDEK LER 7

56. Ayr nt lara dikkat edin 138 57. Yeni gelir kaynaklar yarat n 140 58. Ya olursa? oynamay ö renin 142 59. Harcama dürtünüzü kontrol edin 144 60. K sa yoldan zenginlik vaat eden reklamlara kanmay n çabuk zenginleflecek olan siz de ilsiniz 146 61. Zenginli in s rr diye bir fley yoktur 148 62. Bu kitab okumakla kalmay n, bir fleyler de yap n 150 Daha da Zengin Olmak 153 63. Mali durumunuzu düzenli olarak finansal sa l k kontrolünden geçirin 156 64. Kendinize para yönderleri bulun 158 65. Önsezilerinize kulak verin 160 66. Bofl oturmay n 162 67. Yapamad n z iflleri baflkalar na yapt r n 164 68. Kendinizi tan y n tek bafl na m daha baflar l s n z, ikili çal flmada m, yoksa ekip halinde mi? 166 69. Gizli de erleri ve f rsatlar aray n 168 70. Çok çabuk zengin olmaya çal flmay n 170 71. Her zaman karfl n zdakinin bu iflten ne ç kar oldu unu sorun 172 72. Paran z iflletin 174 73. Yat r mlar n z ne zaman geri çekmek gerekti ini ö renin 176 74. Kötü talihin pefline tak lmay n 179 75. Bir bilançoyu neden ve nas l okuman z gerekti ini bilin 181 76. Her zaman vergi memurundan bir ad m önde olun 183 8 Ç NDEK LER

77. Varl klar n z nas l iflletece inizi ö renin 185 78. Ald n z ücretin de erinizin karfl l oldu unu asla kabullenmeyin 188 79. Herkesle ayn rotay izlemeyin 191 Servetinizi Korumak 195 80. Bir fley al rken kaliteye önem verin 198 81. Minik yaz lara dikkat edin 200 82. Kazanmadan harcamay n 202 83. Yafll l k günleri için kenara biraz para ay r n yo, o yetmez! 204 84. Acil durumlar / kara günler için para ay rmak: Ola anüstü hal fonu 206 85. Kaça ald n z? Pazar araflt rmas nas l yap l r? 208 86. Dostlar n zdan ya da ailenizden borç almay n (ama yat r m yapmalar na izin verebilirsiniz) 210 87. Özkaynaklar n zdan feragat etmeyin 212 88. Ne zaman duraca n z bilin 214 Servetinizi Paylaflmak 217 89. Servetinizi ak ll ca kullan n 220 90. Gözden ç kartmaya raz de ilseniz, dostlar n za ya da ailenize borç vermeyin 222 91. Borç vermeyin, özkaynak sat n al n 224 92. Kefenin cebi yoktur 226 93. Ne zaman ve nas l hay r ya da evet diyece inizi bilin 228 94. nsanlara kendilerini borçlu hissettirmeden para verme yollar bulun 230 95. Çocuklar n z afl r koruma alt na alarak, yokluk çekmenin de erli deneyimlerinden yoksun b rakmay n 232 Ç NDEK LER 9

96. Hay r iflleri ve iyi amaçlar nas l seçilir? 234 97. Paran z kendiniz harcay n, kimse onu sizin kadar ak ll ca harcayamaz 236 98. Tavsiye dinlemeden önce sorumlulu u üzerinize al n 238 99. Sak n zenginli inizle hava atmay n 240 100. S rada ne var? fieytanla anlaflma m? 242

Teflekkür Kitab n ilk aflamalar nda taslak metni okuyarak birçok konuda düzeltme yapma inceli ini gösteren Ba ms z Mali Dan flmanlar Clayden Associates in direktörü Dan Clayden a teflekkür etmek isterim. Dan benim meslek yaflam mda karfl laflt m mali dan flmanlar n en iyilerinden biriydi. Ayr ca bu kitab, paras n hem lütufkâr, cömert, dürüst ve ahlâkl bir flekilde yöneten, hem de onu profesyonelce ve verimli bir flekilde iflleten zevk sahibi kay npederime adamak isterim. Onun zenginlik kurallar n n hepimize örnek olacak kadar mükemmel bir uygulay c s oldu unu söyleyebilirim. 11

