Prof. Dr. Nuray EKŞİ Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Milletlerarası Özel Hukuk Anabilim Dalı Başkanı Milletlerarası Özel Hukuka İlişkin Temel Mevzuat Kanunlar İhtilâfı Ülkelerarası Evlat Edinme Uluslararası Çocuk Kaçırma Sınıraşan Velayet Yabancı Ülkelerde Düzenlenen Resmi Belgeler Milletlerarası Tebligat Milletlerarası İstinabe Yabancılık Unsuru Taşıyan Davalarda Teminat Yabancı Mahkeme ve Hakem Kararlarının Tanınması Tenfizi Milletlerarası Ticari Tahkim Vatandaşlık Hukuku Yabancılar Hukuku Antlaşma Metinleri Antlaşmalara Taraf Devletlerin Listesi Kanunlar Yönetmelikler Tebliğler Bakanlar Kurulu Kararları Adalet Bakanlığı Genelgeleri 10. Baskı
Yayın No : 3380 Hukuk Dizisi : 1682 9. Baskı Kasım 2015 İSTANBUL 10. Baskı Eylül 2016 İSTANBUL ISBN 978-605 - 333-699 - 0 Cop yright Bu ki ta bın bu ba sısı nın Tür ki ye de ki ya yın hak la rı BE TA Ba sım Ya yım Da ğı tım A.Ş. ye ait tir. Her hak kı sak lı dır. Hiç bir bö lü mü ve pa rag rafı kıs men ve ya ta ma men ya da özet ha lin de, fo to ko pi, fak si mi le ve ya baş ka her han gi bir şe kil de ço ğal tı la maz, da ğı tı la maz. Nor mal öl çü yü aşan ik ti bas lar ya pı la maz. Nor mal ve ka nu nî ik ti bas lar da kay nak gös te ril me si zo run lu dur. Dizgi Baskı-Cilt : Beta Basım A.Ş. : Birlik Fotokopi Baskı Ozalit Gıda San. Tic. Ltd. fiti. Nispetiye Mah. Birlik Sokak No: 2 Nevin Arıcan Plaza 1. Levent/Beşiktaş/ ST. Tel: (0-212) 269 30 00 (Sertifika No. 20179) Kapak Tasarım : Gökhan Ayrancı Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş. (Sertifika No: 16136) Narlıbahçe Sokak No: 11 Cağaloğlu - İSTANBUL Tel : (0-212) 511 54 32-519 01 77 Fax: (0-212) 511 36 50 www.betayayincilik.com
Önsöz iii ONUNCU BASIYA ÖNSÖZ Milletlerarası özel hukuk alanına ilişkin antlaşmaların ve yasal düzenlemelerin kapsamı azımsanmayacak boyuta ulaşmıştır. Dolayısıyla derlememizde bu alana ilişkin antlaşmaların ve yasal düzenlemelerin tamamını bir araya toplamak yerine temel metinler konularına göre tasnif edilerek belirli başlıklar altında bir araya getirilmiştir. Milletlerarası özel hukuka ilişkin temel metinlere her geçen gün bir yenisi eklenmektedir. Nitekim Türkiye 2016 yılında milletlerarası özel hukuka ilişkin iki antlaşmayı onaylamıştır. Bu antlaşmalardan biri, Velayet Sorumluluğu ve Çocukların Korunması Hakkında Tedbirler Yönünden Yetki Uygulanacak Hukuk, Tanıma, Tenfiz ve İşbirliğine Dair Sözleşme dir. Türkiye nin söz konusu antlaşmaya taraf olması sebebiyle derlememize sınıraşan velayet başlığı altında yeni bir bölüm eklenmiştir. 2016 yılında onaylanan ikinci, antlaşma Çocuk Nafakası ve Diğer Aile Nafaka Türlerinin Uluslararası Tahsiline İlişkin Sözleşme dir. Her iki antlaşmanın metni ile bu antlaşmalara taraf olan devletlerin listesi derlememize ilave edilmiştir. Bu basıda ayrıca, Türkiye nin onayladığı milletlerarası antlaşmalara taraf olan devletlerin listeleri alfabetik sıraya göre yeniden hazırlanmış ve güncelleştirilmiştir. Ayrıca 2016 yılında yürürlüğe giren ve 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunu yürürlükten kaldıran 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu ile Geçici Koruma Sağlanan Yabancıların Çalışma İzinlerine Dair Yönetmelik mevzuata eklenmiştir.
