12. YERLEŞİME UYGUNLUK DEĞERLENDİRMESİ Bağcılar Belediyesi nin imar planları revizyonuna esas olmak üzere yapılan Jeolojik, Jeofizik ve Jeoteknik Etüt çalışmalar sonucunda, yerleşime uygunluk değerlendirilmesi yapılmıştır. Bu revizyon çalışmaları kapsamında, Bağcılar İlçesi nin yerleşime uygunluk açısından incelenmesinde; İlk aşamada; arazinin ayrıntılı jeolojik yapısı, dolgu alanları, alüvyonel birimler ve topografik eğimlerin yapılaşmaya etkileri incelenmiştir. İkinci aşamada; ilçe alanında 2007 yılı itibariyle yapılan eski-yeni tüm mekanik sondajlarda geçilen formasyonların özellikleri, SPT-N 30 değerleri, yeraltısuyu seviyeleri ve sondajlardan alınan örneklerin laboratuvar deneyleri topluca irdelenmiştir. Üçüncü aşamada; yapı statik yüklerini destekleyecek olan zeminlerin yüzeyden itibaren 20-30 m derinliğe kadar olan yanal ve düşey yöndeki değişimleri mekanik sondaj verilerine ilaveten sismik kırılma, Düşey Elektrik Sondajı (DES) ve mikrotremor yöntemleri ile incelenerek, değişik litolojilerin dinamik elastik özellikleri haritalanmıştır. Bağcılar İlçesi nin yerleşime uygunluk açısından değerlendirilmesinde özet olarak aşağıda verilen parametreler baz alınmıştır. Bunlar: - Zemin ve kayaların litolojik ve yapısal özellikleri - Doğal şevlerin stabilitesi - Heyelan (akma-kayma türü, sığ-derin) alanlarının varlığı - Yeraltısuyu durumu - Sismik S dalga hızı - Elektrik Özdirenç değerleri - Zemin Hakim Periyodu ve Büyütme değerleri - Sıvılaşma Durumu - Yapay dolgular ve bunların yapılaşmaya etkileri - Statik ve dinamik (deprem) şartlarda, zemin-temel etkileşimine bağlı olarak temel alanının genel stabilitesi, zeminlerin taşıma kapasiteleri ve oturmaların yapılaşma üzerindeki etkisi - İyileştirme gerektiren sorunlu zeminlerin varlığıdır. 12.1
Bağcılar İlçesi nde yukarıda verilen jeomorfolojik, jeolojik, jeofizik ve jeoteknik kriterlere göre, ilçe imar planlarına esas yerleşime uygunluk haritası yeniden hazırlanmıştır. Hazırlanan 1/5000 ölçekli yerleşime uygunluk haritası EK-3, haritanın 1/1000 ölçekli paftaları ise EK-4 de verilmiştir. Ayrıca Şekil 12.1 de İlçenin yerleşime uygunluk haritası model olarak gösterilmiştir. Bağcılar ilçe Belediyesinin revize İmar planlarına Esas Yerleşime Uygunluk değerlendirmesi, 4 kategoriye ayrılmıştır. 1. UYGUN ALANLAR (UA) 2. ÖNLEMLİ ALANLAR (ÖA) 3. AYRINTILI JEOTEKNİK ETÜD GEREKTİREN ALANLAR 4. UYGUN OLMAYAN ALANLAR (UOA) Bu kategoriler ait ayrıntılı sınıflandırma Çizelge 12.1 de verilmektedir. Bu sınıflamada söz konusu alanlarda zemin ve temel mühendisliği açısından dikkate alınması gereken koşullar aşağıdaki alt başlıklarda sırayla anlatılmıştır. Bağcılar İlçe alanında, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı nın 28.06.1993 tarih ve 6-5/373 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporunun Hazırlanmasına İlişkin Esaslar doğrultusunda belirtilen yapı ve zemin koşullarının etüt kategorilerinde uygun olarak, parsel bazında etüd çalışmaları yapılacaktır. İlçe alanında yapılacak parsel bazındaki etütler kapsamında, mekanik sondaj çalışması ve ek olarak, jeofizik yöntemlerden Sismik Kırılma ile Düşey Elektrik Sondajı (DES) ölçümlerinden en az birinin uygulanması önerilmiştir. 12.2
