Genel Kontrol ünitelerini sıklıkla aralarında bilgi değişimi yapması gerekir. Geleneksel olarak doğrudan birbirleriyle iletişim kurabilen kontrol üniteleri bağlanır. Sonuç olarak kontrol ünitesi hız ve yağ basıncı gibi bilgilere ihtiyaç duyarsa hız ve yağ basıncı sensörleri için kablolarının olması gerekir. Kablo tesisatı bu nedenle çok fazla kontrol ünitesi olan araçlarda çok büyük ve karmaşık olabililr. CAN (Controller Area Network) araçtaki kontrol üniteleri ve mikro bilgisayarlar arasında bunların bilgi kaynakları için doğrudan birbirlerine bağlanmasını gerektirmeyen, bilgileri aktarma yoludur. Birbirleriyle iletişim kuracak üniteler bunun yerine ortak bir ağa bağlanır. CAN ile, daha az ve daha kısa kablolar ile daha az konnektör gereklidir ve bu, aşağıdaki avantajları sağlar: Daha düşük maliyet Daha basit kurulum Daha yüksek sistem güvenilirliği CAN ayrıca çeşitli ve daha gelişmiş fonksiyonları kontrol etmeyi mümkün kılar. CAN hakkında daha fazla bilgi aşağıdaki belgelerde bulunur: CAN üstyapı arabirimi FMS için CAN arabirimi Harici CAN İletişim Özelliği FMS için CAN İletişim Teknik Özelliği Genel Scania CV AB 2016, Sweden 1 (9)
Şematik karşılaştırma Genel CAN ile opsiyonel sayıda araç fonksiyonu kontrolü CAN olmadan araç fonksiyonu kontrolü POW POW 374 531 374 532 Scania CV AB 2016, Sweden 2 (9)
CAN ağı bileşenleri CAN ağı bileşenleri Tam bir CAN ağı aşağıdaki bileşenlerden yapılır: Düğümler CAN veriyolu Düğümler verinin CAN ağında işlendiği noktalardır. CAN veriyoluna bağlanan araçtaki tüm kontrol üniteleri ve mikro bilgisayarlar CAN ağındaki düğümlerdir. Anahtar modülü bir düğüm örneğidir. CAN veriyolu bir iletişim kablosudur, örn. düğümlerin iletişim kurma aracı olarak kullandıkları ortak bir kablo tesisatı. CAN iletişimi hakkında daha fazla bilgi CAN nasıl çalışır başlığı altında bulunur. 2 1 CAN veri yolu CAN yüksek ve CAN düşük olarak tasarlanan 2 bükülmüş çift kablolardan oluşmaktadır. 1. CAN ağındaki düğüm;bu bir anahtar modülüdür. 2. Düğümden CAN veriyoluna ve zemine kablolar. 374 533 Düğümler, biri CAN yükseğe ve biri CAN düşüğe bağlanan 2 bükülü çift kablosu olan CAN veriyoluna paralel bağlanır. CAN-high R R CAN-low 374 535 Scania CV AB 2016, Sweden 3 (9)
Araç Scania'nın 4 CAN ağıyla donatılmıştır ve üstyapı için harici bir CAN ağıyla da donatılabilmektedir. Scania'nın 4 CAN ağı EMS APS ICL INL Scania'nın 4 CAN ağı aracın koordinatörüne bağlanır. CAN ağları kontrol ettikleri fonksiyonlara göre renkle kodlanmıştır: TMS CMS VIS K1 Kırmızı CAN ağı güvenlik tehlikesi olan fonksiyonları kontrol eder. BMS TSS TCO ALM Turuncu CAN ağı aracın tahriği için önemli ancak güvenlik açısından tehlikeli olmayan fonksiyonları kontrol eder. Sarı CAN ağı aracın tahriği için önemli ancak güvenlik açısından tehlikeli olmayan fonksiyonları kontrol eder. Üstyapının elektrik sistemi (BWE, Üstyapı Elektrik Sistemi) üstyapı için iletişim arabirimi içerir (BCI, Üstyapı İletişim Arabirimi). TPM AWD RTC BWE DCS CTS Yeşil CAN ağı aracın çalışmasını etkilemeyen fonksiyonları kontrol eder. CAN ağlarındaki düğümlerin listesi Scania'nın 4 CAN ağındaki düğümlerin listesi başlığı altında bulunur. EPB CSS CSS 374 534 UYARI! Scania'nın yeşil, sarı, turuncu ve kırmızı CAN ağları. Mevcut güvenlik risklerinden dolayı üstyapı imalatçılarının düğümleri Scania'nın CAN ağlarına bağlamasına izin verilmez. Scania CV AB 2016, Sweden 4 (9)
