DOMUZ PLEUROPNEUMONİSİ Dr. Kemal METİNER
Ekonomik kayıp Solunum güçlüğü Büyüme geriliği Ölüm (perakut ve akut form)
ETİYOLOJİ Actinobacillus pleuropneumoniae Gram negatif, kokobasil
ETİYOLOJİ Biyotipleri: Biyotip 1 ve Biyotip 2 serotip 2, 4, 7, 9, 13, 14 Serotip 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 15, Biyotip 1 in üremesi için Nicotinamid Adenin Dinucleotid e (NAD) ihtiyaç duyar
ETİYOLOJİ Actinobacillus pleuropneumoniae nın virulens faktörleri Kapsüler polisakkarit (CP) Lipopolisakkarit (LPS) Membran proteinleri (Tbp1 ve Tbp2) Fimbria proteinleri Ekzotoksinler ( Apx toksinleri )
ETİYOLOJİ Actinobacillus pleuropneumoniae 4 Apx toksinine sahiptir. Apx I güçlü hemolitik ve güçlü sitotoksiktir. Apx II zayıf hemolitik ve güçlü sitotoksiktir. Apx III nonhemolitik ve güçlü sitotoksiktir. Apx IV zayıf derecede hemolitiktir.! Serotip 1,5,9,10,11 in daha virulent olduğu saptanmıştır
Ülkeler Saptanan serotipler Dominant serotipler Arjantin 1, 2, 3, 5, 12 1. Avusturalya 1, 2, 3, 7, 12, 15 1 Belçika 2, 3, 6, 7, 8, 9, 11 3 Brezilya 1, 3, 4, 5, 7, 9 5, 3 Kanada 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 10, 12 1, 5, 7, 12 Şili 1, 5 1, 5 Hırvatistan 2, 7, 8, 9 2, 9 Çek cumhuriyeti 1, 2, 3, 5, 7, 8, 9, 11, 12 2, 9 Danimarka 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 10, 11, 12, 13, 14 2, 6 Fransa 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9, 10, 11, 12 2, 9, 11 Almanya 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9, 10 2, 7, 9 Macaristan 1, 2, 3, 5, 6, 7, 9, 10, 11, 12 1, 2, 3, 7 İtalya 1, 2, 3, 4, 5, 7 5 İrlanda 3 3 Japonya 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 9, 12 1, 2 Kore 2, 3, 5, 7 2, 5 Meksika 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 1, 8 Hollanda 1, 2, 3, 5, 7, 8, 9, 11 2, 9, 11 Norveç 2 2 Polanya 1, 2, 5, 9 1, 9 İspanya 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 12 2, 4, 7 İsveç 2, 3, 4 2 İsviçre 2, 3, 7, 9 2 Tayvan 1, 2, 3, 5 1, 5 İngiltere 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 10 3 ABD 1, 3, 5, 7, 8, 9 1, 5 Venezuella 1, 2, 3, 4, 6, 7 1 Finlandiya 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 2, 3 Türkiye 12 12
ETİYOLOJİ Üreme özelliği NAD lı PPLO agar NAD lı Tryptik Soy agar NAD lı Columbia agar NAD lı Kanlı agar 37 C de 24-48 saat mikroaerobik
ETİYOLOJİ PPLO agar da S tipi koloniler
EPİZOOTİYOLOJİ İnkubasyon süresi 2-5 gündür. Bulaşıcı ve solunum yolu infeksiyonu Kapalı yetiştiricilikte yaygın
EPİZOOTİYOLOJİ İnfeksiyon kaynağı Saçılma solunum Kronik infekte hayvanlar Gizli infekte domuzlar Tüm yaş grubu özellikle gelişme dönemi RİSK grubu Ortalama letal doz 10 4 10 5
EPİZOOTİYOLOJİ Bulaşma Kronik Gizli infekte domuzlar burun buruna temas indirekt bulaşma kontamine çiftlik personeli kıyafetleri
EPİZOTİYOLOJİ Hazırlayıcı Faktörler Dengesiz ve yetersiz beslenme Ani iklim değişikleri Yazın en düşük, kışın en yüksek Nakliye Kış rüzgarları Morbiditenin %50 Mortalite %1 10
PATOGENEZ Aerogen infeksiyon Alveoler epitellere yapışma LPS Fimbria Endogen infeksiyon Çoğalma Doku hasarı LPS, Sitotoksin, Hemolysin Tbp ve kapsül
SEMPTOMLAR Perakut formda İştahsızlık, kusma, solunum güçlüğü Kalp yetmezliği, dolaşım bozukluğu Kaslarda sertlik ve topallık Deride syanoz 24 saat içinde ölüm
SEMPTOMLAR Akut formda 41,5 C üzerinde ateş ve solunum güçlüğü Kesik kesik öksürük Hemorajik ve nekrotik pneumoni Fibrinli pleuritis Köpek oturuşu Topallık, şuur bulanıklığı Burundan köpüklü kan gelmesi
SEMPTOMLAR Kronik formda Aralıklı öksürük Kilo alamama Normal yaşamlarına devam A.pp fimbriaları tonsil
Nekropsi Bulguları Akut / Perakut Tek veya çift taraflı hemorajik nekrotik pneumoni odakları Bronşlarda ve traheade kanlı, köpüklü seröz eksudat Fibrinli pleuritis Kronik Akciğer de büyük sert kitleler nekrotik odakları pleuraya yapışması
TANI Laboratuvar Tanı İnceleme örneği Akciğer, tonsil, nasal swab,kan Bakterioskopi Gram (-) pleomorfik kokobasiller Kültür NAD ilaveli PPLO agar 24 48 saat 37 C Mikroaerobik S tipi koloniler
Laboratuvar Tanı Gram boyama Gram (-) pleoromorfik kokobasiller
Laboratuvar Tanı Satellit oluşturma özelliği NAD sız % 7 defibrine koyun kanlı agara ekimi yapılıp, ekim çizgilerine çapraz olarak, Staphylococcus aureus veya Staphylococcus intermedius un ekimi yapılır. İnkubasyon sonunda, S.aureus ve S.intermedius ekim hattına yakın yerlerde üreme
Laboratuvar Tanı CAMP testi NAD sız % 7 koyun kanlı agarda S.aureus un üzerine sinerjik etki yapması, hemoliz etkisini arttırması NAD lı % 7 defibrine koyun kanlı agarda üreme hemoliz biyokimyasal aktiviteleri karbonhidratlara etkileri İdentifikasyon
Serolojik Tanı * Komplement Fikzasyon (CF) * 2-Mercaptoetanol tüp aglutinasyon(2-meta) * ELISA * ELISA çok hassas ve güvenilir Seropozitif olan hayvanlar sürüden çıkarılır!!!