Girifl Dürüst olal m. Hepimiz hali vakti yerinde, varl kl, zengin olmak ve bolluk içinde yaflamak isteriz. Bu duruma ulaflm fl olanlar n büyüsüne kap l r z. Bunu nas l baflard lar acaba? Biz ayn fleyi nas l yapabiliriz? Zengin olmufl insanlar n di erlerinin anlamad ve yapamad fleyleri anlamaya ve yapmaya yatk n olduklar basit bir gerçektir. Onlar n kafa yap s ndan bafllay p somut eylemlere kadar uzanan servetleriyle ilgili belli davran fl kurallar vard r; onlar baflkalar ndan bu kurallar ay r r. Elinizdeki kitap daha zengin olmak için sizin de seçebilece iniz bu davran fllar derleyip sunuyor. Kurallar n temeli (öteki Kurallar kitaplar nda oldu u gibi) bunlar n hepsinin varl kl insanlarda gözlemledi im davran fllar olmas d r. Buna, uygun görürseniz, duygusal paylafl m n büyüsü diyebiliriz. Onlar gibi hareket edersek, biz de onlar gibi oluruz. Bu yaklafl m gerçekten de ifle yar yor. Bu kitap, oldukça yal n bir flekilde, flu unsurlara aç kl k kazand r yor: insanlar para kazanmak için ne yap yorlar para kazanmay nas l sürdürüyorlar bunu baflard ktan sonra, durumlar n nas l kal c laflt r yorlar paray nas l harc yorlar nas l yat r m yap yorlar paran n keyfini nas l ç kar yorlar paray özveriyle nas l kullan yorlar? Kuflku yok ki, mümkün olan en az çabayla zengin, varl kl ve bolluk içinde yaflayan biri olmak isterdik. ngiltere de kumar oyunlar na her y l 50 milyar pound gibi ak l almaz bir tutar harcan yor. Kumara harcanan paran n 50 milyar pound düzeyine ulaflm fl olmas, pek çok insan n kolay para kazanma peflinde oldu unu gösteriyor. Bu düzey ayn zamanda, hepsi olmasa bile, bunlar n büyük ço unlu unun düfl k r kl na u rayaca n da gösteriyor. Kumarhaneler bütün di er ifl- 12

letmeler gibi belli bir yüzde hesab yla çal fl rlar. Örne in kurallara uygun çal flt r lan bir rulet oyununda bu oran yüzde 28 dir. Yani, masada 100 pound dönüyorsa, bunun yüzde 28 i mutlaka içerde (kasada) kalacak demektir. Oyunculara verilecek olan para 72 poundu geçmez. Tabii her zaman ayn kiflilere ç kacak de il. Kimisi kaybedecek. Kimisi kazanacak. Kimisi de koydu unu geri alacak. Ama kasa eninde sonunda mutlaka her zaman kazanacak. Bu iflin kural d r. Demek ki, bu kadar çok insan kumara bunca para yat r yorsa, bu bana kumarhanede çal flt m s rada bolca tan k oldu um flu gerçekleri anlat r: bu insanlar n cebinde öyle çok para vard r ki, bir k sm ndan kurtulmak isterler 1 flansl olduklar na deli gibi inan rlar kendilerini kötü hissetmek hofllar na gitti i için kaybetmeyi severler kolay para kazanmaya can atarlar. Bu kitap, yukarda s ralad m amaçlardan hiçbirinin peflinde olmayanlar için yaz lm flt r. Hay r, kolay para kazanmak isteyenler için de de- il (kusura bakmay n). Buna karfl l k, elinizdeki kitap, genel parasal durumunuzda hat r say l r bir iyileflme sa layacakt r. Sizi çabucak zengin etmeyecek, ancak nezih bir kifli olmay sürdürerek, para kazanma ve servetinizi ço altma olana n z art racak bir ilkeler, stratejiler ve nesneler kümesini anlaman z ve uygulaman z sa layacakt r. Asl nda biz de kasa olabilir ve her zaman kazanabiliriz. Öyleyse, ne yapmal y z? Yapabilece imiz pek çok fley var. Baflar y garanti edebilecek tek bir kural yoktur. Fakat her biri olas l klar azalt r. Hepsi para kazanma flans m z ço alt r. Yirmi bir (blackjack) masas ndaki kadar kolay bir 1 Kimisi de para aklama derdindedir: Bu ifl için ay rd paray masaya koyar, sonra da oynamadan koydu unu kazanç çeki fleklinde geri alarak, vergi ödemekten kurtulur. Ne ay p de il mi? Tabi flöyle bir sorun var, o kifli ne kadar oynamamaya gayret etse de, bu paran n yüzde 28 ini kasa mutlaka al r. G R fi 13

