Üriner enfeksiyon ve Vezikoüreteral reflü Doç Dr Haluk Emir Çocuk Cerrahisi Anabilim Dalı Çocuk Ürolojisi Bilim Dalı
Üriner enfeksiyon Üriner sistemde; mikroorganizma invazyonu ve sayısının artması, Çoğunlukla üretra yolu ile ascending Seyrek olarak kan yolu ile hematojen ve sistemik yanıt varlığı.
Fizyopatoloji Konağa ait korunma yöntemleri Periüretra Mesane UV bileşke Renal papilla Bakteriye ait saldırı yöntemleri Yüzey antijenleri O, K.. P-Fimbria Enzimler Hemolizin, Üreaz
En sık karşılaşılan etkenler E. Coli Enterococcus} Fekal bulaşma Pseudomonas Klebsiella Staphylococcus epidermidis Proteus
Sınıflandırma - 1 Komplike olmayan üriner enfeksiyon Altta yatan önemli bir anomali yoktur Çoğunlukla kız çocuklarında Çoğunlukla etken E coli Tekrarlama şansı yüksek ancak sonuç daha iyidir. Komplike üriner enfeksiyon Altta yatan neden vardır (Doğumsal anomaliler, Nörojen mesane, VUR, Yabancı cisim, Uzun süreli kateter vs.) Ciddi piyelonefrit ve renal hasar olasılığı yüksektir E coli, Enterokok
Sınıflandırma - 2 Alt üriner sistem enfeksiyonu Üst üriner sistem enfeksiyonu PİYELONEFRİT RENAL HASAR Tedavide ana hedef böbrekleri korumaktır
Üriner enfeksiyon-semptomlar Ateş Huzursuzluk İştahsızlık Kusma, ishal Dizüri, pollakiüri Karın ağrısı- Yan ağrısı İnkontinans Kötü kokulu idrar
Üriner enfeksiyon Hayatın ilk aylarında erkek bebeklerde, 1-10 yaş arası kız çocuklarda daha fazla görülür. 10 yaşından sonra 2 kız : 1 erkek
Yenidoğan Bulgular spesifik değil Huzursuzluk Hipertermi-Hipotermi Beslenmeme Kusma Sarılık Bakteriyemi sepsis riski var İlk yaş içinde semptomlar spesifik değildir ve tanı daha zordur, Böbrek hasarı olasılığı daha fazladır
Üriner enfeksiyon - tanı İdrar tahlili İdrar kültürü + koloni sayımı + antibiyogram
Üriner enfeksiyon - tanı İDRAR KÜLTÜRÜ NON İNVAZİF TEKNİKLER Torba Orta akım İNVAZİF TEKNİKLER Kateterizasyon Suprapubik aspirasyon
Önemli bakteriüri Suprapubik aspirasyon Birkaç Gr(-) basil %99 enfeksiyon Birkaç bin Gr(+) kok %99 enfeksiyon Kateter 100 bin %95 enfeksiyon 10 bin -100 bin olası enfeksiyon 1000-10 bin şüpheli enfeksiyon 1000 enfeksiyon olası değil Orta akım Erkek 100 bin olası enfeksiyon Kız 3 kez 100bin %95, 2 kez %90, 1 kez %80
Üriner enfeksiyon - tedavi HASTANEYE YATIRARAK İV ANTİBİYOTİK: 1 yaşın altındaki hastalar Üriner sistem operasyonu geçirmiş olan hastalar Bilinen bir üriner sistem anomalisi olan hastalar PARENTERAL- ORAL ANTİBİYOTİK PİYELONEFRİTLİ HASTALARDA ANTİBİYOTİK TEDAVİNİN ERKEN BAŞLANMASI BÖBREK HASARI OLASILIĞINI AZALTIR PROFİLAKSİ
Üriner enfeksiyon İleri inceleme OLASI ÜRİNER SİSTEM ANOMALİSİNİ (VUR, UPJ, TAŞ) BELİRLEYEBİLMEK İÇİN ÜRİNER ENFEKSİYON GEÇİRMİŞ HASTALARDA ÜRİNER SİTEM İNCELEMELERİ YAPILMALIDIR Erkek ilk üriner enfeksiyondan sonra Kız 3 yaş altı ilk enfeksiyondan sonra büyük kızlarda 2. enfeksiyondan sonra
Üriner enfeksiyon İleri inceleme US Voiding sistoüretrografi Radyolojik Sintigrafik DMSA Renal sintigrafi
Vezikoüreteral reflü - VUR Mesanedeki idrarın üretere geri kaçması Dolum fazında veya boşalım (işeme) fazında olabilir