Moleküler Tanı * PCR!!! TEDAVİ *Antibiyogram sonucu
Koruma Kontrol * Hijyen * Ayrı barınaklar * Dengeli ve yeterli beslenme *Serolojik yoklama * All-in-all-out prensibi yetiştiricilik
Aşı Ticari aşılar * Uzun süreli koruma sağlamaz * Akut ve kronik infeksiyonlarda azalma * Kayıpların önlenmesi Ticari aşılar 14 gün arayla iki doz Yavru domuzlara 20 kg kadar ; 3 ml s.c kulak arkasına 20 kg mın üstündeki ; 5 ml s.c kulak arkasına
Domuzlarda Streptococcus suis İnfeksiyonu menenjit artrit, pneumoni, endokardit, abortuslar genç domuzlarda ani ölümler zoonoz
Etiyoloji Streptococcus suis Lancefield grup D, diplococ / kısa zincirler halinde görülen Gram pozitif kok, hemolitik*, fakültatif aerob bir bakteridir.
Etiyoloji kapsüler antijenlerine göre 35 serotip (Serotip-1...serotip 34) S. suis serotip-2!!! Tüm serotipleri hastalık oluşturmadığı gibi, aynı serotipe ait izolatlar da farklı infeksiyonlara neden olabilmektedir.
Epizootiyoloji İngiltere ve Hollanda İskandinav ülkeleri, Almanya, Belçika, İrlanda, İspanya, Kanada, Japonya, Çin, Avusturalya ve Amerika... Avrupa ülkelerinde S. suis serotip 1-9 dağılım bölgelere ve yıllara göre değişmekte
Epizootiyoloji morbidite %1-50 mortalite %0-5... %20 4-12 haftalık (özellikle 6 haftalık) domuzlar tonsiller (özellikle palatine tonsil), burun boşluğu genital ve sindirim sistemi subklinik taşıyıcı domuzlar infekte dişi domuzlar
Epizootiyoloji yetersiz havalandırma kalabalık diğer stres faktörleri hazırlayıcı faktörler Etken, dışkı, toz, ve karkaslarda uzun süre canlı kalır Bulaşma... solunum ve sindirim yolu duyarlı hayvanlar göbek, genital ve sindirim kanalı, derideki yaralar, yemler, sinekler vs. ile de infekte olabilirler
Semptomlar Perakut ; ani ölümler Akut ; yüksek ateş, depresyon, anoreksia, ataksi, inkoordinasyon, titremeler, körlük, işitme kaybı, artritis, topallık, yavru atımı gibi farklı semptomlar Kronik ; topallık, merkezi sinir sistemine ait kalıcı bulgular
Tanı: Klinik tanı Nekropsi bulguları Perakut olgularda Akut-kronik olgularda ani ölüm lenf nodüllerinde, akciğerlerde kanamalar, fibrinli pneumoni, pleuritis, ensefalit bulguları (beyinde ödem ve kanamalar), artritis olgularında; synovial kan damarlarında genişleme, hiperemi, synovial membranlarda kalınlaşmalar, synovial sıvıda artış ve irin
Kalp...valvular endocarditis
Abselerle karakterize kronik pneumoni Mycoplasma spp. ve Streptococcus suis.
Beyinde hemorajiler
Laboratuvar Tanı: tonsillerden etken izolasyonu hastalığın belirtilerine göre lezyon görülen diğer organlardan da örnekler at ya da koyun kanı ilave edilmiş kanlı agar 24-48 saatlik inkubasyon süresi sonuda 1-2 µm çapında küçük, hemolitik (koyun kanlı agarda α-hemoliz, at kanlı agarda β-hemoliz) mukoid koloniler biyokimyasal testler ve serolojik testler
Tedavi Antibiyotik???? özellikle antibiyotik direnç Korunma-kontrol aşı??? predisopze faktörler ortadan kaldırılmalı
İnsanlarda S. suis İnfeksiyonu meningitise ve/ veya sağırlık ve çift görme gibi bozuklukları takiben septisemi %50-70 inde kalıcı sağırlık artritis, akut gastroenterit, endokardit ve ölüm Bulaşma risk grubu deri yoluyla ya da direkt solunum yoluyla