Özel Rapor 17 Eylül 2013 21. YÜZYIL TÜRKİYE ENSTİTÜSÜ PKK ı Kotroludaki Diyarbakır İkici PKK Açılımıı Diyarbakır Üzerideki Etkileri Yazar Hakkıda 1977 tarihide Adaa da doğdu. İlkokulu, Ortaokulu ve Liseyi Akara da tamamladı. Yüksek Öğreimii Elazığ Fırat Üiversitesi Fe Edebiyat Fakültesi de tamamladı. Yurtdışıda ihtisas eğitimi gördü. So 15 yılda buyaa Diyarbakır da yaşaya ve çalışa Ali Aydı Akbaş 21. Yüzyıl Türkiye Estitüsü de Bilimsel Daışmaıdır. Yayıları Türkiye de Barzaici Hareket (1965-2007), Doğu Raporu, (Kripto Yayıları Akara 2011,) Prof. Dr. Ümit Özdağ ve İkbal Vurucu ile birlikte. Ali Aydı AKBAŞ Büyük Selçuklu Sultaı Melikşah zamaıda Mayıs 1085 de Türk hakimiyetie gire ve kesitisiz 928 yıldır bir Türk keti olmaya devam ede Diyarbakır, bugü Kürtçü hareketi merkezi durumudadır. Bu durum so 30 yılda yavaş yavaş gelişirke, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi ve ilçe belediyeleri BDP kotrolua geçmesi ile büyük bir ivme kazamış ve 21 Mart 2013 de gerçekleşe Nevruz kutlamalarıda sora zirve yapmıştır. Diyarbakır güümüzde de Kürtçü siyasetleri temel argümalarıı oluşturulduğu daha sora Güeydoğu Aadolu bölgesie ve Türkiye ye yayıldığı, Irak ı kuzeyideki Bölgesel Yöetimi bütü dikkati ile takip ettiği, bölgede çıkarı ola ulusları ve çok uluslu şirketleri sürekli abzıı tuttuğu bir politik/fikri üs oktasıdır. AKP Hükümeti terör örgütü ile temas kousuda ilk adımı 2005 de atmış ve 2008 de Oslo Süreci çerçeveside karşılıklı görüşmelere döüştürmüştür. Ocak 2009 da TRT-Şeş i yayıa başlaması ile başlaması sorasıda Temmuz 2009 da PKK/Kürt Açılımı resme açıklamıştır. Ağustos 2010 da yaşaa Habur Travması sorasıda Açılım süreci sarsıtıya girmiştir. 14 Temmuz 2011 de PKK ı Diyarbakır/Silva da gerçekleştirmiş olduğu ve 13 askerimizi şehit olduğu saldırı ile Açılım soa ermiştir. Silva da saldırıı gerçekleştiği gü PKK, Diyarbakır da Demokratik Toplum Kogresi i kurulduğuu ila etmiş ve demokratik özerklik Devamı Arkada * 21. Yüzyıl Türkiye Estitüsü, Bilimsel Daışma
21. Yüzyıl Türkiye Estitüsü" (21YYTE) 21.YYTE; Türkiye ve düyadaki millî güvelik stratejileri, ekoomi, hukuk, eerji/eerji güveliği, ükleer eerji/ ükleer silahlama, eformasyo/bilgi iletişimi, aayasal düze, hukuk, adalet, düşük yoğuluklu çatışma (terör ve terörizm), teostratejik araştırmaları demokrasi ve sivil toplum arastırmaları gibi işlevsel aa koular ile, çevre/türk Düyası ülkeleri ve küresel/bölgesel güçler ile uluslararası örgütlerdeki gelişmeleri izlemek, bu gelişmeleri Türkiye i milli mefaatleri ve ulusal güvelik gerekleri, doğrultusuda icelemek ve bu alalarda ciddî çalısmalar yaparak alteratif politika, strateji, program ve projeler üretmek amacıyla 01 Aralık 2005'de kurulmuştur. 21.YYTE de kurulma amacıa uygu olarak aşağıdaki araştırma gurupları kurulmuştur. Aayasal Düze, Hukuk, Adalet Araştırma Gurubu Bio ve Ge Tekolojileri Araştırma Gurubu Teostrateji Araşırmaları Gurubu Millî Güvelik Stratejileri Arastırma Gurubu Eerji ve Eerji Güveligi Araştırma Gurubu Düşük Yoğuluklu Çatısma (Terör ve Terörizm) Araştırma Gurubu Eformasyo ve İteret Tekolojileri Araştırma Grubu Ekoomi ve Küreselleşme Araştırma Gurubu Rusya Araştırma Gurubu Amerika Araştırma Gurubu Avrupa Birliği Araştırma Gurubu Avrasya-Türk Düyası Araştırma Gurubu Orta Doğu Araştırma Gurubu Balkalar-Kıbrıs Araştırma Gurubu Çi-Uzakdoğu Araştırma Gurubu Orta Asya Araştırmalar Merkezi Rus Slav Araştırmalar Merkezi Orta Doğu ve Afrika Araştırmaları Merkezi Balkalar ve Kıbrıs Araştırmalar Merkezi Amerika Araştırma Merkezi Avrupa Birliği Araştırmalar Merkezi Güey Kafkasya İra Pakista Araştırmalar Merkezi Asya Pasifik Araştırmalar Merkezi ilaıa gitmiştir. Böylece birici açılım süreci soa ermiş ve PKK terör sürecii başlatmıştır. Mayıs-Kasım 2012 döemide 132 asker, 31 polis, 16 geçici köy korucusu şehit olmuşlardır. Ayı döemde 438 terörist öldürülmüştür. Birici Açılım Sürecii, PKK ı ket ayaklamalarıı egellemek içi yapıla KCK tutuklamaları izlemiştir. 2012 yazı, PKK ı Türkiye i dikkatii Suriye i Kamışlı bölgeside gerçekleşe PKK/PYD otoritesi tesiside uzaklaştırmak içi gerçekleştirdiği Hakkâri de ala hâkimiyeti çatışmaları ile geçmiştir. 26 Eylül 2012 de Başbaka Erdoğa ı İmralı ile görüşmeler tekrar başlayabilir açıklaması sorası 2013 de, Abdullah Öcala ile yapıla görüşmeler eticeside AKP Hükümeti İkici Açılım sürecii başlatmıştır. Bu çerçevede A. Öcala, Hükümete, üzeride güvelik bürokratları ile çalışıla ve alaşıla bir pla sumuştur. Bu plaı üç aşaması bulumaktadır. Birici aşamada PKK ı dağlarda bulua kadroları, Öcala ı emri ile terör eylemlerii durduracak/ateşkes ila edecek ve Türkiye dışıa çekileceklerdir. Birici aşama devam ederke, TSK, Jadarma, Emiyet ve korucular da PKK ya karşı operasyolarıı durduracaklardır. PKK ı terör eylemlerii durdurması ve yurtdışıa çekilmesii yarattığı olumlu kamuoyu, AKP Hükümeti e ikici aşamada PKK ı talep ettiği aayasal ve yasal siyasi reformları yapılmasıa imka verecektir. Öcala tarafıda ormalleşme diye adladırıla üçücü aşamada ise Öcala dâhil PKK mesupları içi, adıa geel af deilmese de hepsii serbest kalmasıı sağlayacak düzelemeleri yapılmasıa karar verilmiştir. Öcala ı plaı; Kadil deki PKK şefleri tarafıda bölgesel kojektürü PKK ı çok daha kazaçlı çıkabileceği bir süreci vaat ettiği düşücesi ile eleştirilmiştir. Acak PKK içide Öcala a doğruda karşı çıkacak, bir irade olmadığı içi Kadil deki şefler, Öcala ı plaıı kabul ettiğii açıklamışlardır. Kadil deki PKK şefleri plaı kısme uygulamak ile birlikte, PKK ı geri çekilmesii Ağustos 2013 soua kadar gerçekleştirmemişlerdir. Hatta, BDP aracılığı ile Bütü gerillaları çekilmesi kousu söz değildi. Öemli ola ateşkesdi şeklide açıklamalar yapmışlardır. PKK, AKP Hükümeti i Öcala ile uzlaşılmasıı, terör örgütüü Türkiye Cumhuriyeti i yemesi olarak kedi tabaı başta olmak üzere bütü Güeydoğu Aadolu kamuoyua kabul ettirme doğrultusuda öemli bir mesafe al- 2