VUR- engelleyici mekanizmalar Üreterin mesaneye eğik girişi Üreterin submukozal bölümü Üreter longitüdinal adale liflerinin üreter orifisini mesane tabanına ve karşı üretre tespit etmesi
VUR
VUR - Sınıflandırma PRİMER VUR SEKONDER VUR Obstrüksiyon Nörojenik mesane Disfonksiyonel işeme
VUR Steril reflü!! ENFEKSİYONUN BÖBREĞE ULAŞMASI ve PİYELONEFRİT
VUR İntrarenal reflü
VUR REFLÜ NEFROPATİSİ İntrarenal reflü Renal skarlaşma Hipertansiyon BING-BANG (BÖBREK YETMEZLİĞİ)
VUR - Başvuru nedenleri Spesifik bir semptom yok PRENATAL TANI ÜRİNER ENFEKSİYON ÜRİNER ANOMALİLERE EŞLİK AÇIKLANAMAYAN ATEŞ
Epidemiyoloji Üriner enfeksiyon geçirmemiş çocuklarda % 1 den az, Üriner enfeksiyon geçirmiş çocuklarda % 20-50 İlk aylarda erkek çocuklarda daha sonra kız çocuklarda daha fazla görülür Kardeşlerde % 15-40 risk Zenci çocuklarında düşük oranda
VUR- Tanı US VOİDİNG SİSTOÜRETROGRAFİ (VCU) DMSA ÜRODİNAMİ SİSTOSKOPİ
VUR - Derecelendirme Grade 1: Sadece üretere reflü, Grade 2: Üreter ve pelvikalisiyel sisteme reflü*, dilatasyon yok Grade 3: *, dilatasyon var**, papilla küntleşmesi yok Grade 4 : *, **, papilla küntleşmesi var Grade 5 : Üreter geniş ve kıvrımlı, papillalar tam konkav
VCU (Voiding sistoüretrogram)
VCU
VCU
VCU
VCU
VUR- Tanı US VOİDİNG SİSTOÜRETROGRAFİ (VCU) DMSA ÜRODİNAMİ SİSTOSKOPİ
DMSA
VUR- Tanı US VOİDİNG SİSTOÜRETROGRAFİ (VCU) DMSA ÜRODİNAMİ SİSTOSKOPİ
Videoürodinami
Doğal seyir Primer reflü Antireflü mekanizmaların yaş ile gelişmesi sonucu kendiliğinden gerileyebilir. Bu olasılık ilk yaşlarda daha fazladır Reflü derecesi arttıkça kendiliğinden gerileme olasılığı azalır Sekonder reflü Altta yatan sorun düzeltilirse reflü gerileyebilir
Primer reflü Üriner enfeksiyonlar önlenirse 3 yıl içerisinde Gr I %87 Gr II %63 Gr III %53 Gr IV %33 kendiliğinden geriler Gr V??? Yenidoğan döneminde belirlenen reflülerde kendiliğinden gerileme olasılığı ve yüksek dereceli VUR un gerileme olasılığı daha yüksektir
VUR - tedavi Sekonder reflülerler altta yatan nedenler öncelikle tedavi edilir Üriner enfeksiyon olmaması için önlemler alınır Böylece antireflü mekanizmaların etkin hale gelip VUR nün gerilemesi beklenir
VUR - tedavi MEDİKAL CERRAHİ
VUR tedavi MEDİKAL TEDAVİ AMAÇ: Üriner enfeksiyonları engellemek Koruyucu antibiyotik Trimethoprim-sulfamethoxazol: 2mg/kg Nitrofurantoin : 1-2 mg/kg Amoksisillin : 20 mg/kg Cephalexin
VUR - tedavi Antikolinerjik tedavi Aşırı etkin mesane var ise Üroterapi ve biofeedback İşeme bozukluğu var ise Kabızlık tedavisi Temiz aralıklı kateterizasyon Boşaltma bozukluğu var ise
VUR - tedavi MEDİKAL CERRAHİ Medikal tedaviye rağmen tekrarlayan üriner enfeksiyonların varlığı Takipte yeni renal skar alanlarının belirlenmesi Medikal tedaviye aile uyumsuzluğu İlerleyen yaşa rağmen VUR un devam etmesi??
VUR - tedavi CERRAHİ TEDAVİ Minimal İnvazif Cerrahi Subüreterik enjeksiyon Açık cerrahi antireflü mekanizma (Submukozal tünel) oluşturma Laparoskopik cerrahi
Subüreterik enjeksiyon
Üreteroneosistostomi
Submüköz tünel
Laparoskopik üreteroneosistostomi
Sonuç Üriner enfeksiyon Piyelonefrit Renal hasar VUR Piyelonefrit Renal hasar ANA HEDEF BÖBREK FONKSİYONLARINI KORUMAK