iv Milletlerarası Özel Hukuka İlişkin Temel Mevzuat Derlemede yer alan Lahey antlaşmalarına taraf devletlerin listeleri İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Milletlerarası Hukuk Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi Ceren Karagözoğlu ve Araştırma Görevlisi Ceren Ertürk tarafından hazırlanmıştır. 1951 Cenevre Konvansiyonu ve bu Konvansiyona ek 1967 Protokolü ne taraf olan devletlerin listeleri ise Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Milletlerarası Özel Hukuk Anabilim Dalı nda görevli doktora öğrencisi Hasan Can Çağlayan tarafından yapılmıştır. Katkılarından dolayı Ar. Gör. Ceren Karagözoğlu na, Ar. Gör. Ceren Ertürk e, Hasan Can Çağlayan a; tashihlerde yardımcı olan Av. Emre Bilginoğlu na; derlemenin kısa sürede yayınlanmasını sağlayan Beta yayınevinin değerli Yöneticisi Sayın Seyhan Satar a; dizgisini özenle gerçekleştiren Sayın Veysel Çoşkun a ve kapak tasarımını yapan Sayın Gökhan Ayrancı ya içten teşekkür ederim. Prof. Dr. Nuray EKŞİ Çekmeköy, Eylül 2016
Önsöz v DOKUZUNCU BASIYA ÖNSÖZ Bu basıda, Türkiye nin taraf olduğu milletlerarası antlaşmalara taraf olan devletlerin listelerinin yanı sıra Türk vatandaşlarına uygulanan vize rejimi ile Türkiye nin yabancılara uyguladığı vize rejimine ilişkin bilgiler güncelleştirilmiş; Yabancıların Çalışma İzinler Hakkında 4817 sayılı Kanun ile bu Kanuna ilişkin Yönetmelikte yapılan değişikliklerin yanı sıra Pasaport Kanunu nda yapılan değişiklikler metne işlenmiş; ayrıca Pasaport Kanunu nun Uygulanmasına Dair Yönetmelik mevzuata eklenmiştir. Mevzuatın sekizinci basısından sonra 2014 yılında Türkiye ye İltica Eden veya Başka Bir Ülkeye İltica Etmek Üzere Türkiye den İkamet İzni Talep Eden Münferit Yabancılar ile Topluca Sığınma Amacıyla Sınırlarımıza Gelen Yabancılara ve Olabilecek Nüfus Hareketlerine Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır. Bu nedenle söz konusu yönetmelik mevzuattan çıkarılmıştır. Ayrıca 2014 yılında yürürlüğe giren Geçici Koruma Yönetmeliği nin yanı sıra Kabul ve Barınma Merkezleri ile Geri Gönderme Merkezlerinin Kurulması, Yönetilmesi, İşletilmesi, İşlettirilmesi ve Denetimi Hakkında Yönetmelik mevzuata eklenmiştir. Kabul ve Barınma Merkezleri ile Geri Gönderme Merkezlerinin Kurulması, Yönetilmesi, İşletilmesi, İşlettirilmesi ve Denetimi Hakkında Yönetmelik 22 Nisan 2014 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Aslında bu Yönetmelik ile 1981 yılından beri yürürlükte olan Mülteci Misafirhaneleri Yönetmeliği nin yürürlükten kaldırılması gerekiyordu. Sözkonusu Yönetmeliğin yürürlükten kaldırılması sevhen unutulmuştur. Mülteci Misafihaneleri Yönetmeliği nin yürürlükten kaldırılması için Kabul ve Barınma Merkezleri ile Geri Gönderme Merkezlerinin Kurulması, Yönetilmesi, İşletilmesi, İşlettirilmesi ve Denetimi Hakkında Yönetmelik e ek bir madde konulması için çalışma yapıldığından Mülteci Misafirhaneleri Yönetmeliği mevzuattan çıkarılmıştır.