mıştır. Nitekim KCK ı ya kuruluşu DTK ı başkaı Ahmet Türk yaptığı bir kouşmada Kürtler geçmişte savaşta hiç kaybetmedi, hep siyasete kaybetti. Rehavete kapılıp her şey tamam dersek yaılırız. Süre müzakereleri tarihi alaşmayla souçlaması içi Kürtler eskiside daha fazla siyasi alaa müdahale etmeli 1 derke, BDP Geel Başkaı Demirtaş ise Artık Kürt ikarı bitti, kimlik kazaıldı 2 diyerek buu açığa vurmuştur. KCK usurları kahvehaelerde, ev sohbetleride vb. ortamlarda Savaşı PKK kazadı, devlete diz çöktürdük, öyle eskisi gibi bizleri kadıramazlar. Öderlik(Öcala), öyle heme tuzağa düşecek birisi değildir. İmralı da devletle protokol imzalamış. Öce gerillayı pasif duruma geçirecek, ardıda da adı geel af olmasa da içeriği öyle ola bir af çıkarılarak gerillaı siyaset yapması ve oluşturulacak özerk yapıı temel taşı olmasıa imkâ taıacak. Soraki adımlarda da TBMM de çıkarıla kaularla Kürt kimliği resme taıacak, adı koulmamış özerklik getirilecek. Souda da Öderlik serbest bırakılarak aramıza katılacak. Siz diremeye devam edi, sokakları terk etmeyi, bizler burada eylemleri e kadar yükseltirsek Öderliği yürüttüğü müzakere süreci o kadar başarıya ulaşacaktır şeklide kouşmalar yaparak PKK yı destekleye tabaıı moral motivasyouu üst düzeyde tutmayı, heyecaları istismar edile geçliğe dağı yoluu göstermeyi amaçlamaktadırlar. PKK, ikici açılım sürecii, Güeydoğu Aadolu da bir PKK/KCK devleti işa etmek doğrultusuda istismar ederke, dağ kadrolarıı Irak ve Suriye ye çekmek yerie bilerce yei katılım ile güçledirmiştir. Örgüt, ikici açılım sürecide 1984 de buyaa terörü zirvede olduğu 1992-1994 sürecide bile elde edemediği etkiliğe 2013 de ulaşmıştır. Buu temel edei, AKP Hükümetii Öcala ile müzakere koularıda alaşarak, PKK yı Kürtleri temsilcisi olarak kabul ederke, PKK yı meşrulaştırmış olmasıdır. Bu raporu kousu, yukarıda aıla ve PKK propagadasıı soucu ola örgütü Türkiye Cumhuriyeti i yemesi; hükümetle müzakereler eticeside meşrulaşması ve gelecekte bölgeyi yöeteceği iacı ile ilgili fikir dalgalarıı e yoğu olarak yaşadığı Diyarbakır daki etkilerii yer yer yazarı bizzat şahit olduğu ve yaşadığı somut örekler ile ortaya koymaktır. Bu çalışma klasik bir raporda çok gözlemleri mümkü olduğuca rapor formatıda aktarılarak, Diyarbakır a gelemeyeleri bu kette eler olduğuu alamalarıa yardımcı olmak amacı ile hazırlamıştır. PKK ı Paralel Devlet Kurma Çalışmaları Prof. Dr. Mehmet Alta, Güeydoğu Aadolu gezisi sorasıda bölgede tespit ettiği durumu şöyle ifade etmektedir: Orada fiili bir durum oluşmuş. Hükümetle İmralı arasıda, 3
BDP i de dahil olduğu süreç, şimdi tek başıa kaldı, kedi kedie işliyor. Buraları bizim eğilimi ağır basıyor. Saki, Akara orayı bırakmış. 3 Ne yazık ki, Alta ı tespiti doğrudur. Akara ı Güeydoğu Aadolu yu bırakmış olduğu, bölgede artık geçici olduğu düşücesi yaygılık kazamaktadır. PKK da Akara ı bu yaklaşımıı bölgei geleceğii PKK olduğu düşücesi yaymada kullamaktadır. Bu durumu bir fırsat olarak göre PKK paralel devlet kurma çalışmalarıa hız vererek kurumsallaşma adıa geiş bir yelpazede atılımlar geliştirmektedir. İç İşleri Bakaı Muammer Güler i de ifade ettiği PKK ı paralel devlet kurma çalışmalarıı öcülüğüü ise Demokratik Toplum Kogresi adı verile kurum üstlemektedir. 4 Bu süreçte lokomotif görevii de BDP ye bağlı belediyeler yürütmektedir. Belediyeler uzu vadede sözde Kürdista bürokrasisi içi bir ala açmaktadır. Ayrıca PKK ı Güeydoğu Aadolu da ve Diyarbakır da PKK kaymakamları, PKK tarım il müdürleri şeklide bürokratik atamalar yapmaktadır. Ataa PKK lı yetkilileri T.C. Kaymakamlarıı makamlarıda tehdit ettiğie dair haberler bası-yayı orgalarıda güdeme taşıdığı gibi, TBMM de soru öergeleri ile Hükümete sorulmuştur. 5 Güvelik alaıda medyaya yasıdığı üzere asayiş birimleri kurulmaktadır. Söz kousu örgütleme Diyarbakır ı kear mahallerii heme heme hepside faaliyet halidedir. PKK adıa vergi toplama, kepek kapattırma, cezaladırma, seçmei ve seçim merkezlerii baskı altıa alıması gibi faaliyetler asayiş birimleri aracılığı ile yürütülmektedir. Adalet alaıda sözde halk mahkemeleri kurularak yargılamalar yürütülmektedir. KCK ya bağlı olarak faaliyet göstere mahkemeler aracılığı ile vatadaşları alaşmazlıklarıı çözümü içi çalışmalar yürütülmektedir. Diyarbakır da vatadaşlar devlete vergi ödememeye teşvik edilmektedirler. Elektrik parasıı ödeye yurttaşları oraı çok azdır. BDP ye bağlı belediyeleri öcülüğüde özellikle eğitim, kültür ve sosyal alalarda paralel devlet çalışmaları ö plaa çıkmakta ve alei bir şekilde yürütülmektedir. BDP li belediyelerce kedi büyeleride maddi ve maevi yardımlarla MEB i Aaokullarıa alteratif olarak Kürtçe eğitim vere kreşler 6, Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü ve Halk Eğitim Merkezlerie alteratif olarak Kadı Destek Evleri ya da Kadı Evleri adları ile eğitim merkezleri, MEB e bağlı okullar ve dershaelere alteratif olarak Eğitim Destek Evleri 7 ile kütüphaeler açılmaktadır. 8 Diyarbakır da BDP de seçile belediyelerde tabelaları/levhaları birçoğuda Kürtçe buludurulmaktadır. Kurum içeriside Kürtçe kullaımı içi büyük bir öze gösterilmekte kouşmayalar ayıplamaktadır. Oysa Diyarbakır da Türk olduğu içi Kürtçe bilmeye öemli bir üfus olduğu gibi, Kürt veya Zaza olmakla beraber Kürtçeyi 4
ve Zazacayı az bile veya gülük yaşamıda sadece Türkçe kouşa çok öemli bir üfus yaşamaktadır. Belediyeleri bütü Kürtçeleştirme çalışmalarıa rağme, işçi araya esafı ilalarıı Türkçe vermekte ısrar etmesi, Kürtçeleştirme çalışmalarıı doğal bir süreç değil, siyasal bir süreç olduğuu göstermektedir. Belediyeler ayrıca Kürtçei yaygılaştırılması içi seferberlik halide çalışmalar yürütmektedirler. Kürtçe tiyatrolar, Kürtçe çocuk dergileri, Kürtçe dil kursları, Kürtçe pakartlar, Kürtçe işyeri isimlerii yaygılaştırılması vb birçok alada faaliyetler hız kesmede devam etmektedir. Diyarbakır çarşılarıda artık Kürdista haritalı tişörtler satmak ve satı almak olağa bir durumdur. PKK ı rek ve amblemleri yadaşları tarafıda gururla taşımaktadır. Kuzey Kürdista ismiyle koferaslar düzelemekte ve alıa kararlar 4 bölgeli Kürdista içi yol gösterici olarak ila edilmektedir. Kadılar koferasıa davetli olalar; Kürdista/Irak, Kürdista/İra, Kürdista/Suriye ve Kürdista/Türkiye olarak yerleştirilmektedir. Bu koferaslar ve açılışlara sözde Kürt Milli Marşı ile başlamakta ve öle teröristler içi şehitler diye aılarak saygı duruşuda buluulmaktadır. Kürdista ismiyle derekler kurulmakta, tabelalar asılmakta, yerel seçimler içi Kürdista lı reklam paoları asılarak propagada yapılmaktadır. Bu arada Türk Bayrağı asmak, okullarda bile İstiklal Marşı okumak provokasyo yapmak olarak algılaır olmuştur. Diyarbakır Ekoomisii PKK Yadaşlarıı Elie Geçmesi Hükümeti İkici Açılım sürecide Güeydoğu Aadolu da meri hukuku askıya alıması diğer bir ifade ile yasaları uygulamasıa izi vermemesi ile Diyarbakır da (diğer Güeydoğu Aadolu illeride de) PKK yadaşlarıa ekoomi alaıda olabildiğie geiş bir ala açılmıştır. Belediyeler eliyle kedi yadaşlarıı zegi ede PKK bu kişiler aracılığı ile terör faaliyetlerii sürdürecek yei kayaklar oluşturmaktadır. Başta işaat, sağlık, tekstil, sebze hali, eğlece sektörü olmak üzere birçok ekoomik alada örgüte müzahir kişileri iaılmaz bir şekilde zegileştiği gözlemlemektedir. Söz kousu yükselişte PKK ı silahlı faaliyetlerii, KCK ı lobi faaliyetlerii, örgüt deetimide yürütüle uyuşturucu gelirleride kayaklı kara paraı ve belediyeleri hukuku, silah olarak kullamasıı belirleyici rol oyadığıı ifade edebiliriz. Diyarbakır Ticaret Odası seçimlerii DTK/BDP tarafıda açıkça destekleerek propagadası yapıla mavi liste ezici bir çoğulukla kazamıştır. Seçimleri arka plaıı ise örgütü baskı ve tehdit uygulamaları oluşturmaktadır. Ekoomi alaıda Diyarbakır Ticaret ve Saayi Odası seçimleri kazaılarak bu aladaki çalışmalarıı meyvesi alımıştır. Zira so yıllarda ket merkezideki işadamları ya da şirketlerdeki PKK lılaşma oraıda büyük bir şekilde artış 5
