Haftalık Yurtiçi Ekonomi Raporu VakıfBank 2 9 Mayıs 211 Bu Haftaki Yazımız... TCMB 211 Yılının İkinci Enflasyon Raporu Yayımlandı Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar TCMB yayımladığı 211 yılı ikinci dönem enflasyon raporunda daha çok arz yönlü gelişmeler nedeniyle petrol ve diğer ithalat fiyatlarında yukarı yönlü revizyona giderken, son dönemde fiyatları artan tarım emtialarına karşın 21 yılının son çeyreğinden itibaren gıda fiyatlarının olumlu seyrine bağlı olarak gıda fiyatlarında herhangi bir revizyona gitmemiştir. Böylece yıl sonu enflasyon beklentisinin orta noktasını %.9 dan %6.9 a yükseltmiştir. Bu çerçevede haftalık raporumuzda iç talep artışına ve yüksek seyreden ithal ve emtia fiyatlarına bağlı olarak, enflasyon beklentisindeki yukarı yönlü revizyonun nedenleri analiz edilecektir. Geçtiğimiz Hafta Açıklanan Veriler... İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı Nisan ayında %74.9 seviyesinde gerçekleşti... İmalat sanayi genelinde hesaplanan kapasite kullanım oranı 211 yılının Nisan ayında, bir önceki yılın aynı dönemine göre 2.2, bir önceki aya göre ise 1.7 puan artarak %74.9 seviyesinde gerçekleşti. Reel Kesim Güven Endeksi Nisan ayında 116.7 seviyesinde gerçekleşti... Reel Kesim Güven endeksi 211 yılının Nisan ayında bir önceki aya göre 1.9 puan artışla 116.7 seviyesinde gerçekleşti. Dış ticaret açığı Mart ayında beklentilerin üzerinde 9.8 milyar dolar olarak gerçekleşti... Dış ticaret açığı Mart ayında geçen yılın aynı ayına göre %99.2 artışla 9.8 milyar dolar ile Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar olarak 8.6 milyar dolar olan beklentimizin ve 8.3 milyar dolar olan piyasa beklentisinin üzerinde gerçekleşmiştir. 211 yılı Mart ayında, ihracat 11.7 milyar dolar olan beklentilerimize paralel olarak yıllık bazda %19.7 oranında artarak 11.836 milyar dolar olmuştur. Mart ayı dış ticaret açığının beklentilerimizin üzerinde kalmasında, ithalat rakamlarının beklentilerin üzerinde artış göstermesi etkili olurken, 21 yılının aynı ayına göre ithalat beklentilerimizin üzerinde %44.1 oranında artarak 21.6 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Böylece 21 yılı Mart ayında %6.9 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, 211 yılının Mart ayında %4.7 ye gerilemiştir Haftalık Yurtiçi Ekonomi Gündemi Tarih Açıklanacak Veri Önceki Veri Beklenti 3..211 TÜFE (Nisan) %.42 %1.2 ÜFE (Nisan) %1.22 6..211 TCMB Beklenti Anketi Bankacılık Sektör Verileri ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Ankara, TÜRKİYE
TCMB 211 Yılının İkinci Enflasyon Raporu Yayımlandı 2 TCMB yayımladığı 211 yılı ikinci dönem enflasyon raporunda daha çok arz yönlü gelişmeler nedeniyle petrol ve diğer ithalat fiyatlarında yukarı yönlü revizyona giderken, son dönemde fiyatları artan tarım emtialarına karşın 21 yılının son çeyreğinden itibaren gıda fiyatlarının olumlu seyrine bağlı olarak gıda fiyatlarında herhangi bir revizyona gitmemiştir. Böylece yıl sonu enflasyon beklentisinin orta noktasını %.9 dan %6.9 a yükseltmiştir. Bu çerçevede haftalık raporumuzda iç talep artışına ve yüksek seyreden ithal ve emtia fiyatlarına bağlı olarak, enflasyon beklentisindeki yukarı yönlü revizyonun nedenleri analiz edilecektir. Tablo 1 Enflasyon Raporu 21 I Enflasyon Raporu 21 II Revizyon Gıda Fiyatları 211: %7. 211: %7. Petrol fiyatları 211: 9$ 211: 11$ Enflasyon TCMB Faiz Kararı Kaynak: TCMB 211: %4. 