Çizelge 12.1. Bağcılar İlçesinin yerleşime uygunluk sınıflandırması. 1. UYGUN ALAN (UA); İlçenin kuzey kesiminde sağlam Trakya Formasyonu nun mostra verdiği bölgeler. 2. ÖNLEMLİ ALANLAR (ÖA) İlçe yerleşim alanında Önlem Alınmadan Yerleşime İzin verilmeyecek bölgeler, önlem derecelerine göre kendi içinde 3 gruba ayrılmıştır. Önlemli Alan1 Önlemli Alan 2 Önlemli Alan 3 (ÖA3); (ÖA1); (ÖA2); İlçe genelinde en yaygın litolojiyi Önlemli Alan 4 Hamamdere İlçenin batısında Güngören Formasyonu nun kum mercekli (ÖA4); Formasyonu nun yüzeyleyen killeri oluşturmaktadır. Bu istif ilçe İlçe alanında kil aratabakalı, Çukurçeşme alanında yapılan sondajlarda, formasyon mevcut karstik boşluklu Formasyonu nun içindeki kum merceklerinin yoğunluğu, derelerin kireçtaşları ile çakıl-kum taban kaya derinliği ve SPT-N 30 çevresinde Trakya karışımları ile değerlerine göre 2 gruba ayrılmıştır. gözlenen Formasyonu nun ileri derecede ayrışmış zonlarının kalın olduğu bölgeler. Bakırköy Formasyonu nun kil-marn-kireçtaşı ardışımının kalın olduğu bölgeler. Önlemli Alan ÖA3.1 Sahanın genelde kuzey ve doğu kesimlere yakın sınırlarda yüzeyleyen Güngören Formasyonu nun çok katı-sert zemin nitelikli killer, Önlemli Alan ÖA3.2 İlçe alanında sert zemin olarak tanımlanan killerin en az 6.5 m den daha derinde gözlendiği bölgeler yaygındır. Bu bölgeler ÖA3.2 alanlar olarak ayrılmıştır Bu alanlardaki killer, Alüvyonel zeminler, ÖA-4 alanlar olarak ayrışmıştır. ÖA3.1 olarak genelde suya doygun ayrılmıştır. ve yüksek plastisiteli zemin özelliği göstermektedir. Parsel bazında yapılacak etüdlerde sıvılaşma analizlerinin yapılması gerekir. 3. AYRINTILI JEOTEKNİK ETÜD GEREKTİREN ALANLAR (AJE) İlçe alanında lokal iki bölgede, Trakya ve Bakırköy formasyonları üzerinde kalınlığı tam olarak tespit edilemeyen yapay dolgu alanları. 4. UYGUN OLMAYAN ALANLAR (UOA) Bağcılar ilçesinde stabilite bakımından duraysız kalın dolgu zeminlerin olduğu bölgeler, Yerleşime Uygun Olmayan Alanlar olarak ayrılmıştır. 12.3
Şekil 12.1. Bağcılar İlçesinin Yerleşime Uygunluk haritası 12.4
12.1. UYGUN ALANLAR (UA) Bağcılar Belediyesi nin imar planlarının revizyonuna esas olmak üzere hazırlanan Yerleşime Uygunluk Haritasında; UA sembolü ile gösterilen yerleşime uygun alanlar, 1.914 km 2 lik alanı kaplamaktadır. İlçenin kuzey kesimindeki Yüzyıl ile Mahmutbey mahallelerinin kuzey kesimlerinde kalan alanlar, yapılaşma açısından Uygun Alan olarak belirlenmiştir. Bu alanlarda Trakya Formasyonu nun kumtaşı aratabakalı şeylleri mostra vermektedir. Bu Uygun Alanlarda; Doğal şev eğimleri % 8'dir. Doğal şevler stabil olup aktif veya potansiyel heyelanlar tespit edilmemiştir. Yapıların inşa edileceği kesimlerde taşıma kapasitesi veya oturma sorunu yoktur. Yapı temellerinde zemin iyileştirme önlemleri gerekmemektedir. Ortalama S dalga hızları (h=30 m için) genelde 760 m/s den büyük, büyütme değerleri de <1.5 dur. Yerleşime Uygun Alanlarda (UA) yapılaşmaya ilişkin koşullar aşağıda sıralanmıştır. Sahanın kuzeydoğu kesiminde Trakya Formasyonu genelde yüzeyde mostra vermektedir. Ancak yer yer üst kesimlerinde kalınlığı 0.0-1.0 m arasında değişen