bir baya, işadamıa 75 bi lira ödemesi gerektiğii küçük bir ot kâğıdıa yazarak iletir. İşadamı bu parayı çok bulur yoğu bir pazarlık soucu 60 bi lirada alaşılır. Söz kousu kurul adıa kouşa baya..bu paraı yie halkımız içi kullaacağıı bili. Burada bulua bizleri temsil ettikleri sivil örgütlemeler faaliyetlerii bu tür bağışlar ve vergiledirmeler sayeside sürdürebilmektedir. Bağışlarıız Kürdista ı özgür geleceği yoluda yürütüle eylemleri gerçekleştirilmesi oktasıda so derece öemlidir.. şeklide bir açıklamada buluur. gözlemektedir. Kısacası rol Diyarbakır da artık ekoomik yaşam PKK tarafıda kotrol edilmektedir. Bu so derece vahim bir durumdur zira bu sayede hem örgüt yadaşlarıa yei iş sahaları açılmakta hem örgütsel faaliyetleri sürdürülmesi içi kayak aktarımı gerçekleşmektedir. Belediyelere elema yerleştirmeler, belediyelerde park bezeri yerleri kiralamalar, ihale almalar hep bedel ödeme üzeride gerçekleştirilmektedir. Bedel ödeme kavramı PKK adıa faaliyette buluma, bir döem dağda buluma, cezaevide yatma, bir yakııı dağa göderme, dağda bir yakııı kaybetme gibi olgularla açıklaabilir. Bu bedel ödeme kousu Diyarbakır da dillerde hiç düşmez. Belediyede bir talebi yerie gelmeye birisi biz bedel ödemişiz türüde serzeişte buluur. Başka bir durumda da bedel ödemediğimiz içi bizim işimiz görülmedi ifadelerie sık sık rastlaır. PKK ı, keti ekoomik yaşamı üzeride kurduğu baskı usurlarıı asıl işlettiğii yaşamış birkaç örek ile verirsek mesele daha et bir şekilde alaşılacaktır. Diyarbakır içi öemli sayılacak bir sektörde fabrika açmaya karar vere bir müteşebbis diğer kurumlarda gerekli izileri aldıkta sora belediyede gerekli ola izi almak içi başvurur acak bütü işlemleri tam olmasıa rağme 10 ay süre ile izi çıkmaz. Artık iyice buala işadamı PKK da birilerie ulaşır. Bu kişii aracılığı ile izi verecek yetkili ve ilgisiz 4 kişii buluduğu bir mekada toplaılır. İzi verecek belediye yetkilisi bu kişileri sırasıyla PKK şehit aileleri temsilcisi, S dereği temsilcisi, DTK temsilcisi ve KCK temsilcisi olarak taıtır. Dileme ihtimalie karşılık cep telefouda müzik açılarak sadede geliir. Kurul adıa Yie bezer bir olay ile B. şehir merkezide karşılaşa ayı zamada örgüte müzahir bir işadamı kesile 160 bi liralık vergiye itiraz eder ve kurulu KCK ı ilgili birimie şikayet eder. B. Şehride kurula PKK mahkemesi tarafları diler acak karar vermek içi yeterli görmez ve soruu kesi çözümüü bölge sorumlusu ola Diyarbakır daki KCK mahkemesie havale eder. Mağdur Diyarbakır a gelerek belirtile adreste sözde mahkemei huzurua çıkarak savumasıı yapar. Bölge mahkemesi işadamıı geçmişteki yardımlarıı ve örgüt ile ilişkilerii de göz öüde buludurarak haklı bulur. Daha da öemlisi olaya ede ola kurulu B. sorumlusuu özeleştiri sii alarak, Kadil de yargılamasıa karar verilir. Zira kurulu yetkilisii görevledire bizzat Kadil deki KCK orgalarıdır. Bölgede ticari faaliyet yürüte birçok kişi bu tür olaylarla sık sık karşılaşmakta ve çaresizce boyu eğmektedir. PKK ı baskılarıa boyu eğmeye iş adamları e gibi durumlarla karşılamaktadır? So gülerde sık sık medyada yer ala; iş makielerii yakılması, şatiyeleri basılması, adam kaçırılması, yol kesilmesi şeklide yer ala haberlerde de alaşılacağı üzere PKK ı silahlı usurlarıı saheye çıkarak söz kousu kararlara uymayalara cezalarıı faturasıı kesmektedir. PKK ı ve yadaşlarıı Diyarbakır ekoomisi üzerideki e öemli meseleleride birisi de PKK deetimideki uyuşturucu üretimi ve pazarlamasıdır. Bu kouda da Lice PKK içi öemli üs olmak durumudadır. Diyarbakır da faaliyet göstere ve hükümetle bezer duruş göstere bir Memur Sedikasıı başkaıı PKK-uyuşturucu eksei kousuda söyledikleri öemlidir: Sürecii etkisiyle PKK ı sıır dışıa çıkacağı, dağlarda da operasyo olmayacağı düşücesiyle dağ taş esrar tarlası halie getirildi, deyim yerideyse esrar tarlası patlaması yaşadı. Öemli bir ayrıtı, ekile alaları %90 devleti hazie arazisi Diyarbakır ekoomisii büyük kısmıı kara para üzerie dödüğü biliiyor, 300-500 bi TL ye vara daire fiyatlarıı üretim olmaya bir bölgede olması ilgiç olmasıa, çok sayıda lüks araç olmasıa rağme, arazi ve arsa fiyatlarıı astroomik yükselmesie rağme ekoomi döüyor. Kazaıla haram paralar bialarla arabalarla, arsalarla temize çıkarılmaya çalışılmıştır. 9 6
Öz Savuma Birlikleri, diğer adıyla YDG-H PKK, Diyarbakır ı siyasal, kültürel, ekoomik güdemlerii belirlemek ve paralel devlet işa etme çalışmalarıı Diyarbakır da güveliği tesis etme çalışmaları ile geişletmiştir. Bu çalışmalar YDG-H adı ile adıı duyurmaktadır. YDG-H Abdullah Öcala ı öz savuma birlikleri olarak adladırdığı yasa dışı oluşumdur. PKK ı milis yapılamasıı formatlamış bir versiyou ola bu oluşum şehirlerde PKK korkusuu devam etmesi, vatadaşı üzeride oluşturula şiddet tehdidii sürdürülebilmesi içi öe sürülmüştür. Çözüm süreci adı verile malum süreçte bölgede yaşaya isaları PKK artık çekiliyor, bölgede huzur olacak, eylemler soa erecek diye rahatlayarak örgütü talimatlarıı kayıtsız şartsız yerie getirmekte geri durması ihtimali göz öüde buludurularak bu oluşum Kadil tarafıda hayata sokulmuştur. Diyarbakır da Fiskaya adlı bir kear mahalleside faaliyete geçtiğii duyura ve kedilerie YDG-H Murat İzol Asayiş birimi adıı vere örgüt Dicle Üiversitesi ile şehir arasıda ulaşımı sağlaya yol üzeride olarca eylem gerçekleştirerek semti bir kurtarılmış bölge imajı oluşmasıı sağlamıştır. Söz kousu semt Dicle Irmağı kearıda hazie arazileride olarca esrar tarlasıı buluduğu bir coğrafyada yer almaktadır. Şehri içeriside yer almasıa rağme söz kousu tarlalarda seede iki defa esrar hasadı gerçekleştirilmekte ve ayı örgüt yadaşları tarafıda da pazarlamaktadır. Diyarbakır ı Bağlar, Şehitlik, Huzur Evleri semtleride de bezer oluşumlar faaliyet halidedir. Öz savuma birlikleri kavramıı özü de mahalle mahalle oluşturulacak milis kuvvetleridir. Bu itibarla bu örgütlemei söz kousu mahallelerde ortaya çıkması da işi özüe uygu görümektedir. Emiyet birimleri tarafıda bilimeye, daha açık bir ifade ile suça karışmamış, usurlar Kadil de gerekli eğitimleri aldıkta sora söz kousu semtlere gelerek örgüt yadaşlarıa her türlü teorik ve pratik eğitim vermekte ve şehri bu bölgeleride her türlü terör faaliyetii sürdürülmesie ortam hazırlamaktadır. So gülerde medyada da yer ala oluşumu ortaya çıkmasıda bezer bir süreç takip edilmiştir. PKK Yapısal Şiddeti Diyarbakırlıları Esir Almıştır PKK Açılım Sürecii vermiş olduğu moral üstülük ve gelecekte bölgeyi PKK yöetecek propagadası ile bütü Diyarbakır halkı üzeride yapısal şiddete ve şiddete dayalı bir PKK otoritesi oluşturmuştur. Şehirde kepek kapatma eylemi düzelediği zama merkez ilçe ola Bağlar da PKK ya- 7
daşı ola parti adayları yüzde 60 oy almış olması rağme yüzde doksaı üzeride kapatma olmaktadır. Söz kousu eylemlerde AK Parti milletvekillerie ya da il yöeticilerie ait işyerlerii dahi kapadığıa şahit olumaktadır. Bu kouda bizim sürekli dilediğimiz, yaşadığımız örgüt baskısıı asıl cereya ettiğii bir gazetecii taksici esafı ile yaptığı görüşmede dile getirmesi so derece öemlidir. Nevruz kutlamaları içi Diyarbakır a gele bir gazeteci ile bir taksi esafı arasıda geçe diyalog şöyledir:.tedirgiliği e öemli kayağıı aslıda örgüt olduğuu, kouştuğumuz bir taksici çok güzel özetledi. Devleti geçmişte çok ciddi yalışları olduğuu ve bu yalışları keti bu hale getirdiğii belirte taksi şöförü Diyarbakır da yaşadıklarıı şu sözlerle alatıyordu: Bizler bıktık bu silahlarda. Bir döem devleti baskısı vardı. Şimdi örgütü baskısı. Öreği baze komuta, polis müşterimiz oluyor. Olarla sohbet ettiğimiz içi örgüt bizlere baskı yapıyor. Halk desteği var mı örgüte dediğimizde İsaları çoğu korktuğu içi destek veriyor yaıtıı verdi.taksici bu korkuyu şöyle alattı: Kepek kapatmaya esafı dükkaıa Belediye, zabıtasıı göderiyor. Bir eksik bulup ceza yazıyor. Gel de kepek kapatma, korkma. Mesela partii adamları var esaf olarak. Olar istedikleri gibi dükkalarıı açıyorlar. Ama gariba esaf, para kazaması gerekirke korkuda kepegii kapatmak zoruda. 10 Söz kousu durum bölgede esafı e derece baskı altıda olduğuu göstermesi bakımıda oldukça öemlidir. Bölge geelide isaları gözü ve kulağı Akara da ama Akara da çıka ses PKK yadaşları ile ayı paralelde olursa vatadaşı yöeleceği yer kesilikle Akara olmayacaktır. Belki Kadil olur, belki Erbil olur ama mutlak surette Akara olmayacaktır. Akara tavrıı et olarak ortaya koyar, örgüte göz açtırmayacağıı belli eder, vatadaşı örgütü her türlü şiddetide koruyacağıı etkili bir şekilde gözler öüe sererse, bölge isaı Akara da yaa tavır alacaktır. Bu durum 1992-1993 sürecide, PKK terörüü zirveye çıktığı döemde görülmüştür. O yıllarda Diyarbakır da öemli bir çoğuluk Kürdista ı ila edileceği, devleti e zama bölgede çekileceği koularıı tartışmıştır. Ama devleti koyduğu tavır ile degeler tersie dömüştür. Bugü gelie oktada vatadaş yie Kürdista ı e zama ila edileceğii, özerkliği e tür olacağıı, karakolları e zama boşaltılacağıı yai kısacası TC i askerii e zama ve asıl çekeceği gibi kouları kouşmaktadır. Bölgede durum 90 lı yıllarda çok daha vahim durumdadır. KCK/DTK lılar oluşturdukları komiteler aracılığı ile köy köy, sokak sokak, ev ev gezerek vatadaşa kuracakları düzei alatmaktadırlar. Söz kousu propagadalara iaıp da dağı yoluu tuta yüzlerce geç var. Öyle birilerii dediği gibi süreç PKK yı geriletmiyor aksie tarihide yaşadığı e üst moral, motivasyo ve desteği kazadırıyor. PKK ya Katılımlarda Büyük Bir Artış Yaşamaktadır Diyarbakır so 30 seede dağa çıkışları belli bir ortalamada devam ettiği bir şehir olmuştur. Acak ikici açılım süreci ile birlikte hem kırsalda hem de şehirde dağa çıkışlar öceki döemleri oldukça üzeride seyretmektedir. Çatışmaları e üst seviyede cereya ettiği 1992-93 yıllarıdaki dağa çıkışı bir bezeri, sözde çözüm sürecii devam ettiği bir döemde yaşamaktadır. Bu seferki çıkışları diğerleride biraz farklı olduğu gözlemektedir. Zira öceki döemlerdeki dağa çıkışlarda teşvik edici temel etkeler; yasaklar, güvelik güçlerii şiddeti, terör örgütüü zorlamaları ve uzak ihtimalli bağımsızlık hedefi olarak ortaya çıkmaktaydı. Bu defaki çıkışları temel etkeleri yakı zamada kurulacak bir statüsü belirlemiş yapıda görev almak, uluslararası kojoktür müsait olduğu bir zamada gerçekleştirilmesi muhtemel bir ayaklamada kitleleri hareket ettirmede öcü roller oyamak olarak görümektedir. Özellikle kırsal kesimlerde müzakere sürecii soucuda kurulacak devlette polis, zabıta gibi görevler içi Kadil de eğitim verileceği, zate kısa bir süre sora af çıkacağı propagadaları ile kitlesel katılımları meydaa geldiği Diyarbakır da dilde dile dolaşa bir söyletidir. Başbaka yardımcısı Bület Arıç 24 Temmuz 2013 de so döemde gerçekleşe PKK ya katılımlarda bahsederke, Katılımları yüksek olduğu kaaatide değiliz. Bu katılımları amacıı ölecek veya öldürecek itelikte değil, başka amaçlarla olduğuu biliyoruz. Gelecek kaygısı. Yai dağa çıkışlar eskiye orala daha itelikli bir hal aldı diyerek, PKK ya katılımları bağımsız Kürdista fikrii temel bulmasıda kayakladığıı ifade etmiştir. Belki bu katılım iddialarıı okuyup da Bu kadar komik iddialarla dağa çıkılır mı, bu olay bu kadar basit mi diye düşüeler olabilir. Laki olayları arka plaı çok açıktır. Çocuğu dağa gide ailei etraftaki yüksele itibarı, aile üyelerii belediyeler aracılığı ile güzel bir işe yerleştiği gerçekliğii göre geçleri bir de müzakere sürecide örgüt yalılarıı dediklerii birer birer gerçekleştiğii gördükte sora alatıla herşeye iamaları gayet ormal geliyor. Örgütü so döemdeki dağa çıkışlarda daha öceleri az da olsa uydukları yaş sıırlaması tamame kaldırılmıştır. Öyle ki so açılım döemide daha ortaokul çağıdaki öğrecileri dağa göderildiği gözlemlemektedir. Bu bir iddia değil bizzat birici kayaklarda elde edile bir bilgidir. MEB merkezi kayıt sistemideki devam devamsızlık sistemide özellikle 7. ve so sııf öğrecilerii durumlarıa bakılırsa bu gerçeklik et olarak görülebilir. 8
Bütü bu gelişmeleri ışığıda 17 Ağustos 2013 de Diyarbakır/Hazro da üç çocuklarıı PKK ya katılmasıda dolayı BDP li bir aileyi sorumlu tuta Uğurlaya ailesii BDP li aileye gösterdiği tepki ve soucuda çıka çare tışmada 8 kişii hayatlarıı kaybetmeleri, Diyarbakır da herşeye rağme devlete güvee ve çocuklarıı geleceğii PKK da değil, Türkiye Cumhuriyeti de geleceğide göre isalar olduğuu kaıtıdır. Eğitim Kurumlarıda PKK Etkiliği PKK ya e öemli kadro kayağıı sağladığı ortamlarda birisi de başta orta dereceli okullar olmak üzere, üiversite ve dershaelerdir. Açılım politikaları soucuda PKK ı iyice kotrol dışıa çıka propagada faaliyetleri ortaokullara kadar imiş durumdadır. Buda e öemli faktör so ikici açılım/müzakere sürecii heme öceside durdurula KCK operasyolarıdır. Zira eğitim alaıdaki faaliyetlerii lokomotifi KCK usurlarıı eğitim alaıdaki uzatılarıdır. Bu uzatılar okullardaki eğitimcileri de aktif katılımları ile öğreciye ulaşmakta ve örgüte değişik alalarda elema temi etme süreci bu şekilde başlamaktadır. KCK uzatıları sıavlarda kopya ya da joker kullamak yolları ile belirli bölümlere öğreci yerleştirme, memur yerleştirme faaliyetlerii oldukça yaygı bir şekilde gerçekleştirmektedir. Kamuoyua yasıya KCK ilitili KPSS/LYS/LGS sıav çetesi bu işi e az 6 seedir yapmaktadır. Söz kousu çetei faaliyetleri o kadar ayyuka çıkmıştı ki, Diyarbakır ı kafe ve kahveleri ile meşhur Saat sokağıda ya da Yüksek Kahve ve civarıdaki çay ocaklarıda herkesi dilideydi. Bu kou ile ilgili soruşturmayı İzmir Cumhuriyet Savcılığı yürütmektedir. Eğitim alaıdaki KCK usurlarıı bir diğer faaliyeti ise gerek dağa elema gödermek gerekse şehirdeki eylemlere aktif katılım sağlayacak elema kazamaktır. Örgüte katılım e yoğu olarak lise ve dershae öğrecileri arasıda gerçekleşmektedir. Özellikle Melik Ahmet Lisesi, Şehitlik Lisesi, Toplukout Lisesi gibi liseleri dağa çıkışta ö plaa çıkması bu okullardaki KCK yapılamasıı faaliyetlerii bir soucu olarak görülebilir. So döemde KCK operasyolarıı kesitiye uğratılması bu aladaki örgütsel faaliyetleri tava yapmasıa ede olmuştur. Dicle Üiversitesi de ise dağa çıkışları iki şekilde gerçekleştiğie şahit olumaktadır. Biriciside örgütsel faaliyette sabıkası olup da geri döüşü olmamak şartı ile dağa çıkışlar; ikiciside ise hiçbir sabıkası olmayıp özellikle yaz döemleride Kadil ya da sııra yakı kamplarda örgütsel eğitim aldıkta sora hiçbir hukuki sıkıtı yaşamada üiversitedeki eğitimie devam edeler. İkici gruptakileri temel görevi; özellikle yurtlara yerleşip burada örgütsel faaliyetlerde buluarak taraftar toplamak, YDG-H adlı oluşumu mahalle örgütlemelerie öcülük ederek temi edile elemaları pratik ve teorik eği- 9
timde geçirmek, üiversitede gerçekleştirilecek ses getirecek eylemlerde aktif rol oyamak ve örgüt ile üiversite arasıda köprü görevi görmektir. So bir yılda gerek yurtlarda gerekse değişik fakültelerde el yapımı patlayıcı ile birçok eylem gerçekleştiğii belirtirsek bu grubu bir hayli aktif olduğuu daha et görebiliriz. Olarca patlayıcı ile gerçekleştirile eylemler ve yie bu üiversitede so eğitim-öğretim döemide 100 ü üzeride dağa katılımı gerçekleştiği göz öüde buludurulursa bu teröristleri görevlerii çok iyi yaptığı ortaya çıkar. Söz kousu rakam üiversite hocaları ve PKK yayı orgalarıı açıklamaları soucu ortaya çıkmıştır. Bir de eğitim alıp geri üiversiteye döeler bulumaktadır. Oları sayısıı muhtemele istihbarat birimleri bile bilmemektedir.. Okullarda dikkat çeke bir diğer husus da pazartesi ve cuma güleri yapıla bayrak töreleride İstiklal Marşı ı batta okuması ve birçok öğrecii marşı okumamasıdır. Hatta söz kousu törelerde yasal zorululuk bulumasıa rağme birçok öğretme İstiklal Marşı ı okumamaktadır. İlde birçok okulda Atatürk büstü güvelik edeleri ile okul bahçeside değil, biaı içerisidedir. Özellikle kear mahallelerdeki okullarda göderdeki Türk bayrakları sık sık idirilmektedir. Buları bir kısmı güvelik güçlerie bildirilirke birçoğu örtbas edilmektedir. Resmi bayramlarda töreler yasak savmak kabilide yapılmaktadır. 1200-1500 mevcutlu okullarda töreler 40-50 öğreci ile yapılmaktadır. Mahalle arasıdaki okullarda yapıla törelere çevrede muhtelif maddeler atılması ve protestolar yapılması yüzüde, töreler geellikle bahçede değil bia içerileride yapılmaktadır. Diyarbakır da Yerel Bası ve Kültürel Yaşam Üzeride PKK Etkisi Diyarbakır da basıı bir bölümü BDP ye müzahir oluşumları elide ike diğer bir bölümü de PKK/KCK baskısı altıda hareket alaı kısıtlamış oluşumları elidedir. BDP ye müzahir yayı orgalarıı başıda Kürtçe yayı izileri bulua ve bu alada faaliyet göstere Gü Radyo ve Gü TV gelmektedir. 11 BDP ye müzahir gazete olarak belirgi bir yerel yayı orgaı bulumamaktadır. Bir döem Özgür Haber bu işlevi yürütse de daha sora söz kousu gazete, kadrosuu kısme değiştirerek yayı hayatıa devam etmeyi tercih etmiştir. PKK ı bu alada çok istekli olmamasıı edei Diyarbakır da ve bölgede kapı kapı dağıtıla yayı orgaı Özgür Güdem i tirajıı etkilememek olabilir. Zira bu yayı sayeside örgüt, mesajlarıı yaygı kitlelere et bir şekilde ulaştırabilmektedir. PKK ı diğer bası üzeride asıl etkili olduğuu dile getirmek içi bir örek yeterlidir. Her yıl Nevruz kutlamalarıı yapıldığı Newroz Parkı ı tamamıı alaı Bağlar Belediyesi resmi verilerie göre 136 bi metrekaredir. Ayı parkı 10
etkilik alaı belediyeye göre 36 bi metrekaredir. 12 Gerek emiyet kayakları gerekse gazeteciler ala hesaplamasıı ortalama olarak bir metrekareye 4 kişi olarak hesaplarlar. Bu hesapta hareketle 36 bi metrekareye e fazla 144 bi kişi sığabilir. Oysa bölgedeki muhabir ve gazeteciler tarafıda her yıl kutlamalara katılım oraı 500 bi ile 1 milyo arasıda değişe rakamlarla verilmektedir. Bu durumu taıdığımız muhabirlerle paylaşıp edei sorduğumuzda gerçek rakamları verdikleride sokak eylemleride hedef halie geldiklerii, bazı arkadaşlarıı örgüt sempatisi yüzüde bu rakamları ortaya attıklarıı ifade etmektedirler. Bu kouda yaşamış birçok tecrübelerii buluduğuu ifade ede muhabir arkadaşlar bazı arkadaşlarıı eylemlerde biliçli şekilde hedef halie getirilerek taşladıklarıı örekler vererek alatmaktadırlar. Bu yüzde her arkadaşımız örgüt ile ilgili bir haber yaparke buu örgüt yadaşları tarafıda asıl karşılaacağıı göz öüde buludurarak haber yapar demektedirler. Diyarbakır metropol olduğu içi örgütü kültürel yöde kitleleri etkileme ve yöledirme çalışmaları kısa vadede souç vermemektedir. Örgütü bu alada uzu uğraşlarda sora etkili olmayı başardığı ve souç aldığı yerleri başıda düğü saloları geliyor. Zira düğü salolarıda Türkçe müziğe eredeyse hiç rastlamamaktayız. Diyarbakır da gülük hayatta yüzde 80 de fazla kouşula dil ola Türkçe düğü salolarıda artık yer bulamamaktadır. Düğü saloları biliçli bir şekilde PKK marş ve türkülerii yükseldiği mekâlar halie getirilmiştir. Düğü sahipleri düğü salouu müzik ekibie folklorik alamda Kürtçe müzikler dışıa çıkılmaması, mümkü olduğuca Türkçe söylemesii talep etmelerie rağme, PKK türküleri söylemekte ısrar edilmektedir. Diyarbakır da PKK ya Muhalif Olmak Bütü Güeydoğu Aadolu da olduğu gibi Diyarbakır da da PKK ya ve diğer etik milliyetçi hareketlere karşı ola ve her türlü eleştiriye rağme kedii devlete yakı göre ve/veya e azıda örgüte rıza göstermeye çok öemli bir kesim mevcuttur. Acak Diyarbakır da bu muhalefeti acak seçimde seçime sadıkta görmek mümküdür. Çükü e kötü durumda % 40 civarıda ola (2011 seçimleride BDP ye oy vermeyeleri ölçüt olarak alırsak) PKK karşıtı kesimleri PKK/BDP ye muhalif kimliklerii dahi ifade etmeleri terör örgütüü baskısıda, oluşturmuş olduğu yapısal şiddet alaıda dolayı çok zordur. Bu durumu üç örekte somutlaştırmak kouu daha rahat alaşılmasıı sağlayacaktır. Eşi bir kamu kurumuda müdür, oğlu da polis ola komşusuu kapısıa gele aketçilere seçimlerde oyuu BDP ye vereceğii söylemesi üzerie olaya şahit ola bir kişi daha sora bu haıma Siz AK Partili değil misiiz, ede oyuuzu BDP ye vereceğiizi söylediiz? diye soruca. Adamlar kapımıza kadar gelmiş, evimizi de öğrediler. AK Parti ye vereceğimizi söylesem, molotof atarlar evimizi yakarlar cevabıı vermiştir. Evlere güdelikçi olarak temizlik yapmaya gelip gide bir baya, zama zama siyasette söz açıldığıda temizlik yaptığı evlerde biriside BDP li olduğuu söylemektedir. Yie temizliğe geldiği bir gü gar dolapta bulua Türk bayrağıı görüce kedii rahat hissettiğide olsa gerek o gü ev sahibie aslıda BDP li olmadığıı, ailece AKP ye oy verdiklerii ifade etmiştir. Üstelik köylerii daha öce iki defa PKK lılarca basılarak yakı akrabalarıı da katledildiğii eklemiştir. Ev sahibi Peki, ede BDP liyim diyordu? diye soruca Gittiğim yerlerde BDP liyim deyice ormal karşılaıyor, AK Partili olduğumu söylediğim zama tepki alıyorum. Bu yüzde gittiğim yerlerde BDP liyim diyerek kedimi garatiye alıyorum demesi baskıı boyutlarıı ereye kadar ulaştığıı gözler öüe sermektedir. Bir lisede görev yapa öğretmei alatımıa göre: So açılımı başlagıç oktası ola açlık grevleri sırasıda söylemleri PKK/BDP çizgiside yer ala sedika üyelerie, yakalarıa takmaları içi eylemleri desteklediğii gösterir mahiyette bir kokart dağıtır. Öğretme arkadaşımız teeffüste hiçbir sedikaya üye olmaya Muğlalı bir arkadaşıı da yakasıda kokart görüce müsait bir ortamda Hayırdır se e içi taktı buu? diye sorar. Diğer arkadaşlar yakalarıda bularla girice sııfta öğreciler baa hocam siz destek vermiyor musuuz? diye sordular. Buu üzerie bir zarar görmemek içi taktım cevabıı alır. Bu kesim so açılım süreci ile birlikte şaşkılık içerisie girmiştir. Yıllarda buyaa süre bütü baskılarıa boyu eğmemeye çalıştığı terör örgütü ile sadık olduğu Türkiye Cumhuriyeti devlet şimdi oturmuş birlikte kararlar almaktadır ve bu kitle süreç ile ilgili olarak, PKK ı yoğu kazadık propagadası dışıda hiçbir açık bilgiye sahip değildir. Bu i- 11
salar bölgei geleceğii PKK ya bırakılması durumuda Diyarbakır dışıda Türkiye i Batı bölgeleride yaşama seçeeğii köklü bir şekilde gözde geçireceklerdir. Çükü Diyarbakır da kimi PKK ı yaıda, kimi devleti yaıda olduğu etkili gizlemeler dışıda bilie veya sezile bir husustur. Devlete sadık ola isalar, PKK ı ileride kedileride itikam alacağı düşücesi içide büyük bir edişeyi yaşamaktadırlar. Bu edişeyi yaşayalar arasıda Geçici Köy Korucuları öde gelmektedir. Diyarbakır da so 3 seçimde siyasi partileri aldıkları oy oraları şu şekildedir. 2007 Geel Seçim souçları: Bağımsızlar-BDP %47, AKP %40, CHP %2, MHP %2.4. 2009 Yerel Seçim souçları İl Geel Meclisi: BDP % 59.4, AKP %31.3, CHP % 1.3, MHP % 0.7. 2011 Geel Seçim souçları: Bağımsızlar-BDP % 60, AKP % 32.8, CHP %2.17, BBP %0.83, MHP % 0,77. Görüldüğü gibi açılım süreçleri ile BDP zemi kaybetmemiş aksie istikrarlı bir şekilde oylarıı arttırmıştır. Açılımı öcüsü AKP ise so yıllarda yapıla bütü sosyal yardımlar ve yatırımlara rağme 8 pualık bir oy kaybıa uğramıştır. Bazı çevreleri iddia ettiği gibi açılım süreçleri BDP ye hiçbir alada zemi kaybettirmemektedir. Ne siyasi, e psikolojik e de ekoomik alamda PKK/KCK/DTK/BDP çizgisii hiçbir kaybı yoktur aksie yükselerek devam ede kazaımları gözle görülür bir şekilde ortadadır. PKK meşrulaştıkça, BDP güçlemektedir. PKK/KCK/BDP oluşumlarıı yüksele gücü ve etkisi tarafsız eğilimde ola vatadaşları yöü devlette çevirmelerie yol açmaktadır. Sade vatadaş diye adladırıla kitle devleti, KCK usurlarıı sosyal ve siyasal şiddet eylemleri karşısıda sessiz kalmasıı hayra yormamaktadır. Orta ve uzu vadede Türkiye Cumhuriyeti devletiii PKK ile alaşarak Güeydoğu Aadolu yu terk edeceği izleimie sahiptir. Hale devlette yaa ola kitlei öüde bu hissiyatta dolayı dört seçeek bulumaktadır. Biricisi bölgeyi terk ederek daha rahat bir ortamda yaşamlarıı sürdürmektir. Nitekim so döemde devlet yalısı bazı vatadaşlar Diyarbakır ı terk ederek, Batı illerie göç etmektedirler. İkicisi örgüte itiraz etmeyerek bölgede yaşamlarıı sürdürmek seçeeğidir. Üçücü seçeek örgüte açıkta meyda okuya Mustazaf/Hizbullah oluşumlarıı yaıda yer almaktır. Dördücüsü ise e zor olaı devleti yaıda yer alarak örgütte gelecek saldırıları beklemektir. E zor olaı; devleti yaıda yer almaktır, çükü bu seçeeği tercih edei ömrü, iş yeri molotoflaması, bir gü aracıı yakılması, seyahat özgürlüğüü kısıtlaması, çocuğuu okulda arkadaşlarıca dışlaması, komşusuyla bile görüşmemesi, iş yeride diğer arkadaşlarıca dışlaması vb ihtimallerde hagisiyle PKK ve belediyei tüm Kürtçeleştirme çabalarıa rağme hayat Türkçe devam ediyor. Diyarbakırʼda komi araya lokatalar iş ilalarıı Türkçe yapmaya devam ediyorlar. 12
karşı karşıya kalacağıı beklemekle geçecektir. Kısacası Diyarbakır da devleti yaıda yer almaı maliyeti oldukça yüksektir. Geçici Olmaya Köy Korucuları Güeydoğu Aadolu da sayıları yüz bii bula Geçici Köy Korucular aileleri ile birlikte e az 500 bi üfusa sahiptir. 13 Geçici Köy Korucuları açılım sürecii souda 30 yılda buyaa Türkiye Cumhuriyeti i birliği ve dirliği içi savaşmış olmalarıda ötürü akıbetlerii e olacağı, hagi bedeli ödeyecekleri kousuda hiçbir et bilgiye sahip değiller. Bu durum oları büyük bir güvesizlik içeriside bırakmıştır. Zira yıllar yılı örgüte karşı silah kullamış bu isalar, yarı hiçbir güvecesi olmayacak şekilde örgütü isafıa terk edilmekle karşı karşıya kalabileceklerii düşümekteler. Bir korucu Güeydoğu da korucuu foksiyou askerde daha öemlidir. Asker ve polis, birkaç yıl kalıp gidiyor. Ama biz hep buradayız. PKK polisi, askeri, kaymakamı serbest bırakıyor. Ama korucuyu bırakmaz. Bir kez hedef durumua geldik. Barış güzel de, barışta sora korucuları durumu e olacak? diye sormaktadır. Bir başka korucu ise Sabit adreslerimiz olduğu içi ca güveliğimiz yoktur. Bu bölgede farklı isalarla mücadele vermişiz. O isaları aileleri ortadadır. Sabit adresli ola korucuu silahıı aldığı zama hiçbir güvecesi kalmıyor demektedir. E acı kouşa korucu ise Biz fedakârlık yapmaya hazırız. Acak, yarı barış sürecide sora bu soru ka davasıa döüşürse ca güveliğimiz asıl sağlaacaktır. Ka davasıa döüşmemesi içi Devleti tedbir alması gerekiyor. Yarı bu süreçte sora ortada kalırsak e olacak bize. Sokak ortasıda vurulabiliriz. Ka davasıa döüşmeside tedirgiiz. Çocuklarımızı okutamıyoruz, be köyde ilçe merkezie göderemediğim içi lisede sora çocuklarımı okutamadım. Kaçırılır diye korkuyordum. Bu süreci e fazla mağduru da koruculardır diye kouşaıdır. 