7.3 aralığı (Orta Nokta:%.9) 212: %3.3 %6.9 (Orta Nokta:%.1) Yılın geri kalan kısmında sınırlı bir ek parasal sıkılaştırma sağlayacak şekilde değiştirilmesi varsayımı hakim 211: %.6 8.2 aralığı (Orta Nokta:%6.9) 212: %3.4 7. (Orta Nokta:%.2) TCMB nin daha temkinli bir para politikası duruşunu benimsemesi ve politika bileşimini sıkılaştırıcı yönde değiştirmesi, geleceğe yönelik politika faizi beklentilerinde artışa yol açmıştır Yukarı Yönlü Yukarı Yönlü Geçtiğimiz hafta yayımlanan TCMB II. Enflasyon Raporu nda enflasyon projeksiyonlarında yapılan sınırlı yukarı yönlü revizeler dikkat çekmiştir. 21 yılının Ekim ayından itibaren gerilemeye başlayan enflasyon oranı, son iki çeyrekte.2 puan gerileme kaydetmiş ve 211 yılı ilk çeyreği sonunda (Mart 211) %3.99 olarak gerçekleşmiştir. Petrol ve diğer ithalat fiyatlarında sert artışların yaşanması, 211 yıl sonu enflasyon beklentisini yarım puan artırırken, 212 yılı enflasyon tahmininde sınırlı, yukarı yönlü bir revizyona neden olmuştur. Bu çerçevede TCMB, Şubat ayından itibaren enflasyonda yukarı yönlü risklere dikkat çekerken, 211 yılı sonunda TÜFE nin %.6 ile %8.2 aralığında (orta noktası: %6.9), 212 yıl sonunda ise %3.4 ile %7 aralığında (orta noktası: %.2) gerçekleşeceğini tahmin etmektedir. Böylece, 211 yıl sonu enflasyon tahmini 1 baz puanlık artışla %.9 dan %6.9 seviyesine yükselmiştir. Raporun bundan sonraki bölümünde TCMB nin II. Enflasyon Raporu nda öne çıkan gelişmeler incelenecektir. 1 Yurtiçi talebin güçlü seyri devam ediyor... Grafik 1 Çıktı Açığı 1 Grafik 2 8 7 6 4 3 2 1 Krediler (y y,%) Ara.3 Haz.4 Ara.4 Haz. Ara. Haz.6 Ara.6 Haz.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Haz.1 Ara.1 Kaynak: BDDK 1 Çıktı açığı en basit haliyle bir ekonomide gerçekleşen çıktının potansiyel seviyesinden sapması olarak tanımlanmaktadır.
3 Dış talepteki göreli olarak zayıf seyre rağmen 21 yılının son çeyreğinde iç talepteki artışın beklenenden daha güçlü olması, toplam talep koşullarının enflasyondaki düşüşe verdiği desteğin büyük ölçüde ortadan kalkmasına neden olmuştur. 211 yılının ilk çeyreğinde ise iç talep güçlü seyrini korurken dış talep göreli olarak daha zayıf bir eğilim izlemeye devam etmiştir. TCMB, iç talepte beklentilerin üzerinde gerçekleşen artışa bağlı olarak çıktı açığı tahminlerini yukarı yönlü güncellerken (Bkz. Grafik 1), TCMB nin yılın ilk çeyreğinde aldığı sıkılaştırıcı parasal tedbirlerin oldukça güçlü olması nedeniyle çıktı açığının bir önceki döneme kıyasla daha geç kapandığı dikkat çekmektedir. Diğer yandan TCMB nin kredi genişlemesini yavaşlatmak amacıyla zorunlu karşılık oranlarının vade yapısını farklılaştırması ve bu oranları artırmasına karşın kredi artış hızının hedeflenen seviyelere gerilemediği görülmektedir. Ancak halihazırda uygulanan parasal sıkılaştırmanın gecikmeli etkisiyle, TCMB yılın ikinci çeyreğinde kredi kullanımının hız kaybedebileceğini tahmin etmektedir. 2 TCMB 211 yılı için petrol ve ithalat fiyatlarına ilişkin beklentilerini yükseltti... Grafik 3 14 12 1 8 6 4 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Nis.11 Kaynak: TCMB, Bloomberg Petrol Fiyatları (dolar/varil) Enerji Fiyatları (y/y,%) (Sağ Eksen) 3 3 2 2 1 1 Petrol ve diğer ithalat fiyatları daha çok arz yönlü gelişmeler nedeniyle Ocak Enflasyon Raporu varsayımlarının belirgin olarak üzerinde seyrederken, TCMB nin enflasyon raporunda petrol ve diğer ithalat fiyatları beklentilerini de yükselttiği görülmektedir. Bu çerçevede petrol fiyatı varsayımı 211 yılı için 9 ABD dolarından 11 ABD dolarına, ithalat fiyatlarının yıllık yüzde değişimi %1.9 dan %16.2 ye güncellenmiştir. Bu güncellemelerin 211 yıl sonu enflasyon tahmini üzerindeki etkisinin yaklaşık. puan artırıcı yönde olması beklenirken, 212 yılı enflasyon tahmininin de sınırlı oranda yukarı yönlü güncellenmesine neden olmuştur. Diğer yandan hatırlanacağı üzere dünyada yaşanan finansal kriz öncesi başta petrol olmak üzere birçok emtianın fiyatları hızla artmıştı. 