vi Milletlerarası Özel Hukuka İlişkin Temel Mevzuat Kitabın kısa sürede yayınlanmasını sağlayan Beta yayınevinin değerli Yöneticisi Sayın Seyhan Satar a; Kitabın dizgisini ve kapak tasarımını özenle gerçekleştiren Sayın Gülgonca Çarpık a içten teşekkür ederim. Prof. Dr. Nuray EKŞİ Ekim 2015, Çekmeköy SEKİZİNCİ BASIYA ÖNSÖZ Bu basıda, Türkiye nin taraf olduğu milletlerarası antlaşmalara taraf olan devletlerin listelerinin yanı sıra Türk vatandaşlarına uygulanan vize rejimi ile Türkiye nin yabancılara uyguladığı vize rejimine ilişkin bilgiler güncelleştirilmiş; Suriye ve Mısır da yaşanan gelişmeler dikkate alınarak Muharip Yabancı Ordu Mensuplarından Türkiye ye İltica Edenler Hakkında Kanun ile Muharip Yabancı Ordu Mensuplarından Türkiye ye Kabul Edilenler Hakkında Yönetmelik derlemeye eklenmiştir. Ayrıca yabancıların çalışma haklarına ilişkin mevzuat kısmına Yabancı Sağlık Meslek Mensuplarının Türkiye de Özel Sağlık Kuruluşlarında Çalışma Usul ve Esaslarına Daire Yönetmelik de eklenmiştir. Kitabın basısının kısa sürede gerçekleşmesini sağlayan Beta yayınevinin değerli Yöneticisi Sayın Seyhan Satar a; kitabın dizgisini ve kapak tasarımını özenle gerçekleştiren Sayın Gökhan Ayrancı ya teşekkür ederim. Prof. Dr. Nuray EKŞİ Ağustos 2013, Çekmeköy YEDİNCİ BASIYA ÖNSÖZ Milletlerarası özel hukuka ilişkin temel mevzuatın derlendiği eserimizin altıncı basısından sonra gerçekleşen önemli bir değişiklik, 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu nun 11 Nisan 2013 tarihinde Resmî Gazete de yayınlanmasıdır. 2008 yılında İçişleri Bakanı nın onayı ile kurulan, kısaca Göç ve İltica Bürosu olarak anılan İçişleri Bakanlığı Müste şarlık Göç ve İltica Mevzuatı ve İdari
Önsöz vii Kapasitesini Geliştirme ve Uy gulama Bürosu, mevcut yasal düzenlemelerdeki eksiklikleri gidermek ve güncelliğini yitiren hükümlerin yerine yeni hükümler ihdas etmek üzere Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu Taslağı nı hazırla mıştır. Bakanlar Kurulu tarafından imzalandıktan sonra, Mayıs 2012 tarihinde TBMM ye sunulan YUKK Tasarısı, esas ve tali komisyon lardan, çok az bir değişiklikle geçmiştir. 4 Nisan 2013 tarihinde TBMM de kabul edilen ve 11 Nisan 2013 tarihinde Resmî Gazete de yayınlanan YUKK, esas olarak üç kısımdan oluşmaktadır: Birinci kısım, yabancıların giriş, ikamet, seyahat ve sınırdışı edilmelerine; ikinci kısım, uluslararası koruma yani iltica alanına ve üçüncü kısım ise, göç ve ilticanın idarî yapısına ilişkindir. YUKK un 125. maddesine göre, atama ve personele ilişkin hükümleri düzenleyen Beşinci Kısmı Resmî Gazete de yayımı tarihinde; diğer hükümleri yayımı tarihinden bir yıl sonra yürürlüğe girecektir. 6458 sayılı YUKK ile, 11 Nisan 2014 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, Pasaport Kanunu ve Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun başta olmak üzere bazı kanunlarda değişiklikler yapılmıştır. Ayrıca yine 11 Nisan 2014 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Yabancıların Türkiye de İkamet ve Seyahatleri Hakkındaki Kanun yürürlükten kaldırılmıştır. Bu basıda, başta YUKK olmak üzere yeni yasal düzenlemeler ile mevzuat değişiklikleri derlemeye eklenmiş; Türkiye nin onayladığı milletlerarası antlaşmalara taraf olan devletlerin listeleri ve sözkonusu antlaşmalara ilişkin Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan genelgeler güncelleştirilmiş; mevzuat değişiklikleri sebebiyle alt konu başlıklarında değişiklikler yapılmıştır. Kitabın basısının kısa sürede gerçekleşmesini sağlayan Beta Yayınevinin değerli yöneticisi Sayın Seyhan Satar a; dizgisini ve kapak tasarımını özenle gerçekleştiren Sayın Gökhan Ayrancı ya teşekkür ederim. 18 Nisan 2013, Çekmeköy Prof. Dr. Nuray EKŞİ