14 Bu belirsizlik ve korku bölgede bulua bazı korucu ailelerii devlete ola güveii sarsmakta ve örgütü siyasi kaadı BDP ile ilişki kurmaya itmektedir. Müzakere süreci ile birlikte bazı korucu ailelerii kedilerii boşlukta hissedip BDP ye yakılaşmaya çalıştığı da dikkat çekicidir. PKK ya yıllarca destek vere şahısları istikrarlı olarak yükseldiği, zegileştiği, hiçbir ca güveliği edişesi taşımadığı, aksie alabildiğie itibar kazadığı göz öüde ola bir ortam ve süreçte devlet yalısı sade vatadaşı ve/veya korucuları devlete güvemesi, devleti de yaıda yer alarak; itibar katliamıa maruz kalmak, seyahat özgürlüğüü kısıtlamak, ca güveliğii tehlikeye atmak, ekoomik soyutlamaya uğramak, çevrede dışlamak gibi souçlara katlamasıı beklemek zate abesle iştigaldir. So açılım süreci birilerii iddia ettiği gibi bölgede devlete aidiyet duygusuu arttırmamış aksie hiç olmadığı kadar alt seviyelere düşürmüştür. Örgüte destek vereleri temel taleplerii devlet tarafıda kabul gördüğü, devleti silahlı isyacıları muhatap alarak masaya oturduğu, devlet adıa örgüt ile görüşmelerde istemeye valileri merkeze alıdığıı ifade edildiği bir ortamda sade vatadaşı geleceğii hesabıı devlet üzeride değil, örgüt üzeride yapması doğaldır. So olarak devleti itibarıı topladığı vergi ile doğru oratılı olduğu tezide hareket edersek bölgede toplaa vergiler diğer illere göre e durumdadır? Kaçak elektriği bölgedeki ortalamasıı yüzde 60 larda seyretmesi itibar ile doğru oratılı mıdır? Diyarbakır da BDP i oy oraı yüzde 60 lar civarıda ike kayıp kaçak elektrik oraıı ayı orada yüzde 60 lar civarıda olması tesadüf müdür? Değildir tabiî ki, çükü Diyarbakır da kaçak elektrik kullamayalara devleti adamı, devlete itibar ede alamıa gele devletçi yakıştırması yapılmaktadır. Bölgede Etkili Bir Oluşum: Hizbullah PKK ı baskı olarak görüldüğü bölgede ve Diyarbakır da sesleri pek fazla çıkmaya acak sessizce büyüye Hizbullah faktörü de göz öüde buludurulmalıdır. 1990 lı yıllarda bölgede PKK ile girdiği mücadelede adıda söz ettire bu oluşum daha sora liderleri Hüseyi Velioğlu u öldürülmesi ile birlikte yei bir yöteme başvurarak etkisii devam ettirmek istemiştir. Bu yötem de bölgede vatadaşlar arasıda PKK taraftarlarıı yoğu propagadası ile oluşturula satırlı, kezzaplı saldırıları, tek kurşulu ifazları faili ola oluşum imajıı silmeye yöelik STK laşma furyasıdır. Öyle ki bölgede söz kousu Hizbullahi oluşuma müzahir olarca derek, vakıf, birlik, platform vb adlarla kurulmuştur. Bulara paralel olarak gazete, dergi, yayıevi, haber ajası, iteret siteleri gibi bası yayı faaliyetleri de söz kousu oluşumu faaliyetlerii taıtılması amacıyla kullaabilmektedirler. So olarak Mayıs 2013 de PKK lılarla Diyarbakır Dicle Üiversitesi de yaşaa çatışmada bası alaıdaki faaliyetleri meyveleri alımış ve PKK lıları dezeformasyo çalışmalarıa aıda cevap verme imkaı bulumuştur. Açılımlarla ilgili olarak Hizbullahi oluşumu tavrıa yöelik bir ipucu olması bakımıda Dicle Üiversitesi de yaşaa olay öemlidir. Burada Hizbullah hem AKP Hükümetie hem de PKK ya mesajlar vermiştir. Hükümete yöelik olarak bölgede biz de bir gücüz, bizim de bir tabaımız var, bizi de dekleme dâhil edi mesajı vermiştir. PKK ya da çatışmasızlık döemide e büyük rakibi be olacağım, bölgede bizim de sözümüz olacaktır, mesajı verilmiştir. Bütü bulara rağme Hizbullah hale kapalı bir 13
Resimde görüle Diyarbakır-Bağlar ilçeside bir market duyurusuu Türkçe yapmış. kutudur ve öümüzdeki döemde e yapacağıa dair bir etlik görülmemektedir. Diyarbakır da Güvelik Güçlerii Moral Motivasyo Düşüklüğü İkici Açılım sürecide PKK ve ya kuruluşları mesupları devleti, orduyu, polisi mağlup ettik ruhuu ve propagadasıı yayarke, hukuku askıya alıması soucuda PKK ya karşı hukuku emrettiği uygulamaları gerçekleştiremeye güvelik güçlerii terörist usurlar ile mücadelede eli kolu büyük ölçüde bağlamıştır. Belki Diyarbakır daki mevcut PKK ve ya kuruluşlar ile güvelik güçleri arasıdaki ilişkiyi e iyi Diyarbakırlı bir büfecii aşağıdaki gözlemi alatmaktadır: Ağabey, bulara e verse biraz daha fazlasıı isterler. Be 20 yılda fazladır burada büfe işletiyorum. 90 lı yıllarda vatadaş resmi giyimli bir asker, polis kaldırımda yürürke yaıda çekierek geçmekte hatta baze kaldırım değiştirmekteydi. Şimdi ise geçe gü kedi gözlerimle gördüm iki tae geç resmi giyimli polise omuz attı ki gergilik çıksı da olay olsu. Allahta polis altta adlıda olay çıkmadı. So durumumuz işte bu Allah soumuzu hayretsi. So açılım süreci PKK ı silahlı kaadıı merkez üssü ola Lice de adeta kurtarılmış bölgeler oluşturmasıa ortam hazırlamıştır. 23 Mayıs 2013 tarihide Lice kırsalıda gerçekleştirile plalı esrar operasyouda yaşaalar da gerçekte ibret vericidir. Daha öcede plaladığı şekilde köylere operasyo düzeleiyor. Girile evlerde biriside bilgisayara ve bir cep telefoua el kouluyor. Operasyoda ve olayda haberi ola BDP/KCK yadaşları Lice de ve Diyarbakır da araçlarla hızla söz kousu köylere gelerek, köylerde bulua milisleri de harekete geçirerek halkı kışkırtmaya başlamışlardır. Yaklaşık 300 kişi Jadarma ve Polis Özel Hareket ekiplerii buluduğu araçlarıı öüü kesmiş ve el koula esrarları ve bilgisayarı geri istemişlerdir. Örgüt yadaşlarıı bu talep ile sergiledikleri cüretkarlık dahi durumu alaşılır bir fotoğrafıı vermektedir. Operasyou yöete komuta yukarılarda gele telefolara rağme diremiştir. Tam üç saat boyuca adeta rehi alıa güvelik güçleri, köylüleri taş ve molotoflarla saldırısı üzerie komutaı talimatıyla meşru müdafaa hakkı kullaılarak kalabalığı dağıtmıştır. Bu arada yaşaa arbedede güvelik güçlerii taşımakta ola bir miibüs yakılmış, birçok güvelik görevlisi yaralamıştır. Lice de PKK lıları açtıkları sözde şehitliği 10 gü öcede haber ala güvelik güçleri durumu hiyerarşik olarak sorumlulara iletmelerie rağme operasyo içi mülki idarede gereke izi alamamışlardır. Kedilerie sadece izleme görevi yapmaları, fiili müdahalede kaçımaları yöüde sözlü olarak telkide buluulmuştur. Souçta ortaya Türkiye i hayretle izlediği o görütüler çıkmıştır. Bu döemi e belirleyici karakteri de yasal mevzuata aykırı durumları yasaı emrettiği şekilde yapılması değil, sözlü olarak vaziyeti idare edilmesidir. 14
Diyarbakır ı bazı küçük ilçelerie Diyarbakır da periyodik aralıklarla gide Özel Harekat polisleri bu ilçelerde geçici zamalı olarak görev yapmaktadırlar. Bu görevlere gide polisler ateşkes ve PKK ı çekilme sürecide de ilçe merkezlerie kara yolu ile değil, helikopter ile gitmeye devam etmektedirler. Alaşıla ateşkese, PKK ı çekilmediğie e başta güvelik bürokrasisi iamamaktadır ki, herşey ormale dömüş gibi hareket etmekte kaçımaktadırlar. Güvelik bürokrasisi aslıda burada kimi e yaptığıı çok iyi bilmektedir. Kim örgüt yalısı, kim örgütü arkasıa alarak zegileşiyor, kim hagi olaylara karışıyor? Buları çoğuu cevabı güvelik güçlerice bilimektedir. Acak yürütecekleri faaliyet açılıma zarar verir mi, açılımı sabote etmekle suçlaır mıyız gibi çekicelerle kesitiye uğramaktadır. Bu süreçte Diyarbakır da olarca yasadışı örgütsel eylem gerçekleştirilmiştir. Souçta göz altıa alıa eylemci sayısı eylemleri karşılığı değildir. Bu durumu özetlemesi, güvelik güçlerii hissiyatıı göstermesi bakımıda yaşaa şu olay oldukça öğreticidir. Şehri olay yaşaa belli başlı bölgeleride birisi ola Üiversite yolu üzerideki Fiskaya da aracı yakıla bir vatadaş olay yerie gele emiyet amirie Baksaa adamlar heme karşıda duruyor, beim aracımı olar yaktı, bakı size de molotof atıyorlar, e duruyorsuuz, burada bakmakla olur mu? diye sitem ediyor. Emiyet yetkilisi Beyefedi be de emir kuluyum, öyle kedi kafama göre hareket edemem. Baksaa telsizde sürekli sokakta içeri girmeyi, yolu açı orada beklemede kalı aosu geçiyor. Daha geçe gü Şehitlikte böyle bir olaya müdahale ederke pazer bir eylemciye çarptı. Oda sora kıyamet koptu, soruşturma üzerie soruşturma açıldı. Açılım sürecii sabote etmekle suçladık.buda sora bu şekilde hareket edeceğiz, yoksa biz bilmiyor muyuz, karşıdaki üç tae çakalı kafasıda tutup yakalamayı. Özetle bölgede çalışa güvelik güçlerii ruh hali, moral motivasyou hiç iyi durumda değil. Bir tarafta her gü artarak devam ede sokak eylemleri, diğer tarafta açılım süreci i zarar görmesi ihtimali, oları çaresizliğe sevk etmektedir. Öyle ki medyaı da etkisi ile açılım süreci vatadaşta çok ileri düzeyde bekletiler oluşmasıa yol açmıştır. Trafik polisi bir uygulama aıda hız sıırıı aşa vatadaşa ceza yazmaya çalışıca, vatadaş aıda itiraz eder hai açılım süreci başlamıştı kardeşim. Bu tür olaylarla karşılaşa güvelik güçleride işlerii sağlıklı bir şekilde yapmalarıı beklemek mümkü değildir. 15
Souç Birici Açılım Süreci de olduğu gibi İkici Açılım sürecii de hazırlıksız ve plasız bir şekilde stratejik bir plalamada uzak, özellikle Kuzey İrlada barışı çerçeveside Büyük Britaya ile IRA dahil, Kuzey İrladalı örgütler arasıda yürütüle müzakerelerde dersler alımada yürütülmesi eticeside PKK bölgede tarihii e etkili olduğu seviyeye ulaşmıştır. Etkili bir plalama olmadığı gibi, Başbaka yardımcısı Bület Arıç ı E souda başarısız olursak e olur; bugülere dömüş olacağız. Çok fazla bir kaybımız olmayacak. Ama bir de tutarsa, başarılı souçlar alırsak e olacak, kaymaklı baklava olacak. Kaybedeceğimiz bir şey yok ama kazaacağımız çok şey olabilir sözleride yer bula ya tutarsa şeklide plalamalar acak Nasreddi Hoca ı fıkralarıa kou olabilir ya da PKK ı etkiliğii artmasıa yol açabilir. Ne yazık ki, tutmamış ve PKK ı etkiliğii artmasıa yol açmıştır. AKP Hükümeti i zemiii hazırladığı bir ortamda Diyarbakır da gerçekleşe 2013 yılı Nevruz kutlamalarıda Abdullah Öcala ı dolaylı olarak kouşturulması ile PKK ve Kürt milliyetçiliği zirve yaparke, bu durum devlet görevlileri ve devlete yakı ola vatadaşlar içi bir travmaya döüşmüştür. Vatadaşı gözüde devlet desteği/aracılığı ile yapıla Nevruz kutlamalarıda sora Diyarbakır daki atmosfer örgütü lehie radikal ve hızlı bir şekilde değişmiştir. Açılım süreci ile çözüm içi yaratıla hava PKK ı zafer kazadığı algısıa döüşmüştür. PKK ı lehie oluşa bu hava tarafsız vatadaşı aklıı karıştırmıştır. Kimi geçleri kurulacak sözde Kürdista devletide görev almak umuduyla dağı yoluu tutmasıı altıda yata temel etke tam da bu algılama olmuştur. Açılım süreci ile birlikte bölgede Kürt etik ırkçılığıı lokomotifleride ola KCK adı verile oluşuma yöelik operasyolara so verilmesi hatta bazı mahkemeleri çözüm sürecie jest olarak algılaacak şekilde etkili bazı KCK elemalarıı salıvermesi PKK yapılamasıı kurumsallaşmasıı öüü soua kadar açmıştır. KCK ı yeide faaliyete geç(iril)mesiyle birlikte PKK usurlarıı halk üzerideki etkisi hızla artmaya başlamıştır. So döemde medyada yer ala YDG-H Asayiş oluşumlarıda tutu da, işadamlarıa vergiledirmeler yapılmasıa kadar birçok aladaki faaliyetleri sorumlusu adı geçe PKK oluşumua aittir. KCK ı öemii çok iyi bile örgüt temsilcileri hükümet ile müzakere sürecide ilk ve e öemli talep olarak bu usurlara yapıla operasyoları soladırılmasıı, içerideki elemalarıı tahliye edilmesii istemiştir. Bugü gelie oktada KCK bölgede istediği gibi at koşturmaktadır. BDP li belediyeler ileride kurulması plala özerk devleti bürokratik kadrolarıı yetiştirmekte, okul, kreş, meslek edidirme merkezleri, sağlık merkezleri gibi devleti kurumlarıa paralel yapıları çoğaltarak devreye koymaktadır. DTK ise mahalle mahalle seçimler yapıp kedi meclislerii oluşturmaktadır. Bu meclis siyasette, sağlıkta, eğitimde, ekoomide kısacası hayatı her alaıda çalışmalar yürüterek belediyeler ile birlikte adeta paralel devlet olarak adladırılabilecek faaliyetler göstermektedir. Bölgede vatadaşı sosyal, psikolojik durumu maalesef 1992-1993 yıllarıdaki ile büyük bezerlikler göstermektedir. Devleti söz kousu kötüye gidişe so vererek iisiyatifi örgütü elide alması gecikirse bölge isaı tamame örgütü kuklası durumua düşecek, isaları yöü de Akara da başka yölere döecektir. DİPNOTLAR 1 Masada da Kaybetmeyeceğiz, Özgür Güdem Gazetesi, 19-4-2013 http://www.ozgur- gudem.com/?haberid=70763&haberbaslik=masada%20da%20kaybetme- YECE%C4%9E%C4%B0Z&actio=haber_detay&module=uce erişim tarihi 4-8-2013 2 Demirtaş: Silahlı Mücadelei Yüzde 99 u Bitti Ntvmsbc.com, 22 Mart 2013, http://www.tvmsbc.com/id/25430636/ erişim tarihi 4-8-2013 3 Hürriyet, 25 Hazira 2013, Yalçı Doğa, Öce vata gitti, PKK geldi 4 DTK bu kouda so derece orgaize olmuş ve temeli birkaç yıl öceside atılmış bir kurumdur. TC Kauları ile hiçbir alakası yoktur. Derek, vakıf vb hiçbir statüsü olmada rahatça kamuoyu öüde faaliyetlerii sürdürmektedir. Mesela so Diyarbakır Ticaret Odası seçimlerii kazaa Mavi listeyi DTK oluşturmuştur. Ayrıca DTK oluşumuu daha et alamak içi bakıız http://www.haberturk.com/gudem/haber/651398-dtk-43-ilde-ozerk-meclis-secimi-yapti erişim tarihi 4-8-2013 5 CHP Tokat Milletvekili Orha Düzgü ü bu koudaki soru öergesi içi bkz. İterethaber, 24 Temmuz 2013 6 Bakıız Aadilde Eğitim Türkiye yi Bölmez, Sur Belediyesi resmi iteret sitesi http://sur.bel.tr/turkce/?p=5044 erişim tarihi 4-8-2013, Bağlar Belediyesi de Kürtçe Dil Kursu, http://www.diyarisesi.org/haber/baglar-belediyesidekurtce-dil-kursu-42545.htm#ixzz2bfqn09gm, erişim tarihi 4-8-2013 7 Bakıız http://www.baglar.bel.tr/bilgi760-ferzad-kemager-egitim-destek-eviacildi.baglarbelediyesi, Alteretif Eğitim Direiyor, Özgür Güdem,23-1-2012 http://www.ozgur-gudem.com/idex.php?haberid=30250&haberbaslik=alteratif%20e%c4%9fitim%20direiyor!&actio=haber_detay&module=uce erişim tarihleri 4-8-2013, 8 Bakıız Diyarbakır da Yüzbi Kitaplık Kütüphae Açıldı http://www.diyarbakirhaber.ge.tr/haber-3873-diyarbakirda-yuzbi-kitaplik-kutuphae-acildi.html, erişim tarihi 4-8-2013 Ayrıca her mahallede Geçlik Kütüphaesi adı ile merkezler açılmakta. Bu kütüphaelere de geellikle örgütsel faaliyetlerde öle kişileri adları verilmektedir. 9 Ömer Evse, Türkiye Diyaet Se, Diyarbakır Şube Başkaı, Diyarbakır ve Uyuşturucu Tarlaları, 24 Tem 2013, Kaal 5.com.tr 10 Ceyhu Bozkurt, Diyarbakır ı Kaybettik Çükü Aakara yı Kaybettik, 21. Yüzyıl Dergisi, Sayı:53, Mayıs 2013 11 Bu TV i yayı politikasıa bir fikir olması bakıda bakıız Gü TV Haber Turu http://www.youtube.com/watch?v=_8ytj4krdym erişim tarihi 4-8-2013 12 Bakıız http://www.diyarbakir.bel.tr/pritews.aspx?id=1849 erişim tarihi 4-8- 2013 13 Ali Rıza Özdemir, PKK ve Korucular. 14 Faruk Balıkçı, Hürriyet, Ya Gelip Bizi Vururlarsa 8 Nisa 2013. 16