24 yılı başında 3 dolar olan petrolün varil fiyatı 28 Haziranı nda 1 dolara kadar yükselmişti. Aynı şekilde birçok emtianın fiyatında da yükselişler görülmesine karşın, Türkiye de enflasyonun aynı dönemde düştüğü görülmüştü. Bu durumun en önemli nedenlerinden biri Türkiye nin görece yüksek reel faize sahip olması dolayısıyla Türk Lirası nın özellikle dolar karşısında değer kazanması olmuştur. Dolayısıyla, önümüzdeki dönemde petrol fiyatlarındaki artışlar yanında kurdaki seyrin enflasyon rakamları üzerinde etkili olacağını düşünüyoruz. Petrol fiyatlarının son dönemde yılın rekor seviyelerine yükselmesi ve bunun yanında TL nin değerini kaybetmesinin enflasyonist baskıları önümüzdeki dönemde arttırabileceğini düşünüyoruz. 3 Kumaş ve hazır giyimdeki gümrük vergisi artışları enflasyon beklentilerinde yukarı yönlü revizyonun nedenlerinden biri olarak dikkat çekmiştir... 211 yılı enflasyon tahmini üzerinde belirleyici olan bir diğer unsur ise kumaş ve gümrük vergisi oranlarının yükseltilmesi olmuştur. Artan ithalatın, TÜFE sepetinde yüksek bir paya sahip olan hazır giyim ve yerli kumaş üretimindeki etkilerinin üzerine üreticiler tarafından talep edilen giyim ithalatındaki ek vergi düzenlemelerinin, TÜFE ye olan olası etkileri üzerine TCMB tarafından yapılan çalışmalara göre; söz konusu ilave gümrük vergisi tedbirlerinin yıllık tüketici enflasyonunu. baz puan yukarı yönlü etkileyeceği sonucuna varılmıştır. Bununla birlikte, yapılan hesaplamalarda bazı belirsizlikler olduğuna dikkat çekilmiş ve tüketici fiyatları üzerindeki nihai etkinin ithalat, yurtiçi üreticiler arasında değişen firma tercihleri, rekabet koşullarının durumu ve yerli üreticilerin fiyatlama davranışları gibi unsurların belirleyici olacağından söz edilmiştir.
4 TCMB 211 yılı gıda fiyatları beklentisini %7. seviyesinde korudu... 4 Grafik 4 4 3 2 1 1 Gıda fiyatlarının yıllık artış hızı 211 yılının ilk çeyreğinde 3. puan ile sert şekilde azalarak %3.47 ye gerilerken, gıda fiyatları ilk Enflasyon Raporu nda varsayılan patikaya oranla daha düşük seyretmiştir. Bu gelişmede işlenmemiş gıda fiyatlarında devam eden düzeltme eğilimi belirleyici olmuştur (Bkz. Grafik 4). Özellikle söz konusu dönemde taze meyve sebze fiyatlarındaki aşağı yönlü eğilim dikkat çekerken, alınan ithalat tedbirlerinin devam eden etkisiyle kırmızı et fiyatlarındaki aşağı yönlü seyir de devam etmiştir. Uluslararası buğday fiyatlarının gıda fiyatlarına yansıması, ekmek ve tahıl ürünleri fiyatları kanalıyla devam etmesine karşın buğday ithalatında gümrük vergisinin Mayıs ayına kadar geçici olarak kaldırılması bu gruptaki fiyat artışlarını kısmen sınırlandırmıştır. Bütün bu olumlu gelişmelere karşın, TCMB işlenmemiş gıda fiyatlarındaki yüksek volatiliteyi ve tarımsal emtia fiyatlarındaki artışları göz önüne alarak gıda enflasyonu varsayımını %7. olarak korumuştur. Enflasyonun yeniden yukarı yönlü hareket etmesini bekliyoruz... Grafik 11 1 9 8 7 6 4 3 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Kaynak: TCMB İşlenmemiş Gıda Fiyatları (y y,%) İşlenmiş Gıda Fiyatları(y y,%) TÜFE (y y %) 21 211 Beklentimiz Kaynak: TÜİK, Vakıfbank Bu hafta açıklanacak Nisan ayı enflasyon rakamları için Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar olarak beklentimiz TÜFE de aylık bazda %1.2 (TCMB Beklenti Anketi II. Dönem piyasa beklentisi : %.7) olarak piyasa beklentisinin üzerinde bir değere işaret etmektedir. Özellikle ulaştırma grubunda benzin fiyatlarına yapılan zamların Mart ayı ardından Nisan ayında da devam etmesi, enflasyonda