dolgu zeminler bulunabilir. Bu nedenle sahada parsel bazında yapılacak araştırma çukuru veya mekanik sondaj çalışmalarında üstteki dolgu tabakası kalınlığı tespit edilerek, temel altlarından hafredilmelidir. Bu bölgelerde Trakya Formasyonu nun genelde üst kesimlerinde kaya dokusunu koruyan, sık kırıklı-çatlaklı, ince bir ayrışma zonu bulunabilir. Etütlerde temel altındaki ayrışma zonunu kazılarak, yapı temellerinin sağlam kayaya taşıtılması önerilir. Trakya Formasyonu, genel kırıklı-çatlaklı yapısı nedeniyle, çatlak sistemlerinde düşük bir debide de olsa yeraltısuyu taşıyabilir. Bu nedenle, sahada drenaj önlemlerinin alınması gereklidir. Bu bölgelerde temelin genellikle, en az 1.5 m derine taşıtılması önerilir. 12.5
12.2. ÖNLEMLİ ALANLAR (ÖA) Bağcılar İlçe alanında yerleşime uygunluk kriterlerine göre, Önlemli Alanlar 18.012 km 2 lik kesimini oluşturmaktadır. Bu alanlar, formasyonların genel jeolojik ve jeoteknik özelliklerine göre, kaynaklanabilecek olası riskler ve uygulanması planlanan önlemlerin derecelerine göre kendi içinde üç alt gruba ayrılmıştır (ÖA1, ÖA2, ÖA3 ). 12.2.1. ÖNLEMLİ ALANLAR-1 (ÖA-1) Bağcılar İlçesinin kuzeyinden geçen TEM oto yolunun güney kesimde kalan Trakya Formasyonu nun ileri derecede ayrışmış kumtaşı aratabakalı şeylleri ile, İlçenin batı sırtlarında ve Tavukçudere nin kuzeyinde yer yer lokal bölgelerde gözlenen Hamamdere Formasyonu nun kil-marn aratabakalı kireçtaşları, Önlemli Alanlar-1 (ÖA-1) olarak değerlendirilmiştir. ÖA-1 alanları Bağcılar yerleşim alanı içinde 1.367 km 2 lik kesimi oluşturmaktadır. ÖA-1 alanlara ait genel özellikler; Doğal şev eğimleri % 6'dır. Trakya Formasyonu nun üst kesimlerinde ileri derecede ayrışma etkisiyle zemin özelliği gösteren kalın ayrışma zonu bulunmaktadır. Hamamdere Formasyonu nun genelde yüksek mukavemet özelliği gösteren kireçtaşları içinde mikro-makro boyutlu, boşluklu veya kil dolgulu karstik boşluklar bulunmaktadır. S dalga hızları 6 m derinlik için >500 m/s, özdirenç değerleri de özellikle 10 m den sonra 35 ohm.m den yüksektir. 12.6
Bu ÖA-1 alanlarda yapılaşmaya ilişkin koşullar aşağıda sıralanmıştır. Önlemli alanlarda yapılacak sondajlı etüd sonrasında, Trakya Formasyonu üzerindeki ayrışma zonu derecesi ve kalınlığının tespit edilmesi gereklidir. Sağlam kayacın nispeten derin olması durumunda, bu bölgelerde yapıların tercihen bodrum katlı yapılması önerilir. Trakya Formasyonu nun üst kesimlerindeki ayrışma oranının yüksek olması muhtemelen atmosferik koşullardan kaynaklanmaktadır. Bu nedenle, Önlemli alanlarda (ÖA-1) temel altı ve çevresinde drenaj önlemlerinin mutlaka alınması gereklidir. Yerleşim alanında Hamamdere Formasyonu nun yüzeylediği bölgelerde, yapılacak sondajlı etüd raporlarında kireçtaşları üzerindeki ayrışma zonu tespit edilerek, yapıların sağlam kayaya oturtulması önerilir. Hamamdere Formasyonu nun yüzeylediği alanlarda kireçtaşlarını maksimum kalınlığı 17.0 54.0 m aralığında değişmektedir. Bu bölgelerde yapılan bazı derin kazılarda, karstik boşluklu zonlar gözlenmiştir. Parsel bazında yapılacak sondajlarda kireçtaşı istifi içinde, makro boyutlu boşluk veya çok zayıf bir kil tabakası geçilmesi durumunda, bu boşlukların yanal yayılımının mekanik sondaj ve GPR (yeraltı radarı) yöntemler ile tespit edilmesi önerilir. Hamamdere Formasyonu nun kireçtaşlarının mukavemetini zaman içinde azaltan en büyük etken yeraltısuyudur. Bu nedenle, Haf ın yüzeylediği bölgelerde de drenaj önlemlerinin alınması gereklidir. Bu bölgelerde yapı temelinin, üstteki ayrışma zonu kalınlığı tespit edildikten sonra, sağlam kayaya taşıtılması önerilir. 12.7
12.2.2. ÖNLEMLİ ALANLAR 2 (ÖA-2) Bağcılar İlçe alanında Bakırköy ile Çukurçeşme formasyonlarının yüzeylediği bölgeler, Önlemli Alan (2) rapor eki paftalarında ÖA-2 alanlar olarak değerlendirilmiştir. Bu ÖA-2 alanlar, ilçe alanının 4.015 km 2 lik kesimini oluşturmaktadır. ÖA-2 alanlara ait genel özellikler; Doğal şev eğimleri, ortalama % 4'dır. Bağcılar İlçesi nin güneybatısındaki Güneşli ve Hürriyet mahallerinin büyük bir bölümü, ilçenin güneydoğusundaki Çınar, Merkez ve Yenigün mahallelerinin yine büyük bir bölümü ve Göztepe Mahallesi nde lokal küçük bir alan, Bakırköy Formasyonu ile kaplıdır. Bakırköy Formasyonu genelde ilçe alanındaki tepe ve sırtlar üzerinde yeralmaktadır. Formasyonun sondajlardan tespit edilen kalınlığı ise 4.50 15.0 m ler arasında değişmektedir. İlçe alanında yapılan mikrotremor ölçümlerinde Bakırköy Formasyonu nun kil-marn-kireçtaşı ardışımında, zemin hakim periyodu T=0.5-0.8 s aralığında gözlenmiştir. İlçenin batısında bir şerit halinde yüzeyleyen Çukurçeşme Formasyonu nun kum-çakıllardan oluşan istifi de, Önlemli Alanlar-2 olarak değerlendirilmiştir. Formasyonun sondajlardan tespit edilen kalınlığı, 3.7-30.0 m ler arasında değişmektedir. Bu alanlarda ortalama S dalga hızları genelde 500-600 m/s, S dalga hızlarından hesaplanan zemin büyütme değerleri de 1.5-2.0 aralığında değişmektedir. Bu ÖA-2 alanlarda yapılaşmaya ilişkin koşullar aşağıda sıralanmıştır. Bakırköy Formasyonu kil-marn-kireçtaşı ardışımından oluşan istifi genelde kireçtaşlarının yoğun olduğu bölgelerde yüksek mukavemet özelliği göstermektedir. Ancak formasyonun yeraltı ve yüzey suları etkisiyle mukavemetinin önemli ölçüde azaldığı bilinmektedir. Özellikle istif içindeki kil aratabakaları, genelde çok yüksek plastisitelidir. ÖA-2 nolu alanlarda, genelde istif kalındır. Bu bölgelerde parsel bazında yapılacak sondajlarda kireçtaşı kalınlığı tespit edildikten sonra, özellikle 12.8
üst kesimlerdeki ayrışmış zonlar hafredilerek yapıların sağlam kireçtaşı tabakasına taşıtılması önerilir. Bakırköy Formasyonu nun yer yer üst kesimlerdeki kireçtaşı seviyeleri altında, 2-3 m kalınlığında çok zayıf kil zonları bulunmaktadır. Sahada 1 den fazla bodrum katlı yapı projelerinde, üst kesimlerdeki kireçtaşı tabakası hafredilme durumunda, temeller alttaki daha zayıf zona oturacaktır. Bu tür kireçtaşı tabakaları altındaki kil tabakları hem yüzey, hem de yeraltısuyu etkisiyle düşük mukavemetli sıkışabilir bir zon oluşturmaktadır. Bu tür kilerin, parsel bazında etütlerde, hem taşıma gücü, hemde yapı yüklerine göre oturma analizlerinin yapılması gereklidir. Genelde bu tür sıkışabilir zonun temel altından sıyrılması, kompaksiyon vb. yöntemler ile sıkıştırılması veya tabakalı taşıma gücü analizi yapılarak, alt limit taşıma gücü ve oturma analizlerine göre projelendirilmesi gereklidir. Sahada Çukurçeşme Formasyonu nun yüzeylediği bölgelerde, istif genelde orta-kaba tane boyutlu, yer yer çakıllı kumlardan oluşmaktadır. Kumlar genelde sıkı-çok sıkı zemin niteliklidir. Sahanın kuzeybatı kesimindeki kumlarda, yeraltısuyu seviyesi 10-15 m den derinde, güneybatı kesiminde ise en az 5.0 m den derinde gözlenmiştir. Ancak bu birim içinde, bazı lokal alanlarda ince kum-kilsiltli seviyeler de bulunmaktadır. Bu nedenle parsel bazında yapılacak sondajlarda, temeli taşıyacak zeminin homojen bir zemin olması aranmalıdır. Bu tür granüler zeminler üzerindeki mevcut yapılarda, ömrü boyunca oluşacak oturmalarının üst yapıya etkisi beklenmemektedir. Yalnız, yeni yapılacak yapılara, temel altındaki kumların dane boyutu, sıkılık oranı (Dr) ve yeraltısuyu durumuna göre gelişebilecek ani oturmalar kritik edilmelidir. Çukurçeşme Formasyonu nun kumlarında, yeraltısuyunun yüzeye yakın olduğu lokal bölgelerde, sıvılaşma analizi yapılarak, sıvılaşma riskinin yüksek olduğu bölgelerde uzman mühendislerin önereceği uygun zemin iyileştirme önlemlerinin yaptırılması gereklidir. 12.9
12.2.3. ÖNLEMLİ ALANLAR 3 (ÖA3) Bağcılar İlçesi nde Güngören Formasyonu nun kum mercekli killerinin yüzeylediği bölgeler, Önlemli Alan 3 rapor eki paftalarda ÖA-3 olarak ayrılmıştır. Bu ÖA-3 nolu alanlar, ilçenin toplam 12.63 km 2 lik kesimini oluşturmaktadır. ÖA3 alanlarda doğal şev eğimleri, ortalama % 8'dir. İlçe alanı içinde Güngören Formasyonu mostralarında plastik killerin atmosferik etkilere bağlı olarak yüzeysel olarak buruşması sonucu çok küçük ölçekli kütle hareketleri gelişmiştir. Bu alanlarda özdirenç değerleri genelde 10 ohm.m den düşüktür. Ayrıca h=30 m için hesaplanan S dalga hızları da yer yer 360 m/s nin altında düşük değerler vermektedir. Güngören Formasyonu genel litolojik özelliklerine, su durumu ve SPT-N 30 değerlerine göre, 2 gruba ayrılmıştır. 12.2.3.1. ÖNLEMLİ ALANLAR 3 (ÖA-3.1) Yerleşim alanında kuzey kesimindeki Mahmutbey ve Göztepe mahalleleri ile doğusundaki Kemalpaşa ve Fevziçakmak mahallelerinde Güngören Formasyonu nun SPT-N 30 değeri 30 darbeden büyük olan sert zemin nitelikli killeri yüzeyden itibaren minimum 2.0 m, maksimum 6.0 m derinde bulunmaktadır. Bağcılar yerleşim alanı içinde ÖA-3.1 nolu alanlar, toplam 2.566 km 2 kesimini oluşturmaktadır. lik ÖA-3.1 nolu alanlarda genelde yüzeysel temeller ile yapılaşmaya gidilmesinde sakınca yoktur. Bu alanlarda temel altında mutlaka drenaj önlemlerinin alınması gereklidir. Yapı temellerinin homojen bir zemine taşıtılması önerilir. 12.10
12.2.3.2. ÖNLEMLİ ALANLAR 3 (ÖA-3.2) Sahanın diğer kesimlerindeki Güngören Formasyonu nun kum mercekli killeri genelde suya doygun, orta katı-katı zemin nitelikli, plastik killerden oluşmaktadır. Bu birimlerde SPT-N 30 değerinin >30 darbeden büyük olduğu sert killere, minimum 6.0 m ile maksimum 12.0 m derinde girilmiştir. Bazı lokal alanlarda ise sert zeminlere ancak 18.0 m derinde ulaşılmıştır. Bağcılar yerleşim alanı içinde ÖA-3.2 nolu alanlar, toplam 10.064 km 2 lik kesimini oluşturmaktadır. ÖA-3.2 rumuzlu bölgelerde, Güngören Formasyonu nda oluşacak oturmalar, kabul edilebilir limitler üzerinde oluşması beklenir. Bu alanlarda parsel bazında etütlerde taşıma gücü analizi dışında, mutlaka oturma analizlerinde yapılması gereklidir. Ayrıca bu bölgelerde yapılacak temel kazı şevlerinde stabilite analizi yapılarak iksa sistemleri uygulanmalıdır. Genelde doğal şev eğimlerinin %8 civarında olduğu bu bölgelerde, özellikle %15 civarındaki kazı şevlerinde, stabilite analizleri yapılarak, istinat duvarı veya iksa sistemleri vb. tedbirler alınması gereklidir. Ayrıca bu alanlarda yüksek katlı yapılar planlanması durumunda, derin temel (kazık) uygulamalarının yapılması gerekecektir. Formasyon içinde kalın su taşıyan kum merceklerinde ise, enjeksiyon, jet grouting vb. uygulamalar ile iyileştirme yapılması önerilir. Bu bölgelerde temel altında mutlaka drenaj önlemlerinin alınması gereklidir. Güngören Formasyonu nun kum mercekli killerinde, temel altında genelde homojen bir istif bulunması uygundur. Bu temel altındaki kum merceğinin yayılımının ortaya koyabilmek için, bina oturum alanı çevresinde mekanik sondajlar yapılması önerilir. Sahanın zemin profilinde iki farklı birim ile karşılaşılması durumunda ise, en zayıf olan birime göre taşıma gücü ve oturma analizlerinin yapılması, temellerin dilatasyon uygulanması veya zemin etüdüne göre mimari projede değişiklik yapılması gereklidir. 12.11
Güngören Formasyonu nun yeraltısuyu taşıyan kumlu birimleri üzerindeki yapıların, deprem yükleri altında sıvılaşma sonucu hasar alabileceği bilinmektedir. Bu nedenle, depremde en çok hasar alması beklenen ÖA3-2 nolu bölgelerde, parsel bazında yapılacak etütlerde sıvılaşma analizlerinin yapılması gereklidir. Bu analizlerde sıvılaşma riski yüksek olan alanlarda, uzman mühendislerin önereceği uygun zemin iyileştirme önlemleri mutlak suretle yaptırılmalıdır. Ayrıca bu alan içinde kalınlığı 2-3 m arasında değişen Bakırköy Formasyonun çok ince kireçtaşı aratabakalı plastik killerden oluşan istif bulunmaktadır. Bu istif altında, genelde yumuşak-orta katı zemin nitelikli killer yeralmaktadır. Bu tür alanlarda, genelde üst zayıf zonun temel altından sıyrılması gerekecektir. 12.2.4. ÖNLEMLİ ALANLAR 4 (ÖA-4) Bağcılar İlçesi nin doğusunda K-G uzanımlı Tavukçu Dere ve yakın çevresi Alüvyonel çökeller ile kaplıdır. Bu alüvyon tabakası ilçenin güneyinde 2 kola ayrılıp, derenin getirdiği malzeme TEM-Aksaray bağlantı yolu yakınına kadar çıkmaktadır. Ayrıca, ilçenin batı sınırında ise, Hamamdere kireçtaşları ile güneybatı Çukurçeşme Formasyonu üzerinde, dereler ile taşınmış alüvyonel malzemeler bulunmaktadır. Bu alüvyonel zeminlerde ortalama S dalga hızları genelde 360 m/s nin altında olup, S dalga hızlarından hesaplanan büyütme değerleri de 2 den büyüktür. ÖA-4 nolu alanlar, Bağcılar yerleşim alanı içinde, toplam 1.279 km 2 kesimini oluşturmaktadır. Bu alanlarda doğal şev eğimleri, ortalama % 3'dir. lik İlçe alanında Tavukçudere çevresindeki suya doygun, yer yer kum-çakıl seviyeli, genelde siltli killerden oluşan alüvyonel birimlerin kalınlığı, 7.5-15 m lere kadar devam etmektedir. İlçenin batı sınırında, genelde siltli, killi ve çakıllı kumlardan oluşan alüvyonel birimlerin kalınlığı ise 4-16 m ler arasında değişmektedir. 12.12
Bu tür alüvyonel zeminlerde, genelde en önemli zemin problemi yeraltısuyu durumudur. İstif içinde, yeraltısuyu etkisiyle daneler arası boşlukların artmasıyla killer, normal yüklenmiş zemin özelliği göstermektedir. Kumlu kesimlerinde, yeraltısuyunun yüzeyde olduğu bölgelerde deprem yükleri atında sıvılaşma ihtimali bulunmaktadır. Alüvyonel zeminler üzerinde yapılacak parsel bazında etütlerde yapı yükleri altında oluşacak oturmaları aşılmaması için genelde hafif yapılar yapılması önerilir. Yüksek katlı proje planlamalarında ise temelin, mutlaka alüvyon tabakası altındaki sert zemine derin temeller ile taşıtılması gereklidir. Alüvyonel zeminlerde yapılacak kazı şevlerinde, mutlaka istinat duvarı veya iksa sistemleri vb. tedbirler alınması gereklidir. 12.3. AYRINTILI JEOTEKNİK ETÜT GEREKTİREN ALANLAR (AJE) İlçe alanının kuzey kesiminde, Tem bağlantı yolu ve Matbaacılar sitesi arasında kalan Dünya gazetesi önündeki yeşil alanda, taban kaya Trakya Formasyonu üzerinde kalınlığı tam olarak tespit edilmeyen yapay (güncel) dolgu zemin bulunmaktadır. İlçenin güneydoğusunda-bağcılar Devlet Hastanesi yanındaki, Bakırköy Formasyonu üzerinde kalınlığı tam olarak tespit edilemeyen hafriyat malzemesi ile kaplı Yapay Dolgu alanı bulunmaktadır. Bu dolgu alanları, yerleşime uygunluk haritasında Ayrıntılı Jeoteknik Etüd Gerektiren Alanlar (AJE) olarak ayrılmıştır. Bağcılar yerleşim alanı içinde, lokal bir bölge olarak ayrılan AJE alan, toplam 0.126 km 2 lik kesimini oluşturmaktadır. Bu AJE alanda yapılacak sondajlı jeolojik-jeoteknik etüt çalışmalarında dolgu kalınlığı kesin olarak belirlenerek bu dolgu zeminin hafredilmesi durumunda arkasındaki binaya ait deformasyonların önlenmesi amacıyla, kazık, ankraj vb yöntemler ile mutlaka iksalama tedbirleri alınmalıdır. Ayrıca, yapılaşma sırasında hafriyat alınmaması durumunda ise, yapı temellerin derin (kazık) temeller ile alttaki taban kayaya oturtulması gereklidir. 12.13
12.4. UYGUN OLMAYAN ALANLAR (UOA) Bağcılar İlçesi nde stabilite bakımından duraysız eski taş ocak alanları ile kalın dolguların bulunduğu hafriyat alanları, Yerleşime Uygun Olmayan Alanlar olarak ayrılmıştır. Bu alanlar, rapor eki paftalarda UOA simgesi ile gösterilmiştir. Bu alanlar ilçe alanında toplam 0.827 km 2 lik kesimini oluşturmaktadır. Bu alanlarda açılacak derin kazılarda stabilite problemi riski bulunmaktadır. Bağcılar İlçesindeki Yerleşim Uygun Olmayan Alanlar aşağıda sırayla anlatılmıştır; TEM Kuzeyi, Otocenter batısındaki alanda eski taş ocağı sahasının doldurulması ile oluşan çok kalın dolgulu sahada uygun olmayan alan özelliğindedir. Bağcılar İlçesinin Kuzeybatısında (İstoç batısında) yeralan Eski taş ocakları alanlarının hafriyat malzemesi ile doldurulmasından oluşan, kalınlıkları 10-30 m arasında değişen Yapay dolgu alanıdır. Bağcılar İlçesi Yavuz Selim Mah., Hacı Mehmet Yasevi Cad. Subaylar Sitesi önünde, kalınlığı belirlenemeyen çok kalın yapay (güncel) dolgular mevcuttur. Bu dolgu malzemesinin kontrolsüz olarak hafredilmesi durumunda komşu parsellerden gelecek ek yüklerin stabiliteye olumsuz etkileri olacaktır. 12.14