viii Milletlerarası Özel Hukuka İlişkin Temel Mevzuat ALTINCI BASIYA ÖNSÖZ Türk mevzuatında son yıllarda yoğun bir şekilde gerçekleştirilen değişiklik çalışmaları milletlerarası özel hukuk alanında da etkisini göstermiştir. Bu basıda, yeni yasal düzenlemeler ile mevzuat değişiklikleri derlemeye eklenmiş; Türkiye nin onayladığı milletlerarası antlaşmalara taraf olan devletlerin listeleri ve sözkonusu antlaşmalara ilişkin Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan genelgeler güncelleştirilmiş; Anayasa Mahkemesi nin muhtelif mevzuata ilişkin iptal kararları metne işlenmiş ve mevzuat değişiklikleri sebebiyle alt konu başlıklarında değişiklikler yapılmıştır. Derlemenin altıncı basısının kısa sürede gerçekleşmesini sağlayan Oniki Levha Yayınevinin değerli yöneticisi Sayın Erol Öz e teşekkür ederim. Prof. Dr. Nuray EKŞİ Eylül 2012, Çekmeköy BEŞİNCİ BASIYA ÖNSÖZ Derlememizde, milletlerarası özel hukuka ilişkin mevzuat ve antlaşmalar, konularına göre tasnif edilerek bir araya getirilmiş; ayrıca milletlerarası antlaşmalara taraf olan devletlerin listeleri eklenmiştir. Bazı milletlerarası antlaşmaların uygulanmasında rehber niteliği taşıyan ve Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dışilişkiler Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan genelgeler de çalışmaya eklenmiştir. Ayrıca yabancı gerçek ve tüzel kişilerin Türkiye de taşınmaz mal edinmesini düzenleyen hükümlerin yorumlanması ve uygulanmasında hayati önem taşıyan Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü genelgeleri ilgili bölümde bir araya toplanmış; yabancıların, Türkiye genelinde taşınmaz mal edindikleri illere, taşınmaz malların miktarına ve yabancıların vatandaşlıklarına göre taşınmaz mal oranlarının dağılımına ilişkin istatistiklere yer verilmiştir. Derlememizin beşinci basısında, mevzuat değişiklikleri metne işlenmiş; milletlerarası antlaşmalara taraf olan devletlere ilişkin lis
Önsöz ix telerin yanı sıra Emniyet Genel Müdürlüğü Hudut İltica ve Yabancılar Şubesi tarafından hazırlanan vize rejimine ilişkin genelgeler ile Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan yabancıların taşınmaz mal iktisabına ilişkin genelgeler ve istatistikler güncelleştirilmiştir. Ayrıca 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun un gerekçesi ile önceki basılarda yer almayan bazı yasal düzenlemeler derlemeye eklenmiştir. Derlemenin dizgisini ve basısını gerçekleştiren On İki Levha Yayınevinin değerli yöneticisi Sayın Erol Öz e teşekkür ederim. Prof. Dr. Nuray EKŞİ Bostancı, 15 Eylül 2010 DÖRDÜNCÜ BASIYA ÖNSÖZ Üçüncü basısı kısa sürede tükenen derlememizin bu basısında, Türkiye nin onayladığı milletlerarası antlaşmalara taraf olan devletlerin listeleri güncelleştirilmiştir. Derlemenin dördüncü basısını gerçekleştiren On İki Lehva Yayınevinin değerli yöneticisi sayın Erol Öz e teşekkür ederim. Prof. Dr. Nuray EKŞİ Ocak 2010, Bostancı ÜÇÜNCÜ BASIYA ÖNSÖZ Türk mevzuatında son yıllarda yoğun bir şekilde gerçekleştirilen değişiklik çalışmaları milletlerarası özel hukuk alanında da etkisini göstermiştir. 12.6.2009 tarihinde 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu (TVK) yürürlüğe girmiş ve 1964-2009 yılları arasında yürürlükte kalan 403 sayılı Kanunu yürürlükten kaldırılmıştır. Bu basıda, başta 5901 sayılı TVK olmak üzere yeni yasal düzenlemeler ile mevzuat değişiklikleri derlemeye eklenmiş; Türkiye nin onayladığı milletlerarası antlaşmalara taraf olan devletlerin listeleri güncelleştirilmiş; Anayasa Mahkemesi nin muhtelif mevzuata ilişkin iptal kararları metne işlen