yükseliş beklememizde rol oynamıştır. Giyim ve ayakkabı grubunda yeni sezon ürünlerine geçilmesi Nisan ayında enflasyonun yükseleceği beklentimizi desteklemektedir. Diğer yandan 21 yılı boyunca manşet enflasyonun temel belirleyicisi konumunda olan gıda fiyatlarının hareketi Nisan ayında da önemli olacaktır. Özellikle meyve ve sebze fiyatlarında yaşanan artışların gıda fiyatlarını yukarı çekmesinin mümkün olacağını düşünüyoruz. Böylece Mart ayında negatif açıklanan gıda fiyatları ve olumlu baz etkisi ile son 41 yılın en düşük seviyesi olan %3.99 gerileyen TÜFE nin, olumlu baz etkisinin hafiflemesi ile yeniden yükselişe geçmesini ve yıllık bazda %4.61 olmasını bekliyoruz. Önümüzdeki dönemde enflasyondaki yükselişin devam etmesini, yılın üçüncü çeyreğinde ise enflasyonun düşüşe geçmesinin mümkün olabileceğini düşünüyoruz. Ancak geçen yıldan gelen baz etkisi ile son çeyrekte yeniden yukarı yönlü bir hareket görülebilir. Bu beklentimize paralel olarak yıl sonu enflasyon beklentimiz şimdilik %7.1 ile TCMB nin beklentilerinin üzerinde bir rakama işaret etmektedir. TCMB yayınladığı son PPK toplantı özetinde, enflasyonda petrol fiyatlarının gecikmeli etkisinin görülmeye başlanacağına dikkat çekerken, petrol ve diğer emtia fiyatlarındaki artışların ikincil etkilerinin görülmesinin ardından fiyatlama davranışlarında bozulma olmasına izin vermeyeceğini belirtmiştir. Bu gelişmeler ışığında TCMB nin enflasyonist baskıların da hızlanması ile birlikte yılın ikinci yarısında faiz artırımına geçmesi mümkün olabilir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar olarak beklentimiz TCMB nin ilk faiz artırımına Temmuz ayında başlayabileceği yönündedir. Temmuz ayının ardından kademeli olarak faiz artırımına devam etmesini beklediğimiz TCMB nin politika faiz oranını toplamda 1 baz puan artırarak %7.2 seviyesine çekeceğini düşünüyoruz. Sonuç olarak, 211 yılının II. Enflasyon Raporu nda TCMB nin enflasyon beklentilerini revize
etmesi sürpriz bir gelişme olmamıştır. Şubat ayından itibaren TCMB enflasyondaki yukarı yönlü risklerden bahsetmeye başlamıştır. Başta petrol olmak üzere emtia fiyatlarında yaşanan artışların ardından TCMB nin I. Enflasyon Raporu nun ardından yeniden yukarı yönlü bir revizyona gitmesi bekleniyordu. Piyasada merakla beklenen gelişme ise TCMB nin enflasyon beklentilerini ne kadar yükselteceği yönündeydi. Açıklanan enflasyon beklentilerinde TCMB nin bir miktar temkinli bir duruş sergilediği söylenebilecekken, yayınlanan enflasyon raporunun ardından yılsonuna ilişkin %7.1 seviyesinde bulunan enflasyon beklentimizi şu an itibariyle değiştirmiyoruz. Beklentimiz %6.9 olan TCMB nin orta noktasının bir miktar üzerinde yer almakla birlikte artan emtia fiyatlarının gecikmeli etkisinin görülmeye başlanacak olması ve maliyet enflasyonunun tüketici enflasyonuna da yansıması ihtimali, enflasyon beklentimizin TCMB nin bir miktar üzerinde yer almasında rol oynamaktadır.
TÜRKİYE Türkiye Büyüme Oranı (Çeyrek) 1 Reel GSYİH (Yıllık % Değişim) 1. Mevsim ve Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (% q q) Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (% y y) 1 9.1 1.... 1 1. 1 1. 2 2. 1999Q1 1999Q3 2Q1 2Q3 21Q1 21Q3 22Q1 22Q3 23Q1 23Q3 24Q1 24Q3 2Q1 2Q3 26Q1 26Q3 27Q1 27Q3 28Q1 28Q3 29Q1 29Q3 21Q1 21Q3 1999Q1 1999Q3 2Q1 2Q3 21Q1 21Q3 22Q1 22Q3 23Q1 23Q3 24Q1 24Q3 2Q1 2Q3 26Q1 26Q3 27Q1 27Q3 28Q1 28Q3 29Q1 29Q3 21Q1 21Q3 Sektörel Büyüme Hızları (%) Sektörler Sektör 29 21 21 21 21 Payları IV. I. II. III. IV. (%) Çeyrek Çeyrek Çeyrek Çeyrek Çeyrek Tarım 4.1 8.6 4.2 7.2 1.6 8.2 Sanayi 2.4 23.8 2. 2.8 21.8 24.2 İnşaat.6.3.6.7.4.7 Ticaret 13.3 12. 13. 13.2 11.8 13. Ulaş. ve Haber. 14.9 14.2 1. 14.9 13.8 14.7 Mali Kur. 12. 13. 12.4 11.1 11. 13.1 Konut Sah....4 4.9 4. 4.6 Eğitim 2.4 2. 2.4 2. 1.6 1.8 Sağ. İş. ve Sos. Hiz. 1. 1.2 1. 1.2 1.1 1.1 Vergi Süb. 8.6 8.2 8.6 8.6 8. 8. GSYİH.9 12. 1.3.2 9.2 3. 2. 1.. 1. 2. 3. Sektörel Büyüme Hızları (%) Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma
Harcama Bileşenlerinin Yıllık Büyüme Oranları (%) Harcama Bileşenleri Yer. Hanehalkı Tük. Har. Dev. Nihai Tük. Har. Gay. Safi Ser. Oluş. Kamu Sektörü Özel Sektör Mal ve Hiz. İhracatı Mal ve Hiz. İthalatı GSYİH Sektör Payları (%)* 29 IV. Çey 21 I. Çey 21 II. Çey 21 III. Çey 21 IV. Çey. 67.6 7.9 7.3 71.2 68. 7.8 9.1 17.7 13.6 13.7 12. 17. 22. 16. 18.1 19.1 17.4 2.2 3.8 4.4 3. 3.9 3.8 4.6 18.3 12.1 1.1 1.3 13.6 1.6 23.1 23.1 2. 22.1 2.8 2.9 26.9 2.2 2.4 27.3 2.4 28.2.9 12. 1.3.2 9.2 Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) 4 3 2 1 1 2 3 4 Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat *21 Q3 itibariyle Sanayi Üretim Endeksi İmalat Sanayi Üretim Endeksi 3 2 1 1 2 3 8. 6. 4. 2.. 2. 4. 6. 3. 2. 1.. 1. 2. Oca.6 Haz.6 Kas.6 Nis.7 Eyl.7 Şub.8 Tem.8 Ara.8 May.9 Eki.9 Mar.1 Ağu.1 Sanayi Üretim Endeksi (Yıllık % Değişim) 3. Mar.7 Haz.7 Eyl.7 Ara.7 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (Bir Önceki Aya Göre % Değ.) İmalat Sanayi 3 Aylık Ort. Yıllık Değ. 6
Sektörel Bazda Sanayi Üretim Endeksi 4 3 2 1 1 2 3 4 6 Sektörler Yıllık Değişim Oranı (%) Şubat Ayı 21 211 Petrol Ürünleri 1.9 47. Tekstil 26.4 3.3 Gıda 14.8 3.2 Kimyasal Madde 31.8 14. Oca.6 Haz.6 Kas.6 Nis.7 Eyl.7 Şub.8 Tem.8 Ara.8 May.9 Eki.9 Mar.1 Ağu.1 Ana Metal Sanayi.4 21. Metalik Olm. Diğ. Mineral 1.7 16.7 Aramalı İmalatı (Yıllık % Değ.) Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı (Yıllık % Değ.) Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı (Yıllık % Değ.) Sermaye Mali İmalati (Yıllık % Değ.) Taşıt Araçları 79.4 31.2 Elektrikli Teçhizat 3.4 29.4 Giyim 13.3.7 Aylık Sanayi Sipariş Endeksi Aylık Sanayi Ciro Endeksi 22. 2. 18. 16. 14. 12. 1. 22. 2. 18. 16. 14. 12. 1. Toplam Otomobil Üretimi Beyaz Eşya Üretimi 7 6 4 3 2 1 21 19 17 1 13 11 9 7 Oca.1 Kas.1 Eyl.2 Tem.3 May.4 Mar. Oca.6 Kas.6 Eyl.7 Tem.8 May.9 Mar.1 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Mar.11 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Aylık Sanayi Sipariş Endeksi (İmalat Sektörü) Aylık Sanayi Ciro Endeksi Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) Kaynak:OSD,Vakıfbank Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Beyaz Eşya Üretimi (Adet) 7
Kapasite Kullanım Oranı 8 8 7 7 6 6 74.9 9 8 7 6 4 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 May.1 Eyl.1 Kaynak: TCMB Kapasite Kullanım Oranı (%) Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları Yatırım Malları Yatırım Teşvik Belgeli Sabit Sermaye Yatırım Tutarı Verilen İnşaat Ruhsatları 19,9. 17,9. 1,9. 13,9. 11,9. 9,9. 7,9.,9. 3,9. 1,9.. 8,. 7,. 6,.,. 4,. 3,. 2,. 1,.. 23 I 23 III 24 I 24 III 2 I 2 III 26 I 26 III 27 I 27 III 28 I 28 III 29 I 29 III 21 I 21 III Yatırım Teşvik Belgeli Sabit Sermaye Yatırım Tutarı (milyon TL) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1 m2) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı 12. 11. 11. 1. 1. 9. 9. Toplam Sanayide Verimlilik 6 4 4 3 3 PMI Endeksi 8. Toplam Sanayide Verimlilik Endeksi Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak:Reuters PMI Imalat Endeksi 8
ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu ÜFE 14 2 12 1 8 6 4 2 3,99 3,77 2 1 1 1,8 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Nis.1 Eyl.1 Şub.11 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Nis.1 Eyl.1 Şub.11 TÜFE (yıllık % değ.) Çekirdek I Endeksi ÜFE (yıllık %değ.) TÜFE Harcama Grupları (Katkı, Puan) Gıda ve Enerji Enflasyonu (yıllık % değ.) Eğitim Eğlence ve Kültür Ulaştırma Konut Lokanta ve Oteller Giyim ve ayakkabı Gıda ve Alkolsüz İçecekler Yıllık Aylık 3 3 2 2 1 1.2.8 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Mar.11 Gıda Enerji Tüfe, Vakıfbank ÜFE Alt Sektörler (yıllık % değ.) Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi 3 3 2 2 1 1 1 2 2 1 1 2 2 1 1 Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Tarım Sanayi İmalat Sanayi UN Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen) Kaynak:Bloomberg 9
İTO Enflasyon Göstergeleri Türk İş Mutfak Enflasyonu 9 8 7 6 4 3 2 1 1 Oca. Tem. Oca.1 Tem.1 Oca.2 Tem.2 Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Kaynak: İTO İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi 8 6 4 2 2 4 26M1 26M4 26M7 26M1 27M1 27M4 27M7 27M1 28M1 28M4 28M7 28M1 29M1 29M4 29M7 29M1 21M1 21M4 21M7 21M1 211M1 Kaynak:Türk İş Türk İş Gıda Enflasyonu( Bir önceki aya göre Değ.) Enflasyon Beklentileri Tük. Güven Endeksi Fiyatların Değ. Yönünde Beklenti 1 9 8 7 6 4 12 Ay Sonrası Yıllık TÜFE Beklentisi 24 Ay Sonrası Yıllık TÜFE Beklentisi 1 9 8 7 6 4 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Nis.1 Eyl.1 Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti 1
İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İşsizlik Oranı İşgücü Durumu 17. 16. 1. 14. 13. 12. 11. 1. 9. 8. 11.4 11 2M1 2M6 2M11 26M4 26M9 27M2 27M7 27M12 28M 28M1 29M3 29M8 21M1 21M6 21M11 27, 26, 2, 24, 23, 22, 21, 2, 19, Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 İşsizlik Oranı İşgücü Arzı İstihdam Edilenler, Vakıfbank İşgücüne Katılım Oranı Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı.. 4. 4. 3. 3. 3 2 2 1 1 3 2 1 49 48 47 46 4 44 İşgücüne Katılma Oranı İstihdam Oranı Tarım Sanayi İnşaat Hizmetler İşkur İstatistikleri Sanayi İstihdam Endeksi (2=1) 2, 18, 16, 14, 12, 1, 8, 6, 4, 2, 11 18 16 14 12 1 98 96 94 92 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Kaynak:Hazine Müsteşarlığı İş Arayanların Sayısı Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Sanayi İstihdam Endeksi 11
Kurulan Kapanan Şirket Sayısı Reel Brüt Ücret Maaş Endeksleri, 4, 4, 3, 3, 2, 2, 1, 1, 11. 113. 111. 19. 17. 1. 13. 11. 99. 97. 9. Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Kurulan Kapanan Şirket Sayısı (Adet) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Reel Brüt Ücret Maaş Endeksleri 12
DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ İthalat İhracat Dış Ticaret Dengesi 2 2 1 1 2 4 6 8 1 Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Ağu. Şub.6 Ağu.6 Mar.7 Eyl.7 Mar.8 Eyl.8 Mar.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar) 12 Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Ağu. Şub.6 Ağu.6 Mar.7 Eyl.7 Mar.8 Eyl.8 Mar.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) 14 12 1 8 6 4 2 2 4 6 İthalat Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Ara Malları (y/y) Sermaye Malları (y/y) Tüketim Malları(y/y) 14 12 1 8 6 4 2 2 4 6 İhracat Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Ara Malları (y/y) Sermaye Malları (y/y) Tüketim Malları (y/y) Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı 6 4 14 24 34 44 4 64 Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Ağu. Şub.6 Ağu.6 Mar.7 Eyl.7 Mar.8 Eyl.8 Mar.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Cari İşlemler Dengesi (Yıllık milyon dolar) 3 1 1 3 7 9 Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar sağ eksen) 4 3 2 1 1 2 Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Ağu. Şub.6 Ağu.6 Mar.7 Eyl.7 Mar.8 Eyl.8 Mar.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Doğrudan Yatırımlar (12 aylık milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık milyon dolar) 13
TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları 11 11 1 1 9 9 8 8 7 7 6 13 12 11 1 9 8 7 6 4 2 1 1 1 1 Tüketici Güven Endeksi Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) 1999Q1 1999Q3 2Q1 2Q3 21Q1 21Q3 22Q1 22Q3 23Q1 23Q3 24Q1 24Q3 2Q1 2Q3 26Q1 26Q3 27Q1 27Q3 28Q1 28Q3 29Q1 29Q3 21Q1 21Q3 Reel Hanehalkı Tüketimi (Yıllık % Değişim) CNBC e Güven Endeksleri Krediler 2. 8 2. 7 6 1. 1. 4 3. 2 1. 17 1 13 11 9 7 3 1 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Nis.1 Eyl.1 Şub.11 Oca.2 Eyl.2 May.3 Oca.4 Eyl.4 May. Oca.6 Eyl.6 May.7 Oca.8 Eyl.8 May.9 Oca.1 Eyl.1 Oca.4 Nis.4 Ağu.4 Kas.4 Mar. Tem. Eki. Şub.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 Nis.7 Ağu.7 Ara.7 Mar.8 Tem.8 Eki.8 Şub.9 Haz.9 Eyl.9 Oca.1 Nis.1 Ağu.1 Ara.1 CNBC e Tüketici Güven Endeksi Krediler (Yıllık % Değişim) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı CNBC e Tüketim Endeksi Kaynak:BDDK Bireysel ve Ticari Krediler Bireysel Krediler (Yıllık %Değişim) Ticari Krediler (Yıllık % Değişim) Kaynak:BDDK 14
KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ 1 2 3 4 6 Bütçe Dengesi Ara.6 Şub.7 Nis.7 Haz.7 Ağu.7 Eki.7 Ara.7 Şub.8 Nis.8 Haz.8 Ağu.8 Eki.8 Ara.8 Şub.9 Nis.9 Haz.9 Ağu.9 Eki.9 Ara.9 Şub.1 Nis.1 Haz.1 Ağu.1 Eki.1 Ara.1 Bütçe Dengesi (12 Aylık toplam milyar TL) 31 29 27 2 23 21 19 17 1 Bütçe Gelirleri ve Harcamaları Ara.6 Mar.7 Haz.7 Eyl.7 Ara.7 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mar.11 Bütçe Gelirleri (12 aylık toplam milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık toplam milyar TL) 6 4 3 2 1 1 2 3 Vergi Gelirleri Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1,Vakıfbank Vergi Gelirleri (Nominal yıllık %) Vergi Gelirleri (Reel yıllık %) 7 47 37 27 17 7 3 Faiz Dışı Denge Faiz Dışı Denge (12 aylık milyar TL) Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku. 48. 46. 44. 42. 4. 38. 36. 34. 32. 3. Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Toplam Borç Stoku (milyar TL) 38. 36. 34. 32. 3. 28. 26. 24. 22. 2. Oca. Ağu. Mar.6 Eki.6 May.7 Ara.7 Tem.8 Şub.9 Eyl.9 Nis.1 Kas.1 İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL sağ eksen) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 13. 12. 11. 1. 9. 8. 7. 6. 1
Türkiye nin Net Dış Borç Stoku Türkiye nin Dış Borç Stoku Profili 4 4 3 3 2 2 1 1 3 2 2 1 1 22 23 24 2 26 27 28 29 21 2. 18. 16. 14. 12. 1. 8. 6. 4. 2.. 21 22 23 24 2 26 27 28 29 21 Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%) TCMB (milyar $ sol eksen) Kamu Sektörü (milyar $) Özel Sektör (milyar $) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz 3 3 2 2 1 1 2 2 1 1 Borç alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%) Ocak 24 Mayıs 4 Eylül 4 Ocak Mayıs Eylül Ocak 6 Mayıs 6 Ağustos 6 Aralık 6 Nisan 7 Ağustos 7 Aralık 7 Nisan 8 Ağustos 8 Aralık 8 Nisan 9 Ağustos 9 Aralık 9 Nis.1 Ağu.1 Ara.1,Vakıfbank Reel Faiz Nominal Faiz Para Arzı 7 6 4 3 2 1 14 13 12 11 1 9 8 7 6 Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 M2 (milyar TL) M3 (milyar TL) M1 (milyar TL sağ eksen) 16 Kaynak: TCMB
Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y/y) (Çeyreklik) (%) Enflasyon (y/y) (Aylık) (%) Cari Denge/GSYİH (Yıllık) (%) Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD 2.3 2.7 3.2.2 6.4 Euro Bölgesi 2 2.7.9 1.2 11.6 Almanya 4 2.6.31 1.2 19 Fransa 1. 2.2 2. 1.2 36. İtalya 1.1 3. 2.8 1.2 13.7 Macaristan 1.9 4..46 1.2 36.8 Portekiz 1.2 3.9 9.87 1.2 4. İngiltere 1.8 4. 2.49. 31. Japonya 2.2. 3.6.1 42.7 Çin 9.7.4.2 6.31 17.6 Rusya 4. 9. 4. 8. Hindistan 8.2 8.82 3.18.7 Brezilya.4 6.3 1.1 12. 112. G.Afrika 3.8 4.1 2.83. 9. Türkiye 9.2 3.99 2.32 6.2 93.43 Beklentiler 211 IMF Beklentisi Reel Büyüme (y/y) Enflasyon (y/y) Cari Denge /GSYH İşsizlik Oranı Borç St./GSYH (Nisan 211) Gelişmiş Ülkeler 2.37 2.23.28 7.78 12.94 Gelişmekte Olan Ülkeler 6.4 6.87 2.66.67 33.6 Tüm dünya 4.4 4.46 ABD 2.7 2.17 3.24 8.3 99.2 Euro Bölgesi 1.62 2.26.3 9.9 87.28 Almanya 2.4 2.18.13 6. 8.11 Fransa 1.64 2.14 2.78 9. 87.62 İtalya 1. 1.9 3.36 8.6 12.2 Macaristan 2.79 4.8 1.4 11.46 76.63 Portekiz 1.1 2.3 8.72 11.93 9. İngiltere 1.6 4.2 2.42 7.83 83.3 Japonya 1.39.1 2.3 4.88 229.8 Çin 9.9 4.98.71 4. 17.8 Rusya 4.82 9.31. 7.3 8.4 Hindistan 8.24 7.1 3.66 68.2 Brezilya 4.46 6.26 2.8 6.7 6.71 G.Afrika 3.1 4.93 4.36 24.4 39. TÜRKİYE 4.6.69 8.3 11.44 39.41 17
Türkiye Makro Ekonomik Görünüm MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER 28 29 En Son Yayımlanan 211 Yılsonu Beklentimiz Reel Ekonomi Açıklanacak İlk Veriye Ait Beklentimiz GSYİH (Cari Fiyatlarla, Milyon TL) 9 144 92 9 1 1 11 (21) GSYİH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla, %).7 4.8 8.9 (21) 4. Sanayi Üretim Endeksi Yıllık Değ. Oranı (%) 17.8 9. 13.9 (Şubat 211) Kapasite Kullanım Oranı (%) 64.7 67.6 74.9 (Nisan 211) İşsizlik Oranı (%) 13.6 13. 11.9 (Ocak 211) 1.8 29 21 En Son Yayımlanan 211 Yılsonu Beklentimiz Fiyat Gelişmeleri Açıklanacak İlk Veriye Ait Beklentimiz TÜFE (Yıllık % Değişim) 6.2 6.4 3.99 (Mart 211) 7.1 ÜFE (Yıllık % Değişim).93 8.87 1.8 (Mart 211) Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 17,1 133,88 134,379 (1.4.211) M2 494,24 87,81 613,62 (1.4.211) M3 2,674 61,88 642,38 (1.4.211) Emisyon 34,289 44,368 47,64 (1.4.211) TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 7,689 8.696 88,711 (22.4.211) Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma) 6. 1. 1. (2..211) TRILIBOR O/N 6. 6.4 6.781 (2..211) Ödemeler Dengesi (Milyon $) Cari İşlemler Açığı 13,991 48,28 6,127 (Şubat 211) 3, İthalat 14,928 18,3 21,6 (Mart 211) İhracat 12,143 113,976 11,8 (Mart 211) Dış Ticaret Açığı 38,786 71,9 9,8 (Mart 211) 83, Kamu Ekonomisi (Milyon TL) Bütçe Gelirleri 21,6 24,28 2,674 (Mart 211) Bütçe Giderleri 267,27 293,628 26,72 (Mart 211) Bütçe Dengesi 2,21 39,6 6,1 (Mart 211) Faiz Dışı Denge 986 8,697 1,2 (Mart 211) Borç Stoku Göstergeleri Merkezi Yön. İç Borç Stoku (Milyar TL) 33. 32.8 39.9 (Mart 211) Merkezi Yön. Dış Borç Stoku (Milyar TL) 111. 12. 126. (Mart 211) Kamu Net Borç Stoku (Milyar TL) 39.8 317.4 317.4 (21 IV. Çeyrek) 18
Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Serkan Özcan Baş Ekonomist serkan.ozcan@vakifbank.com.tr 312 4 7 87 Cem Eroğlu Kıdemli Ekonomist cem.eroglu@vakifbank.com.tr 312 4 84 8 Nazan Kılıç Ekonomist nazan.kilic@vakifbank.com.tr 312 4 84 89 Bilge Özalp Türkarslan Ekonomist bilge.ozalpturkarslan@vakifbank.com.tr 312 4 84 88 Ümit Ünsal Ekonomist umit.unsal@vakifbank.com.tr 312 4 84 18 Seda Meyveci Ekonomist seda.meyveci@vakifbank.com.tr 312 4 84 8 Halide Pelin Kaptan Araştırmacı halidepelin.kaptan@vakifbank.com.tr 312 4 84 83 Emine Özgü Özen Araştırmacı emineozgu.ozen@vakifbank.com.tr 312 4 84 87 Naime Doğan Araştırmacı naime.dogan@vakifbank.com.tr 312 4 84 86 Fatma Özlem Kanbur Araştırmacı fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr 312 4 84 82 Elif Artman Araştırmacı elif.artman@vakifbank.com.tr 312 4 84 9 Senem Güder Araştırmacı senem.guder@vakifbank.com.tr 312 4 84 76 Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirme yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar