1-AMAÇ 2-KAPSAM : Ameliyathane biriminin çalışma düzeninin tanımlanması. : Bu talimat Ameliyathane de çalışan tüm personeli kapsar. 3-TANIMLAR : Kontamine-Kontrolsüz Alan: Hastaların ameliyathaneye giriş alanları, soyunma odaları Yarı-steril Alan : Koridor, malzeme hazırlama, diğer depolar, preoperatif ve postoperatif bakım odaları dinlenme ve ofis alanları Steril Alan : Ameliyat odaları, cerrahi yıkanma lavabolarının bulunduğu alanlar, steril depo 4-İŞLEM : 4.1.Ameliyathaneye giriş,çıkış kuralları: 4.1. 1.Ameliyathane ekibinin ameliyathaneye girişi: 4.1.1.1 Ameliyathaneye giriş personel giriş kapısından(bayan -erkek ayrı giriş) yapılıp ayakkabılar çıkarılarak kontamine alan terlikleri giyilir. 4.1.1.2 Soyunma odasına geçilerek ameliyathaneye ait alt-üst takımlar giyilir. 4.1.1.3 Yarı- steril alana geçilirken saçların tümü bone içinde kalacak şekilde toplanır ve bone sürekli takılır. 4.1.1.4 Yarı- steril alana geçilirken yeşil terlik giyilir. Maske alınır. 4.1.1.5 Maske steril alanda takılır. Kırmızı terlik giyilir. Yardımcı elemanlar steril giyinmese de mutlaka ağzı ve burnu kapatacak şekilde maske takar. Ameliyat aralarında maske değiştirilir. 4.1.1.6 Ameliyathane takımları içine uzun kollu kıyafet giyilmez, dışarıya ait hırkalar giyilmez. Ancak ameliyathaneye ait uzun kollu ceket giyilir. 4.1.1.7 Boks önlükleri sadece ameliyat esnasında steril giyinen personelce kullanılır. Ameliyathane koridorlarında boks önlüğü ile dolaşılmaz. 4.1.1.8. Ameliyathane giysileri günlük kullanım içindir. Her sabah temiz giyilir. Çıkışta kirli sepetine konur.kirliler hastane çamaşırhanesinde yıkanır. Kan, sekresyon, solüsyonla kirlenmeleri durumunda gün sonu beklenmeden değiştirilir. 4.1.1.9 Ameliyathane dışında kesinlikle ameliyathane giysileri ve terlikleri ile dolaşılmaz. 4.1.1.10 Ameliyathane içinde el ve kollarda takı bulundurulmaz. 4.1.1.11 Oje ve takma tırnak kullanılmaz. 4.1.1.12 Hasta giriş-çıkış kapısından ameliyathane personeli kesinlikle çıkmaz. 4.1.2. Ameliyathaneye hasta girişi ve çıkışı: 4.1.2.1 Hastaların ameliyat hazırlığı servislerinde tamamlanmış olan hastaya Serviste ameliyat gömleği giydirilir. 1.bölümü serviste doldurulan Güvenli cerrahi kontrol listesi kontrolü yapılır. Hasta servis hemşiresinde refakatinde ameliyathaneye getirilir. 4.1.2.2.Güvenli cerrahi kontrol listesi sorumlusu ve anestezi teknisyeni tarafından hasta ameliyathane kapısında karşılanır.hasta dosyasında; anestezi onayı, hasta bilgilendirilmiş onam formları, hastada kimlik bilekliklerinin doğruluğu, cerrahi alan işaretlemesi kontrol edilir. 4.1.2.3 Hasta sedyesi, tekerlekli sandalyesi hasta giriş kapısından giriş yapar. 4.1.2.4 Hastalar ameliyata yürütülerek getirilmez.
4.1.2.5 Yarı-steril alana geçerken sedye değişimi yapılır. 4.1.2.6 Hasta preoperatif hazırlık odasına alınır. 4.1.2.7 Ameliyat odası hazırlandığında hasta sedye değişimi yapılarak ameliyat odasına alınır. 4.1.2.8.Ameliyat bitiminde hasta sedyeye alınır. Kapıda sedye değişimi yapılır post op odasına alınır. Hasta Stabil hale gelince, anestezi teknisyeni tarafından gerekli notlar servis hemşiresine sözlü ve yazılı olarak teslim edilir ve sedye değişimi yapılır. 4.1.3. Ameliyathaneye diğer sağlık personelinin girişi 4.1.3.1 Ameliyathane personeli dışında sağlık çalışanlarının ameliyathaneye girmesi gerektiğinde veya idari ziyaretlerde mutlaka ameliyathane sorumlusundan izin alınır. 4.1.3.2 Ameliyathane takımları, bone ve terlik giyilir, gerekli alanlarda maske takılır. 4.1.3.3 Ameliyathaneye hasta yakını alınmaz. 4.1.3.4 Konsinye malzeme kullanımı için gelen firma yetkilisi ameliyatta malzemesi kullanılacaksa ameliyathane sorumlu hemşiresi kontrolünde ameliyathaneye alınır. 4.1.3.5 Bu durum dışında ilaç firma ve medikal temsilcileri ameliyathaneye alınmaz. 4.2.Hastanın ameliyatına karar verilmesinden itibaren güvenli cerrahi uygulamalarıyla ilgili işlemler YÖN.TL. 030( Güvenli cerrahi uygulama talimatına )göre yapılır. 4.3.Ameliyat odasının hazırlığı ve malzeme temini: 4.3.1.Ameliyat listesi ilgili klinikler tarafından hazırlanarak bir gün önceden ameliyathane ekibine teslim eder. Ameliyat ekibi (anestezi,hemşire,personel) yapılacak ameliyatlar için gerekebilecek alet,ilaç,sarf malzeme,cihaz vb. gözden geçirir.bunlardan steril edilmesi gerekenleri ve eksik olan malzemeler için gerekli işlemleri yapar.sterilizasyon ve dezenfeksiyon işlemleri sterilizasyon ve dezenfeksiyon talimatı (ENF.TL.05)ve Endoskopik cihazların dezenfeksiyonu ve sterilizasyonu talimatına(enf.tl.06) göre yapılır.kullanılması gereken özel cihaz ve malzemeler doktor tarafından hemşireye önceden bildirilir. Sterilizasyon ünitesinden teslim alınan bohça ve setler temiz girişimden ameliyathane steril malzeme deposuna getirilir. Ameliyatın türüne göre uygun set ve cihazları hazır bulundurulur. Dışarıdan temin edilmesi gereken malzemeler varsa doktor tarafından satın alma istemleri yapılır. 4.3.2. Sarf malzeme ve ilaç stokları ve miyadları otomasyon üzerinden servis sorumlu hemşiresi ve anestezi teknisyeni tarafından kontrol edilir. Kontrol kayıtları yapılır. Kritik stok uyarısında derhal temini için otomasyon üzerinden istem yapılır.ameliyathane depolarında uygun şekilde depolanır. İlaç güvenliği ve Yönetimi prosedürüne (YÖN.PR.06) göre gerekli kayıtlar, kontroller yapılır. Buzdolabında saklanması gereken ilaçlar (+2 / +8 C ) aralığında saklanır ve ısı takip çizelgesi (YÖN.FR.26)ile takip edilir. Oda sıcaklığında saklanacak ilaçlar(+18 /25 ), üzerlerinde yazan saklanma koşulları uyarılarına uyularak saklanır. Narkotik ilaçlar kilit altında bulundurulur, imza karşılığı günlük olarak teslim alınır ve verilir. Günlük çıkışı yapılan ilaç ve malzemeler ameliyathane ve anestezi sarf malzeme formlarına kaydedilir.tıbbi sekreter tarafından stok çıkışları yapılır. 4.3.3. Ameliyat odasında saatte en az 15 kez hava değişimi olur, bunun 3 ü dışarı havasının filtre edilmesi ile sağlanır. Basma hava debisi 2.400,m3/h,taze hava debisi 1200m3/h olmalıdır.6 ayda bir hepafiltre kontrolü yapılır. Ameliyat odasında sıcaklık 20-23 ºC, nem oranı %30-60 olmalıdır. Ameliyat
türüne ve özel durumlarda 18-26 ºC arası ayarlama yapılır. Bunların takipleri günlük olarak YÖN.FR.026 ısı takip formu ile yapılır. 4.4.Ameliyathanede bulunan cihazların kontrolü: 4.4.1. Ameliyathanedeki tüm cihaz ve ısı kaynaklarının periyodik bakım ve kalibrasyonları Teknik birim ve ilgili personellerce yapılır. Elektro cerrahi, lazer ve diğer elektrikli cihazlarla yapılan işlemlerde cerrahi yanıkların oluşmasını önlemek için cihazların kullanımında dikkat edilir. 4.4.2.Cihazın kalibrasyon periyodu belirlenir ve sadece kalibrasyonlu cihazlar kullanılır. 4.4.3.Ameliyat öncesi son teknik kontrolleri AML.FR.05(Ameliyathanedeki cihazların çalışma ve kontrol listesi) kullanılarak yapılır. 4.4.4. Hatalı gaz ve gaz karışımı verilmesini önlemek amacıyla, ameliyat öncesi gerekli kontroller yapılır. 4.4.5.Cerrahi işleme başlamadan önce tüm ekipmanların mevcut ve fonksiyonel olduğu AML.FR.13 (Ameliyat odası hazırlık kontrol formu) ile kontrol edilir. 4.4.6.Cihazların teknik kontrolünde kabloların yeterli uzunlukta olduğu ve bağlantıların doğru kullanılıp kullanılmadığı kontrol edilir. 4.4.7.Hastanın ekstremiteleri metal masa kısmıyla temas etmemelidir. 4.4.8..Hastanın altında sıvı birikmesi önlenir. 4.5. Ameliyat süreci; 4.5.1.Daha önce anestezi Doktorunun muayene ettiği ve ameliyatı uygundur kararı verdiği hastaların Ameliyat listeleri ameliyat gününden bir gün önce mesai bitimine kadar ameliyathane anestezi uzmanına gönderilir. Ameliyat sabahı asılan liste veya listeleri tekrar anestezi yönünden kontrol edilir. Hastaların aciliyet durumu ve yaşını göz önüne alarak ameliyata geliş sırası belirlenir. 4.5.2..Hastanın klinikten ayrılmadan önceki kontrolleri YÖN.FR.36 (Güvenli cerrahi kontrol listesinin.1.bölümü- klinikten ayrılmadan önceki bölümür hemşire refakatinde Hasta ameliyathaneye kabul edilirken, anestezi teknisyeni tarafından kimlik doğrulama işlemi YÖN.FR.011( Kimlik doğrulama talimatına) göre yapılarak dosyasıyla beraber teslim alınır. Kimlik doğrulaması kol bilekliğinden vehastanın velisi refakatinde yapılır. Hastaları sedye kaydırma yöntemiyle ameliyathaneye alınır. Pre- Op odasında YÖN.FR.36 (Güvenli cerrahi kontrol listesinin.2. bölümüanestezi verilmeden önceki bölümü )doldurulur. Hastanın doktoru tarafından vakanın türüne ve özelliğine göre hasta için ne kadar kan ve kan ürünü gerekebileceğini YÖN.FR.36 (güvenli cerrahi kontrol listesine) göre hazırlatılır.hastaya gerekliyse monitörizasyon ve premedikasyon yapılır. 4.5.3.Hasta sedye ile steril alandaki ameliyat odasına alınır.aml.fr.09 (aneztezi güvenlik formu ) ve YÖN.FR.36 güvenli cerrahi kontrol listesinin 3. bölümü -ameliyat kesisinden önceki bölümü) okunur ve gerekli kontroller yapılır. Hastanın cihazlarla ilgili bağlantıları yapılarak işleme aşlanır. 4.5.4. Ameliyata alınan bütün vakalar ameliyathanedeki oda birimine ait salon protokol defterine kayıt edilir. Ameliyata alınan hastanın dosyasına; AML.FR.02 (Anestezi kayıt fişi) AML.FR.03 (ameliyathane sarf malzeme formu), ve AML.FR.01 (Cerrahi ameliyat işlem formu) hastanın dosyasına konur. Ameliyat bitmeden önce YÖN.FR.36 (Güvenli cerrahi kontrol listesinin 4.bölümüameliyattan çıkmadan önceki kısmı kontrol edilerek doldurulur.ameliyat sırasında kan ve kan ürünü kullanım ihtiyacı doğarsa YÖN. TL.015(kan tranfüzyonu talimatına) göre hareket edilir.hastadan alınan Patoloji numuneleri ameliyathane hemşiresi tarafından yüksek sesle hasta adı, soyadı, numune
tanımı ve ayırt edici özellikler belirtilerek okunur ve etiketlenir. 4.5.5.Ameliyat yapılıp bittikten sonra cihazlar tekrar kullanıma hazır halde bırakılarak, cerrahi aletler tekrar kullanım için sterilizasyon ünitesine AML.FR.012 (Sterilizasyon teslim formu) doldurularak teslim edilir ve aynı şekilde teslim alınır Ameliyathane temizliği ilgili personel tarafından ENF.TL.08( hastane temizlik talimatının) sayfasına uygun uygun olarak gerçekleştirilir.aml.fr.14 (Ameliyathane günlük ve haftalık temizlik kontrol listesi) ameliyathane sorumlu hemşiresi ve ameliyathane hemşireleri tarafından kontrol edilir.ameliyathanedeki atıkların ayrıştırılması ve toplanması ATK.TL.001(tıbbi atık ve çöp toplama hizmeti) talimatına göre ameliyathane temizlik görevlisi tarafından yapılır.odada bulunan kirli çamaşırlar YÖN.TL.031(çamaşırların toplanması talimatına )uygun olarak yapılır. 4.5.6.Ameliyata giren ve çıkan hastanın düşmelere karşı gerekli önlemleri alınır. Hastanın güvenli bir şekilde sedyeye alınıp YÖN.TL.016(Hasta taşıma ve sevk talimatına) uygun olarak post op odasına nakli gerçekleştirilir.post op odasına alınan hastanın özelliğine göre gerekli paremetreler ve monitörizasyon değerlendirilmesi yapılır.hasta servise nakli hazır olduğunda servise haber verilir.hasta çıkış kapısından servis hemşiresine gerekli talimatlar sözlü ve yazılı YÖN.FR.36(güvenli cerrahi kontrol listesine) uygun olarak anestezi teknisyeni eşliğinde sedye ile teslim edilir. 4.6.Ameliyathanede enfeksiyon oluşumunun engellemesi için; 4.6.1. Ameliyathanede enfeksiyon oluşumunun engellemesi için ENF.TL.013 (Cerrahi Alan Enfeksiyonlarını Önleme Talimatı), ENF.TL.014( Cerrahi Profilaktik Antibiyotik kullanma Talimatı), ENF.TL.025 (Ameliyathane enfeksiyon önleme talimatı),,uygulamaları yapılır. 4.6.2.Steril alanın korunmasıyla ilgili; 4.6.2.1. Steril giyinen personel sadece steril alanda çalışır. 4.6.2.2.Steril alanı oluşturmak için steril örtüler (drape) kullanılır. 4.6.2.3.Steril alan kontaminasyon yönünden sürekli gözlenir. 4.6.2.4. Steril alana giren veya etrafından dolaşan kişiler sterilliğini bozmamaya özen gösterir. 4.6.2.5. Steril giyinmeyen personel steril alana 30 cm den fazla yaklaşmaz. 4.6.2.6. Ameliyat odası içinde gereksiz konuşma, gülme, öksürme gibi damlacık yayan davranışlardan kaçınılır. 4.6.2.7. Steril alan içerisine sadece steril olup uygun şekilde saklanıp taşınan ve sterilliği bozulmadan açılan malzemeler koyulur. 4.6.2.8. Paketi zedelenmiş, delik, son kullanma tarihi veya ne zaman steril edildiği belli olmayan, neme maruz kalan, filtresi olmayan konteynerda bulunan malzemenin sterilliğinden emin olunmaz ve kullanılmaz. 4.6.2.9. Steril giyinen personel ve yardımcı personel steril paketlerin bütünlüğü, maruziyet bantları, konteyner filtreleri, paket içindeki kimyasal indikatörlerin kontrolünden sorumludur. 4.6.2.10. Paslı ve üzerinde görünür kir bulunan malzeme steril olamaz. (Yeterli temizlik olmadan steril edilemez). 4.6.2.11. Paketler yırtılarak açılmaz, açma için yapılmış bölmelerden açılır. 4.6.2.12. Steril sıvı kullanılırken açılmış sıvının tamamı boşaltılır veya kalanı dökülür. 4.6.2.13. Steril giyinen personelin yüzü her zaman steril alana dönük olur. 4.6.2.14. Masa seviyesinin altı steril örtü serili olsa da steril kabul edilmez. 4.6.2.15. Boks önlüğünün omuz altından bele kadar olan ön göğüs kısmı, dirsekten 5 cm üstüne kadar kolları steril kabul edilir. Bel altı seviyesi, omuzlar, arka (sırt bölümü) steril kabul edilmez.
4.6.2.16. Steril giyinen personel ellerini her zaman bel seviyesinin üstünde tutar. 4.6.2.17. Steril giyinen personel yer değiştireceği zaman sadece sırtları değecek şekilde dönerek yer değiştirir. 4.6.2.18. Delinen veya kontamine olduğundan şüphelenilen eldiven hemen değiştirilir. 4.7Ameliyathanede kullanılan koruyucu ekipmanlar Koruyucu ekipman kullanım (YÖN.TL.020)göre kullanılır. talimatına 4.8.Servisin kırtasiye ve malzeme ihtiyacı hastane otomasyon sistemi üzerinden hastane ambarından istenir. Gerekli malzemeler görevli personel tarafından depodan alınır. 4.9.Servis Hemşire nöbetleri servis Sorumlu Hemşiresi tarafından (Hemşire Nöbet Çizelgesi) e 2 nüsha düzenlenir. Bu formun ilk nüshası servis panosuna asılır, diğer nüshası başhemşireliğe verilir. Aynı şekilde anestezi ve personel nöbet listeleri hazırlanır. 4.10. Ameliyathanede tamir ve onarım gereken cihazlar var ise TSY.FR.02(Arıza Bildirim Formu) formu düzenlenerek, teknik hizmetlere bildirilir. 5-SORUMLULUKLAR: Bu talimatın uygulamasından ameliyathane personeli,doktor,hemşire,anestezi teknisyeni, cihazları kullanan personel sorumludur. 6-EKLER: 6.1 AML.FR.02(Anestezi kayıt fişi) 6.2 AML.FR.03(ameliyathane sarf malzeme formu) 6.3 AML.FR.01 (Cerrahi ameliyat işlem formu) 6.4 TSY.FR.02(Arıza Bildirim Formu) 6.5. AML.FR.011(Spanç sayım formu) 6.6. AML.FR.011 (Sterilizasyon teslim formu) 6.7. YÖN.FR.036(güvenli cerrahi kontrol listesine) 6.8. AML.FR.014 (Ameliyathane günlük ve haftalık temizlik kontrol listesi 6.9. AML.FR.05(Ameliyathanedeki cihazların çalışma ve kontrol listesi) 6.10.YÖN.FR.026 ısı takip formu 6.11.AML.FR.09 (aneztezi güvenlik kontrol formu) HAZIRLAYAN:AMELİYATHANE SORUMLU HEKİMİ KONTROL EDEN:KALİTE YÖNETİM DİREKTÖRÜ ONAYLAYAN:BAŞHEKİM