x Milletlerarası Özel Hukuka İlişkin Temel Mevzuat miş ve mevzuat değişiklikleri sebebiyle yeni konu başlıkları belirlenmiştir. Derlemenin üçüncü basısının kısa sürede gerçekleşmesini sağlayan On İki Levha Yayınevinin değerli yöneticisi Sayın Erol Öz e teşekkür ederim. Prof. Dr. Nuray EKŞİ Eylül 2009, Bostancı İKİNCİ BASIYA ÖNSÖZ Oldukça kısa bir sürede basısı tükenen eserimizin bu basısında, içindekiler kısmının ana başlıkları daha ayrıntılı hale getirilmiş; Yabancı Sermayeli Şirketlerin Taşınmaz Edinimine İlişkin Yönetmelik ile Türk Vatandaşlığı Kanunu Tasarısı mevzuata eklenmiştir. Türkiye genelinde yabancıların taşınmaz mal edindikleri illere; taşınmaz mal miktarlarına ve yabancıların vatandaşlıklarına göre taşınmaz mal oranlarının dağılımına ilişkin olarak Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan grafikler de derlemeye dahil edilmiştir. Ayrıca milletlerarası antlaşmalara taraf devletlerin listelerindeki basım hataları düzeltilmiştir. Derlemenin ikinci dizgisini ve basısını kısa sürede gerçekleştiren On İki Levha Yayınevi nin değerli yöneticisi Sayın Erol Öz e teşekkür ederim. Prof. Dr. Nuray EKŞİ 15 Aralık 2008, Bostancı BİRİNCİ BASIYA ÖNSÖZ Kanunlar ihtilâfı, milletlerarası usul hukuku, vatandaşlık ve yabancılar hukukuna ilişkin mevzuat metinlerinin bir kısmı seçilerek, konularına göre tasnif edilmiş ve dokuz bölüm altında toplanmıştır. Mevzuat metinlerinin yanı sıra, başta Adalet Bakanlığı olmak üzere İçişleri Bakanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü Yabancılar Hudut İlti
Önsöz xi ca Şubesi, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan yönetmelikler ve genelgeler de uygulamanın daha iyi yansıtılabilmesi için derlemeye eklenmiştir. Türkiye nin taraf olduğu iki veya çok taraflı milletlerarası antlaşmaların uygulanmasında, bu antlaşmalara taraf olan diğer devletlerin bilinmesi büyük önem taşımaktadır. Bu öneminden dolayı her bir milletlerarası antlaşmaya taraf olan devletlerin listesi de çalışmaya dahil edilmiştir. Bu çalışma, öğrencilerin, milletlerarası özel hukuk dersleri esnasında yapılan pratik çalışmalarda, kaynak ihtiyacını karşılamak anlayışı içinde hazırlanmıştır. Derlemenin oldukça kısa bir sürede basılması hususunda gösterdiği çabalar için, On İki Levha Yayınevi nin değerli yöneticisi Sayın Erol Öz e teşekkür ederim. Derlemenin, faydalı olmasını temenni ederim. Prof. Dr. Nuray EKŞİ 1 Ekim 2008, Bostancı
İÇİNDEKİLER Onuncu Basıya Önsöz...iii Dokuzuncu Basıya Önsöz... v Sekizinci Basıya Önsöz... vi Yedinci Basıya Önsöz... vi Altıncı Basıya Önsöz...viii Beşinci Basıya Önsöz...viii Dördüncü Basıya Önsöz... ix Üçüncü Basıya Önsöz... ix İkinci Basıya Önsöz... x Birinci Basıya Önsöz... x Birinci Bölüm MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK VE USUL HUKUKU HAKKINDA KANUN I. Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun... 3 Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanunun Gerekçesi... 23 İkinci Bölüm VASİYETNAMENİN ŞEKLİNE UYGULANACAK HUKUK I. Vasiyet Tasarruflarının Biçimine İlişkin Kanun Uyuşmazlıkları Konusunda Sözleşme... 69 Vasiyet Tasarruflarının Biçimine İlişkin Kanun Uyuşmazlıkları Konusunda Sözleşmeye Taraf Devletler... 75