Scania'nın dört CAN ağındaki düğümlerin listesi. CAN ağı Düğüm Açıklama Kırmızı BMS Brake management system (fren yönetim sistemi) EMS Motor yönetim sistemi TMS Aktarım yönetim sistemi Turuncu APS Air ppocessing system (Hava işleme sistemi) AWD Tüm tekerleklerden tahrikli CMS Şasi yönetim sistemi EPB Elektropnömatik el freni sistemi TPM Lastik basıncı izleme TSS İlave dingil yönlendirme sistemi Sarı BWE Üstyapı elektrik sistemi ICL Gösterge bütünü RTC Scania Communicator TCO Takograf VIS Görünürlük sistemi Yeşil ALM Alarm sistemi CCS Klima kontrol sistemi CSS Kaza güvenliği sistemi CTS Saat ve zamanlayıcı sistemi DCS Kapı kontrol sistemi INL İç aydınlatma K1 Tanılama soketi Scania CV AB 2016, Sweden 5 (9)
Harici CAN kaporta ağı Harici bir CAN ağı üstyapı ile araç arasında CAN iletişimine olanak sağlamak için bağlanabilir. Harici CAN ağı üstyapı kontrol ünitesine bağlanmalıdır. 1 2 UYARI! Güvenlik risklerinden dolayı harici CAN ağının doğrudan herhangi bir Scania CAN ağına bağlanmasına izin verilmez. BWE ile bağlanmalıdır. BWE BWE X X 1. BWE ile üstyapı kontrol ünitesinin doğru bağlantısı. 2. Doğrudan Scania'nın CAN ağına üstyapı kontrol ünitesinin yanlış bağlanması. 376 031 Scania CV AB 2016, Sweden 6 (9)
Harici CAN ağının avantajları Harici CAN ağı araç ile etkileşime geçen fonksiyonları olan üstyapı için uygundur. CAN ağı ile bağlantı kontrol ünitelerinin doğrudan bilgi kaynağına bağlanmasına kıyasla aşağıdaki avantajlara sahiptir: Daha düşük maliyet Daha basit kurulum Daha yüksek sistem güvenilirliği Çeşitli ve daha gelişmiş fonksiyonları kontrol etme olanağı Ne kadar çok fonksiyon varsa harici CAN ağını kullanmak o kadar fayda sağlar. Farklı kontrol ünitelerinden bilgilere ihtiyaç duyan ve üstyapıdan kontrol edilmesi gereken birçok fonksiyonu olan araçlar harici CAN ağı olmadan çok karmaşık kablo tesisatına ihtiyaç duyar. Birkaç fonksiyonu olan üstyapılar bile harici bir CAN ağının kullanılması durumunda bu avantajlardan faydalanmaktadır. Çok basit bir üstyapının harici CAN ağına ihtiyacı yoktur. Scania CV AB 2016, Sweden 7 (9)
CAN nasıl çalışır CAN nasıl çalışır Her CAN düğümü bir veya daha fazla fonksiyona sahip olmak için tasarlanmıştır: Mesajları okumak Mesajlar göndermek Diğer düğüme bir görev gerçekleştirme isteğinde bulunan mesajlar göndermek Özel bir görev gerçekleştirmek CAN mesajları dijital sinyaller serisinden oluşur. Birkaç CAN düğümü aynı anda mesaj gönderip alabilir. Bu yüzden yalnızca bir CAN düğümünün bir seferde CAN veriyolu ile sinyaller göndermesine olanak sağlayan eş zamanlı aktarıma karşı koruma vardır. Daha önemli fonksiyonları olan CAN düğümlerinden gelen mesajlara öncelik verilir. Scania CV AB 2016, Sweden 8 (9)
Düğüm fonksiyonlarına örnek Birçok yangın motorunun su pompasından gelen su borusundaki basıncı algılayan bir sensörü vardır. Bu sensör üstyapı kontrol ünitesine bağlanır. Su borusundaki basınç çok düşerse üstyapı kontrol ünitesi BWE ile hızı artırmak için motor kontrol ünitesine bir istek gönderir. Motor kontrol ünitesi daha sonra hızı istenen değere yükseltir. EMS CAN nasıl çalışır BWE X 376 874 Scania CV AB 2016, Sweden 9 (9)