kazanç vaat etmese de, daha emin ve uzun erimlidir; üstelik insan hem kumar al flkanl na, hem de sonu gelmeyen bir kay p bata na sürüklemez. Küçükken yoksul bir çocuk oldu umu söyleyece im, ama ac kl bir ara na meye gerek yok. Hiçbir fleyim yoktu. Baflkalar n n ne çok fleye sahip oldu unu görüyordum. Bu yoksulluktan kurtulman n bir yolunu mutlaka bulmam gerekti inin aç k bir biçimde fark ndayd m. Ama pek çok hatal ad m att m bafllarda; do ru yolu bulana kadar çok yanl fl yapt m. Ancak gerçek zenginlerin yapt klar n gözlemeye zaman ay r p bunun zahmetine katlanmay ö rendi imde do ru yolu bulabildim. Ve flimdi bu gözleme dayanan bilgiyi size aktarmaktan mutluluk duyuyorum. fiunlar istedi inizi varsay yorum: zengin olmak bunu yasal yollardan yapmak amac n za ulaflt ktan sonra, yararl ifller yapmak kenara bir fleyler ay rmak bunun bir k sm n yast k alt nda saklamak Ve biraz gayret göstermeye haz r oldu unuzu kabul ediyorum. Bu amaçla kitab befl bölüme ay rd m: zenginmifl gibi düflünmek; servet sahibi olmak; daha da zengin olmak; servetinizi korumak; servetinizi paylaflmak. Zenginmifl gibi düflünmekle bafll yoruz çünkü varl kla ilgili her fley bu temele dayan r. Hepimizin para konusunda birtak m inançlar vard r. Ço umuz, para insan mutlu etmese de (gerçi gizliden gizliye mutlu edece ine inan r z ya), hiç de ilse belirli bir konfor içinde mutsuz olaca m za inan r z. Hemen hepimiz paran n daha iyi fleyler almam za olanak verece ine ve iyi fleyler sat n almakla daha mutlu olaca m za inan r z. Bu inançlar n zdan herhangi biriyle ilgili olarak cesaretinizi k rmak bana düflmez. Benim iflim, bunun do ru olup ol- 14 G R fi

mad n kendi bafl n za bulabilmeniz için gereken araçlar size sunmaktan ibarettir. fle bafllama zaman geldi. Haydi, veryans n edelim. Her koflulda, varl n z n mutlaka artmas ad na. Richard Templar G R fi 15

ZENG NM fi G B DÜfiÜNMEK

Para bir kavramd r. Onu gerçekten göremez ve dokunamazs n z (elinizde bir alt n külçesi yoksa tabii). Bunu ancak banknot ya da çek gibi fiziksel bir sembol arac l yla gerçeklefltirebilirsiniz. Evet, bunlar kâ t parçalar d r, muazzam bir güce sahip kâ t parçalar Para kavram ard nda daha pek çok fley tafl r bizim için. Onun iyi mi kötü mü oldu u ya da onu istemenin iyi mi kötü mü oldu una iliflkin hepimizin içinde yer etmifl bir inanç vard r. Paray sevmenin ya da onu harcaman n iyi mi kötü mü oldu una iliflkin bir inanc m z vard r. lk birkaç Kural ile önerece im fley zenginlik hakk ndaki düflüncelerimizin bizi zenginli e ulaflmaktan al koydu u fikri olabilir. Olabilir, ama bu yaln zca bir olas l kt r. E er paran n kötü bir fley oldu una ve bol paran n gerçekten kötülü ün anas oldu una tüm kalbimizle inan rsak (bilinçalt nda bile olsa), istemeden de olsa çok paraya sahip olma yönündeki kendi çabalar m za sekte vurabiliriz. Ayr ca, para kazanma u rafl na ne kadar çaba harcamaya haz r oldu- unuzu size göstermeye çal flaca m. Biraz spora benzer bu ifl. Ne kadar pratik yaparsan z, o kadar iyi olursunuz. Bunun tersine, tembellikle para kazanamazs n z. Burada bir miktar çal flma yapman z gerekir. Ayn zamanda, ne istedi inizi, neden istedi inizi, buna nas l ulaflmay düflündü ünüzü, elde ettikten sonra onunla ne yapaca n z, bütün bu gibi fleyleri, tamamen içinizden geldi i flekliyle ö renmeniz gerekecektir. Kimse size bunun kolay olaca n söylemedi. ZENG NM fi G B DÜfiÜNMEK 19