xiv Milletlerarası Özel Hukuka İlişkin Temel Mevzuat Üçüncü Bölüm YABANCI HUKUK HAKKINDA BİLGİ EDİNİLMESİ I. Yabancı Hukuk Hakkında Bilgi Edinilmesine Dair Avrupa Sözleşmesi... 79 I IV. Yabancı Hukuk Hakkında Bilgi Edinilmesine İlişkin Avrupa Sözleşmesine Taraf Devletler... 86 Yabancı Hukuk Hakkında Bilgi Edinilmesine Dair Avrupa Sözleşmesine Ek Protokol... 88 Yabancı Hukuk Hakkında Bilgi Edinilmesine Dair Avrupa Sözleşmesine Ek Protokole Taraf Devletler... 93 V. Yabancı Hukuk Hakkında Bilgi Edinilmesine Dair Avrupa Sözleşmesinin Uygulanması Hakkında Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünün Genelgesi (Genelge No: 67/1)... 95 Dördüncü Bölüm ÜLKELERARASI EVLAT EDİNME I. Çocukların Korunması ve Ülkelerarası Evlat Edinme Konusunda İşbirliğine Dair Sözleşme... 103 Çocukların Korunması ve Ülkelerarası Evlat Edinme Konusunda İşbirliğine Dair Sözleşmeye Taraf Devletler... 118 Beşinci Bölüm ULUSLARARASI ÇOCUK KAÇIRMA I. Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Sözleşme... 123 I Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Sözleşmeye Taraf Devletler... 137 Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukukî Yön ve Kapsamına Dair Kanun... 140
İçindekiler xv IV. Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Lahey Sözleşmesinin Uygulanmasına İlişkin Adalet Bakanlığı Genelgesi (Genelge No: 65/2)... 148 Altıncı Bölüm SINIRAŞAN VELAYET I. Velayet Sorumluluğu ve Çocukların Korunması Hakkında Tedbirler Yönünden Yetki Uygulanacak Hukuk, Tanıma Tenfiz ve İşbirliğine Dair Sözleşme... 167 Velayet Sorumluluğu ve Çocukların Korunması Hakkında Tedbirler Yönünden Yetki Uygulanacak Hukuk Tanıma, Tenfiz ve İşbirliğine Dair Sözleşmeye Taraf Devletler... 189 Yedinci Bölüm YABANCI ÜLKELERDE DÜZENLENEN RESMİ BELGELER I. Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi... 195 I IV. Yabancı Resmî Belgelerin Tasdik Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine Taraf Olan Devletler... 201 Diplomasi ve Konsolosluk Memurlarınca Düzenlenen Belgelerde Onay İşleminin Kaldırılmasına Dair Avrupa Sözleşmesi... 206 Diplomasi ve Konsolosluk Memurlarınca Düzenlenen Belgelerde Onay İşleminin Kaldırılmasına Dair Avrupa Sözleşmesine Taraf Devletler... 209 V. Yabancı Resmî Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi Hakkında Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Genelgesi (Genelge No: 68/1)... 211
xvi Milletlerarası Özel Hukuka İlişkin Temel Mevzuat Sekizinci Bölüm MİLLETLERARASI TEBLİGAT I. Tebligat Kanunu (Milletlerarası Tebligata İlişkin Hükümler)... 217 I IV. Tebligat Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik (Milletlerarası Tebligata İlişkin Hükümler)... 220 Hukukî veya Ticarî Konularda Adlî ve Gayri Adlî Belgelerin Yabancı Memleketlerde Tebliğine Dair Sözleşme... 225 Hukukî ve Ticarî Konularda Adlî ve Gayriadlî Belgelerin Yabancı Ülkelere Tebliğine Dair Sözleşmeye Taraf Devletler... 239 V. Yurt Dışı Tebligat ve İstinabe Taleplerinde Uyulması Gereken Usul ve Esaslara İlişkin Adalet Bakanlığı Tebliği... 241 VI. Hukuki Alanda Uluslararası Adli Tebligat İşlemleri Hakkında Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Genelgesi (Genelge No: 63/3)... 247 Dokuzuncu Bölüm MİLLETLERARASI İSTİNABE I. Hukukî veya Ticarî Konularda Yabancı Memleketlerde Delil Sağlanması Hakkında Sözleşme... 323 Hukukî ve Ticarî Konularda Yabancı Ülkelerde Delil Sağlanması Hakkında Sözleşmeye Taraf Devletler... 336
İçindekiler xvii Onuncu Bölüm MİLLETLERARASI TEBLİGAT MİLLETLERARASI İSTİNABE YABANCILIK UNSURU TAŞIYAN DAVALARDA TEMİNAT YABANCI MAHKEME VE HAKEM KARARLARININ TANINMASI TENFİZİ KONULARINDA ORTAK HÜKÜMLER İÇEREN ANTLAŞMALAR I. Adlî Yardım Taleplerinin İletilmesine İlişkin Avrupa Sözleşmesi... 341 I IV. Adlî Yardım Taleplerinin İletilmesine İlişkin Avrupa Sözleşmesine Taraf Devletler... 346 Adli Yardım Taleplerinin İletilmesine İlişkin Avrupa Sözleşmesine Ek Protokol... 348 Adlî Yardım Taleplerinin İletilmesine İlişkin Avrupa Sözleşmesine Ek Protokole Taraf Devletler... 353 V. Adli Yardım Taleplerinin İletilmesine İlişkin Avrupa Sözleşmesinin Uygulanması Hakkında Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Genelgesi (Genelge No: 66/1)... 354 VI. Hukuk Usulüne Dair Sözleşme... 361 V Hukuk Usulüne Dair Sözleşmeye Taraf Devletler... 371 VI Hukukî Ticarî ve Cezaî Konularda İki Taraflı Adlî Yardımlaşma Antlaşmalarının Listesi... 373 Onbirinci Bölüm NAFAKA ALACAKLARININ YABANCI ÜLKELERDE TAHSİLİ I. Nafaka Alacaklarının Yabancı Memleketlerde Tahsiline İlişkin Sözleşme... 389 A. Nafaka Alacaklarının Yabancı Memleketlerde Tahsili ile İlgili Sözleşmenin Metni... 389 B. Nafaka Alacaklarının Yabancı Memleketlerde Tahsili ile İlgili Sözleşmeye Taraf Devletler... 398
xviii Milletlerarası Özel Hukuka İlişkin Temel Mevzuat C. Nafaka Alacaklarının Yabancı Memleketlerde Tahsili ile İlgili Sözleşmeye İlişkin Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Genelgesi (Genelge No: 64/2)... 401 Çocuk Nafakası ve Diğer Aile Nafaka Türlerinin Uluslararası Tahsiline İlişkin Sözleşme... 414 A. Çocuk Nafakası ve Diğer Aile Nafaka Türlerinin Uluslararası Tahsiline İlişkin Sözleşmenin Metni... 414 B. Çocuk Nafakası ve Diğer Aile Nafaka Türlerinin Uluslararası Tahsiline İlişkin Sözleşmeye Taraf Devletler... 460 Onikinci Bölüm MİLLETLERARASI TİCARİ TAHKİM I. Milletlerarası Tahkim Kanunu... 465 Milletlerarası Ticari Hakemlik Konusundaki 21 Nisan 1961 Tarihinde Cenevre de Yapılan Avrupa Sözleşmesi... 485 I Milletlerarası Ticari Hakemlik Konusundaki 21 Nisan 1961 Tarihinde Cenevre de Yapılan Avrupa Sözleşmesine Taraf Devletlerin Listesi... 495 IV. Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve İcrası Hakkında 10 Haziran 1958 Tarihinde New York ta Yapılan Konvansiyon... 497 V. Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve İcrası Hakkında 10 Haziran 1958 Tarihinde New York ta Yapılan Sözleşme ye Taraf Devletler... 503 Onüçüncü Bölüm VATANDAŞLIK HUKUKU TÜRK VATANDAŞLIĞININ KAZANILMASI, KAYBI VE İSPATI I. Türk Vatandaşlığı Kanunu... 511 Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik... 525
İçindekiler xix I Türk Vatandaşı ile Evlenme Nedeniyle Türk Vatandaşlığının Kazanılmasına ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Vatandaşlarının Türk Vatandaşlığını Kazanmalarına İlişkin Yönetmelik... 567 ÇİFTE VATANDAŞLIĞA SAHİP KİŞİLERİN ASKERLİK YÜKÜMLÜLÜĞÜ I. Birden Fazla Tabiiyetli Türk Vatandaşlarının Yabancı Ülkede Yaptıkları Askerliğin Türkiye de Geçerli Sayılması Hususunda Askerlik Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun... 570 I IV. Bakanlar Kurulu Kararı: Birden Fazla Tabiiyetli Türk Vatandaşlarının Askerlik Yükümlülüklerini Yerine Getirmiş Sayılmalarına Dair Esaslar... 571 Birden Fazla Tabiiyetli Türk Vatandaşlarının Geçerli Olarak Askerlik Yapabilecekleri Ülkelerin Listesi... 575 Türkiye Cumhuriyeti ile Tunus Cumhuriyeti Arasında Çifte Vatandaşlık Durumunda Vatan Hizmeti Yükümlülüğüne İlişkin Anlaşma... 577 Ondördüncü Bölüm YABANCILAR HUKUKU YABANCILAR VE ULUSLARARASI KORUMA I. Yabancılar ve Uluslararası Korunma Kanunu... 585 Pasaport Kanunu... 666 I Pasaport Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik... 683 IV. Yabancıların Ölüm Olaylarının Bildirilmesine İlişkin Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Genelgesi (Genelge No: 71/1)... 692 V. Türkiye de Oturan Yabancıların Nüfus Kayıtlarının Tutulması Hakkında Yönetmelik... 699 VI. Yabancı Misyon Kimlik Kartı Yönetmeliği... 709
xx Milletlerarası Özel Hukuka İlişkin Temel Mevzuat GÖÇMENLER, MÜLTECİLER, ŞARTLI MÜLTECİLER, İKİNCİL KORUNANLAR VE GEÇİCİ KORUNANLAR I. İskân Kanunu... 715 İskân Kanunu Uygulama Yönetmeliği... 739 I IV. Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair 1951 Cenevre Konvansiyonu... 758 Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair Konvansiyona Taraf Olan Devletlerin Listesi... 777 V. Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair 1967 Protokolü... 786 VI. Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair 1967 Protokolüne Taraf Olan Devletlerin Listesi... 791 V Geçici Koruma Yönetmeliği... 797 VI Kabul ve Barınma Merkezleri ile Geri Gönderme Merkezlerinin Kurulması, Yönetilmesi, İşletilmesi, İşlettirilmesi ve Denetimi Hakkında Yönetmelik... 825 IX. Ahıska Türklerinin Türkiye ye Kabulü ve İskânına Dair Kanun... 836 X. Muharip Yabancı Ordu Mensuplarından Türkiye ye İltica Edenler Hakkında Kanun... 839 XI. Muharip Yabancı Ordu Mensuplarından Türkiye ye Kabul Edilenler Hakkında Yönetmelik... 841 YABANCILARIN TÜRKİYE DE TAŞINMAZ MAL İKTİSABI I. Tapu Kanunu (İlgili Maddeler)... 856 I Hudutları Dahilinde Tebaamızın Emlakine Vaziyet Eden Devletlerin Türkiye deki Tebaaları Emlakine Karşı Mukabelei Bilmisil Tedabiri İttihazı Hakkında 1062 Sayılı Kanun... 860 2644 Sayılı Tapu Kanununun 36 ncı Maddesi Kapsamındaki Şirketlerin ve İştiraklerin Taşınmaz Mülkiyeti ve Sınırlı Aynî Hak Edinimine İlişkin Yönetmelik... 861
İçindekiler xxi TÜRKİYE DE YABANCI SERMAYE YATIRIMLARI I. Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu... 876 Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu Uygulama Yönetmeliği... 881 YABANCILARIN ÇALIŞMA HAKLARI I. Uluslararası İşgücü Kanunu... 888 I IV. Türk Soylu Yabancıların Türkiye de Meslek ve Sanatlarını Serbestçe Yapabilmelerine, Kamu, Özel Kuruluş veya İşyerlerinde Çalıştırılabilmelerine İlişkin Kanun... 915 Türk Soylu Yabancıların Türkiye de Meslek ve Sanatlarını Serbestçe Yapabilmelerine, Kamu veya Özel Kurum, Kuruluş veya İşyerlerinde Çalıştırılabilmelerine Dair Kanunun Uygulanması Hakkındaki Yönetmelik... 917 Doğrudan Yabancı Yatırımlarda Yabancı Uyruklu Personel İstihdamı Hakkında Yönetmelik... 924 V. Yabancı Sağlık Mensuplarının Türkiye de Özel Sağlık Kuruluşlarında Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik... 932 VI. Geçici Koruma Sağlanan Yabancıların Çalışma İzinlerine Dair Yönetmelik...936